QuoteWomen’s role in space science is rising, the sector is a favourite among youth: PM
QuoteSpend a day experiencing life as a scientist: PM Modi
QuoteIndia is rapidly making its mark is Artificial Intelligence: PM Modi
QuoteThis Women’s Day, I am launching a unique initiative dedicated to our Nari Shakti: PM Modi
QuoteIndia is moving rapidly towards becoming a global sporting powerhouse: PM Modi
QuoteCut down oil usage by 10%, this can have a big impact in fight against obesity: PM Modi
QuoteGratitude to our tribal communities, who actively participate in wildlife conservation: PM Modi
QuoteApproach your exams with a positive spirit and without any stress: PM to students

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ନମସ୍କାର । ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’କୁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ । ଏବେ ଚମ୍ପିଆନ୍ସ ଟ୍ରଫି ଚାଲିଛି ଏବଂ ଚାରିଆଡ଼େ କ୍ରିକେଟ୍ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା ହେଉଛି । କ୍ରିକେଟରେ ଶତକର ରୋମାଞ୍ଚ କ’ଣ, ତାହା ତ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଭଲ ଭାବେ ଜାଣୁଁ, କିନ୍ତୁ ଆଜି ମୁଁ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କ୍ରିକେଟ୍ ନୁହେଁ, ବରଂ ଭାରତ ମହାକାଶରେ ଯେଉଁ ଶତକ ହାସଲ କରିଛି ସେ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଯାଉଛି । ଗତ ମାସରେ ଦେଶ ଇସ୍ରୋର ୧୦୦ତମ ରକେଟ୍ ପ୍ରେରଣର ସାକ୍ଷୀ ହେଲା । ଏହା କେବଳ ଏକ ସଂଖ୍ୟା ନୁହେଁ, ବରଂ ଏଥିରୁ ମହାକାଶ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆମର ନିତ୍ୟନୂତନ ଶିଖର ସ୍ପର୍ଶ କରିବାର ସଂକଳ୍ପ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ସୂଚନା ମିଳୁଛି । ଆମର ମହାକାଶ ଯାତ୍ରାର ଶୁଭାରମ୍ଭ ଅତି ସାଧାରଣ ଭାବେ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ ପ୍ରତି ପଦକ୍ଷେପରେ ଆହ୍ୱାନ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଆମ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବିଜୟ ଲାଭ କରି ଆଗକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଚାଲିଲେ । ସମୟ ସହିତ ମହାକାଶର ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ଆମ ସଫଳତାର ତାଲିକା ଲମ୍ବା ହୋଇ ଚାଲିଲା । ଲଞ୍ଚ ଭେଇକିଲ୍ ନିର୍ମାଣ ହେଉ, ଚନ୍ଦ୍ରଯାନର ସଫଳତା ହେଉ, ମଙ୍ଗଳଯାନ ହେଉ, ଆଦିତ୍ୟ ଏଲ୍- ୱାନ୍ କିମ୍ବା ଗୋଟିଏ ରକେଟରେ ଏକାଥରରେ ୧୦୪ଟି ଉପଗ୍ରହ ପ୍ରେରଣର ଅଭୂତପୂର୍ବ ଅଭିଯାନ ହେଉ – ଇସ୍ରୋର ସଫଳତାର ପରିସର ବିଶାଳ ହୋଇଛି । ଗତ ୧୦ ବର୍ଷରେ ହିଁ ପ୍ରାୟଃ ୪୬୦ ଟି ଉପଗ୍ରହ ଲଞ୍ଚ୍ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏଥିରେ ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଉପଗ୍ରହ ରହିଛି । ଗୋଟିଏ ବଡ଼ କଥା ହେଉଛି ଯେ, ଆମ ମହାକାଶ ବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କ ଦଳରେ ନାରୀଶକ୍ତିର ଅଂଶଗ୍ରହଣ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି । ଏହାଦେଖି ମଧ୍ୟ ମୋତେ ବହୁତ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ଯେ, ଆଜି ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ଆମ ଯୁବବର୍ଗଙ୍କର ପ୍ରିୟ ହୋଇଯାଇଛି । କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଏ କଥା କିଏ ବା ଚିନ୍ତା କରିଥିବ ଯେ, ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ଏବଂ ଘରୋଇ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟା ଶହ ଶହ ହୋଇଯିବ । ଆମର ଯେଉଁ ଯୁବକ-ଯୁବତୀ ଜୀବନରେ କିଛି ରୋମାଂଚକର ଏବଂ ଉତ୍ସାହଜନକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ଗୋଟିଏ ସୁନ୍ଦର ବିକଳ୍ପ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଗାମୀ କିଛିଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଆମେ ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ ପାଳନ କରିବାକୁ ଯାଉଛୁ । ଆମ ପିଲାମାନଙ୍କର, ଯୁବବର୍ଗଙ୍କ ବିଜ୍ଞାନରେ ଗଭୀର ରୁଚି ରହିଥିବା କଥା ବେଶ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହାକୁ ନେଇ ମୋ ପାଖରେ ଗୋଟିଏ ଆଇଡିଆ ରହିଛି, ଯାହାକୁ ଆପଣ “One Day as a Scientist” ବୋଲି କହିପାରନ୍ତି । ଅର୍ଥାତ୍, ଆପଣ ନିଜର ଗୋଟିଏ ଦିନ ବୈଜ୍ଞାନିକ ରୂପେ ଅତିବାହିତ କରି ଦେଖନ୍ତୁ । ଆପଣ ନିଜ ସୁବିଧା ଅନୁସାରେ, ନିଜ ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ ଯେ କୌଣସି ଦିନଟିକୁ ଚୟନ କରନ୍ତୁ । ସେ ଦିନ ଆପଣ କୌଣସି ଗବେଷଣାଗାର, ପ୍ଲାନେଟୋରିୟମ୍ କିମ୍ବା ମହାକାଶ କେନ୍ଦ୍ର ଭଳି ସ୍ଥାନକୁ ନିଶ୍ଚୟ ଯାଆନ୍ତୁ । ଏହାଦ୍ୱାରା ବିଜ୍ଞାନକୁ ନେଇ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ଜିଜ୍ଞାସା ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ମହାକାଶ ଓ ବିଜ୍ଞାନ ଭଳି ଅନ୍ୟ ଏକ କ୍ଷେତ୍ର ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ଭାରତ ଦୃତ ଗତିରେ ନିଜର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ଲାଗିଛି । ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ହେଉଛି ଏ.ଆଇ. - ଆର୍ଟିଫିଶିଆଲ୍ ଇଂଟେଲିଜେନ୍ସ ବା କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତା । ନିକଟରେ ଏ.ଆଇ. ସମ୍ପର୍କିତ ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମୁଁ ପ୍ୟାରିସ୍ ଯାଇଥିଲି । ସେଠାରେ ବିଶ୍ୱବାସୀ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଅଗ୍ରଗତିକୁ ନେଇ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରୁଥିଲେ । ଆମ ଦେଶର ଲୋକେ ଆଜି ଏ.ଆଇ.ର ବ୍ୟବହାର କେଉଁ ପ୍ରକାର କରୁଛନ୍ତି, ଏହାର ଉଦାହରଣ ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଏଇ ଯେମିତି, ତେଲଙ୍ଗାନାର ଆଦିଲାବାଦରେ ସରକାରୀ ବିଦ୍ୟାଳୟର ଜଣେ ଶିକ୍ଷକ ହେଉଛନ୍ତି ଥୋଡ଼ାସମ୍ କୈଳାଶ ଜୀ । ଡିଜିଟାଲ୍ ଗୀତ-ସଙ୍ଗୀତରେ ତାଙ୍କର ଋଚି ଆମର ଅନେକ ଆଦିବାସୀ ଭାଷାକୁ ଜୀବିତ ରଖିବାରେ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ସେ ଏ.ଆଇ. ଟୁଲ୍ସ ସାହାଯ୍ୟରେ କୋଲାମୀ ଭାଷାରେ ସ୍ୱର ସଂଯୋଜନା କରି ଚମତ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିଦେଖାଇଛନ୍ତି । ସେ ଏ.ଆଇ.ର ବ୍ୟବହାର କୋଲାମୀ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ କେତେକ ଭାଷାରେ ଗୀତ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛନ୍ତି । ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ତାଙ୍କ ଟ୍ରାକଗୁଡ଼ିକ ଆମ ଆଦିବାସୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ଖୁବ ଭଲ ଲାଗୁଛି । ମହାକାଶ କ୍ଷେତ୍ର ହେଉ କି ଏ.ଆଇ., ଆମ ଯୁବବର୍ଗର ଏଥିରେ କ୍ରମବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଗୋଟିଏ ନୂତନ ବିପ୍ଳବକୁ ଜନ୍ମ ଦେଉଛି । ନୂଆ ନୂଆ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ପ୍ରୟୋଗ ଓ ବ୍ୟବହାର କରିବାରେ ଭାରତର ଲୋକେ କାହାଠୁ କମ ନୁହନ୍ତି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆସନ୍ତା ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସ ୮ ତାରିଖ ହେଉଛି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମହିଳା ଦିବସ । ଏହା ଆମର ନାରୀଶକ୍ତିକୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବାର ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ଅବସର । ଦେବୀ ମହାତ୍ମ୍ୟରେ କୁହାଯାଇଛି –

