స్మారక నాణెం.. తపాలాబిళ్లను ఆవిష్కరించిన ప్రధానమంత్రి;
“కొత్త పార్లమెంటు 140 కోట్లమంది భారతీయుల ఆశలు.. ఆకాంక్షలకు ప్రతీక”;
“ఇది ప్రపంచానికి భారతదేశ సంకల్పాన్నిచాటే ప్రజాస్వామ్య దేవాలయం”;
“భారతదేశం ముందడుగు వేస్తే ప్రపంచం కూడా ముందుకెళ్తుంది”;
“పవిత్ర రాజదండం గౌరవపునరుద్ధరణ మనకు దక్కినఅదృష్టం... సభా కార్యకలాపాల నిర్వహణలో ఈ దండం మనకు స్ఫూర్తినిస్తూనే ఉంటుంది”;
“మన ప్రజాస్వామ్యమే మనకు స్ఫూర్తి... మన రాజ్యాంగమే మన సంకల్పం”;
“అమృత కాలమంటే మన వారసత్వ పరిరక్షణసహాఅభివృద్ధికి కొత్త కోణాలు జోడించే సమయం”;
“నేటి భారతం బానిస మనస్తత్వాన్నివీడి- ఆనాటి ప్రాచీన కళా వైభవాన్ని స్వీకరిస్తోంది... ఈ కొత్త పార్లమెంటు భవనమే అందుకు సజీవ తార్కాణం”;
“ఒకే భారతం-శ్రేష్ఠ భారతం’ స్ఫూర్తి ఈ భవనంలో అణువణువునా కనిపిస్తుంది”;
“ఈ కొత్త భవనంలో నిర్మాణ కార్మికుల పాత్ర చిరస్థాయిగానిలవడం ఇదే తొలిసారి”;
“భవంతిలోనిప్రతి ఇటుక, ప్రతి గోడ, ప్రతి అణువూ పేదల సంక్షేమానికే అంకితం”;
“140 కోట్ల మంది పౌరుల సంకల్పమే కొత్త పార్లమెంటుకు పవిత్రతకు చిహ్నం”

గౌరవనీయ లోక్ సభ స్పీకర్ శ్రీ ఓం బిర్లా గారు, రాజ్యసభ డిప్యూటీ చైర్మన్ శ్రీ హరివంశ్ గారు, గౌరవనీయ పార్లమెంటు సభ్యులు, సీనియర్ ప్రజాప్రతినిధులు, విశిష్ట అతిథులు, ఇతర ప్రముఖులందరూ, ప్రియమైన నా దేశప్రజలారా!

 

ప్రతి దేశ అభివృద్ధి ప్రయాణంలో ఎప్పటికీ చిరస్థాయిగా నిలిచిపోయే క్షణాలు ఉంటాయి. కొన్ని తేదీలు చరిత్ర నుదుటిపై చెరగని ముద్ర వేస్తాయి. నేడు 29 మే, 2023 అటువంటి శుభ సందర్భం. దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చి 75 ఏళ్లు పూర్తయిన సందర్భంగా దేశం 'అమృత్ మహోత్సవ్'ను నిర్వహిస్తోంది. భారత ప్రజలు తమ ప్రజాస్వామ్యాన్ని ఈ 'అమృత్ మహోత్సవ్'లో ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనాన్ని బహుమతిగా ఇచ్చారు. ఉదయం పార్లమెంట్ హౌస్ ఆవరణలో సర్వమత ప్రార్థనలు నిర్వహించారు. భారత ప్రజాస్వామ్య ఈ సువర్ణ ఘట్టానికి నేను దేశ ప్రజలందరికీ అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను.

