ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਦੇ ਅਮੁੱਲ ਯੋਗਦਾਨ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀਯ ਏਕਤਾ ਦਿਵਸ (Rashtriya Ekta Diwas) ਸਨਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਦਿਨ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਦੇ ਬੰਧਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ
ਭਾਰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਯਾਸ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ
ਅੱਜ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਦੀ 150ਵੀਂ ਜਯੰਤੀ ਵਰ੍ਹੇ ਨੂੰ ਅਗਲੇ 2 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉਤਸਵ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਸ ਨਾਲ ‘ਏਕ ਭਾਰਤ ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਭਾਰਤ’ (‘Ek Bharat Shreshta Bharat’) ਦਾ ਸਾਡਾ ਸੰਕਲਪ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗਾ : ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ
ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰਾਏਗੜ੍ਹ ਕਿਲੇ ( Raigad Fort) ਦਾ ਅਕਸ ਕੇਵਡੀਆ ਦੇ ਏਕਤਾ ਨਗਰ (Ekta Nagar) ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ, ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪ੍ਰਥਮ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਪਾਵਨ ਭੂਮੀ ਰਹੀ ਹੈ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ
ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਭਾਰਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਸਾਡਾ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਇਹ ਕਰਤੱਵ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ ਦੇ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਪ੍ਰਯਾਸ ਕਰੀਏ: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ
ਪਿਛਲੇ 10 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮਾਡਲ ਨੇ

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ!

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ!

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ!

 

ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਦੀ ਓਜਸਵੀ ਵਾਣੀ(The inspiring words of Sardar Sahib)...ਸਟੈਚੂ ਆਵ੍ ਯੂਨਿਟੀ ਦੇ ਨਿਕਟ ਇਹ ਭਵਯ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ...ਏਕਤਾ ਨਗਰ ਦਾ ਇਹ ਵਿਹੰਗਮ ਦ੍ਰਿਸ਼, ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਹੋਈ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ...ਇਹ ਮਿੰਨੀ ਇੰਡੀਆ(Mini India) ਦੀ ਝਲਕ...ਸਭ ਕੁਝ ਕਿਤਨਾ ਅਦਭੁਤ ਹੈ, ਕਿਤਨਾ ਪ੍ਰੇਰਕ ਹੈ। 15 ਅਗਸਤ ਅਤੇ 26 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ...31 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਆਯੋਜਨ...ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀਯ ਏਕਤਾ ਦਿਵਸ (Rashtriya Ekta Diwas (National Unity Day))‘ਤੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਇਸ ਵਾਰ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀਯ ਏਕਤਾ ਦਿਵਸ (Rashtriya Ekta Diwas) ਅਦਭੁਤ ਸੰਯੋਗ (extraordinary coincidence) ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਤਰਫ਼ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਏਕਤਾ ਦਾ ਉਤਸਵ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਦੂਸਰੀ ਤਰਫ਼ ਦੀਪਾਵਲੀ ਦਾ ਭੀ ਪਾਵਨ ਪੁਰਬ ਹੈ। ਦੀਪਾਵਲੀ, ਦੀਪਾਂ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ, ਪੂਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰ (entire nation) ਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ, ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਈ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਹੁਣ ਤਾਂ ਦੀਪਾਵਲੀ ਦਾ ਪੁਰਬ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਭੀ ਜੋੜ ਰਿਹਾ (connecting Bharat with the world) ਹੈ। ਅਨੇਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਉਤਸਵ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ੁਭਚਿੰਤਕਾਂ(all well-wishers of Bharat) ਨੂੰ, ਦੀਪਾਵਲੀ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕ-ਅਨੇਕ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਇਸ ਵਾਰ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀਯ ਏਕਤਾ ਦਿਵਸ (Rashtriya Ekta Diwas) ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਭੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹੈ। ਅਜ ਤੋਂ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਦਾ ਡੇਢ ਸੌਵਾਂ ਜਨਮਜਯੰਤੀ ਵਰ੍ਹਾ (150th birth anniversary year of Sardar Patel)ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ 2 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੱਕ ਦੇਸ਼, ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਦੀ ਡੇਢ ਸੌਵੀਂ ਜਨਮਜਯੰਤੀ (Sardar Patel's 150th birth anniversary) ਦਾ ਉਤਸਵ ਮਨਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਸਾਧਾਰਣ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਕਾਰਯਾਂਜਲੀ ਹੈ। ਦੋ ਵਰ੍ਹੇ ਦਾ ਇਹ ਉਤਸਵ...ਏਕ ਭਾਰਤ, ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਭਾਰਤ (‘Ek Bharat, Shreshtha Bharat’) ਦੇ ਸਾਡੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਅਵਸਰ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਵੇਗਾ ਕਿ ਅਸੰਭਵ ਜਿਹੇ ਦਿਖਣ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਭੀ ਸੰਭਵ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸਨ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਖਰਨ ਦਾ ਆਕਲਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਹੁਣੇ ਅਸੀਂ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਦੀ ਵਾਣੀ ਵਿੱਚ (in Sardar Sahib's words) ਉਸ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਬਿਆਨ ਸੁਣਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰਾ ਭੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਸੈਂਕੜੋਂ ਰਿਆਸਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਕੇ, ਫਿਰ ਤੋਂ ਏਕ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋ ਪਾਵੇਗਾ। ਲੇਕਿਨ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਨੇ ਇਹ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਇਆ। ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ...ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ...ਸੰਕਲਪ ਵਿੱਚ ਸਤਿਵਾਦੀ...ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ...ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸਨ (practical in action, truthful in resolution, humanitarian in work, and nationalist in purpose)।

