The C-295 Aircraft facility in Vadodara reinforces India's position as a trusted partner in global aerospace manufacturing:PM
Make in India, Make for the World:PM
The C-295 aircraft factory reflects the new work culture of a New India:PM
India's defence manufacturing ecosystem is reaching new heights:PM

ਐਕਸੀਲੈਂਸੀ ਪੈਡਰੋ ਸਾਂਚੇਜ਼, ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਅਚਾਰੀਆ ਦੇਵਵ੍ਰਤ ਜੀ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਰਾਜਨਾਥ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਐੱਸ ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਜੀ, ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਮਕਬੂਲ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਭੂਪੇਂਦਰ ਭਾਈ ਪਟੇਲ, ਸਪੇਨ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੰਤਰੀਗਣ, ਏਅਰਬੱਸ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀ, ਦੇਵੀਓ ਅਤੇ ਸੱਜਣੋਂ!


ਨਮਸਕਾਰ!

ਬੁਏਨੋਸ ਦੀਯਾਸ!( Buenos Dias!)

 

ਮੇਰੇ ਮਿੱਤਰ, ਪੈਡਰੋ ਸਾਂਚੇਜ਼ ਜੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੀ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ, C 295 Transport Aircraft ਦੇ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਦੀ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਸ਼ੁਭ-ਅਰੰਭ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਫੈਕਟਰੀ, ਭਾਰਤ-ਸਪੇਨ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਮੇਕ ਇਨ ਇੰਡੀਆ, ਮੇਕ ਫੌਰ ਦ ਵਰਲਡ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਭੀ ਸਸ਼ਕਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਏਅਰਬੱਸ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਹਾਨ ਸਪੂਤ ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਨੂੰ ਖੋਇਆ ਹੈ। ਰਤਨ ਟਾਟਾ ਜੀ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਦਰਮਿਆਨ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਅੱਜ ਸ਼ਾਇਦ ਸਭ ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਖੁਸ਼ੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ। ਲੇਕਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਜਿੱਥੇ ਭੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਉਹ ਅੱਜ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹੋਣਗੇ।

 


ਸਾਥੀਓ,

C-295 ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦੀ ਇਹ ਫੈਕਟਰੀ, ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਵੇਂ ਕਲਚਰ ਨੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਭੀ ਰਿਫਲੈਕਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਕਿਸੇ ਭੀ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਆਇਡਿਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਸ਼ਨ ਤੱਕ, ਭਾਰਤ ਕਿਸ ਸਪੀਡ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲੇ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਹੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਫੈਕਟਰੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ, ਇਹ ਫੈਕਟਰੀ ਹੁਣ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦੇ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਇਹ ਫੋਕਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਲਾਨਿੰਗ ਅਤੇ ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਦੇਰੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਗੁਜਰਾਤ ਦਾ ਸੀਐੱਮ ਸਾਂ, ਤਦ ਇੱਥੇ ਹੀ ਵਡੋਦਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬੰਬਾਰਡੀਅਰ ਟ੍ਰੇਨ ਕੋਚ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਫੈਕਟਰੀ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਫੈਕਟਰੀ ਨੂੰ ਭੀ ਰਿਕਾਰਡ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅੱਜ ਉਸ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਮੈਟਰੋ ਕੋਚ ਅਸੀਂ ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਪੂਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਇਸ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਵਿਮਾਨ(ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ), ਦੂਸਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਭੀ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।

 

