కేంద్ర మంత్రి వర్గం లోని నా సహచరులు, నా సీనియర్ పార్లమెంటరీ సహచరులు, వివిధ రాజకీయ పార్టీల నుండి గౌరవనీయులైన సహచరులు, ఇతర ప్రముఖులు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు!
నేడు దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో పండుగలు, వేడుకలు ఘనంగా జరుగుతున్నాయి. నేడు బైసాఖి మరియు బోహాగ్ బిహు. ఒడియా నూతన సంవత్సరం కూడా నేటి నుంచి ప్రారంభమవుతుంది. తమిళనాడు నుండి మా సోదరులు మరియు సోదరీమణులు కూడా కొత్త సంవత్సరాన్ని స్వాగతిస్తున్నారు; వారికి 'పుత్తండు' అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను. దీంతో పాటు పలు ప్రాంతాల్లో కొత్త సంవత్సరం ప్రారంభం కానుండడంతో రకరకాల పండుగలు జరుపుకుంటున్నారు. ఈ ఉత్సవాల్లో దేశప్రజలందరికీ నా శుభాకాంక్షలు! మీ అందరికీ మహావీర్ జయంతి శుభాకాంక్షలు!
మిత్రులారా,
ఇతర కారణాల వల్ల నేటి సందర్భం మరింత ప్రత్యేకంగా మారింది. ఈరోజు యావత్ దేశం బాబాసాహెబ్ భీమ్‌రావ్ అంబేద్కర్ జయంతి సందర్భంగా ఆయనను అత్యంత గౌరవప్రదంగా స్మరించుకుంటుంది. బాబాసాహెబ్ ప్రధాన రూపశిల్పిగా ఉన్న రాజ్యాంగం పార్లమెంటరీ వ్యవస్థకు పునాదిని ఇచ్చింది. ఈ పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ యొక్క ప్రధాన బాధ్యత దేశ ప్రధానమంత్రి పదవిని అప్పగించింది. ఈరోజు ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియాన్ని జాతికి అంకితం చేసే అవకాశం లభించడం నా అదృష్టంగా భావిస్తున్నాను. దేశం స్వాతంత్ర్యం పొంది 75 ఏళ్లు పూర్తవుతున్న తరుణంలో 'అమృత్ మహోత్సవ్' ఈ మ్యూజియం గొప్ప ప్రేరణగా నిలిచింది. ఈ 75 ఏళ్లలో దేశం గర్వించదగ్గ క్షణాలను చూసింది. చరిత్రలో ఈ క్షణాల ప్రాముఖ్యత అసమానమైనది. అటువంటి అనేక క్షణాల సంగ్రహావలోకనం ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియంలో కూడా ప్రతిబింబిస్తుంది. దేశప్రజలందరికీ నా అభినందనలు. కొద్దిసేపటి క్రితం, ఈ ప్రాజెక్ట్‌ తో అనుబంధించబడిన సహోద్యోగులందరినీ కలిసే అవకాశం కూడా నాకు లభించింది. అందరూ మెచ్చుకోదగిన పని చేసారు. అందుకు నేను మొత్తం బృందాన్ని అభినందిస్తున్నాను. ఈరోజు ఇక్కడ మాజీ ప్రధానుల కుటుంబాలను కూడా చూడగలుగుతున్నాను. మీ అందరికీ శుభాకాంక్షలు; స్వాగతం! ఈ సందర్భంగా ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియం ప్రారంభోత్సవం మీ అందరి సమక్షంలో మరింత కన్నుల పండుగ గా మారింది. మీ ఉనికి ప్రైమ్ మినిస్టర్స్ మ్యూజియం యొక్క ప్రాముఖ్యతను మరియు ఔచిత్యాన్ని మరింత మెరుగుపరిచింది.
