The districts in which the new Medical Colleges are being established are Virudhunagar, Namakkal, The Nilgiris, Tiruppur, Thiruvallur, Nagapattinam, Dindigul, Kallakurichi, Ariyalur, Ramanathapuram and Krishnagiri.
In the last seven years, the number of medical colleges has gone up to 596, an increase of 54% Medical Under Graduate and Post Graduate seats have gone up to around 1 lakh 48 thousand seats,  an increase of about 80% from 82 thousand seats in 2014
The number of AIIMS has gone up to 22 today from 7 in 2014
“The future will belong to societies that invest in healthcare. The Government of India has brought many reforms in the sector”
“A support of over Rupees three thousand crore would be provided to Tamil Nadu in the next five years. This will help in establishing/ Urban Health & Wellness Centres, District Public Health labs  and Critical Care Blocks across the state”
“I have always been fascinated by the richness of the Tamil language and culture”

తమిళనాడు గవర్నర్, శ్రీ ఆర్‌ఎన్‌రవి, తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి శ్రీ ఎంకే స్టాలిన్, కేబినెట్ మంత్రి శ్రీ మన్సుఖ్ మాండవ్య, మంత్రి మండలిలో నా సహచరుడు శ్రీ ఎల్. మురుగన్, భారతీ పవార్ జీ, తమిళనాడు ప్రభుత్వ మంత్రులు, పార్లమెంటు సభ్యులు, తమిళనాడు అసెంబ్లీ సభ్యులు, తమిళనాడు సోదరీసోదరులారా, వనక్కం! మీ అందరికీ పొంగల్, మకర సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలు తెలియజేస్తూ ప్రారంభిస్తాను. ప్రసిద్ధ పాట సాగినట్లు -


தை பிறந்தால் வழி பிறக்கும்


ఆనకట్ట పుట్టగానే దారి పుడుతుంది


ఈరోజు మనం రెండు ప్రత్యేక కారణాలతో కలుస్తున్నాం: 11 మెడికల్ కాలేజీల ప్రారంభోత్సవం.  సెంట్రల్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ క్లాసికల్ తమిళ్ నూతన భవనం ప్రారంభోత్సవం. ఆ విధంగా, మనం మన సమాజ ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తున్నాము అంతే కాకుండా మన సంస్కృతితో అనుబంధాన్ని మరింత బలపరుస్తున్నాం.

స్నేహితులారా,


చదువుల కోసం ఎక్కువగా కోరుకునే మార్గాలలో వైద్య విద్య ఒకటి. భారతదేశంలో వైద్యుల కొరత సమస్య అందరికీ తెలిసిందే. కానీ ఈ సమస్యను పరిష్కరించడానికి తగినంత ప్రయత్నాలు జరగలేదు. బహుశా స్వార్థ ప్రయోజనాలు కూడా గత ప్రభుత్వాలను సరైన నిర్ణయాలు తీసుకోనివ్వలేదు. మరియు, వైద్య విద్యను పొందడం ఒక సమస్యగా మిగిలిపోయింది. మేము అధికారంలోకి వచ్చినప్పటి నుండి, మా ప్రభుత్వం ఈ లోటును పరిష్కరించడానికి కృషి చేసింది. 2014లో మన దేశంలో 387 మెడికల్ కాలేజీలు ఉన్నాయి. గత ఏడేళ్లలో ఈ సంఖ్య 596 మెడికల్ కాలేజీలకు చేరుకుంది. ఇది 54 శాతం పెరుగుదల. 2014లో మన దేశంలో దాదాపు 82 వేల మెడికల్ అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ మరియు పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ సీట్లు ఉన్నాయి. గత ఏడేళ్లలో ఈ సంఖ్య దాదాపు 1 లక్షల 48 వేల సీట్లకు చేరుకుంది. ఇది దాదాపు 80 శాతం పెరుగుదల. 2014లో దేశంలో ఏడు ఎయిమ్స్‌ మాత్రమే ఉన్నాయి. అయితే 2014 తర్వాత.. ఆమోదించబడిన ఎయిమ్స్‌ సంఖ్య ఇరవై రెండుకు పెరిగింది. అదే సమయంలో, వైద్య విద్యా రంగాన్ని మరింత పారదర్శకంగా మార్చడానికి అనేక సంస్కరణలు చేపట్టారు. వైద్య కళాశాలలు, ఆసుపత్రుల ఏర్పాటుకు సంబంధించిన నిబంధనలను నాణ్యతలో రాజీ పడకుండా సరళీకృతం చేశారు.
 
