ਨਮਸ‍ਕਾਰ!

ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਕੋਸ਼ਿਯਾਰੀ ਜੀ, ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਉੱਧਵ ਠਾਕਰੇ ਜੀ, ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਵੈਸ਼ਣਵ ਜੀ, ਰਾਓਸਾਹਬ ਦਾਨਵੇ ਜੀ,  ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਉਪ-ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਜੀਤ ਪਵਾਰ ਜੀ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇਵੇਂਦਰ ਫੜਨਵੀਸ ਜੀ, ਸਾਂਸਦ ਅਤੇ ਵਿਧਾਇਕਗਣ, ਭਾਈਓ ਅਤੇ ਭੈਣੋਂ !

ਕੱਲ੍ਹ ਛਤਰਪਤੀ ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਜਨਮ-ਜਯੰਤੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗੌਰਵ,  ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਰੱਖਿਅਕ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਹਾਨ ਮਹਾਨਾਇਕ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਦਰਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਸ਼ਿਵਾਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਜਯੰਤੀ ਦੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਠਾਣੇ-ਦਿਵਾ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਪੰਜਵੀਂ ਅਤੇ ਛੇਵੀਂ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਦੇ ਸ਼ੁਭ-ਅਰੰਭ ’ਤੇ ਹਰ ਮੁੰਬਈਕਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਵਧਾਈ।

ਇਹ ਨਵੀਂ ਰੇਲ ਲਾਈਨ, ਮੁੰਬਈ ਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੜਾ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਵੇਗੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ Ease of Living ਵਧਾਏਗੀ। ਇਹ ਨਵੀਂ ਰੇਲ ਲਾਈਨ, ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਕਦੇ ਨਾ ਥਮਣ ਵਾਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅਧਿਕ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨੋਂ ਲਾਈਨਸ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ-ਸਿੱਧੇ ਚਾਰ ਫਾਇਦੇ ਹੋਣਗੇ।

ਪਹਿਲਾ – ਹੁਣ ਲੋਕਲ ਅਤੇ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਲਾਈਨਾਂ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ।

ਦੂਸਰਾ - ਦੂਸਰੇ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ ਮੁੰਬਈ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਲੋਕਲ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਦੀ ਪਾਸਿੰਗ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।

ਤੀਸਰਾ- ਕਲਿਆਣ ਤੋਂ ਕੁਰਲਾ ਸੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮੇਲ/ਐਕ‍ਸਪ੍ਰੈੱਸ ਗੱਡੀਆਂ ਹੁਣ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਰੁਕਾਵਟ  ਦੇ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਣਗੀਆਂ।

ਅਤੇ ਚੌਥਾ – ਹਰ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਲੌਕ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਲਾਵਾ ਅਤੇ ਮੁੰਬ੍ਰਾ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵੀ ਹੁਣ ਦੂਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਤੋਂ ਸੈਂਟਰਲ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ’ਤੇ 36 ਨਵੀਆਂ ਲੋਕਲ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਚਲਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਅਧਿਕਤਰ AC ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਲੋਕਲ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਨੂੰ ਵਿਸਤਾਰ ਦੇਣ, ਲੋਕਲ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣ  ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਮਿਟਮੈਂਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਬੀਤੇ 7 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਮੈਟਰੋ ਦਾ ਵੀ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਨਾਲ ਲਗਦੇ ਸਬਅਰਬਨ ਸੈਂਟਰਸ ਵਿੱਚ ਮੈਟਰੋ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

 

ਭਾਈਓ ਅਤੇ ਭੈਣੋਂ,

ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੀ ਲੋਕਲ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਸੀ। 2008 ਵਿੱਚ ਇਸ 5ਵੀਂ ਅਤੇ ਛੇਵੀਂ ਲਾਈਨ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ  ਸੀ।  ਇਸ ਨੂੰ 2015 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਦੁਰਭਾਗ ਇਹ ਹੈ ਕਿ 2014 ਤੱਕ ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਕਾਰਨਾਂ ਤੋਂ ਲਟਕਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਇਸ ’ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਇਆ।

ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 34 ਸਥਾਨ ਤਾਂ ਅਜਿਹੇ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਨਵੀਂ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਅਨੇਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਾਡੇ ਸ਼੍ਰਮਿਕਾਂ(ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ)ਨੇ, ਸਾਡੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਸ ਨੇ, ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਦਰਜਨਾਂ ਪੁਲ਼ ਬਣਾਏ, ਫਲਾਈਓਵਰ ਬਣਾਏ,  ਸੁਰੰਗਾਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ। ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਲਈ ਐਸੇ ਕਮਿਟਮੈਂਟ ਨੂੰ ਮੈਂ ਹਿਰਦੇ ਤੋਂ ਨਮਨ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਅਭਿਨੰਦਨ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

ਭਾਈਓ ਅਤੇ ਭੈਣੋਂ,

ਮੁੰਬਈ ਮਹਾਨਗਰ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਪ੍ਰਯਾਸ ਹੈ ਕਿ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧੇ।  ਇਸ ਲਈ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਨਿਰਮਾਣ ’ਤੇ ਸਾਡਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਫੋਕਸ ਹੈ। ਰੇਲਵੇ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।  ਮੁੰਬਈ sub-urban ਰੇਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਸ੍ਰੇਸ਼ਠ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨਾਲ ਲੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਪ੍ਰਯਾਸ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣੇ ਜੋ ਮੁੰਬਈ sub-urban ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ-ਕਰੀਬ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਅਤਿਰਿਕਤ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। CBTC ਜਿਹੀ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿਗਨਲ ਵਿਵਸਥਾ  ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ 19 ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕੀਕਰਣ ਦੀ ਵੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ।

ਭਾਈਓ ਅਤੇ ਭੈਣੋਂ,

ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਰੇਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਪੀਡ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ-ਮੁੰਬਈ ਹਾਈ ਸਪੀਡ ਰੇਲ ਅੱਜ ਮੁੰਬਈ ਦੀ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਇਹ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ, ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋਵੇ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਭ ਦੀ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਵੈਸਟਰਨ ਡੈਡੀਕੇਟਿਡ ਫ੍ਰੇਟ ਕੌਰੀਡੋਰ ਵੀ ਮੁੰਬਈ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਤਾਕਤ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਤਨੇ ਲੋਕ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਨ,  ਉਤਨੀ ਤਾਂ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰੇਲ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਸੁਵਿਧਾਯੁਕਤ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣਾ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਰਬਉੱਚ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸਾਡੀ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਕੋਰੋਨਾ ਆਲਮੀ ਮਹਾਮਾਰੀ ਵੀ ਡਿਗਾ ਨਹੀਂ ਪਾਈ ਹੈ। ਬੀਤੇ 2 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਫ੍ਰੇਟ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 8 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਰੇਲ ਲਾਈਨਾਂ ਦਾ electrification ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਰੀਬ ਸਾਢੇ 4 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਨਵੀਆਂ ਲਾਈਨ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਦੋਹਰੀਕਰਣ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਸੀਂ ਕਿਸਾਨ ਰੇਲ  ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ logistic sector ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਬੀਤੇ 7 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਰੇਲਵੇ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਰਿਫਾਰਮਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਸਾਲੋਂ-ਸਾਲ ਤੱਕ ਇਸ ਲਈ ਚਲਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਪਲਾਨਿੰਗ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਸ਼ਨ ਤੱਕ, ਤਾਲਮੇਲ ਦੀ ਕਮੀ ਸੀ। ਇਸ ਅਪ੍ਰੋਚ ਨਾਲ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਗਤੀਸ਼ਕਤੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮਾਸਟਰਪਲਾਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹਰ ਵਿਭਾਗ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ, ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੈਟਫਾਰਮ ’ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਯਾਸ ਹੈ। ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨਫ੍ਰਾਸਟ੍ਰਕਚਰ  ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹਰ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਹਰ ਸਟੇਕਹੋਲਡਰ ਦੇ ਪਾਸ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੋਵੇ। ਤਦੇ ਸਾਰੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਕੰਮ, ਉਸ ਦਾ ਪਲਾਨ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਦੇ ਲਈ ਵੀ ਅਸੀਂ ਗਤੀਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਸੋਚ ਹਾਵੀ ਰਹੀ ਕਿ ਜੋ ਸਾਧਨ-ਸੰਸਾਧਨ ਗ਼ਰੀਬ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ,  ਮਿਡਲ ਕਲਾਸ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸ ’ਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਬਲਿਕ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਦੀ ਚਮਕ ਹਮੇਸ਼ਾ ਫਿੱਕੀ ਹੀ ਰਹੀ। ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਉਸ ਪੁਰਾਣੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਗਾਂਧੀਨਗਰ ਅਤੇ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ Wi-Fi ਸੁਵਿਧਾ ਨਾਲ ਜੁੜ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਵੰਦੇ ਭਾਰਤ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੇਲ ਨੂੰ ਗਤੀ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸੁਵਿਧਾ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।  ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ 400 ਨਵੀਆਂ ਵੰਦੇ ਭਾਰਤ ਟ੍ਰੇਨਾਂ, ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਗੀਆਂ।

