"నీతి, విధేయత, నిర్ణయాత్మకత, నాయకత్వాలకు ప్రతిబింబం - స్రీలు"
"మహిళలు దేశానికి దిశా నిర్దేశం చేయగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉండాలని మన వేదాలు, సంప్రదాయాలు పిలుపునిచ్చాయి"
"మహిళల పురోగతి దేశ సాధికారతకు ఎల్లప్పుడూ బలాన్నిస్తుంది"
"ఈ రోజు భారతదేశ అభివృద్ధి ప్రయాణంలో మహిళల పూర్తి భాగస్వామ్యంలో నే దేశ ప్రాధాన్యత ఉంది"
'స్టాండప్ ఇండియా' కింద 80 శాతానికి పైగా రుణాలు మహిళల పేరిట ఉన్నాయి. ముద్రా యోజన కింద దాదాపు 70 శాతం రుణాలు మన సోదరీమణులు, కుమార్తెలకు అందించడం జరిగింది."

నమస్కారం !

 

మీ అందరికీ , దేశంలోని మహిళలందరికీ, అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవ శుభాకాంక్షలు. ఈ సందర్భంగా దేశంలోని మహిళా సాధువులు , సాధ్విలు ఈ వినూత్న కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించారు . నేను మీ అందరినీ అభినందిస్తున్నాను

తల్లులు, సోదరీమణులారా,

మీరు ఉంటున్న కచ్ భూమి శతాబ్దాలుగా స్త్రీ శక్తి మరియు శక్తికి చిహ్నంగా ఉంది. ఇక్కడ తల్లి ఆశాపురా తల్లి శక్తి రూపంలో ఉంది. ఇక్కడ మహిళలు కఠినమైన సహజ సవాళ్లు , అన్ని ప్రతికూలతల మధ్య జీవించడం , పోరాడడం మరియు గెలవడం కూడా మొత్తం సమాజానికి నేర్పించారు . కచ్ మహిళలు తమ అలుపెరగని ప్రయత్నాల ద్వారా కచ్ యొక్క నాగరికత మరియు సంస్కృతిని సజీవంగా ఉంచారు. కచ్ రంగులు , ముఖ్యంగా ఇక్కడి హస్తకళలు దీనికి అద్భుతమైన ఉదాహరణ. ఈ కళ మరియు ఈ నైపుణ్యం ఇప్పుడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఒక ప్రత్యేక గుర్తింపును సృష్టిస్తున్నాయి. మీరు ప్రస్తుతం భారతదేశం యొక్క పశ్చిమ సరిహద్దులోని చివరి గ్రామంలో ఉన్నారు. ఇది భారతదేశ సరిహద్దులో ఉన్న గుజరాత్ చివరి గ్రామం. ఆ తర్వాత జీవితం లేదు. అప్పుడు మరొక దేశం ప్రారంభమవుతుంది. సరిహద్దు గ్రామాలలో ,అక్కడి ప్రజలకు దేశం పట్ల ప్రత్యేక బాధ్యతలున్నాయి. కచ్‌లోని ధైర్యవంతులైన మహిళలు ఎల్లప్పుడూ ఈ బాధ్యతను చాలా చక్కగా నిర్వర్తించారు.ఇప్పుడు మీరు నిన్నటి నుండి అక్కడ ఉన్నారు , 1971 యుద్ధ సమయంలో శత్రువులు 1971 లో భుజ్‌కే ఎయిర్‌పోర్ట్‌పై దాడి చేశారని మీరు ఎవరో ఒకరి నుండి విన్నారు . . ఎయిర్‌స్ట్రిప్పర్ మా ఎయిర్‌స్ట్రిప్‌పై బాంబు వేసి ధ్వంసం చేసింది. అలాంటి సమయాల్లో యుద్ధ సమయంలో రెండో ఎయిర్‌స్ట్రిప్ అవసరం. అప్పుడు మీరందరూ గర్వపడతారు , తమ ప్రాణాలతో సంబంధం లేకుండా , కచ్ మహిళలు ఎయిర్ స్ట్రిప్ నిర్మించడానికి మరియు భారత సైన్యం పోరాడటానికి సౌకర్యాలను ఏర్పాటు చేయడానికి రాత్రిపూట శ్రమించారు. ఇది చరిత్రలో చాలా ముఖ్యమైన సంఘటన. ఈ తల్లులు మరియు సోదరీమణులలో చాలా మంది ఇప్పటికీ మాతో ఉన్నారు , వారి వయస్సు మీకు తెలిస్తే, వారు చాలా పెద్దవారు ,కానీ ఇప్పటికీ చాలాసార్లు వారితో మాట్లాడే అవకాశం వచ్చింది. అటువంటి అసామాన్య ధైర్యసాహసాలు, స్త్రీ శక్తి ఉన్న ఈ నేల నుండి ఈరోజు సమాజం కోసం మన మాతృశక్తి సేవా యజ్ఞాన్ని ప్రారంభిస్తోంది.

