దేశ సమున్నత వైవిధ్యతను ప్రదర్శించేలా రిపబ్లిక్‌ దినోత్సవ శకటాలు, సాంస్కృతిక ప్రదర్శనలతో భారత్‌ పర్వ్‌ను ప్రారంభించిన ప్రధానమంత్రి.
పరాక్రమ దివస్‌ సందర్భంగా, నేతాజీ ఆశయాలు, వారి కలలకు అనుగుణమైన భారతదేశాన్ని నిర్మించేందుకు మన నిబద్ధతను పునరుద్ఘాటిస్తున్నాం.
సమర్థులైన దేశ అమృత్‌ తరానికి నేతాజీ సుభాష్‌ చంద్రబోస్‌ ఆదర్శవంతమైన ఒక పెద్ద నమూనా. నేతాజీ జీవితం అసమాన ధైర్యానికి , కష్టపడే తత్వానికి శిఖరసమానమైన ఉదాహరణగా చెప్పుకోవచ్చు.
ప్రజాస్వామ్యానికి ఇండియా మాతృక అని ప్రపంచం ఎదుట నేతాజీ బలంగా రుజువుచేశారు. బానిస మనస్తత్వంనుంచి యువతను బయటపడేసేందుకు నేతాజీ కృషిచేశారు.
‘‘ ఇవాళ, దేశయువత తమ సంస్కృతి, విలువలు, భారతీయతను మునుపెన్నడూ లేని రీతిలో సగర్వంగా చాటుతోంది’’
‘‘ కేవలం మన యువత, మహిళాశక్తి మాత్రమే దేశ రాజకీయాలను బంధుప్రీతి, అవినీతి వంటి దుర్లక్షణాలనుంచి బయటపడేయగలదు’’
‘‘ మన లక్ష్యం ఇండియాను ఆర్థికంగా సుసంపన్న దేశంగా తీర్చిదిద్దడం, సాంస్కృతికంగా బలోపేతం చేయడం,వ్యూహాత్మకంగా సమర్థవంతంగా తీర్చిదిద్దడం.’’
‘‘ మనం అమృత్‌ కాల్‌ లోని ప్రతి క్షణాన్ని జాతీయ ప్రయోజనాలకోసం వినియోగించ
దేశ స్వాతంత్య్రోద్యమంలో కీలకపాత్ర పోషించిన ప్రముఖులను గౌరవించుకోవాలన్న ప్రధానమంత్రి దార్శనికతకు అనుగుణంగా పరాక్రమ్‌ దివస్‌ను పాటిస్తున్నారు.
దేశ అమ్రుత్ తరం యువతకు నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ ఒక గొప్ప ఆదర్శం’’ అని ప్రధానమంత్రి అన్నారు.

కేంద్ర మంత్రి వర్గంలో నా సహచరులు కిషన్ రెడ్డి గారు, అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్ గారు, మీనాక్షి లేఖి గారు, అజయ్ భట్ గారు, బ్రిగేడియర్ ఆర్ ఎస్ చికారా గారు, ఐఎన్ఎ వెటరన్ లెఫ్టినెంట్ ఆర్ మాధవన్ గారు, ప్రియమైన నా  దేశప్రజలారా!

 

పరాక్రమ్ దివస్ గా అధికారికంగా గుర్తించబడిన నేతాజీ సుభాష్ చంద్ర జయంతి సందర్భంగా మీ అందరికీ శుభాకాంక్షలు. ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ విప్లవకారుల బలానికి సాక్ష్యంగా నిలిచిన ఎర్రకోట నేడు మరోసారి కొత్త ఉత్సాహంతో కళకళలాడుతోంది. అమృత్కాల్ తొలినాళ్ళు, 'సంకల్ప్ సే సిద్ధి' దేశవ్యాప్త ఉత్సాహం, ఈ ప్రత్యేక క్షణం నిజంగా అపూర్వం. నిన్ననే యావత్ ప్రపంచం భారత సాంస్కృతిక స్పృహలో ఒక చారిత్రాత్మక మైలురాయిని చూసింది. బ్రహ్మాండమైన రామాలయం 'ప్రాణ ప్రతిష్ఠ'కు సంబంధించిన శక్తిని, భావోద్వేగాలను యావత్ ప్రపంచం, మానవాళి అనుభవించింది. నేడు మనం మహానేత శ్రీ సుభాష్ చంద్రబోస్ జయంతిని జరుపుకుంటున్నాం. గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా, జనవరి 23 పరాక్రమ్ దివస్ గా ప్రకటించినప్పటి నుండి, గణతంత్ర దినోత్సవం యొక్క ముఖ్యమైన పండుగ ఇప్పుడు జనవరి 23 నుండి ప్రారంభమై బాపూజీ వర్ధంతి అయిన జనవరి 30 వరకు కొనసాగుతుంది. ఇప్పుడు, గణతంత్ర దినోత్సవం యొక్క ఈ వేడుకకు జనవరి 22 యొక్క గొప్ప ఆధ్యాత్మిక పండుగను కూడా జోడించారు. జనవరి చివరి కొన్ని రోజులు మన ఆధ్యాత్మిక, సాంస్కృతిక చైతన్యానికి, అలాగే మన ప్రజాస్వామ్యానికి, దేశభక్తికి ఎంతో స్ఫూర్తిదాయకంగా మారుతున్నాయి. నా శుభాకాంక్షలను తెలియజేస్తున్నాను.

