పెట్రోల్‌లో 20 శాతం ఇథనాల్ బ్లెండింగ్‌ను సాధించాలనే లక్ష్యం 2025 కి ప్రతిపాదించబడింది: ప్రధాని
రీసైక్లింగ్ ద్వారా వనరులను బాగా ఉపయోగించుకోగల 11 రంగాలను ప్రభుత్వం గుర్తించింది: ప్రధాని
దేశవ్యాప్తంగా ఇథనాల్ ఉత్పత్తి మరియు పంపిణీ కోసం పూణేలో ఇ -100 పైలట్ ప్రాజెక్టును ప్రారంభించారు

 

కేంద్ర మంత్రివర్గంలోని నా సహచరులు శ్రీమాన్ శ్రీ నితిన్ గడ్కరీ జీ, నరేంద్ర సింగ్ తోమర్జీ, ప్రకాష్ జవదేకర్ జీ, పీయూష్ గోయల్ జీ, ధర్మేంద్ర ప్రధాన్ జీ, ధర్మేంద్ర ప్రధాన్ జీ, గుజరాత్ లోని ఖేడా పార్లమెంటు సభ్యుడు, దేవుసింగ్ జసింగ్ భాయ్ చౌహాన్ జీ, హర్దోయ్ పార్లమెంటు సభ్యుడు, యుపి, భాయ్ జై ప్రకాష్ రావత్ జీ, పూణే మేయర్ ముర్లీధర్ మహుల్ జీ, పింప్రి చించ్వాడ్ మునిసిపల్ కార్పొరేషన్ మేయర్ సోదరి ఉషా జీ ఈ కార్యక్రమానికి హాజరైన ఇతర ప్రముఖులు మరియు నా ప్రియమైన సోదర సోదరీమణులు,

మా రైతు సహచరులు, నేను వారితో మాట్లాడుతున్నప్పుడు, వారు బయో ఇంధనానికి సంబంధించిన వ్యవస్థలను ఎలా సులభంగా అవలంబిస్తున్నారు మరియు వారి విషయాన్ని అద్భుతమైన రీతిలో చెబుతున్నారు. అతనిలో విశ్వాసం కూడా కనిపించింది. క్లీన్ ఎనర్జీ- దేశంలో జరుగుతున్న క్లీన్ ఎనర్జీ యొక్క భారీ ప్రచారం, దేశ వ్యవసాయ రంగానికి భారీ ప్రయోజనం రావడం సహజం. నేడు, ప్రపంచ పర్యావరణ దినోత్సవం సందర్భంగా, భారతదేశం మరో పెద్ద అడుగు వేసింది. ఇథనాల్ రంగం అభివృద్ధికి వివరణాత్మక రోడ్‌మ్యాప్‌ను ఈ రోజు విడుదల చేసే భాగ్యం నాకు ఉంది. దేశవ్యాప్తంగా ఇథనాల్ ఉత్పత్తి మరియు పంపిణీ కోసం ప్రతిష్టాత్మక E-100 పైలట్ ప్రాజెక్ట్ కూడా పూణేలో ప్రారంభించబడింది. నేను పూణే ప్రజలను అభినందిస్తున్నాను. పూణే మేయర్‌కు అభినందనలు. మేము నిర్ణీత లక్ష్యాలను సమయానికి సాధించగలమని నేను కోరుకుంటున్నాను.

