మిత్రులారా... నమస్కారం,

భారతదేశ పురోగతిలో దేశ ఇంధన రంగం పెద్ద పాత్ర పోషిస్తోంది. ఇది జీవన సౌలభ్యం, సులభతర వ్యాపారం రెండింటికీ అనుసంధానించబడిన ఒక రంగం. నేడు, దేశం స్వావలంబన భారతదేశం, ఇంధన రంగం, మన విద్యుత్ రంగం లక్ష్యంతో ముందుకు సాగుతున్నప్పుడు, పునరుత్పాదక శక్తికి దానిలో చాలా పెద్ద పాత్ర ఉంది. ఈ రంగాలను వేగవంతం చేయడానికి, మీలో చాలా మంది బడ్జెట్‌కు ముందే సంప్రదించబడ్డారు, చర్చ జరిగింది. అన్ని విషయాలతో మీ సలహాలను మిళితం చేయడానికి కూడా మీరు ప్రయత్నించారు.

బడ్జెట్ ప్రవేశ పెట్టి 15 రోజులకు పైగా అయ్యింది. బడ్జెట్‌కు సంబంధించిన సూక్ష్మ నైపుణ్యాలు, మీ రంగానికి సంబంధించినవి, మీరు దానిని చాలా దగ్గరగా విశ్లేషించారు. ఎక్కడ నష్టం జరగబోతోంది, ఎక్కడ ప్రయోజనం పొందబోతోంది, అదనపు లాభాలు పొందే మార్గాలు ఏమిటి; మీరు ప్రతిదీ కనుగొన్నారు. మరియు మీ సలహాదారులు కూడా చాలా కష్టపడి ఆ పని చేసి ఉండాలి. ఇప్పుడు ముందుకు వెళ్ళే మార్గం, ప్రభుత్వం మరియు మీరు కలిసి ఎలా నిర్ణయిస్తారు, బడ్జెట్ ప్రకటనలను ఎలా వేగంగా అమలు చేయాలి, ప్రభుత్వం మరియు ప్రైవేటు రంగం ఒకరిపై ఒకరు నమ్మకాన్ని పెంచుకోవడం ద్వారా ఎలా ముందుకు సాగాలి, దీనికి ఈ సంభాషణ అవసరం.

మిత్రులారా ,

ఇంధన రంగానికి మన ప్రభుత్వ విధానం చాలా సమగ్రంగా ఉంది. 2014 లో మన ప్రభుత్వం ఏర్పడినప్పుడు విద్యుత్ రంగంలో ఏమి జరుగుతుందో మీకు బాగా తెలుసు. దానికి అనుసంధానించబడిన పంపిణీ సంస్థల స్థితి ఏమిటి, నేను ఈ విషయాన్ని వివరించాల్సిన అవసరం లేదని నేను నమ్ముతున్నాను. వినియోగదారు మరియు పరిశ్రమ రెండింటి ప్రయోజనాల దృష్ట్యా ఈ ప్రాంతంలో విధానాలను రూపొందించడానికి మరియు సవరించడానికి మేము నిరంతర ప్రయత్నాలు చేసాము. విద్యుత్ రంగంలో మనం అనుసరిస్తున్న 4 మంత్రాలలో పరిశోధన, ఉపబలాలు, సంస్కరణలు మరియు పునరుత్పాదక శక్తి ఉన్నాయి.

 

మిత్రులారా,

ప్రాప్యత విషయానికొస్తే, దేశంలోని ప్రతి గ్రామానికి మరియు ప్రతి ఇంటికి విద్యుత్తును పంపిణీ చేయడంపై మేము ఇంతకుముందు దృష్టి సారించాము మరియు మా శక్తిని దానిలో ఉంచాము. మన బలం అంతా ఆ దిశగా మళ్లించాము. 21 వ శతాబ్దంలో కూడా, విద్యుత్తు కోల్పోయిన చాలా మందికి, విద్యుత్ ప్రవేశం కొత్త ప్రపంచాన్ని సృష్టిస్తుంది.

సామర్థ్యాన్ని ఏకీకృతం చేయడం గురించి మనం మాట్లాడుతుండగా, విద్యుత్ లోటు ఉన్న దేశం నేడు విద్యుత్ మిగులు ఉన్న దేశంగా మారింది. "వన్ నేషన్, వన్ గ్రిడ్ - వన్ ఫ్రీక్వెన్సీ" లక్ష్యాన్ని భారత్ అధిగమించింది. దిద్దుబాటు లేకుండా ఇవన్నీ సాధ్యం కాదు. ఉదయ్ యోజన కింద విద్యుత్ రంగంలో ఆర్థిక, కార్యాచరణ సామర్థ్యాన్ని పెంచిన రూ .2 లక్ష 32 వేల కోట్ల విలువైన బాండ్లను జారీ చేశాం. పవర్ గ్రిడ్ యొక్క ఆస్తులను డబ్బు ఆర్జించడానికి ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ ఇన్వెస్ట్మెంట్ ట్రస్ట్-ఇన్విట్ ఏర్పాటు చేయబడింది మరియు పెట్టుబడిదారులకు త్వరగా తెరవబడుతుంది.

