ଜାହାନ-ଏ-ଖୁସ୍ରୋର ଏହି ସମାରୋହରେ ଏକ ନିଆରା ସୁଗନ୍ଧ ରହିଛି ଏବଂ ଏହା ଭାରତ ମାଟିର ସୁଗନ୍ଧ, ସେହି ଭାରତଭୂମି ଯାହାକୁ ହଜରତ ଅମୀର ଖୁସ୍ରୋ ସ୍ୱର୍ଗ ସହ ତୁଳନା କରିଥିଲେ : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ
ସୁଫି ପରମ୍ପରା ଭାରତରେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀକୌଣସି ଦେଶର ସଭ୍ୟତା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିକୁ ତାହାର ସଙ୍ଗୀତରୁ ସ୍ୱର ମିଳିଥାଏ : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀହଜରତ ଖୁସ୍ରୋ ଭାରତକୁ ସେହି ସମୟରେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମହାନ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତକୁ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାଷାର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲେ : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀହଜରତ ଖୁସ୍ରୋ ଭାରତର ବିଦୁଷୀମାନଙ୍କୁ ବଡ ବଡ ବିଦ୍ୱାନମାନଙ୍କଠାରୁ ମଧ୍ୟ ମହାନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁଥିଲେ : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀକାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଉପସ୍ଥିତ ଡ. କର୍ଣ୍ଣ ସିଂହ ଜୀ, ମୁଜାଫର ଅଲ୍ଲୀ ଜୀ, ମୀରା ଅଲ୍ଲୀ ଜୀ, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଉପସ୍ଥିତ ଅନ୍ୟ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗଣ, ମହିଳା ଓ ଭଦ୍ରବ୍ୟକ୍ତିଗଣ!
ଆଜି ଜାହାନ-ଏ-ଖୁସରୋଙ୍କୁ ଆସି ମନ ଖୁସି ହେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱାଭାବିକ। ହଜରତ ଅମୀର ଖୁସରୋ ଯେଉଁ ବସନ୍ତ ପ୍ରତି ଆସକ୍ତ ଥିଲେ, ତାହା କେବଳ ଆଜି ଦିଲ୍ଲୀର ଋତୁ ନୁହେଁ, ବରଂ ଜାହାନ-ଏ-ଖୁସରୋଙ୍କ ଏହି ପରିବେଶରେ ମଧ୍ୟ ସନ୍ନିବେଶିତ ହୋଇଛି। ହଜରତ ଖୁସ୍ରୋଙ୍କ ଭାଷାରେ,
ସକଳ ବନ ଫୁଲ ରହି ସରସୋଁ, ସକଳ ବନ ଫୁଲ ରହି ସରସୋଁ,
ଅମ୍ବୱା ଫୂଟେ ତେସୁ ଫୁଲ, କୋଏଲ ବୋଲେ ଡାର... ଡାର...।
ଏଠାକାର ପରିବେଶ ବାସ୍ତବରେ ସେମିତି କିଛି। ମହଫିଲ ପାଇଁ ଏଠାକୁ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ମୋତେ ତାହ ବଜାର ଯିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଥିଲା। ଏହା ପରେ ବାଗ-ଏ-ଫିରଦୌସରେ କିଛି ସାଥୀଙ୍କ ଠାରୁ ଆଲାବ-ଦଲାବ ହୋଇଥିଲା ସଲାମ କରାଯାଇଥିଲା। ଏ ନେଇ ନାଜର-ଏ-କ୍ରିଷ୍ଣାଙ୍କ ଅସୁବିଧା ଏବଂ ଘଟିଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଘଟଣା ମଧ୍ୟରେ, କଳାକାରଙ୍କ ପାଇଁ ମାଇକର ନିଜସ୍ୱ ଶକ୍ତି ଅଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ପରେ ମଧ୍ୟ, ପ୍ରକୃତିର ସହାୟତାରେ ସେ ଯାହା ଉପସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ, ସେ ହୁଏତ ଟିକେ ନିରାଶ ମଧ୍ୟ ହୋଇଥିବେ। ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଆନନ୍ଦ ପାଇବାକୁ ଆସିଥିଲେ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ନିରାଶ ହୋଇଥାଇପାରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ବେଳେବେଳେ ଏପରି ସୁଯୋଗ ଜୀବନରେ ଅନେକ ଶିକ୍ଷା ସହିତ ମଧ୍ୟ ଆସିଥାଏ। ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଯେ ଆଜିର ସୁଯୋଗ ଆମକୁ ଏକ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଦେବ।