మిత్రులారా ,

మీరు గమనించినట్లయితే, ఈ రోజు 7-8 సంవత్సరాల క్రితం, దేశంలో ఇథనాల్ చాలా అరుదుగా చర్చించబడింది. అతని గురించి ఎవరూ ప్రస్తావించలేదు. నేను ప్రస్తావించినప్పటికీ, దినచర్య విషయానికి వస్తే ఇది ఇలాగే ఉండేది. కానీ ఇప్పుడు 21 వ శతాబ్దపు భారతదేశంలో ఇథనాల్ ప్రధాన ప్రాధాన్యతలలో ఒకటిగా మారింది. ఇథనాల్ పై దృష్టి పర్యావరణంపై అలాగే రైతుల జీవితాలపై మంచి ప్రభావాన్ని చూపుతోంది. ఈ రోజు మనం 2025 నాటికి పెట్రోల్‌లో 20 శాతం ఇథనాల్ బ్లెండింగ్ లక్ష్యాన్ని చేరుకోవాలని నిర్ణయించాము. లక్ష్యం మొదట ఆలోచించినప్పుడు. కాబట్టి 2030 నాటికి దీన్ని చేస్తామని భావించారు. కానీ గత కొద్ది రోజులుగా విజయాలు సాధించిన విధానం, ప్రజల మద్దతు లభించింది, ప్రజలలో అవగాహన వచ్చింది. మరియు ప్రతి ఒక్కరూ దాని ప్రాముఖ్యతను అర్థం చేసుకోవడం ప్రారంభించారు. మరియు ఈ కారణంగా మేము ఇప్పుడు 2030 లో చేయాలనుకున్నదాన్ని 525 నాటికి 2025 వరకు తగ్గించాలని నిర్ణయించుకున్నాము. ఐదేళ్ల ముందుగానే పనులు పూర్తయ్యే అవకాశం ఉంది.

ఇంత పెద్ద నిర్ణయం, గత 7 ఏళ్లలో దేశం సాధించిన లక్ష్యాలు, దేశం చేసిన ప్రయత్నాలు మరియు అది సాధించిన విజయాల ద్వారా ప్రోత్సహించబడింది. ఆయన వల్లనే ఈ రోజు తీర్పు చెప్పే ధైర్యం ఉంది. 2014 వరకు, భారతదేశంలో సగటున 1.5 శాతం ఇథనాల్ మాత్రమే మిళితం చేయబడింది . నేడు ఇది ఎనిమిదిన్నర శాతానికి పెరిగింది. దేశంలో 380 మిలియన్ లీటర్ల ఇథనాల్ సేకరించిన 2013-14 సంవత్సరంలో, ఇప్పుడు ఇది 320 మిలియన్ లీటర్లకు పైగా ఉంటుందని అంచనా. అంటే ఎనిమిది రెట్లు ఎక్కువ ఇథనాల్ కొనుగోలు చేయబడింది. గత ఏడాది మాత్రమే చమురు మార్కెటింగ్ కంపెనీలు సుమారు 21,000 కోట్ల రూపాయల విలువైన ఇథనాల్‌ను కొనుగోలు చేశాయి. 21,000 కోట్ల రూపాయలు ఖర్చు చేసిన దానిలో ఎక్కువ భాగం ఇప్పుడు మన దేశ రైతుల జేబుల్లోకి వెళ్లిపోయింది. ముఖ్యంగా మన చెరకు రైతులు దీనివల్ల ఎంతో ప్రయోజనం పొందారు. 2025 నాటికి, పెట్రోల్ 20 శాతం ఇథనాల్ కలపడం ప్రారంభించినప్పుడు, రైతులు చమురు కంపెనీల నుండి నేరుగా ఎంత డబ్బును స్వీకరిస్తారో మీరు can హించవచ్చు . దీనితో, చక్కెర అధిక ఉత్పత్తికి సంబంధించిన సవాళ్లు ఉన్నాయి, ఎందుకంటే కొన్నిసార్లు అధిక ఉత్పత్తి జరుగుతుంది. అప్పుడు ప్రపంచంలో కొనుగోలుదారుడు లేడు. దేశంలో కూడా ధరలు తగ్గుతాయి . మరియు దానిని ఎక్కడ ఉంచాలో అతిపెద్ద సవాలు, అది కూడా సంక్షోభంగా మారుతుంది. అటువంటి సవాళ్లన్నింటినీ తగ్గించడం మరియు దాని ప్రత్యక్ష ప్రయోజనం చెరకు రైతు భద్రతతో ముడిపడి ఉంది. చాలా ప్రయోజనాలు ఉన్నాయి .

