"ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਬੇਮਿਸਾਲ ਗਤੀ ਅਤੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ"
“ਅੱਜ ਅਸੀਂ 'ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਰਫ਼ ਯਾਤਰਾ' 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਭੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ"
"ਭਾਰਤ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪਵਾਦ ਹੈ"
"ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਲਈ 'ਈਜ਼ ਆਵ੍ ਲਿਵਿੰਗ' (ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਰਲਤਾ) ਅਤੇ 'ਕੁਆਲਿਟੀ ਆਵ੍ ਲਾਇਫ' (ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ) ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ"
“ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਬੁੱਧੀਮਾਨੀ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਹੈ”
“ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਬਹੁਤ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ"
“ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਇੱਛਾਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਲਈ, ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀਆਂ ਆਕਾਂਖਿਆਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹਨ।”
"ਮੈਂ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸਸ਼ਕਤ ਮਾਧਿਅਮ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ"

CII ਦੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਜੀਵ ਪੁਰੀ ਜੀ, ਇੱਥੇ ਉਪਸਥਿਤ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦਿੱਗਜ ਸਾਥੀ, ਸੀਨੀਅਰ ਡਿਪਲੋਮੈਟਸ, VC ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਕੋਣੇ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਉਦਯੋਗ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਜਗਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀ, ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨੁਭਾਵ, ਦੇਵੀਓ ਅਤੇ ਸੱਜਣੋਂ!

ਅਗਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਭਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਾ -How is the Josh?  ਲੇਕਿਨ ਲਗਦਾ ਹੈ ਇਹ ਭੀ ਸਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹੋਣ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਦੇਸ਼ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟ ਸਕਦਾ। ਆਪ ਨੇ (ਤੁਸੀਂ) ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਸੱਦਿਆ, ਮੈਂ CII ਦਾ ਹਿਰਦੇ ਤੋਂ ਆਭਾਰ ਵਿਅਕਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ, pandemic ਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਾਂ, ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਭੀ ਬਹੁਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਤੇ ਚਰਚਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ- Getting Growth Back, ਉਸੇ ਦੇ ਇਰਦ-ਗਿਰਦ ਸਾਡੀ ਚਰਚਾ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਅਤੇ ਤਦ ਮੈਂ  ਤੁਹਾਨੂੰ (ਆਪ ਨੂੰ) ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜਲਦੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪਥ ‘ਤੇ ਦੌੜੇਗਾ। ਅਤੇ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਕਿਸ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਹੈ? ਅੱਜ ਭਾਰਤ, 8 ਪਰਸੈਂਟ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਗ੍ਰੋਅ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ discuss ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ- Journey Towards Viksit Bharat. ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਸਿਰਫ਼ sentiments ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਬਦਲਾਅ confidence ਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਭਾਰਤ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੀ ਆਰਥਿਕ ਤਾਕਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਦਿਨ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਤੀਸਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੀ ਇਕਨੌਮਿਕ ਪਾਵਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਜਿਸ ਬਿਰਾਦਰੀ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹਾਂ, ਉਸ ਬਿਰਾਦਰੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਜੋ ਬਾਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਭੁਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਲੇਕਿਨ ਮੈਂ ਉਸ ਬਿਰਾਦਰੀ ਵਿੱਚ ਅਪਵਾਦ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ (ਆਪ ਨੂੰ) ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਤੀਸਰੇ ਟਰਮ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਤੀਸਰੇ ਨੰਬਰ ਦੀ ਇਕੌਨਮੀ ਬਣੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਬਹੁਤ ਸਧੇ ਹੋਏ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।  

 

ਸਾਥੀਓ,

ਜਦੋਂ 2014 ਵਿੱਚ ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਸਭ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਵਸਰ ਦਿੱਤਾ, 2014 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਇਹੀ ਸੀ ਕਿ economy ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਟੜੀ ‘ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਲਿਆਈਏ? 2014 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਫ੍ਰੈਜਾਇਲ ਫਾਇਵ ਵਾਲੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਕਰੋੜ ਦੇ ਘੁਟਾਲਿਆਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਇੱਥੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਇਕੌਨਮੀ ਦੀ ਕੀ ਸਥਿਤੀ ਸੀ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਬਰੀਕੀਆਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਾਇਟ ਪੇਪਰ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀਆਂ ਹਨ। ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਜਾਵਾਂਗਾ, ਲੇਕਿਨ ਮੈਂ ਤੁਹਾਥੋਂ ਅਪੇਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਜਿਹੇ ਲੋਕ, ਤੁਹਾਡੇ ਜਿਹੇ ਸੰਗਠਨ ਉਸ ‘ਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ, ਤੁਹਾਡੇ ਇੱਥੇ debate ਕਰਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿੱਥੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸਾਂ ਅਤੇ ਕੈਸੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਏ ਸਾਂ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ  ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ  ਨੂੰ ਉਸ ਮਹਾਸੰਕਟ ਤੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਅਸੀਂ ਉਸ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਲਿਆਏ ਹਾਂ। ਹੁਣੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਬਜਟ ਆਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਇੱਕ ਅੱਛਾ document ਤੁਹਾਡਾ ਬਣਿਆ ਹੈ, ਮੈਂ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸਾਂ, ਮੈਂ ਜ਼ਰੂਰ ਅਧਿਐਨ ਕਰਾਂਗਾ ਉਸ ਦਾ। ਅਤੇ ਜੋ ਬਜਟ ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਆਇਆ ਹੈ, ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਭੀ ਬਜਟ ਦੀਆਂ ਚਰਚਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਭੀ ਵਿਅਸਤ ਹੋ ਤਦ ਬਜਟ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੀ ਕੁਝ ਫੈਕਟਸ ਮੈਂ ਅੱਜ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹਾਂਗਾ।

Friends,

2013-14  ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਆਖਰੀ ਬਜਟ ਆਇਆ ਸੀ, ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਲਾਸਟ ਬਜਟ ਉਹ 16 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਜਟ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵਧ ਕੇ 48 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। Capital Expenditure, ਜਿਸ ਨੂੰ resource investment ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜਾ productive ਮਾਧਿਅਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਬਹੁਤ ਹੀ interesting ਹੈ। 2004 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਅਟਲ ਜੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਗਈ। 2004 ਵਿੱਚ UPA ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਅਤੇ UPA ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ Capital Expenditure ਕਰੀਬ 90 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ। 10 ਸਾਲ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਯਾਨੀ 2014 ਵਿੱਚ, UPA  ਸਰਕਾਰ ਦਾ 10ਵਾਂ ਵਰ੍ਹਾ ਸੀ, ਆਪਣੇ Capital Expenditure ਦਾ ਬਜਟ 2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾ ਪਾਈ ਸੀ, ਯਾਨੀ 90 90 thousand ਕਰੋੜ ਤੋਂ 2 lakh crore। ਅਤੇ ਅੱਜ ਕੈਪੈਕਸ 11 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਭੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਯਾਨੀ 2004-2014 ਦੇ 10th year ਵਿੱਚ ਕੈਪੈਕਸ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੁੱਗਣੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ। ਜਦਕਿ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੈਪੈਕਸ 5 ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਅਤੇ ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸੈਕਟਰਸ ਨੂੰ ਦੇਖੋਂਗੇ, ਤਾਂ ਭੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਟੀਕ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਮਿਲੇਗਾ ਕਿ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਰ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਇਕੌਨਮੀ ‘ਤੇ ਫੋਕਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ  ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਬਜਟ 8 ਗੁਣਾ ਵਧਾਇਆ ਹੈ, ਹਾਈਵੇਜ਼ ਦਾ ਬਜਟ 8 ਗੁਣਾ ਵਧਾਇਆ ਬਜਟ ਵਧਾਇਆ ਹੈ, ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਦਾ ਬਜਟ 4 ਗੁਣਾ ਵਧਾਇਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਡਿਫੈਂਸ ਦਾ ਬਜਟ 2 ਗੁਣੇ (ਦੁੱਗਣੇ) ਤੋਂ  ਅਧਿਕ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। 

