Lays foundation stone for Thane Borivali Twin Tunnel Project and Tunnel Work at Goregaon Mulund Link Road Project
Lay foundation stone for Kalyan Yard Remodelling and Gati Shakti MultiModal Cargo Terminal at Navi Mumbai
Dedicates to nation new platforms at Lokmanya Tilak Terminus and extension of platforms 10 and 11 at Chhatrapati Shivaji Maharaj Terminus Station
Launches Mukhyamantri Yuva Karya Prashikshan Yojana with outlay of around Rs 5600 crores
“Investors have enthusiastically welcomed the third term of the government”
“I aim to use the power of Maharashtra to transform it into an economic powerhouse of the world; Make Mumbai the fintech capital of the world”
“The people of the country want continuous rapid development and want to make India developed in the next 25 years”
“Skill development and employment in large numbers is India’s need of the hour”
“The development model of the NDA government has been to give priority to the deprived”
“Maharashtra has propagated cultural, social and national consciousness in India”

ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਸ਼੍ਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਬੈਸ ਜੀ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਏਕਨਾਥ ਸ਼ਿੰਦੇ ਜੀ, ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਮੇਰੇ ਸਾਥੀ ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਇਲ ਜੀ, ਰਾਮਦਾਸ ਅਠਾਵਲੇ ਜੀ, ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਦੇਵੇਂਦ੍ਰ ਫਡਨਵੀਸ ਜੀ, ਅਜਿਤ ਦਾਦਾ ਪਵਾਰ ਜੀ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਗਲ ਪ੍ਰਭਾਤ ਜੀ, ਦੀਪਕ ਕੇਸਰਕਰ ਜੀ, ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨੁਭਾਵ ਦੇਵੀਓ ਅਤੇ ਸੱਜਣੋਂ।

ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰਾਤੀਲ ਸਰਬ ਬੰਧੂ-ਭਗਿਨੀਂਨਾ ਮਾਝਾ ਨਮਸਕਾਰ ! (महाराष्ट्रातील सर्व बंधू-भगिनींना माझा नमस्कार !) 

ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਲਈ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਦੇ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਲੋਕਅਰਪਣ ਕਰਨ ਦਾ ਅਵਸਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਨਾਲ  ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਹੋਰ ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਡ ਅਤੇ ਰੇਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਕੌਸ਼ਲ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਯੋਜਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਟੀਵੀ ‘ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਦੋ-ਤਿੰਨ ਸਪਤਾਹ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਲਈ ਵਧਾਵਨ ਪੋਰਟ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ। 76 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਦੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਾਲ ਇੱਥੇ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਬਣਨਗੇ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਬੀਤੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਮੁੰਬਈ, ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਉਤਸਵ ਦੀ ਗਵਾਹ ਬਣੀ ਹੈ। ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਹਰ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਨੇ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਤੀਸਰੇ ਟਰਮ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਸੁਆਗਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ NDA  ਸਰਕਾਰ ਹੀ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਸਥਾਈਤਵ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਤੀਸਰੀ ਵਾਰ ਸ਼ਪਥ ਲੈਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਤੀਸਰੇ ਟਰਮ ਵਿੱਚ NDA  ਸਰਕਾਰ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। ਅਤੇ ਅੱਜ ਇਹ ਅਸੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪਾਸ ਗੌਰਵਸ਼ਾਲੀ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪਾਸ ਸਸ਼ਕਤ ਵਰਤਮਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪਾਸ ਸਮ੍ਰਿੱਧ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਉਹ ਰਾਜ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪਾਸ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੀ ਪਾਵਰ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪਾਸ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਦੀ ਪਾਵਰ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਪਾਸ ਫਾਈਨਾਂਸ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਪਾਵਰ ਹੈ। ਇਸੇ ਪਾਵਰ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ financial hub ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਮੇਰਾ ਲਕਸ਼ ਹੈ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਇਸੇ ਪਾਵਰ ਨਾਲ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਵੱਡਾ ਆਰਥਿਕ ਪਾਵਰਹਾਊਸ ਬਣਾਉਣ ਦਾ। ਮੇਰਾ ਲਕਸ਼ ਹੈ, ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਫਿਨਟੈੱਕ ਕੈਪੀਟਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ। ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ ਵੰਨ ਰਾਜ ਬਣੇ। ਇੱਥੇ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਸ਼ੌਰਯ ਗਵਾਹ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਕੋਂਕਣ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਦਾ ਮਨਮੋਹਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਫਰ ਦਾ ਰੋਮਾਂਚ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਕਾਨਫਰੰਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਅਤੇ ਮੈਡੀਕਲ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੀਆਂ ਅਪਾਰ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੀ  ਨਵੀਂ ਗਾਥਾ ਲਿਖਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ। ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਦੇ ਸਹਿਯਾਤਰੀ ਹਾਂ। ਅੱਜ ਦਾ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਮਹਾਯੁਤਿ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਲਕਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਤਿ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੀ Aspirations ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਸਦੀ ਦੇ ਕਰੀਬ-ਕਰੀਬ 25 ਸਾਲ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਾ ਲਗਾਤਾਰ ਤੇਜ਼ ਵਿਕਾਸ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਗਲੇ 25 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਦੀ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਸੁਧਰੇ ਇੱਥੇ Quality of life ਬਿਹਤਰੀਨ ਹੋਵੇ, ਇਹ ਮੇਰਾ ਉਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਯਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਕੋਸਟਲ ਰੋਡ ਅਤੇ ਅਟਲ ਸੇਤੂ ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਅਟਲ ਸੇਤੂ ਬਣ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਭਾਂਤੀ-ਭਾਂਤੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਫੈਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਟਕਾਉਣ-ਲਟਕਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਲੇਕਿਨ ਅੱਜ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿੰਨਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਹਰ ਕੋਈ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਰੀਬ-ਕਰੀਬ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਗੱਡੀਆਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਤੇ ਇੱਕ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਅਟਲ ਸੇਤੂ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਹਰ ਰੋਜ਼ 20-25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਈਂਧਣ ਬਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਨਵੇਲ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਕਰੀਬ 45 ਮਿੰਟ ਘੱਟ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਸਮੇਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਾ ਫਾਇਦਾ। ਇਸੇ ਅਪ੍ਰੋਚ ਦੇ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮੁੰਬਈ ਮੈਟਰੋ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਨਾਲ ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। 10 ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੀ ਮੈਟਰੋ ਲਾਇਨ ਸੀ, 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਫ 8 ਕਿਲੋਮੀਟਰ। ਜਦਕਿ ਅੱਜ ਇਹ ਕਰੀਬ-ਕਰੀਬ 80 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪਹੁੰਚ ਚੁਕੀ ਹੈ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਹੁਣੇ ਲਗਭਗ 200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਮੈਟਰੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲ ਦਾ ਜੋ ਕਾਇਆਕਲਪ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਟਰਮੀਨਸ, ਨਾਗਪੁਰ, ਅਤੇ ਅਜਨੀ ਸਟੇਸ਼ਨਸ ਦਾ re-development, ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਗਤੀ ‘ਤੇ ਹੈ। ਅੱਜ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਟਰਮੀਨਸ ਅਤੇ ਲੋਕਮਾਨਯ ਤਿਲਕ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਨਵੇਂ ਪਲੈਟਫਾਰਮਸ ਦਾ ਲੋਕਅਰਪਣ ਵੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ 24 ਕੋਚ ਵਾਲੀ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਯਾਨੀ ਲੰਬੀਆਂ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਵੀ ਇੱਥੋਂ ਚਲ ਪਾਉਣਗੀਆਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਬੀਤੇ 10 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਧ ਕੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਗੋਰੇਗਾਂਓ-ਮੁਲੁੰਡ ਲਿੰਕ ਰੋਡ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਪ੍ਰਗਤੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਅੱਜ ਠਾਣੇ ਤੋਂ ਬੋਰੀਵਲੀ ਦੇ ਟਵਿਨ ਟਨਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ‘ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਠਾਣੇ ਅਤੇ ਬੋਰੀਵਲੀ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਦੀ ਦੂਰੀ, ਕੁਝ ਹੀ ਮਿੰਟਾਂ ਤੱਕ ਸਿਮਟ ਜਾਵੇਗੀ। NDA ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਯਾਸ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਵੇ, ਤੀਰਥਯਾਤਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਰਹਿਣ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੰਢਰਪੁਰ ਵਾਰੀ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੂਰੇ ਭਗਤੀਭਾਵ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੁਣੇ ਤੋਂ ਪੰਢਰਪੁਰ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸੁਗਮ ਹੋਵੇ, ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਮਿਲਣ, ਇਸ ਦੀ ਚਿੰਤਾ NDA ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੰਤ ਗਿਆਨੇਸ਼ਵਰ ਪਾਲਖੀ ਮਾਰਗ ਕਰੀਬ 200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪੂਰਾ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ, ਸੰਤ ਤੁਕਾਰਾਮ ਪਾਲਕੀ ਮਾਰਗ ਵੀ 110 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਹੀ ਜਲਦੀ ਇਹ ਦੋਨੋਂ ਮਾਰਗ ਵੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਸਰਵ ਵਾਰਕਰਯਾਂਨਾ ਮੀ ਅਤਿਸ਼ਯ ਮਨਾਪਾਸੂਨ ਸ਼ੁਭੇੱਛਾ ਦੇਤੋ, ਆਣਿ ਪੰਢਰੀਜਯਾ ਵਿਠੁਰਾਯਾਲਾ ਕੋਟਿ-ਕੋਟਿ ਨਮਨ ਕਰਤੋ! (सर्व वारकर्‍यांना मी अतिशय मनापासून शुभेच्छा देतो, आणि पंढरीच्या विठुरायाला कोटि-कोटि नमन करतो!)