ବିଦ୍ୟାଃ ସମସ୍ତାଃ ତବ ଦେବୀ ଭେଦାଃ

ସ୍ତ୍ରୀୟଃ ସମସ୍ତା ସକଲା ଜଗତ୍ସୁ ।

ଅର୍ଥାତ୍ ସମସ୍ତ ବିଦ୍ୟା, ଦେବୀଙ୍କର ହିଁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ସ୍ୱରୁପର ପରିପ୍ରକାଶ ଏବଂ ଜଗତର ସମସ୍ତ ନାରୀ-ଶକ୍ତିରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କରି ପ୍ରତିରୂପ ରହିଛି । ଆମ ସଂସ୍କୃତିରେ କନ୍ୟାମାନଙ୍କ ସମ୍ମାନ ସର୍ବୋପରି । ଦେଶର ମାତୃଶକ୍ତି ଆମର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଏବଂ ସମ୍ବିଧାନ ନିର୍ମାଣରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ସମ୍ବିଧାନ ସଭାରେ ଆମର ଜାତୀୟ ପତାକା ଉପସ୍ଥାପନ କରି ହଂସା ମେହେତା ଜୀ ଯାହା କହିଥିଲେ, ମୁଁ ତାଙ୍କରି ସ୍ୱରରେ ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କ ସହ ତାହା ଶେୟାର କରୁଛି ।

# AUDIO :

It is in the fitness of things that this first flag that will fly over this august house should be a gift from the women of India. We have dawn the saffron colour; we have fought, suffered and sacrificed in the cause of our country’s freedom. 4 We have today attained our goal. In presenting this symbol of our freedom, we once more offer our services to the nation. We pledge ourselves to work for a great India, for building up a nation that will be a nation among nations. We pledge ourselves for a working for a greater cause to maintain the freedom that we have achieved.

