“During Corona time, India saved many lives by supplying essential medicines and vaccines while following its vision of ‘One Earth, One Health’”
“India is committed to become world’s reliable partner in global supply-chains”
“This is the best time to invest in India”
“Not only India is focussing on easing the processes in its quest for self-reliance, it is also incentivizing investment and production”
“India is making policies keeping in mind the goals of next 25 years. In this time period, the country has kept the goals of high growth and saturation of welfare and wellness. This period of growth will be green, clean, sustainable as well as reliable”
“‘Throw away’ culture and consumerism has deepened the climate challenge. It is imperative to rapidly move from today’s ‘take-make-use-dispose’ economy to a circular economy”
“Turning L.I.F.E. into a mass movement can be a strong foundation for P-3 i.e ‘Pro Planet People”
“It is imperative that every democratic nation should push for reforms of the multilateral bodies so that they can come up to the task dealing with the challenges of the present and the future”

నమస్కారం,

130 కోట్ల మంది భారతీయుల తరపున, ప్రపంచ ఆర్థిక సదస్సులో పాల్గొన్న ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రముఖులకు నా శుభాకాంక్షలు తెలియజేస్తున్నాను. ఈ రోజు నేను మీతో మాట్లాడుతున్నప్పుడు, భారతదేశం మరొక కరోనా తరంగాన్ని జాగ్రత్తగా, అప్రమత్తంగా ఎదుర్కొంటోంది. సమాంతరంగా, భారతదేశం కూడా అనేక ఆశాజనక ఫలితాలతో ఆర్థిక రంగంలో ముందుకు సాగుతోంది. నేడు, భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందిన 75 సంవత్సరాల వేడుకల ఉత్సాహంతో పాటు కేవలం ఒక సంవత్సరంలోనే 160 కోట్ల కరోనా వ్యాక్సిన్ డోస్‌లను అందించిన ఆత్మవిశ్వాసంతో నిండిపోయింది.

మిత్రులారా,

భారతదేశం వంటి బలమైన ప్రజాస్వామ్యం యావత్ ప్రపంచానికి ఒక అందమైన బహుమతిని, ఆశల పుష్పగుచ్ఛాన్ని అందించింది. ఈ పుష్పగుచ్ఛంలో, భారతీయులమైన మనకు ప్రజాస్వామ్యంపై అచంచలమైన నమ్మకం ఉంది, ఈ పుష్పగుచ్ఛంలో, 21వ శతాబ్దానికి సాధికారతనిచ్చే సాంకేతికత, ఈ పుష్పగుచ్ఛంలో ఉంది, మన భారతీయుల స్వభావం, మన భారతీయుల ప్రతిభ. భారతీయులమైన మనం నివసించే బహు భాషా, బహుళ-సాంస్కృతిక వాతావరణం భారతదేశానికే కాదు ప్రపంచం మొత్తానికి గొప్ప శక్తి. ఈ బలం సంక్షోభ సమయాల్లో తన గురించి ఆలోచించడం మాత్రమే కాకుండా, మానవాళి ప్రయోజనాల కోసం పనిచేయడం కూడా నేర్పుతుంది. ఈ కరోనా సమయంలో, భారతదేశం, 'ఒకే భూమి, ఒకే ఆరోగ్యం' అనే విజన్‌ని అనుసరించి, అనేక దేశాలకు అవసరమైన మందులు, వ్యాక్సిన్‌లు ఇవ్వడం ద్వారా కోట్లాది మంది ప్రాణాలను ఎలా కాపాడుతుందో మనం చూశాము. నేడు భారతదేశం ప్రపంచంలో మూడవ అతిపెద్ద ఫార్మా ఉత్పత్తిదారు; ఇది ప్రపంచానికి ఫార్మసీ. ఈరోజు, ఆరోగ్య నిపుణులు మరియు వైద్యులు తమ సున్నితత్వం మరియు నైపుణ్యం ద్వారా అందరి నమ్మకాన్ని గెలుచుకుంటున్న ప్రపంచంలోని దేశాలలో భారతదేశం ఒకటి.

