బ్లూమ్ బ‌ర్గ్ న్యూ ఎక‌నామిక్ ఫోర‌మ్ లో పాల్గొంటున్న మిస్ట‌ర్ మైకేల్  బ్లూమ్ బ‌ర్గ్, మేథావులు, పారిశ్రామిక‌వేత్త‌లు, ఇత‌ర ప్ర‌ముఖ భాగ‌స్వాములంద‌రికీ శుభాకాంక్ష‌లు.
బ్లూమ్ బ‌ర్గ్ ఫిలాంత్రొఫీస్ లో మైకేల్‌, ఆయ‌న బృందం చేస్తున్న అద్భుత‌మైన కృషిని ప్ర‌శంసిస్తూ నేను ప్ర‌సంగం ప్రారంభిస్తున్నాను. భార‌త స్మార్ట్ సిటీల కార్య‌క్ర‌మం రూప‌క‌ల్ప‌న‌కు ఆ బృందం చ‌క్క‌ని మ‌‌ద్ద‌తు అందించింది. 

మిత్రులారా,

మ‌నం చ‌రిత్ర‌లో అత్యంత కీల‌క ఘ‌ట్టంలో ఉన్నాం. ప్ర‌పంచ పౌరుల్లో స‌గం మందికి పైగా ఇప్ప‌టికే ప‌ట్ట‌ణ ప్రాంతాల్లో నివ‌శిస్తున్నారు. రాబోయే రెండు ద‌శాబ్దాల కాలంలో భార‌త‌దేశం, కొన్ని ఆఫ్రికా దేశాల్లో భారీ ఎత్తున‌ ప‌ట్ట‌ణీక‌ర‌ణ జ‌రుగ‌నుంది. ఇటీవ‌ల చెల‌రేగిన కోవిడ్‌-19 ప్ర‌పంచానికి పెను స‌వాలు విసిరింది. న‌గ‌రాలే మ‌న వృద్ధికి చోద‌క‌శ‌క్తులు అనే అంశంతో పాటు అవే ఇలాంటి మ‌హ‌మ్మారులు చెల‌రేగేందుకు ఆల‌వాలం అయిన ప్రాంతాల‌నే నిజం బ‌య‌ట‌ప‌డింది. ప్ర‌పంచ మ‌హామాంద్యం త‌ర్వాత తొలిసారిగా ప్ర‌పంచంలోని ప‌లు న‌గ‌రాలు అత్యంత దారుణ‌మైన ఆర్థిక తిరోగ‌మ‌నంలో ప‌డిన‌ట్టు ప్ర‌క‌టించుకున్నాయి. న‌గ‌ర జీవ‌నానికి ప్రాతినిథ్యం వ‌హిస్తున్న అత్యంత కీల‌క‌మైన వ్య‌వ‌స్థ‌ల‌న్నీ ప్ర‌శ్నార్ధ‌కంగా మారాయి. సామాజిక కార్య‌క్ర‌మాలు, క్రీడా కార్య‌క్ర‌మాలు, విద్య‌, రిక్రియేష‌న్ వ‌స‌తులు ఇంత‌కు ముందున్న‌ట్టుగా లేవు. కుదేలైన వ్య‌వ‌స్థ‌ల‌న్నింటినీ తిరిగి ఎలా ప్రారంభించాలా అనేదే ప్ర‌పంచం యావ‌త్తు ఎదుర్కొంటున్న పెద్ద ప్ర‌శ్న‌. మార్పు లేకుండా తిరిగి ప్రారంభించ‌డం సాధ్యం కాదు. మ‌నిషి ఆలోచ‌నా ధోర‌ణిలో మార్పు, విధానాల్లో మార్పు, ఆచ‌ర‌ణ‌ల్లో మార్పు…అన్నీ కీల‌క‌మే.