ਭਾਈਓ ਅਤੇ ਭੈਣੋਂ,

ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਇਸ ਨਾਲ ਟੂਰਿਜ਼ਮ, ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ, ਸਭ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਵਸਰ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਚੰਗੀ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਵਿਧਾ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ NDA ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਹ ਕੰਮ ਗ਼ਰੀਬ, ਕਿਸਾਨ, ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਯੁਵਾ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਮਹਾਯੁਤੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਇਸੇ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਰ ਸਾਲ 10 ਲੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਕਿਲ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੇਣ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ ਹੈ। ਮੁੱਖਮੰਤਰੀ ਯੁਵਾ ਕਾਰਯ ਪ੍ਰਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਕੌਲਰਸ਼ਿਪ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਕਿਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਨਿਰੰਤਰ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਬੀਤੇ 4-5 ਸਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਕੋਰੋਨਾ ਜਿਹੇ ਮਹਾਸੰਕਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਬਣੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਵਿੱਚ RBI ਨੇ  ਰੋਜ਼ਗਾਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਰਿਪੋਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੀਤੇ 3-4 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 8 ਕਰੋੜ ਨਵੇਂ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਝੂਠੇ ਨਰੈਟਿਵ ਗੜ੍ਹਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਬੋਲਤੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਝੂਠੇ ਨਰੈਟਿਵ ਵਾਲੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ, ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਰ ਨੀਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸਘਾਤ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੋਲ ਖੁਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਝਦਾਰ ਜਨਤਾ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਰ ਝੂਠ, ਹਰ ਪ੍ਰਪੰਚ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿਤੇ ਪੁਲ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਰੇਲਵੇ ਟ੍ਰੈਕ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਸੜਕ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਲੋਕਲ ਟ੍ਰੇਨ ਦਾ ਡਿੱਬਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜੈਸੇ-ਜੈਸੇ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਗਤੀ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਗਤੀ ਵੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਅਵਸਰ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਣ ਵਾਲੇ ਹਨ।

