QuoteIndian Deaflympics contingent scripts history with best ever haul of medals
Quote“When a divyang athlete excels at international sporting platforms, the achievement reverberates beyond sporting accomplishment”
Quote“Your contribution in creating positive image of the country is many times more than other sportspersons”
Quote“Maintain your passion and enthusiasm. This passion will open new avenues of our country’s progress”

గౌరవనీయులైన ప్రధాన మంత్రి: రోహిత్ జీ, మీరు ఈ రంగంలో అత్యంత సీనియర్. మీరు ఎన్ని సంవత్సరాలుగా ఆడుతున్నారు రోహిత్ జీ?


రోహిత్ జీ: నేను 1997 నుండి చాలా సంవత్సరాలు ఒలింపిక్స్ ఆడాను.

ప్రధాన మంత్రి: ఆడుతున్నప్పుడు మీరు చాలా మంది సీనియర్ ఆటగాళ్లను ఎదుర్కొన్నారు. అనుభవం ఎలా ఉంది?

రోహిత్ జీ : సార్ నేను 1997లో ఆడటం మొదలుపెట్టినప్పుడు, 'వినికిడి' సామర్థ్యం ఉన్నవారితో పోటీ పడి ఎదగడానికి ప్రయత్నించాను; మరియు నేను ఒలింపిక్స్‌లో కూడా ఆడాను. నేను ప్రధాన స్రవంతి ఆటగాళ్లతో పోటీలో ముందుకు రావడానికి ప్రయత్నించాను మరియు ఇప్పుడు నేను నా ప్రధాన స్రవంతి పోటీదారులతో ఆడగలను.

ప్రధాని: సరే, నీ గురించి చెప్పు రోహిత్. ఈ రంగంలోకి ఎలా వచ్చారు? మొదట్లో మిమ్మల్ని ఎవరు ప్రేరేపించారు? మరియు మీరు చాలా కాలం పాటు మీ హృదయంతో మరియు అభిరుచితో ఆడటంలో అలసిపోకుండా ఎలా నిర్వహించగలరు?


రోహిత్ జీ: సార్, నేను చాలా చిన్నవాడిని, ఆ సమయం కూడా నాకు గుర్తు లేదు. నేను నా తల్లిదండ్రులతో కలిసి వెళ్లేవాడిని మరియు ప్రధాన స్రవంతి ప్రజలు ఆడుకునే విధానాన్ని చూసి చాలా సంతోషించాను. నేను కూడా ఆడాలనుకున్నాను. కాబట్టి, నేను కూడా నా లక్ష్యాలను నిర్దేశించుకుని ముందుకు సాగాను. నేను 1997లో ఆడటం ప్రారంభించినప్పుడు, వినికిడి లోపం ఉన్నవారు ఆడలేదు. నాకు ఎలాంటి మద్దతు లభించలేదు, కానీ ఓదార్పు మాత్రమే. నాన్నగారు చాలా సహకరించేవారు! అతను నా ఆహారం, పానీయం, రసం మరియు అవసరమైన మొత్తం ఆహారంపై చాలా శ్రద్ధ చూపేవాడు. దేవుడు చాలా దయతో ఉన్నాడు. కాబట్టి బ్యాడ్మింటన్ అంటే నాకు చాలా ఇష్టం.

ప్రధానమంత్రి: రోహిత్, నువ్వు డబుల్స్‌లో ఆడుతున్నప్పుడు, మహేష్ కొన్నిసార్లు నీ భాగస్వామి అని విన్నాను. మహేష్ నీకంటే చాలా చిన్నవాడు. చాలా తేడా ఉంది. మీరు చాలా సీనియర్. మహేష్ చాలా చిన్నవాడు. మీరు అతనిని ఎలా నిర్వహిస్తారు? మీరు అతనికి ఎలా మార్గనిర్దేశం చేస్తారు? మీరు అతనితో మిమ్మల్ని ఎలా సరిపెట్టుకుంటారు?

రోహిత్ జీ: మహేష్ చాలా చిన్నవాడు మరియు 2014లో నాతో ఆడుకోవడం మొదలుపెట్టాడు. అతను నా ఇంటి దగ్గరే ఉండేవాడు. కాబట్టి, నేను అతనికి చాలా నేర్పించాను - కదలికలు, శ్రమ. డెఫ్లింపిక్స్ కోసం సన్నాహాలు కొద్దిగా భిన్నంగా ఉంటాయి. నేను అతనికి నేర్పించిన కొన్ని లోపాలు ఉన్నప్పటికీ, అతను నాకు చాలా మద్దతు ఇస్తున్నాడు.

ప్రధాని: రోహిత్ జీ, మేమంతా మీ వెంటే ఉన్నాం. రోహిత్ జీ, ఒక ఆటగాడిగా మరియు ఒక వ్యక్తిగా మీ జీవితానికి వచ్చినప్పుడు, మీలో నాయకత్వ నాణ్యత మరియు విశ్వాస స్థాయి ఉందని నేను నమ్ముతున్నాను. మరియు మీరు దేనికీ విసుగు చెందరు. మీరు ఓజస్సును నింపుతూనే ఉంటారు. మీరు నిజంగా దేశ యువతకు గొప్ప స్ఫూర్తి అని నేను దృఢంగా విశ్వసిస్తున్నాను. మీ జీవితంలో అడ్డంకులు ఎదురైనప్పటికీ మీరు ఎప్పటికీ వదులుకోలేదు. అవును, దేవుడు కొంత పరిమితిని ఇచ్చి ఉండవచ్చు, కానీ మీరు ఎప్పటికీ వదులుకోలేదు. మీరు గత 27 ఏళ్లుగా దేశానికి పతకాలు సాధిస్తున్నారు. మరియు మీరు ఇంకా సంతృప్తి చెందలేదని నేను చూస్తున్నాను; మీలో ఇంకా ఎక్కువ చేయాలనే తపన ఉంది. మరియు మీ వయస్సు పెరుగుతున్న కొద్దీ, మీ పనితీరు కూడా పెరుగుతోందని నేను చూడగలను. అది కూడా మెరుగవుతోంది. మీరు కొత్త లక్ష్యాలను ఏర్పరచుకుంటూ ఉంటారు మరియు కొత్త లక్ష్యాలను సాధించడానికి ప్రయత్నిస్తారు. ఈ ఒక్క గుణం ఒక క్రీడాకారిణిలో అతిపెద్ద బలం అని నేను నమ్ముతున్నాను' యొక్క జీవితం. అతను ఎప్పుడూ సంతృప్తి చెందడు. అతను అనేక కొత్త లక్ష్యాలను నిర్దేశించుకుంటాడు మరియు దాని కోసం కష్టపడి పనిచేస్తాడు. ఫలితంగా ఏదో ఒకటి సాధిస్తూనే ఉంటాడు. నా వైపు నుండి మరియు నా దేశం తరపున, నేను రోహిత్‌కి శుభాకాంక్షలు మరియు నా హృదయపూర్వక అభినందనలు!