స్నేహితులారా,


ఏ రాష్ట్రంలోనైనా ఒకేసారి 11 మెడికల్ కాలేజీలను ప్రారంభించడం ఇదే తొలిసారి అని నాకు చెప్పారు. కొద్ది రోజుల క్రితమే నేను ఉత్తరప్రదేశ్‌లో ఒకేసారి 9 మెడికల్ కాలేజీలను ప్రారంభించాను. కాబట్టి, నా రికార్డును నేనే బ్రేక్ చేస్తున్నాను. ప్రాంతీయ అసమానతలను పరిష్కరించడం చాలా ముఖ్యం. ఆ వెలుగులో ప్రారంభమైన వైద్య కళాశాలల్లో 2 రామనాథపురం, విరుదునగర్ జిల్లాల్లోనే ఉండడం విశేషం. అభివృద్ధి అవసరాలపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ వహించాల్సిన జిల్లాలు ఇవి. ఒక కళాశాల నీలగిరిలోని మారుమూల కొండ జిల్లాలో ఉంది.
 
స్నేహితులారా,


జీవితకాలంలో ఒకసారి వచ్చిన కోవిడ్-19 మహమ్మారి ఆరోగ్య రంగం ప్రాముఖ్యతను మళ్లీ ధృవీకరించింది. భవిష్యత్తు ఆరోగ్య సంరక్షణలో పెట్టుబడి పెట్టే సమాజాలకు చెందినది. భారత ప్రభుత్వం ఈ రంగంలో అనేక సంస్కరణలను తీసుకువచ్చింది. భారత ప్రభుత్వం ఈ రంగంలో అనేక సంస్కరణలు తీసుకొచ్చింది. ఆయుష్మాన్ భారత్‌కు ధన్యవాదాలు, పేదలకు అత్యుత్తమ నాణ్యతతో పాటు సరసమైన ఆరోగ్య సంరక్షణ అందుబాటులో ఉంది. మోకాలి ఇంప్లాంట్లు, స్టెంట్ల ధర ఉన్నదానిలో మూడవ వంతు అయింది. పీఎం-జన్ ఔషధి యోజన సరసమైన మందులను పొందడంలో విప్లవాన్ని తీసుకొచ్చింది. భారతదేశంలో ఇటువంటి స్టోర్లు 8000 పైగా ఉన్నాయి. ఈ పథకం ముఖ్యంగా పేద, మధ్యతరగతి ప్రజలకు సహాయం చేస్తుంది. మందులకు ఖర్చు చేసే డబ్బు బాగా తగ్గిపోయింది. మహిళల్లో మరింత ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి కోసం, శానిటరీ న్యాప్‌కిన్‌లను 1 రూపాయికే అందజేస్తున్నారు. తమిళనాడు ప్రజలు ఈ పథకాన్ని పూర్తిగా సద్వినియోగం చేసుకోవాలని కోరుతున్నాను. ప్రధాన మంత్రి ఆయుష్మాన్ భారత్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ మిషన్ ముఖ్యంగా జిల్లా స్థాయిలో ఆరోగ్య మౌలిక సదుపాయాలతో పాటు ఆరోగ్య పరిశోధనలలోని క్లిష్టమైన అంతరాలను పరిష్కరించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. వచ్చే ఐదేళ్లలో తమిళనాడుకు మూడు వేల కోట్ల రూపాయలకు పైగా సాయం అందించబడుతుంది. ఇది రాష్ట్రవ్యాప్తంగా అర్బన్ హెల్త్ & వెల్‌నెస్ కేంద్రాలు, జిల్లా పబ్లిక్ హెల్త్ ల్యాబ్‌లు, క్రిటికల్ కేర్ బ్లాక్‌లను ఏర్పాటు చేయడంలో సహాయపడుతుంది. దీని వల్ల తమిళనాడు ప్రజలకు ఎంతో మేలు జరుగుతుంది.
 