తల్లులు, సోదరీమణులారా,

మన వేదాలు 'पुरन्धियोषा' వంటి మంత్రాలతో స్త్రీలను పిలుస్తాయి. అంటే ,మహిళలు తమ నగరం , వారి సమాజం యొక్క బాధ్యతను నిర్వర్తించాలి , మహిళలు దేశాన్ని నడిపించాలి. మహిళలు విధానం , విధేయత , నిర్ణయం తీసుకోవడం మరియు నాయకత్వం యొక్క ప్రతిబింబం. వారు దానిని సూచిస్తారు. అందుకే మన వేదాలు , మన సంప్రదాయం మహిళలకు సాధికారత కల్పించాలని , దేశానికి దిశానిర్దేశం చేయాలని పిలుపునిచ్చాయి. మేము ఒక ప్రజలు. అప్పుడప్పుడు , స్త్రీ , నువ్వే నారాయణి ! కానీ మనం మరొక విషయం విని ఉండాలి, అది చాలా శ్రద్ధగా వినడం లాంటిది , అని మనలో చెప్పబడిందిమనిషి కర్మలు చేస్తే నారాయణుడు అవుతాడు! అంటే మనిషి నారాయణుడు కావాలంటే ఏదో ఒకటి చేయాలి. మనిషి కర్మలు చేస్తే నారాయణుడు అవుతాడు! కానీ స్త్రీకి చెప్పబడినది , స్త్రీ, నీవు నారాయణి! ఇప్పుడు చూడండి ఎంత తేడా ఉందో. మనం మాట్లాడుకుంటూనే ఉంటాం కానీ , కాస్త ఆలోచిస్తే మన పూర్వీకులు మనిషి కోసం ఎంత లోతైన ఆలోచన  చేశారో , మనిషి పనులు చేస్తే నారాయణుడవుతాడు! కానీ తల్లులు మరియు సోదరీమణులతో , స్త్రీ , మీరు నారాయణి!