మిత్రులారా,

21 వ శతాబ్దం ఆధునిక ఆలోచన, 21 వ శతాబ్దపు ఆధునిక విధానాల ద్వారా భారతదేశం శక్తివంతమవుతుంది . దీన్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని మన ప్రభుత్వం ప్రతి రంగంలోనూ విధాన నిర్ణయాలు నిరంతరం తీసుకుంటోంది. ఇథనాల్ ఉత్పత్తి మరియు సేకరణకు అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాల నిర్మాణానికి దేశం నేడు చాలా ప్రాధాన్యత ఇస్తోంది. ఇప్పటి వరకు, చాలా ఇథనాల్ తయారీ యూనిట్లు మరియు 4-5లో ఎక్కువ భాగం చక్కెర ఉత్పత్తి ఎక్కువగా ఉన్న రాష్ట్రాల్లో ఉన్నాయి. దేశమంతటా వ్యాపించాలంటే కుళ్ళిన ధాన్యం అంటే కుళ్ళిన ధాన్యం. దీనిని ఉపయోగించి ఫుడ్ గ్రెయిన్ బేస్డ్ డిస్టిలరీలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. వ్యవసాయ వ్యర్థాల నుండి ఇథనాల్ ఉత్పత్తి చేయడానికి అత్యాధునిక సాంకేతిక ఆధారిత మొక్కలను కూడా దేశంలో ఏర్పాటు చేస్తున్నారు .

మిత్రులారా,

వాతావరణ మార్పుల ముప్పును పరిష్కరించడానికి జరుగుతున్న ప్రపంచ ప్రయత్నాలలో భారతదేశం ఆశల దారిచూపింది. నేడు భారతదేశం మానవజాతి శ్రేయస్సు కోసం విశ్వసనీయ భాగస్వామిగా స్థిరపడింది. ప్రపంచం ఒకప్పుడు భారతదేశాన్ని ఒక సవాలుగా చూసింది, వాతావరణ మార్పు భారతదేశం యొక్క పెద్ద జనాభా ఇక్కడ నుండి సంక్షోభం వస్తుందని భావిస్తుంది . ఈ రోజు పరిస్థితి మారిపోయింది.ఈ రోజు మన దేశం వాతావరణ న్యాయం యొక్క నాయకుడిగా అభివృద్ధి చెందుతోంది, ఇది ఒక దుష్ట సంక్షోభానికి వ్యతిరేకంగా ప్రధాన శక్తిగా మారుతోంది. వన్ సన్, వన్ వరల్డ్, వన్ గ్రిడ్ ఇంటర్నేషనల్ సోలార్ అలయన్స్, ఇది ఒక సూర్యుడి దృష్టిని, ఒక సృష్టిని మరియు ఒక గ్రిడ్ వ్యవస్థను కలిగి ఉంది, ఇది విపత్తు నిరోధక మౌలిక సదుపాయాల కూటమి చేత నిర్మించబడినా లేదా ప్రారంభించబడినా, భారతదేశానికి పెద్ద ప్రపంచ దృష్టి ఉంది. తో ముందుకు కదులుతోంది. నేడు, వాతావరణ మార్పుల పనితీరు సూచికలో భారతదేశం ప్రపంచంలోని టాప్ 10 దేశాలలో చోటు దక్కించుకుంది.

