ପ୍ରଥମ ଶୃଙ୍ଖଳାର ୧୧ ଖଣ୍ଡ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛନ୍ତି
"ପଣ୍ଡିତ ମଦନ ମୋହନ ମାଲବ୍ୟଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପୁସ୍ତକର ଉନ୍ମୋଚନ ନିଜ ଭିତରେ ନିଜେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ "
"ମହାମନା ଆଧୁନିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ସନାତନ ସଂସ୍କୃତିର ସଂଗମ ଥିଲେ"
"ମାଲବ୍ୟଜୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ବାସ୍ନା ଆମ ସରକାରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅନୁଭୂତ ହୋଇପାରେ"
ମହାମନାଙ୍କୁ ଭାରତ ରତ୍ନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ଆମ ସରକାରଙ୍କ ସୌଭାଗ୍ୟ
"ମାଲବ୍ୟଜୀଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ଦେଶର ନୂତନ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତିରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି"
"ସୁଶାସନର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କ୍ଷମତା - କେନ୍ଦ୍ରିତ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେବା - କେନ୍ଦ୍ରିତ ହେବା"
ଭାରତ ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ସମ୍ପନ୍ନ ଅନେକ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସ୍ରଷ୍ଟା ପାଲଟିଛି

ମୋର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ସହଯୋଗୀ ଶ୍ରୀ ଅନୁରାଗ ଠାକୁର ଜୀ ଏବଂ ଅର୍ଜୁନ ରାମ ମେଘୱାଲ ଜୀ, ମୋର ଦୀର୍ଘଦିନର ବନ୍ଧୁ ତଥା ମହାମନା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାଙ୍ଗମୟ ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ପାଦକ ରାମ ବାହାଦୁର ରାୟ ଜୀ, ମହାମନା ମାଲବ୍ୟ ମିଶନର ସଭାପତି ରାମ ବାହାଦୁର ରାୟ ଜୀ, ପ୍ରଭୁ ନାରାୟଣ ଶ୍ରୀବାସ୍ତବ ଜୀ, ମଞ୍ଚରେ ଉପସ୍ଥିତ ସମସ୍ତ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ, ମହିଳା ଏବଂ ଭଦ୍ରଲୋକମାନେ!

ପ୍ରଥମେ, ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟମାସର ଅନେକ ଅନେକ ଶୁଭେଚ୍ଛା! ଭାରତ ଓ ଭାରତୀୟତା ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିଥିବା କୋଟି କୋଟି ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଆଜିର ଦିନ ପ୍ରେରଣା ସାଜିଛି। ଆଜି ମହାମନା ମଦନ ମୋହନ ମାଲବ୍ୟଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ । ଆଜି ହେଉଛି ଅଟଳଜୀଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ । ଏହି ପବିତ୍ର ଦିବସ ଅବସରରେ ମୁଁ ମହାମନା ମାଲବ୍ୟଜୀଙ୍କ ଚରଣକୁ ପ୍ରଣାମ କରିବା ସହ ଅଟଳଜୀଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରୁଛି । ଅଟଳଜୀଙ୍କ ଜୟନ୍ତୀ ଅବସରରେ ଦେଶ ସୁଶାସନ ଦିବସ ପାଳନ କରୁଛି। ସୁଶାସନ ଦିବସ ଅବସରରେ ମୁଁ ସମସ୍ତ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

 

