“The people of India have reposed faith in our government’s track record over the past 10 years and have given us the opportunity to continue good governance for the third time”
“People saw our commitment to serving the citizens with the belief of ‘Jan Seva hi Prabhu Seva’, i.e. Service to humanity is service to God”
“People rewarded the zero tolerance for corruption”
“We worked for Santushtikaran instead of Tushtikaran - for saturation rather than appeasement”
“Belief, expectations and trust of 140 crore citizens become a driving force for development”
“Nation First is our only goal”
“When a country develops, a strong foundation is laid to fulfill the dreams of future generations”
“In the third term, we will work at three times the speed, apply three times the energy and deliver three times the results”

గౌరవనీయులైన సభాపతి గారు,

రాష్ట్రపతి ప్రసంగానికి నా కృతజ్ఞతలు తెలియజేయడానికి నేను ఇక్కడకు వచ్చాను.

గౌరవనీయులైన సభాపతి గారు,

మన గౌరవనీయ రాష్ట్రపతి తన ప్రసంగంలో అభివృద్ధి చెందిన భారతదేశ భావనను వివరించారు. గౌరవనీయులైన రాష్ట్రపతి ముఖ్యమైన అంశాలను లేవనెత్తారు. గౌరవనీయులైన రాష్ట్రపతి మనందరికీ మరియు దేశానికి అందించిన మార్గదర్శకానికి నా హృదయపూర్వక కృతజ్ఞతలు తెలియజేస్తున్నాను.

గౌరవనీయులైన సభాపతి గారు,

రాష్ట్రపతి ప్రసంగంపై నిన్న, నేడు పలువురు గౌరవ సభ్యులు తమ అభిప్రాయాలను వ్యక్తం చేశారు. నేను, ముఖ్యంగా మొదటిసారి ఎంపీలుగా మన మధ్యకు వచ్చిన, పార్లమెంటు లోని అన్ని నియమాలను పాటిస్తూ తమ అభిప్రాయాలను వ్యక్తపరిచిన గౌరవనీయులైన సహచరుల గురించి ప్రత్యేకంగా ప్రస్తావించాలనుకుంటున్నాను. అనుభవజ్ఞులైన పార్లమెంటేరియన్ లాగా వారి ప్రవర్తన ఉంది. తొలిసారి ఇక్కడికి వచ్చినప్పటికీ సభా గౌరవాన్ని ఇనుమడింపజేసి తమ అభిప్రాయాలతో ఈ చర్చను మరింత విలువైనదిగా చేశారు.

గౌరవనీయులైన సభాపతి గారు,

విజయవంతమైన ఎన్నికల ప్రచారాన్ని నిర్వహించడం ద్వారా, ఇది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఎన్నికల ప్రచారమని దేశం ప్రపంచానికి చూపించింది. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ఎన్నికల ప్రచారంలో దేశ ప్రజలు మమ్మల్ని ఎన్నుకున్నారు.

గౌరవనీయులైన సభాపతి గారు,

నిరంతరం అసత్యాలు ప్రచారం చేసినా, తాము ఘోర పరాజయాన్ని చవిచూశామని, ప్రజాస్వామ్యాన్ని గౌరవిస్తూ మూడోసారి దేశానికి సేవ చేసే అవకాశాన్ని భారత ప్రజలు మాకు ఇచ్చారనే కొందరి బాధను నేను అర్థం చేసుకోగలను సభాపతి గారు . ప్రజాస్వామ్య ప్రపంచానికి ఇది చాలా ముఖ్యమైన సంఘటన, ఇది చాలా గర్వించదగిన సంఘటన.