 

మిత్రులారా,

 

ఇది కేవలం భవనం మాత్రమే కాదు. ఇది 140 కోట్ల మంది భారతీయుల ఆకాంక్షలు, కలలకు ప్రతిబింబం. భారతదేశ దృఢ సంకల్ప సందేశాన్ని ప్రపంచానికి అందించే మన ప్రజాస్వామ్య దేవాలయం ఇది. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనం ప్రణాళికలను వాస్తవికతతో, విధానాలను అమలుతో, సంకల్ప శక్తిని కార్యాచరణ శక్తితో, సంకల్పంతో విజయంతో అనుసంధానించే ఒక ముఖ్యమైన అనుసంధానంగా నిరూపించబడుతుంది. ఈ నూతన భవనం మన స్వాతంత్ర్య సమరయోధుల కలలను సాకారం చేయడానికి ఒక మాధ్యమంగా పనిచేస్తుంది. ఈ నూతన భవనం 'ఆత్మనిర్భర్ భారత్' ఆవిర్భావానికి సాక్ష్యంగా నిలవనుంది. ఈ నూతన భవనం అభివృద్ధి చెందిన భారతదేశ ఆకాంక్షల సాధనకు సాక్ష్యంగా నిలుస్తుంది. ఈ నూతన భవనం ఆధునిక, పురాతన సహజీవనానికి ఆదర్శవంతమైన ప్రాతినిధ్యం. 

మిత్రులారా,

నూతన మార్గాల్లో నడవడం ద్వారానే నూతన ఒరవడి ఏర్పడుతుంది. నేడు నవభారతం నూతన లక్ష్యాలను నిర్దేశించుకుంటూ నూతన దారులు తొక్కుతోంది.. నూతన ఉత్సాహం, నూతన అభిరుచితో.. కొత్త ప్రయాణం, కొత్త ఆలోచన. దిశ కొత్తది, దృష్టి కొత్తది. తీర్మానం కొత్తది, నమ్మకం కొత్తది. సంకల్పం కొత్తగా ఉంది. ఆత్మవిశ్వాసం కొత్తగా ఉంటుంది. ఈ రోజు మరోసారి ప్రపంచం మొత్తం భారతదేశాన్ని, భారతదేశ దృఢ సంకల్పాన్ని, భారత ప్రజల పరాక్రమాన్ని, భారత ప్రజల స్ఫూర్తిని గౌరవంతో, ఆశతో చూస్తోంది. భారతదేశం పురోగమిస్తే ప్రపంచం పురోగమిస్తుంది. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనం భారతదేశ అభివృద్ధికి నాంది పలకడమే కాకుండా ప్రపంచ పురోగతికి పిలుపునిస్తుంది.

 

మిత్రులారా,

ఈ చారిత్రాత్మక సందర్భాన్ని పురస్కరించుకుని కొద్దిసేపటి క్రితం పార్లమెంట్ నూతన భవనంలో పవిత్ర సెంగోల్ ను కూడా ప్రతిష్టించారు. గొప్ప చోళ సామ్రాజ్యంలో, సెంగోల్ కర్తవ్యానికి, సేవా మార్గానికి, జాతీయవాద మార్గానికి చిహ్నంగా పరిగణించబడింది.. రాజాజీ, అధీనం ఋషుల మార్గదర్శకత్వంలో ఈ సెంగోలు అధికార మార్పిడికి చిహ్నంగా మారింది. ముఖ్యంగా తమిళనాడు నుంచి వచ్చిన అధీనం సాధువులు ఈ ఉదయం పార్లమెంట్ హౌస్ కు వచ్చి మమ్మల్ని ఆశీర్వదించారు. వారికి మళ్లీ గౌరవపూర్వకంగా నమస్కరిస్తున్నాను. వారి మార్గదర్శకత్వంలో లోక్ సభలో ఈ పవిత్ర సెంగోల్ ను ఏర్పాటు చేశారు. తాజాగా దీని చరిత్రకు సంబంధించిన చాలా విషయాలను మీడియా పంచుకుంది. దాని వివరాల్లోకి వెళ్లదలుచుకోలేదు. కానీ ఈ పవిత్రమైన సెంగోల్ కీర్తిని, గౌరవాన్ని పునరుద్ధరించగలగడం మన అదృష్టం అని నేను నమ్ముతున్నాను. ఈ పార్లమెంటు భవనంలో కార్యకలాపాలు ఎప్పుడు ప్రారంభమైనా, ఈ సెంగోల్ మనందరికీ స్ఫూర్తినిస్తూనే ఉంటుంది.