మిత్రులారా,
భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తర్వాత ఏర్పాటైన ప్రతి ప్రభుత్వం దేశాన్ని ప్రస్తుత అద్భుతమైన స్థానానికి తీసుకెళ్లడంలో దోహదపడింది. ఎర్రకోట ప్రాకారాల నుండి కూడా నేను దీన్ని చాలాసార్లు పునరావృతం చేశాను. నేడు ఈ మ్యూజియం ప్రతి ప్రభుత్వ భాగస్వామ్య వారసత్వానికి సజీవ చిహ్నంగా కూడా మారింది. దేశంలోని ప్రతి ప్రధానమంత్రి తన కాలంలోని విభిన్న సవాళ్లను అధిగమించి దేశాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లేందుకు ప్రయత్నించారు. ప్రతి ఒక్కరికి భిన్నమైన వ్యక్తిత్వం, విజయం మరియు నాయకత్వం ఉన్నాయి. ఇవన్నీ ప్రజల స్మృతిలో ఉన్నాయి. దేశ ప్రజలు ముఖ్యంగా యువత - భావి తరాలకు ప్రధానమంత్రులందరి గురించి తెలుసుకుని, నేర్చుకుంటే వారు స్ఫూర్తి పొందుతారు. జాతీయ కవి రాంధారీ సింగ్ దినకర్ జీ ఒకసారి చరిత్ర మరియు వర్తమానంతో భవిష్యత్తును నిర్మించే మార్గం గురించి రాశారు -
प्रियदर्शन इतिहास कंठ में, आज ध्वनित हो काव्य बने।
वर्तमान की चित्रपटी पर, भूतकाल सम्भाव्य बने।
అంటే, మన సాంస్కృతిక చైతన్యంలో నిక్షిప్తమై ఉన్న ఉజ్వల గతం కవిత్వం రూపంలో ప్రతిధ్వనించాలి. నేటి సందర్భంలో కూడా మనం ఈ దేశపు ఉజ్వల చరిత్రను ప్రతిబింబించగలగాలి. రాబోయే 25 సంవత్సరాలు అంటే 'ఆజాదీ కా అమృతకల్' కాలం దేశానికి చాలా ముఖ్యమైనది. కొత్తగా నిర్మించిన ఈ ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియం భవిష్యత్తును నిర్మించే శక్తి కేంద్రంగా కూడా మారుతుందని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. వివిధ సమయాల్లో నాయకత్వం ఎదుర్కొన్న సవాళ్లు ఏమిటి? వారితో ఎలా వ్యవహరించారు? ఇది భవిష్యత్ తరాలకు గొప్ప స్ఫూర్తిదాయకంగా మారుతుంది. ఇక్కడ, అరుదైన ఫోటోగ్రాఫ్‌లు, ప్రసంగాలు, ఇంటర్వ్యూలు, ప్రధాన మంత్రులకు సంబంధించిన ఒరిజినల్ రైటింగ్‌లు వంటి జ్ఞాపికలను ఉంచారు.
మిత్రులారా,
ప్రజాజీవితంలో ఉన్నత స్థానాల్లో నిలిచిన వ్యక్తుల జీవితాలను పరిశీలిస్తే, ఇది చరిత్రను పరిశీలించే విధంగా ఉంటుంది. వారి జీవితంలోని సంఘటనలు, వారు ఎదుర్కొన్న సవాళ్లు మరియు వారి నిర్ణయాలు చాలా నేర్పుతాయి. అంటే, ఒక విధంగా, వారు తమ జీవితాలను నడిపించేటప్పుడు, చరిత్ర కూడా ఏకకాలంలో సృష్టించబడుతోంది. వారి జీవితాలను అధ్యయనం చేయడం చరిత్రను అధ్యయనం చేసినట్లే. ఈ మ్యూజియం నుండి స్వతంత్ర భారతదేశ చరిత్రను తెలుసుకోవచ్చు. కొన్ని సంవత్సరాల క్రితం రాజ్యాంగ దినోత్సవాన్ని జరుపుకోవడం ద్వారా జాతీయ చైతన్యాన్ని మేల్కొల్పడానికి మేము ఒక ముఖ్యమైన అడుగు తీసుకున్నాము. ఇదే దిశలో ఇది మరో కీలక అడుగు.
