ୱାହେ ଗରୁଜୀ ଖାଲସା,

ୱାହେ ଗରୁଜୀ ଫତେହ ।

ସାଥୀଗଣ, ଆଜି ଏହି ପବିତ୍ର ମାଟିକୁ ଆସି ମୁଁ ଧନ୍ୟ ଅନୁଭବ କରୁଛି । ଏହା ମୋର ସୌଭାଗ୍ୟ ଯେ, ମୁଁ ଆଜି ଦେଶକୁ କରତାରପୁର ସାହିବ କରିଡର ସମର୍ପିତ କରୁଛି । ଯେଭଳି ଅନୁଭୂତି କରସେବା ସମୟରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କର ହୋଇଥାଏ, ଏବେ ଏହି ସମୟରେ ମୋତେ ମଧ୍ୟ ସେହି ଭାବ ଅନୁଭବ ହେଉଛି । ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ, ସମଗ୍ର ଦେଶକୁ, ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଶିଖ ଭାଇ-ଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଉଛି ।

ଆଜି ଶିରୋମଣୀ ଗୁରୁଦ୍ୱାରା ପ୍ରବନ୍ଧକ କମିଟି, ସେମାନେ ମୋତେ ‘କୌମୀ ସେବା ପୁରସ୍କାର’ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ପୁରସ୍କାର, ଏହି ସମ୍ମାନ, ଏହି ଗୌରବ ହେଉଛି ଆମର ମହାନ ସନ୍ଥ ପରମ୍ପରାର ତେଜ, ତ୍ୟାଗ ଏବଂ ତପସ୍ୟାର ପ୍ରସାଦ । ମୁଁ ଏହି ପୁରସ୍କାରକୁ, ସମ୍ମାନକୁ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ ପାଦତଳେ ସମର୍ପିତ କରୁଛି ।

ଆଜି ଏହି ପବିତ୍ର ଭୂମିରୁ ଗୁରୁ ନାନକ ସାହିବଙ୍କ ପାଦତଳେ, ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ସାମ୍ନାରେ ନମ୍ରତା ପୂର୍ବକ ଏହି ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଛି କି ମୋ ଭିତର ସେବା ଭାବ ଦିନକୁ-ଦିନ ବଢ଼ି ଚାଲୁ  ଏବଂ ତାଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ମୋ ଉପରେ ଏହିଭଳି ଭାବେ ସଦା ସର୍ବଦା ଅତୁଟ ରହି ଥାଉ ।

ସାଥୀଗଣ, ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ 550ତମ ପ୍ରକାଶ ଉତ୍ସବ ପୂର୍ବରୁ ସମନ୍ୱିତ ଚେକ୍ ପୋଷ୍ଟ – କରତାର ପୁର ସାହିବ କରିଡର, ଏହାର ଆରମ୍ଭ ହେବା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଦୁଇ ଗୁଣ ଖୁସି ନେଇ ଆସିଛି । କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାରେ ଏଥର ଦେବ-ଦୀପାବଳୀ ଆହୁରି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହୋଇ ଆମକୁ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେବ ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, ଏହି କରିଡର ନିର୍ମାଣ ହେବା ପରେ ଏବେ ଗୁରୁଦ୍ୱାରା ଦରବାର ସାହିବର ଦର୍ଶନ ସହଜ ହୋଇଯିବ । ମୁଁ ପଞ୍ଜାବ ସରକାରଙ୍କର, ଶିରୋମଣୀ ଗୁରୁଦ୍ୱାରା ପ୍ରବନ୍ଧକ କମିଟିକୁ, ଏହି କରିଡରକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ନିର୍ମାଣ କରିଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶ୍ରମିକ ସାଥୀଙ୍କୁ ବହୁତ ବହୁତ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଉଛି ।

