ହର ହର ମହାଦେବ !

କରୋନା ମହାମାରୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ କାଶୀର ଲଢ଼େଇ ବିଷୟରେ ମୁଁ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ସମ୍ପର୍କରେ ରହିଛି, ତଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରୁଛି ଆଉ ମୋତେ ଅନେକ ସୂତ୍ରରୁ ମଧ୍ୟ ଜାଣିବାକୁ ମିଳୁଛି। କାଶୀର ଲୋକ, ଏଠାକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା, ହସ୍ପିଟାଲ, ଏହି କଠିନ ସମୟରେ କିଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ଏହାକୁ ନେଇ ଏବେ ଆପଣ ସମସ୍ତେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ବହୁତ ଭଲ ଢ଼ଂଗରେ ଆମ ସାମ୍ନାରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଛନ୍ତି, ନିଜ କଥା କହିଛନ୍ତି। ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଛେ ଯେ ଆମର ଏଠାରେ କୁହାଯାଏ- ‘କାଶ୍ୟାମ୍‍ ବିଶ୍ୱେଶ୍ୱରଃ ତଥା’। ଅର୍ଥାତ କାଶୀରେ ସର୍ବତ୍ର ବାବା ବିଶ୍ୱନାଥ ହିଁ ବିରାଜମାନ କରିଛନ୍ତି, ଏଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବାବା ବିଶ୍ୱନାଥଙ୍କ ଅଂଶ ଭାବେ ଅଛନ୍ତି । କରୋନାର ଏହି କଠିନ ସମୟରେ ଆମର କାଶୀବାସୀମାନେ ଏବଂ ଏଠାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଏହି ବାଣୀକୁ ସାର୍ଥକ ସିଦ୍ଧ କରୁଛନ୍ତି। ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଶିବଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ଭାବନା ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଜନ-ଜନଙ୍କ ସେବା କରିଛନ୍ତି। ମୁଁ କାଶୀର ଜଣେ ସେବକ ଭାବେ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାଶୀବାସୀଙ୍କୁ ହୃଦୟର ସହିତ ବହୁତ-ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛି। ବିଶେଷ କରି ଆମର ଡାକ୍ତରମାନେ, ସେବିକାମାନେ, ଟେକ୍ନିସିଆନମାନେ, ୱାର୍ଡର ପିଲାମାନେ, ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସ ଡ୍ରାଇଭର, ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି, ବାସ୍ତବରେ ତାହା ପ୍ରଶଂସନୀୟ। ଯଦିଓ ଏହି ମହାମାରୀ ହେଉଛି ଏତେ ବଡ଼ ଆପଣ ସମସ୍ତେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ଏବଂ ଅସୀମ ପ୍ରୟାସ ସତ୍ୱେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ନିଜ ପରିବାରର ଅନେକ ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ପାରିଲେ ନାହିଁ! ଏହି ଭୂତାଣୁ ଆମର ଅନେକ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ଆମଠାରୁ ଛଡାଇ ନେଇଛି। ମୁଁ ସେହି ସମସ୍ତ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନିଜର ବିନମ୍ର ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳୀ ଜଣାଉଛି ଏବଂ ସେମମାନଙ୍କ ପରିଜନଙ୍କ ପ୍ରତି ଶାନ୍ତ୍ୱନା ବ୍ୟକ୍ତ କରୁଛି।

