Projects will significantly boost infrastructure development, enhance connectivity and give an impetus to ease of living in the region
PM inaugurates Deoghar Airport; to provide direct air connectivity to Baba Baidyanath Dham
PM dedicates in-patient Department and Operation Theatre services at AIIMS, Deoghar
“We are working on the principle of development of the nation by the development of the states”
“When a holistic approach guides projects, new avenues of income come for various segments of the society”
“We are taking many historic decisions for converting deprivation into opportunities”
“When steps are taken to improve the ease of life for common citizens, national assets are created and new opportunities of national development emerge”

జార్ఖండ్ గవర్నర్ శ్రీ రమేష్ బైస్ జీ, ముఖ్యమంత్రి శ్రీ హేమంత్ సోరెన్ జీ, కేంద్ర మంత్రివర్గంలో నా సహచరుడు  శ్రీ జ్యోతిరాదిత్య సింధియా జీ, జార్ఖండ్ ప్రభుత్వ మంత్రులు, ఎంపీ నిషికాంత్ జీ, ఇతర ఎంపీలు మరియు ఎమ్మెల్యేలు, మహిళలు మరియు పెద్దమనుషులు,

బాబా ధామ్ ను సందర్శించిన తరువాత ప్రతి ఒక్కరూ సంతోషిస్తారు. ఈ రోజు డియోఘర్ నుండి జార్ఖండ్ అభివృద్ధికి ఊతమిచ్చే అదృష్టం మనందరికీ దక్కింది. బాబా బైద్యనాథ్ ఆశీస్సులతో నేడు 16,000 కోట్లకు పైగా విలువైన ప్రాజెక్టులను ప్రారంభించడం లేదా వాటికి పునాదిరాళ్లు వేయడం జరిగింది. ఇవి జార్ఖండ్ యొక్క ఆధునిక కనెక్టివిటీ, శక్తి, ఆరోగ్యం, విశ్వాసం మరియు పర్యాటకానికి చాలా ప్రేరణను ఇవ్వబోతున్నాయి. డియోఘర్ విమానాశ్రయం మరియు డియోఘర్ ఎయిమ్స్ గురించి మేము చాలా కాలంగా కలలు కంటున్నాము. ఈ కల కూడా ఇప్పుడు సాకారమవుతోంది.

మిత్రులారా,

 

ఈ పథకాలు జార్ఖండ్ లోని లక్షల మంది ప్రజల జీవితాలను సులువు చేయడమే కాకుండా, వ్యాపారం, వాణిజ్యం, ప ర్యాటక రంగం, ఉపాధి మ రియు స్వయం ఉపాధికి అనేక కొత్త అవకాశాలను కల్పించనున్నాయి. ఈ అభివృద్ధి పథ కాలన్నింటికీ జార్ఖండ్ ప్రజలందరికీ నా శుభాకాంక్షలను తెలియజేస్తున్నాను. ఈ ప్రాజెక్టులు జార్ఖండ్ లో ప్రారంభించబడుతున్నాయి, కానీ జార్ఖండ్ తో పాటు బీహార్ మరియు పశ్చిమ బెంగాల్ లోని అనేక ప్రాంతాలు కూడా నేరుగా ప్రయోజనం పొందుతాయి. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే, ఈ ప్రాజెక్టులు తూర్పు భారతదేశం యొక్క అభివృద్ధికి కూడా ప్రేరణను ఇస్తాయి.

మిత్రులారా,

 

గత ఎనిమిదేళ్లుగా రాష్ట్రాల అభివృద్ధి ద్వారా దేశాభివృద్ధికి సంబంధించిన ఈ విధానంతో దేశం పనిచేస్తోంది. ఝార్ఖండ్ ను హైవేలు, రైల్వేలు, వాయుమార్గాలు, జలమార్గాలతో అనుసంధానం చేసే మా ప్రయత్నంలో గత ఎనిమిదేళ్లలో ఇదే స్ఫూర్తి ప్రధానమైనది. 13  హైవే ప్రాజెక్టులు ప్రారంభించబడ్డాయి లేదా వాటికి పునాదిరాయి వేయబడ్డాయి, బీహార్ మరియు పశ్చిమ బెంగాల్ లతో పాటు దేశంలోని మిగిలిన ప్రాంతాలతో జార్ఖండ్ యొక్క కనెక్టివిటీని బలోపేతం చేస్తుంది. మీర్జాచౌకి మరియు ఫరక్కా మధ్య నిర్మిస్తున్న నాలుగు వరుసల రహదారి మొత్తం సంతాల్ పరగణాకు ఆధునిక సౌకర్యాలను అందిస్తుంది. రాంచీ-జంషెడ్పూర్ హైవే ఇప్పుడు రాష్ట్ర రాజధాని మరియు పారిశ్రామిక నగరం మధ్య ప్రయాణ సమయం మరియు రవాణా ఖర్చు రెండింటినీ గణనీయంగా తగ్గిస్తుంది. పాల్మా గుమ్లా విభాగం నుండి ఛత్తీస్ గఢ్ కు మెరుగైన ప్రాప్యత ఉంటుంది మరియు పారాదీప్ పోర్ట్ మరియు హల్దియా నుండి జార్ఖండ్ కు పెట్రోలియం ఉత్పత్తులను రవాణా చేయడం కూడా సులభం మరియు చౌకగా మారుతుంది. ఈ రోజు రైలు నెట్ వర్క్ లో విస్తరణ ఈ ప్రాంతం అంతటా కొత్త రైళ్లకు మార్గాలను కూడా తెరిచింది మరియు రైలు రవాణాను వేగవంతం చేసింది. ఈ సౌకర్యాలన్నీ జార్ఖండ్ పారిశ్రామిక అభివృద్ధిపై సానుకూల ప్రభావాన్ని చూపుతాయి.