ਅਤੇ ਸਾਥੀਓ,

ਹਰ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਬਜਟ ’ਚ ਇਹ ਰਿਕਾਰਡ ਵਾਧਾ, ਅਤੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਕਟੌਤੀ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 2014 ਵਿੱਚ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੀ MSMEs ਨੂੰ Presumptive Tax ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ 1 ਕਰੋੜ। ਹੁਣ 3 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਾਲੀਆਂ MSMEs ਭੀ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। 2014 ਵਿੱਚ 50 ਕਰੋੜ ਤੱਕ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ MSMEs ਨੂੰ 30 ਪਰਸੈਂਟ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਇਹ ਰੇਟ 22 ਪਰਸੈਂਟ ਹੈ। 2014 ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀਆਂ 30 ਪਰਸੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਟੈਕਸ ਦਿੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਅੱਜ 400 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਰੇਟ 25 ਪਰਸੈਂਟ ਹੈ।

 

ਅਤੇ Friends,

ਬਾਤ ਸਿਰਫ਼ ਬਜਟ ਐਲੋਕੇਸ਼ਨ ਵਧਾਉਣ ਜਾਂ ਟੈਕਸ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਾਤ ਗੁੱਡ ਗਵਰਨੈਂਸ ਦੀ ਭੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਉਦਾਹਰਣ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਿਅਕਤੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੋਜ਼ਸ਼ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰਾ ਕੱਪੜੇ ਛੋਟੇ ਹੋਣ ਲਗ ਜਾਣ ਲੇਕਿਨ ਕੀ ਉਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ healthy ਕਹਾਂਗੇ ਕੀ? ਉਹ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹੈ ਐਸਾ ਮੰਨਾਂਗੇ ਕੀ? ਉਹ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਭਲੇ ਹੀ ਬਹੁਤ ਸੁਅਸਥ (ਤੰਦਰੁਸਤ) ਲਗੇ ਲੇਕਿਨ ਹਕੀਕਤ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਉਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਹੈ। 2014 ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਬਜਟ ਦਾ ਭੀ ਐਸਾ ਹੀ ਹਾਲ ਸੀ। ਤਬ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਬੜੀਆਂ-ਬੜੀਆਂ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਇਸ ਲਈ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਦੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅੱਛੀ ਹੈ। ਲੇਕਿਨ ਸਚਾਈ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਜੋ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਭੀ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਉਤਰ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਲੋਕ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਦੇ ਲਈ ਤੈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਭੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਰਚ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ headline ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਸ਼ੇਅਰ ਮਾਰਕਿਟ ਵਿੱਚ ਭੀ ਸ਼ਾਇਦ ਥੋੜ੍ਹਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੈ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਭੀ ਪਹਿਲੇ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਸੀਂ 10 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਜਿਸ ਸਪੀਡ ਅਤੇ ਸਕੇਲ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਸਭ ਉਸ ਦੇ ਗਵਾਹ ਹੋ, ਇਹ ਅਭੂਤਪੂਰਵ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਜਿਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਤੇ ਐਸੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਜਿਹੀ growth ਅਤੇ stability ਹੋਣਾ, exception ਹੈ। ਐਸੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭੀ ਭਾਰਤ ਦੇ Foreign Exchange Reserves ਵਿੱਚ ਅੱਛਾ-ਖਾਸਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ Low Growth ਜਾਂ High Inflation ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ High Growth ਅਤੇ Low Inflation ਵਾਲਾ ਇਕਲੌਤਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਤਨੀ ਬੜੀ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਰਤ ਦਾ Fiscal Prudence ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਈ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਹੈ। Global Good and Services Exports ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ Contribution ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। Global Growth ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸ਼ੇਅਰ 16 ਪਰਸੈਂਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਤੇ ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਧਿਆਨ ਦਿਓ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਹ ਗ੍ਰੋਥ ਤਦ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇਕੌਨਮੀ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅਨੇਕ ਸੰਕਟ ਆਏ, ਸਾਡੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭੀ ਇੱਕ ਮੁਸੀਬਤ ਰਹੀ। 100 ਸਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੀ pandemic, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੜੀਆਂ-ਬੜੀਆਂ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤਿਕ (ਕੁਦਰਤੀ) ਆਪਦਾਵਾਂ- ਕਦੇ ਸਾਇਕਲੋਨ, ਕਦੇ ਸੋਕਾ, ਕਦੀ ਭੁਚਾਲ। ਅਸੀਂ ਹਰ ਸੰਕਟ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ, ਹਰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਮਾਧਾਨ ਕੀਤਾ। ਅਗਰ ਇਹ ਸੰਕਟ ਨਾ ਆਉਂਦੇ ਤਾਂ, ਭਾਰਤ ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਭੀ ਕਿਤੇ ਅਧਿਕ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਮੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਮੇਰੇ ਅਨੁਭਵ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਦੇਸ਼, ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੀਤੇ 10 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 25 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਗ਼ਰੀਬੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ Ease Of Living ‘ਤੇ ਫੋਕਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ,  ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ Quality of Life ‘ਤੇ ਫੋਕਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ 4.0 ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸਾਡਾ ਬਹੁਤ ਅਧਿਕ ਫੋਕਸ ਸਕਿੱਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਤੇ ਇੰਪਲਾਇਮੈਂਟ  ‘ਤੇ ਅਸੀਂ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਿਜ਼ਾਜ  ਬਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਦਮ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ ਹੋਵੇ, ਸਟਾਰਟ ਅਪ ਇੰਡੀਆ ਅਭਿਯਾਨ ਹੋਵੇ, ਸਟੈਂਡ ਅਪ ਇੰਡੀਆ ਹੋਵੇ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੁਦਰਾ ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ ਮਦਦ ਲੈ ਕੇ 8 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੋਈ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ।

 

