‘‘ ఈ అనుసంధానత కేవలం రెండు నగరాలను మరింత దగ్గర చేయడమేకాక, మన రెండు దేశాలను, ఇరుదేశాల ప్రజలువారి హృదయాలను మరింత సన్నిహితం చేస్తుంది’’
‘‘ప్రగతి, అభివ్రుద్ధి కోసం భాగస్వామ్యంఅనేది, భారత –శ్రీలంక ద్వైపాక్షికసంబంధాల విషయంలో బలమైన అంశం’’
‘‘ భారతదేశసహాయంతో శ్రీలంకలో అమలుచేస్తున్న ప్రాజెక్టులు , అక్కడి ప్రజల జీవితాలను ఎంతగానో ప్రభావితం చేశాయి’ :
-ప్రధానమంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ భారతదేశంలోనినాగపట్టణం నుంచి శ్రీ లంకలోని కనకేసంతురై కి ఫెర్రీ సర్వీసు ప్రారంభోత్సవకార్యక్రమంలో వీడియో సందేశమిచ్చారు. ఈ కార్యక్రమానికి హాజరైన వారిని ఉద్దేశించి మాట్లాడుతూ ప్రధానమంత్రి, ఇండియా,శ్రీలంకలు దౌత్య, ఆర్థిక సంబంధాలలో కొత్త అధ్యాయాన్ని ప్రారంభిస్తున్నట్టు చెప్పారు. ఇరు దేశాల మధ్య సంబంధాలు బలోపేతం కావడంలో , నాగపట్నం, కనకేసంతురైలమధ్య ఫెర్రీ సర్వీసు ప్రారంభం ఒక కీలకమైలురాయిగా నిలుస్తుందని అన్నారు.
ఇరు దేశాల మధ్య ఉమ్మడి చరిత్ర, సంస్కృతి,నాగరికత గురించి ప్రధానమంత్రి ప్రముఖంగా ప్రస్తావించారు. భారత్ లోని నాగపట్నం, దాని పరిసర పట్టణాలు పలు ఇతర దేశాలతో నౌకా వాణిజ్యం కలిగి ఉన్నాయని అన్నారు. ప్రాచీన తమిళ సాహిత్యంలో శ్రీలంకతో వాణిజ్య సంబంధాలు, చారిత్రక నౌకాకేంద్రమైన పూంపుహార్ ల ప్రస్తావన కనిపిస్తాయని ప్రధానమంత్రి తెలిపారు.
సంగం కాల సాహిత్యంలో పట్టినప్పాలై, మణిమేకలై వంటివి రెండు దేశాలమధ్య పడవలు, నౌకల గురించిన ప్రస్తావన చేశాయని చెప్పారు. ప్రముఖ తమిళ కవి సుబ్రమణ్య భారతి , సింధు నదియిని మిసాయి , ఇండియా, శ్రీలంక ను అనుసంధానం చేసే బ్రిడ్జిని ప్రస్తావించింది. ఇప్పుడు ప్రారంభమవుతున్న ఫెర్రీ ఆ చారిత్రక, సాంస్క్రుతిక సంబంధాలను మళ్లీ మనముందుకు తీసుకు వస్తుందని ప్రధానమంత్రి అన్నారు.
ఇటీవల శ్రీలంక అధ్యక్షుడు విక్రమ సింఘే పర్యటన సందర్భంగా, అనుసంధానత ముఖ్యాంశంగా ఆర్థిక భాగస్వామ్యానికి సంబంధించిన సంయుక్త దార్శనిక పత్రాన్ని చేపట్టినట్టు ప్రధానమంత్రి తెలిపారు. ‘‘అనుసంధానత, రెండు నగరాలను మరింత సన్నిహితం చేయడం మాత్రమే కాక, ఇది రెండు దేశాలను , ఇరు దేశాల ప్రజలను, ప్రజల మనసులను సన్నిహితం చేస్తోంది’’ అని ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోది తెలిపారు.
