ఆల్ ఇండియా కాన్ఫరెన్స్ ఆఫ్ లా మినిస్టర్స్, సెక్రటరీల ప్రారంభ సెషన్‌లో ప్రధానమంత్రి ప్రసంగం

“న్యాయ ప్రదానంపై మనం భరోసా కల్పించగలిగితేనే రాజ్యాంగ వ్యవస్థలపై ప్రజల్లో విశ్వాసం బలపడుతుంది”;

“దేశ ప్రజలు ప్రభుత్వ ఉదాసీనతగానీ.. ఒత్తిడినిగానీ అనుభవించ రాదు”;

“గత 8 ఏళ్లలో భారతదేశం 1500కుపైగా పాత-అసంబద్ధ చట్టాల రద్దుసహా 32 వేలకుపైగా అనుసరణీయ నిబంధనలను తొలగించింది”;

“రాష్ట్రాల్లో స్థానిక స్థాయి న్యాయవ్యవస్థలో ప్రత్యామ్నాయ వివాద పరిష్కార యంత్రాంగాన్ని భాగం చేయడం ఎలాగో మనం అర్థం చేసుకోవాలి”;

“నిరుపేదలకూ సులభంగా అర్థమయ్యే విధంగా చట్టాల రూపకల్పనపై మనం దృష్టి సారించాలి”;

“న్యాయ వ్యవస్థలో న్యాయ సౌలభ్యం దిశగా స్థానిక భాష ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తుంది”;

“విచారణ ట్రయల్ ఖైదీల విషయంలో రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు మానవతా దృక్పథం చూపాలి... తద్వారా న్యాయవ్యవస్థ మానవాదర్శాలతో ముందుకు వెళుతుంది”;

“మనం రాజ్యాంగ స్ఫూర్తిని పరిశీలిస్తే విభిన్న విధులున్నప్పటికీ న్యాయవ్యవస్థ.. శాసనసభ.. న్యాయస్థానాల మధ్య వాదోపవాదాలు లేదా పోటీకి అవకాశం లేదు”;

“సమర్థ దేశం... సమరస సమాజం కోసం స్పందనాత్మక న్యాయవ్యవస్థ అవశ్యం”

ఈ ముఖ్యమైన సదస్సులో హాజరైన కేంద్ర న్యాయ మంత్రి కిరణ్ రిజిజు జీ, రాష్ట్ర మంత్రి ఎస్పీ సింగ్ బాఘేల్ జీ, అన్ని రాష్ట్రాల న్యాయ మంత్రులు, కార్యదర్శులు, ఇతర ప్రముఖులు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు!

స్టాచ్యూ ఆఫ్ యూనిటీ వైభవం మధ్య దేశంలోని అన్ని రాష్ట్రాల న్యాయ మంత్రులు, కార్యదర్శుల కీలక సమావేశం జరుగుతోంది. దేశం స్వాతంత్ర్య అమృత్ మహోత్సవ్ జరుపుకుంటున్న తరుణంలో, ప్రజా ప్రయోజనాల కోసం సర్దార్ పటేల్ స్ఫూర్తి మనల్ని సరైన దిశలో తీసుకెళ్లడమే కాకుండా మన లక్ష్యాలను చేరుకోవడంలో సహాయపడుతుంది.

స్నేహితులారా,

ప్రతి సమాజంలోనూ, న్యాయ వ్యవస్థ, వివిధ విధానాలు మరియు సంప్రదాయాలు కాలానుగుణంగా అభివృద్ధి చెందాయి. ఆరోగ్యకరమైన సమాజానికి, ఆత్మవిశ్వాసంతో కూడిన సమాజానికి, దేశాభివృద్ధికి విశ్వసనీయమైన మరియు వేగవంతమైన న్యాయ వ్యవస్థ చాలా అవసరం. న్యాయం జరగడం చూస్తే రాజ్యాంగ సంస్థలపై దేశప్రజలకు విశ్వాసం బలపడుతుంది. దేశంలోని సామాన్యుడికి న్యాయం జరిగినప్పుడు అతని విశ్వాసం సమానంగా పెరుగుతుంది. అందువల్ల, దేశంలోని శాంతిభద్రతలను నిరంతరం మెరుగుపరచడానికి ఇటువంటి సంఘటనలు చాలా ముఖ్యమైనవి.