ବନ୍ଧୁଗଣ, ହଂସା ମେହେତା ଆମ ଜାତୀୟ ପତାକା ନିର୍ମାଣ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଏହା ପାଇଁ ବଳିଦାନ ଦେଇଥିବା ଦେଶର ସମସ୍ତ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ଉପସ୍ଥାପିତ କରିଥିଲେ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଆମ ତ୍ରିରଙ୍ଗାରେ ରହିଥିବା ଗେରୁଆ ରଙ୍ଗ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଭାବନା ଜାଗ୍ରତ ହେଉଛି । ଆମ ନାରୀଶକ୍ତି ଭାରତକୁ ସଶକ୍ତ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧ କରିବାରେ ନିଜର ବହୁମୂଲ୍ୟ ଯୋଗଦାନ ଦେବ ବୋଲି ତାଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ରହିଥିଲା । ଆଜି ତାଙ୍କ କଥା ସତ୍ୟ ପ୍ରମାଣିତ ହେଉଛି । ଯେକୌଣସି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଦେଖିଲେ ସେଥିରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ବ୍ୟାପକ ଅବଦାନ ଆପଣଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହେବ । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏଥର ମହିଳା ଦିବସରେ ମୁଁ ଏଭଳି କିଛି ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯାଉଛି, ଯାହା ଆମ ନାରୀଶକ୍ତି ପ୍ରତି ସମର୍ପିତ ହେବ । ଏହି ବିଶେଷ ଅବସରରେ ମୁଁ ମୋର Social Media Account, ଯେମିତିକି ଏକ୍ସ, ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମକୁ ଦିନକ ପାଇଁ କିଛି ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସମର୍ପିତ କରିବାକୁ ଯାଉଛି । ଏଭଳି ମହିଳା, ଯେଉଁମାନେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉପଲବ୍ଧି ହାସଲ କରିଛନ୍ତି, Innovation କରିଛନ୍ତି, ବିଭିନ୍ନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିଚୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ମାର୍ଚ୍ଚ ୮ ତାରିଖ ଦିନ ସେମାନେ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଅନୁଭୂତିକୁ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସହ ବାଣ୍ଟିବେ । ଏହା ପଛେ ମୋ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ହୋଇଥାଉ, କିନ୍ତୁ ସେଠାରେ ତାଙ୍କ ଅଭିଜ୍ଞତା, ତାଙ୍କ ଆହ୍ୱାନ ଏବଂ ଉପଲବ୍ଧି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା ହେବ । ଯଦି ଆପଣ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ଯେ, ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ସୁଯୋଗ ମିଳୁ, ତାହେଲେ ନମୋ ଆପରେ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିବା ବିଶେଷ ଫୋରମ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ପ୍ରୟୋଗର ଅଂଶୀଦାର ହୁଅନ୍ତୁ ଏବଂ ମୋ ଏକ୍ସ ଓ ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜ କଥା ସାରା ବିଶ୍ୱ ଆଗରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରନ୍ତୁ, ତେବେ ଆସନ୍ତୁ, ଏଥର ମହିଳା ଦିବସରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ଅଦମ୍ୟ ନାରୀଶକ୍ତିକୁ ସେଲିବ୍ରେଟ୍ କରିବା, ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା, ପ୍ରଣାମ କରିବା ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଆପଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକେ ଏମିତି ଥିବେ, ଯିଏ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ହୋଇଥିବା ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାର ରୋମାଞ୍ଚକାରୀ ମୁହୂର୍ତ୍ତର ମଜା ଉଠାଇଥିବେ । ସାରା ଦେଶର ୧୧,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ କ୍ରୀଡ଼ାବିତ୍ ଏଥିରେ ଖୁବ ସୁନ୍ଦର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ । ଏହି ଆୟୋଜନ ଦେବଭୂମୀର ଏକ ନୂତନ ସ୍ୱରୂପ ଉପସ୍ଥାପିତ କଲା । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଏବେ ଦେଶରେ କ୍ରୀଡ଼ା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ଅନନ୍ୟ ଶକ୍ତି ଭାବେ ସମ୍ମୁଖକୁ ଆସୁଛି । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ଖେଳାଳୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଖୁବ ଭଲ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛନ୍ତି । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଏଥର ସପ୍ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଲା । ଏହା ହିଁ ତ କ୍ରୀଡ଼ାର ଶକ୍ତି, ଯାହା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଏବଂ ସାମୂହିକ ଭାବେ ସାରା ରାଜ୍ୟର କାୟାକଳ୍ପ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଏ । ଏହାଦ୍ୱାରା ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ି ପ୍ରେରିତ ହେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ culture of excellence ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଆଜି ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଏସବୁ କ୍ରୀଡ଼ା ପ୍ରଦର୍ଶନ ସମ୍ପର୍କରେ ବହୁତ ଚର୍ଚ୍ଚା ଚାଲିଛି । ଏସବୁ କ୍ରୀଡ଼ା ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠୁ ଅଧିକ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ଜିଣିଥିବା ସର୍ଭିସେସର ଦଳକୁ ମୋର ବହୁତ ବହୁତ ଅଭିନନ୍ଦନ । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାରେ ଭାଗ ନେଇଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖେଳାଳିଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି । ଆମର ବହୁତ ଖେଳାଳି ‘ଖେଲୋ ଇଣ୍ଡିଆ’ ଅଭିଯାନରୁ ବାହାରିଛନ୍ତି । ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ସାୱନ ବରୱାଲ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର କିରଣ ମାତ୍ରେ, ତେଜସ୍ ଶିର୍‌ସେ, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଜ୍ୟୋତି ୟାରାଜୀ, ସମସ୍ତେ ଦେଶକୁ ନୂଆ ଆଶା ଦେଇଛନ୍ତି । ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଜାଭଲିନ ଫିଙ୍ଗାଳି ସଚିନ୍ ଯାଦବ, ହରିୟାଣାର ହାଇଜମ୍ପର୍‌ ପୂଜା ଓ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ସନ୍ତରଣକାରୀ ଧିନିଧି ଦେସିଂଘୁ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ହୃଦୟ ଜିତିଛନ୍ତି । ଏମାନେ ତିନିଟି ନୂଆ ଜାତୀୟ ରେକର୍ଡ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଚମକାଇ ଦେଇଛନ୍ତି । ଏଥରର ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାରେ କିଶୋର ବୟସର ଚାମ୍ପିଅନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବିସ୍ମୟକର । ୧୫ ବର୍ଷର ସୁଟର ଗେଭିନ ଏଣ୍ଟନି, ୟୁପିର ହ୍ୟାମର୍‌ ଥ୍ରୋ ଖେଳାଳି ୧୬ ବର୍ଷର ଅନୁଷ୍କା ଯାଦବ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ୧୯ ବର୍ଷର ପୋଲ୍‌ଭଲ୍ଟର ଦେବ କୁମାର ମୀନା ପ୍ରମାଣିତ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର କ୍ରୀଡ଼ା ଭବିଷ୍ୟତ ବହୁତ ପ୍ରତିଭାବାନ ପିଢ଼ି ହାତରେ ରହିଛି । ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଇ ଦେଲା ଯେ କେବେ ପରାଜୟକୁ ମାନୁନଥିବା ଲୋକେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ବିଜୟୀ ହୁଅନ୍ତି । ସହଜରେ କିଏ ଚାମ୍ପିଅନ୍‌ ହୁଏନାହିଁ । ମୋତେ ଖୁସି ଲାଗୁଛି ଯେ ଆମର ଯୁବ ଆଥ୍‌ଲେଟ୍‌ମାନଙ୍କ ନିଷ୍ଠା ଓ ଶୃଙ୍ଖଳା ଯୋଗୁଁ ଭାରତ ଆଜି ଗ୍ଲୋବାଲ୍‌ ସ୍ପୋର୍ଟିଙ୍ଗ୍‌ ପାୱାର୍‌ହାଉସ୍‌ ହେବା ଦିଗରେ ଦ୍ରୁତ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି ।