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਕਰੀਬ 1 ਲੱਖ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਸਟਾਰਟ ਅਪਸ ਹਨ। ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਯੁਵਾ ਕੰਮ  ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਨਵੇਂ-ਨਵੇਂ ਸਾਹਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਭੀ ਜਿਸ ਦੋ ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪੀਐੱਮ ਪੈਕੇਜ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਹੋਈ ਹੈ, ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ਼ ਉਸ ਦੀ ਵਾਹਾ-ਵਾਹੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਖੂਬ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਲਾਭ 4 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਪੀਐੱਮ ਪੈਕੇਜ, holistic ਅਤੇ comprehensive ਹੈ। ਇਹ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ inter-linked ਹੈ, end to end ਇੱਕ solution ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੈਨਪਾਵਰ globally competitive ਹੋਵੇ, ਭਾਰਤ ਦਾ product globally competitive ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਆਲਿਟੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵੈਲਿਊ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਭੀ ਉਹ competitive ਹੋਵੇ। ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਕਿੱਲ ਵਧੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵਧੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲੇ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ। ਇੰਪਲਾਇਮੈਂਟ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪ (ਤੁਹਾਡੇ) ਜਿਹੇ ਜੋ ਲੋਕ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਰਜ ਸਕੇਲ ‘ਤੇ incentive ਮਿਲੇ, ਇਸ ਦਾ ਭੀ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ EPFO contribution ਵਿੱਚ incentives ਦੀਆਂ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

ਸਾਥੀਓ,

ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ intent ਅਤੇ commitment ਇੱਕਦਮ ਸਾਫ਼ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਡਾਇਵਰਜਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਨੇਸ਼ਨ ਫਸਟ, ਇਹ ਸਾਡਾ commitment ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ 5 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਇਕੌਨਮੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ saturation approach ਨੂੰ ਅਸੀਂ achieve ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਲੈ ਕੇ ਚਲੇ ਹੋਈਏ, ਚਾਹੇ zero effect zero defect ਕੀ ਬਾਤ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦ ਸੰਕਲਪ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਰਾਟ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਲਈ ਸਾਡੀ ਲੰਬੀ ਦੌੜ ਹੋਵੇ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪੂਰੇ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਸਤਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰੈੱਸ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਪ੍ਰੋਚ, ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਕਮਿਟਮੈਂਟ ਨੂੰ ਭਲੀਭਾਂਤ ਜਾਣਦੇ ਹੋ। ਅਸੀਂ ਹਰ ਵਾਰ, ਨਵੇਂ mile-stone ਘੜ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ, industry ਤੋਂ ਭੀ ਮੇਰੀ ਇਹੀ ਅਪੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ, ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭੀ ਪਿੱਛੇ ਰੱਖ ਕੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰੋਂ ਇਹ ਮੇਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਅਪੇਖਿਆ ਹੈ। ਪੀਐੱਮ ਪੈਕੇਜ ਦੀਆਂ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ, ਇਹ ਅਸੀਂ ਦੋਨੋਂ, ਚਾਹੇ ਸਰਕਾਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਂਝੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ ਬਜਟ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਹਿਲੂ ਹੈ ਜੋ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਾਡੀ journey ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ- ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ। ਆਪ ਸਭ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ 10 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਕਿਵੇਂ transform ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ Make In India ਜਿਹਾ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ੀ ਅਭਿਯਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਸੀਂ ਅਨੇਕ ਸੈਕਟਰਸ ਵਿੱਚ FDI ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲ ਕੀਤਾ। ਅਸੀਂ Multi-modal Logistics Park ਬਣਾਏ, 14 ਸੈਕਟਰਸ ਦੇ ਲਈ PLI Scheme ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਐਸੇ ਨਿਰਣਿਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਦਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਵੀਂ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ 100 ਬੜੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਪਾਸ Investment-Ready “Plug And Play” Industrial Parks ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ 100 ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਵੇਂ ਗ੍ਰੋਥ ਹੱਬ ਬਣਨਗੇ। ਸਰਕਾਰ ਮੌਜੂਦਾ Industrial corridors ਦਾ ਭੀ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਣ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਡਾ ਬਹੁਤ ਬੜਾ ਫੋਕਸ, MSMEs ‘ਤੇ ਭੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ MSME ਨੂੰ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਡਰੈੱਸ ਕੀਤਾ ਹੈ। MSMEs ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ Working Capital ਅਤੇ CREDIT ਮਿਲੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ compliance burden ਅਤੇ taxes ਘੱਟ ਹੋਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ market excess ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣ, MSMEs ਦਾ formalisation ਹੋਵੇ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ 2014 ਤੋਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਭੀ MSME ਦੇ ਲਈ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਰੰਟੀ ਸਕੀਮ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

 

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਕਰੀਬ 1 ਲੱਖ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਸਟਾਰਟ ਅਪਸ ਹਨ। ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਯੁਵਾ ਕੰਮ  ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਨਵੇਂ-ਨਵੇਂ ਸਾਹਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਭੀ ਜਿਸ ਦੋ ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪੀਐੱਮ ਪੈਕੇਜ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਹੋਈ ਹੈ, ਚਾਰੋਂ ਤਰਫ਼ ਉਸ ਦੀ ਵਾਹਾ-ਵਾਹੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਖੂਬ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਲਾਭ 4 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਪੀਐੱਮ ਪੈਕੇਜ, holistic ਅਤੇ comprehensive ਹੈ। ਇਹ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ inter-linked ਹੈ, end to end ਇੱਕ solution ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੈਨਪਾਵਰ globally competitive ਹੋਵੇ, ਭਾਰਤ ਦਾ product globally competitive ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਕੁਆਲਿਟੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਵੈਲਿਊ ਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਤੋਂ ਭੀ ਉਹ competitive ਹੋਵੇ। ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਸਕਿੱਲ ਵਧੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵਧੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲੇ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਸਕੀਮ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ। ਇੰਪਲਾਇਮੈਂਟ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਪ (ਤੁਹਾਡੇ) ਜਿਹੇ ਜੋ ਲੋਕ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਰਜ ਸਕੇਲ ‘ਤੇ incentive ਮਿਲੇ, ਇਸ ਦਾ ਭੀ ਅਸੀਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ EPFO contribution ਵਿੱਚ incentives ਦੀਆਂ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

