ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅੱਜ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਦੇ ਦ੍ਵਿਸ਼ਤਾਬਦੀ ਮਹੋਤਸਵ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਅਵਸਰ ’ਤੇ ਇੱਕ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਸਮਾਚਾਰ ਪੱਤਰ ਦੀ 200ਵੀਂ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ’ਤੇ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਦੇ ਸਭ ਪਾਠਕਾਂ, ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸਰਾਹਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸਰਾਹਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਸ਼ਤਾਬਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਵੀ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਵਾਜ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ 75 ਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਜ਼ਰੂਰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਰਿਹਾ, ਲੇਕਿਨ ਸਰੋਕਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਪਟੇਲ ਵੀ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਦੇ ਸੁਖਦ ਸੰਯੋਗ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ ਦੇ ਇਸ ਅਵਸਰ ’ਤੇ ਅਸੀਂ ਨਾ ਕੇਵਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਦੇ ਉੱਚ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਆਯੋਜਨ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਮਹੋਤਸਵ ਨੂੰ ਵੀ ਜੋੜ ਰਿਹਾ ਹੈ।” ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਐਂਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਫਿਰ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਦੇ ਗੌਰਵਸ਼ਾਲੀ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਯਾਦ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਬੰਬਈ ਬਣ ਗਿਆ, ਉਦੋਂ ਵੀ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਨੇ ਸਥਾਨਿਕਤਾ ਅਤੇ ਅਪਣੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਦਾ ਤਿਆਗ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਵੀ ਇੱਕ ਆਮ ਮੁੰਬਈਕਰ ਦਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੈ-ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਸਮਾਚਾਰ ਮਧਿਆਮ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਭਿਵਿਅਕਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕਿਵੇਂ ਹਰ ਝੰਝਾਵਾਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਟਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਝਲਕ ਸਾਨੂੰ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਅਤੇ ਗਹਿਰਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰਾਤੀ ਜਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਖ਼ਬਾਰ ਮਿਲਣਾ ਇੰਨ੍ਹਾ ਅਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਨੇ ਉਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾਈ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਭੂਮੀ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਇੱਥੇ ਆਇਆ, ਮਾਂ ਭਾਰਤੀ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਫੁਲਣ-ਫੁੱਲਣ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਅਵਸਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਸ ਦੀ ਪਾਰਸੀ ਸਮੁਦਾਇ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਉਦਹਾਰਨ ਅਤੇ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ?” ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਵਨਿਰਮਾਣ ਤੱਕ ਪਾਰਸੀ ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਆਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਸ ਦਾ ਪਾਰਸੀ ਸਮੁਦਾਇ ਸੰਖਿਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੈ, ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੂਖ਼ਮ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀ (ਮਾਈਕ੍ਰੋ-ਮਾਈਨਾਰਿਟੀ ) ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮਾਚਾਰ ਪੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਕੰਮ ਸਮਾਚਾਰ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕਮੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਜਿੰਨਾ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ, ਉਤਨੀ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਖਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਵੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਹਿਤ ਵਿੱਚ ਕਰਮਯੋਗੀਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਯੋਗਦਾਨ ਨੇ 100 ਸਾਲ ਦੇ ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਨਿਪਟਣ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਅਤੇ ਸਵਸਥ ਭਾਰਤ ਅਭਿਯਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਵੀ ਸਰਾਹਨਾ ਕੀਤੀ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਦੇਸ਼ ਇੱਕ ਸਮ੍ਰਿੱਧ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬਹਿਸ ਅਤੇ ਚਰਚਾ ਰਾਹੀਂ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਵਸਥ ਬਹਿਸ, ਸਵਸਥ ਆਲੋਚਨਾ ਅਤੇ ਸਹੀ ਤਰਕ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਕਠਿਨ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ’ਤੇ ਸਾਡੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।”
ਸਪਾਤਹਿਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਸਮਾਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ 01 ਜੁਲਾਈ, 1822 ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਫਰਦੂਨਜੀ ਮਰਜ਼ਬਨਜੀ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ 1832 ਵਿੱਚ ਦੈਨਿਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਅਖ਼ਬਾਰ 200 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
मुंबई समाचार ने आज़ादी के आंदोलन को भी आवाज़ दी और फिर आज़ाद भारत के 75 वर्षों को भी हर आयु के पाठकों तक पहुंचाया।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
भाषा का माध्यम जरूर गुजराती रहा, लेकिन सरोकार राष्ट्रीय था: PM @narendramodi
मुंबई समाचार के सभी पाठकों, पत्रकारों और कर्मचारियों को इस ऐतिहासिक समाचार पत्र की दो सौवीं वर्षगांठ पर हार्दिक शुभकामनाएं!
