డిజిట‌ల్ మాధ్య‌మం ప‌రం గా సాధికారిత ను సంపాదించుకున్న యువ‌త ఈ ద‌శాబ్దాన్ని ‘ఇండియాస్ టెకేడ్’ గా మార్చుతారు: ప్ర‌ధాన మంత్రి
‘డిజిట‌ల్ ఇండియా’ అనేది ‘ఆత్మ‌నిర్భ‌ర్ భార‌త్’ తాలూకు సాధ‌నం గా ఉంది: ప్ర‌ధాన మంత్రి
‘డిజిట‌ల్ ఇండియా’ అంటే వేగం గా లాభార్జ‌న‌, పూర్తి లాభార్జ‌న‌; ‘డిజిట‌ల్ ఇండియా’ అంటే ‘క‌నీస స్థాయి ప్ర‌భుత్వం, గ‌రిష్ఠస్థాయి పాలన’ కూడా: ప్రధాన మంత్రి
క‌రోనా కాలం లో భార‌త‌దేశ డిజిట‌ల్ ప‌రిష్కార మార్గాలు ప్ర‌పంచం దృష్టి ని ఆక‌ట్టుకొన్నాయి: ప్ర‌ధాన మంత్రి
పది కోట్ల కు పైగా రైతు కుటుంబాల ఖాతాల‌ లో 1.35 ల‌క్ష‌ల కోట్ల రూపాయ‌ల ను జ‌మ చేయ‌డ‌మైంది: ప్ర‌ధాన మంత్రి
ఒక దేశం - ఒక ఎమ్ఎస్‌పి స్ఫూర్తి ని ‘డిజిట‌ల్ ఇండియా’ సాకారం చేసింది: ప్ర‌ధాన మంత్రి

నమస్కారం,

 

కేంద్ర మంత్రివర్గంలోని నా సహచరులు శ్రీ రవిశంకర్ ప్రసాద్ గారు, శ్రీ సంజయ్ ధోత్రే గారు, డిజిటల్ ఇండియాతో, విభిన్న కార్యక్రమాలతో సంబంధం ఉన్న నా సహచరులు, సోదర సోదరీమణులందరూ! డిజిటల్ ఇండియా ప్రచారం ఆరు సంవత్సరాలు పూర్తయిన సందర్భంగా మీ అందరికీ అనేక అభినందనలు!

 

ఈ రోజు భారత దేశ బలానికి, భారత దేశ సంకల్పానికి, భవిష్యత్తుకు అసంఖ్యాకమైన, అపరిమితమైన అవ కాశాల కు అంకితం చేయబడింది. ఒక దేశంగా కేవలం 5-6 సంవత్సరాలలో డిజిటల్ రంగంలో మేము తీసుకున్న అధిక పురోగతిని ఈ రోజు ఎల్లప్పుడూ మనకు గుర్తు చేస్తుంది.

మిత్రులారా,

ప్రతి పౌరుడి జీవితం సులభతరం కావడానికి డిజిటల్ మార్గంలో భారతదేశాన్ని వేగంగా ముందుకు తీసుకెళ్లడం దేశం యొక్క కల.  ఈ కలను సాకారం చేసుకోవడంలో మనమందరం పగలు మరియు రాత్రి పని చేస్తున్నాము. ఒకవైపు సృజనాత్మకతపట్ల మక్కువ ఉంటే, మరోవైపు ఆ ఆవిష్కరణలను వేగంగా స్వీకరించాలనే అభిరుచి కూడా ఉంది. అందువల్ల, డిజిటల్ ఇండియా అనేది భారతదేశ సంకల్పం. డిజిటల్ ఇండియా ఆత్మనిర్భర్ భారత్ కు సాధనం మరియు 21 వ శతాబ్దంలో ఉద్భవిస్తున్న బలమైన భారతదేశం యొక్క వ్యక్తీకరణ కూడా.

