జాబిల్లి చెంతకు చేరుకోవడం కోసం తలపెట్టిన చంద్రయాన్-3 మిశన్ యొక్క చరిత్రాత్మక సాఫల్యాన్ని ఘనం గా జరుపుకోవడాని కి దేశ ప్రజల తో కేంద్ర మంత్రిమండలి చేతులు కలిపింది. మన శాస్త్రవేత్తల బ్రహ్మాండమైన కార్యసాధన ను మంత్రిమండలి ప్రశంసించింది. ఇది మన అంతరిక్ష సంస్థ కు లభించిన విజయం ఒక్కటే కాదని, ఇది భారతదేశం యొక్క పురోగతి లో ఒక ప్రకాశవంతమైన సూచిక మరియు ప్రపంచ రంగస్థలం లో ఒక ఉన్నతమైన సోపానం గా కూడా ఉంది. ఆగస్టు 23 వ తేదీ ని ‘‘జాతీయ అంతరిక్ష దినం’’ గా ఘనం గా పాటించడం జరుగుతుందని మంత్రిమండలి పేర్కొంది.

భారతీయ అంతరిక్ష పరిశోధన సంస్థ (ఐఎస్ఆర్ఒ.. ‘ఇస్ రో’) కు, ఆ సంస్థ యొక్క ప్రయాసల కు గాను మంత్రివర్గం అభినందనల ను తెలియ జేసింది. మన శాస్త్రవేత్తల సౌజన్యం తో భారతదేశం చంద్రుని దక్షిణ ధృవం సమీపం లో అడుగిడిన ఒకటో దేశం గా భారతదేశం ఖ్యాతి ని గడించింది. జాబిల్లి పై కాలుపెట్టే ఘట్టం దానంతట అదే ఒక మహత్తరమైన కార్యసిద్ధి అని చెప్పాలి. చందమామ దక్షిణ ధృవం సమీపం లో కాలూనడం మన శాస్త్రవేత్త ల యొక్క ఉత్సాహాని కి ఒక నిదర్శనం. వారు శతాబ్దాల తరబడి మానవ జ్ఞానాని కి ఉన్న ఎల్లలను చెరిపివేసేందుకు ప్రయత్నించారు. ‘ప్రజ్ఞాన్’ రోవర్ చంద్రుని కి సంబంధించిన సమాచార ఖజానా ను కొంచెం కొంచెం గా చేరవేస్తూ ఉండటం సంబంధిత జ్ఞానాన్ని విస్తరిస్తూ, చంద్రగ్రహం తాలూకు రహస్యాల ను చేధించడం తో పాటుగా, అపూర్వమైన విషయాల ను కనుగొనేందుకు బాట ను పరచగలదు.

 

సాంకేతిక విజ్ఞానం పరం గా త్వరితగతిన నమోదు అవుతున్న పురోగతి మరియు నూతన ఆవిష్కరణల పట్ల తహతహలు ఒక ఆనవాయితీ గా మారిన యుగం లో భారతదేశం యొక్క శాస్త్రవేత్తలు జ్ఞానాని కి, సమర్పణ భావాని కి మరియు ప్రావీణ్యాని కి ఉజ్వల మార్గదర్శులు గా నిలచారని మంత్రిమండలి గట్టిగా నమ్ముతున్నది. వారి యొక్క విశ్లేషణ సామర్థ్యం ప్రతిదీ తరచి చూసే మరియు ఆరా తీసే తరగని నిబద్ధతలు దేశాన్ని ప్రపంచం లో విజ్ఞాన శాస్త్ర సంబంధి కార్యసిద్ధుల పరంపర లో అగ్రగామి గా నిలచేందుకు తోడ్పడుతూ వచ్చాయి. ఉత్కృష్టత సాధన లో వారు పట్టువిడువక ప్రదర్శిస్తున్న తెగువ ఎక్కడా తలొగ్గని తపన, సవాళ్ళ ను అధిగమించాలనే అజేయమైన ఉత్సాహం అంతర్జాతీయ యవనిక పైన వారి ప్రతిష్ట ను దృఢతరం చేయడం ఒక్కటే కాకుండా, అన్యులు కూడా పెద్ద పెద్ద కలల ను కనడం మరియు ప్రపంచం లో జ్ఞానం యొక్క విశాల ముఖచిత్రాని కి వారి వంతు గా తోడ్పాటును అందించడాని కి తగిన ప్రేరణ ను కూడా అందించాలి.