 

మిత్రులారా,

 

విద్యుత్ అవసరాలను తీర్చడానికి పునరుత్పాదక శక్తిపై దృష్టి కేంద్రీకరించబడింది. గత 6 సంవత్సరాల్లో, మేము పునరుత్పాదక శక్తి సామర్థ్యాన్ని రెట్టింపు చేశాము. ఈ కాలంలో భారత సౌర శక్తి సామర్థ్యం 15 రెట్లు పెరిగింది. నేడు, భారతదేశం అంతర్జాతీయ సౌర కూటమి ద్వారా ప్రపంచానికి నాయకత్వాన్ని కూడా అందిస్తోంది.

 

మిత్రులారా,

ఈ ఏడాది బడ్జెట్‌లో, 21 వ శతాబ్దం అవసరాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని భారతదేశం తన మౌలిక సదుపాయాలలో అపూర్వమైన మూలధన పెట్టుబడులకు కట్టుబడి ఉంది. ఇది మిషన్ హైడ్రోజన్ ప్రారంభించినా లేదా సౌర ఘటాల దేశీయ ఉత్పత్తి అయినా, లేదా పునరుత్పాదక ఇంధన రంగంలో పెద్ద ఎత్తున మూలధన పెట్టుబడులను తీసుకురావడానికి చేసిన ప్రయత్నాలు అయినా, భారతదేశం ప్రతి రంగానికి ప్రాధాన్యతనిచ్చింది. గత 10 సంవత్సరాలుగా మన దేశంలో సౌర ఘటాలకు డిమాండ్ మన ప్రస్తుత ఉత్పత్తి సామర్థ్యం కంటే పన్నెండు రెట్లు ఎక్కువ. ఎంత పెద్ద మార్కెట్ మాకు ఎదురుచూస్తోంది. దేశ అవసరాలు ఎంత పెద్దవి, మీకు ఎంత పెద్ద అవకాశం ఉందో మీరు అర్థం చేసుకోవచ్చు.

ఈ ప్రాంతంలో, మా కంపెనీలు దేశ అవసరాలను తీర్చడమే కాకుండా, వాటిని ప్రపంచ ఉత్పాదక ఛాంపియన్లుగా మార్చడాన్ని చూడాలనుకుంటున్నాము. 'హై ఎఫిషియెన్సీ సోలార్ పివి మాడ్యూల్స్' ను పిఎల్‌ఐ పథకానికి ప్రభుత్వం అనుసంధానించింది మరియు రూ .45 కోట్లకు పైగా పెట్టుబడులు పెట్టడానికి కట్టుబడి ఉంది. ఈ మూలధన పెట్టుబడి భారతదేశంలో గిగావాట్ స్థాయి సోలార్ పివి తయారీ సామర్థ్యాలను అభివృద్ధి చేయడంలో సహాయపడుతుంది. పిఎల్‌ఐ పథకం విజయవంతం దేశంలో సానుకూల ట్రాక్ రికార్డ్ గా మారుతోంది. ఇప్పుడు మేము ఈ పథకంతో మొబైల్ తయారీని కలిపిన విధానానికి భారీ స్పందన వచ్చింది. ఇప్పుడు 'హై ఎఫిషియెన్సీ సోలార్ పివి మాడ్యూల్స్' కోసం ఇలాంటి స్పందన వస్తుంది.

పిఎల్‌ఐ పథకం కింద 10,000 మెగావాట్ల సామర్థ్యం కలిగిన ఇంటిగ్రేటెడ్ సోలార్ పివి తయారీ కర్మాగారాలను ఏర్పాటు చేయనున్నారు మరియు సుమారు 14,000 కోట్ల రూపాయల మూలధన పెట్టుబడిని సిద్ధం చేస్తున్నారు. వచ్చే ఐదేళ్లలో రూ .17,500 కోట్లకు పైగా ఆదాయం వస్తుందని ప్రభుత్వం అంచనా వేసింది. సౌర పివి తయారీ మొత్తం వ్యవస్థ అభివృద్ధి మరియు వేగవంతం చేయడంలో ఈ డిమాండ్ ప్రధాన పాత్ర పోషిస్తుంది.