Friends,

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਕਵੀ, ਐਂਟੋਨੀਓ ਮਚਾਦੋ (Antonio Machado) ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ: “Traveler, there is no path...The path is made by walking.” ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹੀ ਕਿ ਲਕਸ਼ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਲਈ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਰਸਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਣਦੇ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਦੇਖੋ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਿਫੈਂਸ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਛੂਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲੇ ਅਗਰ ਅਸੀਂ ਠੋਸ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਉਠਾਏ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਅੱਜ ਇਸ ਮੰਜ਼ਿਲ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੀ ਸੀ। ਤਦ ਤਾਂ ਕੋਈ ਇਹ ਕਲਪਨਾ ਭੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਤਨੇ ਬੜੇ ਪੈਮਾਨੇ ‘ਤੇ ਡਿਫੈਂਸ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ Priority ਅਤੇ ਪਹਿਚਾਣ, ਦੋਨੋਂ ਇੰਪੋਰਟ ਦੀ ਹੀ ਸੀ। ਲੇਕਿਨ ਅਸੀਂ ਨਵੇਂ ਰਸਤੇ ‘ਤੇ ਚਲਣਾ ਤੈ ਕੀਤਾ, ਆਪਣੇ ਲਈ ਨਵੇਂ ਲਕਸ਼ ਤੈ ਕੀਤੇ। ਅਤੇ ਅੱਜ ਇਸ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਅਸੀਂ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ।


ਸਾਥੀਓ,

ਕਿਸੇ ਭੀ Possibility ਨੂੰ Prosperity ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੇ ਲਈ, ਰਾਇਟ ਪਲਾਨ ਅਤੇ ਰਾਇਟ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਡਿਫੈਂਸ ਸੈਕਟਰ ਦਾ ਕਾਇਆਕਲਪ, ਰਾਇਟ  ਪਲਾਨ ਅਤੇ ਰਾਇਟ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਬੀਤੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਐਸੇ ਅਨੇਕ ਫ਼ੈਸਲੇ ਲਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਇਬ੍ਰੈਂਟ ਡਿਫੈਂਸ ਇੰਡਸਟ੍ਰੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ। ਅਸੀਂ ਡਿਫੈਂਸ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸਤਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਬਲਿਕ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ efficient ਬਣਾਇਆ, ਆਰਡੀਨੈਂਸ ਫੈਕਟਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸੱਤ ਬੜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ, DRDO ਅਤੇ HAL ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਕੀਤਾ, ਯੂਪੀ ਅਤੇ ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬੜੇ ਡਿਫੈਂਸ ਕੌਰੀਡੋਰ ਬਣਾਏ, ਐਸੇ ਅਨੇਕ ਨਿਰਣਿਆਂ ਨੇ ਡਿਫੈਂਸ ਸੈਕਟਰ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੱਤਾ। iDEX ਯਾਨੀ Innovation for Defence Excellence ਜਿਹੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਨੇ ਸਟਾਰਟ ਅਪਸ ਨੂੰ ਗਤੀ ਦਿੱਤੀ, ਬੀਤੇ 5-6 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 1000 ਨਵੇਂ ਡਿਫੈਂਸ ਸਟਾਰਟ ਅਪਸ ਬਣੇ ਹਨ। ਬੀਤੇ 10 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਡਿਫੈਂਸ ਐਕਸਪੋਰਟ 30 ਗੁਣਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 100 ਤੋਂ ਅਧਿਕ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਿਫੈਂਸ ਇਕੁਇਪਮੈਂਟਸ ਐਕਸਪੋਰਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਕਿੱਲਸ ਅਤੇ ਜੌਬ ਕ੍ਰਿਏਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਅਧਿਕ ਫੋਕਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਏਅਰਬਸ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਦੀ ਇਸ ਫੈਕਟਰੀ ਨਾਲ ਭੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦੇ 18 ਹਜ਼ਾਰ ਪਾਰਟਸ ਦੀ Indigenous Manufacturing ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪਾਰਟ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦੂਸਰਾ ਪਾਰਟ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਇਹ ਪਾਰਟਸ ਬਣਾਵੇਗਾ ਕੌਣ? ਸਾਡੇ ਮਾਇਕ੍ਰੋ ਅਤੇ ਸਮਾਲ ਇੰਟਰਪ੍ਰਾਇਜੇਜ਼ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਸਾਡੇ MSMEs ਇਸ ਕੰਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨਗੇ। ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਭੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਬੜੀਆਂ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਪਾਰਟਸ ਦੇ ਬੜੇ ਸਪਲਾਇਰਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਾਂ। ਇਸ ਨਵੀਂ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਫੈਕਟਰੀ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਸਕਿੱਲਸ ਨੂੰ, ਨਵੇਂ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬਲ ਮਿਲੇਗਾ।