మిత్రులారా,

వాతావరణ మార్పుల వల్ల ఎదురయ్యే సవాళ్ళ గురించి భారత్‌కు తెలుసు మరియు వాటిపై చురుకుగా పనిచేస్తోంది. ఒక వైపు, గ్లోబల్ సౌత్‌లోని ఎనర్జీ సౌత్ యొక్క సున్నితత్వానికి మరియు గ్లోబల్ నార్త్ యొక్క బాధ్యతలకు మేము మద్దతు ఇస్తున్నాము, మరోవైపు, మేము మా పాత్రను చాలా తీవ్రంగా తీసుకుంటున్నాము .మన విధానాలు మరియు నిర్ణయాలలో కఠినమైన మరియు మృదువైన భాగాలు సమానంగా ముఖ్యమైన శక్తి పరివర్తన మార్గాన్ని భారతదేశం ఎంచుకుంది. నేను హార్డ్ కాంపోనెంట్ గురించి మాట్లాడితే, భారతదేశం నిర్దేశించిన పెద్ద లక్ష్యాలు, వాటిని అమలు చేయడంలో అపూర్వమైన వేగం, ప్రపంచం చాలా నిశితంగా గమనిస్తోంది. 6-7 సంవత్సరాలలో, పునరుత్పాదక శక్తి కోసం మా సామర్థ్యం 250 శాతానికి పైగా పెరిగింది. వ్యవస్థాపిత పునరుత్పాదక ఇంధన సామర్థ్యం పరంగా భారతదేశం నేడు ప్రపంచంలోని టాప్ 5 దేశాలలో ఉంది. ఇందులో కూడా గత 6 సంవత్సరాల్లో సౌర శక్తి సామర్థ్యం దాదాపు 15 రెట్లు పెరిగింది. నేడు, గుజరాత్‌లోని కచ్ ఎడారిలో భారతదేశం ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద సౌర మరియు విండ్ హైబ్రిడ్ ఎనర్జీ పార్కును నిర్మిస్తుండగా, భారతదేశం 14- గిగావాట్ల బొగ్గు ప్లాంట్లను మూసివేసింది. దేశం కూడా మృదువైన విధానంతో చారిత్రక చర్యలు తీసుకుంది . నేడు, దేశంలోని సామాన్యులు పర్యావరణ అనుకూల ప్రచారంలో చేరారు మరియు అతను దానిని నడిపిస్తున్నాడు.

సింగిల్ యూజ్ ప్లాస్టిక్స్ గురించి అవగాహన ఎలా ఏర్పడిందో మనం చూస్తాము. ప్రజలు కూడా తమదైన రీతిలో కొంచెం ప్రయత్నిస్తున్నారు . ఇంకా చాలా అవసరం. కానీ పాయింట్ జరిగింది, ప్రయత్నాలు ప్రారంభమయ్యాయి . మా బీచ్‌లు శుభ్రపరచడం చూడండి, యువకులు చొరవ తీసుకుంటున్నారు .లేదా స్వచ్ఛ భారత్ వంటి ప్రచారాలు, అవి దేశంలోని సామాన్య ప్రజల భుజాలపై మోయబడ్డాయి, వారు తమ బాధ్యతను స్వీకరించారు మరియు నా దేశస్థులు ఈ రోజు దానిని ముందుకు తీసుకువెళ్లారు. దేశంలో 370 మిలియన్లకు పైగా ఎల్‌ఈడీ బల్బులు మరియు 2.3 మిలియన్లకు పైగా ఇంధన సామర్థ్యం గల అభిమానులతో, పర్యావరణాన్ని పరిరక్షించడానికి చేసిన కృషి తరచుగా గుర్తించబడలేదు. కానీ అది చాలా చర్చనీయాంశంగా ఉండాలి. అదేవిధంగా, ఉజ్వాలా యోజన కింద, కోట్లాది గృహాలకు ఉచిత గ్యాస్ కనెక్షన్ లభిస్తుంది, సౌభాగ్య యోజన కింద, విద్యుత్ కనెక్షన్, అతను పొయ్యిలో కలపను కాల్చి పొగలో నివసించేవాడు. నేడు, కట్టెల మీద వారి ఆధారపడటం గణనీయంగా తగ్గింది. ఇది కాలుష్యాన్ని తగ్గించడమే కాక, మా తల్లులు వారి పిల్లల ఆరోగ్యం మరియు రక్షణ మరియు పర్యావరణానికి సహాయపడింది. కానీ అది కూడా పెద్ద చర్చ జరగదు. ఈ ప్రయత్నాలతో, భారతదేశం మిలియన్ టన్నుల కార్బన్ డయాక్సైడ్ ఉద్గారాలను నిలిపివేసింది మరియు వాతావరణ మార్పుల తగ్గింపు రంగంలో భారతదేశాన్ని అగ్రగామిగా మార్చింది. అదేవిధంగా, 3 లక్షలకు పైగా ఎనర్జీ ఎఫిషియెంట్ పంపులతో, దేశం నేడు మిలియన్ టన్నుల కార్బన్ డయాక్సైడ్ను గాలిలోకి విడుదల చేయకుండా నిరోధిస్తోంది.