మిత్రులారా,

సంక్షోభ సమయాల్లో సున్నితత్వం పరీక్షించబడుతుంది, అయితే ఈ సమయంలో భారతదేశం యొక్క బలం మొత్తం ప్రపంచానికి ఒక ఉదాహరణ. ఈ సంక్షోభ సమయంలో, భారతదేశ ఐటీ రంగం 24 గంటలు పని చేయడం ద్వారా ప్రపంచంలోని అన్ని దేశాలను చాలా కష్టాల నుండి రక్షించింది. నేడు భారతదేశం ప్రపంచానికి రికార్డు స్థాయిలో సాఫ్ట్‌వేర్ ఇంజనీర్లను పంపుతోంది. భారతదేశంలో 50 లక్షల మందికి పైగా సాఫ్ట్‌వేర్ డెవలపర్లు పనిచేస్తున్నారు. నేడు ప్రపంచంలో అత్యధిక సంఖ్యలో యునికార్న్‌లను కలిగి ఉన్న దేశాలలో భారతదేశం మూడవ స్థానంలో ఉంది. గత 6 నెలల్లో 10 వేలకు పైగా స్టార్టప్‌లు నమోదు అయ్యాయి. నేడు భారతదేశం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద, సురక్షితమైన మరియు విజయవంతమైన డిజిటల్ చెల్లింపుల వేదికను కలిగి ఉంది. గత నెలలోనే యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్‌ఫేస్ ఇండియాలో ఈ మాధ్యమం ద్వారా 4.4 బిలియన్ల లావాదేవీలు జరిగాయి.

 

మిత్రులారా,

అనేక సంవత్సరాలుగా భారతదేశం అభివృద్ధి చేసిన, అవలంబించిన డిజిటల్ మౌలిక సదుపాయాలు నేడు భారతదేశానికి అతిపెద్ద శక్తిగా మారాయి. కరోనా ఇన్ఫెక్షన్‌ల ట్రాకింగ్ కోసం ఆరోగ్య-సేతుయాప్, టీకా కోసం కో విన్ పోర్టల్ వంటి సాంకేతిక పరిష్కారాలు భారతదేశానికి గర్వకారణం. భారతదేశ కో-విన్ పోర్టల్‌లో స్లాట్ బుకింగ్ నుండి సర్టిఫికేట్ ఉత్పత్తి వరకు, ఆన్‌లైన్ సిస్టమ్ పెద్ద దేశాల ప్రజల దృష్టిని కూడా ఆకర్షించింది.

మిత్రులారా,

ఒకప్పుడు భారతదేశం లైసెన్స్ రాజ్ తో గుర్తించబడింది మరియు చాలా విషయాలు ప్రభుత్వం నియంత్రణలో ఉన్నాయి. ఆ రోజుల్లో భారతదేశంలో వ్యాపారం చేయడానికి ఉన్న సవాళ్లను నేను అర్థం చేసుకున్నాను. మేము నిరంతరం అన్ని సవాళ్లను అధిగమించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాము. నేడు భారతదేశం ఈజ్ ఆఫ్ డూయింగ్ బిజినెస్ ను ప్రోత్సహిస్తోంది, ప్రభుత్వ జోక్యాన్ని కనిష్టం చేస్తోంది. భారతదేశం తన కార్పొరేట్ పన్నును సరళీకృతం చేయడం మరియు తగ్గించడం ద్వారా ప్రపంచంలోఅత్యంత పోటీగా చేసింది. గత ఏడాది మాత్రమే, మేము 25 వేలకు పైగా సమ్మతి వహించడాన్ని తొలగించాము. రెట్రోస్పెక్టివ్ పన్నులు వంటి చర్యలను సంస్కరించడం ద్వారా భారతదేశం వ్యాపార సమాజం యొక్క విశ్వాసాన్ని తిరిగి పొందింది. డ్రోన్లు, స్పేస్, జియో-స్పేషియల్ మ్యాపింగ్ వంటి అనేక రంగాలను కూడా భారతదేశం డీరెగ్యులేట్ చేసింది. ఐటి రంగం మరియు బిపిఒకు సంబంధించిన కాలం చెల్లిన టెలికామ్ నిబంధనలలో భారతదేశం ప్రధాన సంస్కరణలు చేసింది.