ସାଥିମାନେ,
ଏଭଳି ଅବସର କେବଳ ଦେଶର କଳା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ଏକ ସାନ୍ତ୍ୱନା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। 'ଜାହାନ-ଏ-ଖୁସରୋ "ର ଏହି ଶୃଙ୍ଖଳା ମଧ୍ୟ ନିଜର ୨୫ ବର୍ଷ ପୂରଣ କରୁଛି। ଏହି ୨୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଏକ ସ୍ଥାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ଯାହା ନିଜ ଭିତରେ ଏହାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସଫଳତା। ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ଡକ୍ଟର କରଣ ସିଂହ ଜୀ, ବନ୍ଧୁ ମୁଜାଫର ଅଲୀ ଜୀ, ଭଉଣୀ ମୀରା ଅଲୀ ଜୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ସହକର୍ମୀମାନଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି। ଜାହାନ୍-ଏ- ଖୁସରୋଙ୍କ ଏହି ପୁଷ୍ପଗୁଚ୍ଛ ଏହିପରି ଭାବରେ ପ୍ରସ୍ଫୁଟିତ ହେଉ, ମୁଁ ରୁମି ଫାଉଣ୍ଡେସନ ଏବଂ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏଥିପାଇଁ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଉଛି। ପବିତ୍ର ରମଜାନ ମାସ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ରମଜାନର ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଉଛି। ଆଜି ମୁଁ ସୁନ୍ଦର ନର୍ସରୀକୁ ଆସିଛି, ତେଣୁ ମହାମାନ୍ୟ ରାଜକୁମାର କରିମ ଆଗା ଖାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମନେ ପକାଇବା ମୋ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସ୍ୱାଭାବିକ। ସୁନ୍ଦର ନର୍ସରୀଟିର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକରଣରେ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ କଳା ପ୍ରେମୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଲଟିଛି।
ସାଥିମାନେ,
ସରଖେଜ ରୋଜା ଗୁଜରାଟରେ ସୁଫି ପରମ୍ପରାର ଏକ ବଡ ପ୍ରମୁଖ କେନ୍ଦ୍ର ଗୁଜରାଟରେ ରହିଛି। ସମୟ ଚକ୍ରରେ କିଛି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଗୁରୁତର ଭାବେ ବିଗିଡି ଯାଇଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲି, ଏହାର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଉପରେ ବହୁତ କାମ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଜାଣିଥିବେ, ଏକ ସମୟ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସରଖେଜ ରୋଜା ଉପରେ କୃଷ୍ଣ ଉତ୍ସବ ବହୁତ ଆଡ଼ମ୍ବରରେ ପାଳନ କରାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ବହୁତ ବଡ଼ ସ୍ତରରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ଏଠାରେ କୃଷ୍ଣ ଭକ୍ତିର ରଙ୍ଗରେ ଚିତ୍ରିତ କରାଯାଇଥିଲା। ମୁଁ ମଧ୍ୟ ସର୍ଖେଜ ରୋଜାରେ ବାର୍ଷିକ ସୁଫି ସଙ୍ଗୀତ ସମାରୋହରେ ହାରାହାରି ଯୋଗ ଦେଉଥିଲି। ସୁଫି ସଙ୍ଗୀତ ହେଉଛି ଏକ ସହଭାଗୀ ଐତିହ୍ୟ ଯାହା ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏକାଠି ବିତାଇଛୁ। ଏହିପରି ଭାବରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ବଡ଼ ହୋଇଛୁ। ବର୍ତ୍ତମାନ ଏଠାରେ ନାଜର-ଏ-କୃଷ୍ଣଙ୍କର ଯେଉଁ ଉପସ୍ଥାପନା ହୋଇଥିଲା, ସେଥିରେ ମଧ୍ୟ ଆମର ସାଧାରଣ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ଝଲକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି ।
ସାଥିମାନେ,
ଜାହାନ-ଏ-ଖୁସରୋଙ୍କ ଏହି ଆୟୋଜନରେ ଗୋଟିଆ ଅଲଗା ମହକ ରହିଛି । ଏହି ମହକ ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନର ମାଟିର ଅଟେ।ସେହି ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନ ଯାହାର ତୁଳନା ହଜରତ ଅମୀର ଖୁସରୋ ସ୍ୱର୍ଗ ସହିତ ତୁଳନା କରିଥିଲେ। ଆମର ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନର ସ୍ୱର୍ଗର ସେହି ବଗିଚା, ଯେଉଁଠି ସଂସ୍କୃତି ସମସ୍ତ ରଙ୍ଗ ଭରପୁର ହୋଇ ରହିଛି। ଏଠିକାର ମାଟିର ମଧ୍ୟ କିଛି ଖାସ କଥା ରହିଛି । ବୋଧହୁଏ ଯେତେବେଳେ ସୁଫି ପରମ୍ପରା ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନ ଆସିଲା, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଲାଗିଲା, ଯେମିତି ସେ ମଧ୍ୟ ଏହି ମାଟିର ସହିତ ଯୋଡି ହୋଇଯାଇଛି । ଯେଉଁଠି ବାବା ଫରିଦଙ୍କର ରୁହାନୀ କଥା ହୃଦୟକୁ ଶାନ୍ତି ଦେଇଛି । ହଜରତ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନଙ୍କର କଥା ହୃଦୟକୁ ଶାନ୍ତି ଦେଇଛି । ହଜରତ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନଙ୍କର ଆସନର ପ୍ରେମର ଦୀପ ଜଲାଇଛି । ହଜରତ ଅମୀର ଖୁସରୋଙ୍କର ବୋଲିଗୁଡିକ ନୂଆ ସଙ୍କଳନ ଆସିଲା ଏବଂ ଯେଉଁ ଫଳାଫଳ ବାହାରିଲା, ତାହା ହଜରତ ଖୁସରୋଙ୍କର ଏହି ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଫକ୍ତିଗୁଡିକରେ ବ୍ୟକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।
ବନ କେ ପଂଛି ଭାୟେ ବାୱରେ, ବନ କେ ପଂଛି ଭାୟେ ବାୱରେ,
ୟେସି ବାଜାଇ ସାଁୱରେ, ତାର ତାର କି ତାନ ନିରାଲୀ,
ଝୁମ ରାହି ସବ ବନ କି ଡାରୀ।
ଭାରତରେ ସୁଫି ପରମ୍ପରା ନିଜର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ସୁଫି ସନ୍ଥମାନେ ନିଜକୁ କେବଳ ମସଜିଦ କିମ୍ବା ଖାନକାହ ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ରଖିନଥିଲେ, ସେମାନେ ପବିତ୍ର କୁରାନ୍ର ପଦ ପଢ଼ୁଥିଲେ ଏବଂ ବେଦର ପଦମାନ ମଧ୍ୟ ଶୁଣୁଥିଲେ। ସେ ଉଜାନରେ ଭକ୍ତି ଗୀତର ମଧୁରତା ଯୋଡ଼ିଲେ ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ଉପନିଷଦ, ଯାହାକୁ ସଂସ୍କୃତରେ ଏକିଂ ସଦ୍ ବିପ୍ରା ବହୁଧା ବଦନ୍ତି କହୁଥିଲେ, ହଜରତ ନିଜାମୁଦ୍ଦିନ୍ ଔଲିୟା ପ୍ରତ୍ୟେକ କଥା ଉପରେ ସ୍ଥିର ରହିଥିଲେ, ଦିନେ ସେ କିବ୍ଲା ଗାଇଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ସୁଫି ଗୀତ ଗାଇ ସମାନ କଥା କହିଥିଲେ । ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷା, ଶୈଳୀ ଏବଂ ଶବ୍ଦ କିନ୍ତୁ ସମାନ ବାର୍ତ୍ତା, ମୁଁ ଖୁସି ଯେ ଆଜି ଜାହାନ-ଏ-ଖୁସରୋ ସେହି ପରମ୍ପରାର ଏକ ଆଧୁନିକ ପରିଚୟ ହୋଇପାରିଛି।