మిత్రులారా,

ఈ రోజు, పర్యావరణాన్ని పరిరక్షించేటప్పుడు, అభివృద్ధిని ఆపవలసిన అవసరం లేదని భారతదేశం ప్రపంచానికి ఒక ఉదాహరణగా నిలుస్తోంది. ఎకానమీ మరియు ఎకాలజీ రెండూ చేతులు జోడించి, ముందుకు సాగవచ్చు మరియు భారతదేశం ఎంచుకున్న మార్గం అదే. ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడంతో పాటు, మన అడవులు కూడా గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా మన అటవీ విస్తీర్ణాన్ని 15,000 చదరపు కిలోమీటర్ల మేర పెంచాయి. గత కొన్నేళ్లుగా మన దేశంలో పులులు, పులుల సంఖ్య రెట్టింపు అయింది. చిరుతపులి సంఖ్య కూడా 60 శాతం పెరిగింది. వీటన్నిటి మధ్యలో, పంచ్ నేషనల్ పార్క్ లోని వైల్డ్ లైఫ్ ఫ్రెండ్లీ కారిడార్ కూడా సున్నితత్వానికి ఒక ఉదాహరణ.

మిత్రులారా,

క్లీన్ అండ్ ఎఫిషియెంట్ ఎనర్జీ సిస్టమ్స్, రెసిలెంట్ అర్బన్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ మరియు ప్లాన్డ్ ఎకో-రిస్టోరేషన్ స్వీయ-రిలయంట్ ఇండియా ప్రచారంలో చాలా ముఖ్యమైన భాగం. ఇది ఆకుపచ్చతో కప్పబడిన హైవే-ఎక్స్‌ప్రెస్, సౌరశక్తితో పనిచేసే మెట్రో, ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలపై దృష్టి పెట్టడం లేదా హైడ్రోజన్-శక్తితో నడిచే వాహనాలపై పరిశోధనల ప్రోత్సాహం, ఇవన్నీ సమగ్ర వ్యూహంతో పని చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. పర్యావరణానికి సంబంధించిన ఈ ప్రయత్నాల వల్ల దేశంలో కొత్త పెట్టుబడుల అవకాశాలు ఏర్పడుతున్నాయి మరియు లక్షలాది మంది యువతకు కూడా ఉపాధి లభిస్తుంది.

మిత్రులారా,

సాధారణ is హ ఏమిటంటే వాయు కాలుష్యం పరిశ్రమ ద్వారా మాత్రమే వ్యాపిస్తుంది. కాని నిజానికి గాలి కాలుష్యం లోరవాణా, అపరిశుభ్రమైన ఇంధనాలు, డీజిల్ జనరేటర్లు వంటి అనేక అంశాలు దీనికి కొంతవరకు దోహదం చేస్తాయి. కాబట్టి, భారతదేశం తన నేషనల్ క్లీన్ ఎయిర్ ప్లాన్ ద్వారా ఈ దిశలన్నింటిలో సమగ్ర విధానంతో పనిచేస్తోంది. జలమార్గాలు మరియు మల్టీమోడల్ కనెక్టివిటీపై ఈ రోజు జరుగుతున్న పనులు హరిత రవాణా యొక్క లక్ష్యాన్ని బలోపేతం చేయడమే కాకుండా, దేశం యొక్క లాజిస్టిక్స్ సామర్థ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తాయి. దేశంలోని వందలాది జిల్లాల్లో సిఎన్‌జి బేస్డ్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్, ఫాస్టాగ్ వంటి ఆధునిక వ్యవస్థ అవసరం, ఇది కాలుష్యాన్ని తగ్గించడంలో చాలా సహాయపడుతుంది. నేడు దేశంలో మెట్రో రైలు సేవ 5 నగరాల నుండి 18 నగరాలకు పెరిగింది. సబర్బన్ రైల్వే దిశలో చేసిన పనులు వ్యక్తిగత వాహనాల వాడకాన్ని కూడా తగ్గించాయి.