ସାଥୀଗଣ,

କରୋନାର ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହରରେ ଆମକୁ ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକାଠି ଲଢ଼ିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି। ଚଳିତ ଥର ସଂକ୍ରମଣ ହାର ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବଠାରୁ ଅନେକ ଗୁଣ ଅଧିକ ରହିଛି, ଆଉ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତି ହୋଇ ରହିବାକୁ ପଡ଼ୁଛି। ଏ ସବୁ ଦ୍ୱାରା ଆମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ଏକ ସମୟରେ ବହୁତ ବଡ଼ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇ ଯାଇଛି। ବନାରସ ଏମିତିରେ କେବଳ କାଶୀ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାର ଏକ କେନ୍ଦ୍ର ପାଲଟିଛି। ବିହାରର କିଛି ଭାଗରୁ ମଧ୍ୟ ଲୋକ କାଶୀ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଥାଆନ୍ତି। ତେଣୁ ଏହା ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବେ ଏଠାକାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଉପରେ ଏତେ ବଡ଼ ଚାପ, ବଡ଼ ଆହ୍ୱାନ ପାଲଟି ଯାଇଛି। ବିଗତ 7 ବର୍ଷରେ ଏଠାକାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବାକୁ ନେଇ ଯେଉଁ କାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଛି, ତାହା ଆମକୁ ବହୁତ ବଡ଼ ସହଯୋଗ କରିଛି, ପୁଣି ମଧ୍ୟ ଏହି ଅସାଧାରଣ ପରିସ୍ଥିତି ରହିଛି। ଆମର ଡାକ୍ତରମାନେ, ଆମର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା କର୍ମଚାରୀମାନେ ଏତେ ବଡ଼ ପରିଶ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ହିଁ ଏହି ଚାପକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ସମ୍ଭବ ହୋଇଛି। ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଜଣେ-ଜଣେ ରୋଗୀଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଦିନ-ରାତି କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ, ନିଜର ଅସୁବିଧା-ଆରାମ ଏସବୁରୁ ଉପରକୁ ଯାଇ ମନ-ପ୍ରାଣ ଦେଇ ଲାଗି ରହିଲେ, କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଚାଲିଲେ। ଆପଣମାନଙ୍କର ଏହି ତପସ୍ୟା ଦ୍ୱାରା ବନାରସ ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ଏତେ କମ୍‍ ସମୟରେ ନିଜକୁ ସମ୍ଭାଳିଛି, ଆଜି ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏହାର ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି।

ସାଥୀଗଣ,

ଏହି କଠିନ ସମୟରେ ବନାରସର ସେବାରେ ଲାଗିଥିବା ଆମର ଜନ-ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ଏବଂ ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀଗଣ ମଧ୍ୟ, ଆମର ସୁରକ୍ଷାବଳମାନେ ମଧ୍ୟ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ଅକ୍ସିଜେନର ଯୋଗାଣ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ, ଅକ୍ସିଜେନ ପ୍ଲାଂଟ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି, ଅନେକ ନୂଆ ଅକ୍ସିଜେନ ପ୍ଲାଂଟ ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି। ବନାରସ ସମେତ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳରେ ନୂଆ ଭେଂଟିଲେଟର ଏବଂ ଅକ୍ସିଜେନ କନସେନଟ୍ରେଟରର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି।