ମୁଁ ପାକିସ୍ତାନର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀମାନ ଇମ୍ରାନ ଖାନ୍ ନିୟାଜୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛି ଯେ ସେ କରତାରପୁର କରିଡର ବିଷୟରେ ଭାରତର ଭାବନାକୁ ବୁଝିଲେ, ସମ୍ମାନ ଦେଲେ ଆଉ ସେହି ଭାବନା ଅନୁରୂପ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ । ମୁଁ ପାକିସ୍ତାନର ଶ୍ରମିକ ସାଥୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଉଛି ଯେଉଁମାନେ ଏତେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ନିଜ ପଟର କରିଡରର କାର୍ଯ୍ୟ ଶେଷ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲେ ।

ସାଥୀଗଣ, ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀ କେବଳ ଶିଖ୍ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀ, ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାର ହିଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ସମଗ୍ର ମାନବ ଜାତି ପାଇଁ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ । ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ଜଣେ ଗୁରୁ ହେବା ସହିତ ମଧ୍ୟ ହେଉଛନ୍ତି ଏକ ବିଚାରଧାରା ଓ ଜୀବନର ଆଧାର । ଆମର ସଂସ୍କାର, ଆମର ସଂସ୍କୃତି ଆମର ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ଆମର ଲାଳନପାଳନ, ଆମର ଚିନ୍ତା, ଆମର ବିଚାରଧାରା, ଆମର ତର୍କ, ଆମର ଭାଷା, ଆମର ବାଣୀ, ଏହା ସବୁ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ ଭଳି ପୁଣ୍ୟାତ୍ମାମାନଙ୍କର ଦ୍ୱାରା ହିଁ ଗଢ଼ା ଯାଇଛି । ଯେତେବେଳେ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ଏଠାରେ ସୁଲତାନପୁର ଲୋଧୀରୁ ଯାତ୍ରାରେ ବାହାରିଥିଲେ, ତ କାହାକୁ ଜଣା ଥିଲା କି ସେ ହେବେ ଯୁଗ ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ । ତାଙ୍କର ସେହି ‘ଉଦାସିଆ’, ସେହି ଯାତ୍ରା, ସମ୍ପର୍କ-ସମ୍ବାଦ ଏବଂ ସମନ୍ୱୟ ହେଉଛି ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଉଦାହରଣ ।

ନିଜର ଯାତ୍ରାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ ସ୍ୱୟଂ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀ କହିଥିଲେ-

ବାବେ ଆଖିଆ, ନାଥ ଜୀ, ସଚୁ ଚନ୍ଦ୍ରମା କୁଡୁ ଅନ୍ଧାରା!!

କୁଡୁ ଅମାବସୀ ବରତିଆ, ହଉଁ ଭାଲଣ ଚଢ଼ିୟା ସଂସାରା

ସାଥୀଗଣ, ସେତେବେଳେ ଆମ ଦେଶ ଉପରେ, ଆମ ସମାଜ ଉପରେ ଅନ୍ୟାୟ, ଅଧର୍ମ ଏବଂ ଅତ୍ୟାଚାରର ଯେଉଁ ଅନ୍ଧକାର ଘୋଡେଇ ହୋଇ ରହିଥିଲା, ସେଥିରୁ ବାହାରକୁ ଆସିବା ପାଇଁ ଆଗେଇ ଚାଲିଥିଲେ । ପରାଧୀନତାର ସେହି କଠିନ ସମୟରେ ଭାରତର ଚେତନାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ଓ ଜାଗ୍ରତ କରି ରଖିବା ପାଇଁ ସେ ନିଜ ଜୀବନ ସମର୍ପଣ କରିଦେଲେ ।