మిత్రులారా,

కనీస ప్రభుత్వం - గరిష్ట పాలన సూత్రాన్ని అనుసరించి, ప్రభుత్వం- ప్రజల మధ్య అంతరాన్ని తగ్గించడం, వ్యవస్థ మరియు సౌకర్యాలు, సమస్యలు మరియు పరిష్కారాలు, ఇబ్బందులను తొలగించడం మరియు సాధారణ ప్రజల సౌలభ్యాన్ని పెంచడం ఈ సమయంలో అవసరం. అందువల్ల, డిజిటల్ ఇండియా సాధారణ పౌరులకు సౌకర్యాలు,  మరియు వారి సాధికారతకు భరోసా ఇచ్చే గొప్ప సాధనం.

మిత్రులారా,

డిజిటల్ ఇండియా దీనిని ఎలా సాధ్యం చేసిందో ఒక గొప్ప ఉదాహరణ డిజిలాకర్. స్కూలు సర్టిఫికేట్ లు, కాలేజీ డిగ్రీలు, డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ లు, పాస్ పోర్ట్ లు, ఆధార్ లేదా ఏదైనా ఇతర డాక్యుమెంట్ లను ఉంచడం ఎల్లప్పుడూ ప్రజలకు ప్రధాన ఆందోళనకలిగిస్తుంది.  అనేకసార్లు, వరద, భూకంపం, సునామీ లేదా మంటల్లో ప్రజల ముఖ్యమైన గుర్తింపు కార్డులు నాశనం చేయబడతాయి. కానీ ఇప్పుడు 10వ, 12వ, కళాశాల, యూనివర్సిటీ మార్క్ షీట్ల నుంచి అన్ని డాక్యుమెంట్ లను డిజిలాకర్ లో సులభంగా నిల్వ చేయవచ్చు. కరోనా కాలంలో, అనేక నగరాల్లోని కళాశాలలు డిజిలాకర్ సహాయంతో ప్రవేశానికి పాఠశాల సర్టిఫికేట్ల ధృవీకరణను నిర్వహిస్తున్నాయి.

 

మిత్రులారా,

డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ లేదా జనన ధృవీకరణ పత్రం, విద్యుత్ లేదా నీటి బిల్లు చెల్లించడం, ఆదాయపు పన్ను రిటర్న్ దాఖలు చేయడం మరియు ఇలాంటి అనేక సేవలకు డిజిటల్ ఇండియా కారణంగా ఇప్పుడు ప్రక్రియలు సౌకర్యవంతంగా ఉండటమే కాకుండా వేగంగా మారాయి. మరియు ఈ సేవలన్నీ గ్రామాల్లోని సిఎస్‌సి కేంద్రాల్లో ప్రజలకు అందుబాటులో ఉన్నాయి. డిజిటల్ ఇండియా కూడా పేదలకు రేషన్ పంపిణీ ప్రక్రియను సరళీకృతం చేసింది.

ఒకే దేశం, ఒక రేషన్ కార్డు యొక్క తీర్మానం నెరవేరడం డిజిటల్ ఇండియా యొక్క శక్తి. ఇప్పుడు మరో రాష్ట్రానికి వలస వెళ్లడానికి తాజా రేషన్ కార్డు అవసరం లేదు.  మొత్తం దేశంలో ఒక రేషన్ కార్డు చెల్లుబాటు అవుతుంది పని కోసం ఇతర రాష్ట్రాలకు వెళ్ళే కార్మికుల కుటుంబాలు ఎక్కువ ప్రయోజనం పొందుతాయి. అలాంటి ఒక సహచరునితో నేను సంభాషించాను.