ਸਾਥੀਓ,

ਅੱਜ ਦੇ ਇਸ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਮੈਂ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦੀ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧ ਕੇ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਆਪ ਸਭ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ Aviation Sector ਦੀ unprecedented growth ਅਤੇ transformation ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੈਂਕੜੋਂ ਛੋਟੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਤੱਕ ਏਅਰ-ਕਨੈਕਟਿਵਿਟੀ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਪਹਿਲੇ ਤੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ Aviation ਅਤੇ MRO Domain ਦੀ ਹੱਬ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਮੇਡ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਸਿਵਲ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦਾ ਰਸਤਾ ਭੀ ਬਣਾਏਗਾ। ਆਪ (ਤੁਸੀਂ) ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਭਾਰਤੀ ਏਅਰਲਾਇਨਸ ਨੇ 1200 ਨਵੇਂ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦਾ ਖਰੀਦਣ ਦਾ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤਾ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ। ਹੁਣ ਸ਼ਾਇਦ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਆਰਡਰ ਨਹੀਂ ਲੈ ਪਾਉਣਗੀਆਂ ਯਾਨੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਸਿਵਲ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਤੱਕ ਇਸ ਫੈਕਟਰੀ ਦੀ ਬੜੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਯਾਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਡੋਦਰਾ ਸ਼ਹਿਰ, ਇੱਕ ਕੈਟੇਲਿਸਟ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ, ਪਹਿਲੇ ਤੋਂ ਹੀ MSMEs ਦਾ ਸਟ੍ਰੌਂਗ ਸੈਂਟਰ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਾਡੀ ਗਤੀਸ਼ਕਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਭੀ ਹੈ। ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਸਾਡੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸੈਕਟਰ ਦੇ ਲਈ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨਲਸ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਡੋਦਰਾ ਵਿੱਚ, ਫਾਰਮਾ ਸੈਕਟਰ, Engineering and Heavy Machinery, Chemicals and Petrochemicals, Power and Energy Equipment, ਐਸੇ ਅਨੇਕ ਸੈਕਟਰਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਇਹ ਪੂਰਾ ਖੇਤਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਦੀ ਭੀ ਬੜੀ ਹੱਬ ਬਣਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮੈਂ ਅੱਜ ਗੁਜਰਾਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ, ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਾਨ ਭੂਪੇਂਦਰ ਭਾਈ ਨੂੰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਧੁਨਿਕ ਉਦਯੋਗਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਲਈ, ਨਿਰਣਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਬਹੁਤ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।

ਸਾਥੀਓ,

ਵਡੋਦਰਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਖਾਸ ਬਾਤ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਲਚਰਲ ਸਿਟੀ ਭੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਨਗਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਅੱਜ ਸਪੇਨ ਦੇ ਆਪ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦਾ ਇੱਥੇ ਵੈੱਲਕਮ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਕਲਚਰਲ ਕਨੈਕਟ ਦਾ ਆਪਣਾ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ, ਫਾਦਰ ਕਾਰਲੋਸ ਵੈਲੇ ਸਪੇਨ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਇੱਥੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਵਸ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪੰਜਾਹ ਵਰ੍ਹੇ ਇੱਥੇ ਹੀ ਬਿਤਾਏ। ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲੇਖਨ ਨਾਲ ਸਾਡੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਸਮ੍ਰਿੱਧ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਭੀ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਹਾਨ ਯੋਗਾਦਨ ਦੇ ਲਈ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਦਮਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਭੀ ਕੀਤਾ। ਲੇਕਿਨ ਅਸੀਂ ਲੋਕ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਫਾਦਰ ਵਾਲੇਸ ਕਹਿੰਦੇ ਸਾਂ, ਅਤੇ ਉਹ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦੇ ਸਨ। ਅਨੇਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਸਮ੍ਰਿੱਧ ਸਾਡੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