ସାଥୀଗଣ, ଗୋଟିଏ ପଟେ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀ ସାମାଜିକ ଦର୍ଶନ ଦ୍ୱାରା ସମାଜକୁ ଏକତା, ଭାଇଚାରା ଏବଂ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟର ରାସ୍ତା ଦେଖାଇଲେ, ସେହିଠାରେ, ଅନ୍ୟପଟେ ସେ ସମାଜକୁ ଏଭଳି ଏକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଭେଟି ଦେଇଛନ୍ତି, ଯାହା ସତ୍ୟତା, ସଚ୍ଚୋଟତା ଏବଂ ଆତ୍ମସମ୍ମାନ ଉପରେ ଅଟକି ରହିଛି । ସେ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛନ୍ତି କି ସତ୍ୟତା ଏବଂ ସଚ୍ଚୋଟତା ସହିତ କରାଯାଇଥିବା ବିକାଶ ଦ୍ୱାରା ସର୍ବଦା ଉନ୍ନତି ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧିର ରାସ୍ତା ଖୋଲିଥାଏ । ସେ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛନ୍ତି କି ଧନ ତ ଆସିବ ପୁଣି ଚାଲି ଯିବ, କିନ୍ତୁ ସତ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ସଦା ସର୍ବଦା ନିଜ ସହିତ ରହିବ । ସେ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛନ୍ତି କି ଯଦି ଆମେ ନିଜ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ସ୍ଥିର ରଖି କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଚାଲିବା ଦ୍ଵାରା ଯେଉଁ ସମୃଦ୍ଧି ମିଳିବ, ତାହା ସ୍ଥାୟୀ ହୋଇଥାଏ ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, କରତାରପୁର କେବଳ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ କର୍ମଭୂମି ନୁହେଁ । କରତାରପୁରର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କର ସ୍ୱେଦ ମିଶି ରହିଛି । ତାହାର ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ତାଙ୍କର ବାଣୀ ମିଶି ରହିଛି । କରତାରପୁରର ଧରଣୀରେ ହିଁ ହଳ ଲଙ୍ଗଳ ଚଲାଇ ସେ ନିଜର ପ୍ରଥମ ନିୟମ – ‘କିରତ କରୋ’ର ଉଦାହରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତ କଲେ, ଏହି ଧରଣୀ ଉପରେ ସେ ‘ନାକ ଜପୋ’ର ବିଧି କହିଛନ୍ତି ଆଉ ଏହିଠାରେ ନିଜ ପରିଶ୍ରମ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପନ୍ନ କରାଯାଇଥିବା ଫସଲକୁ ମିଳିମିଶି ଖାଇବାର ପରମ୍ପରାର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ – ‘ବଣ୍ଡ ଛକୋ’ର ମନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ ।

ସାଥୀଗଣ, ଏହି ପବିତ୍ର ସ୍ଥଳୀ ପାଇଁ ଆମେ ଯାହା କିଛି ମଧ୍ୟ କରି ପାରିବୁ, ସେସବୁ ହିଁ କମ୍ ବୋଲି ଭାବି ନେବାକୁ ହେବ । ଏହି କରିଡର, ସମନ୍ୱିତ ଚେକ୍ ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ହଜାର ହଜାର ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କର ସେବା କରିବ, ସେମାନଙ୍କୁ ଗୁରୁଦ୍ୱାରା ଦରବାର ସାହିଙ୍କ ନିକଟକୁ ନେଇଯିବ । କହନ୍ତି ଶବ୍ଦ ସର୍ବଦା ଉର୍ଜ୍ଜା ହୋଇ ବାତାବରଣରେ ବିଦ୍ୟମାନ ରହିଥାଏ । କରତାରପୁରରୁ ମିଳିଥିବା ଗୁରୁବାଣୀର ଉର୍ଜ୍ଜା କେବଳ ଆମର ଶିଖ୍ ଭାଇ ଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ହିଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତବାସୀଙ୍କୁ ନିଜର ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରଦାନ କରିବ ।

ସାଥୀଗଣ, ଆପଣମାନେ ସମସ୍ତେ ଭଲଭାବେ ଜାଣନ୍ତି କି ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କର ଦୁଇଜଣ ବହୁତ ହିଁ ନିକଟତର ଅନୁଗାମୀ ଥିଲେ –ଭାଇ ଲାଲୋ ଏବଂ ଭାଇ ମରଦାନା । ଏହି ପ୍ରତିଭା ମାନଙ୍କୁ ବାଛି ନାନକ ଦେବଜୀ ଆମକୁ ଏହା ସନ୍ଦେଶ ଦେଲେ କି ଛୋଟ ବଡ଼ର କୌଣସି ଭେଦଭାବ ହୋଇ ନଥାଏ ଏବଂ ସମସ୍ତେ ସମାନ ହୋଇ ଥାଆନ୍ତି । ସେ ଶିଖାଇଛନ୍ତି କି କୌଣସି ଭେଦଭାବ ବିନା ଯେତେବେଳେ ଆମେସବୁ ମିଳିମିଶି କାମ କରିଚାଲୁ ତ ପ୍ରଗତି ମିଳିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, ଗୁରୁ ନାନକଜୀଙ୍କ ଦର୍ଶନ କେବଳ ମାନବ ଜାତି ମଧ୍ୟରେ ସୀମିତ ରହି ନଥିଲା । କରତାରପୁରରେ ହିଁ ସେ ପ୍ରକୃତିର ଗୁଣଗାନ କରିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ-