ఇటీవల, గౌరవనీయ సుప్రీంకోర్టు కూడా దీనికి సంబంధించిన చాలా ముఖ్యమైన తీర్పుని ఇచ్చింది. వన్ నేషన్, వన్ రేషన్ కార్డు పథకాన్ని అంగీకరించని కొన్ని రాష్ట్రాలు ఉన్నాయి. ఇప్పుడు సుప్రీంకోర్టు ఆ రాష్ట్రాలను వెంటనే అమలు చేయాలని ఆదేశించింది. ఈ నిర్ణయానికి నేను సుప్రీంకోర్టును కూడా అభినందిస్తున్నాను, ఎందుకంటే ఈ పథకం పేదలు మరియు కూలీలు మరియు పని కోసం వలస వెళ్ళాల్సిన వారి కోసం. మరియు సున్నితత్వం ఉంటే అటువంటి పనికి ప్రాధాన్యత లభిస్తుంది.

మిత్రులారా,

స్వయం ఆధారిత భారతదేశం యొక్క సంకల్పాన్ని బలోపేతం చేయడం ద్వారా డిజిటల్ ఇండియా ముందుకు వెళుతోంది. మేము ప్రయోజనం పొందగలమని ఊహించని వారిని డిజిటల్ ఇండియా కలుపుతోంది. నేను కొంతమంది లబ్ధిదారులతో ఇంటరాక్ట్ చేశాను. డిజిటల్ మీడియా వారి జీవితాలను చాలా మార్చిందని వారందరూ చాలా గర్వంగా మరియు ఆనందంతో చెప్పారు.

హాకర్లు, హ్యాండ్ కార్ట్ డ్రైవర్లు, మొబైల్ విక్రేతలు బ్యాంకింగ్ విధానాలతో అనుసంధానం కావడం మరియు చౌకవడ్డీ రేట్లకు బ్యాంకుల నుండి రుణాలు పొందడం గురించి ఎప్పుడూ ఆలోచించలేదు. కానీ నేడు ఇవన్నీ స్వయంనిధి యోజన ద్వారా సాధ్యమయ్యాయి. గ్రామాల్లో గృహనిర్మాణం మరియు భూమి గురించి వివాదాలు మరియు అది కలిగించిన అభద్రత గురించి మేము చాలా కథలు వింటున్నాము. అయితే, ఇప్పుడు, గ్రామాల్లో భూమిని డ్రోన్ మ్యాపింగ్ యాజమాన్య పథకం కింద చేస్తున్నారు. డిజిటల్ మార్గాల ద్వారా, గ్రామీణ ప్రజలు తమ ఇళ్లకు చట్టపరమైన భద్రతను అందించే పత్రాలను పొందుతున్నారు. ఆన్ లైన్ అధ్యయనాల నుంచి ఔషధాల వరకు దేశంలోని లక్షలాది మంది దీని నుంచి ప్రయోజనం పొందుతున్నారు.

మిత్రులారా,

మారుమూల ప్రాంతాల్లో ఆరోగ్య సంరక్షణ సదుపాయాలను అందించడంలో డిజిటల్ ఇండియా కూడా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తోంది. కొద్ది కాలం క్రితం, బీహార్ కు చెందిన ఒక సహోద్యోగి ఇ-సంజీవని సమస్యను సకాలంలో ఎలా సంతృప్తిపిస్తున్నారో నాకు చెప్పాడు మరియు ఇంట్లో ఉండటం ద్వారా మాత్రమే వారు తమ అమ్మమ్మ ఆరోగ్యాన్ని చూసుకోగలిగారు. అన్ని, సేవలు మరియు సదుపాయాలకు సరైన సమయంలో ఆరోగ్య సంరక్షణ ను ధృవీకరించడానికి మేము ప్రాధాన్యత ఇస్తున్నాము. ఈ ప్రయోజనం కోసం సమర్థవంతమైన వేదిక అయిన జాతీయ డిజిటల్ ఆరోగ్య ప్రచారం ద్వారా కూడా పనులు జరుగుతున్నాయి.