మిత్రులారా,

రెండు ప్ర‌పంచ యుద్ధాల త‌ర్వాత జ‌రిగిన పున‌ర్నిర్మాణం మ‌న‌కి ఎన్నో పాఠాలు నేర్పింది. ప్ర‌పంచ యుద్ధాల అనంత‌రం యావ‌త్ ప్ర‌పంచం స‌రికొత్త ప్ర‌పంచ వ్య‌వ‌స్థ దిశ‌గా కృషి చేసింది. కొత్త కొత్త విధానాలకు రూప‌క‌ల్ప‌న జ‌రిగింది.  ప్ర‌పంచం మొత్తం మారిపోయింది. అదే త‌ర‌హాలో ప్ర‌తీ ఒక్క రంగంలోనూ స‌రికొత్త విధానాలు ఆవిష్క‌రించే అవ‌కాశం కోవిడ్‌-19 మ‌న‌కి అందించింది. భ‌విష్య‌త్తులో ఎలాంటి ఆటుపోట్ల‌నైనా త‌ట్టుకోగ‌ల స్థాయిలో వ్య‌వ‌స్థ‌ల‌ను అభివృద్ధి చేయాలంటే ప్ర‌పంచం ఈ అవ‌కాశాన్నిఅందుకోవాలి. కోవిడ్ అనంత‌ర శ‌కంలో ప్ర‌పంచ అవ‌స‌రాల గురించి మ‌నం ఆలోచించాలి. ప్ర‌ధానంగా మ‌న ప‌ట్ట‌ణ కేంద్రాల‌ను పున‌రుజ్జీవింప‌చేయ‌డం ఈ దిశ‌గా మంచి ప్రారంభం అవుతుంది.

మిత్రులారా,

భార‌తీయ న‌గ‌రాల గురించిన సానుకూల‌మైన కోణాన్ని కూడా ఈ సంద‌ర్భంగా మీతో పంచుకోవాల‌నుకుంటున్నాను. అత్యంత క్లిష్ట‌మైన ప్ర‌స్తుత వాతావ‌ర‌ణంలో భార‌తీయ న‌గ‌రాలు అసాధార‌ణ‌మైన ఉదాహ‌ర‌ణ మ‌న ముందుంచాయి. ఈ క‌ల్లోలం సంద‌ర్భంగా విధించిన లాక్ డౌన్ చ‌ర్య‌ల ప‌ట్ల‌ ప్ర‌పంచ‌వ్యాప్తంగా ప‌లు న‌గ‌రాలు ప్ర‌తిఘ‌ట‌న క‌న‌బ‌రిచాయి. కాని భార‌తీయ న‌గ‌రాలు క‌ట్టుదిట్టంగా నిషేధ ఆజ్ఞ‌ల‌ను పాటించాయి. మా న‌గ‌రాలు కాంక్రీట్ తో నిర్మించిన‌వి మాత్ర‌మే కాదు, చ‌క్క‌ని స‌మాజంతో నిర్మాణ‌మైన‌వి కావ‌డ‌మే ఇందుకు కార‌ణం. స‌మాజానికే కాదు, వ్యాపారాల‌కు కూడా అతి పెద్ద వ‌న‌రు ప్ర‌జ‌లే అన్న విష‌యాన్ని ఈ మ‌హ‌మ్మారి మ‌నంద‌రికీ చాటి చెప్పింది. ఈ కీల‌క‌మైన‌, మౌలిక వ‌న‌రును ఆలంబ‌న చేసుకుని నిర్మాణం చేప‌ట్ట‌డం కోవిడ్ అనంత‌ర ప్ర‌పంచంలో అత్యంత కీల‌కం. న‌గ‌రాలు వృద్ధికి చోద‌క‌శ‌క్తులు, స‌మాజానికి అవ‌స‌ర‌మైన మార్పున‌కు దారి చూప‌గ‌ల శ‌క్తికేంద్రాలు.  