ପୱଣୁ ଗୁରୁ, ପାଣି ପିତା, ମାତା ଧରତୀ ମହତୁ ।

ଅର୍ଥାତ ପବନକୁ ଗୁରୁ ବୋଲି ମାନନ୍ତୁ, ପାଣିକୁ ପିତା ଏବଂ ଧରଣୀକୁ ମାତାର ମହତ୍ତ୍ଵ ଦିଅନ୍ତୁ। ଆଜି ଯେତେବେଳେ ପ୍ରକୃତିର ଦହନ ବିଷୟରେ କଥା ଉଠୁଛି, ପରିବେଶ ବିଷୟରେ କଥା ଉଠୁଛି, ପ୍ରଦୂଷଣ ବିଷୟରେ କଥା ଉଠୁଛି ତ ଗୁରୁଙ୍କର ଏହି ବାଣୀ ହିଁ ଆମର ପରବର୍ତ୍ତୀ ମାର୍ଗର ଆଧାର ହୋଇ ପାରିବ ।

ସାଥୀଗଣ, ଆପଣମାନେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ, ଆମ ଗୁରୁ କେତେ ଦୂରଦ୍ରଷ୍ଟା ଥିଲେ କି ଯେଉଁ ପଞ୍ଜାବରେ ପଞ୍ଚ-ଆବ, ପାଞ୍ଚଟି ନଦୀ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଥିଲା, ସେଗୁଡ଼ିକରେ ଭରପୂର ପାଣି ରହୁଥିଲା, ସେତେବେଳେ-ଅର୍ଥାତ ପାଣି ଖୁବ୍ ଭରି ରହିଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଗୁରୁଦେବ କହିଥିଲେ ଆଉ ପାଣିକୁ ନେଇ ତାଙ୍କର ଚିନ୍ତା ପ୍ରକଟ କରିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ-

ପହଲାଁ ପାନୀ ଜିଓ ହୈ, ଜିତ ହରିୟା ସଭ କୋୟ ।

ଅର୍ଥାତ ପାଣିକୁ ସଦା ସର୍ବଦା ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । କାରଣ ପାଣିରୁ ହିଁ ଆମ ସୃଷ୍ଟିକୁ ଜୀବନ ମିଳିଥାଏ । ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ – ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ତଳୁ ଏଭଳି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ, ଭବିଷ୍ୟତ ଉପରେ ଏଭଳି ନଜିର । ଆଜି ହୁଏତ ଆମେ ପାଣିକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବା ବିଷୟ ଭୁଲି ଯାଇଛେ, ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ପରିବେଶ ପ୍ରତି ଆମେ ଦାୟିତ୍ୱହୀନ ହୋଇ ପଡ଼ିଛେ, କିନ୍ତୁ ଗୁରୁଙ୍କର ବାଣୀ ବାରମ୍ବାର ଆମକୁ ଏହା କହୁଛି କି ଫେରି ଆସ, ସେହି ସଂସ୍କାରଗୁଡ଼ିକୁ ସଦା ସର୍ବଦା ମନେ ରଖ ଯାହା ଏ ଧରଣୀ ଆମକୁ ପ୍ରଦାନ କରିଛି, ଯାହାକିଛି ଆମ ଗୁରୁମାନେ ଆମକୁ ଦେଇଛନ୍ତି ।