ਮੈਂ ਸੁਣਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਭੀ ਯੋਗਾ ਬਹੁਤ ਪਾਪੂਲਰ (ਮਕਬੂਲ) ਹੈ। ਸਪੇਨ ਦੇ ਫੁਟਬਾਲ ਨੂੰ ਭੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣੇ ਕੱਲ੍ਹ ਜੋ ਰੀਅਲ ਮੈਡ੍ਰਿਡ ਅਤੇ ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਮੈਚ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭੀ ਹੋਈ। ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿੱਤ ਇੱਥੇ ਭੀ ਡਿਸਕਸ਼ਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀ। ਅਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਰੰਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਦੋਨੋਂ ਕਲੱਬਸ ਦੇ ਫੈਨਸ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਤਨੀ ਹੀ ਨੋਕ-ਝੋਕ ਭੀ ਹੋਈ ਜਿਤਨੀ ਸਪੇਨ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

 

ਸਾਥੀਓ,

Food, Films ਅਤੇ Football ਸਭ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ Strong People to People Connect ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਨੇ ਸਾਲ 2026 ਨੂੰ India-Spain Year of Culture, Tourism and AI ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਨਿਸ਼ਚਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।

 

 ਸਾਥੀਓ,

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੀ ਪਾਰਟਨਰਸ਼ਿਪ ਇੱਕ ਐਸੇ Prism ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਜੋ ਬਹੁਆਯਾਮੀ ਹੈ, vibrant ਹੈ ਅਤੇ ever evolving ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦਾ ਇਹ ਈਵੈਂਟ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਦੇ  ਦਰਮਿਆਨ Joint Collaboration ਵਾਲੇ ਅਨੇਕ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇਗਾ। ਮੈਂ Spanish Industry ਅਤੇ Innovators ਨੂੰ ਭੀ ਸੱਦਾ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਵਿਕਾਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਸਾਥੀ ਬਣਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਏਅਰਬੱਸ ਅਤੇ ਟਾਟਾ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ।

Thank you. 

 

Explore More
78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ

Popular Speeches

78ਵੇਂ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਦੇ ਅਵਸਰ ‘ਤੇ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀ ਫਸੀਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦਾ ਮੂਲ-ਪਾਠ
Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet

Media Coverage

Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at Christmas Celebrations hosted by the Catholic Bishops' Conference of India
December 23, 2024
It is a moment of pride that His Holiness Pope Francis has made His Eminence George Koovakad a Cardinal of the Holy Roman Catholic Church: PM
No matter where they are or what crisis they face, today's India sees it as its duty to bring its citizens to safety: PM
India prioritizes both national interest and human interest in its foreign policy: PM
Our youth have given us the confidence that the dream of a Viksit Bharat will surely be fulfilled: PM
Each one of us has an important role to play in the nation's future: PM

Respected Dignitaries…!

आप सभी को, सभी देशवासियों को और विशेषकर दुनिया भर में उपस्थित ईसाई समुदाय को क्रिसमस की बहुत-बहुत शुभकामनाएं, ‘Merry Christmas’ !!!

