నమస్తే!
మీరందరూ ఎలా ఉన్నారు?
గౌరవనీయులైన మారిషస్ ప్రధాని ప్రవింద్ జుగ్నాథ్ జీ, డబ్ల్యూహెచ్‌ఓ డైరెక్టర్ జనరల్ డాక్టర్ టెడ్రోస్, గుజరాత్ ముఖ్యమంత్రి శ్రీ భూపేంద్ర భాయ్ పటేల్, నా మంత్రివర్గ సహచరులు సర్బానంద సోనోవాల్ జీ, మన్సుఖ్ భాయ్ మాండవీయా జీ, మహేంద్ర భాయ్ ముంజపరా జీ, దౌత్యవేత్తలు అందరూ. , దేశం మరియు విదేశాల నుండి వ్యవస్థాపకులు మరియు నిపుణులు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు!
గ్లోబల్ ఆయుష్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ అండ్ ఇన్నోవేషన్ సమ్మిట్‌కు మీ అందరినీ నేను హృదయపూర్వకంగా స్వాగతిస్తున్నాను. వివిధ రంగాలలో పెట్టుబడులు పెట్టేందుకు పెట్టుబడి సదస్సులు నిర్వహించడం, ముఖ్యంగా గుజరాత్ ఈ సంప్రదాయాన్ని భారీ స్థాయిలో కొనసాగించడం మనం తరచుగా చూస్తుంటాం. అయితే తొలిసారిగా ఆయుష్ రంగానికి ప్రత్యేకంగా ఇలాంటి పెట్టుబడి సదస్సును నిర్వహిస్తున్నారు.
స్నేహితులారా,
ప్రపంచం మొత్తం కరోనా గ్రిప్‌లో ఉన్న తరుణంలో నాకు అలాంటి పెట్టుబడి సదస్సు ఆలోచన వచ్చింది. ఆ సమయంలో, ఆయుర్వేద మందులు, ఆయుష్ డికాక్షన్ మరియు ఇలాంటి అనేక ఉత్పత్తులు వారి రోగనిరోధక శక్తిని పెంచడంలో సహాయపడటం మనమందరం చూశాము. పర్యవసానంగా, కరోనా కాలంలో, భారతదేశం నుండి పసుపు ఎగుమతి అనేక రెట్లు పెరిగింది. ఇది దాని సమర్థతకు నిదర్శనం. ఈ కాలంలో ఆధునిక ఫార్మా కంపెనీలు మరియు వ్యాక్సిన్ తయారీదారులు సరైన సమయంలో పెట్టుబడిని స్వీకరించినప్పుడు ప్రశంసనీయమైన పనిని చేయగలరని కూడా మనం చూశాము. ఇంత త్వరగా మనం కరోనాకు వ్యతిరేకంగా 'మేడ్ ఇన్ ఇండియా' వ్యాక్సిన్‌ను అభివృద్ధి చేయగలమని ఎవరు ఊహించగలరు? ఇన్నోవేషన్ మరియు ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ ఏ సెక్టార్ మ్యానిఫోల్డ్ సామర్థ్యాన్ని పెంచుతాయి. ఇప్పుడు ఆయుష్ రంగంలో పెట్టుబడులను వీలైనంతగా పెంచాల్సిన సమయం ఆసన్నమైంది. ఈరోజు'
మిత్రులారా,
ఆయుష్ రంగంలో పెట్టుబడి మరియు ఆవిష్కరణల అవకాశాలు అపరిమితంగా ఉన్నాయి. మేము ఇప్పటికే ఆయుష్ మందులు, సప్లిమెంట్లు మరియు సౌందర్య సాధనాల ఉత్పత్తిలో అపూర్వమైన వృద్ధిని చూస్తున్నాము. 2014కి ముందు ఆయుష్ రంగం విలువ 3 బిలియన్ డాలర్ల కంటే తక్కువగా ఉన్నప్పటికీ, నేడు అది 18 బిలియన్ డాలర్లకు పెరిగిందని తెలుసుకుంటే మీరు సంతోషిస్తారు. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆయుష్ ఉత్పత్తులకు డిమాండ్ పెరుగుతున్నందున, రాబోయే సంవత్సరాల్లో ఈ వృద్ధి మరింత పెరుగుతుంది. పోషకాహార సప్లిమెంట్లు, ఔషధాల సరఫరా గొలుసు నిర్వహణ, ఆయుష్ ఆధారిత రోగనిర్ధారణ సాధనాలు లేదా టెలిమెడిసిన్ వంటి అన్ని చోట్లా పెట్టుబడి మరియు ఆవిష్కరణలకు కొత్త అవకాశాలు ఉన్నాయి.