రోహిత్ జీ: చాలా ధన్యవాదాలు! నేను కూడా మిమ్మల్ని అభినందిస్తున్నాను సార్.

అనౌన్సర్ : శ్రీ వీరేంద్ర సింగ్ (రెజ్లింగ్)

ప్రధాన మంత్రి: వీరేంద్ర జీ! మీరు ఎలా ఉన్నారు?

వీరేంద్ర సింగ్: నేను పూర్తిగా బాగున్నాను.

ప్రధాని: మీరు బాగున్నారా?

వీరేంద్ర సింగ్: అవును, అవును సార్!

ప్రధాని: మీ గురించి కొంచెం చెప్పండి, దేశప్రజలు మిమ్మల్ని చూడాలనుకుంటున్నారు!

వీరేంద్ర సింగ్: మా నాన్న, మామయ్య రెజ్లర్లు. వాటిని గమనించి కుస్తీ నేర్చుకుని ఆ గుణాన్ని పొందాను. అప్పుడు నేను ఎదగడానికి నిరంతరం ప్రయత్నాలు చేశాను. చిన్నప్పటి నుంచి మా తల్లిదండ్రులు నాకు అండగా నిలిచారు. మా నాన్న నాకు సపోర్ట్ చేయడంతో రెజ్లింగ్ నేర్చుకుని ఈరోజు ఈ స్థాయికి చేరుకున్నాను.

ప్రధాని: అయితే మీ నాన్న, మామయ్య సంతృప్తిగా ఉన్నారా?

 

వీరేంద్ర సింగ్: లేదు, నేను ఇంకా ఎక్కువ చేయాలని, ఎక్కువ ఆడాలని, ఎదుగుతూనే ఉండాలని మరియు అభివృద్ధిని కొనసాగించాలని వారు కోరుకుంటున్నారు. వినగలిగిన జనాలు ముందుకు సాగి గెలుస్తున్నారని నేను చూస్తున్నాను. నేను కూడా ప్రధాన స్రవంతి వ్యక్తులతో ఆడుకుంటాను, వారిని కూడా ఓడించి ఎంపికయ్యాను. అయినా వినకపోవడంతో నన్ను తిరస్కరించారు. ఇది నాకు బాధ కలిగించింది మరియు నేను చాలా ఏడ్చాను. కానీ నేను చెవిటి సమాజంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు, నాకు గూస్ బంప్స్ వచ్చాయి. నేను గెలిచినందుకు చాలా సంతోషించాను. నేను మొదటిసారి పతకం గెలిచినప్పుడు, మెయిన్ స్ట్రీమ్ ఆడుతున్న తర్వాత నేనెందుకు వెళ్లాలని అనుకున్నాను? ఇప్పుడు నేను చెవిటి సమాజంలోనే కీర్తిని సంపాదించుకోగలను మరియు నేను నిర్విరామంగా ముందుకు సాగగలను. నేను అనేక పతకాలు సాధించాను: 2005లో, తర్వాత 2007లో మరియు ఆ తర్వాత టర్కీలో జరిగిన మొదటి ఒలింపిక్స్‌లో గెలిచాను.

ప్రధానమంత్రి: సరే వీరేంద్ర, నాకు ఒక విషయం చెప్పు. 2005 నుండి మీరు ప్రతి డెఫ్లింపిక్స్‌లో పతకాలు సాధించారు. మీరు ఈ స్థిరత్వాన్ని ఎక్కడ నుండి పొందుతారు? దీని వెనుక మీ స్ఫూర్తి ఏమిటి?

వీరేంద్ర సింగ్: నేను నా ప్రాక్టీస్‌పై పెడుతున్నంత శ్రద్ధ డైట్‌పై పెట్టను. నేను ప్రధాన స్రవంతి వ్యక్తులతో నిరంతరం ప్రాక్టీస్ చేస్తాను మరియు చాలా కష్టపడి పనిచేస్తాను. ఆ శ్రమ వృధా పోదు. వారు ఎలా ఆడుతున్నారో నేను గమనిస్తున్నాను మరియు పెరుగుతూనే ఉన్నాను. రోజు విడిచి రోజు, నేను నా నిరంతర సాధనపై చాలా శ్రద్ధ చూపుతాను. నేను ఆడుకోవడానికి విదేశాలకు వెళ్లినప్పుడల్లా మా తల్లిదండ్రుల పాదాలను తాకుతాను మరియు ఆడేటప్పుడు నా ఆలోచనల్లో ఉండేలా చూసుకుంటాను. మరియు విజేతగా తిరిగి రావడం గురించి నా హృదయంలో ఎప్పుడూ ఒక నిరీక్షణ ఉంటుంది మరియు దాని గురించి నేను సంతోషిస్తున్నాను.

ప్రధానమంత్రి: బాగా వీరేంద్ర; మీరు ఆడుతున్నప్పుడు ఏదైనా నేర్చుకునే ప్రపంచంలోని ఆటగాడు ఎవరు? మీరు ఎవరి ఆటను చూడటానికి ఇష్టపడతారు?

వీరేంద్ర సింగ్: నేను రెజ్లర్లందరినీ చూస్తాను మరియు వారి వ్యూహాన్ని అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తాను. వాళ్ల ఆటలు చూసి నేర్చుకుంటాను. వాటిని గమనిస్తూ ఆడతాను. కాబట్టి, నేను వారిని నిశితంగా గమనిస్తున్నాను మరియు ఈ ఆటగాళ్ళు ఇంట్లో కూడా ఆడిన విధానం గురించి నిరంతరం ఆలోచిస్తూ ఉంటాను, తద్వారా నేను వారి కంటే మెరుగ్గా ఆడగలను మరియు వారికి సమానమైన పోరాటం చేయగలను. ఆటగాడికి నేను అస్సలు భయపడకూడదు. నేను గట్టి పోటీ ఇచ్చి ఆ గేమ్‌లో గెలవాలి.


ప్రధానమంత్రి: వీరేంద్ర, మీరు క్రీడా ప్రపంచంలో మాస్టర్‌గానే కాకుండా విద్యార్థి కూడా కావడం గొప్ప విషయం. ఇది స్వతహాగా పెద్ద విషయం. మీ సంకల్ప శక్తి నిజంగా అందరికీ స్ఫూర్తినిస్తుంది. అంతేకాకుండా, దేశంలోని ఆటగాళ్లు మరియు యువత ఇద్దరూ మీ నుండి నిలకడ కళను నేర్చుకోగలరని నేను నమ్ముతున్నాను. మొదటి స్థానానికి చేరుకోవడం కష్టం, కానీ ఆ స్థానాన్ని కొనసాగించడం మరియు ఇంకా ఎదగడానికి ప్రయత్నించడం మరింత కష్టం. మీరు శిఖరాగ్రానికి చేరుకోవడానికి చాలా కష్టపడ్డారు. మీ మేనమామ మరియు మీ తండ్రి మీకు నిరంతరం మార్గనిర్దేశం చేశారు మరియు మీకు సహాయం చేసారు. ఒక స్థానానికి చేరుకోవడం ఒక విషయం, కానీ ఆ స్థానాన్ని నిలకడగా ఉంచుకోవడం మీ అద్భుతమైన బలం తప్ప మరొకటి కాదు! అందుకే క్రీడా ప్రపంచం దీన్ని అర్థం చేసుకుంటుంది మరియు మీ నుండి నేర్చుకుంటుంది. నేను మీకు అన్ని శుభాలను కోరుకుంటున్నాను! మీకు చాలా కృతజ్ఞతలు!