ସାଥିମାନେ,
ଯେକୌଣସି ଦେଶର ସଭ୍ୟତା, ତା 'ର ସଂସ୍କୃତି, ତା' ର ସ୍ୱର ତା 'ର ଗୀତ, ସଙ୍ଗୀତରୁ ମିଳିଥାଏ। କଳା ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥାଏ। ହଜରତ ଖୁସ୍ରୋ କହୁଥିଲେ ଭାରତର ଏହି ସଂଗୀତରେ ଏକ ସମ୍ମୋହନ ରହିଛି, ଏକ ସମ୍ମୋହନ ଯାହା ଜଙ୍ଗଲରେ ଥିବା ହରିଣମାନେ ନିଜ ଜୀବନର ଭୟ ଭୁଲି ସ୍ଥିର ହୋଇ ଯାଇଥିଲେ । ଭାରତୀୟ ସଙ୍ଗୀତର ଏହି ସାଗରରେ ସୁଫି ସଙ୍ଗୀତ ଏକ ଅଲଗା ତରଙ୍ଗ ଭାବେ ଆସିଥିଲା ଏବଂ ଏହା ସମୁଦ୍ରର ଏକ ସୁନ୍ଦର ତରଙ୍ଗରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ସୁଫି ସଙ୍ଗୀତ ଏବଂ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତର ସେହି ପ୍ରାଚୀନ ଧାରା ପରସ୍ପର ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହେଲା, ସେତେବେଳେ ଆମକୁ ପ୍ରେମ ଏବଂ ଭକ୍ତିର ନୂତନ ସମୟ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଲା। ଏହା ଆମେ ହଜରତ ଖୁସ୍ରୋଙ୍କ କୱାଲୀରେ ପାଇଛୁ। ଏଇଠି ଆମେ ବାବା ଫରିଦ୍ଙ୍କର ଦୋହା ମିଳିଲା । ବୁଲ୍ଲେ-ଶାହଙ୍କ ସ୍ୱର ମିଳିଥିଲା, ମୀରଙ୍କ ଗୀତ ମିଳିଥିଲା, ଏଠାରେ ଆମେ କବୀର, ରହିମ ଏବଂ ରସଖାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ପାଇଲୁ। ଏହି ସାଧୁ ଏବଂ ସନ୍ଥମାନେ ଭକ୍ତିକୁ ଏକ ନୂତନ ଦିଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଆପଣ ସୁରଦାସ ପଢ଼ନ୍ତୁ କିମ୍ବା ରହିମ୍ ଏବଂ ରସଖାନ୍ ପଢ଼ନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଆଖି ବନ୍ଦ କରି ହଜରତ ଖୁସରୋଙ୍କ କଥା ଶୁଣନ୍ତୁ, ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ଗଭୀରତାକୁ ଯିବେ ସେ ସେତେବେଳେ, ଆପଣ ସେହି ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ôଚବେ, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପ୍ରେମର ଉଚ୍ଚତା ଯେଉଁଠାରେ ମାନବ ବନ୍ଧନ ଭାଙ୍ଗିଥାଏ ଏବଂ ମଣିଷ ଏବଂ ଭଗବାନଙ୍କ ମିଳନ ଅନୁଭବ ହୁଏ । ଆପଣ ଦେଖନ୍ତୁ, ଆମର ରାସଖାନ ଜଣେ ମୁସଲମାନ ଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ଜଣେ ହରି ଭକ୍ତ ଥିଲେ। ରାସ୍ଖାନ୍ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହନ୍ତି-ପ୍ରେମ ହେଉଛି ହରିଙ୍କ ରୂପ, ତେଣୁ ହରି ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରେମଙ୍କ ରୂପ। ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ଭଳି ଏକ ହେବା। ଅର୍ଥାତ୍, ଉଭୟ ପ୍ରେମ ଏବଂ ହରି, ସୂର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟାଲୋକ ପରି ସମାନ ରୂପ, ଏବଂ ଏହି ଭାବନାକୁ ହଜରତ ଖୁସ୍ରୋ ମଧ୍ୟ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ। ସେ ଲେଖିଥିଲେ ଖୁସ୍ରୋ ଦରିୟା ପ୍ରେମକା ସୋ ଉଲ୍ଟି ୱା କି ଧାର । ଯିଏ ତଳକୁ ଗଲା, ତାହା ବୁଡି ଗଲା ଏବଂ ଯାହା ବୁଡି ଗଲା, ସିଏ ପାର ହୋଇଗଲା । ଅର୍ଥାତ୍, ପ୍ରେମରେ ନିମଗ୍ନ ହେବା ଦ୍ୱାରା ହିଁ ଭେଦରେ ଥିବା ବାଧାକୁ ପାର୍ କରି ହେବ । ଏଠାରେ ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ଭବ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନାରେ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରସ୍ତୁତି ହୋଇଛି, ସେଥିରେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ସମାନ ଅନୁଭବ କରିଛୁ।
ସାଥିମାନେ,
ସୁଫି ପରମ୍ପରା କେବଳ ମଣିଷର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଦୂରତା ଦୂର କରିନାହିଁ, ବରଂ ବିଶ୍ୱର ଦୂରତା ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ କରିଛି। ମୋର ମନେ ଅଛି, ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ୨୦୧୫ରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ସଂସଦକୁ ଯାଇଥିଲି, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ରୁମୀଙ୍କୁ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଭାବନା ନେଇଅତି ସ୍ନେହର ସହ ମନେ ପକାଇଥିଲି। ଆଠ ଶତାବ୍ଦୀ ପୂର୍ବରୁ, ରୁମି ସେଠାକାର ବଲ୍ଖ ପ୍ରଦେଶରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ମୁଁ ଏଠାରେ ରୁମି ଲେଖିଥିବା ଏକ ହିନ୍ଦୀ ଅନୁବାଦକୁ ଦୋହରାଇବାକୁ ଚାହେଁ କାରଣ ଏହି ଶବ୍ଦ ଆଜି ସମାନ ଭାବରେ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ । ରୁମି କହିଥିଲେ, "ଶବ୍ଦକୁ ଉଚ୍ଚତା ଦିଅନ୍ତୁ, ସ୍ୱରକୁ ନୁହେଁ, କାରଣ ଫୁଲ ବର୍ଷାରେ ଜନ୍ମ ନିଏ, ଝଡ଼ରେ ନୁହେଁ।" ମୁଁ ତାଙ୍କର ଆଉ ଏକ କଥା ମନେ ପକାଉଛି, ମୁଁ ଏହାକୁ ଅଳ୍ପ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ କହିବାକୁ ଚାହେଁ, ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ମୁଁ ପୂର୍ବ କିମ୍ବା ପଶ୍ଚିମରୁ ନୁହେଁ, ମୁଁ ସମୁଦ୍ରରୁ କିମ୍ବା ଭୂମିରୁ ଆସିନାହିଁ, ମୋ ସ୍ଥାନରେ କେହି ନାହାଁନ୍ତି, କେହି ନାହାଁନ୍ତି, ମୁଁ କୌଣସି ସ୍ଥାନରୁ ନୁହେଁ, ଅର୍ଥାତ୍ ମୁଁ ସବୁଆଡ଼େ ଅଛି। ଏହି ବିଚାର, ଏହି ଦର୍ଶନ ଆମର ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍ ଠାରୁ ଭିନ୍ନ ନୁହେଁ। ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଭାରତର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ, ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ମୋତେ ଶକ୍ତି ଦେଇଥାଏ। ମୋର ମନେ ଅଛି, ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଇରାନ ଯାଇଥିଲି, ମିଳିତ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ ସମୟରେ, ମୁଁ ସେଠାରେ ମିର୍ଜା ଗାଲିବଙ୍କ ଏକ କବିତାକୁ ପଢ଼ିଥିଲି--
ଜାନୁନତ ଗରବେ, ନଫସେ-ଖୁଦ୍, ତମାମ ଅସ୍ତ।
ଜେ-କାଶୀ, ପା-ୱେ-କାଶାନ, ନିମ ଗାମ ଅସ୍ତ।