మిత్రులారా,
రాజ్యాంగబద్ధమైన ప్రజాస్వామ్య లక్ష్యాలను సాధించడంలో దేశంలోని ప్రతి ప్రధానమంత్రి ఎంతో కృషి చేశారు. వారిని స్మరించుకోవడం స్వతంత్ర భారత యాత్ర గురించి తెలుసుకోవడమే. ఇక్కడికి వచ్చే ప్రజలకు దేశ మాజీ ప్రధానుల సహకారం, వారి నేపథ్యం, వారి పోరాటాలు మరియు వారి సృష్టి గురించి తెలుసు. మన ప్రజాస్వామ్య దేశంలో వేర్వేరు ప్రధానులు విభిన్న నేపథ్యాలకు చెందినవారని భవిష్యత్తు తరం కూడా నేర్చుకుంటుంది. మన ప్రధానమంత్రులలో చాలా మంది సామాన్య కుటుంబాలకు చెందిన వారే కావడం భారతీయులమైన మనకు గర్వకారణం. వారు మారుమూల పల్లెకు చెందినవారు, లేదా చాలా పేద కుటుంబానికి చెందినవారు లేదా రైతు కుటుంబానికి చెందినవారు అయినప్పటికీ ప్రధానమంత్రి పదవికి చేరుకోగలిగారు. ఇది భారతీయ ప్రజాస్వామ్యం యొక్క గొప్ప సంప్రదాయాలపై విశ్వాసాన్ని బలోపేతం చేయడంలో సహాయపడుతుంది.
మిత్రులారా,
ఈ మ్యూజియం గతాన్ని కలిగి ఉన్నంత భవిష్యత్తును కలిగి ఉంది. ఈ మ్యూజియం దేశంలోని ప్రజలను కాలానికి తీసుకెళ్తుండగా, సరికొత్త దిశలో భారతదేశం యొక్క అభివృద్ధి ప్రయాణంలో కొత్త మార్గంలో తీసుకువెళుతుంది; ప్రగతి పథంలో ముందుకు సాగుతున్న కొత్త భారతదేశ కలను మీరు నిశితంగా చూడగలిగే ప్రయాణం. దాదాపు 4000 మంది సామర్థ్యం ఉన్న ఈ భవనంలో 40కి పైగా గ్యాలరీలు ఉన్నాయి. వర్చువల్ రియాలిటీ, రోబోలు మరియు ఇతర ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం ద్వారా వేగంగా మారుతున్న భారతదేశ చిత్రాన్ని ఈ మ్యూజియం ప్రపంచానికి చూపుతుంది. సాంకేతికత ద్వారా, మీరు నిజంగా అదే యుగంలో జీవిస్తున్నట్లు, అదే ప్రధానమంత్రులతో 'సెల్ఫీలు' తీసుకుంటూ వారితో ఇంటరాక్ట్ అవుతున్నట్లు మీకు అనిపిస్తుంది.
మిత్రులారా,
ఈ మ్యూజియాన్ని సందర్శించేలా మన యువ స్నేహితులను మరింత ఎక్కువగా ప్రోత్సహించాలి. ఈ మ్యూజియం వారి అనుభవాలను మరింత విస్తరిస్తుంది. మన యువత సమర్ధులు, దేశాన్ని కొత్త శిఖరాలకు తీసుకెళ్లే శక్తి కలవారు. తమ దేశం గురించి, స్వతంత్ర భారతదేశపు సువర్ణావకాశాల గురించి ఎంత ఎక్కువ తెలుసుకుంటే అంత ఎక్కువగా తగిన నిర్ణయాలు తీసుకోగలుగుతారు. ఈ మ్యూజియం రాబోయే తరాలకు జ్ఞానం, ఆలోచనలు మరియు అనుభవాల గేట్‌వేగా ఉపయోగపడుతుంది. ఇక్కడికి రావడం ద్వారా వారు పొందే సమాచారం, వారికి తెలిసిన వాస్తవాలు భవిష్యత్తులో నిర్ణయాలు తీసుకోవడంలో వారికి సహాయపడతాయి. పరిశోధన చేయాలనుకునే చరిత్ర విద్యార్థులు కూడా ఇక్కడికి రావడం వల్ల ఎంతో ప్రయోజనం ఉంటుంది.
