ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ దేశవ్యాప్తంగా ఉన్నటువంటి స్వయం సహాయక బృందాల సభ్యురాళ్లతోను, దీన్ దయాళ్ అంత్యోదయ యోజన లబ్ధిదారుల తోను వీడియో కాన్ఫరెన్స్ మాధ్యమం ద్వారా ఈ రోజు సంభాషించారు. వివిధ స్వయం సహాయక బృందాల కు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న ఒక కోటి మంది కి పైగా మహిళలను ఉద్దేశించి ఈ కార్యక్రమం సాగింది. వివిధ ప్రభుత్వ పథకాల లబ్ధిదారులతో ప్రధాన మంత్రి వీడియో కాన్ఫరెన్స్ మాధ్యమం ద్వారా జరుపుతున్న సమావేశాల పరంపర లో ఇది తోమ్మిదో ముఖాముఖి సమావేశం.
వివిధ రాష్ట్రాల స్వయం సహాయక బృందాల మహిళలతో సంభాషణ జరపడం పట్ల ప్రధాన మంత్రి సంతోషాన్ని వ్యక్తం చేస్తూ, ప్రతి ఒక్క సభ్యురాలు సంకల్పం యొక్క, సమష్టి ప్రయత్నాల యొక్క మరియు నవ పారిశ్రామికత్వం యొక్క ప్రేరణాత్మక ఉదాహరణ గా నిలుస్తున్నారన్నారు. మహిళలు కష్టించి పని చేస్తుంటారని, విషమ పరిస్థితులలో స్వావలంబన కు ఆవశ్యకమైన అపార అంతర్గ శక్తి ని వారు కలిగివుంటారని, మరి వారికి పని చేసేందుకు తగ్గ అవకాశాలు ఉంటే చాలునని ఆయన అన్నారు. పలు రంగాలు, ప్రత్యేకించి వ్యవసాయం, ఇంకా పాడి వంటి వాటిని మహిళల తోడ్పాటు లేకుండా ఊహించడం అసాధ్యం అని కూడా ఆయన చెప్పారు. దేశమంతటా ఇదే మహిళల సాధికారిత తాలూకు యథార్థ స్ఫూర్తి అని ఆయన పేర్కొన్నారు.
దీన్ దయాళ్ అంత్యోదయ యోజన- నేశనల్ రూరల్ లైవ్లీహుడ్ మిశన్ ను అన్ని రాష్ట్రాలలో ప్రారంభించినట్లు శ్రీ నరేంద్ర మోదీ తన సంభాషణ క్రమం లో తెలిపారు. 2.5 లక్షల గ్రామ పంచాయతీల లోని కోట్లాది పేద కుటుంబాలకు చేరువ కావడం, ఇంకా వారికి నిలకడతనం తో కూడినటువంటి జీవనోపాధి అవకాశాలను సమకూర్చడం ఈ పథకం ధ్యేయాలు అని ఆయన స్పష్టంచేశారు. ఈ పథకం విజయవంతంగా అమలు అవుతున్నందుకు రాష్ట్రాలను మరియు అధికారులను ఆయన అభినందించారు.
స్వయం సహాయక బృందాలు (ఎస్హెచ్జి లు ) గురించి ప్రధాన మంత్రి చెబుతూ, పేదల ఆర్థిక, సామాజిక అభ్యున్నతి లో, ప్రత్యేకించి సంఘం లోని గ్రామీణ ప్రాంతాలకు చెందిన మహిళల అభ్యున్నతి లో స్వయం సహాయక బృందాలు ఒక అతి ముఖ్యమైన పాత్రను పోషిస్తాయన్నారు. ఎస్హెచ్జి ల సంఖ్య 2011-14 సంవత్సరాల మధ్య కాలంతో పోల్చి చూస్తే గడచిన నాలుగు సంవత్సరాలలో నాలుగింతలు అయినట్లు, పల్లె ప్రాంతాలలో నవ పారిశ్రామికులను సృష్టించడంతో పాటు ఉద్యోగాలను కూడా ఇవి కల్పిస్తున్నాయని ఆయన చెప్పారు. 2011 మరియు 2014 సంవత్సరాల మధ్య గల మూడేళ్ళలో కేవలం 5 లక్షల స్వయం సహాయక బృందాలు ఏర్పడి 52 లక్షల కుటుంబాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించగా 2014వ సంవత్సరం నుండి అదనంగా 20 లక్షల స్వయం సహాయక బృందాలు ఏర్పడి 2.25 కోట్ల కుటుంబాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించాయని వివరించారు.