స్నేహితులారా,
సాంప్రదాయ ఔషధాల రంగంలో స్టార్టప్ సంస్కృతిని ప్రోత్సహించడానికి ఆయుష్ మంత్రిత్వ శాఖ అనేక ప్రధాన చర్యలు తీసుకుంది. కొద్ది రోజుల క్రితం ఆల్ ఇండియా ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఆయుర్వేద అభివృద్ధి చేసిన ఇంక్యుబేషన్ సెంటర్‌ను ప్రారంభించారు. నిర్వహించబడిన స్టార్టప్ ఛాలెంజ్ పట్ల యువతలో గొప్ప ఉత్సాహం కనిపించింది మరియు ఇది చాలా ప్రోత్సాహకరంగా ఉంది. నా యువ మిత్రులారా, భారతదేశం యొక్క స్టార్టప్ యొక్క స్వర్ణయుగం ప్రారంభమైందని మీకు మరింత తెలుసు. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే ఇది భారతదేశంలో యునికార్న్ యుగం. 2022 సంవత్సరం ప్రారంభమై ఇంకా 4 నెలలు కాలేదు; కానీ ఈ సంవత్సరం ఇప్పటివరకు భారతదేశం నుండి 14 స్టార్టప్‌లు యునికార్న్ క్లబ్‌లో చేరాయి. మా ఆయుష్ ఆధారిత స్టార్టప్‌ల నుండి అతి త్వరలో యునికార్న్‌లు కూడా వెలువడతాయని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను.
మిత్రులారా,
భారతదేశం మూలికా మొక్కల నిధి మరియు హిమాలయాలు దీనికి ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఇది ఒక విధంగా మన 'గ్రీన్ గోల్డ్'. ఇక్కడ ఒక సామెత ఉంది - మంత్రం అక్షరం నాస్తి, నాస్తి మూలం అనౌషధం. అంటే, మంత్రం ప్రారంభం కాని ఒక్క అక్షరం కూడా లేదు; ఔషధం తయారు చేయలేని మూలం లేదా మూలిక లేదు. ఈ సహజ సంపదను మానవాళి ప్రయోజనాల కోసం ఉపయోగించేందుకు, మా ప్రభుత్వం మూలికా మరియు ఔషధ మొక్కల ఉత్పత్తిని నిరంతరం ప్రోత్సహిస్తోంది.
మిత్రులారా,
మూలికలు మరియు ఔషధ మొక్కల ఉత్పత్తి రైతుల ఆదాయాన్ని మరియు జీవనోపాధిని పెంచడానికి మంచి మార్గం. దీని ద్వారా ఉపాధి కల్పనకు కూడా చాలా అవకాశాలు ఉన్నాయి. కానీ, అటువంటి మొక్కలు మరియు ఉత్పత్తులకు మార్కెట్ చాలా పరిమితంగా మరియు ప్రత్యేకమైనదని మేము చూశాము. ఔషధ మొక్కల ఉత్పత్తిలో నిమగ్నమైన రైతులు మార్కెట్‌తో సులభంగా కనెక్ట్ అయ్యే సౌకర్యాన్ని పొందడం చాలా కీలకం. ఆయుష్ ఈ-మార్కెట్ ప్లేస్‌ను ఆధునీకరించడం మరియు విస్తరించడం కోసం ప్రభుత్వం వేగంగా పని చేస్తోంది. ఈ పోర్టల్ ద్వారా మూలికలు, ఔషధ మొక్కల పెంపకంలో నిమగ్నమైన రైతులను ఆయుష్ ఉత్పత్తులను తయారు చేసే కంపెనీలతో అనుసంధానం చేస్తారు.