ప్రధానమంత్రి: మీ పేరు ధనుష్; అయితే మీరు నిజంగా షూటింగ్‌లో ఉన్నారా?

ధనుష్: అవును, నేను షూటింగ్‌లో ఉన్నాను.

ప్రధాని: చెప్పు ధనుష్! మీ గురించి చెప్పండి!

ధనుష్: అవును, నేను షూటింగ్ ప్రాక్టీస్ చేస్తూనే ఉన్నాను. నాకు నా కుటుంబం యొక్క గొప్ప మద్దతు ఉంది; ప్రతి దశలోనూ నన్ను గెలిపించమని చెబుతూనే ఉన్నారు. నన్ను ఫస్ట్ రావాలని ప్రోత్సహించారు. గెలవాలని నాలుగుసార్లు విదేశాలకు వెళ్లి గెలవాలనే పట్టుదలతో ఉన్నాను! నేనే మొదటివాడిని అని ముందే నిర్ణయించుకున్నాను. నేను గోల్డ్ మెడల్ గెలవాలి.

ప్రధానమంత్రి: ధనుష్ జీ, ఈ క్రీడలో ముందుకు వెళ్లాలనుకునే ఇతర విద్యార్థులకు సహాయం చేయడానికి మీరు ఏమి చేయవచ్చు?


ధనుష్: అవును మనం ఈ స్పోర్ట్స్‌లో ముందుకు వెళ్లగలమని నేను పిల్లలకు చెబుతాను. మనం ప్రయత్నిస్తూనే ఉండాలి. స్థిరమైన అభ్యాసం మీరు ముందుకు సాగడానికి సహాయపడుతుంది. మీరు క్రమం తప్పకుండా రన్నింగ్ ప్రాక్టీస్ చేయాలి మరియు ఫిట్‌గా ఉండాలి. నేను చెప్పదలుచుకున్నది ఒక్కటే సార్.

ప్రధాని: మీరు యోగా సాధన చేస్తారా?

ధనుష్: అవును, నేను చాలా కాలంగా యోగా ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నాను.

ప్రధాని: మరి మీరు ధ్యానం చేస్తారా?

ధనుష్: అవును నేను చేస్తాను, కానీ అంత కాదు. కొన్నిసార్లు నేను బాగా దృష్టి పెట్టడానికి అలా చేస్తాను.

ప్రధాని: షూటింగ్‌కి ధ్యానం ఎంతగానో ఉపయోగపడుతుందని మీకు తెలుసా?

ధనుష్: అవునండి, ఫోకస్ పెట్టాలి. ఒక్కసారిగా టార్గెట్ మీద సింగిల్ ఫోకస్ పెట్టి కేంద్రాన్ని కొట్టాలి.

ప్రధాని: సరే, చెప్పు ధనుష్. మీరు చాలా చిన్న వయస్సు నుండి చాలా విజయాలు సాధించారు. మీరు ఇతర దేశాలకు వెళ్లారు. మీ అతిపెద్ద ప్రేరణ ఏమిటి? మీకు స్ఫూర్తి ఎవరు?

 

ధనుష్: నేను మా అమ్మతో చాలా క్లోజ్‌గా ఉంటాను. ఆమెతో ఉండటం నాకు చాలా ఇష్టం. మా నాన్న కూడా నన్ను చాలా ప్రేమిస్తారు మరియు సపోర్ట్ చేస్తారు. అయితే అంతకుముందు 2017లో, నేను కొంచెం కలత చెందినప్పుడు లేదా నిరాశకు గురైనప్పుడు, మా అమ్మ నాకు చాలా మద్దతు ఇచ్చింది! నిరంతర ప్రయత్నాలతో, నేను గెలుపొందడం ప్రారంభించినప్పుడు, నేను సంతోషాన్ని పొందడం ప్రారంభించాను మరియు అది నా ప్రేరణకు మూలంగా మారింది.

PM – ధనుష్ ముందుగా, నేను మీ తల్లికి మరియు మీ కుటుంబానికి, ముఖ్యంగా మీ తల్లికి నమస్కరిస్తున్నాను. మీరు వివరించినట్లుగా, ఆమె మిమ్మల్ని జాగ్రత్తగా చూసుకుంది, మిమ్మల్ని ప్రోత్సహించింది, యుద్ధాలను గెలవడానికి మీకు సహాయం చేసింది మరియు ప్రతి సవాలును ఎదుర్కొనేందుకు మిమ్మల్ని సిద్ధం చేసింది. కాబట్టి నిజంగా, మీరు చాలా అదృష్టవంతులు. మీరు ఖేలో ఇండియాలో కూడా కొత్తది నేర్చుకోవడానికి ప్రయత్నించారని నాకు చెప్పారు. మరియు నేడు ఖేలో ఇండియా దేశంలో నిజంగా మంచి మరియు ప్రతిభావంతులైన ఆటగాళ్లను తయారు చేసింది. ఎంతో మంది క్రీడా ప్రతిభావంతులు ముందుకు వెళ్లేందుకు కూడా ఇది దోహదపడింది. మీరు మీ సామర్థ్యాన్ని గుర్తించారు. కానీ ధనుష్, నీ సామర్థ్యాలు ఇంకా గొప్పవని, నువ్వు ఇంకా బాగా చేస్తావని నేను నమ్ముతున్నాను. నేను మీకు చాలా మంచిని కోరుకుంటున్నాను.

ధనుష్ - చాలా ధన్యవాదాలు.

అనౌన్సర్ - శ్రీమతి ప్రియేషా దేశ్‌ముఖ్ - షూటింగ్

ప్రైమ్ మినిస్టర్ - సరే ప్రియేషా, మీరు పూణే నుండి వచ్చారు.