 

మిత్రులారా,

నేడు నేతాజీ జీవితాన్ని చిత్రించే ఎగ్జిబిషన్ ఉంది. ఒక విశాలమైన కాన్వాస్ పై నేతాజీ జీవితాన్ని కళాకారులు బంధించారు. ఈ ప్రయత్నంలో పాలుపంచుకున్న ఆర్టిస్టులందరినీ అభినందిస్తున్నాను. కొద్దిసేపటి క్రితం రాష్ట్రీయ బాల పురస్కార్ అందుకున్న నా యువ స్నేహితులతో కూడా మాట్లాడాను. ఇంత చిన్న వయసులో వారి ధైర్యసాహసాలు, ప్రతిభ, నైపుణ్యాలు అబ్బురపరుస్తాయి. భారత యువతను కలిసే అవకాశం లభించిన ప్రతిసారీ, అభివృద్ధి చెందిన భారత్ పై నా నమ్మకం బలపడుతుంది. నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ దేశంలోని ఈ సమర్థ 'అమృత్' తరానికి గొప్ప రోల్ మోడల్.


 


మిత్రులారా,

నేడు పరాక్రమ్ దివస్ సందర్భంగా ఎర్రకోటపై నుంచి భారత్ పర్వ్ కూడా ప్రారంభమవుతోంది. రాబోయే తొమ్మిది రోజుల పాటు ఈ భారత్ పర్వ్ లో రిపబ్లిక్ డే టాబ్లోలు, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాల ద్వారా దేశ వైవిధ్యాన్ని ప్రదర్శించనున్నారు. భారత్ పర్వ్ సుభాష్ చంద్రబోస్ ఆశయాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. 'వోకల్ ఫర్ లోకల్'ను దత్తత తీసుకునే పండుగ ఇది. ఈ ఫెస్టివల్ పర్యాటకాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ఉద్దేశించబడింది. ఇది భిన్నత్వాన్ని గౌరవించే వేడుక మరియు 'ఏక్ భారత్ శ్రేష్ఠ భారత్'ను కొత్త శిఖరాలకు తీసుకెళ్లాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ప్రతి ఒక్కరూ ఈ ఉత్సవంలో పాల్గొనడం ద్వారా దేశ వైవిధ్యాన్ని జరుపుకోవాలని నేను విజ్ఞప్తి చేస్తున్నాను.

 

నా కుటుంబ సభ్యులారా,

ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ 75వ వార్షికోత్సవం సందర్భంగా ఎర్రకోటపై త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేసే గౌరవం పొందిన రోజును ఎప్పటికీ మరచిపోలేను. నేతాజీ జీవితం కృషికే కాదు ధైర్యసాహసాలకు ప్రతీక. భారత స్వాతంత్య్రం కోసం తన కలలు, ఆకాంక్షలను త్యాగం చేశారు. అతను తన కోసం సులభమైన జీవితాన్ని ఎంచుకోగలడు, కాని అతను తన కలలను భరత్ సంకల్పంతో అనుసంధానించాడు. విదేశీ పాలనను వ్యతిరేకించడమే కాకుండా, భారతీయ నాగరికతను ప్రశ్నించిన వారికి తగిన సమాధానం ఇచ్చిన దేశ గొప్ప పుత్రుల్లో నేతాజీ ఒకరు. ప్రజాస్వామ్య మాతగా భారత అస్తిత్వాన్ని ఆయన ధైర్యంగా ప్రపంచానికి చాటిచెప్పారు. భారత్ లో ప్రజాస్వామ్యంపై కొందరు అనుమానాలు వ్యక్తం చేస్తున్న సమయంలో నేతాజీ వారికి భారత ప్రజాస్వామ్య వారసత్వాన్ని, చరిత్రను గుర్తు చేశారు. ప్రజాస్వామ్యం అనేది మానవ సంస్థ అని నేతాజీ చెప్పేవారు, ఇది భారతదేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో వందల సంవత్సరాలుగా ప్రబలంగా ఉంది. నేడు ప్రజాస్వామ్యానికి తల్లిగా భారత్ గర్విస్తుండడంతో నేతాజీ ఆలోచనలకు బలం చేకూరుతోంది.