న‌గ‌రాలు ఉపాధిని అందిస్తాయి గ‌నుక‌నే  ప్ర‌జ‌లు త‌ర‌చు న‌గ‌రాల‌కు వ‌ల‌స వ‌స్తారు. అలాంటి న‌గ‌రాలు ప్ర‌జ‌ల కోసం ప‌ని చేసేలా చేయాల్సిన బాధ్య‌త మ‌న‌పై ఉన్న‌ది క‌దా?  న‌గ‌రాలు ప్ర‌జ‌ల నివాసానికి మ‌రింత అనువైన‌విగా తీర్చి దిద్ద‌డానికి వీలుగా విధానాల్లో వేగం పెంచే అవ‌కాశం కోవిడ్‌-19 మ‌న‌కి ఇచ్చింది. మంచి గృహ వ‌స‌తి, మంచి ప‌ని వాతావ‌ర‌ణం, త‌క్కువ దూరం ప్ర‌యాణం వంటి మార్పులు చాలా అవ‌స‌రం.  లాక్ డౌన్ స‌మ‌యంలో ప‌లు న‌గ‌రాల్లో స‌ర‌స్సులు, న‌దులు, చివ‌రికి గాలి కూడా స్వ‌చ్ఛంగా మారాయి. గ‌తంలో లేని విధంగా ప‌క్షుల కిల‌కిలారావాలు కూడా మ‌నలో చాలా మంది చూశాం. ఏదో గాలివాటంగా ల‌భించే అవ‌కాశంగా కాకుండా ఈ ల‌క్ష‌ణాల‌న్నీ శాశ్వ‌తంగా క‌నిపించే స్థిర‌మైన న‌గ‌రాలు మ‌నం నిర్మించ‌లేమా?  న‌గ‌రాల్లో ఉండే సౌక‌ర్యాల‌తో పాటు గ్రామాల్లో ఉండే స్ఫూర్తికి ఆల‌వాలం అయిన ప‌ట్ట‌ణ కేంద్రాలు నిర్మించ‌డం మా ల‌క్ష్యం. 

మిత్రులారా,

ఈ మ‌హ‌మ్మారి కాలంలో మ‌న ప‌నుల్లో మ‌నం నిమ‌గ్నం కావ‌డానికి టెక్నాల‌జీ ఎంతో స‌హాయ‌కారిగా నిలిచింది. వీడియో కాన్ఫ‌రెన్సింగ్ వంటి అద్భుత‌మైన ప‌రిక‌రం స‌హాయంతో నేను ప‌లు స‌మావేశాల్లో పాల్గొన్నాను. దూరాన్ని త‌గ్గించుకుని మీ అంద‌రితో మాట్లాడే అవ‌కాశం అది నాకు క‌ల్పించింది. కాని ఇది కోవిడ్ అనంత‌ర ప్ర‌పంచానికి సంబంధించి ఒక ప్ర‌శ్న‌ను కూడా మ‌న ముందుంచింది. కోవిడ్ అనంత‌ర ప్ర‌పంచంలో కూడా మ‌నం ఇదే త‌ర‌హా వీడియో కాన్ఫ‌రెన్సింగ్ విధానాన్ని కొన‌సాగించ‌వ‌చ్చునా లేక స‌మావేశాల్లో పాల్గొనేందుకు స‌దూర ప్రాంతాల‌కు ప్ర‌యాణాలు చేయాలా?  ప‌ట్ట‌ణ వ్య‌వ‌స్థ‌ల‌పై ఒత్తిడి త‌గ్గించే అవ‌కాశం మ‌న ఎంపిక పైనే ఉంటుంది. 

మ‌న‌కి ల‌భించిన ఈ అవ‌కాశం ప‌ని-వ్య‌క్తిగ‌త జీవిత స‌మ‌తూకానికి కూడా ఉప‌యోగ‌ప‌డుతుంది. నేటి న‌వ‌త‌రంలో ప్ర‌జ‌లు ఎక్క‌డ నుంచైనా ప‌ని చేసే, ఎక్క‌డైనా జీవించే, ఎక్క‌డ నుంచైనా ప్ర‌పంచ స‌ర‌ఫ‌రా వ్య‌వ‌స్థ‌ల‌ను ఉప‌యోగించుకునే అవ‌కాశంలో ప్ర‌జ‌ల‌కు సాధికార‌త అందించ‌డం అత్యంత కీల‌కం. ఈ అంశాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకునే మేం టెక్నాల‌జీ, మేథో సంప‌త్తి ఆధారిత సేవ‌ల రంగానికి స‌ర‌ళీకృత మార్గ‌ద‌ర్శ‌కాలు ప్ర‌క‌టించాం, ఇది "ఇంటి నుంచే ప‌ని", "ఎక్క‌డ నుంచైనా ప‌ని"కి అవ‌కాశం క‌ల్పిస్తుంది. 