స్నేహితులారా,


రాబోయే సంవత్సరాల్లో, నాణ్యమైన, సరసమైన సంరక్షణ కోసం భారతదేశం గమ్యస్థానంగా ఉండాలని నేను భావిస్తున్నాను. మెడికల్ టూరిజానికి హబ్‌గా ఉండేందుకు కావలసినవన్నీ భారత్‌లో ఉన్నాయి. మన వైద్యుల నైపుణ్యాన్ని బట్టి నేను ఈ మాట చెబుతున్నాను. టెలి-మెడిసిన్‌ను కూడా చూడాలని నేను వైద్య సోదరులను కోరుతున్నాను. నేడు, ప్రపంచం మరింత ఆరోగ్యాన్ని అందించే భారతీయ పద్ధతులను కూడా గమనించింది. ఇందులో యోగా, ఆయుర్వేదంతో పాటు సిద్ధ ఉన్నాయి. ప్రపంచానికి అర్థమయ్యే భాషలో వీటిని ప్రాచుర్యంలోకి తీసుకురావడానికి మేము కృషి చేస్తున్నాము.
 
స్నేహితులారా,


సెంట్రల్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ క్లాసికల్ తమిళ్ నూతన భవనం తమిళ అధ్యయనాలను మరింత ప్రాచుర్యం పొందేలా చేస్తుంది. ఇది విద్యార్థులతో పాటు పరిశోధకులకు విస్తృత కాన్వాస్‌ను కూడా ఇస్తుంది. సెంట్రల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ క్లాసికల్ తమిళ్ తిరుక్కురల్‌ని వివిధ భారతీయ, విదేశీ భాషల్లోకి అనువదించాలని భావిస్తున్నట్లు నాకు తెలిసింది. ఇది మంచి అడుగు. తమిళ భాష, సంస్కృతి గొప్పతనానికి నేను ఎప్పుడూ ఆకర్షితుడయ్యాను. ఐక్యరాజ్యసమితిలో ప్రపంచంలోని పురాతన భాష తమిళంలో కొన్ని పదాలు మాట్లాడే అవకాశం లభించడం నా జీవితంలో అత్యంత సంతోషకరమైన క్షణాలలో ఒకటి. సంగం క్లాసిక్‌లు పురాతన కాలం నాటి గొప్ప సమాజం, సంస్కృతికి మన సాధనాలు. బనారస్ హిందూ విశ్వవిద్యాలయంలో తమిళ అధ్యయనాలపై 'సుబ్రమణ్య భారతి చైర్'ని ఏర్పాటు చేసిన ఘనత కూడా మన ప్రభుత్వానికి ఉంది. నా పార్లమెంటరీ నియోజకవర్గంలో ఉన్నందున, ఇది తమిళంపై మరింత ఉత్సుకతను పెంచుతుంది.
 
స్నేహితులారా,


మా జాతీయ విద్యా విధానం 2020లో భారతీయ భాషలు మరియు భారతీయ విజ్ఞాన వ్యవస్థల ప్రమోషన్‌కు మేము గొప్ప ప్రాధాన్యతనిచ్చాము. ఇప్పుడు మాధ్యమిక స్థాయిలో లేదా మధ్య స్థాయిలో పాఠశాల విద్యలో తమిళాన్ని శాస్త్రీయ భాషగా అభ్యసించవచ్చు. భాషా-సంగమంలోని భాషలలో తమిళం ఒకటి, ఇక్కడ పాఠశాల విద్యార్థులు ఆడియో, వీడియోలలో వివిధ భారతీయ భాషలలోని 100 వాక్యాలను పరిచయం చేస్తారు. తమిళంలో అతిపెద్ద ఇ-కంటెంట్ భారతవాణి ప్రాజెక్ట్ కింద డిజిటలైజ్ చేయబడింది.
 