మిత్రులారా,
భారతదేశం ప్రజాస్వామ్యానికి తల్లి. భారతీయ ప్రజాస్వామ్యం యొక్క గొప్ప లక్షణాలలో ఒకటి కాలక్రమేణా దాని స్థిరమైన మార్పు. ప్రతి యుగంలో, ప్రతి తరంలో, ప్రజాస్వామ్యాన్ని మరింత ఆధునికంగా మరియు మరింత శక్తివంతం చేయడానికి నిరంతర ప్రయత్నం జరుగుతూనే ఉంది. కాలం గడిచే కొద్దీ సమాజంలో కొన్ని లోపాలు ఎలా ప్రవేశిస్తాయో, అదే విధంగా ప్రజాస్వామ్యం ముందు కూడా ఎప్పటికప్పుడు సవాళ్లు ఎదురవుతూనే ఉంటాయి. ఈ లోపాలను తొలగించుకుంటూ, మనల్ని మనం మెరుగుపరుచుకుంటూ ఉండటమే భారత ప్రజాస్వామ్యానికి అందం. మరియు ప్రతి ఒక్కరూ ఇందులో సహకరించారు. కొన్ని మినహాయింపులను మినహాయించి, ప్రజాస్వామ్య పద్ధతిలో ప్రజాస్వామ్యాన్ని బలోపేతం చేయడం గర్వించదగిన సంప్రదాయాన్ని కలిగి ఉంది. కాబట్టి, మన ప్రయత్నాలతో ప్రజాస్వామ్యాన్ని మరింత బలోపేతం చేయడం మన బాధ్యత కూడా. నేడు మన ప్రజాస్వామ్యం ముందు ఎలాంటి సవాళ్లు ఉన్నా, వాటన్నింటిని అధిగమించి, మనం ముందుకు వెళ్దాం. ప్రజాస్వామ్యం మన నుండి దీనిని ఆశిస్తుంది మరియు దేశం కూడా మనందరి నుండి అదే ఆశిస్తుంది. ప్రజాస్వామ్యాన్ని బలోపేతం చేయడానికి మరియు సుసంపన్నం చేయడానికి మన సంకల్పాన్ని పునరుద్ఘాటించడానికి నేటి చారిత్రక సందర్భం కూడా ఒక గొప్ప అవకాశం. భారతదేశంలో, విభిన్న ఆలోచనలు మరియు విభిన్న సంప్రదాయాల సమ్మేళనం ఉంది. మరియు మన ప్రజాస్వామ్యం మనకు ఒక ఆలోచన మాత్రమే ప్రధానం అని బోధిస్తుంది. మేము ఆ నాగరికతలో పెరిగాము, అందులో చెప్పబడింది-
आ नो भद्राः
क्रतवो यन्तु विश्वतः
అంటే, అన్ని దిక్కుల నుండి మనకు శ్రేష్ఠమైన ఆలోచనలు రావాలి! మన ప్రజాస్వామ్యం ఆవిష్కరణలు మరియు కొత్త ఆలోచనలను అంగీకరించడానికి మనల్ని ప్రేరేపిస్తుంది. ప్రైమ్ మినిస్టర్స్ మ్యూజియాన్ని సందర్శించే ప్రజలు ప్రజాస్వామ్యం యొక్క ఈ శక్తిని కూడా చూడవచ్చు. ఆలోచనలపై ఏకాభిప్రాయం లేదా అసమ్మతి ఉండవచ్చు; వివిధ రాజకీయ ప్రవాహాలు ఉండవచ్చు; కానీ ప్రజాస్వామ్యంలో అందరి లక్ష్యం ఒక్కటే - దేశాభివృద్ధి. అందువల్ల, ఈ మ్యూజియం కేవలం ప్రధాన మంత్రుల విజయాలు మరియు సహకారాలకే పరిమితం కాదు. అన్ని అసమానతలు ఉన్నప్పటికీ దేశంలో ప్రజాస్వామ్యం లోతుగా మారడానికి, వేలాది సంవత్సరాలుగా మన సంస్కృతిలో వర్ధిల్లుతున్న బలమైన ప్రజాస్వామ్య విలువలకు మరియు రాజ్యాంగంపై బలమైన విశ్వాసానికి ఇది చిహ్నం.