अभी तीन-चार दिन पहले मैं अपने साथी भारत सरकार में मंत्री जॉर्ज कुरियन जी के यहां क्रिसमस सेलीब्रेशन में गया था। अब आज आपके बीच उपस्थित होने का आनंद मिल रहा है। Catholic Bishops Conference of India- CBCI का ये आयोजन क्रिसमस की खुशियों में आप सबके साथ जुड़ने का ये अवसर, ये दिन हम सबके लिए यादगार रहने वाला है। ये अवसर इसलिए भी खास है, क्योंकि इसी वर्ष CBCI की स्थापना के 80 वर्ष पूरे हो रहे हैं। मैं इस अवसर पर CBCI और उससे जुड़े सभी लोगों को बहुत-बहुत बधाई देता हूँ।

साथियों,

पिछली बार आप सभी के साथ मुझे प्रधानमंत्री निवास पर क्रिसमस मनाने का अवसर मिला था। अब आज हम सभी CBCI के परिसर में इकट्ठा हुए हैं। मैं पहले भी ईस्टर के दौरान यहाँ Sacred Heart Cathedral Church आ चुका हूं। ये मेरा सौभाग्य है कि मुझे आप सबसे इतना अपनापन मिला है। इतना ही स्नेह मुझे His Holiness Pope Francis से भी मिलता है। इसी साल इटली में G7 समिट के दौरान मुझे His Holiness Pope Francis से मिलने का अवसर मिला था। पिछले 3 वर्षों में ये हमारी दूसरी मुलाकात थी। मैंने उन्हें भारत आने का निमंत्रण भी दिया है। इसी तरह, सितंबर में न्यूयॉर्क दौरे पर कार्डिनल पीट्रो पैरोलिन से भी मेरी मुलाकात हुई थी। ये आध्यात्मिक मुलाक़ात, ये spiritual talks, इनसे जो ऊर्जा मिलती है, वो सेवा के हमारे संकल्प को और मजबूत बनाती है।

साथियों,

अभी मुझे His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड से मिलने का और उन्हें सम्मानित करने का अवसर मिला है। कुछ ही हफ्ते पहले, His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को His Holiness Pope Francis ने कार्डिनल की उपाधि से सम्मानित किया है। इस आयोजन में भारत सरकार ने केंद्रीय मंत्री जॉर्ज कुरियन के नेतृत्व में आधिकारिक रूप से एक हाई लेवल डेलिगेशन भी वहां भेजा था। जब भारत का कोई बेटा सफलता की इस ऊंचाई पर पहुंचता है, तो पूरे देश को गर्व होना स्वभाविक है। मैं Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को फिर एक बार बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

साथियों,

आज आपके बीच आया हूं तो कितना कुछ याद आ रहा है। मेरे लिए वो बहुत संतोष के क्षण थे, जब हम एक दशक पहले फादर एलेक्सिस प्रेम कुमार को युद्ध-ग्रस्त अफगानिस्तान से सुरक्षित बचाकर वापस लाए थे। वो 8 महीने तक वहां बड़ी विपत्ति में फंसे हुए थे, बंधक बने हुए थे। हमारी सरकार ने उन्हें वहां से निकालने के लिए हर संभव प्रयास किया। अफ़ग़ानिस्तान के उन हालातों में ये कितना मुश्किल रहा होगा, आप अंदाजा लगा सकते हैं। लेकिन, हमें इसमें सफलता मिली। उस समय मैंने उनसे और उनके परिवार के सदस्यों से बात भी की थी। उनकी बातचीत को, उनकी उस खुशी को मैं कभी भूल नहीं सकता। इसी तरह, हमारे फादर टॉम यमन में बंधक बना दिए गए थे। हमारी सरकार ने वहाँ भी पूरी ताकत लगाई, और हम उन्हें वापस घर लेकर आए। मैंने उन्हें भी अपने घर पर आमंत्रित किया था। जब गल्फ देशों में हमारी नर्स बहनें संकट से घिर गई थीं, तो भी पूरा देश उनकी चिंता कर रहा था। उन्हें भी घर वापस लाने का हमारा अथक प्रयास रंग लाया। हमारे लिए ये प्रयास केवल diplomatic missions नहीं थे। ये हमारे लिए एक इमोशनल कमिटमेंट था, ये अपने परिवार के किसी सदस्य को बचाकर लाने का मिशन था। भारत की संतान, दुनिया में कहीं भी हो, किसी भी विपत्ति में हो, आज का भारत, उन्हें हर संकट से बचाकर लाता है, इसे अपना कर्तव्य समझता है।