స్నేహితులారా,


పాఠశాలల్లో మాతృభాష, స్థానిక భాషల్లో విద్యాబోధనను ప్రోత్సహిస్తున్నాం. మా ప్రభుత్వం భారతీయ భాషలలో విద్యార్థులకు ఇంజనీరింగ్ వంటి సాంకేతిక కోర్సులను అందుబాటులో ఉంచడం ప్రారంభించింది. తమిళనాడు ఎంతో మంది తెలివైన ఇంజనీర్లను తయారు చేసింది. వారిలో చాలామంది టాప్ గ్లోబల్ టెక్నాలజీ మరియు బిజినెస్ లీడర్‌లుగా మారారు. STEM కోర్సులలో తమిళ భాషా కంటెంట్‌ను అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడాలని నేను ఈ ప్రతిభావంతులైన తమిళ డయాస్పోరాకు పిలుపునిస్తున్నాను. మేము ఆంగ్ల భాష ఆన్‌లైన్ కోర్సులను తమిళంతో సహా పన్నెండు విభిన్న భారతీయ భాషల్లోకి అనువదించడానికి కృత్రిమ మేధస్సు ఆధారిత భాషా అనువాద సాధనాన్ని కూడా అభివృద్ధి చేస్తున్నాము.
 
స్నేహితులారా,


భారతదేశ వైవిధ్యమే మన బలం. ఏక్ భారత్ శ్రేష్ఠ భారత్ భిన్నత్వంలో ఏకత్వ స్ఫూర్తిని పెంపొందించడానికి మన ప్రజలను మరింత దగ్గర చేసేందుకు ప్రయత్నిస్తుంది. హరిద్వార్‌లోని ఒక చిన్న పిల్లవాడు తిరువళ్లువర్ విగ్రహాన్ని చూసి అతని గొప్పతనం గురించి తెలుసుకున్నప్పుడు, ఏక్ భారత్ శ్రేష్ఠ భారత్ అనే విత్తనం యువకుడి మనస్సులో పడింది. హర్యానాకు చెందిన ఓ చిన్నారి కన్యాకుమారిలోని రాక్ మెమోరియల్‌ని సందర్శించినప్పుడు కూడా ఇదే స్ఫూర్తి కనిపిస్తుంది. తమిళనాడు లేదా కేరళ నుండి వచ్చిన పిల్లలు వీర్ బాల్ దివస్ గురించి తెలుసుకున్నప్పుడు, వారు సాహిబ్జాదేస్ జీవితం మరియు సందేశంతో కనెక్ట్ అవుతారు. తమ జీవితాలను త్యాగం చేసినా తమ ఆశయాల విషయంలో రాజీపడని మహానుభావుల నేల ఈ నేల. ఇతర సంస్కృతులను కనుగొనే ప్రయత్నం చేద్దాం. మీరు ఆనందిస్తారని నేను మీకు హామీ ఇస్తున్నాను.
 
స్నేహితులారా,


నేను ముగించే ముందు, అన్ని కోవిడ్-19  సంబంధిత ప్రోటోకాల్‌లను ముఖ్యంగా మాస్క్ క్రమశిక్షణను పాటించవలసిందిగా మీ అందరినీ అభ్యర్థించాలనుకుంటున్నాను. భారతదేశం టీకా డ్రైవ్ అద్భుతమైన పురోగతిని సాధిస్తోంది. గత కొన్ని రోజులుగా, 15 నుండి 18 కేటగిరీలోని యువకులు వారి మోతాదులను పొందడం ప్రారంభించారు. వృద్ధులు, ఆరోగ్య కార్యకర్తలకు ముందు జాగ్రత్త మోతాదు కూడా ప్రారంభమైంది. అర్హులైన వారందరూ టీకాలు వేయించుకోవాలని నేను విజ్ఞప్తి చేస్తున్నాను.
 
సబ్‌కా సాథ్, సబ్‌కా వికాస్, సబ్‌కా విశ్వాస్ మరియు సబ్‌కా ప్రయాస్ అనే మంత్రంతో మార్గనిర్దేశం చేస్తూ, 135 కోట్ల మంది భారతీయుల జీవితాల్లో సానుకూల మార్పు తీసుకురావడానికి మనమందరం కలిసి పనిచేయాలి. మహమ్మారి నుండి నేర్చుకుంటూ, మన దేశప్రజలందరికీ సమగ్రమైన మరియు నాణ్యమైన ఆరోగ్య సంరక్షణ సేవలను అందించడానికి మేము పని చేస్తూనే ఉన్నాము. మన సుసంపన్నమైన సంస్కృతి నుండి మనం పాఠాలు నేర్చుకుని రాబోయే తరాలకు అమృత్ కాల్ పునాదులు నిర్మించాలి. అందరికీ మరోసారి పొంగల్ శుభాకాంక్షలు. ఇది మనందరికీ శాంతి మరియు శ్రేయస్సును తెస్తుంది.
 