ମୋର ପ୍ରିୟ ଦେଶବାସୀଗଣ, ଡେରାଡୁନରେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାର ଉଦ୍‌ଘାଟନ ଅବସରରେ ମୁଁ ଏକ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ଉଠାଇଥିଲି, ଯାହା ଦେଶରେ ଏକ ନୂଆ ଚର୍ଚ୍ଚା ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ଏହି ବିଷୟଟି ହେଉଛି ‘ଓବେସିଟି’ ବା ମେଦବହୁଳତା । ଏକ ଫିଟ୍‌ ଓ ସୁସ୍ଥ ଦେଶ ହେବାପାଇଁ ଆମକୁ ମେଦବହୁଳତା ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂର କରିବାକୁ ହେବ । ଏକ ଅନୁଧ୍ୟାନ ଅନୁଯାୟୀ ଆଜି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆଠ ଜଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ମେଦବହୁଳତାର ସମସ୍ୟା ଭୋଗୁଛନ୍ତି । ବିଗତ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ମେଦବହୁଳତାର ମାମଲା ଦୁଇଗୁଣ ହୋଇଯାଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ଚିନ୍ତାର କଥା ହେଲା ପିଲାଙ୍କ ଭିତରେ ବି ମେଦବହୁଳତା ସମସ୍ୟା ଚାରିଗୁଣ ବଢ଼ିଯାଇଛି । ଡବ୍ଲୁ୍ୟଏଚ୍ଓର ତଥ୍ୟ କହୁଛି ଯେ ୨୦୨୨ରେ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀରେ ପ୍ରାୟ ଅଢ଼େଇ ଶହ କୋଟି ଲୋକ ଅଧିକ ଓଜନର ଥିଲେ, ଅର୍ଥାତ ସେମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତାଠୁ ବହୁତ ଅଧିକ ଓଜନ ଥିଲା । ଏହି ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚିନ୍ତାଜନକ ଓ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଭାବିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁଛି ଯେ ଅନ୍ତତଃ ଏପରି ହେଉଛି କାହିଁକି ? ଅଧିକ ଓଜନ ବା ମେଦ ବହୁଳତା ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଅସୁବିଧାକୁ, ରୋଗକୁ ମଧ୍ୟ ଜନ୍ମ ଦେଇଥାଏ । ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ଛୋଟ ଛୋଟ ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା କରିପାରିବା, ଯେଉଁଭଳି ମୁଁ ଗୋଟିଏ ଉପାୟ କହିଥିଲି “ଖାଦ୍ୟରେ ତେଲ ଦଶ ପ୍ରତିଶତ କମ୍‌ କରିବା’’ । ଆପଣ ସ୍ଥିର କରିନିଅନ୍ତୁ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାସରେ ଦଶ ପ୍ରତିଶତ ତେଲ କମ୍‌ ବ୍ୟବହାର କରିବେ । ତେଲ କିଣିବା ସମୟରେ ଏବେ ଦଶ ପ୍ରତିଶତ କମ୍‌ ହିଁ କିଣିବେ । ଏହା ମେଦହୁଳତା କମ୍‌ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ହେବ । ମୁଁ ଆଜି ‘ମନ୍‌ କୀ ବାତ୍‌’ରେ ଏ ବିଷୟରେ କେତେକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବାର୍ତ୍ତା ମଧ୍ୟ ଆପଣମାନଙ୍କ ସହ ବାଣ୍ଟିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଅଲିମ୍ପିକ୍‌ ପଦକ ବିଜେତା ନୀରଜ ଚୋପ୍ରା ଜୀଙ୍କଠୁ ଆରମ୍ଭ କରିବା, ଯିଏ ନିଜେ ସଫଳତାର ସହ ମେଦବହୁଳତାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରି ଦେଖାଇଛନ୍ତି ।

ନୀରଜ ଚୋପ୍ରାଙ୍କ ଅଡ଼ିଓ......

ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନମସ୍କାର, ମୁଁ ନୀରଜ ଚୋପ୍ରା ଆଜି ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଆମର ମାନନୀୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଜୀ ‘ମନ୍‌ କୀ ବାତ୍‌’ରେ ଏଥର ଓବେସିଟି ସମ୍ପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଆମ ଦେଶର ଏକ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏବଂ ମୁଁ ଏକଥା ସହ ନିଜକୁ ମଧ୍ୟ ଯୋଡ଼ିପାରୁଛି, କାହିଁକିନା ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ୍‌କୁ ଯିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି ତ ସେହି ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ମୋର ବହୁତ ମେଦବହୁଳତା ରହିଥିଲା ଆଉ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ତାଲିମ ନେବା ଆରମ୍ଭ କଲି, ଭଲ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଆରମ୍ଭ କଲି ତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ବହୁତ ସୁଧାର ଆସିଲା । ଏହାପରେ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଜଣେ ପ୍ରଫେସନାଲ୍‌ ଆଥଲେଟ୍‌ ହୋଇଗଲି ତ ସେଥିରେ ମଧ୍ୟ ତାହା ମୋତେ ବହୁତ ସାହାଯ୍ୟ କଲା । ଏଥିସହ ମୁଁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଯେଉଁ ବାପାମାଆମାନେ ଅଛନ୍ତି ସେମାନେ ନିଜେ ମଧ୍ୟ କିଛି ନା କିଛି ଆଉଟ୍‌ଡୋର୍‌ ସ୍ପୋର୍ଟସ୍‌ ଖେଳନ୍ତୁ ଆଉ ନିଜ ପିଲାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ନେଇଯାଆନ୍ତୁ ଆଉ ଏକ ଭଲ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଶୈଳୀ ତିଆରି କରନ୍ତୁ, ଭଲ ଖାଆନ୍ତୁ ଏବଂ ନିଜ ଶରୀରକୁ ଏକ ଘଣ୍ଟା ବା ଦିନକ ଭିତରେ ଆପଣ ଯେତେ ବି ସମୟ ଦେଇପାରିବେ ବ୍ୟାୟାମ ପାଇଁ ଦିଅନ୍ତୁ । ମୁଁ ଆଉ ଗୋଟିଏ କଥା କହିବାକୁ ଚାହିଁବି, ନିକଟରେ ଆମର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଖାଦ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ତେଲକୁ ଦଶ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କମ୍‌ କରନ୍ତୁ, କାହିଁକିନା ଅନେକ ସମୟରେ ଆମେ ବହୁତ ତେଲିଆ ଜିନିଷ ଖାଇ ଦେଉ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମେଦବହୁଳତା ଉପରେ ବହୁତ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥାଏ । ମୁଁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଏସବୁ ଜିନିଷରୁ ଦୂରରେ ରହନ୍ତୁ ଆଉ ନିଜ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ । ଏହା ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ଏବଂ ଏକାଠି ମିଳିମିଶି ଆମେ ନିଜ ଦେଶକୁ ମଧ୍ୟ ଉପରକୁ ଉଠାଇବା, ଧନ୍ୟବାଦ ।

ନୀରଜ ଜୀ ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ । ଜଣାଶୁଣା ଆଥଲେଟ୍‌ ନିଖତ୍‌ ଜରିନ୍‌ ଜୀ ମଧ୍ୟ ଏ ବିଷୟରେ ନିଜ ମତ ରଖିଛନ୍ତି:

ଅଡିଓ....