మిత్రులారా,

భారతదేశం ప్రజాస్వామ్య దేశమే కాదు, ప్రజాస్వామ్యానికి తల్లి కూడా. నేడు భారతదేశం ప్రపంచ ప్రజాస్వామ్యానికి ప్రధాన స్థావరంగా ఉంది. ప్రజాస్వామ్యం అనేది మనకు ఒక వ్యవస్థ మాత్రమే కాదు. ఇది ఒక సంస్కృతి, ఒక ఆలోచన, ఒక సంప్రదాయం. సభలు, సమితుల ప్రజాస్వామిక ఆదర్శాలను మన వేదాలు మనకు బోధిస్తాయి. మహాభారతం వంటి గ్రంథాలలో 'గణాలు', గణతంత్రాల వ్యవస్థ గురించి ప్రస్తావించబడింది. వైశాలి వంటి రిపబ్లిక్ లలో మనం జీవించాము. బసవేశ్వరుని 'అనుభవ మండపాన్ని' మన గర్వకారణంగా భావించాం. తమిళనాడులో లభించిన క్రీ.శ.900 నాటి శాసనం ఇప్పటికీ అందర్నీ ఆశ్చర్యపరుస్తోంది. మన ప్రజాస్వామ్యమే మనకు స్ఫూర్తి. మన రాజ్యాంగం మన సంకల్పం. ఈ స్ఫూర్తికి, తీర్మానానికి మన పార్లమెంటు ఉత్తమ ప్రతినిధి. ఈ పార్లమెంటు దేశం ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న గొప్ప సంస్కృతిని ఈ రూపంలో ప్రకటిస్తుంది शेते निपद्य-मानस्य चराति चरतो भगः चरैवेति, चरैवेति- चरैवेति॥ అంటే ఆగినవాడి అదృష్టం కూడా ఆగిపోతుంది. కానీ ముందుకు సాగే వ్యక్తి, అతని భవితవ్యం ముందుకు సాగుతుంది, నూతన శిఖరాలను తాకుతుంది. అందుకని ముందుకు సాగాలి. బానిసత్వం తర్వాత చాలా కోల్పోయిన తర్వాత మన భారతదేశం తన నూతన ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించింది. ఎన్నో ఒడిదుడుకులను ఎదుర్కొని, ఎన్నో సవాళ్లను అధిగమించిన ఆ ప్రయాణం ఇప్పుడు స్వాతంత్య్ర 'అమృత్ కాల్'లోకి ప్రవేశించింది. వారసత్వాన్ని పరిరక్షిస్తూ అభివృద్ధిలో నూతన కోణాలను సృష్టించే 'అమృత్ కాల్' స్వాతంత్ర్యానికి సంబంధించిన ఈ 'అమృత్ కాల్'. దేశానికి నూతన దిశను అందించే 'అమృత్ కాల్' స్వాతంత్ర్యానికి సంబంధించిన ఈ 'అమృత్ కాల్'. అనంతమైన కలలను, అసంఖ్యాక ఆకాంక్షలను నెరవేర్చే 'అమృత్ కల్' స్వాతంత్ర్యానికి సంబంధించిన ఈ 'అమృత్ కాల్'. ఈ 'అమృత్ కాల్' పిలుపు -

मुक्त मातृभूमि को नवीन मान चाहिए।

नवीन पर्व के लिए, नवीन प्राण चाहिए।

मुक्त गीत हो रहा, नवीन राग चाहिए।

नवीन पर्व के लिए, नवीन प्राण चाहिए।

(స్వేచ్ఛాయుత మాతృభూమి నూతన విలువలకు అర్హమైనది.

నూతన పండుగకు, నూతన జీవితం అవసరం..

ఒక నూతన పాట పాడుతున్నప్పుడు, మనకు నూతన మెలోడీ అవసరం.

నూతన పండుగకు, నూతన జీవితం అవసరం.)

అందువల్ల, భారతదేశ భవిష్యత్తును ఉజ్వలంగా మార్చబోతున్న ఈ పనిప్రాంతం కూడా అంతే సృజనాత్మకంగా, ఆధునికంగా ఉండాలి. 