 

మిత్రులారా,

 

పునరుత్పాదక ఇంధన రంగంలో మూలధన పెట్టుబడులను పెంచడానికి, సోలార్ ఎనర్జీ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియాకు రూ .1000 కోట్లకు పైగా జోడించడానికి ప్రభుత్వం కట్టుబడి ఉంది. ఈ విధంగా, భారత పునరుత్పాదక ఇంధన అభివృద్ధి సంస్థలో 1,500 కోట్ల రూపాయలకు పైగా పెట్టుబడులు పెట్టనున్నారు మరియు ఇది కూడా పెద్ద దశ.

మిత్రులారా,

విద్యుత్ రంగంలో వ్యాపారం చేయడం సులభతరం చేయడానికి, నియంత్రణ మరియు విధానపరమైన చట్రాన్ని సంస్కరించడానికి ప్రభుత్వం ఒక ప్రచారాన్ని ప్రారంభించింది. విద్యుత్ రంగం గురించి మన అభిప్రాయం ఇంతకు ముందు చూసిన విధానానికి భిన్నంగా ఉంటుంది. పరిశ్రమ రంగంలో అధికారాన్ని ఒక భాగంగా పరిగణించే బదులు, ప్రస్తుతం ఏ సంస్కరణలు చేస్తున్నా, అది ఒక రంగంగానే పరిగణించబడుతోంది.

విద్యుత్ రంగాన్ని తరచుగా పారిశ్రామిక రంగానికి సహాయక వ్యవస్థగా చూస్తారు, విద్యుత్తు కూడా ఒక ముఖ్యమైన సమస్య మరియు ఈ ప్రాముఖ్యత పరిశ్రమల వల్ల మాత్రమే కాదు మరియు అదే కారణంతో సామాన్య ప్రజలకు విద్యుత్ లభ్యతపై ఎక్కువ శ్రద్ధ వహిస్తున్నారు .

ప్రభుత్వ విధానాలు ఇంత ప్రభావం చూపాయి, నేడు భారతదేశంలో విద్యుత్ డిమాండ్ రికార్డు స్థాయికి చేరుకుంది. దేశవ్యాప్తంగా విద్యుత్ సరఫరా మరియు పంపిణీ రంగాల సమస్యలను పరిష్కరించడం ప్రారంభించాము. ఇందుకోసం విద్యుత్ పంపిణీ సంస్థలతో అవసరమైన పాలసీ, రెగ్యులేటరీ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను రూపొందిస్తున్నారు. ఇతర రిటైల్ వస్తువులు అందుబాటులో ఉన్న విధంగానే వినియోగదారుడు కూడా విద్యుత్తు పొందాలని మేము నమ్ముతున్నాము.

పంపిణీ రంగంలోకి ప్రవేశించేటప్పుడు తలెత్తే అడ్డంకులను తగ్గించడం ద్వారా డిమాండ్‌ను లైసెన్స్ లేకుండా చేయడానికి మేము కృషి చేస్తున్నాము. మౌలిక సదుపాయాల సౌకర్యాల నుండి అప్‌గ్రేడ్ ప్రీపెయిడ్ స్మార్ట్ మీటర్లు మరియు ఫీడర్ విభజన వ్యవస్థల వరకు విద్యుత్ పంపిణీ సంస్థలకు సహాయం చేసే ప్రణాళికలపై ప్రభుత్వం పనిచేస్తోంది.

 

మిత్రులారా,

భారతదేశంలో సౌర శక్తి ఖర్చు చాలా తక్కువ. తత్ఫలితంగా, ప్రజలు సౌర శక్తిని మరింత సులభంగా అంగీకరిస్తున్నారు. పీఎం కుసుం పథకం ఆహారాన్ని ఇచ్చేవారిని శక్తినిచ్చేదిగా చేస్తుంది. రైతుల క్షేత్రాలలో చిన్న విద్యుత్ ప్రాజెక్టులను ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా 30 గిగావాట్ల సౌర సామర్థ్యం ఉత్పత్తి చేయాలని ఈ పథకం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఇప్పటివరకు మేము సుమారు 4 గిగావాట్ల పైకప్పు సౌర శక్తిని వ్యవస్థాపించాము మరియు త్వరలో 2.5 గిగావాట్ల సామర్థ్యం జోడించబడుతుంది. పైకప్పు సౌర ప్రాజెక్టుల ద్వారా వచ్చే ఏడాదిన్నరలో 40 గిగావాట్ల సౌర విద్యుత్ ఉత్పత్తి చేయడమే లక్ష్యం.

మిత్రులారా,

ఇంధన రంగంలో సంస్కరణ మరియు ఏకీకరణ కోసం రాబోయే రోజుల్లో తీవ్రతరం అవుతుంది.