మిత్రులారా,

ప్రపంచ సరఫరా-గొలుసులలో ప్రపంచానికి విశ్వసనీయ భాగస్వామిగా ఉండటానికి భారతదేశం కట్టుబడి ఉంది. మేము అనేక దేశాలతో స్వేచ్ఛా-వాణిజ్య ఒప్పందాలకు మార్గాలను రూపొందిస్తున్నాము. భారతీయులలో కొత్త సాంకేతికతను అవలంబించగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉన్న వ్యవస్థాపక స్ఫూర్తి మన ప్రపంచ భాగస్వాములలో ప్రతి ఒక్కరికి కొత్త శక్తిని అందించగలదు. కాబట్టి భారత్‌లో పెట్టుబడులు పెట్టేందుకు ఇదే సరైన సమయం. భారతీయ యువతలో వ్యవస్థాపకత నేడు కొత్త ఎత్తులో ఉంది. 2014లో భారతదేశంలో కొన్ని వందల నమోదైన స్టార్టప్‌లు ఉన్నాయి. అదే సమయంలో, వారి సంఖ్య నేడు 60 వేలు దాటింది. ఇది 80 కంటే ఎక్కువ యునికార్న్‌లను కలిగి ఉంది, వాటిలో 40 కంటే ఎక్కువ 2021లోనే తయారు చేయబడ్డాయి. ప్రపంచ వేదికపై మాజీ-పాట్ భారతీయులు తమ నైపుణ్యాలను ప్రదర్శిస్తున్నట్లే, అదే విధంగా భారతీయ యువత పూర్తిగా సిద్ధంగా ఉన్నారు, భారతదేశంలోని మీ అందరి వ్యాపారానికి కొత్త ఎత్తులు వేయడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు.

మిత్రులారా,

లోతైన ఆర్థిక సంస్కరణలకు భారతదేశం యొక్క నిబద్ధత భారతదేశాన్ని నేడు పెట్టుబడులకు అత్యంత ఆకర్షణీయమైన గమ్యస్థానంగా మార్చడానికి మరొక ప్రధాన కారణం. కరోనా కాలంలో, ప్రపంచం క్వాంటిటేటివ్ ఈజింగ్ ప్రోగ్రామ్ వంటి జోక్యాలపై దృష్టి సారించినప్పుడు, భారతదేశం సంస్కరణలకు మార్గం సుగమం చేసింది. డిజిటల్ మరియు ఫిజికల్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్‌ను ఆధునీకరించే అతిపెద్ద ప్రాజెక్ట్‌లు కరోనా యుగంలోనే అపూర్వమైన ఊపందుకున్నాయి. దేశంలోని 6 లక్షలకు పైగా గ్రామాలు ఆప్టికల్ ఫైబర్‌తో అనుసంధానించబడుతున్నాయి. ముఖ్యంగా కనెక్టివిటీకి సంబంధించిన మౌలిక సదుపాయాలపై. 3 ట్రిలియన్ డాలర్లు పెట్టుబడి పెడుతున్నారు. అసెట్ మానిటైజేషన్ వంటి వినూత్న ఫైనాన్సింగ్ టూల్స్ ద్వారా $80 బిలియన్లను ఆర్జించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. భారతదేశం కూడా అభివృద్ధి కోసం ప్రతి వాటాదారుని ఒకే వేదికపైకి తీసుకురావడానికి గతిశక్తి నేషనల్ మాస్టర్ ప్లాన్‌ను ప్రారంభించింది. ఈ జాతీయ మాస్టర్ ప్లాన్ కింద, సమగ్ర పద్ధతిలో మౌలిక సదుపాయాల ప్రణాళిక, అభివృద్ధి మరియు అమలుపై పని జరుగుతుంది. ఇది అతుకులు లేని కనెక్టివిటీ మరియు వస్తువులు, వ్యక్తులు మరియు సేవల కదలికకు కొత్త ఊపు తెస్తుంది.