ଅର୍ଥାତ୍, ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଉଠୁ, ଆମେ କାଶୀ ଏବଂ କାଶାନ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା କେବଳ ଅଧା ଦେଖିପାରୁ। ବାସ୍ତବରେ, ଏହି ବାର୍ତ୍ତା ଆଜିର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ କେତେ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ, ଯେଉଁଠାରେ ଯୁଦ୍ଧ ମାନବତା ପାଇଁ ଏତେ ବଡ଼ କ୍ଷତି କରୁଛି।
ସାଥିମାନେ,
ହଜରତ ଅମୀର ଖୁସରୋଙ୍କୁ 'ତୁତି-ଏ-ହିନ୍ଦ "କୁହାଯାଏ। ଭାରତର ପ୍ରଶଂସାରେ, ଭାରତର ପ୍ରେମରେ ସେ ଯେଉଁ ଗୀତ ଗାଇଥିଲେ, ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନର ମହାନତା ଏବଂ ଆକର୍ଷଣର ବର୍ଣ୍ଣନା ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ନୁହ-ସିପାରରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ। ହଜରତ ଖୁସ୍ରୋ ସେହି ସମୟରେ ଭାରତକୁ ବିଶ୍ୱର ସମସ୍ତ ମହାନ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ। ସେ ସଂସ୍କୃତକୁ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଭାଷା ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ। ସେ ଭାରତର ଋଷିମାନଙ୍କୁ ମହାନ ବିଦ୍ୱାନମାନଙ୍କଠାରୁ ମହାନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି। ଭାରତରେ ଶୂନ୍ୟର, ଗଣିତର, ବିଜ୍ଞାନ ଓ ଦର୍ଶନର ଏହି ଜ୍ଞାନ କିପରି ବାକି ବିଶ୍ୱରେ ପହଞ୍ଚିଲା, ଭାରତର ଗଣିତ କିପରି ଆରବରେ ପହଞ୍ଚିଲା ଏବଂ ସେଠାରେ ହିନ୍ଦ୍ସ୍ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା। ହଜରତ ଖୁସ୍ରୋ କେବଳ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକରେ ତାଙ୍କର ଉଲ୍ଲେଖ କରିନାହାନ୍ତି ବରଂ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଗର୍ବ ମଧ୍ୟ କରିଥାଉ । ଦାସତ୍ୱର ଦୀର୍ଘ ଅବଧିରେ ଯେତେବେଳେ ଏତେ କିଛି ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଯଦି ଆଜି ଆମେ ନିଜର ଅତୀତ ସହ ପରିଚିତ ଅଛୁ, ତେବେ ସେଥିରେ ହଜରତ୍ ଖୁସରୋଙ୍କ ରଚନାର ବଡ ଭୂମିକା ରହିଛି ।
ସାଥିମାନେ,
ଆମକୁ ଏହି ଐତିହ୍ୟକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିବା ଜାରି ରଖିବାକୁ ହେବ। ମୁଁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଯେ ଜାହାନ-ଏ-ଖୁସରୋଙ୍କ ଭଳି ପ୍ରୟାସ ଏହି ଦାୟିତ୍ୱକୁ ଭଲ ଭାବେ ନିର୍ବାହ କରୁଛି ଏବଂ ୨୫ ବର୍ଷ ଧରି ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା କୌଣସି ଛୋଟ କଥା ନୁହେଁ। ମୁଁ ମୋ ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ମୁଁ ପୁଣିଥରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି। କିଛି ଅସୁବିଧା ସତ୍ତ୍ୱେ, ମୋତେ ଏହି ସମାରୋହକୁ ଉପଭୋଗ କରିବାର କିଛି ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ମିଳିଥିଲା, ଏଥିପାଇଁ ମୁଁ ମୋର ବନ୍ଧୁଙ୍କୁ ହୃଦୟରୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଉଛି।
ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ!
ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ!