మిత్రులారా,
వారసత్వ సంపదను కాపాడి భావి తరాలకు అందించడం ప్రతి దేశం బాధ్యత. మన స్వాతంత్ర్య ఉద్యమానికి సంబంధించిన సాంస్కృతిక వైభవాన్ని మరియు స్ఫూర్తిదాయకమైన సంఘటనలు మరియు వ్యక్తులను ప్రజల ముందుకు తీసుకురావడానికి మా ప్రభుత్వం అవిశ్రాంతంగా కృషి చేస్తోంది. దొంగిలించబడిన విగ్రహాలు మరియు కళాఖండాలను తిరిగి దేశానికి తీసుకురావడం, పాత మ్యూజియంలను పునర్నిర్మించడం లేదా కొత్త మ్యూజియంలను నిర్మించడం; గత 7-8 సంవత్సరాలుగా పెద్ద ఎత్తున ప్రచారం జరుగుతోంది. మరియు ఈ ప్రయత్నాల వెనుక పెద్ద ఉద్దేశ్యం ఉంది. మన యువ తరానికి ఈ సజీవ చిహ్నాన్ని చూసినప్పుడు, వాస్తవాలు మరియు నిజం రెండూ తెలుసు. జలియన్‌వాలాబాగ్ మెమోరియల్‌ని చూసినప్పుడు, అతను అనుభవిస్తున్న స్వేచ్ఛ యొక్క ప్రాముఖ్యతను ఎవరైనా అర్థం చేసుకుంటారు. గిరిజన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల మ్యూజియాన్ని సందర్శించినప్పుడు, సుదూర అడవులలో నివసించే మన గిరిజన సోదరులు మరియు సోదరీమణులు స్వాతంత్ర్య పోరాటంలో ప్రతి రంగంలో తమ సేవలను ఎలా త్యాగం చేశారో తెలుసుకోవచ్చు. స్వాతంత్య్ర సమరయోధుల కోసం అంకితం చేయబడిన మ్యూజియంను సందర్శించినప్పుడు, దేశం కోసం తన ప్రాణాలను త్యాగం చేయడం అంటే ఏమిటో ఒక వ్యక్తి గ్రహించాడు. అలీపూర్ రోడ్డులో బాబాసాహెబ్ స్మారకాన్ని, బాబాసాహెబ్ మహాపరినిర్వాణ స్థలిని నిర్మించే అవకాశం మన ప్రభుత్వం పొందడం అదృష్టమన్నారు. అభివృద్ధి చేయబడిన బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్ యొక్క పంచతీర్థాలు సామాజిక న్యాయం మరియు అచంచలమైన దేశభక్తికి ప్రేరణ కేంద్రాలు. దేశం కోసం ఒకరి జీవితాన్ని త్యాగం చేయడం అంటే ఏమిటో ఒక వ్యక్తి గ్రహించాడు. అలీపూర్ రోడ్డులో బాబాసాహెబ్ స్మారకాన్ని, బాబాసాహెబ్ మహాపరినిర్వాణ స్థలిని నిర్మించే అవకాశం మన ప్రభుత్వం పొందడం అదృష్టమన్నారు. అభివృద్ధి చేయబడిన బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్ యొక్క పంచతీర్థాలు సామాజిక న్యాయం మరియు అచంచలమైన దేశభక్తికి ప్రేరణ కేంద్రాలు. దేశం కోసం ఒకరి జీవితాన్ని త్యాగం చేయడం అంటే ఏమిటో ఒక వ్యక్తి గ్రహించాడు. అలీపూర్ రోడ్డులో బాబాసాహెబ్ స్మారకాన్ని, బాబాసాహెబ్ మహాపరినిర్వాణ స్థలిని నిర్మించే అవకాశం మన ప్రభుత్వం పొందడం అదృష్టమన్నారు. అభివృద్ధి చేయబడిన బాబాసాహెబ్ అంబేద్కర్ యొక్క పంచతీర్థాలు సామాజిక న్యాయం మరియు అచంచలమైన దేశభక్తికి ప్రేరణ కేంద్రాలు.