స్నేహితులారా,

భారతీయ సమాజం యొక్క అభివృద్ధి ప్రయాణం వేల సంవత్సరాల పాటు సాగుతుంది. అన్ని సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ, భారతీయ సమాజం స్థిరమైన పురోగతిని సాధించింది మరియు కొనసాగింపును కొనసాగించింది. నైతికత మరియు సంస్కృతి సంప్రదాయాలపై పట్టుదల మన సమాజంలో చాలా గొప్పది. మన సమాజం యొక్క అతి పెద్ద లక్షణం ఏమిటంటే అది ప్రగతి పథంలో పయనిస్తూనే అంతర్గతంగా తనను తాను మెరుగుపరుచుకుంటూ ఉంటుంది. అసంబద్ధంగా మారే చట్టాలను, ఆచారాలను మన సమాజం తొలగిస్తుంది. లేకుంటే ఏ సంప్రదాయమైనా అది ఆచారంగా మారినప్పుడు అది భారంగా మారి సమాజం ఈ భారంలో కూరుకుపోవడం కూడా మనం చూశాం. అందువల్ల, ప్రతి వ్యవస్థలో నిరంతర మెరుగుదల అనేది ఒక అనివార్యమైన అవసరం. దేశంలోని ప్రజలు ప్రభుత్వం లేని అనుభూతిని పొందకూడదని మరియు ప్రభుత్వ ఒత్తిడిని కూడా వారు అనుభవించకూడదని నేను తరచుగా చెప్పడం మీరు వినే ఉంటారు. అనవసరమైన చట్టాల వల్ల ప్రభుత్వంపై అనవసర ఒత్తిడి వస్తుంది. గత ఎనిమిదేళ్లలో భారత పౌరులపై ఈ ప్రభుత్వ ఒత్తిడిని తగ్గించడానికి మేము ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టాము. మీకు తెలిసినట్లుగా, దేశం 1,500 కంటే ఎక్కువ పాత మరియు అసంబద్ధమైన చట్టాలను రద్దు చేసింది. వీటిలో చాలా చట్టాలు బానిసత్వం కాలం నుండి ఉన్నాయి. ఆవిష్కరణ మరియు జీవన సౌలభ్యం మార్గంలో చట్టపరమైన అడ్డంకులను తొలగించడానికి 32,000 కంటే ఎక్కువ అనుసరణలు కూడా తొలగించబడ్డాయి. ఈ మార్పులు ప్రజల సౌకర్యార్థం మాత్రమే కాదు, కాలానుగుణంగా కూడా చాలా అవసరం. బానిసత్వం కాలం నుండి అనేక పురాతన చట్టాలు ఇప్పటికీ రాష్ట్రాలలో అమలులో ఉన్నాయని మనకు తెలుసు. ఈ స్వాతంత్య్ర ‘అమృత్‌కాల్‌’లో బానిసత్వ కాలం నుంచి కొనసాగుతున్న చట్టాలను రద్దు చేసి ప్రస్తుత కాలానికి అనుగుణంగా కొత్త చట్టాలు తీసుకురావాలి. అటువంటి చట్టాల రద్దుకు సంబంధించిన మార్గాలను ఈ సదస్సులో చర్చించాలని నేను మిమ్మల్ని కోరుతున్నాను. ఇది కాకుండా, ఇప్పటికే ఉన్న రాష్ట్రాల చట్టాలను సమీక్షించడం కూడా చాలా ఉపయోగకరంగా ఉంటుంది. ఈజ్ ఆఫ్ లివింగ్ మరియు ఈజ్ ఆఫ్ జస్టిస్ కూడా ఈ సమీక్షలో దృష్టి పెట్టాలి.