మీ సూచనలు మా ప్రయత్నాలను బలపరుస్తాయి. నేడు దేశ ఇంధన రంగం కొత్త శక్తితో కొత్త ప్రయాణాన్ని ప్రారంభిస్తోంది. ఈ ప్రయాణంలో భాగం అవ్వండి. మేము దానిని నడిపించాలి.

ఈ వెబ్‌నార్ ఈ రోజు అన్ని నిపుణుల నుండి ముఖ్యమైన సూచనలను కలిగి ఉంటుందని నేను ఆశిస్తున్నాను. మీ విలువైన సూచనలు బడ్జెట్ ప్రకటనలను అమలు చేయడంలో ప్రభుత్వానికి సహాయపడతాయని నేను భావిస్తున్నాను మరియు బడ్జెట్ ముందు మొత్తం ప్రభుత్వ బృందం కష్టపడి పనిచేయాల్సిన సమయం ఇది, చాలా సమస్యలను చూడండి, చాలా సంప్రదించి, అప్పుడు బడ్జెట్ సమర్పించబడుతుంది. కానీ బడ్జెట్ తరువాత, ఇంత పెద్ద మొత్తంలో కష్టపడితే ఎక్కువ ఫలవంతం అవుతుందని, దానికంటే ఎక్కువ ప్రాముఖ్యత ఉంటుందని నేను అనుకుంటున్నాను, అది జరిగి ఉంటే బాగుండేది, అది జరిగి ఉంటే బాగుండేది; చెప్పే సమయం ముగిసింది. మన దగ్గర ఉన్నదాన్ని వేగంగా అమలు చేయాలనుకుంటున్నాము. ఇప్పుడు మేము బడ్జెట్‌ను ఒక నెల ముందుగానే తయారుచేస్తాము. ఒక నెల ముందుగానే సృష్టించడం అంటే నేను ఒక నెల ముందుగానే దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను పెంచాలనుకుంటున్నాను.

 

మీ బడ్జెట్ ఏప్రిల్‌లో అమల్లోకి వస్తుంది కాబట్టి ఈ కాలం చాలా ముఖ్యమైనదని మేము చూశాము, మరియు ఆ తరువాత మేము చర్చలు ప్రారంభిస్తే, మే నెల గడిచిపోతుంది. మే చివరి నుండి మన దేశంలో వర్షం మొదలవుతుంది మరియు అన్ని మౌలిక సదుపాయాల పనులు మూడు నెలలు ఆలస్యం అవుతాయి. అటువంటి పరిస్థితిలో, మేము ఏప్రిల్ 1 నుండి పనిని ప్రారంభిస్తే, ఏప్రిల్-మే-జూన్లలో మౌలిక సదుపాయాల పని కోసం మాకు చాలా సమయం లభిస్తుంది; జూలై - ఆగస్టు - సెప్టెంబర్ వర్షాకాలం; అప్పుడు మనం త్వరగా ముందుకు సాగవచ్చు. మా సమయాన్ని బాగా ఉపయోగించుకోవటానికి, మేము ఒక నెల ముందుగానే బడ్జెట్‌ను సమర్పించడం ద్వారా మార్గం సుగమం చేస్తున్నాము.

 

దీని ప్రయోజనం ఏమిటంటే, మీతో పాటు మనం వెళ్లాలనుకున్నంతవరకు, మనందరి సహోద్యోగులు, వాటాదారులుగా ఉండవచ్చు, ప్రభుత్వాన్ని ఒక అడుగు ముందుకు వేయాలని కోరుకుంటారు. మీరు ముందుకు రండి, మీ కాంక్రీట్ అమలు కోసం కాంక్రీట్ సూచనలతో ముందుకు రండి, నా బృందం మొత్తం మీతో చర్చిస్తుంది, వివరంగా చర్చిస్తుంది మరియు దేశ కలలను నెరవేర్చడానికి మేము కలిసి ముందుకు వెళ్తాము. ఈ శుభాకాంక్షలతో వెబ్‌నార్ చాలా విజయవంతం కావాలని, చాలా ప్రభావవంతంగా ఉండాలని కోరుకుంటున్నాను. అమలు- నా దృష్టి అమలు ప్రాంతంపై ఉంది. దీన్ని నొక్కి చెప్పండి.

 

చాలా చాలా ధన్యవాదాలు!

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report

Media Coverage

India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the Odisha Parba
November 24, 2024
Delighted to take part in the Odisha Parba in Delhi, the state plays a pivotal role in India's growth and is blessed with cultural heritage admired across the country and the world: PM
The culture of Odisha has greatly strengthened the spirit of 'Ek Bharat Shreshtha Bharat', in which the sons and daughters of the state have made huge contributions: PM
We can see many examples of the contribution of Oriya literature to the cultural prosperity of India: PM
Odisha's cultural richness, architecture and science have always been special, We have to constantly take innovative steps to take every identity of this place to the world: PM
We are working fast in every sector for the development of Odisha,it has immense possibilities of port based industrial development: PM
Odisha is India's mining and metal powerhouse making it’s position very strong in the steel, aluminium and energy sectors: PM
Our government is committed to promote ease of doing business in Odisha: PM
Today Odisha has its own vision and roadmap, now investment will be encouraged and new employment opportunities will be created: PM

जय जगन्नाथ!