 

గౌరవనీయులైన సభాపతి గారు,

ప్రతి పరీక్షలోనూ మమ్మల్ని పరీక్షించిన తర్వాత దేశ ప్రజలు ఈ తీర్పును ఇచ్చారు. పదేళ్ల మా ట్రాక్ రికార్డును ప్రజలు చూశారు. పేదల సంక్షేమం కోసం అంకితభావంతో చేసిన కృషి వల్ల ప్రజాసేవే ప్రథమ సేవ అనే నినాదంతో చేసిన కృషి వల్ల పదేళ్లలో 25 కోట్ల మంది పేదరికం నుంచి బయటపడడం ప్రజలు చూశారు. దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చిన తర్వాతి కాలంలో ఇంత తక్కువ  సమయంలో ఇంతమందిని పేదరికం నుంచి బయటకు తీసుకురావడానికి చేసిన ఈ విజయవంతమైన ప్రయత్నం ఈ ఎన్నికల్లో మాకు ఆశీర్వాదం గా మారింది.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

2014లో తొలిసారి గెలిచినప్పుడు ఎన్నికల ప్రచారంలో కూడా అవినీతిని సహించేది లేదని చెప్పాం. అవినీతి దేశాన్ని చెద పురుగుల్లా తుడిచిపెట్టేసింది. అవినీతి కారణంగా ఇబ్బందులు పడుతున్న దేశంలోని సామాన్యులకు ఈ రోజు మా ప్రభుత్వం ఒక సందేశం ఇచ్చినందుకు నేను గర్వపడుతున్నాను.  అటువంటి పరిస్థితిలో, అవినీతి పట్ల మా జీరో టాలరెన్స్ విధానానికి, ఈ రోజు దేశం మమ్మల్ని ఆశీర్వదించింది.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

నేడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా భారత్ ఖ్యాతి పెరిగింది. నేడు, భారతదేశం ప్రపంచవ్యాప్తంగా గౌరవించబడుతోంది మరియు ప్రపంచం భారతదేశం వైపు చూస్తున్న తీరుకు ప్రతి భారతీయుడు గర్వపడుతున్నాడు.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

మా ఏకైక లక్ష్యం దేశం ప్రథమం , దేశమే సర్వ ప్రథమం అని దేశ ప్రజలు చూశారు. మన ప్రతి విధానం, మన ప్రతి నిర్ణయం, మన ప్రతి చర్య అదే కొలమానాన్ని కలిగి ఉంది, భారతదేశమే తొలి ప్రాధాన్యం అనే స్ఫూర్తితో, మేము దేశంలో అవసరమైన సంస్కరణలను కొనసాగించాము. గత 10 సంవత్సరాలలో, మా ప్రభుత్వం 'సబ్కా సాథ్ సబ్కా వికాస్' మంత్రంతో దేశంలోని ప్రజలందరి సంక్షేమం కోసం నిరంతరం ప్రయత్నిస్తోంది.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

భారత రాజ్యాంగ స్ఫూర్తి ప్రకారం, అన్ని మతాల సమానత్వ భావన. స్ఫూర్తిని పాటిస్తూ, దేశానికి సేవ చేస్తూ భారత రాజ్యాంగ సూత్రాలకు కట్టుబడి ఉన్నాం.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

ఈ దేశం చాలా కాలంగా బుజ్జగింపు రాజకీయాలను చూసింది. ఈ దేశం చాలా కాలంగా బుజ్జగింపు యొక్క పాలనా నమూనాను చూసింది. మొదటిసారిగా సంపూర్ణ లౌకికవాదానికి ప్రయత్నించాం, బుజ్జగింపు కాదు, సంతృప్తి. మనం సంతృప్తి గురించి మాట్లాడినప్పుడు, ఇది ప్రతి పథకం యొక్క సంతృప్తత అని అర్థం. పాలన చిట్టచివరి వ్యక్తికి చేరుతుందన్న మా భావన దీని ద్వారా నెరవేరుతుంది. మనం సంతృప్త సూత్రాన్ని అనుసరించినప్పుడే నిజమైన సామాజిక న్యాయం లభిస్తుంది. నిజమైన లౌకికవాదం సంతృప్తత ద్వారా సాధించబడుతుంది, అందుకే దేశ ప్రజలు మమ్మల్ని మూడవ సారి ఎన్నుకొని వారి తీర్పును తెలియజేశారు.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