ହାଏ...ମୋ ନାଁ ନିଖତ୍‌ ଜରିନ ଆଉ ମୁଁ ଦୁଇ ଥରର ୱାଲ୍‌ର୍ଡ ବକ୍ସିଙ୍ଗ୍‌ ଚାମ୍ପିଅନ୍‌ । ଯେପରିକି ଆମର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଜୀ ‘ମନ୍‌ କୀ ବାତ୍‌’ରେ ଓବେସିଟିକୁ ନେଇ କହିଛନ୍ତି ଏବଂ ମୁଁ ଭାବୁଛି ଯେ ଏହା ଏକ ଜାତୀୟ ସମସ୍ୟା । ଆମକୁ ନିଜର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବାର ଅଛି, କାରଣ ମେଦବହୁଳତା ଯେତେ ଶୀଘ୍ର ବ୍ୟାପିଚାଲିଛି ଆମର ଭାରତରେ, ତାକୁ ଆମେ ରୋକିବା ଦରକାର, ଆଉ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଦରକାର ଯେ ଆମଦ୍ୱାରା ଯେତିକି ହୋଇପାରିବ ସେତିକି ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଶୈଳୀକୁ ଆପଣାଇବା । ମୁଁ ନିଜେ ଜଣେ ଆଥଲେଟ୍‌ ହୋଇ ଚେଷ୍ଟା କରେ ଯେ ମୁଁ ନିୟମିତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଆହାର ଗ୍ରହଣ କରେ, କାରଣ ଯଦି ମୁଁ ଭୁଲ୍‌ରେ ବି ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଭୋଜନ ଖାଇଦିଏ କିମ୍ବା ମୁଁ ତେଲିଆ ଜିନିଷ ଖାଇଦିଏ ତେବେ ସେଥିଯୋଗୁଁ ମୋର ପ୍ରଦର୍ଶନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥାଏ ଆଉ ମୁଁ ରିଙ୍ଗ୍‌ରେ ଶୀଘ୍ର ଥକିଯାଏ । ତେଣୁ ମୁଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥାଏ ଯେ ମୁଁ ଯେତିକି ହୋଇପାରିବ ଖାଇବା ତେଲ ଭଳି ଜିନିଷକୁ କମ୍‌ ବ୍ୟବହାର କରିବି ଏବଂ ତା’ ପରିବର୍ତ୍ତେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଆହାର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବି ଆଉ ଦୈନିକ ଶାରୀରିକ ବ୍ୟାୟାମ କରିବି । ଏହାଦ୍ୱାରା ମୁଁ ସବୁବେଳେ ଫିଟ୍‌ ରହିଥାଏ ଏବଂ ମୁଁ ଭାବୁଛି ଯେ ଆମ ଭଳି ସାଧାରଣ ଲୋକ, ଯେଉଁମାନେ ସବୁଦିନ କାମକୁ ଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ମୁଁ ଭାବୁଛି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ଦରକାର ଆଉ କିଛି ନା କିଛି ଦୈନିକ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ; ଯାହାଦ୍ୱାରା ଆମେ ହୃଦ୍‌ଘାତ ଓ କର୍କଟ ଭଳି ରୋଗଗୁଡ଼ିକରୁ ଦୂରରେ ରହିପାରିବା ଓ ନିଜକୁ ନିଜେ ସୁସ୍ଥ ରଖିବା, କାହିଁକିନା ଆମେ ସୁସ୍ଥ ତ ଭାରତ ସୁସ୍ଥ ।

ସତରେ ନିଖତ୍‌ ଜୀ କେତେକ ବହୁତ ଭଲ କଥା କହିଲେ । ଆସନ୍ତୁ ଏବେ ଶୁଣିବା ଡ. ଦେବୀ ଶେଟ୍ଟି ଜୀ କ’ଣ କହୁଛନ୍ତି । ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି, ସେ ଜଣେ ବହୁତ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଡାକ୍ତର । ସେ ଏ ବିଷୟକୁ ନେଇ ନିରନ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।

ଅଡିଓ....