స్నేహితులారా,

న్యాయంలో జాప్యం భారతదేశ పౌరులు ఎదుర్కొంటున్న అతిపెద్ద సవాళ్లలో ఒకటి. మన న్యాయవ్యవస్థ ఈ దిశగా చాలా సీరియస్‌గా పని చేస్తోంది. ఇప్పుడు మనం ఈ 'అమృత్ కాల్'లో కలిసి ఈ సమస్యను పరిష్కరించుకోవాలి. అనేక ఎంపికలలో ప్రత్యామ్నాయ వివాద పరిష్కారాన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వ స్థాయిలో ప్రచారం చేయవచ్చు. ఇటువంటి యంత్రాంగం భారతదేశంలోని గ్రామాల్లో చాలా కాలంగా ప్రబలంగా ఉంది. వారు వారి స్వంత మార్గాలు మరియు ఏర్పాట్లు కలిగి ఉండవచ్చు, కానీ విధానం అదే. రాష్ట్రాలలో స్థానిక స్థాయిలో ఈ వ్యవస్థను మనం అర్థం చేసుకోవాలి మరియు న్యాయ వ్యవస్థలో దీన్ని ఎలా భాగం చేయగలమో నిర్ధారించుకోవాలి. నేను గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నప్పుడు మేము ఈవెనింగ్ కోర్టులను ప్రారంభించినట్లు నాకు గుర్తుంది. దేశంలోనే తొలి సాయంత్రం కోర్టు గుజరాత్‌లో ప్రారంభమైంది. సాయంత్రం కోర్టులలో చాలా కేసులు తక్కువ తీవ్రమైనవి. ప్రజలు తమ పని పూర్తయిన తర్వాత ఈ కోర్టులకు రావడం ద్వారా న్యాయ ప్రక్రియను కూడా పూర్తి చేసేవారు. దీంతో వారి సమయం ఆదా కావడమే కాకుండా కేసుల విచారణ వేగంగా సాగింది. ఈవెనింగ్ కోర్టుల కారణంగా గత కొన్నేళ్లలో గుజరాత్‌లో తొమ్మిది లక్షలకు పైగా కేసులు పరిష్కారమయ్యాయి. దేశంలో సత్వర న్యాయానికి మరో మార్గంగా లోక్ అదాలత్‌లు ఆవిర్భవించడాన్ని మనం చూశాం. ఈ విషయంలో చాలా రాష్ట్రాలు అద్భుతంగా పనిచేశాయి. దేశంలో గత కొన్నేళ్లుగా లోక్‌ అదాలత్‌ల ద్వారా లక్షలాది కేసులు పరిష్కారమయ్యాయి. ఇవి కోర్టుల భారాన్ని కూడా తగ్గించాయి మరియు పేదలకు, ముఖ్యంగా గ్రామాల్లో నివసించే ప్రజలకు సులభంగా న్యాయం జరిగేలా చూస్తాయి.