 

మిత్రులారా,

పాలనే కాదు ఆలోచనలు, నడవడికను కూడా బానిసలుగా చేసుకోవచ్చని నేతాజీకి అర్థమైంది. అందువలన, ముఖ్యంగా ఆ కాలపు యువతలో దీని గురించి అవగాహన పెంచాలని ఆయన లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. నేటి భారత్ లో నేతాజీ ఉన్నారంటే యువభారతంలో నూతన చైతన్యంతో ఆయన ఎంత సంతోషించేవారో ఊహించుకోవచ్చు. తమ సంస్కృతి, విలువలు, భారతీయత పట్ల నేటి యువత అనుభవిస్తున్న గర్వం అపూర్వం. ప్రతి యువ భారతీయుడు తమ సామర్థ్యాలపై నమ్మకం కలిగి ఉంటాడు మరియు వారు ఎవరితోనైనా సమానంగా ఉన్నారని గట్టిగా నమ్ముతారు.

 

ఇంతకుముందు ఎవరూ చేరుకోని చంద్రుని భాగంలో దిగాం. శాస్త్రీయ అధ్యయనం కోసం సూర్యుడి వైపు 15 లక్షల కిలోమీటర్లు ప్రయాణించామని, ఈ విజయం పట్ల ప్రతి భారతీయుడు గర్వపడుతున్నాడని అన్నారు. సూర్యుడు అయినా, సముద్రాల లోతు అయినా ఎక్కడికైనా చేరుకోవడం మన శక్తికి మించినది కాదు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా టాప్ 3 ఆర్థిక శక్తుల్లో ఒకటిగా ఎదగగలం. ప్రపంచంలోని సవాళ్లకు పరిష్కారాలను అందించే సామర్థ్యం మాకు ఉంది. ఈ నమ్మకం, ఆత్మవిశ్వాసం నేటి భారత యువతలో స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది. వారిలో ఉన్న మేల్కొలుపు అభివృద్ధి చెందిన భారత్ నిర్మాణానికి చోదకశక్తిగా మారింది. అందుకే నేటి యువత 'పంచ ప్రాణ్' లేదా ఐదు సంకల్పాలను స్వీకరించి బానిసత్వం లేని మనస్తత్వంతో పనిచేస్తున్నారు.

 

నా కుటుంబ సభ్యులారా,

 

నేతాజీ జీవితం, ఆయన చేసిన సేవలు భారత యువతకు స్ఫూర్తిదాయకంగా నిలుస్తున్నాయి. గత దశాబ్దకాలంగా, ఈ ప్రేరణ ప్రతి దశలోనూ మన సామూహిక చైతన్యంలో పాతుకుపోయేలా చూడటానికి మేము ప్రయత్నించాము. విధి నిర్వహణలో ఆయన అచంచల అంకితభావాన్ని ప్రతి సందర్శకుడు గుర్తు చేసుకోవాలనే ఉద్దేశంతో 'కర్తవ్య మార్గం'లో నేతాజీ విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. ఆజాద్ హింద్ ప్రభుత్వం తొలిసారి త్రివర్ణ పతాకాన్ని ఎగురవేసిన ప్రాంతం నేతాజీ పేరును అండమాన్ నికోబార్ దీవులకు పెట్టారు. ప్రస్తుతం అండమాన్ లో నేతాజీ స్మారక చిహ్నం నిర్మాణంలో ఉంది. అంతేకాకుండా ఎర్రకోట వద్ద నేతాజీ, ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ సేవలకు అంకితమైన మ్యూజియాన్ని నిర్మించాం. విపత్తు నిర్వహణకు నేతాజీ పేరిట తొలిసారిగా జాతీయ అవార్డును ప్రకటించారు. ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్ కు అంకితమైన సాటిలేని కార్యక్రమాలను మా ప్రభుత్వం చేపట్టడం, స్వతంత్ర భారతదేశంలో ఇప్పటివరకు మరే ప్రభుత్వం చేయని సాటిలేని కార్యక్రమాలను మా ప్రభుత్వం చేపట్టడం నాకు దక్కిన గౌరవంగా భావిస్తున్నాను.