ਸਾਥੀਓ,

ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ intent ਅਤੇ commitment ਇੱਕਦਮ ਸਾਫ਼ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਡਾਇਵਰਜਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚਾਹੇ ਨੇਸ਼ਨ ਫਸਟ, ਇਹ ਸਾਡਾ commitment ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ 5 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਇਕੌਨਮੀ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ saturation approach ਨੂੰ ਅਸੀਂ achieve ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਲੈ ਕੇ ਚਲੇ ਹੋਈਏ, ਚਾਹੇ zero effect zero defect ਕੀ ਬਾਤ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦ ਸੰਕਲਪ ਹੋਵੇ, ਚਾਹੇ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਰਾਟ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਲਈ ਸਾਡੀ ਲੰਬੀ ਦੌੜ ਹੋਵੇ। ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪੂਰੇ ਫੋਕਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਸਤਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰੈੱਸ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਪ੍ਰੋਚ, ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਡੀ ਕਮਿਟਮੈਂਟ ਨੂੰ ਭਲੀਭਾਂਤ ਜਾਣਦੇ ਹੋ। ਅਸੀਂ ਹਰ ਵਾਰ, ਨਵੇਂ mile-stone ਘੜ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਲਈ, industry ਤੋਂ ਭੀ ਮੇਰੀ ਇਹੀ ਅਪੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਮਿਲਾ ਕੇ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ, ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਭੀ ਪਿੱਛੇ ਰੱਖ ਕੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰੋਂ ਇਹ ਮੇਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਅਪੇਖਿਆ ਹੈ। ਪੀਐੱਮ ਪੈਕੇਜ ਦੀਆਂ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ, ਇਹ ਅਸੀਂ ਦੋਨੋਂ, ਚਾਹੇ ਸਰਕਾਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਂਝੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ‘ਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ ਬਜਟ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਹਿਲੂ ਹੈ ਜੋ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਾਡੀ journey ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ- ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ। ਆਪ ਸਭ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ 10 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਕਿਵੇਂ transform ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ Make In India ਜਿਹਾ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ੀ ਅਭਿਯਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਸੀਂ ਅਨੇਕ ਸੈਕਟਰਸ ਵਿੱਚ FDI ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਸਰਲ ਕੀਤਾ। ਅਸੀਂ Multi-modal Logistics Park ਬਣਾਏ, 14 ਸੈਕਟਰਸ ਦੇ ਲਈ PLI Scheme ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਐਸੇ ਨਿਰਣਿਆਂ ਨੇ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਦਾ ਆਤਮਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਵੀਂ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ 100 ਬੜੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਪਾਸ Investment-Ready “Plug And Play” Industrial Parks ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ 100 ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਵੇਂ ਗ੍ਰੋਥ ਹੱਬ ਬਣਨਗੇ। ਸਰਕਾਰ ਮੌਜੂਦਾ Industrial corridors ਦਾ ਭੀ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਣ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਡਾ ਬਹੁਤ ਬੜਾ ਫੋਕਸ, MSMEs ‘ਤੇ ਭੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ MSME ਨੂੰ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਅਡਰੈੱਸ ਕੀਤਾ ਹੈ। MSMEs ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ Working Capital ਅਤੇ CREDIT ਮਿਲੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ compliance burden ਅਤੇ taxes ਘੱਟ ਹੋਣ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ market excess ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣ, MSMEs ਦਾ formalisation ਹੋਵੇ, ਇਸ ਦੇ ਲਈ 2014 ਤੋਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਭੀ MSME ਦੇ ਲਈ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਗਰੰਟੀ ਸਕੀਮ ਲਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਜਦੋਂ ਬਜਟ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਕਸਰ ਚਰਚਾ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬਾਤਾਂ ਦੇ ਇਰਦ-ਗਿਰਦ ਹੀ ਸਿਮਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤਤਕਾਲੀਨ ਚਰਚਾ media driven ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਭੀ ਏਜੰਡਾ ਦੇ ਤਹਿਤ driven ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਂਤ ਵਾਤਾਵਰਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਦ ਜਾ ਕੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਤਰਫ਼ ਨਜ਼ਰ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਸਬੰਧਿਤ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਐਕਸਪਰਟਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭੀ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਬਾਤ ਕਰਦੇ ਭੀ ਹਨ। ਲੇਕਿਨ ਬਜਟ ਦੀਆਂ ਐਸੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, micro level ‘ਤੇ ਭੀ ਉਸ ਦਾ analysis ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਜਿਵੇਂ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਪਾਵਰ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ ਐਲੋਕੇਸ਼ਨ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕ੍ਰਿਸੀ ਵਿੱਚ ਭੀ Digital Public Infrastructure ਬਣਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੇ ਨੰਬਰ ਦੇਣ ਦੇ ਲਈ ਭੂ-ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਭੀ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸਪੇਸ ਇਕੌਨਮੀ ਦੇ ਲਈ ਭੀ 1000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਵੈਂਚਰ-ਕੈਪੀਟਲ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬਜਟ ਵਿੱਚ Critical Mineral Mission ਦੀ ਭੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਜਲਦੀ ਹੀ Mining ਦੇ Off-shore Blocks ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੀ ਨਿਲਾਮੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਐਲਾਨ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੇ ਨਵੇਂ ਰਸਤੇ ਖੋਲ੍ਹਣਗੇ, ਨਵੇਂ ਅਵਸਰ ਬਣਾਉਣਗੇ।

Friends,

ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਤੀਸਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬੜੀ ਇਕੌਨਮੀ ਬਣਨ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਵੇਂ ਸੈਕਟਰਸ ਵਿੱਚ ਭੀ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਾਡੇ ਸਨਰਾਇਜ਼ ਸੈਕਟਰਸ ਵਿੱਚ। ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਹੀ ਵਰਤਮਾਨ ਹੈ, ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਹੀ ਫਿਊਚਰ ਹੈ। ਅੱਜ ਜੋ ਭੀ ਦੇਸ਼ Semiconductor value chain ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਬੜੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗਾ। ਅਤੇ ਇਸੇ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਿਕਸ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਨੂੰ ਭੀ encourage ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅੱਜ Mobile Manufacturing Revolution ਦਾ ਦੌਰ ਹੈ। ਇੱਕ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਭਾਰਤ, ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਸ ਦਾ ਇੰਪੋਰਟਰ ਸੀ, ਉਹ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਦੇ Top ਮੋਬਾਈਲ manufacturer ਅਤੇ exporter ਵਿੱਚ ਸਥਾਨ ਲੈ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ Green Jobs Sector ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਬੜਾ ਰੋਡਮੈਪ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਇਡ੍ਰੋਜਨ, ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਵ੍ਹੀਕਲਸ, ਐਸੇ ਅਨੇਕ ਸੈਕਟਰਸ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਪੀਐੱਮ ਸੂਰਯਘਰ ਯੋਜਨਾ ਇਤਨੀ ਬੜੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ, ਇਤਨੇ vendors ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਘਰ ਨੂੰ 75 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਬੜਾ revolution ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਕਲੀਨ ਐਨਰਜੀ ਦੇ ਲਈ ਉਠਾਏ ਗਏ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਖੂਬ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ energy security ਅਤੇ energy transition ਦੋਨੋਂ ਹੀ economy ਅਤੇ ecology ਦੇ ਲਈ ਇਤਨੇ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਸੀਂ small nuclear reactors ‘ਤੇ ਭੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼  energy access ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ industry ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ, ਬਲਕਿ ਇਸ ਸੈਕਟਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਪੂਰੀ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਨੂੰ ਭੀ ਬਿਜ਼ਨਸ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਮਿਲਣਗੀਆਂ। ਸਾਡੀਆਂ industries ਅਤੇ entrepreneurs ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਲਈ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਭੀ ਸਨਰਾਇਜ਼ ਸੈਕਟਰਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਵਿੱਚ ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗਲੋਬਲ ਪਲੇਅਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹੋ। ਅਤੇ ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਪਲੇਅਰ ਸ਼ਬਦ ਭਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੀ... ਮੈਂ ਸਾਫ਼ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ ਮੇਰਾ ਦੇਸ਼ ਗਲੋਬਲ ਪਲੇਅਰ ਬਣੇਗਾ।