साथियों,

भारत अपनी विदेश नीति में भी National-interest के साथ-साथ Human-interest को प्राथमिकता देता है। कोरोना के समय पूरी दुनिया ने इसे देखा भी, और महसूस भी किया। कोरोना जैसी इतनी बड़ी pandemic आई, दुनिया के कई देश, जो human rights और मानवता की बड़ी-बड़ी बातें करते हैं, जो इन बातों को diplomatic weapon के रूप में इस्तेमाल करते हैं, जरूरत पड़ने पर वो गरीब और छोटे देशों की मदद से पीछे हट गए। उस समय उन्होंने केवल अपने हितों की चिंता की। लेकिन, भारत ने परमार्थ भाव से अपने सामर्थ्य से भी आगे जाकर कितने ही देशों की मदद की। हमने दुनिया के 150 से ज्यादा देशों में दवाइयाँ पहुंचाईं, कई देशों को वैक्सीन भेजी। इसका पूरी दुनिया पर एक बहुत सकारात्मक असर भी पड़ा। अभी हाल ही में, मैं गयाना दौरे पर गया था, कल मैं कुवैत में था। वहां ज्यादातर लोग भारत की बहुत प्रशंसा कर रहे थे। भारत ने वैक्सीन देकर उनकी मदद की थी, और वो इसका बहुत आभार जता रहे थे। भारत के लिए ऐसी भावना रखने वाला गयाना अकेला देश नहीं है। कई island nations, Pacific nations, Caribbean nations भारत की प्रशंसा करते हैं। भारत की ये भावना, मानवता के लिए हमारा ये समर्पण, ये ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच ही 21वीं सदी की दुनिया को नई ऊंचाई पर ले जाएगी।

Friends,

The teachings of Lord Christ celebrate love, harmony and brotherhood. It is important that we all work to make this spirit stronger. But, it pains my heart when there are attempts to spread violence and cause disruption in society. Just a few days ago, we saw what happened at a Christmas Market in Germany. During Easter in 2019, Churches in Sri Lanka were attacked. I went to Colombo to pay homage to those we lost in the Bombings. It is important to come together and fight such challenges.

Friends,

This Christmas is even more special as you begin the Jubilee Year, which you all know holds special significance. I wish all of you the very best for the various initiatives for the Jubilee Year. This time, for the Jubilee Year, you have picked a theme which revolves around hope. The Holy Bible sees hope as a source of strength and peace. It says: "There is surely a future hope for you, and your hope will not be cut off." We are also guided by hope and positivity. Hope for humanity, Hope for a better world and Hope for peace, progress and prosperity.

साथियों,

बीते 10 साल में हमारे देश में 25 करोड़ लोगों ने गरीबी को परास्त किया है। ये इसलिए हुआ क्योंकि गरीबों में एक उम्मीद जगी, की हां, गरीबी से जंग जीती जा सकती है। बीते 10 साल में भारत 10वें नंबर की इकोनॉमी से 5वें नंबर की इकोनॉमी बन गया। ये इसलिए हुआ क्योंकि हमने खुद पर भरोसा किया, हमने उम्मीद नहीं हारी और इस लक्ष्य को प्राप्त करके दिखाया। भारत की 10 साल की विकास यात्रा ने हमें आने वाले साल और हमारे भविष्य के लिए नई Hope दी है, ढेर सारी नई उम्मीदें दी हैं। 10 साल में हमारे यूथ को वो opportunities मिली हैं, जिनके कारण उनके लिए सफलता का नया रास्ता खुला है। Start-ups से लेकर science तक, sports से entrepreneurship तक आत्मविश्वास से भरे हमारे नौजवान देश को प्रगति के नए रास्ते पर ले जा रहे हैं। हमारे नौजवानों ने हमें ये Confidence दिया है, य़े Hope दी है कि विकसित भारत का सपना पूरा होकर रहेगा। बीते दस सालों में, देश की महिलाओं ने Empowerment की नई गाथाएं लिखी हैं। Entrepreneurship से drones तक, एरो-प्लेन उड़ाने से लेकर Armed Forces की जिम्मेदारियों तक, ऐसा कोई क्षेत्र नहीं, जहां महिलाओं ने अपना परचम ना लहराया हो। दुनिया का कोई भी देश, महिलाओं की तरक्की के बिना आगे नहीं बढ़ सकता। और इसलिए, आज जब हमारी श्रमशक्ति में, Labour Force में, वर्किंग प्रोफेशनल्स में Women Participation बढ़ रहा है, तो इससे भी हमें हमारे भविष्य को लेकर बहुत उम्मीदें मिलती हैं, नई Hope जगती है।