మిత్రులారా,

ఒకప్పుడు ప్రపంచంలోనే అత్యంత సంపన్న, అద్భుతమైన దేశాలలో భారతదేశం ఒకటిగా ఉండేది. భారతదేశపు వాస్తుశిల్పం భారతదేశ నగరాల నుండి రాజభవనాల వరకు, భారతదేశ దేవాలయాల నుండి శిల్పాల వరకు భారతదేశ నైపుణ్యాన్ని ప్రకటించింది. సింధు నాగరికత పట్టణ ప్రణాళిక నుండి మౌర్య స్తంభాలు, స్థూపాల వరకు, చోళులు నిర్మించిన అద్భుతమైన దేవాలయాల నుండి జలాశయాలు, పెద్ద ఆనకట్టల వరకు, భారతదేశ చాతుర్యం ప్రపంచం నలుమూలల నుండి పర్యాటకులను ఆశ్చర్యపరిచింది. కానీ వందల సంవత్సరాల బానిసత్వం ఈ అహంకారాన్ని మన నుంచి దూరం చేసింది. ఒకానొక సమయంలో ఇతర దేశాల్లోని నిర్మాణాల పట్ల ఆకర్షితులయ్యేవాళ్లం. 21వ శతాబ్దపు నవభారతం, ఉన్నత స్ఫూర్తితో నిండిన భారతదేశం, బానిసత్వపు మనస్తత్వాన్ని విడిచిపెడుతోంది. ప్రాచీన కాలం నాటి ఆ మహిమాన్విత ప్రవాహాన్ని నేడు భారతదేశం మరోసారి తనవైపు తిప్పుకుంటోంది. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనం ఈ ప్రయత్నానికి సజీవ చిహ్నంగా మారింది. ఈ రోజు ప్రతి భారతీయుడు పార్లమెంటు నూతన భవనాన్ని చూసి గర్వపడుతున్నాడు. ఈ భవనం వారసత్వంతో పాటు వాస్తుశిల్పాన్ని కలిగి ఉంది. ఈ నిర్మాణంలో కళతో పాటు నైపుణ్యం కూడా ఉంది. అందులో సంస్కృతితో పాటు రాజ్యాంగ స్వరం కూడా ఉంది.

లోక్ సభ లోపలి భాగం జాతీయ పక్షి నెమలిపై ఆధారపడి ఉండటాన్ని మీరు చూడవచ్చు. రాజ్యసభ లోపలి భాగం జాతీయ పుష్పం కమలంపై ఆధారపడి ఉంటుంది. మన జాతీయ వృక్షం మర్రి కూడా పార్లమెంటు ఆవరణలోనే ఉంది. ఈ నూతన భవనం మన దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల వైవిధ్యానికి అనుగుణంగా ఉంది. రాజస్థాన్ నుంచి తెప్పించిన గ్రానైట్, ఇసుకరాయిని ఇందులో ఉపయోగించారు. చెక్క పని మహారాష్ట్రకు చెందినది. యూపీలోని భదోహికి చెందిన కళాకారులు చేతితో కార్పెట్లు నేశారు. ఒకరకంగా చెప్పాలంటే ఈ భవనంలోని ప్రతి కణంలోనూ 'ఏక్ భారత్, శ్రేష్ఠ భారత్' స్ఫూర్తిని మనం చూస్తాం.

మిత్రులారా,

పార్లమెంటు పాత భవనంలో ప్రతి ఒక్కరూ తమ పనులు నిర్వహించడానికి ఎంత కష్టపడ్డారో మనందరికీ తెలుసు. సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో పాటు సీటింగ్ అరేంజ్ మెంట్ కు సంబంధించిన సమస్యలు తలెత్తాయి. గత రెండున్నర దశాబ్దాలుగా పార్లమెంటు నూతన భవనం ఆవశ్యకతపై దేశం నిరంతరం చర్చిస్తూనే ఉంది. మరి భవిష్యత్తులో సీట్ల సంఖ్య పెరిగి, ఎంపీల సంఖ్య పెరిగినప్పుడు ప్రజలు ఎక్కడ కూర్చుంటారో కూడా ఆలోచించాలి.

అందువల్ల పార్లమెంటుకు నూతన భవనం నిర్మించాల్సిన అవసరం ఎంతైనా ఉంది. ఈ అద్భుతమైన భవనం ఆధునిక సౌకర్యాలతో ఉండటం చూసి నేను సంతోషిస్తున్నాను. ఈ క్షణంలో కూడా సూర్యరశ్మి నేరుగా ఈ హాలులోకి ప్రవేశిస్తోంది. విద్యుత్ వినియోగాన్ని తగ్గించి, అన్ని చోట్లా అత్యాధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానంతో కూడిన గ్యాడ్జెట్లు ఉండేలా పూర్తి జాగ్రత్తలు తీసుకున్నారు. 