ਸਾਥੀਓ,

ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪਾਸ ਰਾਜਨੀਤਕ ਇੱਛਾਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਤਾਂ ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਭੀ ਪਰੀਚਿਤ ਹੋ। ਸਾਡੇ ਲਈ ਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਆਕਾਂਖਿਆਵਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ aspirations ਇਹ ਸਾਡੇ ਲਈ ਸਰਬਉੱਚ ਹਨ। ਮੈਂ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਨੂੰ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਭੀ, ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸਸ਼ਕਤ ਮਾਧਿਅਮ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਆਪ (ਤੁਹਾਡੇ) ਜਿਹੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ, wealth creators ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਗ੍ਰੋਥ ਸਟੋਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਡ੍ਰਾਇਵਿੰਗ ਫੋਰਸ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ। ਅਤੇ ਮੈਂ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਤੋਂ ਭੀ ਗਰਵ (ਮਾਣ) ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਹੈ, ਆਪ ਸਭ ‘ਤੇ ਹੈ। ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੀਤੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਠਾ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਸ਼ਚਾ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਣੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਦਾ ਅਧਾਰ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ investors ਇੱਥੇ ਆਉਣ ਦੇ ਲਈ ਲਾਲਾਇਤ ਹਨ।

  World Leaders ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ positivity ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਦੇ ਲਈ ਬਿਹਤਰੀਨ ਮੌਕਾ ਹੈ, ਇਹ ਗੋਲਡਨ ਚਾਂਸ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਗੁਆਉਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੈਂ ਨੀਤੀ ਆਯੋਗ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਭੀ ਹੁਣੇ ਜਦੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਵੈਸਟਰ ਫ੍ਰੈਂਡਲੀ ਚਾਰਟਰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਹਰ ਰਾਜ। ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇੱਕ healthy competition ਹੋਵੇ, investment ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ। ਅਤੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੇਰੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਭੀ ਰਾਜ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਜਾਵੇ। ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਲਈ ਨੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਲਿਆਓ, ਬਿਹਤਰ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਓ, good governance ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹਰ ਕਦਮ ‘ਤੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਣ।

ਸਾਥੀਓ,

ਮੈਂ ਪਿਛਲੇ 10 ਵਰ੍ਹੇ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰੀਕੀ ਨਾਲ ਜਾਣਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਜਦੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਮਨਾਵੇਗਾ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਜਦੋਂ 100 ਸਾਲ ਹੋਣਗੇ, ਉਹ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਅਸੀਂ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਵਾਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਗ਼ਰੀਬ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਏ ਸਾਂ, ਅਸੀਂ ਲੁਟ ਚੁਕੇ ਸਾਂ। ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੋਈ ਭੀ ਲੁੱਟਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਲੁੱਟ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਆਖਰੀ moment ਤੱਕ ਲੁੱਟੇ ਗਏ ਸਾਂ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਸਾਡੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। 100 ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਸਾਰੇ ਅਵਰੋਧਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਸੰਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਚਰਿਤਾਰਥ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਨਾ ਕੇ ਹੀ ਰਹਾਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਰਹੀਏ ਨਾ ਰਹੀਏ, ਸਾਡੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗਰਵ (ਮਾਣ) ਨਾਲ ਜੀਣ, ਇਹ ਸੁਪਨੇ ਲੈ ਕੇ ਚਲ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਆਓ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧੀਏ, ਆਪਣੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਬਣਾਈਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਿੱਧੀ ‘ਤੇ ਲੈ ਜਾਣ ਦੇ ਲਈ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਾਸ ਈਸ਼ਵਰ ਨੇ ਜੋ ਭੀ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਉੱਤਮ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜ ਨੂੰ, ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਅਰਪਿਤ ਕਰੀਏ। ਇਸੇ ਇੱਕ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪ ਸਭ ਨੂੰ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ।

ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ! 

 

Explore More
78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ

Popular Speeches

78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ
Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase

Media Coverage

Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text Of Prime Minister Narendra Modi addresses BJP Karyakartas at Party Headquarters
November 23, 2024
Today, Maharashtra has witnessed the triumph of development, good governance, and genuine social justice: PM Modi to BJP Karyakartas
The people of Maharashtra have given the BJP many more seats than the Congress and its allies combined, says PM Modi at BJP HQ
Maharashtra has broken all records. It is the biggest win for any party or pre-poll alliance in the last 50 years, says PM Modi
‘Ek Hain Toh Safe Hain’ has become the 'maha-mantra' of the country, says PM Modi while addressing the BJP Karyakartas at party HQ
Maharashtra has become sixth state in the country that has given mandate to BJP for third consecutive time: PM Modi

जो लोग महाराष्ट्र से परिचित होंगे, उन्हें पता होगा, तो वहां पर जब जय भवानी कहते हैं तो जय शिवाजी का बुलंद नारा लगता है।

जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...

आज हम यहां पर एक और ऐतिहासिक महाविजय का उत्सव मनाने के लिए इकट्ठा हुए हैं। आज महाराष्ट्र में विकासवाद की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सुशासन की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सच्चे सामाजिक न्याय की विजय हुई है। और साथियों, आज महाराष्ट्र में झूठ, छल, फरेब बुरी तरह हारा है, विभाजनकारी ताकतें हारी हैं। आज नेगेटिव पॉलिटिक्स की हार हुई है। आज परिवारवाद की हार हुई है। आज महाराष्ट्र ने विकसित भारत के संकल्प को और मज़बूत किया है। मैं देशभर के भाजपा के, NDA के सभी कार्यकर्ताओं को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, उन सबका अभिनंदन करता हूं। मैं श्री एकनाथ शिंदे जी, मेरे परम मित्र देवेंद्र फडणवीस जी, भाई अजित पवार जी, उन सबकी की भी भूरि-भूरि प्रशंसा करता हूं।

साथियों,

आज देश के अनेक राज्यों में उपचुनाव के भी नतीजे आए हैं। नड्डा जी ने विस्तार से बताया है, इसलिए मैं विस्तार में नहीं जा रहा हूं। लोकसभा की भी हमारी एक सीट और बढ़ गई है। यूपी, उत्तराखंड और राजस्थान ने भाजपा को जमकर समर्थन दिया है। असम के लोगों ने भाजपा पर फिर एक बार भरोसा जताया है। मध्य प्रदेश में भी हमें सफलता मिली है। बिहार में भी एनडीए का समर्थन बढ़ा है। ये दिखाता है कि देश अब सिर्फ और सिर्फ विकास चाहता है। मैं महाराष्ट्र के मतदाताओं का, हमारे युवाओं का, विशेषकर माताओं-बहनों का, किसान भाई-बहनों का, देश की जनता का आदरपूर्वक नमन करता हूं।

साथियों,

मैं झारखंड की जनता को भी नमन करता हूं। झारखंड के तेज विकास के लिए हम अब और ज्यादा मेहनत से काम करेंगे। और इसमें भाजपा का एक-एक कार्यकर्ता अपना हर प्रयास करेगा।

साथियों,

छत्रपति शिवाजी महाराजांच्या // महाराष्ट्राने // आज दाखवून दिले// तुष्टीकरणाचा सामना // कसा करायच। छत्रपति शिवाजी महाराज, शाहुजी महाराज, महात्मा फुले-सावित्रीबाई फुले, बाबासाहेब आंबेडकर, वीर सावरकर, बाला साहेब ठाकरे, ऐसे महान व्यक्तित्वों की धरती ने इस बार पुराने सारे रिकॉर्ड तोड़ दिए। और साथियों, बीते 50 साल में किसी भी पार्टी या किसी प्री-पोल अलायंस के लिए ये सबसे बड़ी जीत है। और एक महत्वपूर्ण बात मैं बताता हूं। ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा के नेतृत्व में किसी गठबंधन को लगातार महाराष्ट्र ने आशीर्वाद दिए हैं, विजयी बनाया है। और ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा महाराष्ट्र में सबसे बड़ी पार्टी बनकर उभरी है।