తల్లులు, సోదరీమణులారా,

భారతదేశం ప్రపంచంలోని అటువంటి మేధో సంప్రదాయానికి వాహకం , దీని ఉనికి దాని తత్వశాస్త్రంపై కేంద్రీకృతమై ఉంది. మరియు ఈ తత్వశాస్త్రం యొక్క ఆధారం వారి ఆధ్యాత్మిక స్పృహ. మరియు ఈ ఆధ్యాత్మిక స్పృహ ఆమె స్త్రీ శక్తిపై కేంద్రీకృతమై ఉంది. స్త్రీ రూపంలో ఉన్న దివ్యశక్తిని సంతోషంగా స్థాపించుకున్నాం. మనం స్త్రీ మరియు పురుష రూపాలలో ఉన్న దైవిక మరియు దైవిక జీవులను చూసినప్పుడు , స్వభావరీత్యా మనం స్త్రీ ఉనికికే మొదటి ప్రాధాన్యతనిస్తాము. అది సీతా-రాముడు అయినా , రాధా-కృష్ణ అయినా , గౌరీ-గణేష్ అయినా లేదా లక్ష్మీ-నారాయణ అయినా! మన సంప్రదాయం గురించి మీకంటే బాగా తెలిసిన వారు ఎవరు ఉంటారు ? మన వేదాలలో ఘోష, గోధ , అపలా మరియు లోపాముద్ర అనేక వేదాలు ,ఇక్కడ అదే ఋషులు ఉన్నారు. గార్గి, మైత్రేయి వంటి పండితులు వేదాంత పరిశోధనకు దర్శకత్వం వహించారు. ఉత్తరాన మీరాబాయి నుండి దక్షిణాన సన్యాసి అక్క మహాదేవి వరకు , భారతదేశంలోని దేవతలు భక్తి ఉద్యమం నుండి జ్ఞాన తత్వశాస్త్రం వరకు సమాజంలో సంస్కరణ మరియు మార్పు కోసం వాయిస్ ఇచ్చారు. ఈ గుజరాత్ మరియు కచ్ భూమిలో కూడా , అటువంటి అనేక దేవతల పేర్లు సతి తోరల్ , గంగా సతి , సతి లోయన్ , రాంబాయి మరియు లియర్‌బాయి . రాష్ట్రం , ఈ దేశంలో. నా లాంటి గ్రామం ఉండదు, గ్రామ దేవత ఉన్న ప్రాంతం కూడా ఉండదు .అక్కడ కులదేవి విశ్వాసానికి కేంద్రంగా ఉండకూడదు! అనాదిగా మన సమాజాన్ని తీర్చిదిద్దిన ఈ దేశపు స్త్రీ చైతన్యానికి ఈ దేవతలు ప్రతీక. ఈ స్త్రీ చైతన్యమే స్వాతంత్య్ర ఉద్యమంలో కూడా దేశంలో స్వాతంత్య్ర జ్వాల రగిలించింది.మరి మనం 1857 నాటి స్వాతంత్ర్య పోరాటాన్ని గుర్తుచేసుకుందాం మరియు మనం స్వాతంత్ర్య మకరందాన్ని జరుపుకుంటున్నప్పుడు, ఇది భారతదేశ స్వాతంత్ర్య ఉద్యమానికి వెన్నెముక అని గుర్తుంచుకోండి. అతని తయారీలో భక్తి ఉద్యమం పెద్ద భాగం. భారతదేశం యొక్క ప్రతి మూలలో భారతదేశ చైతన్యాన్ని రగిలించడానికి అద్భుతమైన కృషి చేసిన కొంతమంది ఋషులు , ఋషులు , సాధువులు , ఆచార్యులు జన్మించారు. మరియు దాని వెలుగులో , ఈ చైతన్యం రూపంలోనే దేశం స్వాతంత్ర్య ఉద్యమంలో విజయం సాధించింది. స్వాతంత్ర్యం వచ్చి 75 ఏళ్లు పూర్తి చేసుకున్న దశలో ఈరోజు మనం ఉన్నాం .మన ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణం కొనసాగుతుంది. కానీ సామాజిక స్పృహ , సామాజిక సామర్థ్యం , ​​సామాజిక అభివృద్ధి , సమాజంలో మార్పు , సమయం ప్రతి పౌరుడి బాధ్యతతో ముడిపడి ఉంది. ఆపై సాధువు సంప్రదాయానికి చెందిన తల్లులందరూ ఇంత పెద్ద సంఖ్యలో ఉన్నప్పుడు-