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਪਾਸ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ (Chhatrapati Shivaji Maharaj) ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਭੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕ੍ਰਾਂਤਾਵਾਂ(ਹਮਲਾਵਰਾਂ- invaders) ਨੂੰ ਖਦੇੜਨ ਦੇ ਲਈ, ਸਭ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਰਾਏਗੜ੍ਹ ਕਿਲਾ (The Raigad Fort of Maharashtra), ਅੱਜ ਭੀ ਸਾਖਿਆਤ ਉਹ ਗਾਥਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਰਾਏਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਿਲੇ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦੇਸ਼ ਦੇ ਲਈ ਇਕਜੁੱਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਏਕਤਾ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ, ਰਾਏਗੜ੍ਹ ਦੇ ਉਸ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਕਿਲੇ ਦੇ, ਉਸ ਦਾ ਅਕਸ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਰਾਏਗੜ੍ਹ ਕਿਲਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ, ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ (social justice, patriotism) ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪ੍ਰਥਮ (nation first) ਦੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਭੂਮੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਸੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ(‘Viksit Bharat’ (Developed India) ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਦੇ ਲਈ ਇੱਥੇ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋਏ ਹਾਂ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਬੀਤੇ 10 ਵਰ੍ਹੇ ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਅਖੰਡਤਾ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਕਾਲਖੰਡ ਅਭੂਤਪੂਰਵ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹਰ ਕੰਮ, ਹਰ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਰਾਸ਼ਟਰੀਯ ਏਕਤਾ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦਿਖਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਬੜੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ- ਸਾਡਾ ਇਹ ਏਕਤਾ ਨਗਰ(Ekta Nagar)...ਇੱਥੇ ਸਟੈਚੂ ਆਵ੍ ਯੂਨਿਟੀ (Statue of Unity) ਹੈ...ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸਿਰਫ਼  ਨਾਮ ਵਿੱਚ ਯੂਨਿਟੀ ਹੈ ਐਸਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਭੀ ਯੂਨਿਟੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੋਣੇ-ਕੋਣੇ ਤੋਂ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਪਾਸ ਤੋਂ, ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਔਜ਼ਾਰ ਦਾ ਲੋਹਾ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਲੋਹਪੁਰਸ਼ ਸਨ, ਕਿਸਾਨ ਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਲੋਹਾ ਅਤੇ ਉਹ ਭੀ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਉਪਯੋਗ ਕੀਤੇ ਔਜ਼ਾਰ ਵਾਲਾ ਲੋਹਾ ਇੱਥੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਇੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਕੋਣੇ ਤੋਂ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਖ਼ੁਦ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਦੀ ਅਨੁਭੂਤੀ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਏਕਤਾ ਨਰਸਰੀ ('Ekta Nursery’) ਬਣੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਨ (‘Vishwa Van’) ਹੈ...ਜਿੱਥੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਹਰ ਮਹਾਦ੍ਵੀਪ ਦੇ ਪੇੜ-ਪੌਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਚਿਲਡਰਨ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਪਾਰਕ ('Children's Nutrition Park') ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਹੈਲਦੀ ਫੂਡ ਹੈਬਿਟਸ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਇੱਕ ਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਆਰੋਗਯ ਵਨ ('Arogya Van') ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਲੱਗ ਹਿੱਸਿਆਂ ਦੀ ਆਯੁਰਵੇਦ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ, ਪੌਦਿਆਂ (Ayurvedic traditions and plants)  ਦਾ ਸਮਾਵੇਸ਼ ਹੈ। ਇਤਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਇੱਥੇ ਏਕਤਾ ਮਾਲ ('Ekta Mall') ਭੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਹੈਂਡੀਕ੍ਰਾਫਟਸ ਇੱਕ ਹੀ ਛੱਤ ਦੇ ਨੀਚੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।