ప్రియేషా - నిజానికి నేను మహారాష్ట్రకు చెందినవాడిని. నా పేరు ప్రియేషా దేశ్‌ముఖ్. ఎనిమిదేళ్లుగా షూటింగ్ ప్రాక్టీస్ చేస్తున్నాను. అంతకు ముందు నేను బ్యాడ్మింటన్ మరియు ఇతర క్రీడలలో ప్రయత్నించాను, కానీ నేను ఓడిపోయాను. అందుకే షూటింగ్ సులువు అనుకున్నాను. అలా 2014లో షూటింగ్ లో జాయిన్ అయ్యాను.. ఆ తర్వాత 2014-15లో నేషనల్ క్యాంప్ ఉంది. అక్కడ నేను కేటగిరీ 7 గోల్డ్ మెడల్ మరియు ఓపెన్ కేటగిరీలో సిల్వర్ మెడల్ కూడా సాధించాను. నా మొదటి ప్రపంచ ఛాంపియన్‌షిప్ రష్యాలో జరిగింది. నేను తొలిసారి ఇంటర్నేషనల్ ఆడాను. అందుకే కొంచెం భయంగానూ, కంగారుగానూ ఉన్నాను. కానీ నాకు మా అమ్మమ్మ ఆశీస్సులు ఉన్నాయి మరియు నేను మొదటిసారి వెళ్తున్నాను కాబట్టి వేరే ఏమీ పట్టింపు లేదని మా నాన్న నాకు వివరించారు. నేను వెళ్లి ఆడాలి మరియు నా అత్యుత్తమ ప్రదర్శన ఇవ్వాలి. అప్పుడు నాకు ఏ స్థానం వచ్చిందో నాకు తెలియదు కానీ చివరిసారి అర్హత సాధించినప్పుడు, నేను ఫైనల్స్‌కు చేరుకున్నాను. తర్వాత ఫైనల్స్‌లో అడుగుపెట్టినప్పుడు పతకం సాధించాను.

ప్రధానమంత్రి - 2017లో మీరు ఆరవ స్థానంలో ఉన్నారు. ఈసారి మీరు స్వర్ణం సాధించారు. ఇది చిన్న విజయం కాదు. కాబట్టి మీరు ఇప్పటికీ సంతృప్తి చెందలేదు. మీరు మీపై ఫిర్యాదులు చేసుకుంటూ వెళ్లండి.

ప్రియేషా - లేదు, నాకు నమ్మకం లేదు. నాకు ఇంకా భయంగా ఉంది. కానీ నాకు మా అమ్మమ్మ, నాన్నల ఆశీస్సులు ఉన్నాయి. అంజలి భగవత్ నా గురువు, నా కోచ్ మరియు ప్రతిదీ సానుకూల ఆలోచనతో చేయాలని నాకు నేర్పించారు. తాజాగా బ్రెజిల్‌లో జరిగిన రెండో ఒలింపిక్స్‌లో ధనుష్‌తో కలిసి బంగారు పతకం సాధించాను. మా అమ్మమ్మ ఇప్పుడు ఈ లోకంలో లేదు. ఒలింపిక్స్‌కు ముందే ఆమె కన్నుమూసింది. పతకాలు సాధించి ఇంటికి తిరిగి రావాలని ఆమె నాకు వాగ్దానం చేసింది. కానీ ఆమె ఆకస్మిక మరణం ఉన్నప్పటికీ, నేను ఆమె కలలను నెరవేర్చగలిగాను. కాబట్టి, నేను దాని గురించి మంచి అనుభూతి చెందుతున్నాను.


ప్రధానమంత్రి - చూడు ప్రియేషా, ముందుగా నేను అంజలి భగవత్ జీని అభినందిస్తున్నాను. ఆమె మీ కోసం చాలా కష్టపడింది.

ప్రియేషా - ధన్యవాదాలు సార్!

ప్రధాని - నేను మీకు చెప్తాను. మీ తల్లిదండ్రులు మీకు నిజంగా మద్దతు ఇస్తున్నారు, అయితే కోచ్ కూడా మీ కోసం హృదయపూర్వకంగా పనిచేస్తే, మీ పనితీరులో ఇంత పెద్ద మార్పును నేను చూడగలను. మీరు పూణే నుండి వచ్చారు మరియు పూణే ప్రజలు స్వచ్ఛమైన మరాఠీ మాట్లాడతారు.

ప్రియేషా - అవును నాకు తెలుసు నేను మరాఠీ అని.

ప్రధాని - ఇంత అద్భుతంగా హిందీ ఎలా మాట్లాడతారు?

ప్రియేషా – నాకు మరాఠీ, హిందీ రెండూ వచ్చు కానీ ఒక సమస్య ఉంది. మరాఠీ నా మాతృభాష. కానీ నేను కేవలం ఒక భాషలో మాట్లాడకూడదని భావిస్తున్నాను. నాకు ఇతర భాషలు కూడా తెలియాలి. నేను మరాఠీలో తక్కువ మాట్లాడతాను.

ప్రధానమంత్రి - మీ అమ్మమ్మ మిమ్మల్ని ఎప్పుడూ ప్రోత్సహిస్తూ ఉండేదని, మిమ్మల్ని ఎప్పుడూ ఇబ్బంది పెట్టడానికి లేదా కలత చెందనివ్వలేదని కూడా నాకు చెప్పబడింది. మీరు చాలా సవాళ్లను అధిగమించారు మరియు నేను చెప్పినట్లుగా మీరు దానిని వివిధ మార్గాల్లో నేర్చుకోవడానికి ప్రయత్నించారు. మీకు నా హృదయపూర్వక అభినందనలు! నేను మీకు చాలా మంచిని కోరుకుంటున్నాను. మీరు అందరికీ స్ఫూర్తినిస్తూనే ఉంటారు.

ప్రియేషా - ధన్యవాదాలు!

అనౌన్సర్ – జాఫ్రీన్ షేక్ – టెన్నిస్

ప్రధాన మంత్రి – నమస్తే జాఫ్రీన్.

జాఫ్రీన్ - నేను జాఫ్రీన్ షేక్, టెన్నిస్ ప్లేయర్. 2021 డెఫ్లింపిక్స్‌లో నేను కాంస్య పతకాన్ని గెలుచుకున్నాను. మా నాన్న నాకు చాలా సపోర్ట్ చేస్తారు మరియు చాలా కష్టపడుతున్నారు. భారత్‌లో ఎన్నో పతకాలు సాధించాను. భారత ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ జీ ధన్యవాదాలు.

ప్రధానమంత్రి - సరే జాఫ్రీన్, మీరు మరియు పృథ్వీ శేఖర్, మీ జంట అద్భుతంగా పని చేసారు. కోర్టులో మీరిద్దరూ ఒకరికొకరు ఎలా సహాయం చేసుకున్నారు? మీరు ఒకరికొకరు ఎలా సహాయం చేసుకుంటారు?

జాఫ్రీన్ - మేమిద్దరం ఒకరికొకరు మద్దతు (వినబడని)

ప్రధాన మంత్రి - చూడండి, నేను టెన్నిస్ ప్లేయర్ కాదు. నాకు ఆ అదృష్టం లేదు, కానీ టెన్నిస్ అంటే చాలా టెక్నిక్‌కు ప్రాధాన్యత ఇవ్వాల్సిన క్రీడ అని అంటారు. సాంకేతికతపై చాలా దృష్టి ఉంది. మీరు ఈ క్రీడను అవలంబించడమే కాకుండా, దేశానికి అనేకసార్లు ప్రశంసలు తెచ్చారు. ఈ విషయాలను గ్రహించడానికి మీరు ఎంత శ్రమించారు?