ప్రస్తుత కరోనా కాలంలో భారతదేశం సృష్టించిన డిజిటల్ ఎంపికలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా చర్చించబడుతున్నాయి మరియు ఆకర్షించబడుతున్నాయి. ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద డిజిటల్ కాంటాక్ట్ ట్రేసింగ్ యాప్ హెల్త్ బ్రిడ్జ్ ద్వారా కరోనా సంక్రామ్యతలను నిరోధించడంలో చాలా సహాయపడింది. వ్యాక్సినేషన్ కొరకు భారతదేశంలో ఉపయోగించే కోవిన్ యాప్ పై కూడా నేడు అనేక దేశాలు ఆసక్తి చూపించాయి. మన దేశ ప్రజలు కూడా దీని నుండి ప్రయోజనం పొందాలని వారు కోరుకుంటున్నారు. ఈ విధంగా వ్యాక్సినేషన్ ప్రక్రియను నియంత్రించే మార్గాన్ని కలిగి ఉండటం అనేది మన వద్ద ఉన్న నైపుణ్యం కలిగిన టెక్నాలజీ.

మిత్రులారా,

కోవిడ్ కాలంలో, డిజిటల్ ఇండియా తన పనిని ఎంత సులభంగా చేసిందో మేము గ్రహించాము. కొందరు కొండ ప్రాంతాల్లో నివసిస్తున్నారు, కొందరు గ్రామాల్లో నివసిస్తున్నారు మరియు ప్రస్తుతం వారి పని చేస్తున్నారు. ఈ డిజిటల్ కాంటాక్ట్ లేకపోతే కరోనా కాలంలో ఏమి జరిగి ఉండేదో ఊహించండి? కొంతమంది డిజిటల్ ఇండియా యొక్క ప్రయత్నాలతో పేదల అనుసంధానాన్ని మాత్రమే చూస్తారు. కానీ ఈ ప్రచారం మధ్యతరగతి మరియు యువత జీవితాలను మార్చింది, మరియు ఈ రోజు ప్రపంచం లేకపోతే వారికి ఏమి జరిగేది, సాంకేతికత కాదు? చౌకస్మార్ట్ ఫోన్లు, చౌక ఇంటర్నెట్ మరియు చౌక డేటా కాకుండా, వారి రోజువారీ లావాదేవీలలో ఆకాశ అగాదానికి మధ్య అంతరం ఉంది. అందుకే డిజిటల్ ఇండియా ప్రతి ఒక్కరికీ ఒక అవకాశం, అందరికీ సౌకర్యాలు, అందరి భాగస్వామ్యం అని నేను చెబుతున్నాను. డిజిటల్ ఇండియా అంటే ప్రతి ఒక్కరూ ప్రభుత్వ యంత్రాంగానికి చేరుకుంటారు. డిజిటల్ ఇండియా ఒక పారదర్శకమైన, వివక్షత లేని వ్యవస్థ మరియు అవినీతిపై దాడి. డిజిటల్ ఇండియా అనేది సమయం, శ్రమ మరియు డబ్బును ఆదా చేస్తుంది. డిజిటల్ ఇండియా అంటే వేగవంతమైన లాభం, పూర్తి ప్రయోజనాలు. డిజిటల్ ఇండియా కనీస ప్రభుత్వం మరియు గరిష్ట పరిపాలన.

మిత్రులారా,

డిజిటల్ ఇండియా ప్రచారం యొక్క మరొక లక్షణంగా ఉంది. ఇది మౌలిక సదుపాయాల పరిధి మరియు వేగం రెండింటిపై ఎక్కువగా దృష్టి పెడుతుంది. ఇంటర్నెట్ 2.5 లక్షల సేవా కేంద్రాల ద్వారా దేశంలోని మారుమూల ప్రాంతాలకు చేరుకుంది, ఇవి చాలా కష్టంగా పరిగణించబడుతున్నాయి. భారత్ నెట్ పథకం కింద గ్రామాలకు బ్రాడ్ బ్యాండ్ సేవలను అందించడానికి యుద్ధ ప్రాతిపదికన పనులు జరుగుతున్నాయి.