 

ਅਤੇ ਸਾਥੀਓ,

ਇਹ ਏਕਤਾ ਮਾਲ ('Ekta Mall') ਸਿਰਫ਼ ਇੱਥੇ ਹੀ ਹੈ ਐਸਾ ਨਹੀਂ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਮਾਲ ('Ekta Malls') ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਏਕਤਾ ਦਾ ਇਹੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਏਕਤਾ ਦੌੜ ('Unity Run') ਨਾਲ ਭੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਭਾਰਤੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਸਾਡਾ ਸਭ ਦਾ ਕਰਤੱਵ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ ਦੇ ਹਰ ਪ੍ਰਯਾਸ ਨੂੰ ਸੈਲੀਬ੍ਰੇਟ ਕਰੀਏ, ਉਤਸਵ, ਉਮੰਗ ਨਾਲ ਭਰ ਦਈਏ। ਊਰਜਾ, ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਹਰ ਪਲ ਨਵੇਂ ਸੰਕਲਪ, ਨਵੀਂ ਉਮੀਦ, ਨਵੀਂ ਉਮੰਗ ਇਹੀ ਤਾਂ ਸੈਲੀਬ੍ਰੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਬਲ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਨਾਲ ਭੀ ਏਕਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੜੀ ਸਾਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੀਤੀ (National Education Policy) ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਗੌਰਵ ਭੀ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤਾ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਉਤਸਵ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ, ਉਹ ਕਿਹੜਾ ਨਿਰਣਾ ਸੀ। ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਅਸਾਮੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਪਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤ ਭਾਸ਼ਾ (Marathi, Bengali, Assamese, Pali, and Prakrit), ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦਾ ਸਭ ਨੇ ਦਿਲ ਤੋਂ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਡੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਨਾ...ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਆਪਣੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਭੀ ਸਨਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਮਾਤਾ (Mother Earth) ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ (Bharat Mata) ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ...ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਚਲ ਰਹੇ ਕਨੈਕਟਿਵਿਟੀ ਦੇ ਕੰਮ, ਜੋੜਨ ਦੇ ਕੰਮ ਭੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੇਲ ਹੋਵੇ, ਰੋਡ ਹੋਵੇ, ਹਾਈਵੇ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਜਿਹੇ ਆਧੁਨਿਕ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਨੇ, ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਨੌਰਥ ਈਸਟ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਰੇਲ ਨਾਲ ਜੁੜਦੀਆਂ ਹਨ...ਜਦੋਂ ਲਕਸ਼ਦ੍ਵੀਪ ਅਤੇ ਅੰਡੇਮਾਨ-ਨਿਕੋਬਾਰ ਦ੍ਵੀਪ ਅੰਡਰ-ਸੀ ਕੇਬਲ ਜ਼ਰੀਏ ਤੇਜ਼ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਨਾਲ ਜੁੜਦੇ ਹਨ...ਜਦੋਂ ਪਹਾੜਾਂ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਮੋਬਾਈਲ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ ਜੁੜਦੇ ਹਨ...ਤਦ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਛੁਟ ਜਾਣ ਦਾ ਭਾਵ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੀ (ਰਾਸ਼ਟਰੀ) ਏਕਤਾ ਦਾ ਭਾਵ ਸਸ਼ਕਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