జాఫ్రీన్ - సార్, నేను చాలా కష్టపడ్డాను మరియు ఎప్పుడూ చాలా కష్టపడ్డాను. గట్టిగా పోరాడాం. (వినబడని)

 

ప్రధానమంత్రి - సరే, ఒక విధంగా, మీరు దేశపు ఆడపిల్లల శక్తికి పర్యాయపదాలు మాత్రమే కాదు, చిన్నారులకు కూడా స్ఫూర్తి. భారత పుత్రిక ఏదైనా చేయాలని నిశ్చయించుకుంటే ఏ అడ్డంకి కూడా ఆమెను ఆపలేవని మీరు నిరూపించారు. జాఫ్రీన్‌కి నా శుభాకాంక్షలు. మీ కోసం చాలా కష్టపడి ఈ రోజు ఈ స్థితికి చేరుకోవడానికి మీకు సహాయం చేసినందుకు మీ తండ్రికి హృదయపూర్వక అభినందనలు.

జాఫ్రీన్ - సార్, మీరు అందరికి మద్దతు ఇస్తున్నారు. దయచేసి ఎల్లప్పుడూ సపోర్ట్ చేస్తూ ఉండండి.

ప్రధాని - చేస్తాను.

జాఫ్రీన్ - ధన్యవాదాలు సార్, ధన్యవాదాలు!

ప్రధాని - చేస్తాను. మీ అత్యుత్సాహంతో, అభిరుచితో మీరు ఇప్పటి వరకు ఏది సాధించారో, ఇంకా ముందుకు వెళ్లగలరని నేను నమ్మకంగా చెప్పగలను. ఈ శక్తిని మరియు మీ ఉత్సాహాన్ని ఎల్లప్పుడూ ఉన్నతంగా ఉంచండి! ఈ ఉత్సాహంతో దేశానికి కొత్త విజయ దారులు తెరుచుకోనున్నాయి. భారతదేశ ఉజ్వల భవిష్యత్తు నిర్మించబడుతుంది. సాధారణ క్రీడా ప్రపంచంలో ఎవరైనా దేశానికి కీర్తిని తెస్తే, ప్రజలు సాధారణంగా క్రీడా సామర్థ్యం మరియు క్రీడా సంస్కృతి గురించి మాట్లాడుతారని నేను నమ్ముతున్నాను. కానీ ఒక 'దివ్యాంగుడు', శారీరక వైకల్యం ఉన్న వ్యక్తి, ప్రపంచంలో తన/ఆమె సముచిత స్థానాన్ని ఏర్పరుచుకుంటే, ఆటగాడు ఆట, పతకం గెలవడమే కాకుండా ఆ దేశ ప్రతిష్టను కూడా పెంచుతాడు. ఈ దేశానికి 'దివ్యాంగుల' పట్ల ఇలాంటి భావాలు, భావాలు ఉన్నాయని ప్రపంచం చెబుతోంది. దేశం ఈ సామర్థ్యాన్ని మరియు శక్తిని ఆరాధిస్తుంది.

ఇదొక గొప్ప శక్తి. మరియు దీని కారణంగా, మీరు ప్రపంచంలో ఎక్కడికి వెళ్లినా, ఎవరైనా మీ ఈ ఘనత, మీ ఆట, మీ నైపుణ్యాలు మరియు పతకాలు చూసినప్పుడు, వారి మనస్సులో వారు ఇలా అనుకుంటారు - "బాగా! ఇది భారతదేశంలోని వాతావరణం. ప్రతి ఒక్కరూ సమానత్వం, అందరికీ అవకాశాలు లభిస్తాయి." మరియు దేశం యొక్క ప్రతిష్ట ఎలా పెరుగుతుంది. అంటే, ఒక సాధారణ ఆటగాడు దేశం యొక్క ప్రతిష్టను అభివృద్ధి చేసినప్పటికీ, దేశం యొక్క చిత్రం మీరు మరియు మీ ప్రయత్నాల ద్వారా అనేక రెట్లు మెరుగ్గా చిత్రీకరించబడింది. ఇది నిజంగా పెద్ద విషయం.

మేము 'ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్' జరుపుకుంటున్న ఈ తరుణంలో ఈ అద్భుతమైన విజయం కోసం మరియు దేశం పేరును కీర్తిస్తూ మరియు భారతదేశం యొక్క త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేసినందుకు మీ అందరికీ మరోసారి హృదయపూర్వక అభినందనలు!

మీ కుటుంబ సభ్యులు, మీ తల్లిదండ్రులు, మీ కోచ్‌లు, మీ చుట్టూ ఉన్న వాతావరణం, ప్రతి ఒక్కరూ ఈ ప్రయత్నంలో చాలా సహకరించారు. అందుకే వారందరినీ నేను కూడా అభినందిస్తున్నాను.

ఈ గ్లోబల్ కాంపిటీషన్‌లో పాల్గొన్న ఆటగాళ్లందరూ దేశం మొత్తం ముందు ధైర్యానికి అపూర్వమైన ఉదాహరణగా నిలిచారు. పతకం అందుకోని వారు కొందరు ఉంటారు, కానీ పతకం మిమ్మల్ని చూసింది అనుకుందాం. ఇప్పుడు ఆ పతకం నీ కోసం వేచి ఉంది. మీరు ఇప్పుడు చాలా వెనుకబడి ఉన్నారని అనుకోకండి. మీరు ఖచ్చితంగా మీ లక్ష్యాలను సాధిస్తారు, మీరు విజయం సాధిస్తారు మరియు గెలిచిన వారు కూడా మీ స్ఫూర్తికి మూలం అవుతారు. మరియు మీరు ఈ గేమ్‌లో మునుపటి అన్ని రికార్డులను బద్దలు కొట్టారు. మీరు భారతదేశ రికార్డులన్నింటినీ బద్దలు కొట్టారు.

అందుకే ఈ టీమ్‌ని చూసి గర్వపడుతున్నాను. నేను నిన్ను అభినందిస్తున్నాను. మరియు మీరు 'ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్'లో స్ఫూర్తిగా ఉంటారు. దేశంలోని త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేయడంలో మీరు ప్రతి యువకుడికి స్ఫూర్తిగా ఉంటారు. ఈ నిరీక్షణతో నేను నా అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను,  ముందుకు సాగాలని మీ అందరినీ ఆహ్వానిస్తున్నాను.

చాలా ధన్యవాదాలు.