जय जगन्नाथ!

केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे सहयोगी श्रीमान धर्मेन्द्र प्रधान जी, अश्विनी वैष्णव जी, उड़िया समाज संस्था के अध्यक्ष श्री सिद्धार्थ प्रधान जी, उड़िया समाज के अन्य अधिकारी, ओडिशा के सभी कलाकार, अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।

ओडिशा र सबू भाईओ भउणी मानंकु मोर नमस्कार, एबंग जुहार। ओड़िया संस्कृति के महाकुंभ ‘ओड़िशा पर्व 2024’ कू आसी मँ गर्बित। आपण मानंकु भेटी मूं बहुत आनंदित।

मैं आप सबको और ओडिशा के सभी लोगों को ओडिशा पर्व की बहुत-बहुत बधाई देता हूँ। इस साल स्वभाव कवि गंगाधर मेहेर की पुण्यतिथि का शताब्दी वर्ष भी है। मैं इस अवसर पर उनका पुण्य स्मरण करता हूं, उन्हें श्रद्धांजलि देता हूँ। मैं भक्त दासिआ बाउरी जी, भक्त सालबेग जी, उड़िया भागवत की रचना करने वाले श्री जगन्नाथ दास जी को भी आदरपूर्वक नमन करता हूं।

ओडिशा निजर सांस्कृतिक विविधता द्वारा भारतकु जीबन्त रखिबारे बहुत बड़ भूमिका प्रतिपादन करिछि।

साथियों,

ओडिशा हमेशा से संतों और विद्वानों की धरती रही है। सरल महाभारत, उड़िया भागवत...हमारे धर्मग्रन्थों को जिस तरह यहाँ के विद्वानों ने लोकभाषा में घर-घर पहुंचाया, जिस तरह ऋषियों के विचारों से जन-जन को जोड़ा....उसने भारत की सांस्कृतिक समृद्धि में बहुत बड़ी भूमिका निभाई है। उड़िया भाषा में महाप्रभु जगन्नाथ जी से जुड़ा कितना बड़ा साहित्य है। मुझे भी उनकी एक गाथा हमेशा याद रहती है। महाप्रभु अपने श्री मंदिर से बाहर आए थे और उन्होंने स्वयं युद्ध का नेतृत्व किया था। तब युद्धभूमि की ओर जाते समय महाप्रभु श्री जगन्नाथ ने अपनी भक्त ‘माणिका गौउडुणी’ के हाथों से दही खाई थी। ये गाथा हमें बहुत कुछ सिखाती है। ये हमें सिखाती है कि हम नेक नीयत से काम करें, तो उस काम का नेतृत्व खुद ईश्वर करते हैं। हमेशा, हर समय, हर हालात में ये सोचने की जरूरत नहीं है कि हम अकेले हैं, हम हमेशा ‘प्लस वन’ होते हैं, प्रभु हमारे साथ होते हैं, ईश्वर हमेशा हमारे साथ होते हैं।

साथियों,

ओडिशा के संत कवि भीम भोई ने कहा था- मो जीवन पछे नर्के पडिथाउ जगत उद्धार हेउ। भाव ये कि मुझे चाहे जितने ही दुख क्यों ना उठाने पड़ें...लेकिन जगत का उद्धार हो। यही ओडिशा की संस्कृति भी है। ओडिशा सबु जुगरे समग्र राष्ट्र एबं पूरा मानब समाज र सेबा करिछी। यहाँ पुरी धाम ने ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ की भावना को मजबूत बनाया। ओडिशा की वीर संतानों ने आज़ादी की लड़ाई में भी बढ़-चढ़कर देश को दिशा दिखाई थी। पाइका क्रांति के शहीदों का ऋण, हम कभी नहीं चुका सकते। ये मेरी सरकार का सौभाग्य है कि उसे पाइका क्रांति पर स्मारक डाक टिकट और सिक्का जारी करने का अवसर मिला था।