ସାଥିମାନେ,

ଏହି ପବିତ୍ର ଦିବସ ଅବସରରେ ପଣ୍ଡିତ ମଦନ ମୋହନ ମାଲବ୍ୟଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କୃତି ଉନ୍ମୋଚନ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ମହାମନାଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା, ଆଦର୍ଶ ଓ ତାଙ୍କ ଜୀବନକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଥିବା ଏହି ସମଗ୍ର 'ଭଙ୍ଗମୟ' (ସଂକଳନ) ଆମ ଯୁବପିଢ଼ି ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ିଙ୍କୁ ପରିଚିତ କରାଇବା ପାଇଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ମାଧ୍ୟମ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ। ଏହା ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମ ଏବଂ ସମସାମୟିକ ଇତିହାସକୁ ବୁଝିବା ଏବଂ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାର ଖୋଲିବ । ବିଶେଷ କରି ଗବେଷକ, ଇତିହାସ ଓ ରାଜନୀତି ବିଜ୍ଞାନର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ସବୁ କୃତି କୌଣସି ବୌଦ୍ଧିକ ସମ୍ପଦଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ। ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ବିଏଚ୍ୟୁର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ସହିତ ଜଡିତ ପ୍ରସଙ୍ଗ, କଂଗ୍ରେସର ଶୀର୍ଷ ନେତୃତ୍ୱଙ୍କ ସହ ତାଙ୍କର ସଂଳାପ, ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ବିରୋଧରେ ତାଙ୍କର ଦୃଢ଼ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଏବଂ ଭାରତର ପ୍ରାଚୀନ ଐତିହ୍ୟର ମୂଲ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ କିଛି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି ରାମ ବାହାଦୁର ରାୟ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ଗୋଟିଏ ଖଣ୍ଡରେ ମହାମନାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଡାଏରୀର କିଛି ଅଂଶ ରହିଛି । ସମାଜ, ରାଷ୍ଟ୍ର ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ସମେତ ସମସ୍ତ ଦିଗରେ ଭାରତୀୟ ମାନସିକତାକୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଦେଇପାରିବ ମହାମନାଙ୍କ ଏହି ଡାଏରୀ ।

ସାଥିମାନେ,

 ମୁଁ ଏହି ମିଶନ ଟିମକୁ ଜାଣେ ଏବଂ ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ଉତ୍ସର୍ଗ କରିନ ଆସିଛନ୍ତି । ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରୁ ମାଲବ୍ୟଜୀଙ୍କ ହଜାର ହଜାର ଚିଠି ଓ ଦସ୍ତାବିଜ ଖୋଜିବା, ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ହେଉଛି, ବିଶାଳ ସମୁଦ୍ରରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା, ପ୍ରତ୍ୟେକ କାଗଜକୁ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିବା ଏବଂ ରାଜା ଓ ମହାରାଜାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଂଗ୍ରହରୁ ପୁରୁଣା କାଗଜପତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରିବା କୌଣସି କଠିନ କାର୍ଯ୍ୟଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ । ଏହି ଗଭୀର ପ୍ରୟାସର ପରିଣାମ ହେଉଛି ମହାମନାଙ୍କ ବିଶାଳ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଏବେ ଏହି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ୧୧ ଖଣ୍ଡ ସଂଗ୍ରହ ଆକାରରେ ଆମ ସମ୍ମୁଖରେ ଅଛି । ଏହି ମହାନ ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ମୁଁ ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ମହାମନା ମାଲବ୍ୟ ମିଶନ, ରାମ ବାହାଦୁର ରାୟ ଜୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଟିମକୁ ହାର୍ଦ୍ଦିକ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି । ମହାମନା ସହ ଜଡ଼ିତ ପାଠାଗାର ଓ ପରିବାରର ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ରଖିଛନ୍ତି। ମୁଁ ସେହି ସମସ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ହୃଦୟରୁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ।

 