మిత్రులారా, 

అఫ‌ర్డ‌బుల్ నివాస గృహాలు లేకుండా మ‌న న‌గ‌రాలు సుసంప‌న్నం కాలేవు. ఈ అంశాన్ని గుర్తించి 2015 సంవ‌త్స‌రంలో మేం అంద‌రికీ గృహ‌వ‌స‌తి ప‌థ‌కం ప్రారంభించాం. ఆ కార్య‌క్ర‌మం ల‌క్ష్యాన్ని చేరే దిశ‌గా మేం పురోగ‌మిస్తున్నాం అని చెప్ప‌డానికి నేను సంతోషిస్తున్నాను. నిర్దేశిత 2022 ల‌క్ష్యం లోగానే సొంత ఇళ్ల‌ను ఆశిస్తున్న 10 మిలియ‌న్ కుటుంబాల‌కు మేం ఇళ్లు అందించ‌బోతున్నాం. క‌రోనా మ‌హ‌మ్మారి సృష్టించిన ప‌రిస్థితుల‌ను ప‌రిగ‌ణ‌న‌లోకి తీసుకుని అందుబాటు ధ‌ర‌ల్లో అద్దె ఇళ్ల నిర్మాణం కూడా మేం చేప‌ట్టాం. రియ‌ల్ ఎస్టేట్ నియంత్ర‌ణ చ‌ట్టం తీసుకువ‌చ్చాం. రియ‌ల్ ఎస్టేట్ రంగం ముఖ‌చిత్రాన్ని ఇది మార్చేసింది. క‌స్ట‌మ‌ర్ ప్రాధాన్య‌, పార‌ద‌ర్శ‌క రంగంగా అది మారింది.

మిత్రులారా, 

ఎలాంటి విప‌త్తుల‌నైనా త‌ట్టుకుని నిల‌బ‌డ‌గ‌ల న‌గ‌రాల నిర్మాణానికి ఆధార‌నీయ‌మైన ర‌వాణా వ్య‌వ‌స్థ కీల‌కం. ఇందులో భాగంగా 27 న‌గ‌రాల్లో మెట్రో రైల్వే వ్య‌వ‌స్థ నిర్మాణం ప‌నులు పురోగ‌తిలో ఉన్నాయి. 2022 నాటికి 1000 కిలోమీట‌ర్ల మెట్రో రైలు వ్య‌వ‌స్థ మైలురాయిని చేరేందుకు మేం సిద్ధంగా ఉన్నాం. మా మేక్ ఇన్ ఇండియా కార్య‌క్ర‌మానికి ఇచ్చిన ప్రాధాన్యం ర‌వాణా వ్య‌వ‌స్థ‌ల దేశీయ సామ‌ర్థ్యాల అభివృద్ధికి దారి తీసింది. ఇది ఆధార‌నీయ ర‌వాణా వ్య‌వ‌స్థ‌ల ల‌క్ష్యాన్ని చేర‌డానికి మాకు ఎంతో స‌హాయ‌కారిగా నిలిచే అంశం.

మిత్రులారా,

ఎలాంటి ప్ర‌తికూల‌త‌ల‌నైనా త‌ట్టుకునే సుసంప‌న్న‌మైన ఆక‌ర్ష‌ణీయ న‌గ‌రాల‌కు టెక్నాల‌జీ కీల‌క‌ పునాది. న‌గ‌రాన్ని స‌మ‌ర్థ‌వంతంగా నిర్వ‌హించేందుకు, అనుసంధానిత స‌మాజాల నిర్మాణానికి టెక్నాల‌జీ ఎంత‌గానో ఉప‌యోగ‌ప‌డుతుంది. విద్య‌, ఆరోగ్య సంర‌క్ష‌ణ‌, షాపింగ్‌, ఆహార రంగాల‌న్నింటిలోనూ అధిక శాతం ఆన్ లైన్ కార్య‌క‌లాపాల‌కే ప్రాధాన్యం ఉండే భ‌విష్య‌త్ నిర్మాణం కోసం మేం ఆస‌క్తిగా ఎదురు చూస్తున్నాం. మా న‌గ‌రాలు ఇటు భౌతిక‌, అటు డిజిట‌ల్ ప్ర‌పంచాల స‌మ్మిళిత స్థితికి స‌మాయ‌త్తం కావ‌ల‌సిన అవ‌స‌రం ఉంది. మా డిజిట‌ల్ ఇండియా, స్టార్ట‌ప్ ఇండియా కార్య‌క్ర‌మాలు ఈ రంగాల్లో సామ‌ర్థ్యాల నిర్మాణానికి దోహ‌ద‌ప‌డుతున్నాయి. రెండంచెల విధానం ద్వారా మేం 100 స్మార్ట్ న‌గ‌రాల‌ను ఎంపిక చేశాం. స‌హ‌కార‌, పోటీత‌త్వంతో కూడిన ఫెడ‌ర‌లిజం సిద్ధాంతంతో జాతీయ స్థాయిలో పోటీని ప్రోత్స‌హించే చ‌ర్య ఇది.