ਪਹਿਲੇ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨੀਅਤ ਵਿੱਚ ਭੇਦਭਾਵ ਦਾ ਭਾਵ ਭੀ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੀਤੇ 10 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮਾਡਲ ਨੇ ਭੇਦਭਾਵ ਦੀ ਹਰ ਗੁੰਜਾਇਸ਼ ਸਮਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ...ਅਸੀਂ ਸਬਕਾ ਸਾਥ, ਸਬਕੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਰਸਤਾ (path of 'Sabka Saath, Sabka Vikas') ਚੁਣਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਹਰ ਘਰ ਜਲ ਯੋਜਨਾ ('Har Ghar Jal' scheme) ਨਾਲ ਬਿਨਾ ਭੇਦਭਾਵ ਜਲ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਯਾਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੀਐੱਮ ਕਿਸਾਨ ਸਨਮਾਨ ਨਿਧੀ (PM Kisan Samman Nidhi) ਸਭ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਭੇਦਭਾਵ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੀਐੱਮ ਆਵਾਸ (PM Awas scheme) ਦੇ ਘਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ...ਤਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਬਿਨਾ ਭੇਦਭਾਵ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਯੋਜਨਾ (Ayushman Bharat scheme) ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ...ਤਾਂ ਬਿਨਾ ਭੇਦਭਾਵ ਹਰ ਪਾਤਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ...ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਅਪ੍ਰੋਚ ਨੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ, ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਆਪਤ  ਅਸੰਤੋਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਰਕਾਰ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਵਧਿਆ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਇਹੀ ਏਕਤਾ (This unity of ‘Vikas’ (development) and ‘Vishwas’ (trust)), ਏਕ ਭਾਰਤ ਸ਼੍ਰੇਸ਼ਠ ਭਾਰਤ (‘Ek Bharat, Shreshtha Bharat’) ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਗਤੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਹਰ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੀ ਹਰ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਨੀਅਤ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਾਣਸ਼ਕਤੀ (our vital force) ਹੈ...ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ, ਸੁਣ ਕੇ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਦੀ ਆਤਮਾ (Sardar Sahib's soul) ਜਿੱਥੇ ਭੀ ਹੋਵੇਗੀ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦਿੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਪੂਜਯ ਬਾਪੂ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ (Pujya Bapu Mahatma Gandhi) ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ...”ਵਿਵਿਧਤਾ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਜੀਣ ਦੀ ਸਾਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਪਰੀਖਿਆ ਹੋਵੇਗੀ...ਗਾਂਧੀ ਜੀ (Gandhi ji) ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਸੀ...ਇਸ ਪਰੀਖਿਆ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ।” ਬੀਤੇ 10 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਵਿਵਿਧਤਾ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਜੀਣ ਦੇ ਹਰ ਪ੍ਰਯਾਸ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪਾਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਏਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾ (spirit of 'One Bharat') ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ 'One Nation, One Identity'... ਯਾਨੀ ਆਧਾਰ ਸਿਸਟਮ (Aadhar system) ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਅਸੀਂ ਸਭ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਇਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਭੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਟੈਕਸ ਸਿਸਟਮ ਸਨ। ਅਸੀਂ 'One Nation, One Tax' ਸਿਸਟਮ…GST ਬਣਾਇਆ। ਅਸੀਂ 'One Nation, One Power Grid' ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਾਵਰ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ, ਵਰਨਾ ਇੱਕ ਵਕਤ ਸੀ ਕਿਤੇ ਬਿਜਲੀ ਤਾਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਕਿਤੇ ਹਨੇਰਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਬਿਜਲੀ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਲਈ grid ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਪਈ ਸੀ, ਅਸੀਂ 'One Nation, One Grid' ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਅਸੀਂ 'One Nation, One Ration Card' ਨਾਲ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਿਆਂ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ, ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਅਸੀਂ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ (Ayushman Bharat) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ One Nation, One Health Insurance ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਜਨ-ਜਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਏਕਤਾ ਦੇ ਸਾਡੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਯਾਸਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੀ, ਹੁਣ ਅਸੀਂ 