बीते 10 सालों में देश बहुत सारे unexplored या under-explored sectors में आगे बढ़ा है। Mobile Manufacturing हो या semiconductor manufacturing हो, भारत तेजी से पूरे Manufacturing Landscape में अपनी जगह बना रहा है। चाहे टेक्लोलॉजी हो, या फिनटेक हो भारत ना सिर्फ इनसे गरीब को नई शक्ति दे रहा है, बल्कि खुद को दुनिया के Tech Hub के रूप में स्थापित भी कर रहा है। हमारा Infrastructure Building Pace भी अभूतपूर्व है। हम ना सिर्फ हजारों किलोमीटर एक्सप्रेसवे बना रहे हैं, बल्कि अपने गांवों को भी ग्रामीण सड़कों से जोड़ रहे हैं। अच्छे ट्रांसपोर्टेशन के लिए सैकड़ों किलोमीटर के मेट्रो रूट्स बन रहे हैं। भारत की ये सारी उपलब्धियां हमें ये Hope और Optimism देती हैं कि भारत अपने लक्ष्यों को बहुत तेजी से पूरा कर सकता है। और सिर्फ हम ही अपनी उपलब्धियों में इस आशा और विश्वास को नहीं देख रहे हैं, पूरा विश्व भी भारत को इसी Hope और Optimism के साथ देख रहा है।

साथियों,

बाइबल कहती है- Carry each other’s burdens. यानी, हम एक दूसरे की चिंता करें, एक दूसरे के कल्याण की भावना रखें। इसी सोच के साथ हमारे संस्थान और संगठन, समाज सेवा में एक बहुत बड़ी भूमिका निभाते हैं। शिक्षा के क्षेत्र में नए स्कूलों की स्थापना हो, हर वर्ग, हर समाज को शिक्षा के जरिए आगे बढ़ाने के प्रयास हों, स्वास्थ्य के क्षेत्र में सामान्य मानवी की सेवा के संकल्प हों, हम सब इन्हें अपनी ज़िम्मेदारी मानते हैं।

साथियों,

Jesus Christ ने दुनिया को करुणा और निस्वार्थ सेवा का रास्ता दिखाया है। हम क्रिसमस को सेलिब्रेट करते हैं और जीसस को याद करते हैं, ताकि हम इन मूल्यों को अपने जीवन में उतार सकें, अपने कर्तव्यों को हमेशा प्राथमिकता दें। मैं मानता हूँ, ये हमारी व्यक्तिगत ज़िम्मेदारी भी है, सामाजिक दायित्व भी है, और as a nation भी हमारी duty है। आज देश इसी भावना को, ‘सबका साथ, सबका विकास और सबका प्रयास’ के संकल्प के रूप में आगे बढ़ा रहा है। ऐसे कितने ही विषय थे, जिनके बारे में पहले कभी नहीं सोचा गया, लेकिन वो मानवीय दृष्टिकोण से सबसे ज्यादा जरूरी थे। हमने उन्हें हमारी प्राथमिकता बनाया। हमने सरकार को नियमों और औपचारिकताओं से बाहर निकाला। हमने संवेदनशीलता को एक पैरामीटर के रूप में सेट किया। हर गरीब को पक्का घर मिले, हर गाँव में बिजली पहुंचे, लोगों के जीवन से अंधेरा दूर हो, लोगों को पीने के लिए साफ पानी मिले, पैसे के अभाव में कोई इलाज से वंचित न रहे, हमने एक ऐसी संवेदनशील व्यवस्था बनाई जो इस तरह की सर्विस की, इस तरह की गवर्नेंस की गारंटी दे सके।