స్నేహితులారా,
ఆయుష్ ఉత్పత్తుల ఎగుమతిని ప్రోత్సహించేందుకు గత సంవత్సరాల్లో అపూర్వమైన ప్రయత్నాలు కూడా జరిగాయి. ఇతర దేశాలతో ఆయుష్ ఔషధాల పరస్పర గుర్తింపుపై దృష్టి పెట్టబడింది. మేము దీని కోసం గత కొన్ని సంవత్సరాలలో వివిధ దేశాలతో 50 కంటే ఎక్కువ అవగాహన ఒప్పందాలు కుదుర్చుకున్నాము. మా ఆయుష్ నిపుణులు బ్యూరో ఆఫ్ ఇండియన్ స్టాండర్డ్స్ సహకారంతో ISO ప్రమాణాలను అభివృద్ధి చేస్తున్నారు. ఇది 150కి పైగా దేశాల్లో ఆయుష్‌కు భారీ ఎగుమతి మార్కెట్‌ను తెరుస్తుంది. అదేవిధంగా, FSSAI కూడా గత వారం తన నిబంధనలలో కొత్త కేటగిరీ 'ఆయుష్ ఆహార్'ని ప్రకటించింది. ఇది మూలికా పోషక పదార్ధాల ఉత్పత్తులను బాగా సులభతరం చేస్తుంది. నేను మీకు మరో సమాచారాన్ని అందించాలనుకుంటున్నాను. భారతదేశం కూడా ఒక ప్రత్యేక ఆయుష్ మార్క్‌ను అభివృద్ధి చేయబోతోంది, దీనికి ప్రపంచ గుర్తింపు కూడా ఉంటుంది. భారతదేశంలో తయారు చేయబడిన అత్యంత నాణ్యమైన ఆయుష్ ఉత్పత్తులు ఈ గుర్తును కలిగి ఉంటాయి. ఈ ఆయుష్ మార్క్ ఆధునిక సాంకేతికతతో కూడిన నిబంధనలను కలిగి ఉంటుంది. ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ప్రజలకు ఆయుష్ ఉత్పత్తులపై నాణ్యతపై విశ్వాసాన్ని ఇస్తుంది. ఇటీవల ఏర్పడిన ఆయుష్ ఎక్స్‌పోర్ట్ ప్రమోషన్ కౌన్సిల్ కూడా ఎగుమతులను ప్రోత్సహిస్తుంది మరియు విదేశీ మార్కెట్‌లను కనుగొనడంలో సహాయపడుతుంది.
మిత్రులారా,
ఈరోజు నేను మీ ముందు మరో ప్రకటన చేయబోతున్నాను. దేశవ్యాప్తంగా ఆయుష్ ఉత్పత్తుల ప్రచారం కోసం, పరిశోధన మరియు తయారీని ప్రోత్సహించడానికి మా ప్రభుత్వం ఆయుష్ పార్కుల నెట్‌వర్క్‌ను అభివృద్ధి చేస్తుంది. ఈ ఆయుష్ పార్కులు దేశంలో ఆయుష్ తయారీకి కొత్త దిశానిర్దేశం చేయనున్నాయి.