ఈ భూమిని తల్లిగా భావించే దేశంలో స్త్రీల పురోగతి దేశ సాధికారతను ఎల్లప్పుడూ బలోపేతం చేసింది. ఈ రోజు మహిళల జీవితాలను మెరుగుపరచడమే దేశ ప్రాధాన్యత , నేడు భారతదేశ అభివృద్ధి ప్రయాణంలో మహిళల పూర్తి భాగస్వామ్యం దేశ ప్రాధాన్యత, అందుకే మన తల్లులు మరియు సోదరీమణుల కష్టాలను తీర్చడంపై మేము నొక్కిచెప్పాము. లక్షలాది మంది తల్లులు, అక్కాచెల్లెళ్లు ఆరుబయట మలవిసర్జన చేసేందుకు ఇంటి నుంచి బయటకు వెళ్లాల్సిన పరిస్థితి ఏర్పడింది. ఇంట్లో మరుగుదొడ్డి లేని కారణంగా ఎంత కష్టాలు పడ్డాయో మాటల్లో వర్ణించాల్సిన అవసరం లేదు.. ఆడవాళ్ల బాధను అర్థం చేసుకునేది మన ప్రభుత్వమే. ఆగస్టు 15వ తేదీన ఎర్రకోట నుండి నేను దీన్ని దేశం ముందు ఉంచాను మరియు స్వచ్ఛ్ భారత్ మిషన్ కింద దేశవ్యాప్తంగా 11 కోట్లకు పైగా మరుగుదొడ్లను నిర్మించాము , ఇప్పుడు చాలా మంది ఇది ఏదైనా పని అని ఆశ్చర్యపోతారు? కానీ ఆయన లేకుంటే ఇంతకు ముందు ఎవరూ ఇలాంటి పని చేసేవారు కాదు. ధూమపానం స్త్రీ యొక్క విధి. ఈ సమస్యను వదిలించుకోవడానికి, దేశం 90 మిలియన్లకు పైగా ప్రజలకు గ్యాస్ ఇచ్చింది , వారికి పొగ నుండి స్వేచ్ఛను ఇచ్చింది. గతంలో మహిళలకు , ముఖ్యంగా పేద మహిళలకు బ్యాంకు ఖాతా కూడా ఉండేది కాదు. దీని కారణంగా అతని ఆర్థిక శక్తి బలహీనంగా ఉంది. మా ప్రభుత్వం జన్ ధన్ ఖాతా ద్వారా 23 కోట్ల మంది మహిళలను బ్యాంకుకు అనుసంధానం చేసింది.కాకపోతే వంటగదిలో గోధుమల పెట్టె ఉంటే ఆ స్త్రీ అందులో డబ్బు పెడుతుందని మాకు ముందే తెలుసు. అన్నం డబ్బా ఉంటే ఒత్తుకుని ఉండేవాడు. ఈరోజు మా అమ్మానాన్నలు, అక్కాచెల్లెళ్లు బ్యాంకులో డబ్బులు వేసే ఏర్పాటు చేశాం. నేడు, గ్రామీణ మహిళలు చిన్న వ్యాపారాల ద్వారా స్వయం సహాయక సంఘాలుగా ఏర్పడి గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంచుతున్నారు. స్త్రీలకు ఎప్పుడూ నైపుణ్యం ఉండదు. కానీ ఇప్పుడు అదే నైపుణ్యం అతనిని మరియు అతని కుటుంబాన్ని బలపరుస్తోంది. మన సోదరీమణులు మరియు కుమార్తెలు ముందుకు సాగవచ్చు , మన కుమార్తెలు వారి కలలను నెరవేర్చవచ్చు , వారు కోరుకున్నది చేయవచ్చు , దీని కోసం ప్రభుత్వం కూడా వారికి వివిధ మార్గాల ద్వారా ఆర్థిక సహాయం చేస్తోంది. ఈరోజు ' స్టాండప్ ఇండియా ' కింద 80శాతం రుణాలు మా అమ్మానాన్నల పేరు మీద ఉన్నాయి. ముద్రా పథకం కింద 70 శాతం రుణాలు మా అక్కా చెల్లెళ్లకు అందజేశామని, దీని విలువ వేల కోట్లు. నేను మీకు ప్రస్తావించదలిచిన మరొక ప్రత్యేక పని ఉంది. భారతదేశంలోని ప్రతి పేదవాడికి శాశ్వత ఇల్లు ఉండాలనేది మా కలగా మా ప్రభుత్వం ప్రధానమంత్రి ఆవాస్ యోజన కింద 2 కోట్లకు పైగా ఇళ్లను అందించింది. పటిష్టమైన పైకప్పు మరియు ఇల్లు అంటే సరిహద్దు గోడ , మరుగుదొడ్డి ఉన్న ఇల్లు , కుళాయి నీరు , విద్యుత్ కనెక్షన్ ఉన్న ఇల్లు, కనీస సౌకర్యాలు ఉన్న ఇల్లు అని అర్థం కాదు. గ్యాస్ కనెక్షన్‌తో సహా ఈ అన్ని ఫీచర్లతో ఇంటికి చేరుకోండి ,మనం వచ్చిన తర్వాత రెండు కోట్ల పేద కుటుంబాలకు రెండు కోట్ల ఇళ్లు కట్టించాలి. ఈ సంఖ్య పెద్దది. ఇప్పుడు ఈరోజు రెండు కోట్ల ఇంటి విలువ ఎంత అని మీరు ఆశ్చర్యపోతారు , అది చిన్న ఇల్లు అయితే, లక్షన్నర, రెండున్నర లక్షల , రెండున్నర లక్షల , మూడు లక్షలు అంటే.. రెండు కోట్ల పేరు. ఇళ్లుగా మారిన లక్షలాది మంది పేద మహిళలు లక్షాధికారులుగా మారారు. వింటేనే లఖపతి పెద్దవాడవుతాడు. కానీ ఒకప్పుడు పేదల పట్ల సానుభూతి ఉంటే , పని చేయాలనే ఉద్దేశ్యం ఉంటే, అప్పుడు పని ఎలా జరుగుతుంది మరియు ఈ రెండు కోట్లలో మన తల్లులు మరియు సోదరీమణులలో ఎంతమందికి హక్కు వచ్చింది. ఒకప్పుడు ఆడవాళ్లకు భూమి లేదు , దుకాణం లేదు , ఇల్లు లేదు , ఆ భూమి ఎవరి పేరు మీద అని ఎక్కడా అడగలేదు., భర్త పేరు మీద లేదా కొడుకు పేరు మీద లేదా సోదరుడి పేరు మీద. దుకాణం ఎవరి పేరు మీద , భర్త , కొడుకు లేదా సోదరుడు. కారు తీసుకురండి , స్కూటర్ తీసుకురండి , ఎవరి పేరు , భర్త , కొడుకు లేదా సోదరుడు. ఇల్లు లేదు , కారు లేదు , స్త్రీ పేరుతో ఏమీ జరగదు . మేము మొదటిసారి నిర్ణయించుకున్నాము మా అమ్మలు-