'One Nation, One Election'  ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇਵੇਗਾ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਦਾ optimum outcome ਦੇਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਪਨੇ (dream of a ‘Viksit Bharat’ (Developed India)) ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਨਵੀਂ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ, ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਅੱਜ ਵੰਨ ਨੇਸ਼ਨ, ਵੰਨ ਸਿਵਲ ਕੋਡ('One Nation, One Civil Code')... ਯਾਨੀ ਸੈਕੂਲਰ ਸਿਵਲ ਕੋਡ (secular civil code) ਦੀ ਤਰਫ਼ ਭੀ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਮੈਂ ਲਾਲ ਕਿਲੇ (Red Fort) ਤੋਂ ਇਸ ਬਾਤ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਭੀ ਮੂਲ ਵਿੱਚ  ਉਹੀ ਸਮਾਜਿਕ ਏਕਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਇਹੀ ਸਾਡੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸਮਾਜਿਕ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਦਭਾਵ ਦੀ ਜੋ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਦੇਸ਼ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਵਧੇਗਾ, ਦੇਸ਼ ਏਕਤਾ ਨਾਲ ਸੰਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧ ਕਰੇਗਾ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 7 ਦਹਾਕੇ ਬਾਅਦ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੇਸ਼, ਇੱਕ ਸੰਵਿਧਾਨ ('One Nation, One Constitution') ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਭੀ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਦੀ ਆਤਮਾ (Sardar Sahib's soul) ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ 70 ਸਾਲ ਤੱਕ ਬਾਬਾ ਸਾਹੇਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ (Baba Saheb Ambedkar's Constitution) ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਮਾਲਾ ਜਪਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਐਸਾ ਘੋਰ ਅਪਮਾਨ ਕੀਤਾ...ਕਾਰਨ ਕੀ ਸੀ...ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਆਰਟੀਕਲ 370 ਦੀ ਦੀਵਾਰ, ਆਰਟੀਕਲ 370 ਜੋ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਰ ਬਣ ਕੇ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ, ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਰੋਕ ਦਿੰਦੀ ਸੀ, ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੰਚਿਤ ਰੱਖਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਧਾਰਾ 370 ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ-ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਗੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉੱਥੇ ਇਸ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾ ਭੇਦਭਾਵ ਦੇ ਵੋਟਾਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ ਦੇ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਸ਼ਪਥ ਲਈ (ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ) ਹੈ। ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਤਿਅੰਤ ਸੰਤੋਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਹ ਭੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਨਿਮਰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਏਕਤਾ (Bharat's unity) ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਬੜਾ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪੜਾਅ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ। ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਦੇਸ਼ਭਗਤ ਜਨਤਾ ਨੇ, ਅਲਗਾਵ ਅਤੇ ਆਤੰਕ ਦੇ ਬਰਸੋਂ (ਵਰ੍ਹਿਆਂ) ਪੁਰਾਣੇ ਏਜੰਡਾ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਵਿਜਈ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਆਪਣੀਆਂ-ਆਪਣੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ 70 ਸਾਲ ਤੋਂ ਚਲ ਰਹੇ ਅਪ੍ਰਚਾਰ ਨੂੰ ਧਵਸਤ ਕਰ (ਢਾਹ) ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਅੱਜ ਰਾਸ਼ਟਰੀਯ ਏਕਤਾ ਦਿਵਸ (Rashtriya Ekta Diwas) ‘ਤੇ... ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ‘ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਦਰਪੂਰਵਕ ਸੈਲਿਊਟ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਬੀਤੇ 10 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਐਸੇ ਅਨੇਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਧਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਕਤਾ ਦੇ ਲਈ ਖਤਰਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਆਤੰਕੀਆਂ ਦੇ ਆਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ...ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡੇਗਾ ਨਹੀਂ। ਤੁਸੀਂ ਨੌਰਥ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਦੇਖੋ, ਕਿਤਨੇ ਬੜੇ ਸੰਕਟ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਸੰਵਾਦ ਨਾਲ...ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਲ, ਅਲਗਾਵ ਦੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕੀਤਾ। ਬੋਡੋ ਸਮਝੌਤੇ (Bodo Accord) ਨੇ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ 50 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਹੈ...ਬਰੂ-ਰਿਆਂਗ ਐਗਰੀਮੈਂਟ (Bru-Reang Agreement) ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਸਥਾਪਿਤ ਲੋਕ ਅਨੇਕ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਘਰ ਪਰਤੇ  ਹਨ। National Liberation Front of Tripura ਨਾਲ ਹੋਏ ਸਮਝੌਤੇ ਨੇ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚਲ ਰਹੀ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਸਾਮ ਅਤੇ ਮੇਘਾਲਿਆ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਦੇ ਸੀਮਾ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਸੁਲਝਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਜਦੋਂ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ...ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਰਣਿਮ ਅਧਿਆਇ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੂਸਰੇ ਅਤੇ ਤੀਸਰੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਨਕਸਲਵਾਦ ਜਿਹੀ ਭਿਆਨਕ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹ ਤੋਂ ਉਖਾੜ ਕੇ ਦਿਖਾਇਆ, ਉਖਾੜ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ। ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਯਾਦ ਕਰੋ ਉਹ ਸਮਾਂ ਜਦੋਂ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਪਸ਼ੂਪਤੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਿਰੂਪਤੀ ਤੱਕ(from Pashupati in Nepal to Tirupati in Bharat) ਰੈੱਡ ਕੌਰੀਡੋਰ (Red Corridor) ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਜਨਜਾਤੀਯ ਸਮਾਜ ਨੇ ਭਗਵਾਨ ਬਿਰਸਾ ਮੁੰਡਾ (Bhagwan Birsa Munda,) ਜਿਹੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤ ਦਿੱਤੇ...ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸੀਮਿਤ ਸੰਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਕੋਣੇ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈ-ਭੈਣਾਂ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਲਈ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ...ਐਸੇ ਜਨਜਾਤੀਯ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸੋਚੀ-ਸਮਝੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼  ਦੇ ਤਹਿਤ ਨਕਸਲਵਾਦ (Naxalism) ਦੇ ਬੀਜ ਬੋਏ ਗਏ, ਨਕਸਲਵਾਦ(Naxalism)  ਦੀ ਅੱਗ ਭੜਕਾਈ ਗਈ। ਇਹ ਨਕਸਲਵਾਦ (Naxalism), ਭਾਰਤ ਦੀ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਅਖੰਡਤਾ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਬੜੀ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਸੰਤੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਬੀਤੇ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਅਣਥੱਕ ਪ੍ਰਯਾਸਾਂ ਨਾਲ ਅੱਜ ਨਕਸਲਵਾਦ (Naxalism)  ਭੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਅੰਤਿਮ ਸਾਹ ਗਿਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਮੇਰਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮਾਜ ਉਸ ਨੂੰ ਭੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਜੋ ਪਰਤੀਖਿਆ (ਉਡੀਕ) ਸੀ, ਉਹ ਵਿਕਾਸ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਭੀ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਐਸਾ ਭਾਰਤ ਹੈ...ਜਿਸ ਦੇ ਪਾਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਭੀ ਹੈ, ਦਿਸ਼ਾ ਭੀ ਹੈ, ਇਤਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ...ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹੋਵੇ, ਦਿਸ਼ਾ ਹੋਵੇ ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਦੀ...ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਾਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਹੈ, ਦਿਸ਼ਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਭੀ ਹੈ। ਐਸਾ ਭਾਰਤ...ਜੋ ਸਸ਼ਕਤ ਭੀ ਹੈ, ਐਸਾ ਭਾਰਤ ਜੋ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਭੀ ਹੈ, ਐਸਾ ਭਾਰਤ ਜੋ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਭੀ ਹੈ, ਐਸਾ ਭਾਰਤ ਜੋ ਸਤਰਕ ਭੀ ਹੈ, ਜੋ ਨਿਮਰ(humble) ਭੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਭੀ ਹੈ, ਐਸਾ ਭਾਰਤ ਜੋ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ (‘Shakti’ (strength) and ‘Shanti’ (peace)) ਦੋਨਾਂ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਜਾਣਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਚੀ ਭਾਰੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ...ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨਾ, ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਬਾਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਹੋ ਰਹੇ ਹੋਣ...ਤਦ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਬੁੱਧ ਦੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ (messages of Buddha) ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਸਾਧਾਰਣ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦਾ ਸੰਕਟ ਹੈ...ਤਦ ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਬੰਧੂ (‘Vishwa Bandhu’ (global friend)) ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰਨਾ, ਸਾਧਾਰਣ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ...ਤਦ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਦੇਸ਼...ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਨਿਕਟਤਾ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਨਹੀਂ ਹੈ...ਇਹ ਨਵਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਖਰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਐਸਾ ਕੀ ਕੀਤਾ ਹੈ?