మిత్రులారా,

ఈ ఉదయం, ఈ పార్లమెంటు భవనం నిర్మాణంలో పాలుపంచుకున్న కార్మికుల బృందాన్ని కలిసే అవకాశం నాకు లభించింది. ఈ పార్లమెంటు భవనం సుమారు 60,000 మంది కార్మికులకు ఉపాధి కల్పించింది. వారు తమ చెమటను, శ్రమను ఈ నూతన నిర్మాణాన్ని నిర్మించడానికి వెచ్చించారు. వారి శ్రమను గౌరవించడానికి పార్లమెంటులో ఒక ప్రత్యేక డిజిటల్ గ్యాలరీని ఏర్పాటు చేయడం నాకు సంతోషంగా ఉంది, ఇది బహుశా ప్రపంచంలోనే మొట్టమొదటిది. ఇప్పుడు పార్లమెంటు నిర్మాణంలో వారి సహకారం కూడా చిరస్మరణీయంగా మారింది.

మిత్రులారా,

గత తొమ్మిదేళ్లను ఏ నిపుణుడైనా అంచనా వేస్తే, ఈ తొమ్మిదేళ్లు నూతన నిర్మాణాలు, భారతదేశంలోని పేదల సంక్షేమానికి సంబంధించినవని తెలుస్తుంది. ఈ రోజు, పార్లమెంటు నూతన భవనం నిర్మాణం పట్ల మేము గర్వపడుతున్నాము, కానీ గత తొమ్మిదేళ్లలో పేదల కోసం నాలుగు కోట్ల గృహాలను నిర్మించడం పట్ల నేను సంతృప్తిగా ఉన్నాను. ఈ అద్భుతమైన భవనాన్ని చూసి తలలు పైకెత్తి చూస్తే, గత తొమ్మిదేళ్లలో 11 కోట్ల మరుగుదొడ్ల నిర్మాణం మహిళల గౌరవాన్ని కాపాడి, వారి తలలు పైకెత్తేలా చేసినందుకు నేను సంతృప్తి చెందుతున్నాను. ఈ రోజు మనం ఈ పార్లమెంటు భవనంలో సౌకర్యాల గురించి చర్చిస్తున్నప్పుడు, గత తొమ్మిదేళ్లలో గ్రామాలను అనుసంధానించడానికి మేము 400,000 కిలోమీటర్లకు పైగా రహదారులను నిర్మించామని నేను సంతృప్తి చెందాను. ఎకో ఫ్రెండ్లీగా ఉండే ఈ భవనాన్ని చూసి సంతోషిస్తున్నప్పుడు, ప్రతి నీటి బొట్టును ఆదా చేయడానికి మేము 50,000 'అమృత్ సరోవర్స్' (నీటి రిజర్వాయర్లు) నిర్మించినందుకు నేను సంతృప్తి చెందుతున్నాను. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనంలో లోక్ సభ, రాజ్యసభలను మనం సంబరాలు చేసుకుంటుంటే, దేశంలో 30,000కు పైగా నూతన పంచాయతీ భవన్ లను (గ్రామ కౌన్సిల్ భవనాలు) నిర్మించినందుకు నేను సంతృప్తి చెందుతున్నాను. మరో మాటలో చెప్పాలంటే, పంచాయతీ భవన్ల నుండి పార్లమెంటు భవనం వరకు, మా అంకితభావం అలాగే ఉంటుంది, మా స్ఫూర్తి మారదు.

దేశాభివృద్ధి ప్రజల అభివృద్ధికి పర్యాయపదం. 