మహిళా సాధికారత కోసం ఈ యాత్రను వేగవంతం చేయడం మనందరి బాధ్యత. మీరందరూ నన్ను చాలా అభిమానించారు , మీ అందరి ఆశీర్వాదం ఉంది , నేను మీ మధ్య పెరిగాను , నేను మీ మధ్య నుండి బయటకు వచ్చాను మరియు అందుకే ఈ రోజు మీ నుండి ఏదో అభ్యర్థించాలనుకుంటున్నాను. కొన్ని విషయాల కోసం నేను మీకు చెప్తాను , నాకు కూడా సహాయం చేయండి. ఇప్పుడు ఏం చేయాలి నేను మీకు ఒక పని చెప్పాలనుకుంటున్నాను, అక్కడికి వచ్చిన మన మంత్రులందరూ , మన కార్యకర్తలు కూడా వచ్చారు , వారు చెప్పవచ్చు లేదా ఇంకా చెప్పవచ్చు. ఇప్పుడు పోషకాహార లోపాన్ని చూడండి , మనం ఎక్కడ ఉన్నా , అది గృహస్థుడైనా లేదా సన్యాసి అయినా , కానీ భారతదేశంలోని బిడ్డ పోషకాహార లోపంతో బాధపడుతున్నాడు.అది మనల్ని బాధపెడుతుందా ? నొప్పి ఉండాలా వద్దా ? మనం దీనిని శాస్త్రీయంగా పరిష్కరించగలమా లేదా ? బాధ్యతను నిర్వర్తించలేను మరియు అందుకే దేశంలో పోషకాహార లోపానికి వ్యతిరేకంగా జరుగుతున్న ప్రచారానికి మీరు చాలా సహాయం చేయగలరని నేను చెబుతాను. అదే విధంగా , సేవ్ బెట్టీ, టీచ్ బెట్టీ ప్రచారంలో మీకు పెద్ద పాత్ర ఉంది. గరిష్ట సంఖ్యలో కుమార్తెలు పాఠశాలకు వెళ్లడమే కాదు , వారి చదువులను కూడా పూర్తి చేయాలి , దీని కోసం మీరు వారితో నిరంతరం మాట్లాడాలి. మీరు కూడా అమ్మాయిలను పిలిచి వారితో మాట్లాడాలి. వారి ఆశ్రమంలో , గుడిలో , ఎక్కడున్నా ,వారు స్ఫూర్తి పొందాలి. ఇప్పుడు ఆడపిల్లల పాఠశాల ప్రవేశాన్ని పురస్కరించుకుని ప్రభుత్వం ప్రచారాన్ని ప్రారంభించబోతోంది. ఇందులో మీ చురుకైన భాగస్వామ్యం కూడా చాలా సహాయపడుతుంది. అలాంటిది వోకల్ ఫర్ లోకల్ సబ్జెక్ట్.. మీరు నా నోటి నుంచి చాలాసార్లు విని ఉంటారు , మహాత్మాగాంధీ మాకు చెప్పారని మీరు చెప్పారు , కానీ మేమంతా మర్చిపోయాము. ప్రపంచంలో ఒక దేశం మాత్రమే తన కాళ్లపై నిలబడగలిగే పరిస్థితి నేడు ప్రపంచంలో మనం చూస్తున్నాం . బయట వస్తువులను దిగుమతి చేసుకుని జీవనం సాగించేవాడు ఏమీ చేయలేడు. అందుకే వోకల్ ఫర్ లోకల్ అనేది మన ఆర్థిక వ్యవస్థకు సంబంధించి చాలా ముఖ్యమైన అంశంగా మారింది , అయితే ఇది మహిళా సాధికారతకు దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. చాలా స్థానిక ఉత్పత్తుల శక్తి మహిళల చేతుల్లోనే ఉంది. అందువలన ,మీ చిరునామాలలో , మీ అవగాహన ప్రచారాలలో , మీరు తప్పనిసరిగా స్థానిక ఉత్పత్తులను ఉపయోగించమని ప్రజలను ప్రోత్సహించాలి. కేవలం లెక్కించండి. విదేశీయులు మన ఇంట్లోకి ప్రవేశించిన చిన్న విషయాలు. ఈయన మన దేశానికి చెందిన వ్యక్తి ఏంటి అంటే .. గొడుగును చూసి గొడుగు విదేశీ గొడుగు అని చెప్పాను . హే సోదరా మన దేశం శతాబ్దాలుగా గొడుగు పట్టి విదేశీయులను తీసుకురావాల్సిన అవసరం ఏముంది. రెండు నాలుగు రూపాయలు ఎక్కువైనా మనలో ఎంతమందికి జీవనోపాధి లభిస్తుంది. అందుకే మనం బయటకు తీసుకురావడానికి ఇష్టపడే విషయాలు చాలా ఉన్నాయని నేను