స్నేహితులారా,

మీలో చాలా మందికి పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ బాధ్యతలు కూడా ఉన్నాయి. అంటే, మీరందరూ కూడా చట్టాన్ని రూపొందించే ప్రక్రియను చాలా దగ్గరగా చేస్తారు. ఉద్దేశ్యం ఎంత మంచిదైనా చట్టంలోనే గందరగోళం ఏర్పడి స్పష్టత కొరవడినట్లయితే భవిష్యత్తులో సామాన్య పౌరులే నష్టపోవాల్సి వస్తుంది. సామాన్య పౌరులు చాలా డబ్బు వెచ్చించి న్యాయం కోసం అక్కడికి ఇక్కడకు పరుగులు తీయాల్సిన చట్టంలోని సంక్లిష్ట భాష అలాంటిది. అందువల్ల, చట్టం సామాన్యులకు అర్థమయ్యేలా ఉన్నప్పుడు, దాని ఆశించిన ప్రభావం ఉంటుంది. అందువల్ల, కొన్ని దేశాలలో పార్లమెంటు లేదా శాసనసభలో ఒక చట్టం చేసినప్పుడు, వారు ఏకకాలంలో రెండు పనులు చేస్తారు. ఒకటి చట్టం యొక్క నిర్వచనంలో ఉపయోగించే సాంకేతిక పదాలను వివరంగా వివరించడం మరియు మరొకటి అసలు చట్టం యొక్క స్ఫూర్తిని నిలుపుకుంటూ సామాన్యులకు సులభంగా అర్థమయ్యే సరళమైన భాషలో చట్టాన్ని అర్థం చేసుకోవడం. కాబట్టి, చట్టాలను రూపొందించేటప్పుడు, పేదలలోని పేదవారు కూడా కొత్త చట్టాన్ని సరిగ్గా అర్థం చేసుకోగలరని మన దృష్టి పెట్టాలి. కొన్ని దేశాలలో అటువంటి నిబంధన కూడా ఉంది, ఇది ఎంతకాలం అమలులో ఉంటుందో చట్టం రూపకల్పన సమయంలో నిర్ణయించబడుతుంది. అంటే, చట్టం యొక్క గడువు అది సూత్రీకరించబడటానికి ముందే పరిష్కరించబడింది. సంబంధిత చట్టం ఐదేళ్లకో లేక పదేళ్లకో నిర్ణయించబడుతుంది. ఆ చట్టం గడువుకు చేరువైనప్పుడు కొత్త పరిస్థితుల నేపథ్యంలో మళ్లీ సమీక్షించబడుతుంది. అదే స్ఫూర్తితో భారత్‌లోనూ ముందుకు సాగాలి.

న్యాయవ్యవస్థ సౌలభ్యం కోసం న్యాయ వ్యవస్థలో స్థానిక భాషకు ముఖ్యమైన పాత్ర ఉంది. మన న్యాయవ్యవస్థకు కూడా నేను తరచూ ఈ సమస్యను లేవనెత్తాను. దేశం కూడా ఈ దిశగా అనేక ముఖ్యమైన ప్రయత్నాలు చేస్తోంది. చట్ట భాష ఏ పౌరునికీ అవరోధంగా మారకుండా ప్రతి రాష్ట్రం కూడా ఈ దిశగా కృషి చేయాలి. ఈ విషయంలో, యువత కోసం లాజిస్టిక్స్ మరియు ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్ సపోర్ట్‌తో పాటు మాతృభాషలో అకడమిక్ ఎకోసిస్టమ్‌ను కూడా సృష్టించాలి. లా కోర్సులు మాతృభాషలో ఉండేలా, చట్టాలు సరళమైన భాషలో ఉండేలా చూసుకోవాలి మరియు స్థానిక భాషలో హైకోర్టులు మరియు సుప్రీంకోర్టు ముఖ్యమైన కేసుల డిజిటల్ లైబ్రరీ ఉండేలా చూసుకోవాలి. దీనివల్ల సామాన్యుడిలో చట్టం పట్ల అవగాహన పెరుగుతుంది మరియు భారీ చట్టపరమైన పదాల భయం నుండి కూడా ఉపశమనం లభిస్తుంది.