 

మిత్రులారా,

దేశం ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను గుర్తించిన నేతాజీ ఈ మేరకు హెచ్చరికలు జారీ చేశారు. ప్రజాస్వామ్య సమాజం పునాదులపై రాజకీయ ప్రజాస్వామ్యాన్ని బలోపేతం చేసి భారత్ ను ఔన్నత్యం వైపు నడిపించాలని సూచించారు. దురదృష్టవశాత్తు, స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాత అతని ఆలోచన తీవ్రంగా దాడి చేయబడింది. స్వాతంత్య్రానంతరం బంధుప్రీతి వంటి సమస్యలు భారత ప్రజాస్వామ్యాన్ని పట్టిపీడిస్తూనే ఉన్నాయి. ఇది భారత్ అభివృద్ధికి గణనీయమైన అవరోధంగా ఉంది, ఆశించిన వేగంతో పురోగతికి ఆటంకం కలిగిస్తోంది. సమాజంలో గణనీయమైన భాగం అవకాశాలను కోల్పోయింది మరియు ఆర్థిక మరియు సామాజిక అభ్యున్నతికి అవసరమైన వనరులు దేశానికి లేవు. ఎంపిక చేసిన కొన్ని కుటుంబాలు రాజకీయ, ఆర్థిక నిర్ణయాలు మరియు విధాన రూపకల్పనపై నియంత్రణను కలిగి ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా యువత, మహిళలపై తీవ్ర ప్రభావం పడింది. యువత అడుగడుగునా వివక్షాపూరిత వ్యవస్థను ఎదుర్కోవాల్సి వచ్చింది. మహిళలు తమ కనీస అవసరాల కోసం కూడా చాలా కాలం వేచి ఉండాల్సి వచ్చింది. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో ఏ దేశమూ అభివృద్ధి చెందదని స్పష్టమవుతోందని, దురదృష్టవశాత్తూ భారత్ కూడా ఇందుకు మినహాయింపేమీ కాదన్నారు.

 

అందుకే 2014లో అధికారం చేపట్టాక 'సబ్ కా సాథ్ సబ్ కా వికాస్' నినాదంతో ముందుకు సాగాం. ప్రస్తుతం, దేశం గత దశాబ్దంలో పరివర్తనాత్మక మార్పులను చూస్తోంది. స్వతంత్ర భారతం కోసం నేతాజీకి ఉన్న దార్శనికత ఇప్పుడు కార్యరూపం దాలుస్తోంది. నిరుపేద కుటుంబాల కుమారులు, కూతుళ్లు సైతం తమకు పురోభివృద్ధికి పుష్కలమైన అవకాశాలు ఉన్నాయని నమ్ముతారు. తమ ప్రాథమిక అవసరాలకు ప్రభుత్వం కట్టుబడి ఉందని దేశవ్యాప్తంగా మహిళలు ధీమా వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఏళ్ల తరబడి ఎదురుచూసిన తర్వాత నారీ శక్తి వందన్ అధినియం రూపుదిద్దుకుంది. దేశంలోని ప్రతి యువకుడికి, సోదరికి, కుమార్తెకు, ప్రస్తుత యుగం, 'అమృత్ కాల్' మీ ధైర్యాన్ని ప్రదర్శించే అవకాశాన్ని కల్పిస్తుందని నేను చెబుతున్నాను. అభివృద్ధి చెందిన భారత్ రాజకీయ ముఖచిత్రాన్ని పునర్నిర్మించడంలో మీది గణనీయమైన పాత్ర. బంధుప్రీతి, అవినీతి దురలవాట్ల నుంచి దేశ రాజకీయాలను విముక్తం చేయగల శక్తి మన యువత, మహిళలు మాత్రమే. రాజకీయాల ద్వారా ఈ రుగ్మతలను రూపుమాపి విజయం సాధించే ధైర్యాన్ని కూడగట్టుకోవాలి.