నమ్ముతున్నాను. మీరు ప్రజలను అలాంటి జీవితానికి నడిపించవచ్చు , ఆ విషయంలో ప్రజలను ప్రేరేపించవచ్చు. మీరు ప్రజలకు దిశానిర్దేశం చేయవచ్చు. మరియు దీని కారణంగా భారతీయ మట్టితో చేసిన వస్తువులు ,భారత గడ్డలో తయారయ్యే వస్తువులు , భారతదేశంలో చెమటలు పట్టేవి , ఇలాంటివి మరియు స్థానికుల కోసం నేను ఈ స్వరం చెప్పినప్పుడు , ప్రజలు దీపావళి ఇవ్వలేదు , సోదరా , ప్రతిదీ చూడండి. , కేవలం దీపావళి దీపాలకు వెళ్లకండి. అదేవిధంగా , మీరు మా నేత కార్మికులు , సోదరులు మరియు సోదరీమణులు , హస్తకళాకారులను కలిసినప్పుడు , వారికి ప్రభుత్వం యొక్క GeM పోర్టల్ అయిన GeM పోర్టల్ గురించి చెప్పండి . భారత ప్రభుత్వం ఈ పోర్టల్‌ని రూపొందించింది ,దీని సహాయంతో ఎక్కడైనా సుదూర ప్రాంతాలలో నివసించే ఎవరైనా తాను తయారు చేసిన వస్తువును ప్రభుత్వానికి అమ్మవచ్చు, ఒక పెద్ద పని జరుగుతోంది, మీరు సమాజంలోని వివిధ వర్గాల వారిని కలిసినప్పుడల్లా వారితో మాట్లాడి , నొక్కి చెప్పమని నా విన్నపం. పౌరుల విధులపై.. పౌర మతం యొక్క స్ఫూర్తి గురించి మనం మాట్లాడాలి. మరియు మీరు మాతృ మతం , మాతృ మతం , ఇవన్నీ అంటారు. దేశానికి పౌర మతం కూడా అంతే ముఖ్యం. మనమంతా కలిసి రాజ్యాంగంలో పొందుపరిచిన ఈ స్ఫూర్తిని బలోపేతం చేయాలి. ఈ స్ఫూర్తిని బలోపేతం చేయడం ద్వారా నవ భారత నిర్మాణ లక్ష్యాన్ని సాధించగలుగుతాం. దేశానికి ఆధ్యాత్మిక మరియు సామాజిక నాయకత్వాన్ని అందించడం ద్వారా , మీరు ఈ దేశ నిర్మాణ ప్రయాణంలో ప్రతి ఒక్కరినీ నిమగ్నం చేస్తారని నేను ఖచ్చితంగా అనుకుంటున్నాను . ఈ వీక్షణ మీకు ఎంత ఇస్తుంది ?బహుశా మీలో కొందరు తెల్లటి ఎడారిని చూడటానికి వెళ్ళారు. కొంతమంది బహుశా ఈ రోజు వెళ్లిపోతారు. దానికంటూ ఒక అందం ఉంది. మరియు మీరు దానిలో ఆధ్యాత్మిక సాక్షాత్కారాన్ని కూడా పొందవచ్చు. కొంచెం దూరం వెళ్లి కొన్ని క్షణాలు ఒంటరిగా కూర్చున్నాడు. మీరు ఒక కొత్త స్పృహను అనుభవిస్తారు ఎందుకంటే ఒకప్పుడు ఈ స్థలం నాకు మరొక ఉపయోగం. కాబట్టి నేను చాలా కాలంగా ఈ మట్టితో ముడిపడి ఉన్న వ్యక్తిని. మరియు మీరు అక్కడికి చేరుకున్నప్పుడు , దానికి దాని స్వంత ప్రత్యేక అనుభవం ఉందని, మీరు పొందే అనుభవాన్ని మీరు చూడాలి . మీ అందరికి నేను శుభాకాంక్షలు తెలుపుతున్నాను. మా సహచరులు కొందరు అక్కడ ఉన్నారు, వారితో చాలా లోతుగా మాట్లాడండి . మీరు కూడా సమాజం కోసం ముందుకు రండి. స్వాతంత్య్ర ఉద్యమంలో సాధు సంప్రదాయం ప్రధాన పాత్ర పోషించింది. స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన 75 సంవత్సరాల తర్వాత , దేశాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లడంలో సాధువుల సంప్రదాయం తెరపైకి వచ్చింది.సామాజిక బాధ్యతగా తన బాధ్యతను నిర్వర్తించారు. అదే నేను మీ నుండి ఆశిస్తున్నాను.

మీ అందరికీ చాలా ధన్యవాదాలు!

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।