చంద్రయాన్-3 విజయం లో మహిళా శాస్త్రవేత్తలు పెద్ద సంఖ్య లో వారి యొక్క తోడ్పాటును అందించడం చూస్తే మంత్రిమండలి కి అది ఒక గర్వకారణం గా ఉంది. అంతేకాదు, అది రాబోయే కాలాల్లో మహత్వాకాంక్ష కలిగిన మహిళా శాస్త్రవేత్తలు అనేక మంది కి స్ఫూర్తిని ఇవ్వనున్నది.

 

భారతదేశం యొక్క అంతరిక్ష కార్యక్రమం మానవ సంక్షేమం కోసం మరియు విజ్ఞాన శాస్త్ర సంబంధి ప్రగతి కోసం అండగా నిలవాలన్న భారతదేశం యొక్క అచంచలమైనటువంటి తోడ్పాటుకు తోడు, ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ యొక్క దార్శనికత మరియు మార్గదర్శక ప్రాయమైనటువంటి నాయకత్వాల ను మంత్రిమండలి అభినందిస్తోంది. మన శాస్త్రవేత్తల సత్తా పట్ల ఆయన కు ఉన్న విశ్వాసం మరియు నిరంతరాయ ప్రోత్సాహం వారి లో ఉత్సాహాన్ని ఇంతలంతలు చేసివేస్తూ వస్తున్నాయి.

 

తొలుత గుజరాత్ రాష్ట్రం, మరి ఆ తరువాత ప్రధాన మంత్రి గా 22 సంవత్సరాల సుదీర్ఘ కాలం లో ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ కి చంద్రయాన్ మిశన్ లు అన్నింటితో భావోద్వేగ పరమైన అనుబంధం ఉంది. పూర్వ ప్రధాని శ్రీ అటల్ బిహారీ వాజ్ పేయీ గారు ఆ తరహా మిశన్ ను ఒకదానిని గురించి ఆలోచన చేసినప్పుడు శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ముఖ్యమంత్రి గా సేవల ను అందిస్తూ ఉన్నారు. చంద్రయాన్-1 ని 2008 వ సంవత్సరం లో ఫలప్రదం గా ప్రారంభించడం జరిగిన వేళ ఆయన ఇస్రో ను సందర్శించి శాస్త్రవేత్తల కు తన అభినందనల ను వ్యక్తం చేశారు. 2019వ సంవత్సరం లో చంద్రయాన్-2 విషయాని కి వస్తే భారతదేశం అంతరిక్ష రంగం లో జాబిల్లి ఉపరితలాని కి కేవలం కొన్ని అడుగుల దూరం వరకు భారతదేశాన్ని చేర్చింది. ప్రధాన మంత్రి యొక్క విచక్షణ భరితమైన నాయకత్వం మరియు ఆప్యాయతలు శాస్త్రవేత్తల లో ఉత్సాహాన్ని ఇనుమడింపజేసి వారిని కృతనిశ్చయులు గా తీర్చిదిద్ది, మరి వారు ఈ మిశన్ ను మరింత విశాలమైన ఉద్దేశ్యాల కోసం అనుసరించేటట్లుగా వారిలో ప్రేరణ ను నింపింది.

 

ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ఎల్లవేళలా విజ్ఞాన శాస్త్రాన్ని మరియు నూతన అన్వేషణల ను ప్రోత్సహిస్తూ వచ్చారు. గడచిన తొమ్మిది సంవత్సరాల లో ప్రవేశపెట్టిన అనేక సంస్కరణలు పరిశోధనల ను, నూతన ఆవిష్కరణల ను సులభతరం చేసి వేశాయి. అంతరిక్ష రంగం లో ప్రైవేటు రంగాని కి మరియు మన స్టార్ట్-అప్ సంస్థల కు మరిన్ని అవకాశాలు దక్కేటట్లుగా ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ చర్యలు తీసుకున్నారు. ఇన్-స్పేస్ (IN-SPACe)ను అంతరిక్ష విభాగం అధీనం లో పని చేసే ఒక స్వతంత్ర సంస్థ గా ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా పరిశ్రమ సంబంధి ఇకో-సిస్టమ్ ను సృష్టించడం జరిగింది. 2020 వ సంవత్సరం జూన్ లో గ్లోబల్ స్పేస్ ఇకానమి లో ఒక ప్రధానమైన వాటా ను దక్కించుకోవాలనే ఉద్దేశ్యం కూడా ఉండింది. అది అంతరిక్ష జగతి లో భారతదేశం యొక్క పురోగతి కి ఒక మెట్టుగా మారింది. హ్యాకథన్ లపై శ్రద్ధ తీసుకోవడం తో భారతదేశం లో యువతీ యువకుల కు అనేక అవకాశాల కు తలుపులు తెరుచుకొన్నాయి.