ସାଥୀଗଣ,

ବନାରସ ଯେଉଁ ଗତିରେ ଏତେ କମ ସମୟରେ ଅକ୍ସିଜେନ ଏବଂ ଆଇସିୟୁ ଶଯ୍ୟା ସଂଖ୍ୟାରେ ଅନେକ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି, ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ଏତେ ଶୀଘ୍ର ପଣ୍ଡିତ ରାଜନ ମିଶ୍ର କୋଭିଡ ହସ୍ପିଟାଲକୁ ସକ୍ରିୟ କରିଛି, ଏହା ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ହେଉଛି ଏକ ଉଦାହରଣ। ଆଧୁନିକ ସୁବିଧା ଥିବା ନୂତନ ମେସିନଗୁଡିକ ଆସିବା ଦ୍ୱାରା ଏଠାରେ ଆରଟି-ପିସିଆର ପରୀକ୍ଷା ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ମୋତେ ଅବଗତ କରାଯାଇଛି ଯେ ବନାରସ ସମନ୍ୱିତ କୋଭିଡ କମାଣ୍ଡ କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। ଆପଣମାନେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ପ୍ରୟୋଗ କଲେ, ସମସ୍ତ ଜରୁରୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗୁଡିକୁ ରୋଗୀ ଏବଂ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ପାଇଁ ସୁଲଭ କଲେ, ତାହା ହେଉଛି ଅନୁକରଣୀୟ। ଆମ ଦେଶରେ ବିଗତ କିଛି ବର୍ଷରେ ଯେଉଁ ଯୋଜନାମାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁ ଅଭିଯାନ ଚାଲିଛି, ତାହା କରୋନା ସହିତ ଲଢିବା ପାଇଁ ବହୁତ ସହାୟତା କରିଛି। ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିଯାନ ଯୋଗୁଁ ଶୌଚାଳୟ ହେଉ, ଆପଣମାନେ ଚିନ୍ତାକରନ୍ତୁ, ଯେତେବେଳେ 2014ରେ ଆପଣମାନେ ମୋତେ ସାଂସଦ ଭାବେ ନିର୍ବାଚିତ କରି ପଠାଇଲେ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଦେବାପାଇଁ ଆସିଥିଲି, ଆପଣମାନେ ମୋ ଉପରେ ଏତେ ଭଲ ପାଇବା ବର୍ଷା କରିଥିଲେ, ଏତେ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ମୁଁ କ’ଣ କଲି, ପ୍ରଥମ ଦିନରୁ ହିଁ ଦେବା ପାଇଁ କୌଣସି କଥା କହି ନଥିଲି, ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ମାଗିଥିଲି, କାଶୀବାସୀଙ୍କୁ ମାଗିଲି ଏବଂ ମୁଁ ସର୍ବସାଧାରଣରେ କହିଥିଲି ଯେ ଆପଣ ମୋତେ ପ୍ରତିଶୃତି ଦିଅନ୍ତୁ ଆମେ କାଶୀକୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ରଖିବା। ଆଜି ଆମେ ଦେଖୁଛେ ଯେ କାଶୀକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଆପଣମାନେ ସ୍ୱଚ୍ଛତାର ଯେଉଁ ପ୍ରତିଶୃତି ମୋତେ ଦେଇଥିଲେ, ଆଉ କାଶୀ ବାସୀମାନେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ପାଇଁ ଯେଉଁ କଷ୍ଟ ଉଠାଇଛନ୍ତି ଏବଂ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି ତାହାର ଲାଭ ଆଜି ଆମକୁ ମିଳୁଛି। ଆୟୁଷ୍ମାନ ଭାରତ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ମାଗଣା ଚିକିତ୍ସାର ଯେଉଁ ସୁବିଧା କରାଯାଇଥିଲା ସେଥିରେ ଯେଉଁ ଲାଭାର୍ଥୀ ଅଛନ୍ତି, ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଯୋଜନା ଯୋଗୁଁ ଯେଉଁ ଗ୍ୟାସ ସିଲିଣ୍ଡର ମିଳିଛି, ଜନ ଧନ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ହେଉ, ଅବା ପୁଣି ଫିଟ୍‍ ଇଣ୍ଡିଆ ଅଭିଯାନ ହେଉ, ଯୋଗ ଏବଂ ଆୟୁଷ ପ୍ରତି, ଏବେ ଯେତେବେଳେ ୟୁଏନ ଦ୍ୱାରା ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଯୋଗ ଦିବସକୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଲା ଏବଂ ଜୁନ 21ରେ ଯୋଗ ଦିବସ ଆରମ୍ଭ ହେଲା, ଆରମ୍ଭରେ ବହୁତ ଥଟ୍ଟାମଜାରେ ଉଡାଇ ଦିଆଗଲା, ସମାଲୋଚନା କରାଗଲା, ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତା ନ ହୋଇ ମଧ୍ୟ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକତାର ରଙ୍ଗ ବୋଳି ଦିଆଗଲା, କିନ୍ତୁ ଆଜି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ କରୋନା ବିରୋଧି ଲଢ଼େଇରେ ଯୋଗର ମହାତ୍ମ୍ୟ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଚଳିତ ହେଉଛି। ଯୋଗ ଏବଂ ଆୟୁଷ ପ୍ରତି ସଚେତନତା ଏହିସବୁ ଦ୍ୱାରା କରୋନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼େଇରେ ଲୋକଙ୍କର ବହୁତ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରିଛି।