స్నేహితులారా,
ప్రపంచంలోని అనేక దేశాలకు మెడికల్ టూరిజం పరంగా భారతదేశం నేడు చాలా ఆకర్షణీయమైన గమ్యస్థానంగా మారిందని మనం చూశాము. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, మెడికల్ టూరిజం యొక్క ఈ రంగంలో పెట్టుబడి అవకాశాలు చాలా ఉన్నాయి. కేరళలో పర్యాటకాన్ని పెంపొందించడంలో ట్రెడిషనల్ మెడిసిన్ ఎలా సహాయపడిందో మనం చూశాం. ఈ శక్తి మొత్తం భారతదేశంలో, భారతదేశంలోని ప్రతి మూలలో ఉంది. 'హీల్ ఇన్ ఇండియా' ఈ దశాబ్దంలో అతిపెద్ద బ్రాండ్‌గా అవతరిస్తుంది. ఆయుర్వేదం, యునాని, సిద్ధ మొదలైన వాటిపై ఆధారపడిన వెల్నెస్ కేంద్రాలు బాగా ప్రాచుర్యం పొందుతాయి. దేశంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆధునిక కనెక్టివిటీ మౌలిక సదుపాయాలు దీనిని మరింత సులభతరం చేస్తాయి. నేను చెప్పినట్లు, నేడు భారతదేశం మెడికల్ టూరిజానికి ఆకర్షణీయమైన గమ్యస్థానంగా మారుతోంది. ఆయుష్ థెరపీని సద్వినియోగం చేసుకునేందుకు విదేశీయులు భారత్‌కు రావాలనుకుంటున్నందున, ప్రభుత్వం మరో చొరవ తీసుకుంటోంది. అతి త్వరలో, భారతదేశం ప్రత్యేక ఆయుష్ వీసా కేటగిరీని ప్రవేశపెట్టబోతోంది. ఇది ఆయుష్ థెరపీ కోసం భారతదేశానికి వెళ్లడానికి ప్రజలను సులభతరం చేస్తుంది.
స్నేహితులారా,
ఈరోజు మనం ఆయుర్వేదం గురించి మాట్లాడుకుంటున్నప్పుడు, నేను మీకు మరొక ముఖ్యమైన సమాచారాన్ని అందించాలనుకుంటున్నాను. నా స్నేహితుడు మరియు కెన్యా మాజీ అధ్యక్షుడు రైలా ఒడింగా మరియు అతని కుమార్తె రోజ్మేరీ గురించి కూడా నేను ప్రస్తావించాలనుకుంటున్నాను. రోజ్మేరీ, మీరు ఇక్కడ ఉన్నారా? అవును, ఆమె అక్కడే ఉంది. రోజ్మేరీ, గుజరాత్‌కు స్వాగతం. రోజ్మేరీ గురించి ఆసక్తికరమైన సంఘటన ఉంది. నేను ఖచ్చితంగా మీకు చెప్పాలనుకుంటున్నాను. కొన్ని రోజుల క్రితం, ఆమె తండ్రి, నా మంచి స్నేహితుడు ఒడింగా జీ నన్ను చూడటానికి ఢిల్లీకి వచ్చారు. ఆరోజు ఆదివారం కావడం వల్ల చాలా రోజుల తర్వాత కలుసుకోవడంతో కలిసి సరదాగా గడపాలని నిర్ణయించుకున్నాం. అప్పుడే రోజ్మేరీ జీవితంలో జరిగిన బాధాకరమైన విషాదం గురించి చెప్పాడు. అతను చాలా ఎమోషనల్ అయ్యాడు. రోజ్మేరీకి కంటిలో కొంత సమస్య ఉందని అతను నాకు చెప్పాడు. ఆమె శస్త్రచికిత్స చేయించుకుంది; అది బహుశా బ్రెయిన్ ట్యూమర్ కావచ్చు. మరియు ఆ శస్త్రచికిత్సలో రోజ్మేరీ తన కళ్ళు కోల్పోయింది. ఆమె చూడలేకపోయింది. ఒక్కసారి ఊహించుకోండి! జీవితం యొక్క ఈ దశలో ఎవరైనా దృష్టిని కోల్పోతే, ఒక వ్యక్తి ఎంత కలత చెందుతాడు మరియు నిరాశ చెందుతాడు. మరియు ఒక తండ్రిగా, నా స్నేహితుడు ఒడింగా జీ ప్రపంచంలోని ప్రతి ప్రాంతానికి వెళ్ళాడు. అతను కెన్యా యొక్క చాలా సీనియర్ నాయకుడు, కాబట్టి అతను ప్రపంచంలో ఎక్కడికీ చేరుకోవడం కష్టమైన పని కాదు. రోజ్మేరీకి చికిత్స చేయని పెద్ద దేశం ప్రపంచంలోనే లేదు. కానీ రోజ్మేరీ కాంతిని చూడలేకపోయింది. చివరికి వారు భారతదేశంలో విజయం సాధించారు మరియు అది కూడా ఆయుర్వేద చికిత్స తర్వాత. రోజ్మేరీకి ఆయుర్వేద చికిత్స అందించబడింది మరియు ఆమె తన దృష్టిని తిరిగి పొందింది. ఆమె మరోసారి చూడగలిగింది. తన పిల్లలను మళ్లీ మొదటిసారి చూసినప్పుడు, ఆ క్షణాలు తన జీవితంలో బంగారు క్షణాలు అని ఒడింగా జీ నాకు చెప్పారు. ఈ రోజు ఈ సమ్మిట్‌లో రోజ్మేరీ కూడా పాల్గొంటున్నందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను. ఆమె సోదరి కూడా ఇక్కడే ఉంది.