साथियों,

उत्कल केशरी हरे कृष्ण मेहताब जी के योगदान को भी इस समय पूरा देश याद कर रहा है। हम व्यापक स्तर पर उनकी 125वीं जयंती मना रहे हैं। अतीत से लेकर आज तक, ओडिशा ने देश को कितना सक्षम नेतृत्व दिया है, ये भी हमारे सामने है। आज ओडिशा की बेटी...आदिवासी समुदाय की द्रौपदी मुर्मू जी भारत की राष्ट्रपति हैं। ये हम सभी के लिए बहुत ही गर्व की बात है। उनकी प्रेरणा से आज भारत में आदिवासी कल्याण की हजारों करोड़ रुपए की योजनाएं शुरू हुई हैं, और ये योजनाएं सिर्फ ओडिशा के ही नहीं बल्कि पूरे भारत के आदिवासी समाज का हित कर रही हैं।

साथियों,

ओडिशा, माता सुभद्रा के रूप में नारीशक्ति और उसके सामर्थ्य की धरती है। ओडिशा तभी आगे बढ़ेगा, जब ओडिशा की महिलाएं आगे बढ़ेंगी। इसीलिए, कुछ ही दिन पहले मैंने ओडिशा की अपनी माताओं-बहनों के लिए सुभद्रा योजना का शुभारंभ किया था। इसका बहुत बड़ा लाभ ओडिशा की महिलाओं को मिलेगा। उत्कलर एही महान सुपुत्र मानंकर बिसयरे देश जाणू, एबं सेमानंक जीबन रु प्रेरणा नेउ, एथी निमन्ते एपरी आयौजनर बहुत अधिक गुरुत्व रहिछि ।

साथियों,

इसी उत्कल ने भारत के समुद्री सामर्थ्य को नया विस्तार दिया था। कल ही ओडिशा में बाली जात्रा का समापन हुआ है। इस बार भी 15 नवंबर को कार्तिक पूर्णिमा के दिन से कटक में महानदी के तट पर इसका भव्य आयोजन हो रहा था। बाली जात्रा प्रतीक है कि भारत का, ओडिशा का सामुद्रिक सामर्थ्य क्या था। सैकड़ों वर्ष पहले जब आज जैसी टेक्नोलॉजी नहीं थी, तब भी यहां के नाविकों ने समुद्र को पार करने का साहस दिखाया। हमारे यहां के व्यापारी जहाजों से इंडोनेशिया के बाली, सुमात्रा, जावा जैसे स्थानो की यात्राएं करते थे। इन यात्राओं के माध्यम से व्यापार भी हुआ और संस्कृति भी एक जगह से दूसरी जगह पहुंची। आजी विकसित भारतर संकल्पर सिद्धि निमन्ते ओडिशार सामुद्रिक शक्तिर महत्वपूर्ण भूमिका अछि।

साथियों,

ओडिशा को नई ऊंचाई तक ले जाने के लिए 10 साल से चल रहे अनवरत प्रयास....आज ओडिशा के लिए नए भविष्य की उम्मीद बन रहे हैं। 2024 में ओडिशावासियों के अभूतपूर्व आशीर्वाद ने इस उम्मीद को नया हौसला दिया है। हमने बड़े सपने देखे हैं, बड़े लक्ष्य तय किए हैं। 2036 में ओडिशा, राज्य-स्थापना का शताब्दी वर्ष मनाएगा। हमारा प्रयास है कि ओडिशा की गिनती देश के सशक्त, समृद्ध और तेजी से आगे बढ़ने वाले राज्यों में हो।

साथियों,

एक समय था, जब भारत के पूर्वी हिस्से को...ओडिशा जैसे राज्यों को पिछड़ा कहा जाता था। लेकिन मैं भारत के पूर्वी हिस्से को देश के विकास का ग्रोथ इंजन मानता हूं। इसलिए हमने पूर्वी भारत के विकास को अपनी प्राथमिकता बनाया है। आज पूरे पूर्वी भारत में कनेक्टिविटी के काम हों, स्वास्थ्य के काम हों, शिक्षा के काम हों, सभी में तेजी लाई गई है। 10 साल पहले ओडिशा को केंद्र सरकार जितना बजट देती थी, आज ओडिशा को तीन गुना ज्यादा बजट मिल रहा है। इस साल ओडिशा के विकास के लिए पिछले साल की तुलना में 30 प्रतिशत ज्यादा बजट दिया गया है। हम ओडिशा के विकास के लिए हर सेक्टर में तेजी से काम कर रहे हैं।

साथियों,

ओडिशा में पोर्ट आधारित औद्योगिक विकास की अपार संभावनाएं हैं। इसलिए धामरा, गोपालपुर, अस्तारंगा, पलुर, और सुवर्णरेखा पोर्ट्स का विकास करके यहां व्यापार को बढ़ावा दिया जाएगा। ओडिशा भारत का mining और metal powerhouse भी है। इससे स्टील, एल्युमिनियम और एनर्जी सेक्टर में ओडिशा की स्थिति काफी मजबूत हो जाती है। इन सेक्टरों पर फोकस करके ओडिशा में समृद्धि के नए दरवाजे खोले जा सकते हैं।