 

చంద్రుని ఉపరితలం పైన రెండు బిందువుల కు ‘తిరంగా’ పాయింట్’ (చంద్రయాన్-2 యొక్క పాదముద్ర) మరియు ‘శివశక్తి’ పాయింట్ (చంద్రయాన్-3 అడుగుపెట్టిన ప్రదేశం) లకు నామకరణం చేయడాన్ని మంత్రిమండలి స్వాగతిస్తున్నది. ఈ పేరులు మన గత కాలం యొక్క సారాన్ని ఎంతో సుందరమైన రీతి లో ప్రతిబింబిస్తున్నాయి. అదే కాలం లో ఆధునికత కు కూడా పెద్దపీట వేస్తున్నాయి. ఈ పేరులు కేవలం నామాలు మాత్రమే కాదు, అంతకంటే ఎక్కువ. అవి వేల సంవత్సరాల మన విజ్ఞాన శాస్త్ర మహత్వాకాంక్షల సంప్రదాయం తో పెనవేసుకొన్న లంకెలు.

చంద్రయాన్-3 యొక్క సాఫల్యం ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ఇచ్చిన ‘‘జయ్ విజ్ఞాన్, జయ్ అనుసంధాన్’’ నినాదాని కి గొప్ప ప్రమాణాల లో ఒకటి గా ఉంది. అంతరిక్ష రంగం ఇక మీదట భారతదేశం లో వర్థిల్లుతున్న స్టార్ట్-అప్ సంస్థల కు మరియు ఎమ్ఎస్ఎమ్ఇ లకు ఇతోధిక అవకాశాల ను ఇవ్వజూపడమే కాకుండా, లక్షల కొద్దీ నౌకరీల ను కల్పిస్తుంది. క్రొత్త క్రొత్త విషయాల ను కనుగొనేందుకు దారిని పరుస్తుంది. ఇది భారతదేశం లో యువత కు సంభావ్యత ల నిధిని ప్రసాదిస్తుంది.

చంద్రయాన్-3 మిశన్ యొక్క విజయం తో అందేటటువంటి జ్ఞానాన్ని మానవాళి మేలుకు మరియు పురోగతి కి ఉపయోగించడం జరుగుతుందని నిర్వివాదం గా వెల్లడి చేస్తున్నాం. మరీ ముఖ్యం గా అంతగా అభివృద్ధి చెందని దేశాల విషయం లో ఇది జరుగుతుంది. ‘వసుధైవ కుటుంబకం’ పట్ల మనకు ఉన్నటువంటి చిరకాలిక విశ్వాసం యొక్క స్ఫూర్తి ని ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ మరోమారు నిరూపించడం జరిగింది. భారతదేశం లో పురోగతి యొక్క జ్యోతులు ఇతర దేశాల లో ప్రజల జీవనాన్ని సైతం కాంతులీనేటట్లు చేస్తూ ఉంటుంది.

అంతరిక్ష రంగం లో భారతదేశం వేస్తున్న ముందంజలు కేవలం విజ్ఞాన శాస్త్ర సంబంధి మహత్తర కార్యసాధనల కంటే మించినవని మంత్రిమండలి నమ్ముతున్నది. అవి పురోగతి యొక్క, ఆత్మనిర్భరత యొక్క మరియు ప్రపంచ నేతృత్వం యొక్క దృష్టికోణాని కి ప్రాతినిధ్య వహిస్తున్నాయి. ఇవి ఉదయిస్తున్నటువంటి ‘న్యూ ఇండియా’ ఒక ప్రతీక గా కూడా ఉంది. ఈ అవాకాశాన్ని మరిన్ని అనుకూలతల ను సృష్టించడం కోసం వినియోగించుకోవాలని మన తోటి పౌరుల కు మేము విజ్ఞప్తి చేస్తున్నాం. ఈ క్రమం లో మానవనిర్మిత ఉపగ్రహ సమాచార వ్యవస్థ మొదలుకొని, వాతావరణ అధ్యయనం నుండి వ్యవసాయం వరకు, ఇంకా విపత్తుల నిర్వహణ తదితర రంగాల లో ఈ అవకాశాలను కల్పించడానికి వీలు ఉంది. మన నూతన ఆవిష్కరణలు క్షేత్ర స్థాయి లో ఉపయోగం లోకి వచ్చేటట్లు మన మౌలిక సదుపాయాల ను వృద్ధి చెందింప చేసేటట్లు మన డిజిటల్ ఇకానమి కి అండదండల ను అందించేటట్లు మరియు విభిన్న రంగాల కు కీలకమైన డేటా ను అందుబాటు లోకి తీసుకొని వచ్చేటట్లు మనం చూడాలి.