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਦੇਖ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਸੰਕਟਾਂ ਦਾ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸਮਾਧਾਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਦੇਖ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ (Bharat) ਕਿਵੇਂ ਇਕਜੁੱਟ ਹੋ ਕੇ, ਦਹਾਕਿਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ...ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ...ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਸਹੇਜਣਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਹੈ...ਅਸੀਂ ਏਕਤਾ ਦੀ ਜੋ ਸ਼ਪਥ ਲਈ (ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ) ਹੈ...ਉਸ ਸ਼ਪਥ (ਸਹੁੰ) ਨੂੰ ਜੀਣਾ ਹੈ, ਜ਼ਰੂਰਤ ਪਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਸ਼ਪਥ (ਸਹੁੰ)  ਦੇ ਲਈ ਜੂਝਣਾ ਹੈ। ਹਰ ਪਲ ਇਸ ਸ਼ਪਥ (ਸਹੁੰ)  ਦੇ ਭਾਵ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਝੋਮ ਨਾਲ ਭਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਹੈ।(ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਪਲ ਇਸ ਸਹੁੰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਭਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। We must fill every moment with the spirit of this oath.)

ਸਾਥੀਓ,

ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਧਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ... ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਧਦੇ ਏਕਤਾ ਦੇ ਭਾਵ ਨਾਲ ਕੁਝ ਤਾਕਤਾਂ, ਕੁਝ ਵਿਕ੍ਰਿਤ(ਵਿਗੜੇ) ਵਿਚਾਰ , ਕੁਝ ਵਿਕ੍ਰਿਤ (ਵਿਗੜੀਆਂ) ਮਾਨਸਿਕਤਾਵਾਂ,ਕੁਝ ਐਸੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਾਹਰ ਭੀ ਐਸੇ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਸਥਿਰਤਾ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਰਾਜਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਹਿਤਾਂ ਨੂੰ ਚੋਟ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਹਨ। ਉਹ ਤਾਕਤਾਂ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਜਾਵੇ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਨੈਗੇਟਿਵ ਅਕਸ ਉੱਭਰੇ...ਇਹ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸੈਨਾਵਾਂ ਤੱਕ ਨੂੰ ਟਾਰਗਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲਗੇ ਹਨ, ਮਿਸ ਇਨਫਰਮੇਸ਼ਨ ਕੈਂਪੇਨ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੈਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਲਗਾਵ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ...ਇਹ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਵਿਭਾਜਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਰ ਪ੍ਰਯਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਹੀ ਮਕਸਦ ਹੈ- ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਾਜ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਵੇ...ਭਾਰਤ ਦੀ ਏਕਤਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਲੋਕ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਵੇ...ਕਿਉਂਕਿ ਕਮਜ਼ੋਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ...ਗ਼ਰੀਬ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਐਸੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। 5-5 ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਇਸੇ ਗੰਦੀ, ਘਿਨੌਣੀ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦੁਰਬਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਚਲਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਲਈ...ਇਹ ਲੋਕ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜਨ-ਜਨ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਰਬਨ ਨਕਸਲੀਆਂ (urban Naxalites) ਦੇ ਇਸ ਗਠਜੋੜ (coalition) ਨੂੰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਠਜੋੜ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣਨਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਓ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਣਪਿਆ ਨਕਸਲਵਾਦ, ਬੰਬ-ਬੰਦੂਕ ਨਾਲ ਆਦਿਵਾਸੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਕਸਲਵਾਦ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ...ਅਰਬਨ ਨਕਸਲ ਦਾ ਨਵਾਂ ਮਾਡਲ (new model of urban Naxalism) ਉੱਭਰਦਾ ਗਿਆ। ਸਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਲਣ ਵਾਲੇ, ਮੂੰਹ ‘ਤੇ ਝੂਠੇ ਨਕਾਬ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣਨਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ।

 