బుజ్జగింపు ఈ దేశాన్ని సర్వనాశనం చేసింది, అందుకే అందరికీ న్యాయం, ఎవరినీ బుజ్జగించకూడదనే సూత్రాన్ని అనుసరించాం.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

మా పదేళ్ల కృషిని గమనించి, అంచనా వేసిన తర్వాత భారత ప్రజలు మమ్మల్ని ఆదరించారు.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

దేశంలోని 140 కోట్ల మంది పౌరులకు సేవ చేసే అవకాశం మాకు మరోసారి లభించింది.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

భారత్ ప్రజలు ఎంత పరిణతితో ఉన్నారో, ఎంత న్యాయంగా, ఉన్నతమైన ఆదర్శాలతో తమ విజ్ఞతను ఉపయోగిస్తారో ఈ ఎన్నికలు రుజువు చేశాయి. తత్ఫలితంగా, మేము మీ ముందు ఉన్నాము, మూడోసారి దేశ ప్రజలకు సేవ చేసేందుకు వినమ్రంగా సిద్ధంగా ఉన్నాం.

 

 

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

దేశ ప్రజలు మా విధానాలను చూశారు. ప్రజలు మా ఉద్దేశాలను, మా అంకితభావాన్ని విశ్వసించారు.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

ఈ ఎన్నికల్లో గొప్ప సంకల్పంతో ప్రజల మధ్యకు వెళ్లి వారి ఆశీస్సులు తీసుకున్నాం. మా 'వికసిత్ భారత్' సంకల్పానికి ఆశీస్సులు కోరాం. సదుద్దేశంతో, ప్రజా సంక్షేమమే ధ్యేయంగా 'వికసిత్ భారత్'ను నిర్మించాలన్న నిబద్ధతతో ప్రజల్లోకి వెళ్లాం. 'వికసిత్ భారత్' కోసం మా సంకల్పాన్ని ప్రజలు ఆమోదించి, మరోసారి దేశానికి సేవ చేసే అవకాశాన్ని మాకు ఇచ్చారు.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

దేశం అభివృద్ధి చెందితే కోట్లాది ప్రజల కలలు నెరవేరుతాయి. దేశం అభివృద్ధి చెందినప్పుడు కోట్లాది మంది ప్రజల తీర్మానాలు సాకారం అవుతాయి.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

దేశం అభివృద్ధి చెందితే, భవిష్యత్ తరాలకు వారి కలలను నెరవేర్చడానికి బలమైన పునాది వేయబడుతుంది.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

'వికసిత్ భారత్' యొక్క ప్రత్యక్ష ప్రయోజనం మన పౌరుల గౌరవంతో పాటు వారి జీవన నాణ్యతను మెరుగుపరచడం. ఇది సహజంగానే 'వికసిత్ భారత్'తో లక్షలాది మంది పౌరుల భవితవ్యం నిర్ణయింపబడుతుంది . స్వాతంత్య్రానంతరం నా దేశంలోని సామాన్య పౌరుడు వీటి కోసం పరితపించాడు.

 

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

భారత్ అభివృద్ధి చెందినప్పుడు, మన గ్రామాలు మరియు నగరాల పరిస్థితిలో గణనీయమైన మెరుగుదల ఉంది. పల్లెల జీవనం గౌరవప్రదంగా, ఉన్నతంగా మారి, అభివృద్ధికి కొత్త అవకాశాలు ఆవిర్భవిస్తాయి. మన నగరాల అభివృద్ధి కూడా 'వికసిత్ భారత్'లో ఒక అవకాశంగా మారుతుందని, ప్రపంచ అభివృద్ధి ప్రయాణంలో భారత్ నగరాలు సమానంగా నిలవాలన్నది మన కల.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

'వికసిత్ భారత్' అంటే లక్షలాది మంది పౌరులకు లక్షలాది అవకాశాలు లభిస్తాయి. అనేక అవకాశాలు లభిస్తాయి, మరియు వారు వారి నైపుణ్యాలు, సామర్థ్యాలు,వనరులను బట్టి అభివృద్ధి కొత్త సరిహద్దులను చేరుకోగలరు.