దేశమంతటా స్వయం సహాయక బృందాలను ప్రోత్సహించడం కోసం ప్రభుత్వం శిక్షణ ను, ఆర్థిక సహాయాన్ని ఇవ్వడమే కాకుండా మరియు అవకాశాలను కూడా అందిస్తోంది. మహిళా కిసాన్ సశక్తీకరణ్ పరియోజన లో భాగంగా 33 లక్షల మందికి పైగా రైతు మహిళలకు శిక్షణ కల్పించడమైంది. ప్రస్తుతం గ్రామీణ భారతావని లో సుమారు 5 కోట్ల మంది మహిళల క్రియాశీల భాగస్వామ్యమున్న 45 లక్షల స్వయం సహాయక బృందాలు పనిచేస్తున్నాయి.
‘దీన్ దయాళ్ అంత్యోదయ యోజన’ ద్వారా పల్లె ప్రాంత యువతీయువకుల లో నైపుణ్యాలను అభివృద్ధి చేయడంపై ప్రత్యేక శ్రద్ధ వహించడం జరుగుతోందని ప్రధాన మంత్రి అన్నారు. చక్కని జీవనాన్ని అపేక్షిస్తున్న యువత ఆకాంక్ష ను నెరవేర్చే దిశగా ఉద్యోగం తో పాటు స్వతంత్రోపాధి ని దృష్టి లో పెట్టుకొని శిక్షణ ను ఇవ్వడం జరుగుతోంది. 600 గ్రామీణ స్వతంత్రోపాధి శిక్షణ సంస్థ ల ద్వారా దాదాపు 28 లక్షల మంది యువతీ యువకులకు నైపుణ్యాల అభివృద్ధి సంబంధిత శిక్షణ ను ఇవ్వడమైంది. దాదాపు 19 లక్షల మందికి ఉద్యోగాలు వచ్చాయి.
విలువ జోడింపు యొక్క ప్రాముఖ్యతను గురించి, ఇంకా విలువ సంబంధిత శృంఖలాన్ని ఏర్పాటు చేయడాన్ని గురించి ప్రధాన మంత్రి తన సంభాషణ క్రమంలో చెప్పుకొచ్చారు. స్వయం సహాయక బృందాలు వాటి ఉత్పత్తులను విక్రయించడానికి గవర్నమెంట్ ఇ-మార్కెట్ ప్లేస్ (GeM)లో నమోదు కావాలంటూ ఆయన విజ్ఞప్తి చేశారు.
స్వయం సహాయక బృందాల సభ్యులు వారి అనుభవాలను, ఎస్హెచ్జి లతో ముడిపడ్డ వారి సాఫల్య గాథలను ప్రధాన మంత్రి సమక్షంలో వెల్లడించారు. పేద మహిళలు వారి యొక్క ఆత్మ విశ్వాసం తో, బలంతో ప్రతికూల పరిస్థితులన్నింటికీ ఎదురొడ్డి జరిపిన పోరాటానికి గాను వారిని ప్రధాన మంత్రి అభినందించారు. మహిళా లబ్ధిదారులు సైతం స్వయం సహాయక బృందాలు వారి జీవితాలలో ఏ విధమైన సకారాత్మక పరివర్తనను తీసుకువచ్చిందీ ఈ సందర్భంగా వివరించారు. లబ్ధిదారులు వారి విజయ గాథలను ఛాయాచిత్రాల తో సహా, అలాగే వారి ఆలోచనలను కూడా నరేంద్ర మోదీ యాప్ (Narendra Modi App) ద్వారా పంపించాలని ప్రధాన మంత్రి కోరారు.