వణక్కం.
ధన్యవాదాలు.

 

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet

Media Coverage

Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at Christmas Celebrations hosted by the Catholic Bishops' Conference of India
December 23, 2024
It is a moment of pride that His Holiness Pope Francis has made His Eminence George Koovakad a Cardinal of the Holy Roman Catholic Church: PM
No matter where they are or what crisis they face, today's India sees it as its duty to bring its citizens to safety: PM
India prioritizes both national interest and human interest in its foreign policy: PM
Our youth have given us the confidence that the dream of a Viksit Bharat will surely be fulfilled: PM
Each one of us has an important role to play in the nation's future: PM

Respected Dignitaries…!

आप सभी को, सभी देशवासियों को और विशेषकर दुनिया भर में उपस्थित ईसाई समुदाय को क्रिसमस की बहुत-बहुत शुभकामनाएं, ‘Merry Christmas’ !!!

अभी तीन-चार दिन पहले मैं अपने साथी भारत सरकार में मंत्री जॉर्ज कुरियन जी के यहां क्रिसमस सेलीब्रेशन में गया था। अब आज आपके बीच उपस्थित होने का आनंद मिल रहा है। Catholic Bishops Conference of India- CBCI का ये आयोजन क्रिसमस की खुशियों में आप सबके साथ जुड़ने का ये अवसर, ये दिन हम सबके लिए यादगार रहने वाला है। ये अवसर इसलिए भी खास है, क्योंकि इसी वर्ष CBCI की स्थापना के 80 वर्ष पूरे हो रहे हैं। मैं इस अवसर पर CBCI और उससे जुड़े सभी लोगों को बहुत-बहुत बधाई देता हूँ।

साथियों,

पिछली बार आप सभी के साथ मुझे प्रधानमंत्री निवास पर क्रिसमस मनाने का अवसर मिला था। अब आज हम सभी CBCI के परिसर में इकट्ठा हुए हैं। मैं पहले भी ईस्टर के दौरान यहाँ Sacred Heart Cathedral Church आ चुका हूं। ये मेरा सौभाग्य है कि मुझे आप सबसे इतना अपनापन मिला है। इतना ही स्नेह मुझे His Holiness Pope Francis से भी मिलता है। इसी साल इटली में G7 समिट के दौरान मुझे His Holiness Pope Francis से मिलने का अवसर मिला था। पिछले 3 वर्षों में ये हमारी दूसरी मुलाकात थी। मैंने उन्हें भारत आने का निमंत्रण भी दिया है। इसी तरह, सितंबर में न्यूयॉर्क दौरे पर कार्डिनल पीट्रो पैरोलिन से भी मेरी मुलाकात हुई थी। ये आध्यात्मिक मुलाक़ात, ये spiritual talks, इनसे जो ऊर्जा मिलती है, वो सेवा के हमारे संकल्प को और मजबूत बनाती है।

साथियों,

अभी मुझे His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड से मिलने का और उन्हें सम्मानित करने का अवसर मिला है। कुछ ही हफ्ते पहले, His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को His Holiness Pope Francis ने कार्डिनल की उपाधि से सम्मानित किया है। इस आयोजन में भारत सरकार ने केंद्रीय मंत्री जॉर्ज कुरियन के नेतृत्व में आधिकारिक रूप से एक हाई लेवल डेलिगेशन भी वहां भेजा था। जब भारत का कोई बेटा सफलता की इस ऊंचाई पर पहुंचता है, तो पूरे देश को गर्व होना स्वभाविक है। मैं Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को फिर एक बार बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