స్నేహితులారా,
21వ శతాబ్దపు భారతదేశం తన అనుభవాలను, జ్ఞానాన్ని ప్రపంచంతో పంచుకుంటూ ముందుకు సాగాలని కోరుకుంటోంది. మన వారసత్వం మొత్తం మానవాళికి వారసత్వం లాంటిది. మనం 'వసుధైవ కుటుంబం' అని నమ్మేవాళ్ళం. మేము ప్రపంచంలోని బాధను తగ్గించడానికి నిశ్చయించుకున్న ప్రజలు. 'సర్వే సంతు నిరామయ' అనేది మన జీవిత మంత్రం. మన వేల సంవత్సరాల సంప్రదాయానికి, తపస్సుకు ప్రతీక మన ఆయుర్వేదం. లక్ష్మణ్ జీ గాయపడినప్పుడు, హనుమంతుడు అక్కడి నుండి మూలికలు తెచ్చుకోవడానికి హిమాలయాలకు వెళ్లాడని రామాయణం ద్వారా మనం వింటున్నాము. ఆ కాలంలో కూడా స్వావలంబన భారతదేశం ఉండేది. ఆయుర్వేదం యొక్క అభివృద్ధి వెనుక ఉన్న ప్రధాన కారణాలలో ఒకటి దాని ఓపెన్ సోర్స్ మోడల్. ఈ రోజు డిజిటల్ ప్రపంచంలో ఓపెన్ సోర్స్ గురించి చాలా చర్చ జరుగుతోంది మరియు కొంతమంది అది తమ ఆవిష్కరణ అని నమ్ముతారు. ఈ ఓపెన్ సోర్స్ సంప్రదాయం ఈ మట్టిలో వేల సంవత్సరాలుగా ఉందని, ఆ ఓపెన్ సోర్స్ సంప్రదాయంలో ఆయుర్వేదం పూర్తిగా అభివృద్ధి చెందిందని వారికి తెలియదు. వివిధ కాలాలలో, వివిధ వ్యక్తులు తమ జ్ఞానాన్ని దానికి జోడిస్తూనే ఉన్నారు. అంటే ఒక రకంగా చెప్పాలంటే ఆయుర్వేదాన్ని అభివృద్ధి చేయాలనే ఉద్యమం వేల సంవత్సరాలుగా సాగుతూనే ఉంది. కాలక్రమేణా కొత్త విషయాలు జోడించబడ్డాయి. బార్ లేదు. కొత్త ఆలోచనలకు ఎప్పుడూ స్వాగతం. కాలక్రమేణా, వివిధ పండితుల అనుభవం మరియు వారి పరిశోధనలు ఆయుర్వేదాన్ని మరింత బలోపేతం చేశాయి. నేటి కాలంలో కూడా, మన పూర్వీకుల నుండి నేర్చుకుంటూ ఈ మేధోపరమైన బహిరంగత యొక్క స్ఫూర్తితో మనం పని చేయాలి. సాంప్రదాయ ఔషధాలను శాస్త్రీయ దృక్పథంతో చూసినప్పుడే, దేశానికి అనుగుణంగా వాటిని తీర్చిదిద్దినప్పుడే వాటికి సంబంధించిన విజ్ఞాన అభివృద్ధి, విస్తరణ సాధ్యమవుతుంది.