ସାଥୀଗଣ, ବିଗତ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ଧରି ଆମର ଏହି ପ୍ରୟାସ ରହିଛି କି ଭାରତକୁ ଆମର ସମୃଦ୍ଧ ଅତୀତ ଯାହାକିଛି ମଧ୍ୟ ସମର୍ପି ଦେଇଛି, ତାହାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟ କରି ରଖିବାକୁ ହେବ ଏବଂ ସମଗ୍ର ଦୁନିଆକୁ ମଧ୍ୟ ପହଞ୍ଚାଯିବ । ଗତ ଏକ ବର୍ଷ ଧରି ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଙ୍କ 550ତମ ପ୍ରକାଶୋତ୍ସବର ସମାରୋହ ଚାଲୁ ରହିଛି, ତାହା ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରାର ହିଁ ଏକ ଅଂଶ । ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ସମଗ୍ର ଦୁନିଆରେ ଭାରତର ଉଚ୍ଚାୟୁକ୍ତ ଏବଂ ଦୂତାବାସ ବିଶେଷ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରୁଛନ୍ତି, କର୍ମଶାଳା ଆୟୋଜିତ କରୁଛନ୍ତି ।  ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ସ୍ମାରକ ମୁଦ୍ରା ଏବଂ ଡାକଟିକଟ ମଧ୍ୟ ଜାରି କରାଯାଇଛି ।

ସାଥୀଗଣ, ଗତ ଏକ ବର୍ଷ ଧରି ଦେଶ ଏବଂ ବିଦେଶରେ କୀର୍ତ୍ତନ, କଥା, ପ୍ରଭାତ ଫେରି, ଲଙ୍ଗର ଭଳି ଆୟୋଜନ ମାଧ୍ୟମରେ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କର ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚାର କରାଯାଉଛି । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହଜୀଙ୍କର 350ତମ ପ୍ରକାଶୋତ୍ସବକୁ ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି ଭବ୍ୟତାର ସହିତ ସମଗ୍ର ଦୁନିଆରେ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ପାଟଣାରେ ହୋଇଥିବା ଭବ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ତ ମୁଁ ନିଜେ ଯାଇଥିଲି, ସେଠାକୁ  ଯିବାର ସୌଭାଗ୍ୟ ମୋତେ ମିଳିଥିଲା । ସେହି ବିଶେଷ ଅବସରରେ 350 ଟଙ୍କାର ସ୍ମାରକୀ ମୁଦ୍ରା ଏବଂ ଡାକଟିକଟ ମଧ୍ୟ ଜାରି କରାଯାଇଥିଲା । ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହଜୀଙ୍କର ସ୍ମୃତି ଏବଂ ତାଙ୍କର ସନ୍ଦେଶ ଅମର ରହୁ-ଏଥିପାଇଁ ଗୁଜରାଟର ଜାମନଗରରେ 750 ଶଯ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଆଧୁନିକ ହସପିଟାଲ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ହିଁ ନାମ ଅନୁସାରେ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀ କହିଥିବା ମାର୍ଗ ଅନୁସାରେ ଦୁନିଆର ନୂତନ ପିଢ଼ି ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ ହେଉ, ଏଥିପାଇଁ ଗୁରୁବାଣୀର ଅନୁବାଦ ବିଶ୍ୱର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ କରାଯାଉଛି । ମୁଁ ଏଠାରେ ୟୁନେସ୍କୋକୁ ମଧ୍ୟ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇବାକୁ ଚାହିଁବି, ଯିଏକି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଅନୁରୋଧକୁ ସ୍ୱୀକାର କଲେ । ୟୁନେସ୍କୋ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ ରଚନାଗୁଡ଼ିକୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରିବାରେ ସହଯୋଗ କରୁଛନ୍ତି ।