అనుసంధానత వాణిజ్యం, పర్యాటకం, ప్రజలకు –ప్రజలకు మధ్య సంబంధాలను పెంపొందిస్తాయని, ఇది ఇరు దేశాలలోని యువతకు నూతన ఉపాధి అవకాశాలు కల్పిస్తుందని అన్నారు.ప్రధానమంత్రి శ్రీనరేంద్ర మోదీ 2015లో తాను శ్రీలంకలో జరిపిన పర్యటన గురించి ప్రస్తావించారు. అప్పుడు ఢిల్లీ, కొలంబో మధ్య నేరుగా విమాన సర్వీసులు ప్రారంభించినట్టు చెప్పారు. అనంతరం, శ్రీలంకనుంచి యాత్రాస్థలమైన కుషినగర్ కు తొలి అంతర్జాతీయ విమాన సర్వీసు ప్రారంభమైన విషయం కూడా ప్రధానమంత్రి ప్రస్తావించారు. చెన్నై, జాఫ్నాల మధ్య 2019లో నేరుగా విమాన సర్వీసులు ప్రారంభమైన విషయాన్ని ఆయన ప్రస్తావించారు. ఇప్పుడు నాగపట్టణం- కనకేసంతురై మధ్య ప్రారంభమైన ఫెర్రీ సర్వీసు ఈ దిశగా మరో ముందడుగుగా చెప్పుకోవచ్చు.‘‘ అనుసంధానతకు సంబంధించి మన దార్శనికత రవాణా రంగాన్ని మించి మరింత ముందుకు చూస్తుంద‘‘ని ప్రధానమంత్రి అన్నారు.
ఇండియా‘-శ్రీలంక లు ఫైన్ టెక్, ఇంధన రంగంతో పాటు ఎన్నో విస్త్రుత అంశాలపై సన్నిహిత సంబంధాలుకలిగి ఉన్నాయని అన్నారు. డిజిటల్ చెల్లింపులు ఒక పెద్ద ప్రజా ఉద్యమంగా మారిందని,యుపి ఐ కారణంగా ఇది ఇండియాలో ఒక జీవన విధానంగా మారిందని అన్నారు. ఇండియా, శ్రీలంక ప్రభుత్వాలు రెండూ, యుపిఐని, లంక పే అనుసంధానించడం ద్వారా ఫైన్ టెక్ రంగ అనుసంధానత పై క్రుషి చేస్తున్నాయని ఆయన అన్నారు. అలాగే ఇంధన గ్రిడ్లను అనుసంధానించే అంశంపై కూడాప్రధానమంత్రి మాట్లాడారు. దీనితో ఇరు దేశాలమధ్య ఇంధన భద్రత, నమ్మకమైన సరఫరాకు ఇదివీలు కల్పిస్తుందని అన్నారు. ఇంధన భద్రత ఇండియా, శ్రీలంక దేశాల అభివ్రుద్ధి ప్రస్థానానికి కీలకమైనదని కూడా ప్రధానమంత్రి అన్నారు.
శ్రీలంక ఉత్తర ప్రావిన్స్లో గృహనిర్మాణం, నీటిసరఫరా, ఆరోగ్యం, జీవనోపాధికి మద్దతుకు సంబంధించిన పలు ప్రాజెక్టులు పూర్తి అయ్యాయని ప్రధానమంత్రి తెలిపారు. కనకేసంతురై హార్బర్ ఉన్నతీకరణు కూడా మద్దతు నిస్తున్నామని ఇది ఆనందం కలిగించే అంశమని చెప్పారు. ‘‘శ్రీలంక ఉత్తర ప్రాంతం నుంచి దక్షిణ ప్రాంతానికి రైల్వే లైన్ల పునరుద్ధరణ, జాఫ్నా సాంస్కృతిక కేంద్ర నిర్మాణం, శ్రీలంక వ్యాప్తంగా అంబులెన్స్ సర్వీసులు, డిక్ ఒయా వద్ద మల్టీ స్పెషాలిటీ ఆస్పత్రి వంటి వాటి విషయంలో మేం సబ్ కా సాథ్,