 

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

పూర్తి అంకితభావం, నిజాయితీతో 'వికసిత్ భారత్' సంకల్పాన్ని నెరవేర్చడానికి అన్ని ప్రయత్నాలు చేస్తామని ఈ రోజు నేను మీ ద్వారా దేశప్రజలకు హామీ ఇస్తున్నాను. మన కాలపు ప్రతి క్షణం, మన శరీరంలోని ప్రతి కణం మన దేశ ప్రజల 'వికసిత్ భారత్' కలను సాకారం చేయడానికి అంకితం చేయబడతాయి. 2047 నాటికి దేశ ప్రజలకు 24 బై 7 పని చేస్తామని హామీ ఇచ్చాం. ఈ పనిని మనం తప్పకుండా పూర్తి చేస్తామని ఈ రోజు నేను ఈ సభలో పునరుద్ఘాటిస్తున్నాను.

గౌరవనీయ సభాపతి గారు,

2014 నాటి రోజులను గుర్తు చేసుకోండి. 2014 నాటి రోజులను స్మరించుకుంటే దేశ ప్రజలు ఆత్మవిశ్వాసం కోల్పోయారని, దేశం నిరాశా నిస్పృహల్లో కూరుకుపోయిందని అర్థమవుతుంది. 2014కు ముందు దేశం ఎదుర్కొన్న అతి పెద్ద నష్టం పౌరుల విశ్వాసాన్ని కోల్పోవడం. నమ్మకం, ఆత్మవిశ్వాసం కోల్పోయినప్పుడు ఒక వ్యక్తి, సమాజం లేదా దేశం నిలబడటం కష్టమవుతుంది. ఆ సమయంలో సామాన్యుడి పల్లవి ఏంటంటే.. ఈ దేశంలో ఏమీ చేయలేం. 2014కు ముందు 'ఈ దేశంలో ఏమీ చేయలేం' అనే ఏడు మాటలు ఎక్కడ చూసినా వినిపించాయి. ఆ మాటలు 2014కు ముందు భారత్ కు ఐడెంటిటీగా మారాయి. ప్రతిరోజూ వందల కోట్ల రూపాయల కుంభకోణాల వార్తలతో వార్తాపత్రికలు నిండిపోయాయి. పాత వాటితో పోటీ పడి కుంభకోణాలపై వార్తలు. మోసగాళ్లు చేస్తున్న కుంభకోణాల కాలం ఇది. ఢిల్లీ నుంచి పంపే ప్రతి రూపాయిలో కేవలం 15 పైసలు మాత్రమే గమ్యస్థానానికి చేరుకున్నాయన్న వాస్తవాన్ని సిగ్గులేని అంగీకారం తెలిపింది. ప్రతి రూపాయిలో 85 పైసల కుంభకోణం జరిగింది. ఈ అవినీతి యుగం దేశాన్ని నిరాశా నిస్పృహల్లోకి నెట్టింది. విధానపరమైన పక్షవాతం వచ్చింది. బంధుప్రీతి ఎంత విస్తృతంగా ఉందంటే, తమను సిఫారసు చేయడానికి ఎవరైనా లేకపోతే, తమ జీవితాలు ఇరుకున పడతాయని భావించి ఆశలు వదులుకున్నారు. ఇదీ పరిస్థితి. పేదలు ఇల్లు కావాలంటే వేలల్లో లంచాలు ఇవ్వాల్సి వచ్చేది.

 

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।