మిత్రులారా,

 

నాలుగు సంవత్సరాల క్రితం దేవ్‌గఢ్‌ విమానాశ్రయానికి శంకుస్థాపన చేసే అదృష్టం నాకు లభించింది. కరోనా నేపథ్యంలో ఎన్ని ఇబ్బందులు ఎదురైనా ఈ ప్రాజెక్టుపై త్వరితగతిన పురోగతి సాధించామని, నేడు జార్ఖండ్ కు రెండో విమానాశ్రయం లభిస్తోందన్నారు. డియోఘర్ విమానాశ్రయం ప్రతి సంవత్సరం సుమారు ఐదు లక్షల మంది ప్రయాణీకులను నిర్వహించగలదు. ఇది చాలా మందికి బాబా యొక్క 'దర్శనం' చేసుకోవడాన్ని సులభతరం చేస్తుంది.

మిత్రులారా,

 

హవాయి చప్పల్స్ ధరించిన వారు కూడా విమాన ప్రయాణాన్ని ఆస్వాదించవచ్చనే ఆలోచనతో మన ప్రభుత్వం ఉడాన్ పథకాన్ని ప్రారంభించిందని జ్యోతిరాదిత్య గారు పేర్కొన్నారు. నేడు ప్రభుత్వ ప్రయత్నాల ప్రయోజనాలు దేశవ్యాప్తంగా కనిపిస్తున్నాయి. ఉడాన్ పథకం కింద, గత ఐదారు సంవత్సరాలలో విమానాశ్రయాలు, హెలిపోర్టులు లేదా వాటర్ ఏరోడ్రోమ్లతో 70 కి పైగా కొత్త ప్రదేశాలు అనుసంధానించబడ్డాయి. నేడు, సాధారణ పౌరులు 400కు పైగా కొత్త మార్గాల్లో విమాన ప్రయాణ సదుపాయాన్ని ఆస్వాదిస్తున్నారు. ఇప్పటివరకు ఒక కోటి మంది ప్రయాణీకులు ఉడాన్ పథకం కింద చాలా తక్కువ ఖర్చుతో విమాన ప్రయాణాన్ని ఉపయోగించుకున్నారు. వీరిలో లక్షలాది మంది విమానాశ్రయాన్ని మొదటిసారిగా చూసి, మొదటిసారిగా విమానం ఎక్కారు. ఒకప్పుడు ప్రయాణాలకు బస్సులు, రైలు మార్గాలపై ఆధారపడిన నా పేద, మధ్యతరగతి సోదర సోదరీమణులు ఇప్పుడు విమానాల్లో సీట్ బెల్ట్ ధరించడం నేర్చుకున్నారు. ఈ రోజు డియోఘర్ నుండి కోల్ కతాకు విమానం ప్రారంభమైనందుకు నేను సంతోషిస్తున్నాను. రాంచీ, పాట్నా మరియు ఢిల్లీకి వీలైనంత త్వరగా విమానాలను ప్రారంభించడానికి ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి. డియోఘర్ తర్వాత బొకారో, దుమ్కాలో విమానాశ్రయాల నిర్మాణం పనులు జరుగుతున్నాయి. అంటే సమీప భవిష్యత్తులో జార్ఖండ్ లో కనెక్టివిటీ మరింత మెరుగ్గా ఉండబోతోంది.

మిత్రులారా,

కనెక్టివిటీతో పాటు, కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా దేశంలోని విశ్వాసం మరియు ఆధ్యాత్మికతకు సంబంధించిన ముఖ్యమైన ప్రదేశాలలో మెరుగైన సౌకర్యాలపై నొక్కి చెబుతోంది. బాబా బైద్యనాథ్ ధామ్ లో కూడా ప్రసాద్ పథకం కింద ఆధునిక సౌకర్యాలు విస్తరించబడ్డాయి. ఒక సమగ్ర విధానంతో పని చేసినప్పుడు, సమాజంలోని ప్రతి విభాగం మరియు రంగం పర్యాటకం రూపంలో కొత్త ఆదాయ మార్గాలను పొందుతుంది. గిరిజన ప్రాంతంలో ఇలాంటి ఆధునిక సౌకర్యాలు ఈ ప్రాంత తలరాతను మార్చబోతున్నాయి.