 

నా కుటుంబ సభ్యులారా,


నిన్న అయోధ్యలో నేను 'రామకాజ్' (రాముడికి సేవ) ద్వారా జాతి నిర్మాణానికి ఇదే సరైన సమయమని చెప్పాను. రామభక్తి ద్వారా దేశభక్తిని పెంపొందించే కాలం ఇది. ఈ రోజు భారతదేశం యొక్క ప్రతి అడుగు మరియు చర్యను ప్రపంచం పరిశీలిస్తోంది. మనం ఏం సాధిస్తామో ప్రపంచం ఆసక్తిగా ఎదురుచూస్తుంది. 2047 నాటికి భారత్ ను అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా మార్చడమే తమ లక్ష్యమన్నారు. భారత్ ను ఆర్థికంగా సుభిక్షంగా, సాంస్కృతికంగా దృఢంగా, వ్యూహాత్మకంగా బలీయంగా తీర్చిదిద్దడమే తమ లక్ష్యమన్నారు. దీన్ని సాధించాలంటే వచ్చే ఐదేళ్లలో ప్రపంచంలోనే మూడో అతిపెద్ద ఆర్థిక శక్తిగా ఎదగాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది. ఈ లక్ష్యం మన పరిధిలోనే ఉంది. గత దశాబ్ద కాలంలో మనం పదవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ నుంచి ఐదో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థకు ఎదిగాం, గత పదేళ్లలో సుమారు 25 కోట్ల మంది భారతీయులు దేశం మొత్తం సమిష్టి కృషి, ప్రోత్సాహం వల్ల పేదరికం నుంచి బయటపడ్డారు. గతంలో ఊహించని లక్ష్యాలను నేడు భారత్ సాధిస్తోంది.

 

నా కుటుంబ సభ్యులారా,



గత పదేళ్లలో భారత్ తన వ్యూహాత్మక సామర్థ్యాలను పెంపొందించుకోవడానికి కొత్త పంథాను ఎంచుకుంది. దీర్ఘకాలం పాటు భారత్ తన రక్షణ, భద్రతా అవసరాల కోసం విదేశాలపై ఆధారపడింది. ఏదేమైనా, భారతదేశ శక్తులను స్వయం సమృద్ధిగా మార్చడానికి ప్రయత్నించడం ద్వారా మేము ఈ డైనమిక్ను మారుస్తున్నాము. ఇలాంటి వందలాది ఆయుధాలు, పరికరాల దిగుమతులను ఆ దేశ సైన్యాలు పూర్తిగా నిలిపివేశాయి. ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా డైనమిక్ డిఫెన్స్ పరిశ్రమ ఆవిర్భవిస్తోంది. ఒకప్పుడు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద రక్షణ వస్తువుల దిగుమతిదారుగా ఉన్న భారత్ ఇప్పుడు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద రక్షణ వస్తువుల ఎగుమతిదారుగా అవతరించింది.

 

మిత్రులారా,

ప్రపంచ మిత్రదేశంగా నేటి భారత్ యావత్ ప్రపంచాన్ని కలుపుతూ బిజీగా ఉంది. మేము ప్రస్తుతం ప్రపంచ సవాళ్లకు పరిష్కారాలను కనుగొనడానికి అంకితమయ్యాము. ఒకవైపు ప్రపంచాన్ని సంఘర్షణ నుంచి శాంతి దిశగా మార్చే దిశగా మన ప్రయత్నాలు సాగుతున్నాయి. అదే సమయంలో, మా ప్రయోజనాలను కాపాడుకోవడానికి మేము పూర్తిగా సిద్ధంగా ఉన్నాము.



మిత్రులారా,

రాబోయే 25 సంవత్సరాలు భారతదేశానికి మరియు దాని ప్రజలకు చాలా ముఖ్యమైనవి. దేశ ప్రయోజనాల కోసం ఈ 'అమృత్కాల్'లో ప్రతి క్షణాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. అభివృద్ధి చెందిన భారత్ నిర్మాణానికి కృషి, ధైర్యసాహసాలు ఎంతో అవసరం. 'పరాక్రమ్ దివస్' ప్రతి సంవత్సరం ఈ తీర్మానాన్ని గుర్తు చేస్తుంది. 'పరాక్రమ్ దివస్' సందర్భంగా మరోసారి యావత్ దేశానికి హృదయపూర్వక అభినందనలు. నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ సద్గుణాలను స్మరించుకుంటూ గౌరవప్రదంగా నివాళులర్పిస్తున్నాను. నాతో కలిసి ఇలా చెప్పండి:



భారత్ మాతాకీ జై!



భారత్ మాతాకీ జై!



భారత్ మాతాకీ జై!



చాలా ధన్యవాదాలు!

 

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।