साथियों,

ये निश्चित रूप से ऐतिहासिक है। ये भाजपा के गवर्नंस मॉडल पर मुहर है। अकेले भाजपा को ही, कांग्रेस और उसके सभी सहयोगियों से कहीं अधिक सीटें महाराष्ट्र के लोगों ने दी हैं। ये दिखाता है कि जब सुशासन की बात आती है, तो देश सिर्फ और सिर्फ भाजपा पर और NDA पर ही भरोसा करता है। साथियों, एक और बात है जो आपको और खुश कर देगी। महाराष्ट्र देश का छठा राज्य है, जिसने भाजपा को लगातार 3 बार जनादेश दिया है। इससे पहले गोवा, गुजरात, छत्तीसगढ़, हरियाणा, और मध्य प्रदेश में हम लगातार तीन बार जीत चुके हैं। बिहार में भी NDA को 3 बार से ज्यादा बार लगातार जनादेश मिला है। और 60 साल के बाद आपने मुझे तीसरी बार मौका दिया, ये तो है ही। ये जनता का हमारे सुशासन के मॉडल पर विश्वास है औऱ इस विश्वास को बनाए रखने में हम कोई कोर कसर बाकी नहीं रखेंगे।

साथियों,

मैं आज महाराष्ट्र की जनता-जनार्दन का विशेष अभिनंदन करना चाहता हूं। लगातार तीसरी बार स्थिरता को चुनना ये महाराष्ट्र के लोगों की सूझबूझ को दिखाता है। हां, बीच में जैसा अभी नड्डा जी ने विस्तार से कहा था, कुछ लोगों ने धोखा करके अस्थिरता पैदा करने की कोशिश की, लेकिन महाराष्ट्र ने उनको नकार दिया है। और उस पाप की सजा मौका मिलते ही दे दी है। महाराष्ट्र इस देश के लिए एक तरह से बहुत महत्वपूर्ण ग्रोथ इंजन है, इसलिए महाराष्ट्र के लोगों ने जो जनादेश दिया है, वो विकसित भारत के लिए बहुत बड़ा आधार बनेगा, वो विकसित भारत के संकल्प की सिद्धि का आधार बनेगा।



साथियों,

हरियाणा के बाद महाराष्ट्र के चुनाव का भी सबसे बड़ा संदेश है- एकजुटता। एक हैं, तो सेफ हैं- ये आज देश का महामंत्र बन चुका है। कांग्रेस और उसके ecosystem ने सोचा था कि संविधान के नाम पर झूठ बोलकर, आरक्षण के नाम पर झूठ बोलकर, SC/ST/OBC को छोटे-छोटे समूहों में बांट देंगे। वो सोच रहे थे बिखर जाएंगे। कांग्रेस और उसके साथियों की इस साजिश को महाराष्ट्र ने सिरे से खारिज कर दिया है। महाराष्ट्र ने डंके की चोट पर कहा है- एक हैं, तो सेफ हैं। एक हैं तो सेफ हैं के भाव ने जाति, धर्म, भाषा और क्षेत्र के नाम पर लड़ाने वालों को सबक सिखाया है, सजा की है। आदिवासी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, ओबीसी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, मेरे दलित भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, समाज के हर वर्ग ने भाजपा-NDA को वोट दिया। ये कांग्रेस और इंडी-गठबंधन के उस पूरे इकोसिस्टम की सोच पर करारा प्रहार है, जो समाज को बांटने का एजेंडा चला रहे थे।

साथियों,

महाराष्ट्र ने NDA को इसलिए भी प्रचंड जनादेश दिया है, क्योंकि हम विकास और विरासत, दोनों को साथ लेकर चलते हैं। महाराष्ट्र की धरती पर इतनी विभूतियां जन्मी हैं। बीजेपी और मेरे लिए छत्रपति शिवाजी महाराज आराध्य पुरुष हैं। धर्मवीर छत्रपति संभाजी महाराज हमारी प्रेरणा हैं। हमने हमेशा बाबा साहब आंबेडकर, महात्मा फुले-सावित्री बाई फुले, इनके सामाजिक न्याय के विचार को माना है। यही हमारे आचार में है, यही हमारे व्यवहार में है।

साथियों,

लोगों ने मराठी भाषा के प्रति भी हमारा प्रेम देखा है। कांग्रेस को वर्षों तक मराठी भाषा की सेवा का मौका मिला, लेकिन इन लोगों ने इसके लिए कुछ नहीं किया। हमारी सरकार ने मराठी को Classical Language का दर्जा दिया। मातृ भाषा का सम्मान, संस्कृतियों का सम्मान और इतिहास का सम्मान हमारे संस्कार में है, हमारे स्वभाव में है। और मैं तो हमेशा कहता हूं, मातृभाषा का सम्मान मतलब अपनी मां का सम्मान। और इसीलिए मैंने विकसित भारत के निर्माण के लिए लालकिले की प्राचीर से पंच प्राणों की बात की। हमने इसमें विरासत पर गर्व को भी शामिल किया। जब भारत विकास भी और विरासत भी का संकल्प लेता है, तो पूरी दुनिया इसे देखती है। आज विश्व हमारी संस्कृति का सम्मान करता है, क्योंकि हम इसका सम्मान करते हैं। अब अगले पांच साल में महाराष्ट्र विकास भी विरासत भी के इसी मंत्र के साथ तेज गति से आगे बढ़ेगा।

साथियों,

इंडी वाले देश के बदले मिजाज को नहीं समझ पा रहे हैं। ये लोग सच्चाई को स्वीकार करना ही नहीं चाहते। ये लोग आज भी भारत के सामान्य वोटर के विवेक को कम करके आंकते हैं। देश का वोटर, देश का मतदाता अस्थिरता नहीं चाहता। देश का वोटर, नेशन फर्स्ट की भावना के साथ है। जो कुर्सी फर्स्ट का सपना देखते हैं, उन्हें देश का वोटर पसंद नहीं करता।

साथियों,

देश के हर राज्य का वोटर, दूसरे राज्यों की सरकारों का भी आकलन करता है। वो देखता है कि जो एक राज्य में बड़े-बड़े Promise करते हैं, उनकी Performance दूसरे राज्य में कैसी है। महाराष्ट्र की जनता ने भी देखा कि कर्नाटक, तेलंगाना और हिमाचल में कांग्रेस सरकारें कैसे जनता से विश्वासघात कर रही हैं। ये आपको पंजाब में भी देखने को मिलेगा। जो वादे महाराष्ट्र में किए गए, उनका हाल दूसरे राज्यों में क्या है? इसलिए कांग्रेस के पाखंड को जनता ने खारिज कर दिया है। कांग्रेस ने जनता को गुमराह करने के लिए दूसरे राज्यों के अपने मुख्यमंत्री तक मैदान में उतारे। तब भी इनकी चाल सफल नहीं हो पाई। इनके ना तो झूठे वादे चले और ना ही खतरनाक एजेंडा चला।