సబ్ కా వికాస్, సబ్ కా విశ్వాస్, సబ్ కా ప్రయాస్ దార్శనికతతో పనిచేస్తున్నామ’’ని ప్రధానమంత్రి అన్నారు. ఇటీవల భారత్ అధ్యక్షతన జరిగిన జి 20 శిఖరాగ్ర సమ్మేళనం గురించి ప్రస్తావిస్తూ ప్రధానమంత్రి, భారత దేశ దార్శనికత అయిన వసుధైక కుటుంబకం భావనకు అంతర్జాతీయ సమాజం నుంచి మద్దతు లభించినట్టు చెప్పారు. ఈ దార్శనికతలో ఒక భాగం, ప్రగతిఫలాలు, సుసంపన్నత ఫలాలను ఇరుగు పొరుగు దేశాలతో పంచుకోవడానికి ప్రాధాన్యతనిస్తున్నట్టు ప్రధానమంత్రి చెప్పారు. జి 20 శిఖరాగ్ర సమ్మేళనం సందర్భంగా ప్రారంభమైన ఇండియా – మధ్య ప్రాచ్యం– యూరప్ ఆర్ధిక కారిడార్ గురించి ప్రస్తావిస్తూ ప్రధానమంద్రి, ఇది ఒక ముఖ్యమైన అనుసంధానతా కారిడార్ అని చెప్పారు. ఇది ఈ ప్రాంతంపై పెద్ద ఎత్తున ఆర్ధిక ప్రభావాన్ని చూపుతుందని చెప్పారు. మన రెండు దేశాలమధ్య బహుళ పక్ష అనుసంధానతను బలోపేతం చేయడం వల్ల శ్రీలంక ప్రజలు కూడా ఎంతో ప్రయోజనం పొందుతారని చెప్పారు. ఈరోజు విజయవంతంగా ఇండియా –శ్రీలంక ల మధ్య ఫెర్రీ సర్వీసు ప్రారంభించుకుంటున్నందుకు ప్రధానమంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ , శ్రీలంక అధ్యక్షుడికి ధన్యవాదాలు తెలిపారు. రామేశ్వరం–తలైమన్నార్ ల మధ్య కూడా ఫెర్రీ సర్వీసును పునరుద్ధరించే విషయంపై కూడా కృషి కొనసాగుతున్నట్టు ప్రధానమంత్రి చెప్పారు. “ ఇరుదేశాల ప్రజల ప్రయోజనం కోసం , ఇండియా – శ్రీలంకల మధ్య ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను మరింత బలోపేతం చేసేందుకు, శ్రీలంకతో సన్నిహితంగా కలిసి పనిచేసేందుకు ఇండియా కట్టుబడి ఉందని, ప్రధానమంత్రి అన్నారు.
Delighted to take part in the Odisha Parba in Delhi, the state plays a pivotal role in India's growth and is blessed with cultural heritage admired across the country and the world: PM
The culture of Odisha has greatly strengthened the spirit of 'Ek Bharat Shreshtha Bharat', in which the sons and daughters of the state have made huge contributions: PM
We can see many examples of the contribution of Oriya literature to the cultural prosperity of India: PM
Odisha's cultural richness, architecture and science have always been special, We have to constantly take innovative steps to take every identity of this place to the world: PM
We are working fast in every sector for the development of Odisha,it has immense possibilities of port based industrial development: PM
Odisha is India's mining and metal powerhouse making it’s position very strong in the steel, aluminium and energy sectors: PM
Our government is committed to promote ease of doing business in Odisha: PM
Today Odisha has its own vision and roadmap, now investment will be encouraged and new employment opportunities will be created: PM
जय जगन्नाथ!
जय जगन्नाथ!
केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे सहयोगी श्रीमान धर्मेन्द्र प्रधान जी, अश्विनी वैष्णव जी, उड़िया समाज संस्था के अध्यक्ष श्री सिद्धार्थ प्रधान जी, उड़िया समाज के अन्य अधिकारी, ओडिशा के सभी कलाकार, अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।
ओडिशा र सबू भाईओ भउणी मानंकु मोर नमस्कार, एबंग जुहार। ओड़िया संस्कृति के महाकुंभ ‘ओड़िशा पर्व 2024’ कू आसी मँ गर्बित। आपण मानंकु भेटी मूं बहुत आनंदित।
मैं आप सबको और ओडिशा के सभी लोगों को ओडिशा पर्व की बहुत-बहुत बधाई देता हूँ। इस साल स्वभाव कवि गंगाधर मेहेर की पुण्यतिथि का शताब्दी वर्ष भी है। मैं इस अवसर पर उनका पुण्य स्मरण करता हूं, उन्हें श्रद्धांजलि देता हूँ। मैं भक्त दासिआ बाउरी जी, भक्त सालबेग जी, उड़िया भागवत की रचना करने वाले श्री जगन्नाथ दास जी को भी आदरपूर्वक नमन करता हूं।
ओडिशा निजर सांस्कृतिक विविधता द्वारा भारतकु जीबन्त रखिबारे बहुत बड़ भूमिका प्रतिपादन करिछि।
साथियों,
ओडिशा हमेशा से संतों और विद्वानों की धरती रही है। सरल महाभारत, उड़िया भागवत...हमारे धर्मग्रन्थों को जिस तरह यहाँ के विद्वानों ने लोकभाषा में घर-घर पहुंचाया, जिस तरह ऋषियों के विचारों से जन-जन को जोड़ा....उसने भारत की सांस्कृतिक समृद्धि में बहुत बड़ी भूमिका निभाई है। उड़िया भाषा में महाप्रभु जगन्नाथ जी से जुड़ा कितना बड़ा साहित्य है। मुझे भी उनकी एक गाथा हमेशा याद रहती है। महाप्रभु अपने श्री मंदिर से बाहर आए थे और उन्होंने स्वयं युद्ध का नेतृत्व किया था। तब युद्धभूमि की ओर जाते समय महाप्रभु श्री जगन्नाथ ने अपनी भक्त ‘माणिका गौउडुणी’ के हाथों से दही खाई थी। ये गाथा हमें बहुत कुछ सिखाती है। ये हमें सिखाती है कि हम नेक नीयत से काम करें, तो उस काम का नेतृत्व खुद ईश्वर करते हैं। हमेशा, हर समय, हर हालात में ये सोचने की जरूरत नहीं है कि हम अकेले हैं, हम हमेशा ‘प्लस वन’ होते हैं, प्रभु हमारे साथ होते हैं, ईश्वर हमेशा हमारे साथ होते हैं।
साथियों,
ओडिशा के संत कवि भीम भोई ने कहा था- मो जीवन पछे नर्के पडिथाउ जगत उद्धार हेउ। भाव ये कि मुझे चाहे जितने ही दुख क्यों ना उठाने पड़ें...लेकिन जगत का उद्धार हो। यही ओडिशा की संस्कृति भी है। ओडिशा सबु जुगरे समग्र राष्ट्र एबं पूरा मानब समाज र सेबा करिछी। यहाँ पुरी धाम ने ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ की भावना को मजबूत बनाया। ओडिशा की वीर संतानों ने आज़ादी की लड़ाई में भी बढ़-चढ़कर देश को दिशा दिखाई थी। पाइका क्रांति के शहीदों का ऋण, हम कभी नहीं चुका सकते। ये मेरी सरकार का सौभाग्य है कि उसे पाइका क्रांति पर स्मारक डाक टिकट और सिक्का जारी करने का अवसर मिला था।
साथियों,
उत्कल केशरी हरे कृष्ण मेहताब जी के योगदान को भी इस समय पूरा देश याद कर रहा है। हम व्यापक स्तर पर उनकी 125वीं जयंती मना रहे हैं। अतीत से लेकर आज तक, ओडिशा ने देश को कितना सक्षम नेतृत्व दिया है, ये भी हमारे सामने है। आज ओडिशा की बेटी...आदिवासी समुदाय की द्रौपदी मुर्मू जी भारत की राष्ट्रपति हैं। ये हम सभी के लिए बहुत ही गर्व की बात है। उनकी प्रेरणा से आज भारत में आदिवासी कल्याण की हजारों करोड़ रुपए की योजनाएं शुरू हुई हैं, और ये योजनाएं सिर्फ ओडिशा के ही नहीं बल्कि पूरे भारत के आदिवासी समाज का हित कर रही हैं।