ମୁଁ ଆମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ବହୁତ ଲୋକପ୍ରିୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ‘ମନ୍‌ କୀ ବାତ୍‌’ରେ ମେଦବହୁଳତା ନେଇ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବାରୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛି । ଆଜି ମେଦବହୁଳତା କେବଳ ଛୋଟିଆ ସମସ୍ୟା ହୋଇ ରହିନାହିଁ; ଏହା ଗୁରୁତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟାରେ ପରିଣତ ହୋଇସାରିଛି । ଆଜିର ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅଧିକାଂଶ ମୋଟା ହୋଇଯାଉଛନ୍ତି । ଆଜି ମେଦବହୁଳତାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହୋଇଛି ନିମ୍ନମାନର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା, ବିଶେଷକରି ଭାତ, ରୁଟି ଓ ଚିନି ଭଳି କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍‌ ଅଧିକ ଥିବା ଜିନିଷ ଖାଇବା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟରେ ବହୁତ ପରିମାଣର ତେଲ ବ୍ୟବହାର କରିବା । ମେଦବହୁଳତା ହୃଦ୍‌ରୋଗ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର୍‌ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବଡ଼ ବଡ଼ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟାକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥାଏ । ତେଣୁ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କୁ ମୋର ଉପଦେଶ ହେଲା, ବ୍ୟାୟାମ ଆରମ୍ଭ କର, ଆହାର ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରଖ ଓ ସର୍ବଦା ନିଜକୁ କର୍ମପ୍ରବଣ କର ଏବଂ ନିଜ ଓଜନ ଉପରେ ଦୃଷ୍ଟି ରଖ । ଆଉ ଥରେ ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କର ସମସ୍ତଙ୍କର ସୁଖୀ ସୁସ୍ଥ ଭବିଷ୍ୟତ କାମନା କରି ରହୁଛି । ଈଶ୍ୱର ମଙ୍ଗଳ କରନ୍ତୁ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ଖାଦ୍ୟରେ ତେଲର କମ୍ ବ୍ୟବହାର ଏବଂ ମେଦବହୁଳତା ଦୂର କରିବା ଖାଲି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ରୁଚି ନୁହେଁ ବରଂ ପରିବାର ପ୍ରତି ଆମର ଏକ ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ । ଖାଦ୍ୟପେୟରେ ତେଲର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର ହୃଦରୋଗ, ମଧୁମେହ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଭଳି ଅନେକ ରୋଗର କାରଣ ହୋଇପାରେ । ନିଜ ଖାଦ୍ୟପେୟରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଆମେମାନେ ଆମର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ସୁଦୃଢ଼, ସୁସ୍ଥ ତଥା ରୋଗମୁକ୍ତ କରିପାରିବା । ସେଥିପାଇଁ ଆଉ ଡେରି ନ କରି ଏ ଦିଗରେ ଆମକୁ ପ୍ରୟାସ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହାକୁ ଆମେ ଜୀବନରେ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିବା ଉଚିତ । ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ଖେଳ ଖେଳରେ ଏହାକୁ ବହୁତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଢଙ୍ଗରେ କରିପାରିବା । ଯେମିତିକି ମୁଁ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ର ଆଜିର ଅଧ୍ୟାୟ ପରେ ୧୦ ଜଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିବି, ଆହ୍ୱାନ କରିବି କି ଆପଣମାନେ ନିଜ ଖାଦ୍ୟରେ ତେଲକୁ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ କମ୍ କରିପାରିବେ କି ? ତା’ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଏକଥା ମଧ୍ୟ ଅନୁରୋଧ କରିବି ଯେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଆହୁରି ୧୦ ଜଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହିଭଳି ଆହ୍ୱାନ ଦିଅନ୍ତୁ । ମୋର ବିଶ୍ୱାସ, ଏହାଦ୍ୱାରା ମେଦବହୁଳତା ସହିତ ଲଢ଼ିବା ବହୁତ ସହଜ ହେବ ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, Asiatic Lion, Hangul, Pygmy Hogs ଏବଂ Lion tailed Macaque ଏହି ଚାରୋଟି ମଧ୍ୟରେ କ’ଣ ସମାନତା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଆପଣମାନେ ଜାଣନ୍ତି କି? ତା’ର ଉତ୍ତର ହେଲା ଏସବୁ ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟ କୌଣସିଠାରେ ଦେଖାଯାନ୍ତି ନାହିଁ । କେବଳ ଆମ ଦେଶରେ ହିଁ ଦେଖାଯାନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ ଆମ ଦେଶରେ ବନସ୍ପତି ଏବଂ ଜୀବଜନ୍ତୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଗୋଟିଏ Vibrant Eco-system ରହିଛି ଏବଂ ଏହି ବନ୍ୟଜୀବମାନେ ଆମର ଇତିହାସ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ । ଅନେକ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଆମ ଦେବୀଦେବତାମାନଙ୍କର ବାହନ ଭାବରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି । ମଧ୍ୟଭାରତରେ ଅନେକ ଜନଜାତି ବାଘେଶ୍ୱରଙ୍କ ପୂଜା କରନ୍ତି । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ‘ବାଘୋବା’ ପୂଜନର ପରମ୍ପରା ରହିଆସିଛି । ଭଗବାନ ଆୟପ୍ପାଙ୍କର ମଧ୍ୟ ବାଘ ସହିତ ବହୁତ ଗଭୀର ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ସୁନ୍ଦରବନରେ ବୋନବିବିଙ୍କ ପୂଜାଅର୍ଚ୍ଚନା ହୁଏ, ଯାହାଙ୍କର ବାହନ ହେଉଛି ବାଘ । କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ହୁଲି ୱେଶା, ତାମିଲନାଡୁର ପୁଲି ଏବଂ କେରଳର ପୁଲିକଲି ଭଳି ଅନେକ ସାଂସ୍କୃତିକ ନୃତ୍ୟ ଅଛି, ଯାହା ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ବନ୍ୟଜୀବମାନଙ୍କ ସହିତ ଓତପ୍ରୋତ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ । ମୁଁ ଆମର ଆଦିବାସୀ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ଗଭୀର କୃତଜ୍ଞତା ଜ୍ଞାପନ କରିବି । କାରଣ ସେମାନେ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସୁରକ୍ଷା ସହ ଜଡ଼ିତ କାମରେ ଉତ୍ସାହର ସହିତ ଭାଗ ନେଉଛନ୍ତି । କର୍ଣ୍ଣାଟକର ବିଆର୍ଟି ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂରକ୍ଷଣ କେନ୍ଦ୍ରରେ ବାଘଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଲଗାତାର ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ଏହାର ଶ୍ରେୟ ସୋଲିଗା ଜନଜାତିକୁ ଯାଉଛି, ଯେଉଁମାନେ ବାଘକୁ ପୂଜା କରନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ପଶୁ-ମଣିଷ ସଂଘର୍ଷ ନାହିଁ କହିଲେ ଚଳେ । ଗୁଜୁରାଟରେ ବି ଲୋକମାନଙ୍କର ଗିର୍ ଅଭୟାରଣ୍ୟରେ ଏସିଆଟିକ୍ ସିଂହର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣରେ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଗଦାନ ରହିଛି । ପ୍ରକୃତି ସହିତ ସହାବସ୍ଥାନ କ’ଣ ସେମାନେ ଏହା ଦୁନିଆକୁ ଦେଖାଇଦେଇଛନ୍ତି । ବନ୍ଧୁଗଣ, ଏହିଭଳି ପ୍ରୟାସ ଯୋଗୁଁ ଗତ କେତେବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବାଘ, କଲରାପତରିଆ ବାଘ, Asiatic Lions, ଗଣ୍ଡା ଏବଂ ବାରାସିଂହାମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବଢ଼ିଛି ଏବଂ ଭାରତରେ ବନ୍ୟଜୀବମାନଙ୍କର ବିବିଧତା କେତେ ସୁନ୍ଦର ତାହା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଣିଧାନଯୋଗ୍ୟ । Asiatic Lions ଦେଶର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଥିବା ବେଳେ ପୂର୍ବ, ମଧ୍ୟ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ ବାଘ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାନ୍ତି । ସେହିଭଳି ଗଣ୍ଡା ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାଗରେ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ଭାରତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଗ କେବଳ ପ୍ରକୃତି ପାଇଁ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ସେକଥା ନୁହେଁ, ବରଂ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଅଙ୍ଗୀକାରବଦ୍ଧ । ମୁଁ ଅନୁରାଧା ରାଓ ଜୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛି, ଅନେକ ପୀଢ଼ି ଧରି ଆଣ୍ଡାମାନ ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପ ସହିତ ତାଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଅନୁରାଧା ଜୀ କମ୍ ବୟସରୁ ପଶୁ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ନିଜକୁ ସମର୍ପିତ କରିଦେଇଥିଲେ । ତିନି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ସେ ହରିଣ ଏବଂ ମୟୂର ସୁରକ୍ଷାକୁ ଏକ ମିଶନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ଏଠାକାର ଲୋକମାନେ ତ ତାଙ୍କୁ ‘ଡିଅର ଓମ୍ୟାନ୍’ ଭାବରେ ଡାକନ୍ତି । ଆସନ୍ତା ମାସର ଆରମ୍ଭରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ଦିବସ ପାଳନ କରିବା । ମୋର ଅନୁରୋଧ ଆପଣ ନିଶ୍ଚିତ ବନ୍ୟଜୀବ ସଂରକ୍ଷଣ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଲୋକମାନଙ୍କର ଉତ୍ସାହବର୍ଦ୍ଧନ କରନ୍ତୁ । ମୋ ପାଇଁ ଏହା ଖୁସିର ବିଷୟ ଯେ ଏବେ ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ କେତେକ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପ୍ ମଧ୍ୟ ଆଗକୁ ଆସିଛନ୍ତି ।