మిత్రులారా,

నేడు, దేశంలోని రైల్వే నెట్‌వర్క్‌లో ఎక్కువ భాగం విద్యుదీకరించబడింది. దేశ విమానాశ్రయాలు కూడా వేగంగా సౌరశక్తితో మారుతున్నాయి. 2014 కి ముందు, కేవలం 7 విమానాశ్రయాలకు మాత్రమే సౌర విద్యుత్ ఉంది, కానీ నేడు ఆ సంఖ్య 50 కి పైగా పెరిగింది. ఇంధన సామర్థ్యం కోసం 80 కి పైగా విమానాశ్రయాల్లో ఎల్‌ఈడీ లైట్లను ఏర్పాటు చేసే పని కూడా పూర్తయింది. భవిష్యత్ సన్నాహాలకు సంబంధించిన మరో ఉదాహరణ మీకు ఇవ్వాలనుకుంటున్నాను. గుజరాత్‌లోని సర్దార్ వల్లభాయ్‌కి ప్రపంచంలోనే ఎత్తైన స్మారక చిహ్నం స్టాట్యూ ఆఫ్ యూనిటీ. స్టాచ్యూ ఆఫ్ యూనిటీ ఉన్న అందమైన కెవాడియా నగరాన్ని ఎలక్ట్రిక్ వాహన నగరంగా అభివృద్ధి చేయడానికి కూడా పనులు జరుగుతున్నాయి. భవిష్యత్తులో, కెవాడియాలో బ్యాటరీతో నడిచే బస్సులు, ద్విచక్ర వాహనాలు మరియు నాలుగు చక్రాలు మాత్రమే ఉంటాయి. అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాలు కూడా అక్కడ కల్పించబడతాయి.

మిత్రులారా,

వాటర్ సైకిల్ కూడా వాతావరణ మార్పులకు నేరుగా సంబంధం కలిగి ఉంది. నీటి చక్రంలో సమతుల్యత చెదిరిపోతే అది నీటి భద్రతపై ప్రత్యక్ష ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. ఈ రోజు, దేశంలో నీటి భద్రతపై గతంలో కంటే ఎక్కువ పనులు జరుగుతున్నాయి. నీటి వనరుల నిర్మాణం మరియు నిర్వహణ నుండి వినియోగం వరకు సంపూర్ణ విధానంతో దేశం పనిచేస్తోంది. జల్ జీవన్ మిషన్ కూడా దీనికి గొప్ప మాధ్యమం. ఈసారి జల్ జీవన్ మిషన్‌లో ఒక కార్యక్రమం జరుగుతోందని నేను మీకు గుర్తు చేయాలనుకుంటున్నాను. ఇందులో నాకు దేశ పౌరుల సహాయం కావాలి. అంటే వర్షపు నీటిని కాపాడటం, వర్షపు నీటిని పట్టుకోవడం, మేము వర్షపు నీటిని ఆపడం, ఆదా చేయడం.

సోదర, సోదరీమణులారా,

దాదాపు 7 దశాబ్దాల్లో, దేశంలో సుమారు 30 మిలియన్ల గ్రామీణ కుటుంబాలకు పైపుల నీరు అందించగా, 2 సంవత్సరాలలోపు 40 మిలియన్లకు పైగా గృహాలకు పంపు నీటిని సరఫరా చేశారు. ఒక వైపు, ప్రతి ఇంటిని పైపుల ద్వారా అనుసంధానించగా, మరోవైపు, అటల్ భుజల్ యోజన, క్యాచ్ ది రైన్ వంటి ప్రచారాల ద్వారా భూగర్భజలాలను పెంచడంపై దృష్టి పెట్టారు.