आप कल्पना कर सकते हैं, जब एक गरीब परिवार को ये गारंटी मिलती हैं तो उसके ऊपर से कितनी बड़ी चिंता का बोझ उतरता है। पीएम आवास योजना का घर जब परिवार की महिला के नाम पर बनाया जाता है, तो उससे महिलाओं को कितनी ताकत मिलती है। हमने तो महिलाओं के सशक्तिकरण के लिए नारीशक्ति वंदन अधिनियम लाकर संसद में भी उनकी ज्यादा भागीदारी सुनिश्चित की है। इसी तरह, आपने देखा होगा, पहले हमारे यहाँ दिव्यांग समाज को कैसी कठिनाइयों का सामना करना पड़ता था। उन्हें ऐसे नाम से बुलाया जाता था, जो हर तरह से मानवीय गरिमा के खिलाफ था। ये एक समाज के रूप में हमारे लिए अफसोस की बात थी। हमारी सरकार ने उस गलती को सुधारा। हमने उन्हें दिव्यांग, ये पहचान देकर के सम्मान का भाव प्रकट किया। आज देश पब्लिक इंफ्रास्ट्रक्चर से लेकर रोजगार तक हर क्षेत्र में दिव्यांगों को प्राथमिकता दे रहा है।

साथियों,

सरकार में संवेदनशीलता देश के आर्थिक विकास के लिए भी उतनी ही जरूरी होती है। जैसे कि, हमारे देश में करीब 3 करोड़ fishermen हैं और fish farmers हैं। लेकिन, इन करोड़ों लोगों के बारे में पहले कभी उस तरह से नहीं सोचा गया। हमने fisheries के लिए अलग से ministry बनाई। मछलीपालकों को किसान क्रेडिट कार्ड जैसी सुविधाएं देना शुरू किया। हमने मत्स्य सम्पदा योजना शुरू की। समंदर में मछलीपालकों की सुरक्षा के लिए कई आधुनिक प्रयास किए गए। इन प्रयासों से करोड़ों लोगों का जीवन भी बदला, और देश की अर्थव्यवस्था को भी बल मिला।

Friends,

From the ramparts of the Red Fort, I had spoken of Sabka Prayas. It means collective effort. Each one of us has an important role to play in the nation’s future. When people come together, we can do wonders. Today, socially conscious Indians are powering many mass movements. Swachh Bharat helped build a cleaner India. It also impacted health outcomes of women and children. Millets or Shree Anna grown by our farmers are being welcomed across our country and the world. People are becoming Vocal for Local, encouraging artisans and industries. एक पेड़ माँ के नाम, meaning ‘A Tree for Mother’ has also become popular among the people. This celebrates Mother Nature as well as our Mother. Many people from the Christian community are also active in these initiatives. I congratulate our youth, including those from the Christian community, for taking the lead in such initiatives. Such collective efforts are important to fulfil the goal of building a Developed India.

साथियों,

मुझे विश्वास है, हम सबके सामूहिक प्रयास हमारे देश को आगे बढ़ाएँगे। विकसित भारत, हम सभी का लक्ष्य है और हमें इसे मिलकर पाना है। ये आने वाली पीढ़ियों के प्रति हमारा दायित्व है कि हम उन्हें एक उज्ज्वल भारत देकर जाएं। मैं एक बार फिर आप सभी को क्रिसमस और जुबली ईयर की बहुत-बहुत बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

बहुत-बहुत धन्यवाद।