ਭਾਈਓ ਅਤੇ ਭੈਣੋਂ,

ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੀ ਅਪ੍ਰੋਚ ਜੋ ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬਦਲੀ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ। 7-8 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਜੋ ਰੇਲਕੋਚ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਦੀ ਜੋ ਸਥਿਤੀ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਕੋਈ ਕਲਪਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਇਤਨੀ ਆਧੁਨਿਕ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਬਣਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਲੇਕਿਨ ਅੱਜ ਵੰਦੇ ਭਾਰਤ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਵਿਸਟਾਡੋਮ ਕੋਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ signaling system ਨੂੰ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਸਮਾਧਾਨ ਨਾਲ  ਆਧੁਨਿਕ ਬਣਾਉਣ ’ਤੇ ਵੀ ਨਿਰੰਤਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸ‍ਵਦੇਸ਼ੀ ਸਮਾਧਾਨ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਸਾਥੀਓ,

ਨਵੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਯਾਸਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬੜਾ ਲਾਭ, ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਆਸਪਾਸ  ਦੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਗ਼ਰੀਬ ਅਤੇ ਮਿਡਲ ਕਲਾਸ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਵੀਆਂ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਨਾਲ ਆਸਾਨੀ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਕਮਾਈ  ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਾਧਨ ਵੀ ਮਿਲਣਗੇ। ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕਮਿਟਮੈਂਟ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਾਰੇ ਮੁੰਬਈਕਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।

ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ!

 

Explore More
78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ

Popular Speeches

78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ
Centre approves Rs 1,115 crore to states for disaster mitigation, capacity-building projects

Media Coverage

Centre approves Rs 1,115 crore to states for disaster mitigation, capacity-building projects
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the Constitution Day celebrations at Supreme Court
November 26, 2024
PM releases the Annual Report of the Indian Judiciary 2023-24
Our constitution is not merely a Book of Law, its a continuously ever- flowing, living stream: PM
Our Constitution is the guide to our present and our future: PM
Today every citizen has only one goal ,to build a Viksit Bharat: PM
A new judicial code has been implemented to ensure speedy justice, The punishment based system has now changed into a justice based system: PM

भारत के मुख्य न्यायधीश जस्टिस संजीव खन्ना जी, जस्टिस बीआर गवई जी, जस्टिस सूर्यकांत जी, केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे साथी श्रीमान अर्जुन राम मेघवाल जी, अटॉर्नी जनरल श्री वेंकटरमानी जी, बार काउंसिल के अध्यक्ष मनन कुमार मिश्र जी, सुप्रीम कोर्ट बार एसोसिएशन के अध्यक्ष श्री कपिल सिब्बल जी, सुप्रीम कोर्ट के न्यायमूर्ति गण, पूर्व मुख्य न्यायधीश गण, उपस्थित अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।