मेरा सौभाग्य है कि आज देशभर की 1 करोड़ से ज्यादा महिलाओं से संवाद करने का अवसर मिला है। आप सब अपने आप में संकल्प, उद्यमशीलता और सामूहिक प्रयासों का एक प्रेरणादायी उदाहरण हैं: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
महिला सशक्तिकरण की जब हम बात करते हैं तो सबसे महत्वपूर्ण आवश्यकता होती है, महिलाओं को स्वयं की शक्तियों को, अपनी योग्यता को, अपने हुनर को पहचानने का अवसर उपलब्ध कराना: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
आज आप किसी भी सेक्टर को देखें, तो आपको वहां पर महिलाएं बड़ी संख्या में काम करती हुए दिखेंगी। देश के एग्रीकल्चर सेक्टर, डेयरी सेक्टर की तो महिलाओं के योगदान के बिना कल्पना ही नहीं की जा सकती: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
हमारे देश के ग्रामीण इलाकों में, छोटे उद्यमियों के लिए, श्रमिकों के लिए, सेल्फ हेल्प groups बहुत महत्वपूर्ण भूमिका निभा रहे हैं: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
ये सेल्फ हेल्प groups एक तरह से गरीबों, खासकर महिलाओं की आर्थिक उन्नति का आधार बने हैं। ये ग्रुप महिलाओं को जागरूक कर रहे हैं, उन्हें आर्थिक और सामाजिक तौर पर मजबूत भी बना रहे हैं: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
दीनदयाल अंत्योदय योजना - राष्ट्रीय ग्रामीण आजीविका मिशन के तहत देश भर की 2.5 लाख ग्राम पंचायतों में करोड़ों ग्रामीण गरीब परिवारों तक पहुंचने का, उन्हें स्थायी आजीविका के अवसर उपलब्ध कराने का लक्ष्य रखा गया है: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
इस योजना को सभी राज्यों में शुरु किया जा चुका है। मैं सभी राज्यों और वहां के अधिकारियों का भी अभिनन्दन करना चाहूँगा जिन्होंने इस योजना को लाखों-करोड़ों महिलाओं तक पहुँचा कर उनके जीवन में सुधार लाने का काम किया है: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Women from Pataliputra in Bihar are interacting with PM @narendramodi. Watch. https://t.co/Bu3sSyiWT4
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Meena Manjhi and her team from Chhattisgarh's Rajnandgaon are interacting with PM @narendramodi. They are associated with brick making. Watch. #EmpoweringRuralWomenhttps://t.co/Bu3sSyAxKC
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
सेल्फ हेल्प groups का यह नेटवर्क पूरे देश भर में फैला हुआ है, अलग-अलग क्षेत्र और व्यवसायों से जुड़ा हुआ है। सरकार उन्हें आगे बढ़ाने के लिए आवश्यक ट्रेनिंग, आर्थिक मदद और अवसर भी उपलब्ध करवा रही है: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
अभी हमने पाटलिपुत्र, बिहार से अमृता देवी जी को सुना और जाना की कैसे सेल्फ हेल्प ग्रुप से जुड़ने के बाद उनके जीवन में बदलाव आया। मैं बिहार के ही कुछ और उदाहरण आपको बताता हूँ: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
वहां सेल्फ हेल्प groups के ढाई लाख से अधिक सदस्य प्रशिक्षण प्राप्त कर धान की बेहतर तरीके से खेती कर रहे हैं। इसी तरह लगभग 2 लाख सदस्य नए तरीक़ों से सब्जी की खेती कर रहे हैं: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
छत्तीसगढ़ के 22 जिलों में 122 बिहान बाजार आउटलेट बनाए गए हैं जहाँ सेल्फ हेल्प groups के 200 वैरायटी के produts बेचे जाते हैं: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Sudha Baghel from Barwani in MP is talking about how a self help group has transformed her life. She is associated with the animal husbandry sector and is making bangles. Due to this, she is able to send her children to study and is also studying herself! #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
दीनदयाल अंत्योदय योजना के तहत ग्रामीण युवाओं के कौशल विकास पर विशेष ध्यान दिया जा रहा है। युवाओं को रोजगार और स्व-रोजगार, दोनों के लिए ट्रेनिंग दी जा रही है ताकि देश के युवा अपनी आशा-आकांक्षा के अनुरूप आगे बढ़ सकें: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Women from Rajasthan's Dungarpur are interacting with PM @narendramodi. Watch. https://t.co/Bu3sSyAxKC
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018