साथियों,

आज महाराष्ट्र के जनादेश का एक और संदेश है, पूरे देश में सिर्फ और सिर्फ एक ही संविधान चलेगा। वो संविधान है, बाबासाहेब आंबेडकर का संविधान, भारत का संविधान। जो भी सामने या पर्दे के पीछे, देश में दो संविधान की बात करेगा, उसको देश पूरी तरह से नकार देगा। कांग्रेस और उसके साथियों ने जम्मू-कश्मीर में फिर से आर्टिकल-370 की दीवार बनाने का प्रयास किया। वो संविधान का भी अपमान है। महाराष्ट्र ने उनको साफ-साफ बता दिया कि ये नहीं चलेगा। अब दुनिया की कोई भी ताकत, और मैं कांग्रेस वालों को कहता हूं, कान खोलकर सुन लो, उनके साथियों को भी कहता हूं, अब दुनिया की कोई भी ताकत 370 को वापस नहीं ला सकती।



साथियों,

महाराष्ट्र के इस चुनाव ने इंडी वालों का, ये अघाड़ी वालों का दोमुंहा चेहरा भी देश के सामने खोलकर रख दिया है। हम सब जानते हैं, बाला साहेब ठाकरे का इस देश के लिए, समाज के लिए बहुत बड़ा योगदान रहा है। कांग्रेस ने सत्ता के लालच में उनकी पार्टी के एक धड़े को साथ में तो ले लिया, तस्वीरें भी निकाल दी, लेकिन कांग्रेस, कांग्रेस का कोई नेता बाला साहेब ठाकरे की नीतियों की कभी प्रशंसा नहीं कर सकती। इसलिए मैंने अघाड़ी में कांग्रेस के साथी दलों को चुनौती दी थी, कि वो कांग्रेस से बाला साहेब की नीतियों की तारीफ में कुछ शब्द बुलवाकर दिखाएं। आज तक वो ये नहीं कर पाए हैं। मैंने दूसरी चुनौती वीर सावरकर जी को लेकर दी थी। कांग्रेस के नेतृत्व ने लगातार पूरे देश में वीर सावरकर का अपमान किया है, उन्हें गालियां दीं हैं। महाराष्ट्र में वोट पाने के लिए इन लोगों ने टेंपरेरी वीर सावरकर जी को जरा टेंपरेरी गाली देना उन्होंने बंद किया है। लेकिन वीर सावरकर के तप-त्याग के लिए इनके मुंह से एक बार भी सत्य नहीं निकला। यही इनका दोमुंहापन है। ये दिखाता है कि उनकी बातों में कोई दम नहीं है, उनका मकसद सिर्फ और सिर्फ वीर सावरकर को बदनाम करना है।

साथियों,

भारत की राजनीति में अब कांग्रेस पार्टी, परजीवी बनकर रह गई है। कांग्रेस पार्टी के लिए अब अपने दम पर सरकार बनाना लगातार मुश्किल हो रहा है। हाल ही के चुनावों में जैसे आंध्र प्रदेश, अरुणाचल प्रदेश, सिक्किम, हरियाणा और आज महाराष्ट्र में उनका सूपड़ा साफ हो गया। कांग्रेस की घिसी-पिटी, विभाजनकारी राजनीति फेल हो रही है, लेकिन फिर भी कांग्रेस का अहंकार देखिए, उसका अहंकार सातवें आसमान पर है। सच्चाई ये है कि कांग्रेस अब एक परजीवी पार्टी बन चुकी है। कांग्रेस सिर्फ अपनी ही नहीं, बल्कि अपने साथियों की नाव को भी डुबो देती है। आज महाराष्ट्र में भी हमने यही देखा है। महाराष्ट्र में कांग्रेस और उसके गठबंधन ने महाराष्ट्र की हर 5 में से 4 सीट हार गई। अघाड़ी के हर घटक का स्ट्राइक रेट 20 परसेंट से नीचे है। ये दिखाता है कि कांग्रेस खुद भी डूबती है और दूसरों को भी डुबोती है। महाराष्ट्र में सबसे ज्यादा सीटों पर कांग्रेस चुनाव लड़ी, उतनी ही बड़ी हार इनके सहयोगियों को भी मिली। वो तो अच्छा है, यूपी जैसे राज्यों में कांग्रेस के सहयोगियों ने उससे जान छुड़ा ली, वर्ना वहां भी कांग्रेस के सहयोगियों को लेने के देने पड़ जाते।

साथियों,

सत्ता-भूख में कांग्रेस के परिवार ने, संविधान की पंथ-निरपेक्षता की भावना को चूर-चूर कर दिया है। हमारे संविधान निर्माताओं ने उस समय 47 में, विभाजन के बीच भी, हिंदू संस्कार और परंपरा को जीते हुए पंथनिरपेक्षता की राह को चुना था। तब देश के महापुरुषों ने संविधान सभा में जो डिबेट्स की थी, उसमें भी इसके बारे में बहुत विस्तार से चर्चा हुई थी। लेकिन कांग्रेस के इस परिवार ने झूठे सेक्यूलरिज्म के नाम पर उस महान परंपरा को तबाह करके रख दिया। कांग्रेस ने तुष्टिकरण का जो बीज बोया, वो संविधान निर्माताओं के साथ बहुत बड़ा विश्वासघात है। और ये विश्वासघात मैं बहुत जिम्मेवारी के साथ बोल रहा हूं। संविधान के साथ इस परिवार का विश्वासघात है। दशकों तक कांग्रेस ने देश में यही खेल खेला। कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए कानून बनाए, सुप्रीम कोर्ट के आदेश तक की परवाह नहीं की। इसका एक उदाहरण वक्फ बोर्ड है। दिल्ली के लोग तो चौंक जाएंगे, हालात ये थी कि 2014 में इन लोगों ने सरकार से जाते-जाते, दिल्ली के आसपास की अनेक संपत्तियां वक्फ बोर्ड को सौंप दी थीं। बाबा साहेब आंबेडकर जी ने जो संविधान हमें दिया है न, जिस संविधान की रक्षा के लिए हम प्रतिबद्ध हैं। संविधान में वक्फ कानून का कोई स्थान ही नहीं है। लेकिन फिर भी कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए वक्फ बोर्ड जैसी व्यवस्था पैदा कर दी। ये इसलिए किया गया ताकि कांग्रेस के परिवार का वोटबैंक बढ़ सके। सच्ची पंथ-निरपेक्षता को कांग्रेस ने एक तरह से मृत्युदंड देने की कोशिश की है।

साथियों,

कांग्रेस के शाही परिवार की सत्ता-भूख इतनी विकृति हो गई है, कि उन्होंने सामाजिक न्याय की भावना को भी चूर-चूर कर दिया है। एक समय था जब के कांग्रेस नेता, इंदिरा जी समेत, खुद जात-पात के खिलाफ बोलते थे। पब्लिकली लोगों को समझाते थे। एडवरटाइजमेंट छापते थे। लेकिन आज यही कांग्रेस और कांग्रेस का ये परिवार खुद की सत्ता-भूख को शांत करने के लिए जातिवाद का जहर फैला रहा है। इन लोगों ने सामाजिक न्याय का गला काट दिया है।