आपको, सभी देशवासियों को संविधान दिवस की बहुत-बहुत शुभकामनाएं। भारत के संविधान का ये 75वां साल, पूरे देश के लिए एक असीम गौरव का विषय है। मैं आज भारत के संविधान को, संविधान सभा के सभी सदस्यों को आदरपूर्वक नमन करता हूं।

साथियों,

हम लोकतंत्र के इस महत्वपूर्ण पर्व का जो स्मरण कर रहे हैं, उस समय ये भी नहीं भूल सकते कि आज मुंबई में हुए आतंकी हमले की भी बरसी है। इस हमले में जिन व्यक्तियों का निधन हुआ, उन्हें मैं अपनी श्रद्धांजलि देता हूं। मैं देश को ये संकल्प भी दोहराता हूं कि भारत के सुरक्षा को चुनौती देने वाले हर आतंकी संगठन को मुंहतोड़ जवाब दिया जाएगा।

साथियों,

संविधान सभा की लंबी बहस के दौरान भारत के गणतांत्रिक भविष्य पर गंभीर चर्चाएं हुई थी। आप सभी उस डिबेट से भली-भांति परिचित हैं। और तब बाबा साहेब आंबेडकर ने कहा था- Constitution is not a mere lawyers’ document…its spirit is always the spirit of Age. जिस स्पिरिट की बात बाबा साहेब कहते थे, वो बहुत ही अहम है। देश-काल-परिस्थिति के हिसाब से उचित निर्णय लेकर हम संविधान की समय-समय पर व्याख्या कर सकें, ये प्रावधान हमारे संविधान निर्माताओं ने हमें दिया है। हमारे संविधान निर्माता ये जानते थे कि भारत की आकांक्षाएं, भारत के सपने समय के साथ नई ऊंचाई पर पहुंचेंगे, वो जानते थे कि आज़ाद भारत की और भारत के नागरिकों की ज़रूरतें बदलेंगी, चुनौतियां बदलेंगी। इसलिए उन्होंने हमारे संविधान को महज़ कानून की एक किताब बनाकर नहीं छोड़ा...बल्कि इसको एक जीवंत, निरंतर प्रवाहमान धारा बनाया।

साथियों,

हमारा संविधान, हमारे वर्तमान और हमारे भविष्य का मार्गदर्शक है। बीते 75 वर्षों में देश के सामने जो भी चुनौतियां आई हैं, हमारे संविधान ने हर उस चुनौती का समाधान करने के लिए उचित मार्ग दिखाया है। इसी कालखंड में आपातकाल जैसा समय भी आया...और हमारे संविधान ने लोकतंत्र के सामने आई इस चुनौती का भी सामना किया। हमारा संविधान देश की हर जरूरत, हर अपेक्षा पर खरा उतरा है। संविधान से मिली इस शक्ति की वजह से ही...आज जम्मू-कश्मीर में भी बाबा साहेब का संविधान पूरी तरह लागू हुआ है। आज वहां पहली बार संविधान दिवस मनाया गया है।

साथियों,

आज भारत, परिवर्तन के इतने बड़े दौर से गुजर रहा है, ऐसे अहम समय में भारत का संविधान ही हमें रास्ता दिखा रहा है, हमारे लिए गाइडिंग लाइट बना हुआ है।

साथियों,

भारत के भविष्य का मार्ग अब बड़े सपनों, बड़े संकल्पों की सिद्धि का है। आज हर देशवासी का एक ही ध्येय है- विकसित भारत का निर्माण। विकसित भारत का मतलब है, जहां देश के हर नागरिक को एक quality of life मिल सके, dignity of life मिल सके। ये सामाजिक न्याय, सोशल जस्टिस का भी बहुत बड़ा माध्यम है। और ये संविधान की भी भावना है। इसलिए, बीते वर्षों में, देश में लोगों के बीच आर्थिक और सामाजिक समानता लाने के लिए कई कदम उठाए गए हैं। बीते 10 वर्षों में 53 करोड़ से ज्यादा ऐसे भारतीयों का बैंक खाता खुला है...जो बैंक के दरवाजे तक नहीं पहुंच पाते थे। बीते 10 वर्षों में 4 करोड़ ऐसे भारतीयों को पक्का घर मिला है, जो कई-कई पीढ़ियों से बेघर थे, बीते 10 वर्षों में 10 करोड़ से ज्यादा ऐसी महिलाओं को मुफ्त गैस कनेक्शन मिला है, जो बरसों से अपने घर में गैस पहुंचने का इंतजार कर रही थीं। हमें आज के जीवन में बहुत आसान लगता है कि घर में नल खोला और पानी आ गया। लेकिन देश में आजादी के 75 साल बाद भी सिर्फ 3 करोड़ घर ही ऐसे थे, जिनमें नल से जल आता था। करोड़ों लोग तब भी अपने घर में नल से जल का इंतजार कर रहे थे। मुझे संतोष है कि हमारी सरकार ने 5-6 साल में 12 करोड़ से ज्यादा घरों को नल से जल देकर नागरिकों का और विशेषकर महिलाओं का जीवन आसान बनाया है, संविधान की भावना को सशक्त किया है।