ఈ న‌గ‌రాల‌న్నీ క‌లిసి సుమారు రూ.2 ల‌క్ష‌ల కోట్లు లేదా 30 బిలియ‌న్ డాల‌ర్ల విలువ గ‌ల ప్రాజెక్టులు సిద్ధం చేసుకున్నాయి. వాటిలో ఒక ల‌క్ష కోట్ల రూపాయలు లేదా 20 బిలియ‌న్ డాల‌ర్ల విలువ గ‌ల ప్రాజెక్టులు పూర్త‌వ‌డం లేదా పూర్త‌య్యే ద‌శ‌లో ఉన్నాయి. టెక్నాల‌జీ శ‌క్తిని పూర్తి స్థాయిలో వినియోగించుకునేందుకు ప‌లు న‌గ‌రాల్లో ఇంటిగ్రేటెడ్ క‌మాండ్‌, కంట్రోల్ కేంద్రాలు ఏర్పాటు చేయ‌డం జ‌రిగింది. ప‌లు న‌గ‌రాల్లో కోవిడ్ ప‌రిస్థితిని ప‌ర్య‌వేక్షించేందుకు ఈ కేంద్రాలే ఇప్పుడు వార్ రూమ్ లుగా కూడా ఉప‌యోగ‌ప‌డుతున్నాయి. 

చివ‌రిగా మీకు నేను ఒక విష‌యం గుర్తు చేస్తున్నాను. ప‌ట్ట‌ణీక‌ర‌ణ‌లో పెట్టుబ‌డుల‌కు మీరు ఎదురు చూస్తున్న‌ట్ట‌యితే భార‌త‌దేశం ఆక‌ర్షణీయ‌మైన అవ‌కాశాలు అందిస్తోంది. ర‌వాణా వ్య‌వ‌స్థ‌లో ఇన్వెస్ట్ చేయాల‌నుకుంటే భార‌త్ లో అపార అవ‌కాశాలున్నాయి. ఇన్నోవేష‌న్ లో ఇన్వెస్ట్ చేయాల‌ని భావిస్తుంటే భార‌త‌దేశం అపార అవ‌కాశాల గ‌నిగా ఉంది. మీరు స్థిర‌మైన సొల్యూష‌న్ల‌లో ఇన్వెస్ట్ చేయాల‌నుకుంటే భార‌త్ ఎంతో ఆక‌ర్ష‌ణీయ గ‌మ్యం. చ‌ల‌న‌శీల‌మైన ప్ర‌జాస్వామ్యం, వ్యాపారానుకూల వాతావ‌ర‌ణం, అతి పెద్ద మార్కెట్‌ తో క‌లిసి ఈ అవ‌కాశాలు మీ ముంగిట ఉన్నాయి. అలాగే భార‌త ప్ర‌భుత్వం దేశాన్ని ఆక‌ర్ష‌ణీయ‌మైన ప్ర‌పంచ పెట్టుబ‌డుల కేంద్రంగా మార్చేందుకు అందుబాటులో ఉన్న ఏ అవ‌కాశాన్ని వ‌ద‌లాల‌నుకోవ‌డంలేదు.  

మిత్రులారా,

ప‌ట్ట‌ణ ప‌రివ‌ర్త‌న బాట‌లో ఇప్ప‌టికే ఇండియా పురోగ‌మిస్తోంది. ఇందులో కీల‌క పాత్ర పోషించ‌గ‌ల రంగాలు, పౌర స‌మాజం, విద్యా సంస్థ‌లు, ప‌రిశ్ర‌మ‌, అన్నింటి క‌న్నా ముఖ్యంగా పౌరులు, స‌మాజాల భాగ‌స్వామ్యంతో ఎలాంటి ప్ర‌తికూల‌త‌ల‌నైనా త‌ట్టుకోగ‌ల‌, సుసంప‌న్న‌మైన ప్ర‌పంచ న‌గ‌రాల నిర్మాణం క‌ల‌ను మేం సాకారం చేసుకోగ‌ల‌మ‌న‌డంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు.
 

ధ‌న్య‌వాదాలు.

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।