साथियों,

ओडिशा की धरती पर काजू, जूट, कपास, हल्दी और तिलहन की पैदावार बहुतायत में होती है। हमारा प्रयास है कि इन उत्पादों की पहुंच बड़े बाजारों तक हो और उसका फायदा हमारे किसान भाई-बहनों को मिले। ओडिशा की सी-फूड प्रोसेसिंग इंडस्ट्री में भी विस्तार की काफी संभावनाएं हैं। हमारा प्रयास है कि ओडिशा सी-फूड एक ऐसा ब्रांड बने, जिसकी मांग ग्लोबल मार्केट में हो।

साथियों,

हमारा प्रयास है कि ओडिशा निवेश करने वालों की पसंदीदा जगहों में से एक हो। हमारी सरकार ओडिशा में इज ऑफ डूइंग बिजनेस को बढ़ावा देने के लिए प्रतिबद्ध है। उत्कर्ष उत्कल के माध्यम से निवेश को बढ़ाया जा रहा है। ओडिशा में नई सरकार बनते ही, पहले 100 दिनों के भीतर-भीतर, 45 हजार करोड़ रुपए के निवेश को मंजूरी मिली है। आज ओडिशा के पास अपना विज़न भी है, और रोडमैप भी है। अब यहाँ निवेश को भी बढ़ावा मिलेगा, और रोजगार के नए अवसर भी पैदा होंगे। मैं इन प्रयासों के लिए मुख्यमंत्री श्रीमान मोहन चरण मांझी जी और उनकी टीम को बहुत-बहुत बधाई देता हूं।

साथियों,

ओडिशा के सामर्थ्य का सही दिशा में उपयोग करके उसे विकास की नई ऊंचाइयों पर पहुंचाया जा सकता है। मैं मानता हूं, ओडिशा को उसकी strategic location का बहुत बड़ा फायदा मिल सकता है। यहां से घरेलू और अंतर्राष्ट्रीय बाजार तक पहुंचना आसान है। पूर्व और दक्षिण-पूर्व एशिया के लिए ओडिशा व्यापार का एक महत्वपूर्ण हब है। Global value chains में ओडिशा की अहमियत आने वाले समय में और बढ़ेगी। हमारी सरकार राज्य से export बढ़ाने के लक्ष्य पर भी काम कर रही है।

साथियों,

ओडिशा में urbanization को बढ़ावा देने की अपार संभावनाएं हैं। हमारी सरकार इस दिशा में ठोस कदम उठा रही है। हम ज्यादा संख्या में dynamic और well-connected cities के निर्माण के लिए प्रतिबद्ध हैं। हम ओडिशा के टियर टू शहरों में भी नई संभावनाएं बनाने का भरपूर हम प्रयास कर रहे हैं। खासतौर पर पश्चिम ओडिशा के इलाकों में जो जिले हैं, वहाँ नए इंफ्रास्ट्रक्चर से नए अवसर पैदा होंगे।

साथियों,

हायर एजुकेशन के क्षेत्र में ओडिशा देशभर के छात्रों के लिए एक नई उम्मीद की तरह है। यहां कई राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय इंस्टीट्यूट हैं, जो राज्य को एजुकेशन सेक्टर में लीड लेने के लिए प्रेरित करते हैं। इन कोशिशों से राज्य में स्टार्टअप्स इकोसिस्टम को भी बढ़ावा मिल रहा है।

साथियों,

ओडिशा अपनी सांस्कृतिक समृद्धि के कारण हमेशा से ख़ास रहा है। ओडिशा की विधाएँ हर किसी को सम्मोहित करती है, हर किसी को प्रेरित करती हैं। यहाँ का ओड़िशी नृत्य हो...ओडिशा की पेंटिंग्स हों...यहाँ जितनी जीवंतता पट्टचित्रों में देखने को मिलती है...उतनी ही बेमिसाल हमारे आदिवासी कला की प्रतीक सौरा चित्रकारी भी होती है। संबलपुरी, बोमकाई और कोटपाद बुनकरों की कारीगरी भी हमें ओडिशा में देखने को मिलती है। हम इस कला और कारीगरी का जितना प्रसार करेंगे, उतना ही इस कला को संरक्षित करने वाले उड़िया लोगों को सम्मान मिलेगा।

साथियों,

हमारे ओडिशा के पास वास्तु और विज्ञान की भी इतनी बड़ी धरोहर है। कोणार्क का सूर्य मंदिर… इसकी विशालता, इसका विज्ञान...लिंगराज और मुक्तेश्वर जैसे पुरातन मंदिरों का वास्तु.....ये हर किसी को आश्चर्यचकित करता है। आज लोग जब इन्हें देखते हैं...तो सोचने पर मजबूर हो जाते हैं कि सैकड़ों साल पहले भी ओडिशा के लोग विज्ञान में इतने आगे थे।