ମୋ ପରିବାର ସଦସ୍ୟମାନେ,

ଏପରି ମହାମନାଙ୍କ ଭଳି ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଥରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି । ସେମାନେ ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ, ପ୍ରତିଥର, ଆଗାମୀ ପିଢ଼ି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଚାଲିଛନ୍ତି। ଅନେକ ପିଢ଼ି ଧରି ଚାଲି ଆସୁଥିବା ମହାମନାଙ୍କ ଉପରେ ଭରତଙ୍କର ଋଣ ରହିଛି। ଶିକ୍ଷା ଓ ଦକ୍ଷତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେ ତାଙ୍କ ସମୟର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପଣ୍ଡିତଙ୍କ ସମକକ୍ଷ ଥିଲେ। ସେ ଆଧୁନିକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରାର ମିଶ୍ରଣ ଥିଲେ। ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ସେ କେବଳ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ, ବରଂ ଦେଶର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ବୋଧ ଆତ୍ମାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । ଯଦି ତାଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣର ଗୋଟିଏ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବର୍ତ୍ତମାନର ଆହ୍ୱାନ ଉପରେ ଥିଲା, ଅନ୍ୟଟି ଭବିଷ୍ୟତ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ଥିଲା! ମହାମନା ଯେକୌଣସି ଭୂମିକାରେ ରହି 'ନେସନ୍ ଫର୍ଷ୍ଟ' (ରାଷ୍ଟ୍ର ପ୍ରଥମ’)ଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଇଥିଲେ। ସେ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଶକ୍ତିମାନଙ୍କ ସହ ସଂଘର୍ଷ କରିଥିଲେ। ଏପରିକି ସବୁଠାରୁ ଆହ୍ଵାନପୂର୍ଣ୍ଣ ମୂହୁର୍ତ୍ତରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଦେଶ ପାଇଁ ସମ୍ଭାବନାର ବିହନ ବୁଣିଥିଲେ। ମହାମନାଙ୍କ ଏଭଳି ଅନେକ ଅବଦାନ ରହିଛି ଯାହା ଏବେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଗ୍ରହର ୧୧ ଖଣ୍ଡ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରାମାଣିକ ଭାବରେ ପଦାକୁ ଆସିବ । ମୁଁ ମୋ ସରକାର ପାଇଁ ଭାଗ୍ୟବାନ ମନେ କରୁଛି ଯେ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ରତ୍ନ ପ୍ରଦାନ କରିଛୁ । ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ମୋ ପାଇଁ ମହାମନା ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର। ତାଙ୍କ ଭଳି ମୋତେ ମଧ୍ୟ ଭଗବାନ କାଶୀର ସେବା କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ମଧ୍ୟ ମୋର ସୌଭାଗ୍ୟ ଯେ ୨୦୧୪ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ନାମାଙ୍କନ ପତ୍ର ଦାଖଲ କଲି, ପ୍ରସ୍ତାବକ ମହାମନାଜୀଙ୍କ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ । କାଶୀ ଉପରେ ମହାମନାଙ୍କର ଗଭୀର ବିଶ୍ୱାସ ଥିଲା । ଆଜି କାଶୀ ବିକାଶର ନୂଆ ଶିଖର ଛୁଇଁବା ସହ ନିଜ ଐତିହ୍ୟର ଗୌରବକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରୁଛି।

ମୋ ପରିବାର ସଦସ୍ୟମାନେ,

ଦାସତ୍ୱର ମାନସିକତାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇ ଦେଶ ନିଜର ଐତିହ୍ୟ କୁ ନେଇ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରୁଛି ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନତାର 'ଅମୃତ କାଳ'ରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି। ମାଲବ୍ୟଜୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରାର ସାରକୁ ଆପଣ ମାନେ ଆମ ସରକାରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ କେଉଁଠି ନା କେଉଁଠି ଅନୁଭବ କରିବେ । ମାଲବ୍ୟ ଜୀ ଆମକୁ ଏପରି ଏକ ରାଷ୍ଟ୍ରର ଦର୍ଶନ ଦେଇଥିଲେ ଯାହାର ଆଧୁନିକ ଶରୀରକୁ  ଏହାର ପ୍ରାଚୀନ ଆତ୍ମାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିଥାଏ । ଯେତେବେଳେ ଇଂରେଜଙ୍କୁ ବିରୋଧ ସ୍ଵର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ ।   ସେ ଏହି ଧାରଣାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ଶିକ୍ଷା ବର୍ଜନ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଭାରତୀୟ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଆଧାରିତ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି ଦିଗରେ ଆଗେଇ ଯିବା ଦରକାର ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଆଉ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ହେଉଛି, ସେ କେବଳ ନିଜେ ଏହି ଦାୟିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରିନାହାନ୍ତି ବରଂ ଦେଶକୁ ବନାରସ ହିନ୍ଦୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଏକ ସମ୍ମାନଜନକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଭାବେ ମଧ୍ୟ ଆକାର ଦେଇଛନ୍ତି। ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ଓ କେମ୍ବ୍ରିଜ ଭଳି ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ପଢୁଥିବା ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ବିଏଚୟୁକୁ ଆସିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସେ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ। ଇଂରାଜୀର ଜଣେ ମହାନ ପଣ୍ଡିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମହାମନା ଭାରତୀୟ ଭାଷା ପାଇଁ ଦୃଢ଼ ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ । ଏକ ସମୟ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ପ୍ରଶାସନ ଓ ଅଦାଲତରେ ପାରସୀ ଓ ଇଂରେଜଙ୍କ ଆଧିପତ୍ୟ ଥିଲା । ମାଲବ୍ୟ ଜୀ ମଧ୍ୟ ଏହା ବିରୋଧରେ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ଯୋଗୁଁ ଦେବନାଗରୀ ଲିପିର ବ୍ୟବହାର ଲୋକପ୍ରିୟତା ଲାଭ କଲା ଓ ଭାରତୀୟ ଭାଷାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ମିଳିଲା । ଆଜି ଦେଶର ନୂଆ ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ନୀତିରେ ମାଲବ୍ୟଙ୍କ ଉଦ୍ୟମର ଝଲକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ଆମେ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଆରମ୍ଭ କରିଛୁ । ଅଦାଲତରେ ମଧ୍ୟ ସରକାର ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି। ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟବଶତଃ ଏହି କାମ ପାଇଁ ଦେଶକୁ ୭୫ ବର୍ଷ ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା।