ਸਾਥੀਓ,

NDA ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਮੌਡਲ ਵੰਚਿਤਾਂ ਨੂੰ ਵਰੀਅਤਾ ਦੇਣ ਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਆਖਰੀ ਕਤਾਰ ‘ਤੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸ਼ਪਥ ਲੈਂਦੇ ਹੀ, ਅਸੀਂ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੇ ਲਈ ਪੱਕੇ ਘਰ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵੱਡੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਲਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ 4 ਕਰੋੜ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਘਰ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 3 ਕਰੋੜ ਅਤੇ ਗ਼ਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਘਰ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਵੀ ਲੱਖਾਂ ਗ਼ਰੀਬ, ਦਲਿਤ, ਪਿਛੜੇ, ਆਦਿਵਾਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਆਵਾਸ, ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਉਸ ਦੀ ਗਰਿਮਾ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਗ਼ਰੀਬ ਅਤੇ ਮੱਧ ਵਰਗ, ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਰੇਹੜੀ-ਫੁਟਪਾਥ ਵਾਲੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਗਰਿਮਾਪੂਰਣ ਜੀਵਨ ਮਿਲੇ, ਇਹ ਸਾਡਾ ਕਮਿਟਮੈਂਟ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਵਨਿਧੀ ਯੋਜਨਾ ਬਹੁਤ ਕੰਮ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੁਣ ਤੱਕ 90 ਲੱਖ ਲੋਨ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਕਰੀਬ 13 ਲੱਖ ਲੋਨ ਇੱਥੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰੇਹੜੀ-ਪਟਰੀ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਡੇਢ ਲੱਖ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵਨਿਧੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਬੈਂਕਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲ ਰਹੀ ਸਵਨਿਧੀ ਦੀ ਮਦਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਟਡੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਵੀ ਸਵਨਿਧੀ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਕਮਾਈ ਕਰੀਬ 2 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਵਧ ਗਈ ਹੈ, ਮਤਲਬ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 20-25 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਹੋਰ ਕਮਾਈ ਵਧੀ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਸਵਨਿਧੀ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦਾ ਮੈਂ ਜ਼ਿਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲੋਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਮੇਰੇ ਰੇਹੜੀ-ਪਟਰੀ-ਠੇਲੇ ਵਾਲੇ ਭਾਈ-ਭੈਣ, ਜੋ ਲੋਨ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲੋਨ ਲੌਟਾ ਵੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਇਹ ਹੈ ਮੇਰੇ ਗਰੀਬ ਦਾ ਸਵੈਮਾਨ, ਇਹ ਹੈ ਮੇਰੇ ਗਰੀਬ ਭਾਈ-ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ। ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ ਕਿ ਸਵਨਿਧੀ ਦੇ ਲਾਭਾਰਥੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਵਾ 3 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਡਿਜੀਟਲ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਇਹ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਨਾਲ ਬਲ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਪਹਿਚਾਣ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।

ਸਾਥੀਓ,

ਮਹਾਰਾਸਟਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਵੀ ਸੰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ, ਬਾਬਾਸਾਹੇਬ ਅੰਬੇਡਕਰ, ਮਹਾਤਮਾ ਜਯੋਤਿਬਾ ਫੁਲੇ, ਅੱਣਾਭਾਊ ਸਾਠੇ, ਲੋਕਮਾਨਯ ਤਿਲਕ, ਵੀਰ ਸਾਵਰਕਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਨੇਕ, ਅਣਗਿਣਤ ਮਹਾਨ ਸੰਤਾਨਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਇੱਥੇ ਦੀ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀਆਂ ਮਹਾਨ ਸੰਤਾਨਾਂ ਨੇ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਮਰਸ ਸਮਾਜ, ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਸ਼ਕਤ ਰਾਸਟਰ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਦਭਾਵ ਅਤੇ ਸੌਹਾਰਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਮ੍ਰਿੱਧੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਿਹਿਤ ਹੈ। ਇਸੇ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਕਾਸ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਲਈ ਆਪ ਸਭ ਨੂੰ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਵਧਾਈ। ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ।

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ !

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ !

ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ !

ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ।

 

Explore More
78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ

Popular Speeches

78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।