విజ్ఞానం శాస్త్రం, సాంకేతిక విజ్ఞానం, ఇంకా నూతన ఆవిష్కరణల తో కూడిన ఈ యుగం లో మంత్రిమండలి ప్రత్యేకం గా విద్య జగతి తో అనుబంధం కలిగిన వర్గాని కి చేస్తున్న విజ్ఞప్తి ఏమిటి అంటే, అది మరింత మంది యువజనులు విజ్ఞాన శాస్త్రం వైపు మళ్ళేటట్లుగా వారి లో ప్రేరణ ను పాదుగొల్పాలన్నదే. చంద్రయాన్-3 యొక్క సాఫల్యం ఈ రంగాల లో ఆసక్తి తాలూకు అగ్గిరవ్వ ను రాజేయడాని కి ఒక బ్రహ్మాండమైన తరుణోపాయాన్ని అందించింది. అంతేకాదు, మన దేశం లో అవకాశాల తాలూకు తలుపుల ను కూడా బార్లా తెరచింది.

 

ఈ ప్రతిష్టాత్మకమైనటువంటి మిశన్ కు ఎవరెవరైతే తోడ్పాటును అందించారో, వారందరికీ పేరు పేరునా ఈ మంత్రివర్గం ప్రశంసల ను మరియు అభినందనల ను వ్యక్త పరుస్తున్నది. చంద్రయాన్-3 అనేది భారతదేశం మక్కువ తోను, దృఢ దీక్ష తోను, అంచంచలమైనటువంటి సమర్పణ భావం తోను ఏమి సాధించగలదు అనేదానికి ఒక ప్రకాశవంతమైన నిదర్శన గా నిలుస్తున్నది. ఈ దేశం యొక్క పౌరులు వారి హృదయాల లో సంతోషం మరియు అభిమానం పొంగి పొర్లుతూ ఉండగా, భారతదేశాన్ని 2047వ సంవత్సరాని కల్లా ఒక అభివృద్ధి చెందినటువంటి దేశం గా ఆవిష్కరించడాని కి వారిని వారు పునరంకితం చేసుకొంటారని కూడా మంత్రిమండలి తన విశ్వాసాన్ని వ్యక్తం చేస్తున్నది.

 

Explore More
78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం

ప్రముఖ ప్రసంగాలు

78వ స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ వేళ ఎర్రకోట ప్రాకారం నుంచి ప్రధాన మంత్రి శ్రీ నరేంద్ర మోదీ ప్రసంగం
India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report

Media Coverage

India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the Odisha Parba
November 24, 2024
Delighted to take part in the Odisha Parba in Delhi, the state plays a pivotal role in India's growth and is blessed with cultural heritage admired across the country and the world: PM
The culture of Odisha has greatly strengthened the spirit of 'Ek Bharat Shreshtha Bharat', in which the sons and daughters of the state have made huge contributions: PM
We can see many examples of the contribution of Oriya literature to the cultural prosperity of India: PM
Odisha's cultural richness, architecture and science have always been special, We have to constantly take innovative steps to take every identity of this place to the world: PM
We are working fast in every sector for the development of Odisha,it has immense possibilities of port based industrial development: PM
Odisha is India's mining and metal powerhouse making it’s position very strong in the steel, aluminium and energy sectors: PM
Our government is committed to promote ease of doing business in Odisha: PM
Today Odisha has its own vision and roadmap, now investment will be encouraged and new employment opportunities will be created: PM

जय जगन्नाथ!

जय जगन्नाथ!

केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे सहयोगी श्रीमान धर्मेन्द्र प्रधान जी, अश्विनी वैष्णव जी, उड़िया समाज संस्था के अध्यक्ष श्री सिद्धार्थ प्रधान जी, उड़िया समाज के अन्य अधिकारी, ओडिशा के सभी कलाकार, अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।

ओडिशा र सबू भाईओ भउणी मानंकु मोर नमस्कार, एबंग जुहार। ओड़िया संस्कृति के महाकुंभ ‘ओड़िशा पर्व 2024’ कू आसी मँ गर्बित। आपण मानंकु भेटी मूं बहुत आनंदित।

मैं आप सबको और ओडिशा के सभी लोगों को ओडिशा पर्व की बहुत-बहुत बधाई देता हूँ। इस साल स्वभाव कवि गंगाधर मेहेर की पुण्यतिथि का शताब्दी वर्ष भी है। मैं इस अवसर पर उनका पुण्य स्मरण करता हूं, उन्हें श्रद्धांजलि देता हूँ। मैं भक्त दासिआ बाउरी जी, भक्त सालबेग जी, उड़िया भागवत की रचना करने वाले श्री जगन्नाथ दास जी को भी आदरपूर्वक नमन करता हूं।

ओडिशा निजर सांस्कृतिक विविधता द्वारा भारतकु जीबन्त रखिबारे बहुत बड़ भूमिका प्रतिपादन करिछि।

साथियों,

ओडिशा हमेशा से संतों और विद्वानों की धरती रही है। सरल महाभारत, उड़िया भागवत...हमारे धर्मग्रन्थों को जिस तरह यहाँ के विद्वानों ने लोकभाषा में घर-घर पहुंचाया, जिस तरह ऋषियों के विचारों से जन-जन को जोड़ा....उसने भारत की सांस्कृतिक समृद्धि में बहुत बड़ी भूमिका निभाई है। उड़िया भाषा में महाप्रभु जगन्नाथ जी से जुड़ा कितना बड़ा साहित्य है। मुझे भी उनकी एक गाथा हमेशा याद रहती है। महाप्रभु अपने श्री मंदिर से बाहर आए थे और उन्होंने स्वयं युद्ध का नेतृत्व किया था। तब युद्धभूमि की ओर जाते समय महाप्रभु श्री जगन्नाथ ने अपनी भक्त ‘माणिका गौउडुणी’ के हाथों से दही खाई थी। ये गाथा हमें बहुत कुछ सिखाती है। ये हमें सिखाती है कि हम नेक नीयत से काम करें, तो उस काम का नेतृत्व खुद ईश्वर करते हैं। हमेशा, हर समय, हर हालात में ये सोचने की जरूरत नहीं है कि हम अकेले हैं, हम हमेशा ‘प्लस वन’ होते हैं, प्रभु हमारे साथ होते हैं, ईश्वर हमेशा हमारे साथ होते हैं।

साथियों,

ओडिशा के संत कवि भीम भोई ने कहा था- मो जीवन पछे नर्के पडिथाउ जगत उद्धार हेउ। भाव ये कि मुझे चाहे जितने ही दुख क्यों ना उठाने पड़ें...लेकिन जगत का उद्धार हो। यही ओडिशा की संस्कृति भी है। ओडिशा सबु जुगरे समग्र राष्ट्र एबं पूरा मानब समाज र सेबा करिछी। यहाँ पुरी धाम ने ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ की भावना को मजबूत बनाया। ओडिशा की वीर संतानों ने आज़ादी की लड़ाई में भी बढ़-चढ़कर देश को दिशा दिखाई थी। पाइका क्रांति के शहीदों का ऋण, हम कभी नहीं चुका सकते। ये मेरी सरकार का सौभाग्य है कि उसे पाइका क्रांति पर स्मारक डाक टिकट और सिक्का जारी करने का अवसर मिला था।

साथियों,

उत्कल केशरी हरे कृष्ण मेहताब जी के योगदान को भी इस समय पूरा देश याद कर रहा है। हम व्यापक स्तर पर उनकी 125वीं जयंती मना रहे हैं। अतीत से लेकर आज तक, ओडिशा ने देश को कितना सक्षम नेतृत्व दिया है, ये भी हमारे सामने है। आज ओडिशा की बेटी...आदिवासी समुदाय की द्रौपदी मुर्मू जी भारत की राष्ट्रपति हैं। ये हम सभी के लिए बहुत ही गर्व की बात है। उनकी प्रेरणा से आज भारत में आदिवासी कल्याण की हजारों करोड़ रुपए की योजनाएं शुरू हुई हैं, और ये योजनाएं सिर्फ ओडिशा के ही नहीं बल्कि पूरे भारत के आदिवासी समाज का हित कर रही हैं।