 

ସାଥିମାନେ,

ଯେ କୌଣସି ରାଷ୍ଟ୍ରର ଶକ୍ତି ତା'ର ଅନୁଷ୍ଠାନର ସଶକ୍ତୀକରଣରେ ରହିଥାଏ । ମାଲବ୍ୟ ଜୀ ତାଙ୍କ ଜୀବନକାଳ ମଧ୍ୟରେ ଏପରି ଅନେକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ ଯେଉଁଠାରେ ଜାତୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱଙ୍କ ବିକାଶ ହୋଇଥିଲା । ବନାରସ ହିନ୍ଦୁ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ବିଷୟରେ ସାରା ବିଶ୍ୱ ଜାଣିଥିବା ବେଳେ ମହାମନା ଜୀ ଆହୁରି ଅନେକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ହରିଦ୍ୱାରର ଋଷିକୁଳ ବ୍ରହ୍ମଚାର୍ଯ୍ୟ ଆଶ୍ରମ ହେଉ, ପ୍ରୟାଗରାଜର ଭାରତୀ ଭବନ ପାଠାଗାର ହେଉ କିମ୍ବା ଲାହୋରର ସନାତନ ଧର୍ମ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ ହେଉ, ମାଲବ୍ୟ ଜୀ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନକୁ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣରେ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ । ଯଦି ଆମେ ସେହି ଯୁଗକୁ ଆଜିର ଯୁଗ ସହ ତୁଳନା କରିବୁ, ତେବେ ଆମେ ଦେଖିବୁ ଯେ ପୁଣି ଥରେ ଭାରତ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଅନୁଷ୍ଠାନ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ସହଯୋଗର ଶକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଶର ବିକାଶକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଅଲଗା ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଛି । ଭାରତୀୟ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତିର ବିକାଶ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏକ ପୃଥକ ଆୟୁଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଗଠନ କରିଛନ୍ତି । ଜାମନଗରରେ ଡବ୍ଲ୍ୟୁଏଚଓ ଗ୍ଲୋବାଲ ସେଣ୍ଟର ଫର ଟ୍ରାଡିସନାଲ ମେଡିସିନର ଶିଳାନ୍ୟାସ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି । ଶ୍ରୀ ଆନ୍ନା ଅର୍ଥାତ୍ ବାଜରା ଉପରେ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ଆମେ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ମିଲେଟ୍ସ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ କେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଛୁ। ଭାରତ ନିକଟରେ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୈଶ୍ୱିକ ବିଷୟ ଉପରେ ବିଚାର ପାଇଁ ଗ୍ଲୋବାଲ ଜୈବ ଇନ୍ଧନ ଆଲାଏନ୍ସ ଗଠନ କରିଛି । ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସୌର ମେଣ୍ଟ ହେଉ, ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପ୍ରତିରୋଧୀ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପାଇଁ ମେଣ୍ଟ ହେଉ, ବିଶ୍ୱର ଦକ୍ଷିଣ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ଦକ୍ଷିଣ ପାଇଁ ଦକ୍ଷିଣାଂଚଳ ଗଠନ ହେଉ କିମ୍ବା ଭାରତ-ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟ-ୟୁରୋପ ଅର୍ଥନୈତିକ କରିଡର ହେଉ, ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଆଇଏନ-ଏସପିଏସି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେଉ କିମ୍ବା ନୌସେନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଗର ଇନିସିଏଟିଭ୍ ହେଉ, ଭାରତ ଆଜି ଅନେକ ଜାତୀୟ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଅନୁଷ୍ଠାନର ନିର୍ମାତା ପାଲଟିଛି । ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନ, ଏହି ପଦକ୍ଷେପ କେବଳ ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଭାରତ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ବିଶ୍ୱକୁ ଏକ ନୂତନ ଦିଗ ଦେବା ଦିଗରେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ ।