మిత్రులారా,

గ్యాస్ ఆధారిత ఆర్థిక వ్యవస్థ దిశగా దేశం చేసిన ప్రయత్నాలు కూడా గత ఎనిమిదేళ్లలో జార్ఖండ్ కు ఎంతో ప్రయోజనం చేకూర్చాయి. తూర్పు భారతదేశంలో ఉన్న మౌలిక సదుపాయాల దృష్ట్యా గ్యాస్ ఆధారిత జీవితం మరియు పరిశ్రమ ఇక్కడ అసాధ్యమని భావించబడింది. కానీ ప్రధానమంత్రి ఉర్జా గంగా యోజన పాత ఇమేజ్ ను మారుస్తోంది. కొరతను అవకాశాలుగా మార్చడానికి మేము అనేక కొత్త మైలురాయి నిర్ణయాలు తీసుకుంటున్నాము. నేడు బొకారో-అంగుల్ విభాగాన్ని ప్రారంభించడం ద్వారా జార్ఖండ్, ఒడిశాలోని 11 జిల్లాల్లో సిటీ గ్యాస్ డిస్ట్రిబ్యూషన్ నెట్ వర్క్ విస్తరించనుంది. ఇది ఇళ్లలో పైపుల నుండి చౌకైన వాయువును అందించడమే కాకుండా, సిఎన్జి ఆధారిత రవాణా, విద్యుత్తు మరియు ఎరువులు, ఉక్కు, ఆహార ప్రాసెసింగ్, కోల్డ్ స్టోరేజీ మొదలైన వాటితో సహా అనేక పరిశ్రమలకు కూడా ప్రేరణను అందిస్తుంది.

మిత్రులారా,

మేము సబ్ కా సాథ్, సబ్ కా వికాస్, సబ్ కా విశ్వాస్ మరియు సబ్ కా ప్రయాస్ యొక్క మంత్రాన్ని అనుసరిస్తున్నాము. మౌలిక సదుపాయాల కల్పనలో పెట్టుబడులు పెట్టడం ద్వారా అభివృద్ధి, ఉపాధి మరియు స్వయం ఉపాధికి కొత్త మార్గాలు కనుగొనబడుతున్నాయి. ఆకాంక్షాత్మక జిల్లాలపై దృష్టి సారించడం ద్వారా అభివృద్ధి ఆకాంక్షకు మేము ప్రాధాన్యత ఇచ్చాము. ఈ రోజు జార్ఖండ్ లోని అనేక జిల్లాలు దీని ఫలితంగా ప్రయోజనం పొందుతున్నాయి. అడవులు, పర్వతాలతో ఆవరించి ఉన్న గిరిజన ప్రాంతాలపై, కష్టంగా భావించే ప్రాంతాలపై మా ప్రభుత్వం ప్రత్యేక దృష్టి సారిస్తోంది. స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన అనేక దశాబ్దాల తరువాత విద్యుత్తును పొందిన 18,000 గ్రామాలలో ఎక్కువ భాగం చేరుకోలేని ప్రాంతాల నుండి వచ్చాయి. మంచి రోడ్లు లేని ప్రాంతాలలో కూడా గ్రామీణ, గిరిజన మరియు చేరుకోలేని ప్రాంతాల వాటా అత్యధికంగా ఉంది. గత ఎనిమిదేళ్లలో చేరుకోలేని ప్రాంతాల్లో గ్యాస్, నీటి కనెక్షన్లు అందించేందుకు మిషన్ మోడ్ పనులు ప్రారంభమయ్యాయి. ఇంతకు ముందు మెరుగైన ఆరోగ్య సౌకర్యాలు పెద్ద నగరాలకు మాత్రమే పరిమితం అయ్యాయో మనమందరం చూశాము. ఇప్పుడు ఎయిమ్స్ యొక్క ఆధునిక సౌకర్యాలు జార్ఖండ్ తో పాటు బీహార్ మరియు పశ్చిమ బెంగాల్ లోని పెద్ద గిరిజన ప్రాంతాలకు అందుబాటులో ఉన్నాయి. ప్రజల సౌకర్యార్థం మనం చర్యలు తీసుకున్నప్పుడు దేశ సంపద సృష్టించబడి, అభివృద్ధికి కొత్త అవకాశాలు కూడా ఏర్పడతాయనడానికి ఈ ప్రాజెక్టులే నిదర్శనం. ఇదే నిజమైన అభివృద్ధి. మనందరం కలిసి అటువంటి అభివృద్ధి యొక్క వేగాన్ని వేగవంతం చేయాలి. జార్ఖండ్ ను మ రోసారి నేను ఎంతో అభినందిస్తున్నాను. నేను మీకు శుభాకాంక్షలు తెలియజేస్తున్నాను.

చాలా ధన్యవాదాలు!

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।