ਸਾਥੀਓ,

 ਅੱਜ ਹਾਲਤ ਇਹ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਏਕਤਾ ਦੀ ਬਾਤ ਕਰਨਾ ਤੱਕ ਗੁਨਾਹ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਬੜੇ ਗਰਵ (ਮਾਣ) ਦੇ ਨਾਲ ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ, ਘਰ ਵਿੱਚ, ਬਾਹਰ ਸਹਿਜ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਏਕਤਾ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਸਾਂ। ਜੋ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਕੀ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ ਸਾਂ...ਹਿੰਦ ਦੇਸ਼ ਕੇ ਨਿਵਾਸੀ ਸਭੀ ਜਨ ਏਕ ਹੈਂ। ਰੰਗ-ਰੂਪ ਵੇਸ਼-ਭਾਸ਼ਾ ਚਾਹੇ ਅਨੇਕ ਹੈਂ।(हिंद देश के निवासी सभी जन एक हैं। रंग-रूप वेश-भाषा चाहे अनेक हैं।)( "All residents of Hindustan are one. Regardless of our colours, forms, and languages.") ਇਹ ਗੀਤ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਦੀ ਤਾਰੀਖ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਇਹ ਗੀਤ ਗਾਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਅਰਬਨ ਨਕਸਲਾਂ ਦੀ ਜਮਾਤ (urban Naxal group) ਗਾਲੀਆਂ ਦੇਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪਕੜੇਗੀ। ਅਤੇ ਅੱਜ ਕੋਈ ਅਗਰ ਕਹਿ ਦੇਵੇ ਕਿ ਏਕ ਹੈਂ ਤੋ ਸੇਫ ਹੈਂ...( एक हैं तो सेफ हैं...)( "unity means safety") ਤਾਂ ਇਹ ਲੋਕ ਏਕ ਹੈਂ ਤੋ ਸੇਫ ਹੈਂ ( एक हैं तो सेफ हैं) ( "unity means safety")  ਉਸ ਨੂੰ ਭੀ ਗਲਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਲਗਣਗੇ...ਜੋ ਲੋਕ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਲੋਕ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਵੰਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ ਅਖਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਓ ਸਾਨੂੰ ਐਸੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ, ਐਸੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ, ਐਸੀ ਪਰਵਿਰਤੀ ਤੋਂ ਐਸੀ ਵਿਰਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਤੋਂ ਭੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਅਸੀਂ ਸਭ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਨੂੰ...ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ/ਆਦਰਸ਼ਾਂ (ideals of Sardar Sahib) ਨੂੰ ਜੀਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਹਾਂ। ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ- ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜਾ ਲਕਸ਼, ਇਕਜੁੱਟ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣਨ ਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਹੈ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਵਿਵਿਧਤਾ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ (Bharat is a diverse country)। ਅਸੀਂ ਵਿਵਿਧਤਾ ਨੂੰ ਸੈਲੀਬ੍ਰੇਟ ਕਰਾਂਗੇ, ਤਦੇ ਏਕਤਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ 25 ਸਾਲ ਏਕਤਾ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਏਕਤਾ ਦੇ ਇਸ ਮੰਤਰ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਭੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਪੈਣ ਦੇਣਾ ਹੈ, ਹਰ ਝੂਠ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਏਕਤਾ ਦੇ ਮੰਤਰ ਨੂੰ ਜੀਣਾ ਹੈ...ਅਤੇ ਇਹ ਮੰਤਰ, ਇਹ ਏਕਤਾ ਇਹ ਤੇਜ਼ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਲਈ ਭੀ, ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ, ਸਮ੍ਰਿੱਧ ਭਾਰਤ (‘Viksit’ (developed) and ‘Samridh’ (prosperous) Bharat.) ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਏਕਤਾ ਸਮਾਜਿਕ ਸਦਭਾਵ ਦੀ ਜੜੀ-ਬੂਟੀ ਹੈ, ਸਮਾਜਿਕ ਸਦਭਾਵ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਗਰ ਅਸੀਂ ਸੱਚੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹਾਂ, ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਏਕਤਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਪੂਰਵ ਸ਼ਰਤ ਹੈ...ਏਕਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਹਤਰ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਲਈ ਬਿਨਾ ਏਕਤਾ ਦੇ ਗੱਡੀ ਚਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ। ਇਹ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਲਈ...ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਲਈ ਏਕਤਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਆਓ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਹੋ ਕੇ...ਇਕੱਠੇ ਅੱਗੇ ਵਧੀਏ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ, ਆਪ ਸਭ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀਯ ਏਕਤਾ ਦਿਵਸ (Rashtriya Ekta Diwas) ‘ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਢੇਰ (ਬਹੁਤ) ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ।

 

ਮੈਂ ਕਹਾਂਗਾ ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ  ਆਪ ਸਭ ਬੋਲਿਓ- ਅਮਰ ਰਹੇ...ਅਮਰ ਰਹੇ।

(I will say, Sardar Sahib, you all say— Amar Rahe… Amar Rahe!)

ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ - ਅਮਰ ਰਹੇ...ਅਮਰ ਰਹੇ।

ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ - ਅਮਰ ਰਹੇ...ਅਮਰ ਰਹੇ।

ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ - ਅਮਰ ਰਹੇ...ਅਮਰ ਰਹੇ।

ਸਰਦਾਰ ਸਾਹਿਬ - ਅਮਰ ਰਹੇ...ਅਮਰ ਰਹੇ।

(Sardar Sahib -- Amar Rahe… Amar Rahe!

Sardar Sahib -- Amar Rahe… Amar Rahe!

Sardar Sahib -- Amar Rahe… Amar Rahe!

Sardar Sahib -- Amar Rahe… Amar Rahe!)

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ!

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ!

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ!

 

Explore More
78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ

Popular Speeches

78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।