साथियों,

एक परिवार की सत्ता-भूख इतने चरम पर है, कि उन्होंने खुद की पार्टी को ही खा लिया है। देश के अलग-अलग भागों में कई पुराने जमाने के कांग्रेस कार्यकर्ता है, पुरानी पीढ़ी के लोग हैं, जो अपने ज़माने की कांग्रेस को ढूंढ रहे हैं। लेकिन आज की कांग्रेस के विचार से, व्यवहार से, आदत से उनको ये साफ पता चल रहा है, कि ये वो कांग्रेस नहीं है। इसलिए कांग्रेस में, आंतरिक रूप से असंतोष बहुत ज्यादा बढ़ रहा है। उनकी आरती उतारने वाले भले आज इन खबरों को दबाकर रखे, लेकिन भीतर आग बहुत बड़ी है, असंतोष की ज्वाला भड़क चुकी है। सिर्फ एक परिवार के ही लोगों को कांग्रेस चलाने का हक है। सिर्फ वही परिवार काबिल है दूसरे नाकाबिल हैं। परिवार की इस सोच ने, इस जिद ने कांग्रेस में एक ऐसा माहौल बना दिया कि किसी भी समर्पित कांग्रेस कार्यकर्ता के लिए वहां काम करना मुश्किल हो गया है। आप सोचिए, कांग्रेस पार्टी की प्राथमिकता आज सिर्फ और सिर्फ परिवार है। देश की जनता उनकी प्राथमिकता नहीं है। और जिस पार्टी की प्राथमिकता जनता ना हो, वो लोकतंत्र के लिए बहुत ही नुकसानदायी होती है।

साथियों,

कांग्रेस का परिवार, सत्ता के बिना जी ही नहीं सकता। चुनाव जीतने के लिए ये लोग कुछ भी कर सकते हैं। दक्षिण में जाकर उत्तर को गाली देना, उत्तर में जाकर दक्षिण को गाली देना, विदेश में जाकर देश को गाली देना। और अहंकार इतना कि ना किसी का मान, ना किसी की मर्यादा और खुलेआम झूठ बोलते रहना, हर दिन एक नया झूठ बोलते रहना, यही कांग्रेस और उसके परिवार की सच्चाई बन गई है। आज कांग्रेस का अर्बन नक्सलवाद, भारत के सामने एक नई चुनौती बनकर खड़ा हो गया है। इन अर्बन नक्सलियों का रिमोट कंट्रोल, देश के बाहर है। और इसलिए सभी को इस अर्बन नक्सलवाद से बहुत सावधान रहना है। आज देश के युवाओं को, हर प्रोफेशनल को कांग्रेस की हकीकत को समझना बहुत ज़रूरी है।

साथियों,

जब मैं पिछली बार भाजपा मुख्यालय आया था, तो मैंने हरियाणा से मिले आशीर्वाद पर आपसे बात की थी। तब हमें गुरूग्राम जैसे शहरी क्षेत्र के लोगों ने भी अपना आशीर्वाद दिया था। अब आज मुंबई ने, पुणे ने, नागपुर ने, महाराष्ट्र के ऐसे बड़े शहरों ने अपनी स्पष्ट राय रखी है। शहरी क्षेत्रों के गरीब हों, शहरी क्षेत्रों के मिडिल क्लास हो, हर किसी ने भाजपा का समर्थन किया है और एक स्पष्ट संदेश दिया है। यह संदेश है आधुनिक भारत का, विश्वस्तरीय शहरों का, हमारे महानगरों ने विकास को चुना है, आधुनिक Infrastructure को चुना है। और सबसे बड़ी बात, उन्होंने विकास में रोडे अटकाने वाली राजनीति को नकार दिया है। आज बीजेपी हमारे शहरों में ग्लोबल स्टैंडर्ड के इंफ्रास्ट्रक्चर बनाने के लिए लगातार काम कर रही है। चाहे मेट्रो नेटवर्क का विस्तार हो, आधुनिक इलेक्ट्रिक बसे हों, कोस्टल रोड और समृद्धि महामार्ग जैसे शानदार प्रोजेक्ट्स हों, एयरपोर्ट्स का आधुनिकीकरण हो, शहरों को स्वच्छ बनाने की मुहिम हो, इन सभी पर बीजेपी का बहुत ज्यादा जोर है। आज का शहरी भारत ईज़ ऑफ़ लिविंग चाहता है। और इन सब के लिये उसका भरोसा बीजेपी पर है, एनडीए पर है।

साथियों,

आज बीजेपी देश के युवाओं को नए-नए सेक्टर्स में अवसर देने का प्रयास कर रही है। हमारी नई पीढ़ी इनोवेशन और स्टार्टअप के लिए माहौल चाहती है। बीजेपी इसे ध्यान में रखकर नीतियां बना रही है, निर्णय ले रही है। हमारा मानना है कि भारत के शहर विकास के इंजन हैं। शहरी विकास से गांवों को भी ताकत मिलती है। आधुनिक शहर नए अवसर पैदा करते हैं। हमारा लक्ष्य है कि हमारे शहर दुनिया के सर्वश्रेष्ठ शहरों की श्रेणी में आएं और बीजेपी, एनडीए सरकारें, इसी लक्ष्य के साथ काम कर रही हैं।


साथियों,

मैंने लाल किले से कहा था कि मैं एक लाख ऐसे युवाओं को राजनीति में लाना चाहता हूं, जिनके परिवार का राजनीति से कोई संबंध नहीं। आज NDA के अनेक ऐसे उम्मीदवारों को मतदाताओं ने समर्थन दिया है। मैं इसे बहुत शुभ संकेत मानता हूं। चुनाव आएंगे- जाएंगे, लोकतंत्र में जय-पराजय भी चलती रहेगी। लेकिन भाजपा का, NDA का ध्येय सिर्फ चुनाव जीतने तक सीमित नहीं है, हमारा ध्येय सिर्फ सरकारें बनाने तक सीमित नहीं है। हम देश बनाने के लिए निकले हैं। हम भारत को विकसित बनाने के लिए निकले हैं। भारत का हर नागरिक, NDA का हर कार्यकर्ता, भाजपा का हर कार्यकर्ता दिन-रात इसमें जुटा है। हमारी जीत का उत्साह, हमारे इस संकल्प को और मजबूत करता है। हमारे जो प्रतिनिधि चुनकर आए हैं, वो इसी संकल्प के लिए प्रतिबद्ध हैं। हमें देश के हर परिवार का जीवन आसान बनाना है। हमें सेवक बनकर, और ये मेरे जीवन का मंत्र है। देश के हर नागरिक की सेवा करनी है। हमें उन सपनों को पूरा करना है, जो देश की आजादी के मतवालों ने, भारत के लिए देखे थे। हमें मिलकर विकसित भारत का सपना साकार करना है। सिर्फ 10 साल में हमने भारत को दुनिया की दसवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी से दुनिया की पांचवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी बना दिया है। किसी को भी लगता, अरे मोदी जी 10 से पांच पर पहुंच गया, अब तो बैठो आराम से। आराम से बैठने के लिए मैं पैदा नहीं हुआ। वो दिन दूर नहीं जब भारत दुनिया की तीसरी सबसे बड़ी अर्थव्यवस्था बनकर रहेगा। हम मिलकर आगे बढ़ेंगे, एकजुट होकर आगे बढ़ेंगे तो हर लक्ष्य पाकर रहेंगे। इसी भाव के साथ, एक हैं तो...एक हैं तो...एक हैं तो...। मैं एक बार फिर आप सभी को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, देशवासियों को बधाई देता हूं, महाराष्ट्र के लोगों को विशेष बधाई देता हूं।

मेरे साथ बोलिए,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय!

वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम ।

बहुत-बहुत धन्यवाद।