మిత్రులారా,

స్వావలంబన మార్గాన్ని అనుసరిస్తున్నప్పుడు, భారతదేశం దృష్టి ప్రక్రియలను సులభతరం చేయడంపై మాత్రమే కాకుండా, పెట్టుబడి మరియు ఉత్పత్తిని ప్రోత్సహించడంపై కూడా ఉంది. ఈ విధానంతో, నేడు, 14 రంగాలలో $26 బిలియన్ల విలువైన ఉత్పత్తి లింక్డ్ ప్రోత్సాహక పథకాలు అమలు చేయబడ్డాయి. ఫ్యాబ్, చిప్ మరియు డిస్‌ప్లే పరిశ్రమను నిర్మించడానికి $10 బిలియన్ల ప్రోత్సాహక ప్రణాళిక ప్రపంచ సరఫరా గొలుసును సాఫీగా చేయడంలో మా నిబద్ధతకు నిదర్శనం. మేక్ ఇన్ ఇండియా, మేక్ ఫర్ ది వరల్డ్ అనే స్ఫూర్తితో ముందుకు సాగుతున్నాం. టెలికాం, ఇన్సూరెన్స్, డిఫెన్స్, ఏరోస్పేస్‌తో పాటు ఇప్పుడు సెమీకండక్టర్ల రంగంలో కూడా భారతదేశంలో అపరిమితమైన అవకాశాలు ఉన్నాయి.

మిత్రులారా,

ఈ రోజు భార త దేశం ప్ర స్తుత ానికి సంబంధించి నిర్ణ యాలు తీసుకుంటూ, వ చ్చే 25 ఏళ్ల ల క్ష్యాల కు సంబంధించి నిర్ణ యాలు తీసుకుంటూ విధానాల ను రూపొందిస్తోంది. ఈ కాలానికి భార త దేశం అధిక వృద్ధి, సంక్షేమం, స్వస్థతల సమన్వయానికి లక్ష్యాలను నిర్దేశించింది. ఈ ఎదుగుదల కాలం కూడా ఆకుపచ్చగా ఉంటుంది, ఇది శుభ్రంగా ఉంటుంది, ఇది స్థిరంగా ఉంటుంది, ఇది కూడా విశ్వసనీయంగా ఉంటుంది. పెద్ద కట్టుబాట్లు చేయడం మరియు ప్రపంచ శ్రేయస్సు కోసం వారికి అనుగుణంగా జీవించే సంప్రదాయాన్ని కొనసాగిస్తూ, మేము 2070 నాటికి నికర సున్నా లక్ష్యాన్ని కూడా నిర్దేశించాము. ప్రపంచ జనాభాలో 17 శాతం ఉన్న భారతదేశం 5 శాతం, గ్లోబల్ కార్బన్ ఎమిషన్ లో 5 శాతం మాత్రమే దోహదపడవచ్చు, కానీ వాతావరణ సవాలును పరిష్కరించడానికి మా నిబద్ధత 100 శాతం. వాతావరణ అనుసరణ కోసం విపత్తు-స్థితిస్థాపక మౌలిక సదుపాయాల కోసం అంతర్జాతీయ సౌర కూటమి మరియు సంకీర్ణం వంటి కార్యక్రమాలు దీనికి రుజువు. గత సంవత్సరాల కృషి ఫలితంగా, నేడు మన ఎనర్జీ మిక్స్ లో 40% శిలాజేతర ఇంధన వనరుల నుండి వస్తోంది. వారి లక్ష్యానికి 9 సంవత్సరాల ముందు పారిస్ లో భారతదేశం చేసిన వాగ్ధానాలను మేము ఇప్పటికే సాధించాము.