साथियों,

आज आपके बीच आया हूं तो कितना कुछ याद आ रहा है। मेरे लिए वो बहुत संतोष के क्षण थे, जब हम एक दशक पहले फादर एलेक्सिस प्रेम कुमार को युद्ध-ग्रस्त अफगानिस्तान से सुरक्षित बचाकर वापस लाए थे। वो 8 महीने तक वहां बड़ी विपत्ति में फंसे हुए थे, बंधक बने हुए थे। हमारी सरकार ने उन्हें वहां से निकालने के लिए हर संभव प्रयास किया। अफ़ग़ानिस्तान के उन हालातों में ये कितना मुश्किल रहा होगा, आप अंदाजा लगा सकते हैं। लेकिन, हमें इसमें सफलता मिली। उस समय मैंने उनसे और उनके परिवार के सदस्यों से बात भी की थी। उनकी बातचीत को, उनकी उस खुशी को मैं कभी भूल नहीं सकता। इसी तरह, हमारे फादर टॉम यमन में बंधक बना दिए गए थे। हमारी सरकार ने वहाँ भी पूरी ताकत लगाई, और हम उन्हें वापस घर लेकर आए। मैंने उन्हें भी अपने घर पर आमंत्रित किया था। जब गल्फ देशों में हमारी नर्स बहनें संकट से घिर गई थीं, तो भी पूरा देश उनकी चिंता कर रहा था। उन्हें भी घर वापस लाने का हमारा अथक प्रयास रंग लाया। हमारे लिए ये प्रयास केवल diplomatic missions नहीं थे। ये हमारे लिए एक इमोशनल कमिटमेंट था, ये अपने परिवार के किसी सदस्य को बचाकर लाने का मिशन था। भारत की संतान, दुनिया में कहीं भी हो, किसी भी विपत्ति में हो, आज का भारत, उन्हें हर संकट से बचाकर लाता है, इसे अपना कर्तव्य समझता है।

साथियों,

भारत अपनी विदेश नीति में भी National-interest के साथ-साथ Human-interest को प्राथमिकता देता है। कोरोना के समय पूरी दुनिया ने इसे देखा भी, और महसूस भी किया। कोरोना जैसी इतनी बड़ी pandemic आई, दुनिया के कई देश, जो human rights और मानवता की बड़ी-बड़ी बातें करते हैं, जो इन बातों को diplomatic weapon के रूप में इस्तेमाल करते हैं, जरूरत पड़ने पर वो गरीब और छोटे देशों की मदद से पीछे हट गए। उस समय उन्होंने केवल अपने हितों की चिंता की। लेकिन, भारत ने परमार्थ भाव से अपने सामर्थ्य से भी आगे जाकर कितने ही देशों की मदद की। हमने दुनिया के 150 से ज्यादा देशों में दवाइयाँ पहुंचाईं, कई देशों को वैक्सीन भेजी। इसका पूरी दुनिया पर एक बहुत सकारात्मक असर भी पड़ा। अभी हाल ही में, मैं गयाना दौरे पर गया था, कल मैं कुवैत में था। वहां ज्यादातर लोग भारत की बहुत प्रशंसा कर रहे थे। भारत ने वैक्सीन देकर उनकी मदद की थी, और वो इसका बहुत आभार जता रहे थे। भारत के लिए ऐसी भावना रखने वाला गयाना अकेला देश नहीं है। कई island nations, Pacific nations, Caribbean nations भारत की प्रशंसा करते हैं। भारत की ये भावना, मानवता के लिए हमारा ये समर्पण, ये ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच ही 21वीं सदी की दुनिया को नई ऊंचाई पर ले जाएगी।

Friends,

The teachings of Lord Christ celebrate love, harmony and brotherhood. It is important that we all work to make this spirit stronger. But, it pains my heart when there are attempts to spread violence and cause disruption in society. Just a few days ago, we saw what happened at a Christmas Market in Germany. During Easter in 2019, Churches in Sri Lanka were attacked. I went to Colombo to pay homage to those we lost in the Bombings. It is important to come together and fight such challenges.

Friends,

This Christmas is even more special as you begin the Jubilee Year, which you all know holds special significance. I wish all of you the very best for the various initiatives for the Jubilee Year. This time, for the Jubilee Year, you have picked a theme which revolves around hope. The Holy Bible sees hope as a source of strength and peace. It says: "There is surely a future hope for you, and your hope will not be cut off." We are also guided by hope and positivity. Hope for humanity, Hope for a better world and Hope for peace, progress and prosperity.