ବନ୍ଧୁଗଣ, ବର୍ତ୍ତମାନ ବୋର୍ଡ ପରୀକ୍ଷାର ସମୟ । ମୁଁ ମୋର ଯୁବ ବନ୍ଧୁମାନଙ୍କୁ ଅର୍ଥାତ୍ Exam Warriors ମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ବହୁତ ବହୁତ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଉଛି । ଆପଣ କୌଣସି ଚାପ ନ ନେଇ ସକାରାତ୍ମକ ମନୋବୃତ୍ତି ସହିତ ପରୀକ୍ଷା ଦିଅନ୍ତୁ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ‘ପରୀକ୍ଷା ପେ ଚର୍ଚ୍ଚା’ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ମୁଁ ଆମର Exam Warriors ମାନଙ୍କ ସହିତ ପରୀକ୍ଷା ସମ୍ବନ୍ଧିତ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ବିଷୟରେ କଥା ହୁଏ । ମୁଁ ବହୁତ ଖୁସି ଯେ ଏବେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏକ ସଂସ୍ଥାଗତ ରୂପ ନେବାକୁ ଯାଉଛି, Institutionalise ହେଉଛି । ଏହାସହିତ ନୂଆ ନୂଆ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମଧ୍ୟ ଯୋଗଦେବାରେ ଲାଗିଛନ୍ତି । ଏହି ବର୍ଷ ଆମେ ଗୋଟିଏ ନୂଆ ଫର୍ମାଟରେ ‘ପରୀକ୍ଷା ପେ ଚର୍ଚ୍ଚା’ କରିବାର ପ୍ରୟାସ କଲୁ । ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ ସହିତ ୮ଟି ଅଲଗା ଅଲଗା ଅଧ୍ୟାୟ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ କରାଗଲା । ଆମେ ମୋଟାମୋଟି ପରୀକ୍ଷାଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ ଖାଦ୍ୟପେୟ ଭଳି ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଚର୍ଚ୍ଚା କଲୁ । ଗତବର୍ଷ ଟପରମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ନିଜର ବିଚାର ଏବଂ ଅନୁଭୂତି ସମସ୍ତଙ୍କ ସହିତ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ । ଅନେକ ଯୁବକ ତାଙ୍କର ବାପା-ମାଆ ଏବଂ ଶିକ୍ଷକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏ ବିଷୟରେ ମୋତେ ପତ୍ର ଲେଖିଛନ୍ତି । ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ଫର୍ମାଟ ସେମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଲା, କାରଣ ଏଥିରେ ସବୁ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଚର୍ଚ୍ଚା କରାଗଲା । ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମରେ ମଧ୍ୟ ଆମର ଯୁବବନ୍ଧୁମାନେ ଏହି ଅଧ୍ୟାୟଗୁଡ଼ିକୁ ବହୁସଂଖ୍ୟାରେ ଦେଖିଛନ୍ତି । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ସୁନ୍ଦର ନର୍ସରୀରେ ଆୟୋଜିତ ହେବା ଆପଣମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନେକ ଲୋକଙ୍କୁ ବହୁତ ପସନ୍ଦ ହୋଇଛି । ମୋର ଯେଉଁ ଯୁବବନ୍ଧୁମାନେ ‘ପରୀକ୍ଷା ପେ ଚର୍ଚ୍ଚା’ର ଏହି ଅଧ୍ୟାୟଗୁଡ଼ିକୁ ଏଯାଏଁ ଦେଖିପାରିନାହାନ୍ତି ସେମାନେ ଏହାକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଦେଖନ୍ତୁ । ଏହିସବୁ ଅଧ୍ୟାୟଗୁଡ଼ିକ NamoAppରେ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ । ଆମ Exam Warriors ମାନଙ୍କୁ ପୁଣିଥରେ ମୋର ସନ୍ଦେଶ ହେଉଛି “Be happy and stress free”.

ମୋର ପ୍ରିୟ ସାଥୀଗଣ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ରେ ଏଥର ଏତିକି । ଆଗାମୀ ମାସରେ ପୁଣି ନୂଆ ନୂଆ ବିଷୟ ସହିତ ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ କରିବା । ଆପଣମାନେ ମୋତେ ନିଜର ପତ୍ର, ନିଜର ସନ୍ଦେଶ ପ୍ରେରଣ କରନ୍ତୁ । ସୁସ୍ଥ ରୁହନ୍ତୁ, ଆନନ୍ଦରେ ରୁହନ୍ତୁ । ବହୁତ ବହୁତ ଧନ୍ୟବାଦ । ନମସ୍କାର ।

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Gaurav munday March 29, 2025

    🍎🍎🍎
  • Devdatta Bhagwan Hatkar March 28, 2025

    🪷🪷🪷
  • Dr srushti March 27, 2025

    namo
  • AK10 March 24, 2025

    PM NAMO IS THE BEST EVER FOR INDIA!
  • Margang Tapo March 22, 2025

    vande mataram 🌈😙
  • ram Sagar pandey March 18, 2025

    🌹🌹🙏🙏🌹🌹🌹🙏🏻🌹जय श्रीराम🙏💐🌹जय माँ विन्ध्यवासिनी👏🌹💐ॐनमः शिवाय 🙏🌹🙏जय कामतानाथ की 🙏🌹🙏जय श्रीकृष्णा राधे राधे 🌹🙏🏻🌹🌹🌹🙏🙏🌹🌹🌹🙏🏻🌹जय श्रीराम🙏💐🌹जय माता दी 🚩🙏🙏🌹🌹🙏🙏🌹🌹
  • Jitendra Kumar March 18, 2025

    🙏🇮🇳
  • Prasanth reddi March 17, 2025

    జై బీజేపీ 🪷🪷🤝
  • ABHAY March 15, 2025

    Jai ho
  • Mudraganam Srinivas March 15, 2025

    👍
Explore More
୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

ଲୋକପ୍ରିୟ ଅଭିଭାଷଣ

୭୮ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଲାଲକିଲ୍ଲାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ

Media Coverage

"Huge opportunity": Japan delegation meets PM Modi, expressing their eagerness to invest in India
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Today, India is not just a Nation of Dreams but also a Nation That Delivers: PM Modi in TV9 Summit
March 28, 2025
QuoteToday, the world's eyes are on India: PM
QuoteIndia's youth is rapidly becoming skilled and driving innovation forward: PM
Quote"India First" has become the mantra of India's foreign policy: PM
QuoteToday, India is not just participating in the world order but also contributing to shaping and securing the future: PM
QuoteIndia has given Priority to humanity over monopoly: PM
QuoteToday, India is not just a Nation of Dreams but also a Nation That Delivers: PM

श्रीमान रामेश्वर गारु जी, रामू जी, बरुन दास जी, TV9 की पूरी टीम, मैं आपके नेटवर्क के सभी दर्शकों का, यहां उपस्थित सभी महानुभावों का अभिनंदन करता हूं, इस समिट के लिए बधाई देता हूं।

TV9 नेटवर्क का विशाल रीजनल ऑडियंस है। और अब तो TV9 का एक ग्लोबल ऑडियंस भी तैयार हो रहा है। इस समिट में अनेक देशों से इंडियन डायस्पोरा के लोग विशेष तौर पर लाइव जुड़े हुए हैं। कई देशों के लोगों को मैं यहां से देख भी रहा हूं, वे लोग वहां से वेव कर रहे हैं, हो सकता है, मैं सभी को शुभकामनाएं देता हूं। मैं यहां नीचे स्क्रीन पर हिंदुस्तान के अनेक शहरों में बैठे हुए सब दर्शकों को भी उतने ही उत्साह, उमंग से देख रहा हूं, मेरी तरफ से उनका भी स्वागत है।