ସାଥିମାନେ,

ମହାମନା ଏବଂ ଅଟଳଜୀ ଦୁହେଁ ସମାନ ଚିନ୍ତାଧାରା ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଥିଲେ । ମହାମନାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଅଟଳଜୀ କହିଥିଲେ, "ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବିନା ସରକାରୀ ସହାୟତାରେ କିଛି କରିବାକୁ ବାହାରିଥାଏ, ସେତେବେଳେ ମହାମନାଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ, ତାଙ୍କ ଚରିତ୍ର ତାଙ୍କ ପଥକୁ ଆଲୋକିତ କରିବ। ମାଲବ୍ୟଜୀ, ଅଟଳଜୀ ଏବଂ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଯେଉଁ ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖିଥିଲେ, ତାକୁ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ଆଜି ଦେଶ ଏକଜୁଟ ହୋଇଛି । ଆମେ ଏହାକୁ ସୁଶାସନ ଉପରେ ଆଧାରିତ କରିଛୁ । ସୁଶାସନ ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି କ୍ଷମତା-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ସେବା-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ହେବା । ଯେତେବେଳେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ, ସହାନୁଭୂତି ସହିତ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ... ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଯୋଗ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ବିନା କୌଣସି ଭେଦଭାବରେ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧିକାର ପାଇଥାନ୍ତି । ସୁଶାସନର ଏହି ନୀତି ଆଜି ଆମ ସରକାରଙ୍କ ପରିଚୟ ପାଲଟିଛି।

 

ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଯେପରି ମୌଳିକ ସୁବିଧା ପାଇବା ପାଇଁ ଦୌଡ଼ିବାକୁ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ସେଥିପାଇଁ ଆମ ସରକାର ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି। ବରଂ ସରକାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ସବୁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦେଉଛନ୍ତି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମର ପ୍ରୟାସ ହେଉଛି ପ୍ରତ୍ୟେକ ସୁବିଧାର ସନ୍ତୁଳନ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ଶତ ପ୍ରତିଶତ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା | ଏଥିପାଇଁ ସାରା ଦେଶରେ 'ବିକଶିତ ଭାରତ ସଂକଳ୍ପ ଯାତ୍ରା' ଆୟୋଜନ କରାଯାଉଛି। ମୋଦିଙ୍କ ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଗାଡି ଗାଁ ଓ ସହରରେ ପହଁଚିଥିବା ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଦେଖିଥିବେ । ହିତାଧିକାରୀମାନେ ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ଅନେକ ଯୋଜନାର ଲାଭ ପାଉଛନ୍ତି। ମୁଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ଉଦାହରଣ ଦେବି । ଆଜି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗରିବ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଗଣା ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଆୟୁଷ୍ମାନ କାର୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି। ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଗରିବ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି କାର୍ଡ ଦିଆଯାଇଛି। ତେବେ ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଚେତନତା ଅଭାବରୁ ଗରିବ ଲୋକମାନେ ଏହି ଆୟୁଷ୍ମାନ କାର୍ଡ ପାଇପାରୁନାହାନ୍ତି। ଏବେ ମୋଦିଙ୍କ ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଗାଡି ଦେଶରେ ମାତ୍ର ୪୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ୧ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ନୂଆ ଆୟୁଷ୍ମାନ କାର୍ଡ ବଣ୍ଟନ କରିଛି । ହିତାଧିକାରୀଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇ କାର୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। କାହାକୁ ପଛରେ ପକାଇବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। 'ସବ୍ କା ସାଥ୍, ସବକା ବିକାଶ' - ଏହା ହେଉଛି ସୁଶାସନ।