साथियों,

बीते 10 साल में हमारे देश में 25 करोड़ लोगों ने गरीबी को परास्त किया है। ये इसलिए हुआ क्योंकि गरीबों में एक उम्मीद जगी, की हां, गरीबी से जंग जीती जा सकती है। बीते 10 साल में भारत 10वें नंबर की इकोनॉमी से 5वें नंबर की इकोनॉमी बन गया। ये इसलिए हुआ क्योंकि हमने खुद पर भरोसा किया, हमने उम्मीद नहीं हारी और इस लक्ष्य को प्राप्त करके दिखाया। भारत की 10 साल की विकास यात्रा ने हमें आने वाले साल और हमारे भविष्य के लिए नई Hope दी है, ढेर सारी नई उम्मीदें दी हैं। 10 साल में हमारे यूथ को वो opportunities मिली हैं, जिनके कारण उनके लिए सफलता का नया रास्ता खुला है। Start-ups से लेकर science तक, sports से entrepreneurship तक आत्मविश्वास से भरे हमारे नौजवान देश को प्रगति के नए रास्ते पर ले जा रहे हैं। हमारे नौजवानों ने हमें ये Confidence दिया है, य़े Hope दी है कि विकसित भारत का सपना पूरा होकर रहेगा। बीते दस सालों में, देश की महिलाओं ने Empowerment की नई गाथाएं लिखी हैं। Entrepreneurship से drones तक, एरो-प्लेन उड़ाने से लेकर Armed Forces की जिम्मेदारियों तक, ऐसा कोई क्षेत्र नहीं, जहां महिलाओं ने अपना परचम ना लहराया हो। दुनिया का कोई भी देश, महिलाओं की तरक्की के बिना आगे नहीं बढ़ सकता। और इसलिए, आज जब हमारी श्रमशक्ति में, Labour Force में, वर्किंग प्रोफेशनल्स में Women Participation बढ़ रहा है, तो इससे भी हमें हमारे भविष्य को लेकर बहुत उम्मीदें मिलती हैं, नई Hope जगती है।

बीते 10 सालों में देश बहुत सारे unexplored या under-explored sectors में आगे बढ़ा है। Mobile Manufacturing हो या semiconductor manufacturing हो, भारत तेजी से पूरे Manufacturing Landscape में अपनी जगह बना रहा है। चाहे टेक्लोलॉजी हो, या फिनटेक हो भारत ना सिर्फ इनसे गरीब को नई शक्ति दे रहा है, बल्कि खुद को दुनिया के Tech Hub के रूप में स्थापित भी कर रहा है। हमारा Infrastructure Building Pace भी अभूतपूर्व है। हम ना सिर्फ हजारों किलोमीटर एक्सप्रेसवे बना रहे हैं, बल्कि अपने गांवों को भी ग्रामीण सड़कों से जोड़ रहे हैं। अच्छे ट्रांसपोर्टेशन के लिए सैकड़ों किलोमीटर के मेट्रो रूट्स बन रहे हैं। भारत की ये सारी उपलब्धियां हमें ये Hope और Optimism देती हैं कि भारत अपने लक्ष्यों को बहुत तेजी से पूरा कर सकता है। और सिर्फ हम ही अपनी उपलब्धियों में इस आशा और विश्वास को नहीं देख रहे हैं, पूरा विश्व भी भारत को इसी Hope और Optimism के साथ देख रहा है।

साथियों,

बाइबल कहती है- Carry each other’s burdens. यानी, हम एक दूसरे की चिंता करें, एक दूसरे के कल्याण की भावना रखें। इसी सोच के साथ हमारे संस्थान और संगठन, समाज सेवा में एक बहुत बड़ी भूमिका निभाते हैं। शिक्षा के क्षेत्र में नए स्कूलों की स्थापना हो, हर वर्ग, हर समाज को शिक्षा के जरिए आगे बढ़ाने के प्रयास हों, स्वास्थ्य के क्षेत्र में सामान्य मानवी की सेवा के संकल्प हों, हम सब इन्हें अपनी ज़िम्मेदारी मानते हैं।