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
Namo Drone Didi, Kisan Drones & More: How India Is Changing The Agri-Tech Game

Media Coverage

Namo Drone Didi, Kisan Drones & More: How India Is Changing The Agri-Tech Game
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
In future leadership, SOUL's objective should be to instill both the Steel and Spirit in every sector to build Viksit Bharat: PM
February 21, 2025
QuoteThe School of Ultimate Leadership (SOUL) will shape leaders who excel nationally and globally: PM
QuoteToday, India is emerging as a global powerhouse: PM
QuoteLeaders must set trends: PM
QuoteIn future leadership, SOUL's objective should be to instill both the Steel and Spirit in every sector to build Viksit Bharat: PM
QuoteIndia needs leaders who can develop new institutions of global excellence: PM
QuoteThe bond forged by a shared purpose is stronger than blood: PM

His Excellency,

भूटान के प्रधानमंत्री, मेरे Brother दाशो शेरिंग तोबगे जी, सोल बोर्ड के चेयरमैन सुधीर मेहता, वाइस चेयरमैन हंसमुख अढ़िया, उद्योग जगत के दिग्गज, जो अपने जीवन में, अपने-अपने क्षेत्र में लीडरशिप देने में सफल रहे हैं, ऐसे अनेक महानुभावों को मैं यहां देख रहा हूं, और भविष्य जिनका इंतजार कर रहा है, ऐसे मेरे युवा साथियों को भी यहां देख रहा हूं।

साथियों,

कुछ आयोजन ऐसे होते हैं, जो हृदय के बहुत करीब होते हैं, और आज का ये कार्यक्रम भी ऐसा ही है। नेशन बिल्डिंग के लिए, बेहतर सिटिजन्स का डेवलपमेंट ज़रूरी है। व्यक्ति निर्माण से राष्ट्र निर्माण, जन से जगत, जन से जग, ये किसी भी ऊंचाई को प्राप्त करना है, विशालता को पाना है, तो आरंभ जन से ही शुरू होता है। हर क्षेत्र में बेहतरीन लीडर्स का डेवलपमेंट बहुत जरूरी है, और समय की मांग है। और इसलिए The School of Ultimate Leadership की स्थापना, विकसित भारत की विकास यात्रा में एक बहुत महत्वपूर्ण और बहुत बड़ा कदम है। इस संस्थान के नाम में ही ‘सोल’ है, ऐसा नहीं है, ये भारत की सोशल लाइफ की soul बनने वाला है, और हम लोग जिससे भली-भांति परिचित हैं, बार-बार सुनने को मिलता है- आत्मा, अगर इस सोल को उस भाव से देखें, तो ये आत्मा की अनुभूति कराता है। मैं इस मिशन से जुड़े सभी साथियों का, इस संस्थान से जुड़े सभी महानुभावों का हृदय से बहुत-बहुत अभिनंदन करता हूं। बहुत जल्द ही गिफ्ट सिटी के पास The School of Ultimate Leadership का एक विशाल कैंपस भी बनकर तैयार होने वाला है। और अभी जब मैं आपके बीच आ रहा था, तो चेयरमैन श्री ने मुझे उसका पूरा मॉडल दिखाया, प्लान दिखाया, वाकई मुझे लगता है कि आर्किटेक्चर की दृष्टि से भी ये लीडरशिप लेगा।

|

साथियों,

आज जब The School of Ultimate Leadership- सोल, अपने सफर का पहला बड़ा कदम उठा रहा है, तब आपको ये याद रखना है कि आपकी दिशा क्या है, आपका लक्ष्य क्या है? स्वामी विवेकानंद ने कहा था- “Give me a hundred energetic young men and women and I shall transform India.” स्वामी विवेकानंद जी, भारत को गुलामी से बाहर निकालकर भारत को ट्रांसफॉर्म करना चाहते थे। और उनका विश्वास था कि अगर 100 लीडर्स उनके पास हों, तो वो भारत को आज़ाद ही नहीं बल्कि दुनिया का नंबर वन देश बना सकते हैं। इसी इच्छा-शक्ति के साथ, इसी मंत्र को लेकर हम सबको और विशेषकर आपको आगे बढ़ना है। आज हर भारतीय 21वीं सदी के विकसित भारत के लिए दिन-रात काम कर रहा है। ऐसे में 140 करोड़ के देश में भी हर सेक्टर में, हर वर्टिकल में, जीवन के हर पहलू में, हमें उत्तम से उत्तम लीडरशिप की जरूरत है। सिर्फ पॉलीटिकल लीडरशिप नहीं, जीवन के हर क्षेत्र में School of Ultimate Leadership के पास भी 21st सेंचुरी की लीडरशिप तैयार करने का बहुत बड़ा स्कोप है। मुझे विश्वास है, School of Ultimate Leadership से ऐसे लीडर निकलेंगे, जो देश ही नहीं बल्कि दुनिया की संस्थाओं में, हर क्षेत्र में अपना परचम लहराएंगे। और हो सकता है, यहां से ट्रेनिंग लेकर निकला कोई युवा, शायद पॉलिटिक्स में नया मुकाम हासिल करे।

साथियों,

कोई भी देश जब तरक्की करता है, तो नेचुरल रिसोर्सेज की अपनी भूमिका होती ही है, लेकिन उससे भी ज्यादा ह्यूमेन रिसोर्स की बहुत बड़ी भूमिका है। मुझे याद है, जब महाराष्ट्र और गुजरात के अलग होने का आंदोलन चल रहा था, तब तो हम बहुत बच्चे थे, लेकिन उस समय एक चर्चा ये भी होती थी, कि गुजरात अलग होकर के क्या करेगा? उसके पास कोई प्राकृतिक संसाधन नहीं है, कोई खदान नहीं है, ना कोयला है, कुछ नहीं है, ये करेगा क्या? पानी भी नहीं है, रेगिस्तान है और उधर पाकिस्तान है, ये करेगा क्या? और ज्यादा से ज्यादा इन गुजरात वालों के पास नमक है, और है क्या? लेकिन लीडरशिप की ताकत देखिए, आज वही गुजरात सब कुछ है। वहां के जन सामान्य में ये जो सामर्थ्य था, रोते नहीं बैठें, कि ये नहीं है, वो नहीं है, ढ़िकना नहीं, फलाना नहीं, अरे जो है सो वो। गुजरात में डायमंड की एक भी खदान नहीं है, लेकिन दुनिया में 10 में से 9 डायमंड वो है, जो किसी न किसी गुजराती का हाथ लगा हुआ होता है। मेरे कहने का तात्पर्य ये है कि सिर्फ संसाधन ही नहीं, सबसे बड़ा सामर्थ्य होता है- ह्यूमन रिसोर्स में, मानवीय सामर्थ्य में, जनशक्ति में और जिसको आपकी भाषा में लीडरशिप कहा जाता है।