మిత్రులారా,

ఈ ప్రయత్నాల మధ్య మన జీవనశైలి కూడా వాతావరణానికి పెద్ద సవాల్ అని గుర్తించాలి. 'త్రో ఎవే' సంస్కృతి మరియు వినియోగదారులవాదం వాతావరణ సవాలును మరింత తీవ్రంగా మార్చాయి. నేటి 'టేక్-మేక్-యూజ్-డిస్పోజ్', ఆర్థిక వ్యవస్థను వృత్తాకార ఆర్థిక వ్యవస్థ వైపు వేగంగా మార్చడం చాలా ముఖ్యం. నేను COP-26లో చర్చించిన మిషన్ లైఫ్ ఆలోచనలో అదే స్ఫూర్తి ఉంది. లైఫ్ - అంటే పర్యావరణం కోసం జీవనశైలి, అటువంటి స్థితిస్థాపకమైన మరియు స్థిరమైన జీవనశైలి యొక్క దృష్టి, ఇది వాతావరణ సంక్షోభాన్ని ఎదుర్కోవడమే కాకుండా భవిష్యత్ అనూహ్య సవాళ్లతో కూడా ఉపయోగపడుతుంది. అందువల్ల, మిషన్ లైఫ్‌ను ప్రపంచ ప్రజా ఉద్యమంగా మార్చడం చాలా ముఖ్యం. P-3 'ప్రో ప్లానెట్ పీపుల్'కి LIFE వంటి ప్రజా భాగస్వామ్య ప్రచారాన్ని పెద్ద పునాదిగా మార్చవచ్చు.

మిత్రులారా,

ఈ రోజు, 2022 ప్రారంభంలో, దావోస్‌లో మనం ఈ మేధోమథనం చేస్తున్నప్పుడు, మరికొన్ని సవాళ్ల గురించి తెలుసుకోవడం భారతదేశం కూడా తన బాధ్యతగా భావిస్తుంది. నేడు, ప్రపంచ క్రమంలో మార్పుతో, ప్రపంచ కుటుంబంగా మనం ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లు కూడా పెరుగుతున్నాయి. వీటిని ఎదుర్కోవడానికి, ప్రతి దేశం, ప్రతి గ్లోబల్ ఏజెన్సీ ద్వారా సామూహిక మరియు సమకాలీకరించబడిన చర్య అవసరం. ఈ సరఫరా గొలుసు అంతరాయాలు, ద్రవ్యోల్బణం మరియు వాతావరణ మార్పులు వీటికి ఉదాహరణలు. మరొక ఉదాహరణ క్రిప్టోకరెన్సీ. దానితో అనుబంధించబడిన సాంకేతికత రకం, ఒకే దేశం తీసుకునే నిర్ణయాలు దాని సవాళ్లను ఎదుర్కోవటానికి సరిపోవు. మనలో కూడా అలాంటి ఆలోచనే ఉండాలి. కానీ నేడు ప్రపంచ దృష్టాంతాన్ని పరిశీలిస్తే, కొత్త ప్రపంచ క్రమం మరియు కొత్త సవాళ్లను ఎదుర్కోవడానికి బహుపాక్షిక సంస్థలు సిద్ధంగా ఉన్నాయా అనేది ప్రశ్న, ఆ సామర్థ్యం మిగిలి ఉందా? ఈ సంస్థలు ఏర్పాటయ్యాక.. కాబట్టి పరిస్థితి భిన్నంగా ఉంది. నేడు పరిస్థితులు వేరు. అందువల్ల, ఈ సంస్థలలో సంస్కరణలను నొక్కి చెప్పడం ప్రతి ప్రజాస్వామ్య దేశం యొక్క బాధ్యత, తద్వారా అవి వర్తమాన మరియు భవిష్యత్తు సవాళ్లను ఎదుర్కోవటానికి వీలు కల్పిస్తాయి. దావోస్‌లో జరిగే చర్చల్లో ఈ దిశగా సానుకూల సంభాషణ ఉంటుందని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను.

మిత్రులారా,

కొత్త సవాళ్ల మధ్య, నేడు ప్రపంచానికి కొత్త మార్గాలు కావాలి, కొత్త తీర్మానాలు కావాలి. నేడు ప్రపంచంలోని ప్రతి దేశానికి గతంలో కంటే పరస్పర సహకారం అవసరం. ఇది మంచి భవిష్యత్తుకు మార్గం. దావోస్‌లో జరుగుతున్న ఈ చర్చ ఈ సెంటిమెంట్‌ను విస్తృతం చేస్తుందని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. మరోసారి, మీ అందరినీ వర్చువల్‌గా కలిసే అవకాశం నాకు లభించింది, మీ అందరికీ చాలా ధన్యవాదాలు!

 

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।