साथियों,
ओडिशा, माता सुभद्रा के रूप में नारीशक्ति और उसके सामर्थ्य की धरती है। ओडिशा तभी आगे बढ़ेगा, जब ओडिशा की महिलाएं आगे बढ़ेंगी। इसीलिए, कुछ ही दिन पहले मैंने ओडिशा की अपनी माताओं-बहनों के लिए सुभद्रा योजना का शुभारंभ किया था। इसका बहुत बड़ा लाभ ओडिशा की महिलाओं को मिलेगा। उत्कलर एही महान सुपुत्र मानंकर बिसयरे देश जाणू, एबं सेमानंक जीबन रु प्रेरणा नेउ, एथी निमन्ते एपरी आयौजनर बहुत अधिक गुरुत्व रहिछि ।
साथियों,
इसी उत्कल ने भारत के समुद्री सामर्थ्य को नया विस्तार दिया था। कल ही ओडिशा में बाली जात्रा का समापन हुआ है। इस बार भी 15 नवंबर को कार्तिक पूर्णिमा के दिन से कटक में महानदी के तट पर इसका भव्य आयोजन हो रहा था। बाली जात्रा प्रतीक है कि भारत का, ओडिशा का सामुद्रिक सामर्थ्य क्या था। सैकड़ों वर्ष पहले जब आज जैसी टेक्नोलॉजी नहीं थी, तब भी यहां के नाविकों ने समुद्र को पार करने का साहस दिखाया। हमारे यहां के व्यापारी जहाजों से इंडोनेशिया के बाली, सुमात्रा, जावा जैसे स्थानो की यात्राएं करते थे। इन यात्राओं के माध्यम से व्यापार भी हुआ और संस्कृति भी एक जगह से दूसरी जगह पहुंची। आजी विकसित भारतर संकल्पर सिद्धि निमन्ते ओडिशार सामुद्रिक शक्तिर महत्वपूर्ण भूमिका अछि।
साथियों,
ओडिशा को नई ऊंचाई तक ले जाने के लिए 10 साल से चल रहे अनवरत प्रयास....आज ओडिशा के लिए नए भविष्य की उम्मीद बन रहे हैं। 2024 में ओडिशावासियों के अभूतपूर्व आशीर्वाद ने इस उम्मीद को नया हौसला दिया है। हमने बड़े सपने देखे हैं, बड़े लक्ष्य तय किए हैं। 2036 में ओडिशा, राज्य-स्थापना का शताब्दी वर्ष मनाएगा। हमारा प्रयास है कि ओडिशा की गिनती देश के सशक्त, समृद्ध और तेजी से आगे बढ़ने वाले राज्यों में हो।
साथियों,
एक समय था, जब भारत के पूर्वी हिस्से को...ओडिशा जैसे राज्यों को पिछड़ा कहा जाता था। लेकिन मैं भारत के पूर्वी हिस्से को देश के विकास का ग्रोथ इंजन मानता हूं। इसलिए हमने पूर्वी भारत के विकास को अपनी प्राथमिकता बनाया है। आज पूरे पूर्वी भारत में कनेक्टिविटी के काम हों, स्वास्थ्य के काम हों, शिक्षा के काम हों, सभी में तेजी लाई गई है। 10 साल पहले ओडिशा को केंद्र सरकार जितना बजट देती थी, आज ओडिशा को तीन गुना ज्यादा बजट मिल रहा है। इस साल ओडिशा के विकास के लिए पिछले साल की तुलना में 30 प्रतिशत ज्यादा बजट दिया गया है। हम ओडिशा के विकास के लिए हर सेक्टर में तेजी से काम कर रहे हैं।
साथियों,
ओडिशा में पोर्ट आधारित औद्योगिक विकास की अपार संभावनाएं हैं। इसलिए धामरा, गोपालपुर, अस्तारंगा, पलुर, और सुवर्णरेखा पोर्ट्स का विकास करके यहां व्यापार को बढ़ावा दिया जाएगा। ओडिशा भारत का mining और metal powerhouse भी है। इससे स्टील, एल्युमिनियम और एनर्जी सेक्टर में ओडिशा की स्थिति काफी मजबूत हो जाती है। इन सेक्टरों पर फोकस करके ओडिशा में समृद्धि के नए दरवाजे खोले जा सकते हैं।
साथियों,