ସାଥୀଗଣ, ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ଏବଂ ଖାଲସା ପନ୍ଥ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଗବେଷଣାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳୁ, ଏଥିପାଇଁ ବ୍ରିଟେନର ଏକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଚେୟାର୍ସ ସ୍ଥାପନା କରାଯାଇଛି । ଏଭଳି ପ୍ରୟାସ କାନାଡାରେ ମଧ୍ୟ କରାଯାଉଛି । ସେହିଭଳି ଭାବେ ଅମୃତସରରେ ଆନ୍ତ-ବିଶ୍ୱାସ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ସ୍ଥାପନା କରିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମଧ୍ୟ ନିଆଯାଇଛି, ଫଳରେ ସଦ୍ଭାବ ଏବଂ ବିବିଧତା ପ୍ରତି ସମ୍ମାନକୁ ଆହୁରି ଅଧିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ମିଳୁ ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, ଆମ ଗୁରୁମାନଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକରେ ପାଦ ରଖୁ ରଖୁ ହିଁ ସେମାନଙ୍କ ପରମ୍ପରା ସହିତ ସାକ୍ଷାତକାର ହେଉ, ନୂତନ ପିଢ଼ି ସହିତ ତାଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ ସହଜ ହେଉ, ଏଥିପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଚାଲୁ ରହିଛି । ଏଠାରେ ସୁଲତାନପୁର ଲୋଧୀରେ ଆପଣମାନେ ଏହି ପ୍ରଚେଷ୍ଟାକୁ ସ୍ୱୟଂ ଅନୁଭବ କରି ପାରିବେ । ସୁଲତାନପୁର ଲୋଧୀକୁ ଐତିହ୍ୟ ସହର ଭାବେ ନିର୍ମାଣ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲୁ ରହିଛି । ଐତିହ୍ୟ କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସ ହେଉ, ସଂଗ୍ରହାଳୟ ହେଉ, ଅଡିଟୋରିୟମ ହେଉ, ଏଭଳି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ ଏଠାରେ ହୁଏତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ସାରିଛି କିମ୍ବା ଅତିଶୀଘ୍ର ପୂରଣ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ଏଠାକାର ରେଲୱେ ଷ୍ଟେସନରୁ ନେଇ ସହରର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କର ପରମ୍ପରା ଆମକୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁ, ଏହି ଚେଷ୍ଟା ମଧ୍ୟ କରାଯାଉଛି । ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ ସହ ଜଡ଼ିତ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନ ଦେଇ ଯାଉଥିବା ଏକ ବିଶେଷ ଟ୍ରେନ ମଧ୍ୟ ସପ୍ତାହରେ ପାଞ୍ଚ ଦିନ ଚଲାଯାଉଛି ଫଳରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ମାନଙ୍କୁ ଯିବା ଆସିବାରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ନ ପଡ଼ୁ ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଅବସ୍ଥିତ ଶିଖ୍ ମାନଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଯୋଗାଯୋଗକୁ ସଶକ୍ତ କରିବାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରୟାସ କରିଛନ୍ତି । ଶ୍ରୀ ଅକାଳ ତଖ୍ତ, ଦମଦମା ସାହିବ, କେଶଗଢ଼ ସାହିବ, ପଟଣା ସାହିବ ଏବଂ ହଜୁର ସାହିବ ମଧ୍ୟରେ ରେଳ ଏବଂ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ମାଧ୍ୟମରେ ଯୋଗାଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି । ଅମୃତସର ଏବଂ ନାନ୍ଦେଡ଼ ମଧ୍ୟରେ ବିଶେଷ ବିମାନ ଚଳାଚଳର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇ ସାରିଛି । ସେହିଭଳି ଅମୃତସରରୁ ଲଣ୍ଡନ ଯିବା ପାଇଁ ଏୟାର ଇଣ୍ଡିଆର ବିମାନରେ ମଧ୍ୟ ‘ଇକ୍ ଓଁକାର’ର ସନ୍ଦେଶ ଅଙ୍କିତ କରାଯାଇଛି ।