 

ସାଥିମାନେ,

ସୁଶାସନର ଆଉ ଏକ ଦିଗ ହେଉଛି ସଚ୍ଚୋଟତା ଓ ସ୍ୱଚ୍ଛତା । ଆମ ଦେଶରେ ଏକ ଧାରଣା ଥିଲା ଯେ ବଡ଼ ବଡ଼ ଦୁର୍ନୀତି ଓ ଦୁର୍ନୀତି ବିନା ସରକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ୨୦୧୪ ପୂର୍ବରୁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଦୁର୍ନୀତି ବିଷୟରେ ଅନେକ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳୁଥିଲା। ତେବେ ଆମ ସରକାର ନିଜର ସୁଶାସନ ଜରିଆରେ ସେହି ଆଶଙ୍କାକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଛନ୍ତି। ଆଜି ଗରିବଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଯୋଜନାକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି। ଗରିବଙ୍କ ପାଇଁ ମାଗଣା ରାସନ ଯୋଜନାରେ ଆମେ ୪ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛୁ । ଗରିବଙ୍କୁ ସ୍ଥାୟୀ ଘର ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଆମ ସରକାର ୪ ଲକ୍ଷ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଛନ୍ତି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ପାଇପ୍ ଯୋଗେ ପାଣି ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ୩ ଲକ୍ଷ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯାଉଛି। ସଚ୍ଚୋଟ ଟିକସଦାତାଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଟଙ୍କା ଲୋକଙ୍କ କଲ୍ୟାଣ ଏବଂ ଜାତୀୟ ସ୍ୱାର୍ଥରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହେବା ଉଚିତ୍ ... ଏହା ହେଉଛି ସୁଶାସନ।

ଏବଂ ସାଥିମାନେ,

ଏଭଳି ସଚ୍ଚୋଟତାର ସହ କାମ କରାଗଲେ ସେହି ଅନୁଯାୟୀ ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲେ ଫଳାଫଳ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ। ଏହି ସୁଶାସନର ପରିଣାମ ହେଉଛି ଆମ ସରକାର  ମାତ୍ର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ୧୩.୫ କୋଟି ଲୋକଙ୍କୁ ଦାରିଦ୍ର୍ୟରୁ ମୁକ୍ତ କରିପାରିଛନ୍ତି ।

 

ସାଥିମାନେ,

ସହାନୁଭୂତି ବିନା ସୁଶାସନର କଳ୍ପନା କରିହେବ ନାହିଁ। ଆମ ଦେଶରେ ୧୧୦ରୁ ଅଧିକ ଜିଲ୍ଲା କୁ ପଛୁଆ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା, ଯାହାକୁ ନିଜେ ଛାଡି ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହି ୧୧୦ଟି ଜିଲ୍ଲା ପଛୁଆ ଥିବାରୁ ଦେଶ ମଧ୍ୟ ପଛୁଆ ରହିବ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଥିଲା। ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ଦଣ୍ଡ ବିଧାନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଲା, ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା। ଏହି ୧୧୦ ଟି ଜିଲ୍ଲାରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ଏବଂ ଦେଶର ଉନ୍ନତି ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି ସ୍ୱୀକାର କରାଯାଇଥିଲା । ତେଣୁ ଆମ ସରକାର ଏହି ୧୧୦ଟି ଜିଲ୍ଲାକୁ ଆକାଂକ୍ଷୀ ଜିଲ୍ଲା ଭାବେ ନାମିତ କରିଛନ୍ତି। ଆମେ ମିଶନ ମୋଡରେ ଏହି ଜିଲ୍ଲାଗୁଡିକର ବିକାଶମୂଳକ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥିଲୁ । ଆଜି ବିଭିନ୍ନ ବିକାଶ ମାପଦଣ୍ଡରେ ଏହି ଆକାଂକ୍ଷୀ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲା ତୁଳନାରେ ଭଲ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଛନ୍ତି। ସେହି ଭାବନାରେ ଆମେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆକାଂକ୍ଷୀ ବ୍ଲକପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛୁ ।