మిత్రులారా,

ఆగస్టు 15న ఎర్రకోటపై నుంచి జాతినుద్దేశించి ప్రసంగించినప్పుడు 'ఇదే సరైన సమయం' అని చెప్పిన విషయం మీకు గుర్తుండే ఉంటుంది. ప్రతి దేశ చరిత్రలోనూ దేశ చైతన్యం నూతనగా జాగృతం అయ్యే సందర్భం వస్తుంది. స్వాతంత్య్రానికి ముందు 25 ఏళ్లను, అంటే 1947 వరకు ఇదే పరిస్థితి తలెత్తింది. గాంధీజీ సహాయ నిరాకరణోద్యమం యావత్ దేశంలో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నింపింది. గాంధీజీ ప్రతి భారతీయుడిని స్వయంపాలన సంకల్పంతో అనుసంధానం చేశారు. ప్రతి భారతీయుడు స్వాతంత్ర్యం కోసం మనస్ఫూర్తిగా అంకితమైన సమయం అది, దీని ఫలితాన్ని 1947 లో భారతదేశ స్వాతంత్ర్యంలో మనం చూశాము. స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన ఈ 'అమృత్ కాల్' కూడా భారతదేశ చరిత్రలో ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయి. మరో 25 ఏళ్లలో భారతదేశం వందేళ్ల స్వాతంత్య్ర దినోత్సవాన్ని జరుపుకోనుంది. మన ముందు 25 ఏళ్ల 'అమృత్' పీరియడ్ కూడా ఉంది. ఈ 25 ఏళ్లలో కలిసి పనిచేయడం ద్వారా భారతదేశాన్ని అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా మార్చడమే మా లక్ష్యం. లక్ష్యం ప్రతిష్టాత్మకమైనది, మార్గం సవాలుతో కూడుకున్నది, కానీ ప్రతి పౌరుడు మనస్ఫూర్తిగా కట్టుబడి ఉండాలి, నూతన చొరవ తీసుకోవాలి, నూతన తీర్మానాలు చేయాలి, నూతన వేగాన్ని స్వీకరించాలి. భారతీయుల విశ్వాసం ఒక్క భారతదేశానికే పరిమితం కాదనడానికి చరిత్రే సాక్ష్యం. మన స్వాతంత్ర్య పోరాటం ప్రపంచవ్యాప్తంగా అనేక దేశాలలో నూతన చైతన్యాన్ని రగిలించింది. మన స్వాతంత్ర్య పోరాటం ద్వారా భారతదేశం స్వాతంత్ర్యాన్ని పొందడమే కాకుండా అనేక దేశాలను స్వాతంత్ర్య మార్గంలో ప్రేరేపించింది. భారత్ విశ్వాసం ఇతర దేశాల నమ్మకాన్ని బలపరిచింది. అందువల్ల, విస్తారమైన జనాభా, అనేక సవాళ్లతో భారతదేశం వంటి వైవిధ్యభరితమైన దేశం ఆత్మవిశ్వాసంతో ముందుకు సాగుతున్నప్పుడు, అది ప్రపంచంలోని అనేక దేశాలకు ప్రేరణగా నిలుస్తుంది. భారతదేశం సాధించిన ప్రతి విజయం రాబోయే రోజుల్లో ప్రపంచంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో వివిధ దేశాల విజయానికి చిహ్నంగా, ప్రేరణకు ఒక కారణం అవుతుంది. ఈ రోజు భారతదేశం పేదరికాన్ని వేగంగా నిర్మూలిస్తే, పేదరికాన్ని అధిగమించడానికి అనేక దేశాలకు స్ఫూర్తినిస్తుంది. అభివృద్ధి చెందిన భారతదేశం కోసం చేసిన తీర్మానం అనేక ఇతర దేశాలకు బలం చేకూరుస్తుంది. అందువల్ల భారత్ బాధ్యత మరింత పెరుగుతుంది. 

మిత్రులారా,

 