ସାଥୀଗଣ, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଆଉ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି, ଯାହାର ଲାଭ ସମଗ୍ର ଦୁନିଆରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଅନେକ ଶିଖ୍ ପରିବାରଙ୍କୁ ହୋଇଛି । କିଛି ବର୍ଷ ଧରି କିଛି ଲୋକଙ୍କୁ ଭାରତ ଆସିବାରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ୁଥିଲା, ଏବେ ସେ ଅସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକୁ ଦୂର କରାଯାଇଛି । ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା ଏବେ ଅନେକ ପରିବାର ଭିସା ପାଇଁ, ଓସିଆଇ କାର୍ଡ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରି ପାରିବେ । ସେମାନେ ଏଠି ଭାରତରେ ନିଜର ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କୁ ସହଜରେ ସାକ୍ଷାତ କରି ପାରିବେ ଆଉ ଏଠାରେ ଗୁରୁଙ୍କ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ଯାଇ ଆରାଧନା ମଧ୍ୟ କରି ପାରିବେ ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କର ଆଉ ଦୁଇଟି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଫଳରେ ଶିଖ୍ ସମୁଦାୟଙ୍କୁ ସିଧା ସଳଖ ଲାଭ ହୋଇ ପାରିଛି । ଧାରା-370 ହଟିଯିବା ଫଳରେ, ଏବେ ଜମ୍ମୁ କଶ୍ମୀର ଏବଂ ଲଦ୍ଦାଖରେ ମଧ୍ୟ ଶିଖ୍ ପରିବାରଙ୍କୁ ସେହି ସବୁ ଅଧିକାର ମିଳି ପାରିବ ଯାହା ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନର ଅନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ସେମାନଙ୍କୁ ମିଳୁଛି । ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେଠାରେ ଏପରି ହଜାର ହଜାର ପରିବାର ଥିଲେ, ଯେଉଁମାନେ କି ସେମାନଙ୍କର ଅଧିକାରରୁ ବଞ୍ଚିତ ରହୁଥିଲେ । ଏହିଭଳି ଭାବେ ନାଗରିକ ସଂଶୋଧନ ବିଲ୍, ସେଥିରେ ସଂଶୋଧନର ମଧ୍ୟ ବହୁତ ବଡ଼ ଲାଭ ଆମର ଶିଖ୍ ଭାଇ ଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମିଳିପାରିବ । ସେମାନଙ୍କୁ ଭାରତର ନାଗରିକତା ମିଳିବାରେ ସହଜ ହେବ ।

ସାଥୀଗଣ, ଭାରତର ଏକତା, ଭାରତର ରକ୍ଷା- ସୁରକ୍ଷାକୁ ନେଇ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କଠାରୁ ନେଇ ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁ ସାହେବ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରିଛନ୍ତି, ସେଥିପାଇଁ ଅନେକ ବଳିଦାନ ମଧ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହି ପରମ୍ପରାକୁ ସ୍ୱାଧୀନତାର ଆନ୍ଦୋଳନ ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଶିଖ୍ ସାଥୀମାନେ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଶକ୍ତିର ସହିତ ତୁଲାଇଛନ୍ତି । ଦେଶ ପାଇଁ ବଳିଦାନ ଦେଇଥିବା ସାଥୀଙ୍କର ସମର୍ପଣ ଭାବକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଅନେକଗୁଡ଼ିଏ ସାର୍ଥକ ପଦକ୍ଷେପ ସରକାର ଉଠାଇଛନ୍ତି । ଏହି ବର୍ଷ ଜାଲିଆନାୱାଲାବାଗ ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡର 100 ବର୍ଷ ପୂରଣ ହୋଇଛି । ଏଥି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ସ୍ମାରକ ଗୁଡ଼ିକୁ ଆଧୁନିକ କରାଯାଉଛି । ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଶିଖ୍ ଯୁବକମାନଙ୍କର ସ୍କୁଲ, ସ୍କିଲ ବା କୌଶଳ ଏବଂ ସ୍ୱରୋଜଗାର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦିଆ ଯାଉଛି । ବିଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ 27 ଲକ୍ଷ ଶିଖ୍ ଛାତ୍ରଙ୍କୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବୃତ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