साथियों,

Jesus Christ ने दुनिया को करुणा और निस्वार्थ सेवा का रास्ता दिखाया है। हम क्रिसमस को सेलिब्रेट करते हैं और जीसस को याद करते हैं, ताकि हम इन मूल्यों को अपने जीवन में उतार सकें, अपने कर्तव्यों को हमेशा प्राथमिकता दें। मैं मानता हूँ, ये हमारी व्यक्तिगत ज़िम्मेदारी भी है, सामाजिक दायित्व भी है, और as a nation भी हमारी duty है। आज देश इसी भावना को, ‘सबका साथ, सबका विकास और सबका प्रयास’ के संकल्प के रूप में आगे बढ़ा रहा है। ऐसे कितने ही विषय थे, जिनके बारे में पहले कभी नहीं सोचा गया, लेकिन वो मानवीय दृष्टिकोण से सबसे ज्यादा जरूरी थे। हमने उन्हें हमारी प्राथमिकता बनाया। हमने सरकार को नियमों और औपचारिकताओं से बाहर निकाला। हमने संवेदनशीलता को एक पैरामीटर के रूप में सेट किया। हर गरीब को पक्का घर मिले, हर गाँव में बिजली पहुंचे, लोगों के जीवन से अंधेरा दूर हो, लोगों को पीने के लिए साफ पानी मिले, पैसे के अभाव में कोई इलाज से वंचित न रहे, हमने एक ऐसी संवेदनशील व्यवस्था बनाई जो इस तरह की सर्विस की, इस तरह की गवर्नेंस की गारंटी दे सके।

आप कल्पना कर सकते हैं, जब एक गरीब परिवार को ये गारंटी मिलती हैं तो उसके ऊपर से कितनी बड़ी चिंता का बोझ उतरता है। पीएम आवास योजना का घर जब परिवार की महिला के नाम पर बनाया जाता है, तो उससे महिलाओं को कितनी ताकत मिलती है। हमने तो महिलाओं के सशक्तिकरण के लिए नारीशक्ति वंदन अधिनियम लाकर संसद में भी उनकी ज्यादा भागीदारी सुनिश्चित की है। इसी तरह, आपने देखा होगा, पहले हमारे यहाँ दिव्यांग समाज को कैसी कठिनाइयों का सामना करना पड़ता था। उन्हें ऐसे नाम से बुलाया जाता था, जो हर तरह से मानवीय गरिमा के खिलाफ था। ये एक समाज के रूप में हमारे लिए अफसोस की बात थी। हमारी सरकार ने उस गलती को सुधारा। हमने उन्हें दिव्यांग, ये पहचान देकर के सम्मान का भाव प्रकट किया। आज देश पब्लिक इंफ्रास्ट्रक्चर से लेकर रोजगार तक हर क्षेत्र में दिव्यांगों को प्राथमिकता दे रहा है।

साथियों,

सरकार में संवेदनशीलता देश के आर्थिक विकास के लिए भी उतनी ही जरूरी होती है। जैसे कि, हमारे देश में करीब 3 करोड़ fishermen हैं और fish farmers हैं। लेकिन, इन करोड़ों लोगों के बारे में पहले कभी उस तरह से नहीं सोचा गया। हमने fisheries के लिए अलग से ministry बनाई। मछलीपालकों को किसान क्रेडिट कार्ड जैसी सुविधाएं देना शुरू किया। हमने मत्स्य सम्पदा योजना शुरू की। समंदर में मछलीपालकों की सुरक्षा के लिए कई आधुनिक प्रयास किए गए। इन प्रयासों से करोड़ों लोगों का जीवन भी बदला, और देश की अर्थव्यवस्था को भी बल मिला।

Friends,

From the ramparts of the Red Fort, I had spoken of Sabka Prayas. It means collective effort. Each one of us has an important role to play in the nation’s future. When people come together, we can do wonders. Today, socially conscious Indians are powering many mass movements. Swachh Bharat helped build a cleaner India. It also impacted health outcomes of women and children. Millets or Shree Anna grown by our farmers are being welcomed across our country and the world. People are becoming Vocal for Local, encouraging artisans and industries. एक पेड़ माँ के नाम, meaning ‘A Tree for Mother’ has also become popular among the people. This celebrates Mother Nature as well as our Mother. Many people from the Christian community are also active in these initiatives. I congratulate our youth, including those from the Christian community, for taking the lead in such initiatives. Such collective efforts are important to fulfil the goal of building a Developed India.

साथियों,

मुझे विश्वास है, हम सबके सामूहिक प्रयास हमारे देश को आगे बढ़ाएँगे। विकसित भारत, हम सभी का लक्ष्य है और हमें इसे मिलकर पाना है। ये आने वाली पीढ़ियों के प्रति हमारा दायित्व है कि हम उन्हें एक उज्ज्वल भारत देकर जाएं। मैं एक बार फिर आप सभी को क्रिसमस और जुबली ईयर की बहुत-बहुत बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

बहुत-बहुत धन्यवाद।