ओडिशा की धरती पर काजू, जूट, कपास, हल्दी और तिलहन की पैदावार बहुतायत में होती है। हमारा प्रयास है कि इन उत्पादों की पहुंच बड़े बाजारों तक हो और उसका फायदा हमारे किसान भाई-बहनों को मिले। ओडिशा की सी-फूड प्रोसेसिंग इंडस्ट्री में भी विस्तार की काफी संभावनाएं हैं। हमारा प्रयास है कि ओडिशा सी-फूड एक ऐसा ब्रांड बने, जिसकी मांग ग्लोबल मार्केट में हो।
साथियों,
हमारा प्रयास है कि ओडिशा निवेश करने वालों की पसंदीदा जगहों में से एक हो। हमारी सरकार ओडिशा में इज ऑफ डूइंग बिजनेस को बढ़ावा देने के लिए प्रतिबद्ध है। उत्कर्ष उत्कल के माध्यम से निवेश को बढ़ाया जा रहा है। ओडिशा में नई सरकार बनते ही, पहले 100 दिनों के भीतर-भीतर, 45 हजार करोड़ रुपए के निवेश को मंजूरी मिली है। आज ओडिशा के पास अपना विज़न भी है, और रोडमैप भी है। अब यहाँ निवेश को भी बढ़ावा मिलेगा, और रोजगार के नए अवसर भी पैदा होंगे। मैं इन प्रयासों के लिए मुख्यमंत्री श्रीमान मोहन चरण मांझी जी और उनकी टीम को बहुत-बहुत बधाई देता हूं।
साथियों,
ओडिशा के सामर्थ्य का सही दिशा में उपयोग करके उसे विकास की नई ऊंचाइयों पर पहुंचाया जा सकता है। मैं मानता हूं, ओडिशा को उसकी strategic location का बहुत बड़ा फायदा मिल सकता है। यहां से घरेलू और अंतर्राष्ट्रीय बाजार तक पहुंचना आसान है। पूर्व और दक्षिण-पूर्व एशिया के लिए ओडिशा व्यापार का एक महत्वपूर्ण हब है। Global value chains में ओडिशा की अहमियत आने वाले समय में और बढ़ेगी। हमारी सरकार राज्य से export बढ़ाने के लक्ष्य पर भी काम कर रही है।
साथियों,
ओडिशा में urbanization को बढ़ावा देने की अपार संभावनाएं हैं। हमारी सरकार इस दिशा में ठोस कदम उठा रही है। हम ज्यादा संख्या में dynamic और well-connected cities के निर्माण के लिए प्रतिबद्ध हैं। हम ओडिशा के टियर टू शहरों में भी नई संभावनाएं बनाने का भरपूर हम प्रयास कर रहे हैं। खासतौर पर पश्चिम ओडिशा के इलाकों में जो जिले हैं, वहाँ नए इंफ्रास्ट्रक्चर से नए अवसर पैदा होंगे।
साथियों,
हायर एजुकेशन के क्षेत्र में ओडिशा देशभर के छात्रों के लिए एक नई उम्मीद की तरह है। यहां कई राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय इंस्टीट्यूट हैं, जो राज्य को एजुकेशन सेक्टर में लीड लेने के लिए प्रेरित करते हैं। इन कोशिशों से राज्य में स्टार्टअप्स इकोसिस्टम को भी बढ़ावा मिल रहा है।
साथियों,
ओडिशा अपनी सांस्कृतिक समृद्धि के कारण हमेशा से ख़ास रहा है। ओडिशा की विधाएँ हर किसी को सम्मोहित करती है, हर किसी को प्रेरित करती हैं। यहाँ का ओड़िशी नृत्य हो...ओडिशा की पेंटिंग्स हों...यहाँ जितनी जीवंतता पट्टचित्रों में देखने को मिलती है...उतनी ही बेमिसाल हमारे आदिवासी कला की प्रतीक सौरा चित्रकारी भी होती है। संबलपुरी, बोमकाई और कोटपाद बुनकरों की कारीगरी भी हमें ओडिशा में देखने को मिलती है। हम इस कला और कारीगरी का जितना प्रसार करेंगे, उतना ही इस कला को संरक्षित करने वाले उड़िया लोगों को सम्मान मिलेगा।
साथियों,
हमारे ओडिशा के पास वास्तु और विज्ञान की भी इतनी बड़ी धरोहर है। कोणार्क का सूर्य मंदिर… इसकी विशालता, इसका विज्ञान...लिंगराज और मुक्तेश्वर जैसे पुरातन मंदिरों का वास्तु.....ये हर किसी को आश्चर्यचकित करता है। आज लोग जब इन्हें देखते हैं...तो सोचने पर मजबूर हो जाते हैं कि सैकड़ों साल पहले भी ओडिशा के लोग विज्ञान में इतने आगे थे।