విజయానికి మొదటి షరతు తనపై తాను నమ్మకం ఉంచుకోవడం. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనం ఆ నమ్మకాన్ని నూతన శిఖరాలకు తీసుకెళుతుంది. అభివృద్ధి చెందిన భారత నిర్మాణంలో ఇది మనందరికీ స్ఫూర్తిదాయకంగా నిలుస్తుంది. ఈ పార్లమెంటు భవనం ప్రతి భారతీయుడిలో కర్తవ్య భావాన్ని మేల్కొలుపుతుంది. ఈ పార్లమెంటులో కూర్చునే ప్రతినిధులు నూతన స్ఫూర్తితో ప్రజాస్వామ్యానికి నూతన దిశానిర్దేశం చేయడానికి కృషి చేస్తారని నేను నమ్ముతున్నాను. 'నేషన్ ఫస్ట్' స్ఫూర్తితో ముందుకు సాగాలి- इदं राष्ट्राय इदं न मम. మన బాధ్యతలకు ప్రాధాన్యమివ్వాలి - कर्तव्यमेव कर्तव्यं, अकर्तव्यं न कर्तव्यं. అన్నింటికీ మించి మన కర్తవ్యాన్ని నిర్వర్తించాలి. మన ప్రవర్తన ద్వారా మనం ఆదర్శంగా --- यद्यदा-चरति श्रेष्ठः तत्तदेव इतरो जनः స్వీయ-మెరుగుదల కోసం నిరంతరం కృషి చేయాలి--- उद्धरेत् आत्मना आत्मानम्। మన స్వంత మార్గాన్ని మనం సృష్టించుకోవాలి - अप्प दीपो भव: మనల్ని మనం క్రమశిక్షణలో పెట్టుకోవాలి, ఆత్మపరిశీలన చేసుకోవాలి, స్వీయ నియంత్రణ పాటించాలి--- तपसों हि परम नास्ति, तपसा विन्दते महत। ప్రజా సంక్షేమమే మన జీవన మంత్రంగా --- लोकहितं मम करणीयम्. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనంలో మన బాధ్యతలను నిజాయితీగా నిర్వర్తిస్తే, దేశ పౌరులు కూడా నూతన స్ఫూర్తిని పొందుతారు.

 

మిత్రులారా,

ఈ నూతన పార్లమెంటు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద ప్రజాస్వామ్య దేశానికి నూతన శక్తిని, బలాన్ని అందిస్తుంది. మా కార్యకర్తలు తమ కృషి, చెమటతో ఈ పార్లమెంట్ భవనాన్ని అద్భుతంగా తీర్చిదిద్దారు. ఇప్పుడు మన అంకితభావంతో దీన్ని మరింత దివ్యంగా తీర్చిదిద్దాల్సిన బాధ్యత మనందరిపై ఉంది. ఒక దేశంగా, 140 కోట్ల మంది భారతీయుల సంకల్పమే ఈ నూతన పార్లమెంటు కు జీవశక్తి. ఇక్కడ తీసుకునే ప్రతి నిర్ణయమూ రాబోయే శతాబ్ధాలకు రూపమిస్తుంది, అలంకరిస్తుంది. ఇక్కడ తీసుకునే ప్రతి నిర్ణయం భవిష్యత్ తరాలకు సాధికారత కల్పిస్తుంది. ఇక్కడ తీసుకునే ప్రతి నిర్ణయమూ భారతదేశ ఉజ్వల భవిష్యత్తుకు పునాది వేస్తుంది. పేదలు, దళితులు, అణగారిన వర్గాలు, గిరిజన వర్గాలు, దివ్యాంగులు, ప్రతి వెనుకబడిన కుటుంబం సాధికారతకు మార్గం ఇక్కడే పయనిస్తుంది. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనంలోని ప్రతి ఇటుక, ప్రతి గోడ పేదల సంక్షేమానికి అంకితం చేయబడింది. రాబోయే 25 ఏళ్లలో, ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనం లో చేసిన నూతన చట్టాలు భారతదేశాన్ని అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా మారుస్తాయి. ఈ పార్లమెంటులో చేసిన చట్టాలు భారతదేశంలో పేదరిక నిర్మూలనకు దోహదపడతాయి. ఈ పార్లమెంటులో చేసిన చట్టాలు యువతకు నూతన అవకాశాలను సృష్టిస్తాయి, మహిళలకు సాధికారత కల్పిస్తాయి. ఈ పార్లమెంటు నూతన భవనం నవ భారత నిర్మాణానికి పునాది అవుతుందని నేను నమ్ముతున్నాను. ఇది విధానం, న్యాయం, సత్యం, గౌరవం తో పాటు విధి సూత్రాలకు కట్టుబడి ఉన్న సంపన్న, బలమైన, అభివృద్ధి చెందిన భారతదేశం అవుతుంది. పార్లమెంటు నూతన భవనాన్ని ప్రారంభించిన సందర్భంగా భారత పౌరులందరికీ నా హృదయపూర్వక అభినందనలు తెలియజేస్తున్నాను.

 

ధన్యవాదాలు!

 

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।