ସାଥୀଗଣ,

ମହାଦେବଙ୍କ କୃପାରୁ ବନାରସ ହେଉଛି ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ କ୍ଷମତାରେ ଭରପୂର ସହର। ସେ କରୋନାର ପ୍ରଥମ ଲହର ହେଉ ଅବା ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହର, ଏଠାକାର ଲୋକମାନେ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସେବାର ଅଦ୍ଭୁତ ପରିଚୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ମୋ କାଶୀର ଲୋକ, ଏଠାକାର ସାମାଜିକ ସଂଗଠନ, ରୋଗୀମାନଙ୍କର, ଗରିବମାନଙ୍କର, ବୟସ୍କମାନଙ୍କର, କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ଏକ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ ଭଳି ସେବା କରୁଛନ୍ତି, ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି। କୌଣସି ପରିବାରରକୁ ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ନପଡ଼ୁ, କୌଣସି ଗରିବଙ୍କୁ ଔଷଧ ପାଇଁ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ନପଡ଼ୁ, କାଶୀ ଏଥିପାଇଁ ନିଜକୁ ସମର୍ପିତ କରି ଦେଇଛି। ଅନେକ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ନିଜେ ଆଗକୁ ଆସି ନିଜର ଦୋକାନ ବନ୍ଦ କରିଛନ୍ତି, ଫଳରେ ସଂକ୍ରମଣର ଶୃଙ୍ଖଳକୁ ଭଙ୍ଗା ଯାଇ ପାରିବ। ଏହି ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସାୟୀ ଭାଇମାନେ, ଆମର ସାଥୀମାନେ, ନିଜର ଆର୍ଥିକ ଲାଭ-କ୍ଷତିର ଚିନ୍ତା କରି ନାହାଁନ୍ତି ବରଂ ନିଜ ସଂସାଧନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେବାରେ ଲାଗିଗଲେ। ଆପଣଙ୍କର ଏହି ସେବାଭାବ କାହାକୁ ମଧ୍ୟ ଅଭିଭୂତ କରିଦେବ, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଜାଣିଛି ଯେ ମାଆ ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍କ ନଗରୀ ଆଉ ଏହା ହେଉଛି ଏହି ନଗରୀର ସହଜ-ସୁଲଭ ସ୍ୱଭାବ। ସେବା, ଏହା ତ ହେଉଛି ଏଠାକାର ସାଧନାର ଏକ ପ୍ରକାରର ମନ୍ତ୍ର।

ସାଥୀଗଣ,

ଆପଣଙ୍କ ତପସ୍ୟା ଦ୍ୱାରା, ଆଉ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଭାବ ବିନିମୟ ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା ମହାମାରୀର ଏହି ଆକ୍ରମଣକୁ ଆପଣମାନେ ବହୁତ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏବେ ମଧ୍ୟ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେବାର ସମୟ ନୁହେଁ, ଆମକୁ ଏବେ ଏକ ଦୀର୍ଘ ଲଢ଼େଇ ଲଢ଼ିବାର ଅଛି। ଏବେ ଆମକୁ ବନାରସ ଓ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳର ଗ୍ରାମୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଧ୍ୟାନ ଦେବାର ଅଛି ଆଉ ଏବେ ଆମର ମନ୍ତ୍ର କ’ଣ ହେବ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶାଖା ପାଇଁ, ନୂତନ ମନ୍ତ୍ର ହେଉଛି- ‘ଯହାଁ ବିମାର-ୱହିଁ ଉପଚାର’ ଅର୍ଥାତ ‘ଯେଉଁଠି ରୋଗ ସେଇଠି ଉପଚାର’, ଏହା ଆମେ ଭୁଲିବା ନାହିଁ, ‘ଯେଉଁଠି ରୋଗ ସେଇଠି ଉପଚାର’। ଆମେ ଯେତେ ଉପଚାର ତାହା ପାଖକୁ ନେଇ ଚାଲିବା ସେତିକି ଆମର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ଚାପ ବହୁତ କମ୍‍ ହେବ ଆଉ ଏଥିପାଇଁ ଆପଣ ସମସ୍ତ ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ‘ଯେଉଁଠି ରୋଗ ସେଇଠି ଉପଚାର’। ଏହି ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଉପରେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ କଥାଟି ହେଉଛି ମାଇକ୍ରୋ କଂଟେନମେଣ୍ଟ ଜୋନ୍‍, କାଶୀ ବହୁତ ସଫଳତା ପୂର୍ବକ ତାହା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ କେନ୍ଦ୍ରୀତ କଲା ଏବଂ ତାହାର ଲାଭ ମିଳୁଛି। ମାଇକ୍ରୋ କଂଟେନମେଣ୍ଟ ଜୋନ୍‍ ଗଠନ କରି ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ଆପଣ ସହର ଏବଂ ଗାଁର ଘରେ-ଘରେ ଔଷଧ ବାଣ୍ଟୁଛନ୍ତି, ଆପଣମାନେ ଗାଁ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ମେଡିକାଲ କିଟ୍‍ ପହଞ୍ଚାଇଛନ୍ତି, ତାହା ହେଉଛି ଏକ ବହୁତ ଉତମ ପଦକ୍ଷେପ। ଏହି ଅଭିଯାନକୁ ଗ୍ରାମୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯେତେ ସମ୍ଭବ ସେତେ ଅଧିକ ବ୍ୟାପକ କରିବାର ଅଛି। ଡାକ୍ତର, ଲ୍ୟାବ୍‍, ଏବଂ ଇ-ମାର୍କେଟିଂ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି ସାମିଲ କରି ‘କାଶୀ କବଚ’ ନାମରେ ଟେଲି-ମେଡିସିନର ସୁବିଧା କଲେ, ଏହା ମଧ୍ୟ ହେଉଛି କାଶୀର ବହୁତ ଅଭିନବ ପ୍ରୟୋଗ। ଏହାର ଲାଭ ଗାଁ-ଗାଁର ଲୋକଙ୍କୁ ମିଳୁ, ଏଥିପାଇଁ ବିଶେଷ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ ମଧ୍ୟ ଚାଲିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସେହିପରି, ୟୁପିରେ ଅନେକ ବରିଷ୍ଠ ଏବଂ ଯୁବ ଡାକ୍ତରମାନେ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରାମୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଟେଲି ମେଡିସିନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେବା କରୁଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ଏହାକୁ ଅଧିକ ବ୍ୟାପକ କରାଯାଇ ପାରିବ। କୋଭିଡ଼ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗାଁରେ ଚାଲୁ ରହିଥିବା ଲଢ଼େଇରେ ଆମର ଆଶାକର୍ମୀ ଏବଂ ଏଏନଏମ ଭଉଣୀମାନଙ୍କର ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି। ମୁଁ ଚାହିଁବି ଯେ ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ଅନୁଭବର ଲାଭ ମଧ୍ୟ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ନିଆଯାଉ।