మిత్రులారా,
ఈ ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియం ప్రజలు ఎన్నుకున్న ప్రధాన మంత్రుల వారసత్వాన్ని ప్రదర్శించడం ద్వారా సబ్కా ప్రయాస్ స్ఫూర్తిని కూడా జరుపుకుంటుంది. మీరందరూ దాని లోగోను గమనించి ఉండాలి. ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియం యొక్క లోగో 'అనేక మంది భారతీయుల చేతులు కలిసి ధర్మచక్రాన్ని పట్టుకున్నట్లు' వర్ణించబడింది. ఈ చక్రం 24 గంటల శాశ్వతత్వానికి మరియు శ్రేయస్సు యొక్క తీర్మానాన్ని నెరవేర్చడానికి శ్రద్ధకు చిహ్నం. ఇది ప్రతిజ్ఞ; ఇది చైతన్యం; రాబోయే 25 ఏళ్లలో భారతదేశ అభివృద్ధిని నిర్వచించబోయే శక్తి ఇదే.
మిత్రులారా,
భారతదేశ చరిత్ర యొక్క వైభవం మరియు దాని అభివృద్ధి కాలం గురించి మనందరికీ సుపరిచితం. మేము ఎల్లప్పుడూ దాని గురించి చాలా గర్వపడుతున్నాము. భారతదేశ వారసత్వం మరియు ఆమె వర్తమానం గురించి ప్రపంచం సరిగ్గా తెలుసుకోవడం కూడా అంతే అవసరం. నేడు, ఒక కొత్త ప్రపంచ క్రమం ఉద్భవిస్తున్నప్పుడు, ప్రపంచం భారతదేశం వైపు ఒక ఆశ మరియు విశ్వాసంతో చూస్తోంది. కాబట్టి, ప్రతి క్షణం కొత్త శిఖరాలను చేరుకోవడానికి భారతదేశం తన ప్రయత్నాలను పెంచుకోవాలి. అటువంటి దృష్టాంతంలో, స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన ఈ 75 సంవత్సరాల తరువాత, భారతదేశ ప్రధాన మంత్రుల పదవీకాలం మరియు ఈ ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియం మనకు స్ఫూర్తినిస్తూనే ఉంటాయి. ఈ మ్యూజియం మనలో భారతదేశం కోసం గొప్ప సంకల్పాలను కలిగి ఉండటానికి విత్తనాలను నాటగల శక్తిని కలిగి ఉంది. ఈ మ్యూజియం భారతదేశ భవిష్యత్తును రూపొందిస్తున్న యువతలో సాఫల్య భావాన్ని పెంపొందిస్తుంది. రాబోయే కాలంలో, ఇక్కడ కొత్త పేర్లు మరియు వారి పని జోడించబడుతోంది, అభివృద్ధి చెందిన భారతదేశం యొక్క కల నెరవేరుతోందని గ్రహించడంలో మనమందరం ఓదార్పును పొందగలుగుతాము. దీని కోసం కష్టపడాల్సిన సమయం ఇప్పుడు వచ్చింది. ఈ 'ఆజాదీ కా అమృతకాల్' కాలం అంతా సమిష్టి ప్రయత్నాలకు సంబంధించినది. దేశప్రజలు వచ్చి ఈ మ్యూజియాన్ని సందర్శించాలని, తమ పిల్లలను తప్పకుండా ఇక్కడికి తీసుకురావాలని నేను కోరుతున్నాను. ఈ ఆహ్వానం మరియు అదే అభ్యర్థనతో, ప్రధాన మంత్రుల మ్యూజియం కోసం నేను మీ అందరినీ మరోసారి అభినందిస్తున్నాను.
ధన్యవాదాలు!