ଭାଇ ଓ ଭଉଣୀମାନେ, ଆମର ଗୁରୁ ପରମ୍ପରା, ସନ୍ଥ ପରମ୍ପରା, ଋଷି ପରମ୍ପରା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସମୟରେ, ନିଜ ନିଜ ହିସାବରେ ଆହ୍ୱାନ ସହିତ ଲଢ଼େଇ କରିବାର ରାସ୍ତା ବାହାର କରିଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ସମାଧାନର ପନ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ସେତେବେଳେ ଯେତିକି ସାର୍ଥକ ଥିଲା, ଏବେ ମଧ୍ୟ ସେତିକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଏକତା ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଚେତନା ପ୍ରତି ପ୍ରତ୍ୟେକ ସନ୍ଥ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ରହି ଆସିଛି । ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ହେଉ ବା ସମାଜରେ ରହିଥିବା କୁପ୍ରଥାଗୁଡ଼ିକ ହେଉ, ଜାତିଗତ ଭେଦଭାବ ହେଉ, ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଆମ ସନ୍ଥ ଓ ଗୁରୁମାନେ ଦୃଢ଼ତାର ସହିତ ସ୍ୱର ଉତ୍ତୋଳନ କରିଛନ୍ତି ।

ସାଥୀଗଣ, ଗୁରୁ ନାନକଜୀ କହୁଥିଲେ-

‘ବିଚ ଦୁନିଆ ସେବି କମାଇୟେ, ତଦରଗିହ ବେସନ ପାଇଏ’ ।

ଅର୍ଥାତ ସଂସାରରେ ସେବାର ମାର୍ଗ ଆପଣାଇବା ଦ୍ୱାରା ହିଁ ମୋକ୍ଷ ମିଳିଥାଏ, ଜୀବନ ସଫଳ ହୋଇଥାଏ । ଆସନ୍ତୁ, ଏହି ପ୍ରମୁଖ ଏବଂ ପବିତ୍ର ସ୍ଥଳରେ ଆମେ ସଂକଳ୍ପ କରିବା କି ଆମେ ଗୁରୁ ନାନକଜୀଙ୍କ ବାଣୀ ସବୁକୁ ଆମ ଜୀବନର ଏକ ଅଂଶ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବା । ଆମେ ସମାଜ ଭିତରେ ସଦ୍ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ସବୁ ପ୍ରକାରର ଚେଷ୍ଟା କରିବା । ଆମେ ଭାରତର ଅହିତ କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଥିବା ଶକ୍ତିଙ୍କଠାରୁ ସାବଧାନ ରହିବା, ସତର୍କ ରହିବା । ନିଶା..ଭଳି ସମାଜକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଉଥିବା ଅଭ୍ୟାସଠାରୁ ଆମେ ଦୂରରେ ରହିବା । ଆମର ଆଗାମୀ ପିଢ଼ିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଦୂରେଇ ରଖିବା । ପରିବେଶ ସହିତ ତାଳମେଳ ରଖି, ବିକାଶର ପଥକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା । ଗୁରୁ ନାନକଜୀଙ୍କ ଏହି ପ୍ରେରଣା ମାନବତାର ହିତ ସାଧନ ପାଇଁ, ବିଶ୍ୱରେ ଶାନ୍ତି ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଆଜି ମଧ୍ୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ରହିଛି ।

ନାନକ ନାମ ଚଢ଼ଦୀ କଳା, ତେରେ ଭାଣେ ସରବତ ଦା ଭଲା!!!

ସାଥୀଗଣ, ଆଉ ଥରେ ପୁଣି ଆପଣମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ, ସମଗ୍ର ଦେଶକୁ, ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଶିଖ୍ ସାଥୀଙ୍କୁ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବଜୀଙ୍କ 550ତମ ପ୍ରକାଶୋତ୍ସବରେ ଏବଂ କରତାରପୁର ସାହିବ କରିଡର ପାଇଁ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥସାହିବ ସମ୍ମୁଖରେ ଠିଆ ହୋଇ ଏହି ପବିତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟରେ ଏକ ଅଂଶ ଭାବେ ଯୋଗ ଦେବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା, ତେଣୁ ମୁଁ ନିଜକୁ ନିଜେ ଧନ୍ୟ ମନେକରି ଆପଣମାନଙ୍କୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରଣାମ କରୁଛି –

ସତନାମ ଶ୍ରୀ ୱାହେଗୁରୁ!

ସତନାମ ଶ୍ରୀ ୱାହେଗୁରୁ!

ସତନାମ ଶ୍ରୀ ୱାହେଗୁରୁ!

Explore More
୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।