साथियों,

ओडिशा, माता सुभद्रा के रूप में नारीशक्ति और उसके सामर्थ्य की धरती है। ओडिशा तभी आगे बढ़ेगा, जब ओडिशा की महिलाएं आगे बढ़ेंगी। इसीलिए, कुछ ही दिन पहले मैंने ओडिशा की अपनी माताओं-बहनों के लिए सुभद्रा योजना का शुभारंभ किया था। इसका बहुत बड़ा लाभ ओडिशा की महिलाओं को मिलेगा। उत्कलर एही महान सुपुत्र मानंकर बिसयरे देश जाणू, एबं सेमानंक जीबन रु प्रेरणा नेउ, एथी निमन्ते एपरी आयौजनर बहुत अधिक गुरुत्व रहिछि ।

साथियों,

इसी उत्कल ने भारत के समुद्री सामर्थ्य को नया विस्तार दिया था। कल ही ओडिशा में बाली जात्रा का समापन हुआ है। इस बार भी 15 नवंबर को कार्तिक पूर्णिमा के दिन से कटक में महानदी के तट पर इसका भव्य आयोजन हो रहा था। बाली जात्रा प्रतीक है कि भारत का, ओडिशा का सामुद्रिक सामर्थ्य क्या था। सैकड़ों वर्ष पहले जब आज जैसी टेक्नोलॉजी नहीं थी, तब भी यहां के नाविकों ने समुद्र को पार करने का साहस दिखाया। हमारे यहां के व्यापारी जहाजों से इंडोनेशिया के बाली, सुमात्रा, जावा जैसे स्थानो की यात्राएं करते थे। इन यात्राओं के माध्यम से व्यापार भी हुआ और संस्कृति भी एक जगह से दूसरी जगह पहुंची। आजी विकसित भारतर संकल्पर सिद्धि निमन्ते ओडिशार सामुद्रिक शक्तिर महत्वपूर्ण भूमिका अछि।

साथियों,

ओडिशा को नई ऊंचाई तक ले जाने के लिए 10 साल से चल रहे अनवरत प्रयास....आज ओडिशा के लिए नए भविष्य की उम्मीद बन रहे हैं। 2024 में ओडिशावासियों के अभूतपूर्व आशीर्वाद ने इस उम्मीद को नया हौसला दिया है। हमने बड़े सपने देखे हैं, बड़े लक्ष्य तय किए हैं। 2036 में ओडिशा, राज्य-स्थापना का शताब्दी वर्ष मनाएगा। हमारा प्रयास है कि ओडिशा की गिनती देश के सशक्त, समृद्ध और तेजी से आगे बढ़ने वाले राज्यों में हो।

साथियों,

एक समय था, जब भारत के पूर्वी हिस्से को...ओडिशा जैसे राज्यों को पिछड़ा कहा जाता था। लेकिन मैं भारत के पूर्वी हिस्से को देश के विकास का ग्रोथ इंजन मानता हूं। इसलिए हमने पूर्वी भारत के विकास को अपनी प्राथमिकता बनाया है। आज पूरे पूर्वी भारत में कनेक्टिविटी के काम हों, स्वास्थ्य के काम हों, शिक्षा के काम हों, सभी में तेजी लाई गई है। 10 साल पहले ओडिशा को केंद्र सरकार जितना बजट देती थी, आज ओडिशा को तीन गुना ज्यादा बजट मिल रहा है। इस साल ओडिशा के विकास के लिए पिछले साल की तुलना में 30 प्रतिशत ज्यादा बजट दिया गया है। हम ओडिशा के विकास के लिए हर सेक्टर में तेजी से काम कर रहे हैं।

साथियों,

ओडिशा में पोर्ट आधारित औद्योगिक विकास की अपार संभावनाएं हैं। इसलिए धामरा, गोपालपुर, अस्तारंगा, पलुर, और सुवर्णरेखा पोर्ट्स का विकास करके यहां व्यापार को बढ़ावा दिया जाएगा। ओडिशा भारत का mining और metal powerhouse भी है। इससे स्टील, एल्युमिनियम और एनर्जी सेक्टर में ओडिशा की स्थिति काफी मजबूत हो जाती है। इन सेक्टरों पर फोकस करके ओडिशा में समृद्धि के नए दरवाजे खोले जा सकते हैं।

साथियों,

ओडिशा की धरती पर काजू, जूट, कपास, हल्दी और तिलहन की पैदावार बहुतायत में होती है। हमारा प्रयास है कि इन उत्पादों की पहुंच बड़े बाजारों तक हो और उसका फायदा हमारे किसान भाई-बहनों को मिले। ओडिशा की सी-फूड प्रोसेसिंग इंडस्ट्री में भी विस्तार की काफी संभावनाएं हैं। हमारा प्रयास है कि ओडिशा सी-फूड एक ऐसा ब्रांड बने, जिसकी मांग ग्लोबल मार्केट में हो।