స్నేహితులారా,

ఎప్పుడైతే సమాజంతో పాటు న్యాయవ్యవస్థ విస్తరిస్తుందో, ఆధునికతను అలవరుచుకునే సహజ ధోరణి ఏర్పడినప్పుడు, సమాజంలో వచ్చే మార్పులు న్యాయవ్యవస్థలో కూడా కనిపిస్తాయి. నేడు న్యాయవ్యవస్థలో సాంకేతికత ఎలా అంతర్భాగమైందో కరోనా కాలంలో మనం చూశాం. నేడు దేశంలో ఇ-కోర్టుల మిషన్ వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతోంది. 'వర్చువల్ హియరింగ్' మరియు 'వర్చువల్ 'అపియరెన్స్' వంటి వ్యవస్థలు ఇప్పుడు మన న్యాయ వ్యవస్థలో భాగమవుతున్నాయి. దీంతో పాటు కేసుల ఇ-ఫైలింగ్‌ను కూడా ప్రోత్సహిస్తున్నారు. దేశంలో 5G సేవలను ప్రవేశపెట్టడంతో, ఈ వ్యవస్థలు ఊపందుకుంటాయి మరియు దానిలో అంతర్లీనంగా ఉన్న భారీ మార్పులు జరగనున్నాయి. అందువల్ల, ప్రతి రాష్ట్రం దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని దాని సిస్టమ్‌లను అప్‌డేట్ చేయాలి మరియు అప్‌గ్రేడ్ చేయాలి.

స్నేహితులారా,

సున్నిత న్యాయ వ్యవస్థ ఒక మంచి దేశం మరియు సామరస్య సమాజానికి అవసరమైన పరిస్థితి. అందుకే హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తుల సంయుక్త సమావేశంలో అండర్ ట్రయల్స్ అంశాన్ని లేవనెత్తాను. కేసుల సత్వర విచారణ కోసం రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు చేయగలిగినదంతా చేయాలని మీ అందరినీ కోరుతున్నాను. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు కూడా అండర్ ట్రయల్ ఖైదీల విషయంలో మానవతా దృక్పథంతో పనిచేయాలి, తద్వారా మన న్యాయవ్యవస్థ మానవ ఆదర్శంతో ముందుకు సాగుతుంది.

స్నేహితులారా,

మన దేశ న్యాయవ్యవస్థకు రాజ్యాంగం అత్యున్నతమైనది. ఈ రాజ్యాంగం నుండి న్యాయవ్యవస్థ, శాసనమండలి మరియు కార్యనిర్వాహక వ్యవస్థ పుట్టాయి. ప్రభుత్వం అయినా, పార్లమెంటు అయినా, మన న్యాయస్థానాలైనా.. ఈ ముగ్గురూ ఒక విధంగా రాజ్యాంగ రూపంలో ఒకే తల్లి బిడ్డలు. రాజ్యాంగ స్ఫూర్తిని పరిశీలిస్తే, మూడు అవయవాల విధులు వేర్వేరుగా ఉన్నప్పటికీ పరస్పరం చర్చకు, పోటీకి ఆస్కారం లేదు. తల్లి బిడ్డల్లాగా మూడు అవయవాలూ మా భారతికి సేవ చేసి 21వ శతాబ్దంలో భారతదేశాన్ని ఉన్నత శిఖరాలకు తీసుకెళ్లాలి. ఈ సదస్సులో మథనం ఖచ్చితంగా దేశానికి న్యాయ సంస్కరణల అమృతాన్ని వెలికితీస్తుందని ఆశిస్తున్నాను. స్టాచ్యూ ఆఫ్ యూనిటీని మరియు దాని మొత్తం క్యాంపస్‌లో జరిగిన విస్తరణ మరియు అభివృద్ధిని చూడటానికి మీరు తప్పక సమయాన్ని వెచ్చించాలని నేను మీ అందరినీ అభ్యర్థిస్తున్నాను. దేశం ఇప్పుడు వేగంగా ముందుకు వెళ్లేందుకు సిద్ధంగా ఉంది. మీకు ఉన్న ఏ బాధ్యతనైనా మీరు సంపూర్ణంగా నిర్వర్తించాలి. మీకు నా శుభాకాంక్షలు.

చాలా ధన్యవాదాలు.