ସାଥୀଗଣ,

ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହରରେ ଆମେ ଟିକାର ସୁରକ୍ଷାକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଛେ। ଟିକାର ସୁରକ୍ଷା ସହିତ ବହୁତ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେ ଆଗଧାଡ଼ିର କର୍ମକର୍ତାଙ୍କୁ ସୁରଖିତ ରଖି ଲୋକଙ୍କ ସେବା କରି ପାରିଛେ। ଏହି ସୁରକ୍ଷା କବଚ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବ। ଆମର ପାଳି ଆସିଲେ ଟିକା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ନେଇଯିବା। କରୋନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆମର ଲଢ଼େଇ ଯେପରି ଏକ ସାମୁହିକ ଅଭିଯାନ ହୋଇ ଯାଇଛି, ସେମିତି ହିଁ ଟିକାକରଣକୁ ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ସାମୁହିକ ଦାୟିତ୍ୱ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।

ସାଥୀଗଣ,

ଯେତେବେଳେ ପ୍ରୟାସ ଗୁଡ଼ିକରେ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ରହିବ, ସେବାର ଭାବନା ରହିବ, ଲୋକଙ୍କ କଷ୍ଟର ଅନୁଭବ ରହିବ, ବିଜ୍ଞାନ ଆଧାରିତ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ରହିବ, ସେତେବେଳେ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରରେ କରାଯାଉଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଥାଏ। ମୋର ମନେଅଛି, ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଥମେ କିଭଳି ଭାବେ ପିଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମସ୍ତିଷ୍କ ଜ୍ୱର ଭଳି ରୋଗର ପ୍ରଭାବ ଥିଲା। ମସ୍ତିଷ୍କ ଜ୍ୱରରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ହଜାର-ହଜାର ପିଲାଙ୍କର ଦୁଃଖଦ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇ ଯାଉଥିଲା, ଆପଣମାନଙ୍କର ମନେଥିବ, ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଅଗଣିତ ଥିଲା। ଆଜି ଆମର ଯେଉଁ ଯୋଗୀ ମହାଶୟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଛନ୍ତି, ସେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମେ ସାଂସଦ ଥିଲେ, ସଂସଦରେ ଏହି ପିଲାମାନଙ୍କର ଜୀବନକୁ, ଯେଭଳି ଭାବରେ ପିଲାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଜଣଙ୍କ ପରେ ଜଣଙ୍କର ହେଉଥିଲା, ସେ କାନ୍ଦି-କାନ୍ଦି ସଂସଦରେ କହିଥିଲେ। ସେହି ସମୟର ସରକାରଙ୍କୁ ସେ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାନ୍ତୁ, କିଛି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରନ୍ତୁ, ସେ କାନ୍ଦି ପକାଇଥିଲେ, ହଜାର-ହଜାର ପିଲା ମରୁଥିଲେ। ଆଉ ଏହି ଧାରା ବର୍ଷ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା। ଯୋଗୀ ମହାଶୟ ସଂସଦରେ ଥିଲେ, ପ୍ରୟାସ କରି ଚାଲିଲେ। କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଯୋଗୀ ମହାଶୟ ୟୁପିର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଲେ ଏବଂ ଭାରତ ସରକାର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମିଳିମିଶି, ସେମାନେ ଏହି ମସ୍ତିଷ୍କ ଜ୍ୱର ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ବହୁତ ବଡ଼ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କଲେ, ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଏହା ସହିତ ବହୁତ ପରିଚିତ ଅଛନ୍ତି ଆଉ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଆମେ ପିଲାମାନଙ୍କର ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇବାରେ ଆଜି ସଫଳ ହୋଇଛେ। ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଆମେ ଏହି ରୋଗକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ଆଣି ପାରିଛେ। ଏହାର ବହୁତ ବଡ଼ ଲାଭ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳର ଲୋକଙ୍କୁ ହୋଇଛି, ଏଠାକାର ପିଲାମାନଙ୍କୁ ହୋଇଛି। ଏହି ଉଦାହରଣ ଆମକୁ ଦେଖାଉଛି ଯେ ଏଭଳି ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା, ସତର୍କତାର ସହିତ ଆମକୁ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଚାଲିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଆମକୁ ମନେ ରଖିବାକୁ ହେବ ଯେ ଆମର ଲଢ଼େଇ ଏକ ଅଦୃଶ୍ୟ ଏବଂ ରୂପ ବଦଳାଉଥିବା ଏକ ଧୂର୍ତ ପ୍ରଜାତିର ଶତ୍ରୁ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଚାଲିଛି। ଏହି ଲଢ଼େଇରେ ଆମକୁ କରୋନା କବଳରୁ ଆମ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ହେବ, ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବିଶେଷ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିବାର ଅଛି। ମୁଁ ଏବେ କିଛି ଦିନ ତଳେ ୟୁପିର ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେଉଥିଲି, ସେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ସଚିବ ତିୱାରୀ ମହାଶୟ ବହୁତ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ମୋତେ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ଅନୁମାନ କରିଛନ୍ତି ଯେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଯଦି କରୋନା ହେବ, ତେବେ କ’ଣ କ’ଣ କରିବା ଉଚିତ, ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିକଶିତ କରିବା ଆଉ ମୋତେ ଶୁଣିବା ପାଇଁ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା ଯେ ସେ ଏ ଦିଗରେ ବେଶ ସଚେତନ ଓ ଆଗୁଆ ଅଛନ୍ତି। ଉତରପ୍ରଦେଶ ସରକାର ଗୁରୁତ୍ୱର ସହିତ ଏହି ପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ସାରିଛି।

ସାଥୀଗଣ,

ଆମର ଏହି ଲଢ଼େଇରେ ଏବେ କିଛି ଦିନ ହେବ ବ୍ଲାକ ଫଙ୍ଗସର ଏକ ନୂଆ ଆହ୍ୱାନ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ଏହା ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଜରୁରୀ ସତର୍କତା ଏବଂ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏବେ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କ ସହିତ କଥା ହେଉଥିଲି ତେବେ ଏଥିପାଇଁ ଯାହା ମଧ୍ୟ ସୂଚନା ଥିଲା, ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ସହିତ ବିନିମୟ କରିଛି।