साथियों,

हमारा प्रयास है कि ओडिशा निवेश करने वालों की पसंदीदा जगहों में से एक हो। हमारी सरकार ओडिशा में इज ऑफ डूइंग बिजनेस को बढ़ावा देने के लिए प्रतिबद्ध है। उत्कर्ष उत्कल के माध्यम से निवेश को बढ़ाया जा रहा है। ओडिशा में नई सरकार बनते ही, पहले 100 दिनों के भीतर-भीतर, 45 हजार करोड़ रुपए के निवेश को मंजूरी मिली है। आज ओडिशा के पास अपना विज़न भी है, और रोडमैप भी है। अब यहाँ निवेश को भी बढ़ावा मिलेगा, और रोजगार के नए अवसर भी पैदा होंगे। मैं इन प्रयासों के लिए मुख्यमंत्री श्रीमान मोहन चरण मांझी जी और उनकी टीम को बहुत-बहुत बधाई देता हूं।

साथियों,

ओडिशा के सामर्थ्य का सही दिशा में उपयोग करके उसे विकास की नई ऊंचाइयों पर पहुंचाया जा सकता है। मैं मानता हूं, ओडिशा को उसकी strategic location का बहुत बड़ा फायदा मिल सकता है। यहां से घरेलू और अंतर्राष्ट्रीय बाजार तक पहुंचना आसान है। पूर्व और दक्षिण-पूर्व एशिया के लिए ओडिशा व्यापार का एक महत्वपूर्ण हब है। Global value chains में ओडिशा की अहमियत आने वाले समय में और बढ़ेगी। हमारी सरकार राज्य से export बढ़ाने के लक्ष्य पर भी काम कर रही है।

साथियों,

ओडिशा में urbanization को बढ़ावा देने की अपार संभावनाएं हैं। हमारी सरकार इस दिशा में ठोस कदम उठा रही है। हम ज्यादा संख्या में dynamic और well-connected cities के निर्माण के लिए प्रतिबद्ध हैं। हम ओडिशा के टियर टू शहरों में भी नई संभावनाएं बनाने का भरपूर हम प्रयास कर रहे हैं। खासतौर पर पश्चिम ओडिशा के इलाकों में जो जिले हैं, वहाँ नए इंफ्रास्ट्रक्चर से नए अवसर पैदा होंगे।

साथियों,

हायर एजुकेशन के क्षेत्र में ओडिशा देशभर के छात्रों के लिए एक नई उम्मीद की तरह है। यहां कई राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय इंस्टीट्यूट हैं, जो राज्य को एजुकेशन सेक्टर में लीड लेने के लिए प्रेरित करते हैं। इन कोशिशों से राज्य में स्टार्टअप्स इकोसिस्टम को भी बढ़ावा मिल रहा है।

साथियों,

ओडिशा अपनी सांस्कृतिक समृद्धि के कारण हमेशा से ख़ास रहा है। ओडिशा की विधाएँ हर किसी को सम्मोहित करती है, हर किसी को प्रेरित करती हैं। यहाँ का ओड़िशी नृत्य हो...ओडिशा की पेंटिंग्स हों...यहाँ जितनी जीवंतता पट्टचित्रों में देखने को मिलती है...उतनी ही बेमिसाल हमारे आदिवासी कला की प्रतीक सौरा चित्रकारी भी होती है। संबलपुरी, बोमकाई और कोटपाद बुनकरों की कारीगरी भी हमें ओडिशा में देखने को मिलती है। हम इस कला और कारीगरी का जितना प्रसार करेंगे, उतना ही इस कला को संरक्षित करने वाले उड़िया लोगों को सम्मान मिलेगा।

साथियों,

हमारे ओडिशा के पास वास्तु और विज्ञान की भी इतनी बड़ी धरोहर है। कोणार्क का सूर्य मंदिर… इसकी विशालता, इसका विज्ञान...लिंगराज और मुक्तेश्वर जैसे पुरातन मंदिरों का वास्तु.....ये हर किसी को आश्चर्यचकित करता है। आज लोग जब इन्हें देखते हैं...तो सोचने पर मजबूर हो जाते हैं कि सैकड़ों साल पहले भी ओडिशा के लोग विज्ञान में इतने आगे थे।