साथियों,

ओडिशा, पर्यटन की दृष्टि से अपार संभावनाओं की धरती है। हमें इन संभावनाओं को धरातल पर उतारने के लिए कई आयामों में काम करना है। आप देख रहे हैं, आज ओडिशा के साथ-साथ देश में भी ऐसी सरकार है जो ओडिशा की धरोहरों का, उसकी पहचान का सम्मान करती है। आपने देखा होगा, पिछले साल हमारे यहाँ G-20 का सम्मेलन हुआ था। हमने G-20 के दौरान इतने सारे देशों के राष्ट्राध्यक्षों और राजनयिकों के सामने...सूर्यमंदिर की ही भव्य तस्वीर को प्रस्तुत किया था। मुझे खुशी है कि महाप्रभु जगन्नाथ मंदिर परिसर के सभी चार द्वार खुल चुके हैं। मंदिर का रत्न भंडार भी खोल दिया गया है।

साथियों,

हमें ओडिशा की हर पहचान को दुनिया को बताने के लिए भी और भी इनोवेटिव कदम उठाने हैं। जैसे....हम बाली जात्रा को और पॉपुलर बनाने के लिए बाली जात्रा दिवस घोषित कर सकते हैं, उसका अंतरराष्ट्रीय मंच पर प्रचार कर सकते हैं। हम ओडिशी नृत्य जैसी कलाओं के लिए ओडिशी दिवस मनाने की शुरुआत कर सकते हैं। विभिन्न आदिवासी धरोहरों को सेलिब्रेट करने के लिए भी नई परम्पराएँ शुरू की जा सकती हैं। इसके लिए स्कूल और कॉलेजों में विशेष आयोजन किए जा सकते हैं। इससे लोगों में जागरूकता आएगी, यहाँ पर्यटन और लघु उद्योगों से जुड़े अवसर बढ़ेंगे। कुछ ही दिनों बाद प्रवासी भारतीय सम्मेलन भी, विश्व भर के लोग इस बार ओडिशा में, भुवनेश्वर में आने वाले हैं। प्रवासी भारतीय दिवस पहली बार ओडिशा में हो रहा है। ये सम्मेलन भी ओडिशा के लिए बहुत बड़ा अवसर बनने वाला है।

साथियों,

कई जगह देखा गया है बदलते समय के साथ, लोग अपनी मातृभाषा और संस्कृति को भी भूल जाते हैं। लेकिन मैंने देखा है...उड़िया समाज, चाहे जहां भी रहे, अपनी संस्कृति, अपनी भाषा...अपने पर्व-त्योहारों को लेकर हमेशा से बहुत उत्साहित रहा है। मातृभाषा और संस्कृति की शक्ति कैसे हमें अपनी जमीन से जोड़े रखती है...ये मैंने कुछ दिन पहले ही दक्षिण अमेरिका के देश गयाना में भी देखा। करीब दो सौ साल पहले भारत से सैकड़ों मजदूर गए...लेकिन वो अपने साथ रामचरित मानस ले गए...राम का नाम ले गए...इससे आज भी उनका नाता भारत भूमि से जुड़ा हुआ है। अपनी विरासत को इसी तरह सहेज कर रखते हुए जब विकास होता है...तो उसका लाभ हर किसी तक पहुंचता है। इसी तरह हम ओडिशा को भी नई ऊचाई पर पहुंचा सकते हैं।

साथियों,

आज के आधुनिक युग में हमें आधुनिक बदलावों को आत्मसात भी करना है, और अपनी जड़ों को भी मजबूत बनाना है। ओडिशा पर्व जैसे आयोजन इसका एक माध्यम बन सकते हैं। मैं चाहूँगा, आने वाले वर्षों में इस आयोजन का और ज्यादा विस्तार हो, ये पर्व केवल दिल्ली तक सीमित न रहे। ज्यादा से ज्यादा लोग इससे जुड़ें, स्कूल कॉलेजों का participation भी बढ़े, हमें इसके लिए प्रयास करने चाहिए। दिल्ली में बाकी राज्यों के लोग भी यहाँ आयें, ओडिशा को और करीबी से जानें, ये भी जरूरी है। मुझे भरोसा है, आने वाले समय में इस पर्व के रंग ओडिशा और देश के कोने-कोने तक पहुंचेंगे, ये जनभागीदारी का एक बहुत बड़ा प्रभावी मंच बनेगा। इसी भावना के साथ, मैं एक बार फिर आप सभी को बधाई देता हूं।

आप सबका बहुत-बहुत धन्यवाद।

जय जगन्नाथ!