పిఎం-వాణి యోజన ద్వారా దేశవ్యాప్తంగా సోర్స్ సెంటర్లను అందిస్తున్నామని, దీని సహాయంతో తక్కువ ఖర్చుతో వేగవంతమైన ఇంటర్నెట్ సర్వీస్ అందుబాటులో ఉంటుందని తెలిపారు. పిల్లలు, యువత, ముఖ్యంగా పేద కుటుంబాల నుంచి ఆన్ లైన్ లో చదువుకోవడానికి మరియు పనిచేయడానికి ఇది సహాయపడుతుంది. దేశవ్యాప్తంగా విద్యార్థులకు సరసమైన టాబ్లెట్ లు మరియు డిజిటల్ పరికరాలను అందుబాటులో ఉంచడానికి ఇప్పుడు ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి. ఈ లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి, దేశంలోని మరియు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఎలక్ట్రానిక్ కంపెనీలు పిఎల్ఐ పథకం ద్వారా సులభతరం చేయబడుతున్నాయి.

మిత్రులారా,

భారతదేశం ప్రపంచంలోని ప్రముఖ డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థలలో ఒకటిగా మారిన బలం ప్రతి భారతీయుడికీ గర్వకారణం. డిజిటల్ ఇండియా కారణంగా గత 6-7 ఏళ్లలో వివిధ పథకాల కింద లబ్ధిదారుల బ్యాంకు ఖాతాలకు సుమారు రూ.17 లక్షల కోట్లు నేరుగా జమ చేశారు. కరోనా కాలంలో డిజిటల్ ఇండియా ప్రచారం దేశానికి ఎంత గా నోస్తుందో కూడా ప్రతి ఒక్కరూ చూశారు. లాక్ డౌన్ కారణంగా పెద్ద సంపన్న దేశాలు తమ పౌరులకు సహాయ నిధులను అందించలేకపోయినప్పుడు, భారతదేశం వేలాది కోట్ల రూపాయలను నేరుగా ప్రజల బ్యాంకు ఖాతాల్లో డిపాజిట్ చేస్తోంది. కరోనాలో ఈ ఏడాదిన్నర లోగా, భారతదేశం వివిధ పథకాల కింద ప్రత్యక్ష ప్రయోజన బదిలీ ద్వారా ప్రజల బ్యాంకు ఖాతాల్లో సుమారు రూ.౭ లక్షల కోట్లు డిపాజిట్ చేసింది. నేడు భారతదేశంలో, భీమ్ యుపిఐ ద్వారా మాత్రమే ప్రతి నెలా సుమారు రూ. 5 లక్షల కోట్లు లావాదేవీలు జరుపుతోంది.

మిత్రులారా,

డిజిటల్ లావాదేవీలు కూడా రైతుల జీవితాల్లో మునుపెన్నడూ లేని మార్పును తీసుకువచ్చాయి. ప్రధానమంత్రి కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి కింద 10 కోట్లకు పైగా రైతు కుటుంబాల బ్యాంకు ఖాతాల్లో రూ.లక్ష 35 కోట్లు నేరుగా జమ చేశారు. డిజిటల్ ఇండియా కూడా వన్ నేషన్ వన్ గ్యారెంటీ భావనను గ్రహించింది. ఈ ఏడాది రికార్డు స్థాయిలో గోధుమ సేకరణలో రైతుల బ్యాంకు ఖాతాలకు దాదాపు రూ.85,000 కోట్లు నేరుగా జమ చేయబడ్డాయి. ఈ-నామ్ పోర్టల్ ద్వారానే దేశంలోని రైతులు ఇప్పటివరకు రూ.1.35 లక్షల కోట్లకు పైగా లావాదేవీలు చేశారు.