साथियों,

ओडिशा, पर्यटन की दृष्टि से अपार संभावनाओं की धरती है। हमें इन संभावनाओं को धरातल पर उतारने के लिए कई आयामों में काम करना है। आप देख रहे हैं, आज ओडिशा के साथ-साथ देश में भी ऐसी सरकार है जो ओडिशा की धरोहरों का, उसकी पहचान का सम्मान करती है। आपने देखा होगा, पिछले साल हमारे यहाँ G-20 का सम्मेलन हुआ था। हमने G-20 के दौरान इतने सारे देशों के राष्ट्राध्यक्षों और राजनयिकों के सामने...सूर्यमंदिर की ही भव्य तस्वीर को प्रस्तुत किया था। मुझे खुशी है कि महाप्रभु जगन्नाथ मंदिर परिसर के सभी चार द्वार खुल चुके हैं। मंदिर का रत्न भंडार भी खोल दिया गया है।

साथियों,

हमें ओडिशा की हर पहचान को दुनिया को बताने के लिए भी और भी इनोवेटिव कदम उठाने हैं। जैसे....हम बाली जात्रा को और पॉपुलर बनाने के लिए बाली जात्रा दिवस घोषित कर सकते हैं, उसका अंतरराष्ट्रीय मंच पर प्रचार कर सकते हैं। हम ओडिशी नृत्य जैसी कलाओं के लिए ओडिशी दिवस मनाने की शुरुआत कर सकते हैं। विभिन्न आदिवासी धरोहरों को सेलिब्रेट करने के लिए भी नई परम्पराएँ शुरू की जा सकती हैं। इसके लिए स्कूल और कॉलेजों में विशेष आयोजन किए जा सकते हैं। इससे लोगों में जागरूकता आएगी, यहाँ पर्यटन और लघु उद्योगों से जुड़े अवसर बढ़ेंगे। कुछ ही दिनों बाद प्रवासी भारतीय सम्मेलन भी, विश्व भर के लोग इस बार ओडिशा में, भुवनेश्वर में आने वाले हैं। प्रवासी भारतीय दिवस पहली बार ओडिशा में हो रहा है। ये सम्मेलन भी ओडिशा के लिए बहुत बड़ा अवसर बनने वाला है।

साथियों,

कई जगह देखा गया है बदलते समय के साथ, लोग अपनी मातृभाषा और संस्कृति को भी भूल जाते हैं। लेकिन मैंने देखा है...उड़िया समाज, चाहे जहां भी रहे, अपनी संस्कृति, अपनी भाषा...अपने पर्व-त्योहारों को लेकर हमेशा से बहुत उत्साहित रहा है। मातृभाषा और संस्कृति की शक्ति कैसे हमें अपनी जमीन से जोड़े रखती है...ये मैंने कुछ दिन पहले ही दक्षिण अमेरिका के देश गयाना में भी देखा। करीब दो सौ साल पहले भारत से सैकड़ों मजदूर गए...लेकिन वो अपने साथ रामचरित मानस ले गए...राम का नाम ले गए...इससे आज भी उनका नाता भारत भूमि से जुड़ा हुआ है। अपनी विरासत को इसी तरह सहेज कर रखते हुए जब विकास होता है...तो उसका लाभ हर किसी तक पहुंचता है। इसी तरह हम ओडिशा को भी नई ऊचाई पर पहुंचा सकते हैं।

साथियों,

आज के आधुनिक युग में हमें आधुनिक बदलावों को आत्मसात भी करना है, और अपनी जड़ों को भी मजबूत बनाना है। ओडिशा पर्व जैसे आयोजन इसका एक माध्यम बन सकते हैं। मैं चाहूँगा, आने वाले वर्षों में इस आयोजन का और ज्यादा विस्तार हो, ये पर्व केवल दिल्ली तक सीमित न रहे। ज्यादा से ज्यादा लोग इससे जुड़ें, स्कूल कॉलेजों का participation भी बढ़े, हमें इसके लिए प्रयास करने चाहिए। दिल्ली में बाकी राज्यों के लोग भी यहाँ आयें, ओडिशा को और करीबी से जानें, ये भी जरूरी है। मुझे भरोसा है, आने वाले समय में इस पर्व के रंग ओडिशा और देश के कोने-कोने तक पहुंचेंगे, ये जनभागीदारी का एक बहुत बड़ा प्रभावी मंच बनेगा। इसी भावना के साथ, मैं एक बार फिर आप सभी को बधाई देता हूं।

आप सबका बहुत-बहुत धन्यवाद।

जय जगन्नाथ!