 

ସାଥିମାନେ,

ମାନସିକତା ଓ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବଦଳିଲେ ଫଳାଫଳ ମିଳିଥାଏ। ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଆମ ସୀମାବର୍ତ୍ତୀ ଗାଁଗୁଡ଼ିକୁ ଶେଷ ଗାଁ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା। ଆମେ ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲୁ ଯେ ସେମାନେ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ଗାଁ । ଆମେ ସୀମାନ୍ତ ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକରେ ଭାଇବ୍ରେଣ୍ଟ ଭିଲେଜ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲୁ। ଆଜି ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀ ଓ ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ସେହି ସବୁ ଅଞ୍ଚଳ ବୁଲି ଲୋକଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି। ମୁଁ ମୋର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିଥିଲି ଯେ ସେମାନେ ସେହି ଗ୍ରାମରେ ରାତି ବିତାଇବା ଉଚିତ୍ ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ଶେଷ ଗାଁ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା, ଯାହାକୁ ମୁଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଥମ ଗାଁ ବୋଲି କହୁଛି । କେହି କେହି ୧୭ ହଜାର ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାକୁ ମଧ୍ୟ ଯାଇଛନ୍ତି।

ଆଜି ସରକାରୀ ଯୋଜନାର ସୁଫଳ ସେଠାକାର ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ପହଞ୍ଚୁଛି। ଯଦି ଏହା ସୁଶାସନ ନୁହେଁ, ତେବେ କ'ଣ? ଦେଶରେ ଯେକୌଣସି ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟଜନକ ଘଟଣା କିମ୍ବା ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସମୟରେ ସରକାର ରିଲିଫ ଓ ନିରାକରଣ ପ୍ରୟାସକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିଥାନ୍ତି । କରୋନା ମହାମାରୀ ଏବଂ ୟୁକ୍ରେନ୍ ସଂଘର୍ଷ ସମୟରେ ଆମେ ଏହା ଦେଖିଥିଲୁ। ପୃଥିବୀର କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଯେତେବେଳେ ବି ସଙ୍କଟ ଦେଖାଦିଏ, ଦେଶ ନିଜ ନାଗରିକଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଯୁଦ୍ଧକାଳୀନ ଭିତ୍ତିରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ। ସୁଶାସନର ଅନେକ ଉଦାହରଣ ଅଛି ଯାହା ମୁଁ ଦେଇପାରିବି । ଶାସନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ମଧ୍ୟ ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ଫଳରେ ଆଜି ଭାରତ ଉପରେ ଜନସାଧାରଣ ଓ ସରକାରଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ନୂତନ ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ଦେଶର ବଢୁଥିବା ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ସ୍ୱାଧୀନତାର 'ଅମୃତ କାଳ'ରେ 'ବିକଶିତ ଭାରତ'ର ବିକାଶ ପାଇଁ ଶକ୍ତି ପାଲଟିଛି।

ସାଥିମାନେ,

ସ୍ୱାଧୀନତାର 'ଅମୃତ କାଳ'ରେ ମହାମନା ଓ ଅଟଳଜୀଙ୍କ ନୀତିକୁ ମାପକାଠି ଭାବେ ବିଚାର କରି 'ବିକଶିତ ଭାରତର ସ୍ୱପ୍ନ' ଦିଗରେ କାମ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ମୁଁ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଛି ଯେ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ସଂକଳ୍ପ ସହିତ ସଫଳତାର ମାର୍ଗରେ ନିଜର ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ପଣ କରିବେ । ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ସହିତ ମୁଁ ଏବେ ପୁଣି ଥରେ ମହାମନାଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରି ମୋ ଭାଷଣ ଶେଷ କରୁଛି । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ!

 

Explore More
୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।