21st सेंचुरी में तो ऐसे रिसोर्स की ज़रूरत है, जो इनोवेशन को लीड कर सकें, जो स्किल को चैनेलाइज कर सकें। आज हम देखते हैं कि हर क्षेत्र में स्किल का कितना बड़ा महत्व है। इसलिए जो लीडरशिप डेवलपमेंट का क्षेत्र है, उसे भी नई स्किल्स चाहिए। हमें बहुत साइंटिफिक तरीके से लीडरशिप डेवलपमेंट के इस काम को तेज गति से आगे बढ़ाना है। इस दिशा में सोल की, आपके संस्थान की बहुत बड़ी भूमिका है। मुझे ये जानकर अच्छा लगा कि आपने इसके लिए काम भी शुरु कर दिया है। विधिवत भले आज आपका ये पहला कार्यक्रम दिखता हो, मुझे बताया गया कि नेशनल एजुकेशन पॉलिसी के effective implementation के लिए, State Education Secretaries, State Project Directors और अन्य अधिकारियों के लिए वर्क-शॉप्स हुई हैं। गुजरात के चीफ मिनिस्टर ऑफिस के स्टाफ में लीडरशिप डेवलपमेंट के लिए चिंतन शिविर लगाया गया है। और मैं कह सकता हूं, ये तो अभी शुरुआत है। अभी तो सोल को दुनिया का सबसे बेहतरीन लीडरशिप डेवलपमेंट संस्थान बनते देखना है। और इसके लिए परिश्रम करके दिखाना भी है।

साथियों,

आज भारत एक ग्लोबल पावर हाउस के रूप में Emerge हो रहा है। ये Momentum, ये Speed और तेज हो, हर क्षेत्र में हो, इसके लिए हमें वर्ल्ड क्लास लीडर्स की, इंटरनेशनल लीडरशिप की जरूरत है। SOUL जैसे Leadership Institutions, इसमें Game Changer साबित हो सकते हैं। ऐसे International Institutions हमारी Choice ही नहीं, हमारी Necessity हैं। आज भारत को हर सेक्टर में Energetic Leaders की भी जरूरत है, जो Global Complexities का, Global Needs का Solution ढूंढ पाएं। जो Problems को Solve करते समय, देश के Interest को Global Stage पर सबसे आगे रखें। जिनकी अप्रोच ग्लोबल हो, लेकिन सोच का एक महत्वपूर्ण हिस्सा Local भी हो। हमें ऐसे Individuals तैयार करने होंगे, जो Indian Mind के साथ, International Mind-set को समझते हुए आगे बढ़ें। जो Strategic Decision Making, Crisis Management और Futuristic Thinking के लिए हर पल तैयार हों। अगर हमें International Markets में, Global Institutions में Compete करना है, तो हमें ऐसे Leaders चाहिए जो International Business Dynamics की समझ रखते हों। SOUL का काम यही है, आपकी स्केल बड़ी है, स्कोप बड़ा है, और आपसे उम्मीद भी उतनी ही ज्यादा हैं।

|

साथियों,

आप सभी को एक बात हमेशा- हमेशा उपयोगी होगी, आने वाले समय में Leadership सिर्फ Power तक सीमित नहीं होगी। Leadership के Roles में वही होगा, जिसमें Innovation और Impact की Capabilities हों। देश के Individuals को इस Need के हिसाब से Emerge होना पड़ेगा। SOUL इन Individuals में Critical Thinking, Risk Taking और Solution Driven Mindset develop करने वाला Institution होगा। आने वाले समय में, इस संस्थान से ऐसे लीडर्स निकलेंगे, जो Disruptive Changes के बीच काम करने को तैयार होंगे।

साथियों,

हमें ऐसे लीडर्स बनाने होंगे, जो ट्रेंड बनाने में नहीं, ट्रेंड सेट करने के लिए काम करने वाले हों। आने वाले समय में जब हम Diplomacy से Tech Innovation तक, एक नई लीडरशिप को आगे बढ़ाएंगे। तो इन सारे Sectors में भारत का Influence और impact, दोनों कई गुणा बढ़ेंगे। यानि एक तरह से भारत का पूरा विजन, पूरा फ्यूचर एक Strong Leadership Generation पर निर्भर होगा। इसलिए हमें Global Thinking और Local Upbringing के साथ आगे बढ़ना है। हमारी Governance को, हमारी Policy Making को हमने World Class बनाना होगा। ये तभी हो पाएगा, जब हमारे Policy Makers, Bureaucrats, Entrepreneurs, अपनी पॉलिसीज़ को Global Best Practices के साथ जोड़कर Frame कर पाएंगे। और इसमें सोल जैसे संस्थान की बहुत बड़ी भूमिका होगी।

साथियों,

मैंने पहले भी कहा कि अगर हमें विकसित भारत बनाना है, तो हमें हर क्षेत्र में तेज गति से आगे बढ़ना होगा। हमारे यहां शास्त्रों में कहा गया है-

यत् यत् आचरति श्रेष्ठः, तत् तत् एव इतरः जनः।।

यानि श्रेष्ठ मनुष्य जैसा आचरण करता है, सामान्य लोग उसे ही फॉलो करते हैं। इसलिए, ऐसी लीडरशिप ज़रूरी है, जो हर aspect में वैसी हो, जो भारत के नेशनल विजन को रिफ्लेक्ट करे, उसके हिसाब से conduct करे। फ्यूचर लीडरशिप में, विकसित भारत के निर्माण के लिए ज़रूरी स्टील और ज़रूरी स्पिरिट, दोनों पैदा करना है, SOUL का उद्देश्य वही होना चाहिए। उसके बाद जरूरी change और रिफॉर्म अपने आप आते रहेंगे।

|

साथियों,

ये स्टील और स्पिरिट, हमें पब्लिक पॉलिसी और सोशल सेक्टर्स में भी पैदा करनी है। हमें Deep-Tech, Space, Biotech, Renewable Energy जैसे अनेक Emerging Sectors के लिए लीडरशिप तैयार करनी है। Sports, Agriculture, Manufacturing और Social Service जैसे Conventional Sectors के लिए भी नेतृत्व बनाना है। हमें हर सेक्टर्स में excellence को aspire ही नहीं, अचीव भी करना है। इसलिए, भारत को ऐसे लीडर्स की जरूरत होगी, जो Global Excellence के नए Institutions को डेवलप करें। हमारा इतिहास तो ऐसे Institutions की Glorious Stories से भरा पड़ा है। हमें उस Spirit को revive करना है और ये मुश्किल भी नहीं है। दुनिया में ऐसे अनेक देशों के उदाहरण हैं, जिन्होंने ये करके दिखाया है। मैं समझता हूं, यहां इस हॉल में बैठे साथी और बाहर जो हमें सुन रहे हैं, देख रहे हैं, ऐसे लाखों-लाख साथी हैं, सब के सब सामर्थ्यवान हैं। ये इंस्टीट्यूट, आपके सपनों, आपके विजन की भी प्रयोगशाला होनी चाहिए। ताकि आज से 25-50 साल बाद की पीढ़ी आपको गर्व के साथ याद करें। आप आज जो ये नींव रख रहे हैं, उसका गौरवगान कर सके।