साथियों,

आप सभी जानते हैं कि हमारे संविधान की मूल प्रति में प्रभु श्रीराम, माता सीता, हनुमान जी, भगवान बुद्ध, भगवान महावीर, गुरू गोविंद सिंह जी...सभी के चित्र हैं। भारत की संस्कृति के प्रतीक...इन चित्रों को संविधान में इसलिए स्थान दिया गया ताकि वो हमें मानवीय मूल्यों के प्रति सजग करते रहें। ये मानवीय मूल्य...आज के भारत की नीतियों और निर्णयों का आधार हैं। भारतीयों को त्वरित न्याय मिले, इसके लिए नई न्याय संहिता लागू की गई है। दंड आधारित व्यवस्था अब न्याय आधारित व्यवस्था में बदल चुकी है। महिलाओं की राजनीतिक भागीदारी बढ़ाने के लिए नारी शक्ति वंदन अधिनियम का ऐतिहासिक निर्णय हुआ है। हमने third gender को उनकी पहचान और उनका हक दिलाने के लिए भी कदम उठाए हैं। हमने दिव्यांगजनों के जीवन को आसान बनाने के लिए भी व्यवस्थाएं बनाईं हैं।

साथियों,

आज देश का बहुत ज्यादा जोर, देश के नागरिकों की Ease of Living पर है। एक समय था जब पेंशन पाने वाले सीनियर सीटिजन्स को बैंक में जाकर साबित करना होता था कि वो जीवित हैं। आज सीनियर सिटीज़न्स को घर बैठे ही डिजिटल लाइफ सर्टिफिकेट्स की सुविधा मिल रही है। करीब-करीब डेढ़ करोड़ सीनियर सीटिजन्स अब तक इस सुविधा का लाभ उठा चुके हैं। आज भारत वो देश है जो हर गरीब परिवार को 5 लाख रुपए तक के मुफ्त इलाज की सुविधा देता है। आज भारत वो देश है, जो 70 वर्ष से ऊपर के हर बुजुर्ग को फ्री हेल्थकेयर की सुविधा देता है। देश के हजारों जनऔषधि केंद्रों पर आज 80 परसेंट डिस्काउंट पर सस्ती दवाइयां मिल रही हैं। एक समय में हमारे देश में इम्यूनाइजेशन की कवरेज भी 60 परसेंट से भी कम थी। करोड़ों बच्चे हर साल टीकाकरण से छूट जाते थे। आज मुझे संतोष है कि अब मिशन इंद्रधनुष की वजह से भारत में इम्यूनाइजेशन की कवरेज शत प्रतिशत पहुंच रही है। आज दूर-सुदूर के गांवों में भी समय पर बच्चों का टीकाकरण हो पा रहा है। इन प्रयासों ने गरीबों की, मध्यम वर्ग की बहुत बड़ी चिंता कम की है।

साथियों,

आज देश में कैसे काम हो रहा है...इसका एक उदाहरण Aspirational District अभियान भी है। देश के 100 से अधिक ऐसे जिले जिन्हें पिछड़ा कहा जाता था...हमने उन्हें Aspirational District माना और वहां हर पैरामीटर में विकास की गति तेज़ की गई है। आज देश के अनेक Aspirational Districts, दूसरे जिलों से बहुत बेहतर कर रहे हैं। अब इसी मॉडल के आधार पर हमने aspirational block program भी शुरु किया है।