साथियों,
ओडिशा, पर्यटन की दृष्टि से अपार संभावनाओं की धरती है। हमें इन संभावनाओं को धरातल पर उतारने के लिए कई आयामों में काम करना है। आप देख रहे हैं, आज ओडिशा के साथ-साथ देश में भी ऐसी सरकार है जो ओडिशा की धरोहरों का, उसकी पहचान का सम्मान करती है। आपने देखा होगा, पिछले साल हमारे यहाँ G-20 का सम्मेलन हुआ था। हमने G-20 के दौरान इतने सारे देशों के राष्ट्राध्यक्षों और राजनयिकों के सामने...सूर्यमंदिर की ही भव्य तस्वीर को प्रस्तुत किया था। मुझे खुशी है कि महाप्रभु जगन्नाथ मंदिर परिसर के सभी चार द्वार खुल चुके हैं। मंदिर का रत्न भंडार भी खोल दिया गया है।
साथियों,
हमें ओडिशा की हर पहचान को दुनिया को बताने के लिए भी और भी इनोवेटिव कदम उठाने हैं। जैसे....हम बाली जात्रा को और पॉपुलर बनाने के लिए बाली जात्रा दिवस घोषित कर सकते हैं, उसका अंतरराष्ट्रीय मंच पर प्रचार कर सकते हैं। हम ओडिशी नृत्य जैसी कलाओं के लिए ओडिशी दिवस मनाने की शुरुआत कर सकते हैं। विभिन्न आदिवासी धरोहरों को सेलिब्रेट करने के लिए भी नई परम्पराएँ शुरू की जा सकती हैं। इसके लिए स्कूल और कॉलेजों में विशेष आयोजन किए जा सकते हैं। इससे लोगों में जागरूकता आएगी, यहाँ पर्यटन और लघु उद्योगों से जुड़े अवसर बढ़ेंगे। कुछ ही दिनों बाद प्रवासी भारतीय सम्मेलन भी, विश्व भर के लोग इस बार ओडिशा में, भुवनेश्वर में आने वाले हैं। प्रवासी भारतीय दिवस पहली बार ओडिशा में हो रहा है। ये सम्मेलन भी ओडिशा के लिए बहुत बड़ा अवसर बनने वाला है।
साथियों,
कई जगह देखा गया है बदलते समय के साथ, लोग अपनी मातृभाषा और संस्कृति को भी भूल जाते हैं। लेकिन मैंने देखा है...उड़िया समाज, चाहे जहां भी रहे, अपनी संस्कृति, अपनी भाषा...अपने पर्व-त्योहारों को लेकर हमेशा से बहुत उत्साहित रहा है। मातृभाषा और संस्कृति की शक्ति कैसे हमें अपनी जमीन से जोड़े रखती है...ये मैंने कुछ दिन पहले ही दक्षिण अमेरिका के देश गयाना में भी देखा। करीब दो सौ साल पहले भारत से सैकड़ों मजदूर गए...लेकिन वो अपने साथ रामचरित मानस ले गए...राम का नाम ले गए...इससे आज भी उनका नाता भारत भूमि से जुड़ा हुआ है। अपनी विरासत को इसी तरह सहेज कर रखते हुए जब विकास होता है...तो उसका लाभ हर किसी तक पहुंचता है। इसी तरह हम ओडिशा को भी नई ऊचाई पर पहुंचा सकते हैं।
साथियों,
आज के आधुनिक युग में हमें आधुनिक बदलावों को आत्मसात भी करना है, और अपनी जड़ों को भी मजबूत बनाना है। ओडिशा पर्व जैसे आयोजन इसका एक माध्यम बन सकते हैं। मैं चाहूँगा, आने वाले वर्षों में इस आयोजन का और ज्यादा विस्तार हो, ये पर्व केवल दिल्ली तक सीमित न रहे। ज्यादा से ज्यादा लोग इससे जुड़ें, स्कूल कॉलेजों का participation भी बढ़े, हमें इसके लिए प्रयास करने चाहिए। दिल्ली में बाकी राज्यों के लोग भी यहाँ आयें, ओडिशा को और करीबी से जानें, ये भी जरूरी है। मुझे भरोसा है, आने वाले समय में इस पर्व के रंग ओडिशा और देश के कोने-कोने तक पहुंचेंगे, ये जनभागीदारी का एक बहुत बड़ा प्रभावी मंच बनेगा। इसी भावना के साथ, मैं एक बार फिर आप सभी को बधाई देता हूं।