साथियों,

एक institute के रूप में आपके सामने करोड़ों भारतीयों का संकल्प और सपना, दोनों एकदम स्पष्ट होना चाहिए। आपके सामने वो सेक्टर्स और फैक्टर्स भी स्पष्ट होने चाहिए, जो हमारे लिए चैलेंज भी हैं और opportunity भी हैं। जब हम एक लक्ष्य के साथ आगे बढ़ते हैं, मिलकर प्रयास करते हैं, तो नतीजे भी अद्भुत मिलते हैं। The bond forged by a shared purpose is stronger than blood. ये माइंड्स को unite करता है, ये passion को fuel करता है और ये समय की कसौटी पर खरा उतरता है। जब Common goal बड़ा होता है, जब आपका purpose बड़ा होता है, ऐसे में leadership भी विकसित होती है, Team spirit भी विकसित होती है, लोग खुद को अपने Goals के लिए dedicate कर देते हैं। जब Common goal होता है, एक shared purpose होता है, तो हर individual की best capacity भी बाहर आती है। और इतना ही नहीं, वो बड़े संकल्प के अनुसार अपनी capabilities बढ़ाता भी है। और इस process में एक लीडर डेवलप होता है। उसमें जो क्षमता नहीं है, उसे वो acquire करने की कोशिश करता है, ताकि औऱ ऊपर पहुंच सकें।

साथियों,

जब shared purpose होता है तो team spirit की अभूतपूर्व भावना हमें गाइड करती है। जब सारे लोग एक shared purpose के co-traveller के तौर पर एक साथ चलते हैं, तो एक bonding विकसित होती है। ये team building का प्रोसेस भी leadership को जन्म देता है। हमारी आज़ादी की लड़ाई से बेहतर Shared purpose का क्या उदाहरण हो सकता है? हमारे freedom struggle से सिर्फ पॉलिटिक्स ही नहीं, दूसरे सेक्टर्स में भी लीडर्स बने। आज हमें आज़ादी के आंदोलन के उसी भाव को वापस जीना है। उसी से प्रेरणा लेते हुए, आगे बढ़ना है।

साथियों,

संस्कृत में एक बहुत ही सुंदर सुभाषित है:

अमन्त्रं अक्षरं नास्ति, नास्ति मूलं अनौषधम्। अयोग्यः पुरुषो नास्ति, योजकाः तत्र दुर्लभः।।

यानि ऐसा कोई शब्द नहीं, जिसमें मंत्र ना बन सके। ऐसी कोई जड़ी-बूटी नहीं, जिससे औषधि ना बन सके। कोई भी ऐसा व्यक्ति नहीं, जो अयोग्य हो। लेकिन सभी को जरूरत सिर्फ ऐसे योजनाकार की है, जो उनका सही जगह इस्तेमाल करे, उन्हें सही दिशा दे। SOUL का रोल भी उस योजनाकार का ही है। आपको भी शब्दों को मंत्र में बदलना है, जड़ी-बूटी को औषधि में बदलना है। यहां भी कई लीडर्स बैठे हैं। आपने लीडरशिप के ये गुर सीखे हैं, तराशे हैं। मैंने कहीं पढ़ा था- If you develop yourself, you can experience personal success. If you develop a team, your organization can experience growth. If you develop leaders, your organization can achieve explosive growth. इन तीन वाक्यों से हमें हमेशा याद रहेगा कि हमें करना क्या है, हमें contribute करना है।

|

साथियों,

आज देश में एक नई सामाजिक व्यवस्था बन रही है, जिसको वो युवा पीढी गढ़ रही है, जो 21वीं सदी में पैदा हुई है, जो बीते दशक में पैदा हुई है। ये सही मायने में विकसित भारत की पहली पीढ़ी होने जा रही है, अमृत पीढ़ी होने जा रही है। मुझे विश्वास है कि ये नया संस्थान, ऐसी इस अमृत पीढ़ी की लीडरशिप तैयार करने में एक बहुत ही महत्वपूर्ण भूमिका निभाएगा। एक बार फिर से आप सभी को मैं बहुत-बहुत शुभकामनाएं देता हूं।

भूटान के राजा का आज जन्मदिन होना, और हमारे यहां यह अवसर होना, ये अपने आप में बहुत ही सुखद संयोग है। और भूटान के प्रधानमंत्री जी का इतने महत्वपूर्ण दिवस में यहां आना और भूटान के राजा का उनको यहां भेजने में बहुत बड़ा रोल है, तो मैं उनका भी हृदय से बहुत-बहुत आभार व्यक्त करता हूं।

|

साथियों,

ये दो दिन, अगर मेरे पास समय होता तो मैं ये दो दिन यहीं रह जाता, क्योंकि मैं कुछ समय पहले विकसित भारत का एक कार्यक्रम था आप में से कई नौजवान थे उसमें, तो लगभग पूरा दिन यहां रहा था, सबसे मिला, गप्पे मार रहा था, मुझे बहुत कुछ सीखने को मिला, बहुत कुछ जानने को मिला, और आज तो मेरा सौभाग्य है, मैं देख रहा हूं कि फर्स्ट रो में सारे लीडर्स वो बैठे हैं जो अपने जीवन में सफलता की नई-नई ऊंचाइयां प्राप्त कर चुके हैं। ये आपके लिए बड़ा अवसर है, इन सबके साथ मिलना, बैठना, बातें करना। मुझे ये सौभाग्य नहीं मिलता है, क्योंकि मुझे जब ये मिलते हैं तब वो कुछ ना कुछ काम लेकर आते हैं। लेकिन आपको उनके अनुभवों से बहुत कुछ सीखने को मिलेगा, जानने को मिलेगा। ये स्वयं में, अपने-अपने क्षेत्र में, बड़े अचीवर्स हैं। और उन्होंने इतना समय आप लोगों के लिए दिया है, इसी में मन लगता है कि इस सोल नाम की इंस्टीट्यूशन का मैं एक बहुत उज्ज्वल भविष्य देख रहा हूं, जब ऐसे सफल लोग बीज बोते हैं तो वो वट वृक्ष भी सफलता की नई ऊंचाइयों को प्राप्त करने वाले लीडर्स को पैदा करके रहेगा, ये पूरे विश्वास के साथ मैं फिर एक बार इस समय देने वाले, सामर्थ्य बढ़ाने वाले, शक्ति देने वाले हर किसी का आभार व्यक्त करते हुए, मेरे नौजवानों के लिए मेरे बहुत सपने हैं, मेरी बहुत उम्मीदें हैं और मैं हर पल, मैं मेरे देश के नौजवानों के लिए कुछ ना कुछ करता रहूं, ये भाव मेरे भीतर हमेशा पड़ा रहता है, मौका ढूंढता रहता हूँ और आज फिर एक बार वो अवसर मिला है, मेरी तरफ से नौजवानों को बहुत-बहुत शुभकामनाएं।

बहुत-बहुत धन्यवाद।