साथियों,

लोगों की रोजमर्रा की जिंदगी से परेशानियां खत्म करने पर भी आज देश का बहुत ज्यादा जोर है। कुछ साल पहले तक भारत में ढाई करोड़ घर ऐसे थे, जो शाम होते ही अंधेरे में डूब जाते थे, उन घरों में बिजली कनेक्शन ही नहीं था। सबको बिजली का मुफ्त कनेक्शन देकर, देश ने उनके जीवन को रोशन कर दिया है। बीते वर्षों में दूर-सुदूर इलाकों में भी हजारों की संख्या में मोबाइल टावर्स लगाए गए हैं...ताकि लोगों को 4G/5G कनेक्टिविटी मिलती रहे। पहले कभी आप अंडमान या लक्ष्यद्वीप जाते थे तो वहां ब्रॉडबैंड कनेक्टिविटी नहीं मिलती थी। आज अंडरवॉटर ऑप्टिकल फाइबर ने ऐसे द्वीपों तक भी अच्छी स्पीड वाला इंटरनेट पहुंचा दिया है। हमारे यहां गांव के घरों, गांव की ज़मीन से जुड़े कितने विवाद होते रहे हैं...ये भी हम भली-भांति जानते हैं। पूरी दुनिया में विकसित देशों के सामने भी लैंड रिकॉर्ड एक बहुत बड़ा चैलेंज रहा है। लेकिन आज का भारत, इसमें भी लीड ले रहा है। पीएम स्वामित्व योजना के तहत, आज गांव के घरों की ड्रोन मैपिंग की जा रही है और लीगल डॉक्यूमेंट इश्यू किए जा रहे हैं।

साथियों,

देश के विकास के लिए आधुनिक इंफ्रास्ट्रक्चर का तेज निर्माण भी उतना ही जरूरी है। इंफ्रास्ट्रक्चर के प्रोजेक्ट्स समय पर पूरे होने से देश का धन भी बचता है...और प्रोजेक्ट भी, उसकी उपयोगिता भी बहुत बढ़ जाती है। इसी सोच के साथ प्रगति नाम से एक प्लेटफॉर्म बनाया गया है जिसमें इंफ्रा प्रोजेक्ट्स का रेगुलर रिव्यू होता है। और इनमें से कुछ प्रोजेक्ट्स तो ऐसे थे जो 30-30, 40-40 साल से पेंडिंग थे। मैं खुद इसकी मीटिंग्स को चेयर करता हूं। आपको जानकर अच्छा लगेगा कि अभी तक 18 लाख करोड़ रुपए के ऐसे प्रोजेक्ट्स को रिव्यू करके, उनके सामने की अड़चनों को दूर किया जा चुका है। समय पर पूरे हो रहे प्रोजेक्ट्स लोगों के जीवन पर बहुत सकारात्मक प्रभाव डाल रहे हैं। देश में हो रहे ये प्रयास...देश की प्रगति को भी गति दे रहे हैं और संविधान की मूल भावना को भी सशक्त कर रहे हैं।

साथियों,

मैं अपनी बात डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद जी के शब्दों के साथ समाप्त करना चाहूंगा...26 नवंबर...आज के ही दिन 1949 में संविधान सभा में अपने समापन भाषण में डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद जी ने कहा था...“भारत को आज ईमानदार लोगों के एक समूह से ज्यादा कुछ नहीं चाहिए जो अपने हितों से आगे देश का हित रखेंगे। नेशन फर्स्ट, राष्ट्र सर्वप्रथम की यही भावना भारत के संविधान को आने वाली कई-कई सदियों तक जीवंत बनाए रखेगी। मैं, संविधान ने मुझे जो काम दिया है, मैंने उसी मर्यादा में रहने का प्रयास किया है, मैंने कोई encroachment की कोशिश नहीं की है। क्योंकि संविधान ने मुझे वो काम कहा इसलिए मैंने अपनी मर्यादाओं को संभालते हुए अपनी बात को रखा है। यहां तो इशारा ही चल रहा होता है ज्यादा कुछ कहने की जरूरत नहीं होती है।

बहुत-बहुत धन्यवाद।