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
इन दो सदियों में अनेक पीढ़ियों के जीवन को, उनके सरोकारों को मुंबई समाचार ने आवाज़ दी है: PM @narendramodi
विदेशियों के प्रभाव में जब ये शहर बॉम्बे हुआ, बंबई हुआ, तब भी इस अखबार ने अपना लोकल कनेक्ट नहीं छोड़ा, अपनी जड़ों से जुड़ाव नहीं तोड़ा।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
ये तब भी सामान्य मुंबईकर का अखबार था और आज भी वही है- मुंबई समाचार: PM @narendramodi
मुंबई समाचार सिर्फ एक समाचार का माध्यम भर नहीं है, बल्कि एक धरोहर है।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
मुंबई समाचार भारत का दर्शन है, भारत की अभिव्यक्ति है।
भारत कैसे हर झंझावात के बावजूद, अटल रहा है, उसकी झलक हमें मुंबई समाचार में भी मिलती है: PM @narendramodi
मुंबई समाचार जब शुरु हुआ था तब गुलामी का अंधेरा घना हो रहा था।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
ऐसे कालखंड में गुजराती जैसी भारतीय भाषा में अखबार निकालना इतना आसान नहीं था।
मुंबई समाचार ने उस दौर में भाषाई पत्रकारिता को विस्तार दिया: PM @narendramodi
भारत का हज़ारों वर्षों का इतिहास हमें बहुत कुछ सिखाता है।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
यहां जो भी आया, छोटा हो या बड़ा, कमज़ोर हो या बलवान, सभी को मां भारती ने अपनी गोद में फलने-फूलने का भरपूर अवसर दिया।
पारसी समुदाय से बेहतर इसका उदाहरण क्या हो सकता है: PM @narendramodi
आज़ादी के आंदोलन से लेकर भारत के नवनिर्माण तक पारसी बहन-भाईयों का योगदान बहुत बड़ा है।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
संख्या से हिसाब से समुदाय देश के सबसे छोटे समुदायों में से है, एक तरह से माइक्रो-माइनॉरिटी है, लेकिन सामर्थ्य और सेवा के हिसाब से बहुत बड़ा है: PM @narendramodi
समाचार पत्रों का, मीडिया का काम समाचार पहुंचाना है, लोक शिक्षा का है, समाज और सरकार में कुछ कमियां हैं तो उनको सामने लाने का है।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
मीडिया का जितना अधिकार आलोचना का है, उतना ही बड़ा दायित्व सकारात्मक खबरों को सामने लाने का भी है: PM @narendramodi
बीते 2 वर्षों में कोरोना काल के दौरान जिस प्रकार हमारे पत्रकार साथियों ने राष्ट्रहित में एक कर्मयोगी की तरह काम किया, उसको भी हमेशा याद किया जाएगा।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
भारत के मीडिया के सकारात्मक योगदान से भारत को 100 साल के इस सबसे बड़े संकट से निपटने में बहुत मदद मिली: PM @narendramodi
हमने बहुत कठिन सामाजिक विषयों पर भी खुलकर स्वस्थ चर्चा की है।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
यही भारत की परिपाटी रही है, जिसको हमें सशक्त करना है: PM @narendramodi
ये देश डिबेट और डिस्कशन्स के माध्यमों से आगे बढ़ने वाली समृद्ध परिपाटी का देश है।
— PMO India (@PMOIndia) June 14, 2022
हज़ारों वर्षों से हमने स्वस्थ बहस को, स्वस्थ आलोचना को, सही तर्क को सामाजिक व्यवस्था का हिस्सा बनाया है: PM @narendramodi