మిత్రులారా,

అభివృద్ధి మరియు పర్యావరణంలో సమతుల్యత మన ప్రాచీన సంప్రదాయంలో ఒక ముఖ్యమైన భాగం, ఇది మేము ఒక స్వావలంబన భారతదేశం యొక్క బలాన్ని చేస్తున్నాము. జీవా మరియు ప్రకృతి మధ్య సంబంధాల సమతుల్యత, వ్యష్టి మరియు సమాష్టాల సమతుల్యత, జీవా మరియు శివుని యొక్క సమతుల్యత ఎల్లప్పుడూ మన శాస్త్రాలు మనకు నేర్పింది. యాట్ పిండే టాట్ బ్రహ్మండే అని మనకు ఇక్కడ చెప్పబడింది. అంటే, గ్రామంలో ఉన్నది, అంటే, జీవిలో, విశ్వంలో ఉంది. మనకోసం మనం చేసే ప్రతి పని కూడా మన పర్యావరణంపై ప్రత్యక్ష ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. అందువల్ల, భారతదేశం యొక్క వనరుల సామర్థ్యం పరంగా ప్రయత్నాలు పెరుగుతున్నాయి. ఈ రోజు మనం మాట్లాడుతున్న వృత్తాకార ఆర్థిక వ్యవస్థ వనరులపై తక్కువ ఒత్తిడిని కలిగి ఉన్న ఉత్పత్తులు మరియు ప్రక్రియలపై దృష్టి పెడుతుంది. ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ద్వారా వనరులను రీసైకిల్ చేసి ఉపయోగించుకోగల 11 ప్రాంతాలను కూడా ప్రభుత్వం గుర్తించింది. సంపదకు వ్యర్థం, మరో మాటలో చెప్పాలంటే, గత కొన్నేళ్లుగా చెత్త నుండి కాంచన్ అభియాన్ పై చాలా పనులు జరిగాయి, ఇప్పుడు అది మిషన్ మోడ్ లో చాలా వేగంగా జరుగుతోంది. గృహ మరియు వ్యవసాయ వ్యర్థాలు, స్క్రాప్ మెటల్, లిథియం అయాన్ బ్యాటరీలు వంటి అనేక రంగాలలో కొత్త టెక్నాలజీల ద్వారా రీసైక్లింగ్ ప్రోత్సహించబడుతుంది. నియంత్రణ మరియు అభివృద్ధికి సంబంధించిన అన్ని అంశాలను కవర్ చేసే సంబంధిత కార్యాచరణ ప్రణాళిక రాబోయే నెలల్లో అమలు చేయబడుతుంది.

మిత్రులారా,

వాతావరణాన్ని పరిరక్షించడానికి, పర్యావరణాన్ని పరిరక్షించడానికి మా ప్రయత్నాలను సమన్వయం చేయడం ముఖ్యం. దేశంలోని ప్రతి పౌరుడు నీరు, గాలి మరియు భూమిని సమతుల్యం చేయడానికి కలిసి పనిచేసినప్పుడే మన భవిష్యత్ తరాలకు సురక్షితమైన వాతావరణాన్ని అందించగలుగుతాము. మా పూర్వీకులు కోరుకున్నారు - మరియు మా పూర్వీకులు మా కోసం చెప్పిన చాలా మంచి విషయం. మా పూర్వీకులు మా నుండి ఏమి కోరుకున్నారు. అతను చాలా మంచి విషయం చెప్పాడు - पृथ्वीः पूः  उर्वी भव అంటే మొత్తం భూమిని, మొత్తం పర్యావరణాన్ని, మనందరికీ ఉత్తమంగా ఉండాలని, మన కలలను నిజం చేయాలని, అదే శుభాకాంక్షలతో, ఈ రోజు ప్రపంచ పర్యావరణ దినోత్సవం సందర్భంగా దానితో సంబంధం ఉన్న ప్రముఖులందరినీ కోరుకుంటున్నాను. మిమ్మల్ని మీరు జాగ్రత్తగా చూసుకోండి, మిమ్మల్ని మీరు ఆరోగ్యంగా ఉంచండి. మీ కుటుంబ సభ్యులను ఆరోగ్యంగా ఉంచండి. మరియు కోవిడ్ నివారణ నియమంలో నిర్లక్ష్యం చేయవద్దు , అదే నిరీక్షణతో చాలా ధన్యవాదాలు ,

ధన్యవాదాలు!

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।