ସାଥୀଗଣ,

ଦ୍ୱିତୀୟ ଲହର ସମୟରେ ପ୍ରଶାସନ ଯେଉଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିଛି, ତାହା ସଂକ୍ରମଣ ମାମଲା ହ୍ରାସ କରିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ସେହିଭଳି ଭାବରେ ସତେଜ ଏବଂ ସକ୍ରିୟ ରଖିବାର ଅଛି। ଏହା ସହିତ, କ୍ରମାଗତ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତି ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ରଖିବାର ଅଛି। ଯେଉଁ ଅନୁଭବ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ବନାରସରେ ମିଳିଛି, ତାହାର ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲାଭ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପୂର୍ବାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ପ୍ରଦେଶକୁ ମିଳିବା ଉଚିତ। ମୁଁ ଚାହିଁବି ଯେ ଆମର ଯେଉଁ ଡାକ୍ତର ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା କର୍ମଚାରୀ ଅଛନ୍ତି, ସେମାନେ ନିଜ ଅନୁଭବକୁ ନିଜ କର୍ମଚାରୀ ମହଲରେ ନିଶ୍ଚିତ ବିନିମୟ କରନ୍ତୁ। ପ୍ରଶାସନର ଲୋକ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଅନୁଭବ ଏବଂ ଇନପୁଟ୍‍ କୁ ସରକାରଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚାନ୍ତୁ, ଫଳରେ ଆଗକୁ ଏହାର ବ୍ୟାପକ ଲାଭ ମିଳି ପାରିବ। ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କର ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଅଭ୍ୟାସ ପହଞ୍ଚାଇ ପାରିବା । ମୁଁ ସମସ୍ତ ଜନପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କହିବାକୁ ଚାହିଁବି, ସମସ୍ତ ନିର୍ବାଚିତ ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କହିବାକୁ ଚାହିଁବି ଆପଣମାନେ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ବହୁତ ବୋଝ ଅଛି। କେବେ-କେବେ ଜନତା ଜନାର୍ଦ୍ଦନଙ୍କ ସନ୍ତୋଷ-ଅସନ୍ତୋଷର ସ୍ୱର ମଧ୍ୟ ଶୁଣିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଏହି ସମ୍ବେଦନଶୀଳତାର ସହିତ ଆପଣ ଯୋଡ଼ି ହୋଇ ରୁହନ୍ତୁ, ଯେଉଁ ନମ୍ରତାର ସହିତ ଆପଣ ଯୋଡି ହୋଇଛନ୍ତି, ତାହା ମଧ୍ୟ ନିଜକୁ ନିଜ ମଧ୍ୟରେ ସାଧାରଣ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ମଲମ ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ, ଆଉ ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ସମସ୍ତ ଜନପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ଅଭିଯାନ ସହିତ ଯୋଡି ହେବାପାଇଁ ଏବଂ ତାହାର ନେତୃତ୍ୱ ନେବାପାଇଁ ଏକ ପ୍ରକାରରେ ସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରୁଛି। ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଦେଖିବାର ଅଛି ଯେ ଜଣେ ମଧ୍ୟ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଯଦି କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହୁଏ, ତେବେ ତାହାର ଚିନ୍ତା ଜନ-ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କର ହେଉଛି ସ୍ୱାଭାବିକ ଦାୟିତ୍ୱ। ତାହାକୁ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା, ତାହାର ସମାଧାନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ଆମକୁ ଆଗକୁ ମଧ୍ୟ ଜାରି ରଖିବାର ଅଛି। ମୋର ବିଶ୍ୱାସ ଯେ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କର ଏହି ସାମୁହିକ ପ୍ରୟାସ ଶୀଘ୍ର ଭଲ ପରିଣାମ ଆଣିବ। ଆଉ ବାବା ବିଶ୍ୱନାଥଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ କାଶୀ ଶୀଘ୍ର ଏହି ଲଢ଼େଇକୁ ଜିତିବ। ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କର ଉତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର କାମନା କରୁଛି। ବାବା ବିଶ୍ୱନାଥଙ୍କ ଚରଣରେ ପ୍ରଣାମ କରି ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି ଯେ ସବୁ ଲୋକ ସୁସ୍ଥ ରୁହନ୍ତୁ, ବାବା ବିଶ୍ୱନାଥ ସମଗ୍ର ମାନବ ଜାତିର କଲ୍ୟାଣ କରିଥାଆନ୍ତି, ଏଥିଲାଗି ତାଙ୍କୁ କୌଣସି ଏକ ଭୂଭାଗ ପାଇଁ କହିବା ଉଚିତ ହେବ ନାହିଁ। ଆପଣ ସୁସ୍ଥ ରୁହନ୍ତୁ, ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରଜନ ସୁସ୍ଥ ରୁହନ୍ତୁ, ଏହି କାମନା ସହିତ, ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବହୁତ-ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ!

Explore More
୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।