స్నేహితులారా,
WHO గ్లోబల్ సెంటర్ ఫర్ ట్రెడిషనల్ మెడిసిన్ నిన్న జామ్‌నగర్‌లో ప్రారంభించబడింది. అంటే, గుజరాత్ గడ్డపై జామ్‌నగర్‌లో గ్లోబల్ సెంటర్ ఫర్ ట్రెడిషనల్ మెడిసిన్ స్థాపించడం ప్రతి భారతీయుడికి, ప్రతి గుజరాతీకి గర్వకారణం. మరియు ఈరోజు మనం 1వ ఆయుష్ ఇన్నోవేషన్ అండ్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ సమ్మిట్‌లో పాల్గొంటున్నాము. ఇది శుభప్రదమైన ప్రారంభం. భారతదేశం స్వాతంత్ర్యం పొందిన 75 సంవత్సరాల పండుగను అంటే ఆజాదీ కా అమృత్ మహోత్సవ్‌ను జరుపుకుంటుంది. రాబోయే 25 సంవత్సరాలలో మన 'అమృత్ కాల్' ప్రపంచంలోని ప్రతి మూలలో సాంప్రదాయ వైద్యానికి స్వర్ణ కాలం అవుతుందని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. నేడు, ఒక విధంగా, సాంప్రదాయ వైద్యం యొక్క కొత్త శకం ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రారంభమైంది. నేటి గ్లోబల్ ఆయుష్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ మరియు ఇన్నోవేషన్ సమ్మిట్ ఆయుష్ రంగంలో పెట్టుబడులు, వాణిజ్యం మరియు ఆవిష్కరణల కోసం కొత్త మార్గాలను తెరుస్తుందని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను. ఈ రోజు ఇక్కడికి వచ్చిన విదేశాల నుండి వచ్చిన అతిథులు మరియు భారతదేశంలోని ఇతర ప్రాంతాల నుండి మొదటిసారి వచ్చిన వారు ఈ మహాత్మా మందిరంలో దండి కుటీర్‌ని సందర్శించవలసిందిగా నేను ఖచ్చితంగా కోరుతున్నాను. మహాత్మా గాంధీ సాంప్రదాయ ఔషధాలకు మార్గదర్శకుడు. ఈ 'ఆజాదీ కా అమృత్ కాల్'లో మహాత్మా గాంధీని దగ్గరగా తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నించండి. ఈ అవకాశాన్ని వదులుకోవద్దు. ఈరోజు నేను మరో సంతోషకరమైన వార్తను పంచుకోవాలనుకుంటున్నాను. WHO యొక్క మా డైరెక్టర్ జనరల్ అయిన టెడ్రోస్ నాకు చాలా మంచి స్నేహితుడు మరియు మేము ఎప్పుడు కలిసినా, అతను ఒక విషయం చెప్పేవాడు - "మోదీ జీ, నేను ఏమైనా, నేను చిన్నప్పటి నుండి నేర్చుకున్నది భారతీయ ఉపాధ్యాయులు నాకు నేర్పించారు. నా జీవితంలోని ప్రతి కీలక దశలో భారతీయ ఉపాధ్యాయులు ప్రధాన పాత్ర పోషించారు మరియు భారతదేశంతో అనుబంధం కలిగి ఉన్నందుకు నేను చాలా గర్వపడుతున్నాను". ఈ రోజు ఉదయం నన్ను కలిసినప్పుడు, అతను నాతో అన్నాడు - "చూడండి, గుజరాత్‌తో మీ అనుబంధం చాలా లోతైనది మరియు మీరు ప్రతిసారీ గుజరాతీ పదాలు మాట్లాడే ప్రయత్నాలు చేస్తూనే ఉన్నారు. మీకు బోధించిన గురువుల పట్ల మీరు మీ గౌరవాన్ని నిరంతరం తెలియజేస్తూ ఉంటారు. ఈ మహాత్మా మందిరం యొక్క పుణ్యభూమి నుండి మిమ్మల్ని 'తులసీభాయ్' అని పిలవడం నిజంగా నాకు చాలా ఆనందంగా ఉంది. ఈ మహత్తర సందర్భంలో మాతో చేరిన ఇద్దరు ప్రముఖులకు మరోసారి నా హృదయపూర్వక కృతజ్ఞతలు తెలియజేస్తున్నాను.
చాలా ధన్యవాదాలు!