మిత్రులారా,

ఒక దేశం, ఒక కార్డు, అంటే దేశవ్యాప్తంగా రవాణా మరియు ఇతర సౌకర్యాల కోసం ఒకే చెల్లింపు మాధ్యమం, ఒక గొప్ప సౌకర్యంగా ఉండబోతోంది. ఫాస్ట్ ట్యాగ్ ల రాక కూడా సులభతరం, చౌకగా మరియు దేశవ్యాప్తంగా సమయాన్ని ఆదా చేసింది. అదేవిధంగా, జిఎస్టి, ఈవ్ బిల్లుల ఏర్పాటు దేశంలో వ్యాపారం మరియు వాణిజ్యంలో సౌలభ్యం మరియు పారదర్శకత రెండింటినీ నిర్ధారించింది. జిఎస్టి నిన్న నాలుగు సంవత్సరాలు పూర్తయింది. కరోనా మహమ్మారి ఉన్నప్పటికీ, గత ఎనిమిది నెలల్లో వరుసగా జిఎస్టి ఆదాయం లక్ష కోట్ల రూపాయల మార్కును దాటింది. ప్రస్తుతం 1.28 కోట్లకు పైగా రిజిస్టర్డ్ వ్యవస్థాపకులు దీనిని పొందుతున్నారు. ప్రభుత్వ ఇ-మార్కెట్ ద్వారా ప్రభుత్వ సేకరణలో పారదర్శకత అంటే జిఈఎం పెరిగింది. చిన్న వ్యాపారులకు అవకాశాలు కల్పించబడ్డాయి.

మిత్రులారా,

ఈ దశాబ్దం డిజిటల్ టెక్నాలజీలో భారతదేశం యొక్క సామర్థ్యాన్ని, ప్రపంచ డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో భాగస్వామ్యాన్ని బాగా పెంచబోతోంది. ఫలితంగా, పెద్ద నిపుణులు ఈ దశాబ్దం భారతదేశ డిజిటల్ టెక్నాలజీ దశాబ్దంగా చూస్తున్నారు. రాబోయే సంవత్సరాల్లో భారతదేశంలోని అనేక టెక్నాలజీ సంబంధిత కంపెనీలు యునికార్న్ క్లబ్ లలో చేరతాయని అంచనా. డేటా మరియు జనాభా ప్రయోజనం యొక్క సమిష్టి బలం మాకు ఎంత గొప్ప అవకాశాన్ని తెచ్చిందో ఇది సూచిక.

మిత్రులారా,

5జి టెక్నాలజీ ప్రపంచవ్యాప్తంగా జీవితంలోని ప్రతి రంగాన్ని మార్చబోతోంది. భారతదేశం కూడా తన సన్నాహాల్లో పాల్గొంటుంది. నేడు, ప్రపంచం ఇండస్ట్రీ 4.0 గురించి చర్చిస్తున్నప్పుడు, భారతదేశం ప్రధాన భాగస్వామిగా ఉంది. డేటా పవర్ హౌస్ రూపంలో భారతదేశం తన బాధ్యత గురించి కూడా తెలుసు. దీనికి డేటా రక్షణ కూడా అవసరం. అవసరమైన అన్ని చర్యలు నిరంతర పనిలో ఉన్నాయి. కొద్ది రోజుల క్రితం సైబర్ భద్రతపై అంతర్జాతీయ రేటింగ్ ప్రకటించారు. 180 దేశాల నుంచి భారత్ మొదటి పది స్థానాల్లో నిలిచింది. గత ఏడాది, మనం 47 వ  స్థానంలో ఉన్నాము.

మిత్రులారా,

భారతీయ యువతపై నాకు పూర్తి విశ్వాసం ఉంది, వారి బలం. మా యువత డిజిటల్ సాధికారతను కొత్త ఎత్తులకు తీసుకువెళుతుందని నేను విశ్వసిస్తున్నాను. మనం కలిసి ప్రయత్నిస్తూనే ఉండాలి. ఈ దశాబ్దాన్ని భారతదేశ సాంకేతిక దశాబ్దంగా నిరూపించడంలో మనం విజయం సాధిస్తామనే ఈ కోరికతో నా నుంచి మీ అందరికీ మరోసారి శుభాకాంక్షలు.

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।