साथियों,

आज विश्व की दृष्टि भारत पर है, हमारे देश पर है। दुनिया में आप किसी भी देश में जाएं, वहां के लोग भारत को लेकर एक नई जिज्ञासा से भरे हुए हैं। आखिर ऐसा क्या हुआ कि जो देश 70 साल में ग्यारहवें नंबर की इकोनॉमी बना, वो महज 7-8 साल में पांचवे नंबर की इकोनॉमी बन गया? अभी IMF के नए आंकड़े सामने आए हैं। वो आंकड़े कहते हैं कि भारत, दुनिया की एकमात्र मेजर इकोनॉमी है, जिसने 10 वर्षों में अपने GDP को डबल किया है। बीते दशक में भारत ने दो लाख करोड़ डॉलर, अपनी इकोनॉमी में जोड़े हैं। GDP का डबल होना सिर्फ आंकड़ों का बदलना मात्र नहीं है। इसका impact देखिए, 25 करोड़ लोग गरीबी से बाहर निकले हैं, और ये 25 करोड़ लोग एक नियो मिडिल क्लास का हिस्सा बने हैं। ये नियो मिडिल क्लास, एक प्रकार से नई ज़िंदगी शुरु कर रहा है। ये नए सपनों के साथ आगे बढ़ रहा है, हमारी इकोनॉमी में कंट्रीब्यूट कर रहा है, और उसको वाइब्रेंट बना रहा है। आज दुनिया की सबसे बड़ी युवा आबादी हमारे भारत में है। ये युवा, तेज़ी से स्किल्ड हो रहा है, इनोवेशन को गति दे रहा है। और इन सबके बीच, भारत की फॉरेन पॉलिसी का मंत्र बन गया है- India First, एक जमाने में भारत की पॉलिसी थी, सबसे समान रूप से दूरी बनाकर चलो, Equi-Distance की पॉलिसी, आज के भारत की पॉलिसी है, सबके समान रूप से करीब होकर चलो, Equi-Closeness की पॉलिसी। दुनिया के देश भारत की ओपिनियन को, भारत के इनोवेशन को, भारत के एफर्ट्स को, जैसा महत्व आज दे रहे हैं, वैसा पहले कभी नहीं हुआ। आज दुनिया की नजर भारत पर है, आज दुनिया जानना चाहती है, What India Thinks Today.

|

साथियों,

भारत आज, वर्ल्ड ऑर्डर में सिर्फ पार्टिसिपेट ही नहीं कर रहा, बल्कि फ्यूचर को शेप और सेक्योर करने में योगदान दे रहा है। दुनिया ने ये कोरोना काल में अच्छे से अनुभव किया है। दुनिया को लगता था कि हर भारतीय तक वैक्सीन पहुंचने में ही, कई-कई साल लग जाएंगे। लेकिन भारत ने हर आशंका को गलत साबित किया। हमने अपनी वैक्सीन बनाई, हमने अपने नागरिकों का तेज़ी से वैक्सीनेशन कराया, और दुनिया के 150 से अधिक देशों तक दवाएं और वैक्सीन्स भी पहुंचाईं। आज दुनिया, और जब दुनिया संकट में थी, तब भारत की ये भावना दुनिया के कोने-कोने तक पहुंची कि हमारे संस्कार क्या हैं, हमारा तौर-तरीका क्या है।

साथियों,

अतीत में दुनिया ने देखा है कि दूसरे विश्व युद्ध के बाद जब भी कोई वैश्विक संगठन बना, उसमें कुछ देशों की ही मोनोपोली रही। भारत ने मोनोपोली नहीं बल्कि मानवता को सर्वोपरि रखा। भारत ने, 21वीं सदी के ग्लोबल इंस्टीट्यूशन्स के गठन का रास्ता बनाया, और हमने ये ध्यान रखा कि सबकी भागीदारी हो, सबका योगदान हो। जैसे प्राकृतिक आपदाओं की चुनौती है। देश कोई भी हो, इन आपदाओं से इंफ्रास्ट्रक्चर को भारी नुकसान होता है। आज ही म्यांमार में जो भूकंप आया है, आप टीवी पर देखें तो बहुत बड़ी-बड़ी इमारतें ध्वस्त हो रही हैं, ब्रिज टूट रहे हैं। और इसलिए भारत ने Coalition for Disaster Resilient Infrastructure - CDRI नाम से एक वैश्विक नया संगठन बनाने की पहल की। ये सिर्फ एक संगठन नहीं, बल्कि दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं के लिए तैयार करने का संकल्प है। भारत का प्रयास है, प्राकृतिक आपदा से, पुल, सड़कें, बिल्डिंग्स, पावर ग्रिड, ऐसा हर इंफ्रास्ट्रक्चर सुरक्षित रहे, सुरक्षित निर्माण हो।

साथियों,

भविष्य की चुनौतियों से निपटने के लिए हर देश का मिलकर काम करना बहुत जरूरी है। ऐसी ही एक चुनौती है, हमारे एनर्जी रिसोर्सेस की। इसलिए पूरी दुनिया की चिंता करते हुए भारत ने International Solar Alliance (ISA) का समाधान दिया है। ताकि छोटे से छोटा देश भी सस्टेनबल एनर्जी का लाभ उठा सके। इससे क्लाइमेट पर तो पॉजिटिव असर होगा ही, ये ग्लोबल साउथ के देशों की एनर्जी नीड्स को भी सिक्योर करेगा। और आप सबको ये जानकर गर्व होगा कि भारत के इस प्रयास के साथ, आज दुनिया के सौ से अधिक देश जुड़ चुके हैं।

साथियों,

बीते कुछ समय से दुनिया, ग्लोबल ट्रेड में असंतुलन और लॉजिस्टिक्स से जुड़ी challenges का सामना कर रही है। इन चुनौतियों से निपटने के लिए भी भारत ने दुनिया के साथ मिलकर नए प्रयास शुरु किए हैं। India–Middle East–Europe Economic Corridor (IMEC), ऐसा ही एक महत्वाकांक्षी प्रोजेक्ट है। ये प्रोजेक्ट, कॉमर्स और कनेक्टिविटी के माध्यम से एशिया, यूरोप और मिडिल ईस्ट को जोड़ेगा। इससे आर्थिक संभावनाएं तो बढ़ेंगी ही, दुनिया को अल्टरनेटिव ट्रेड रूट्स भी मिलेंगे। इससे ग्लोबल सप्लाई चेन भी और मजबूत होगी।

|

साथियों,

ग्लोबल सिस्टम्स को, अधिक पार्टिसिपेटिव, अधिक डेमोक्रेटिक बनाने के लिए भी भारत ने अनेक कदम उठाए हैं। और यहीं, यहीं पर ही भारत मंडपम में जी-20 समिट हुई थी। उसमें अफ्रीकन यूनियन को जी-20 का परमानेंट मेंबर बनाया गया है। ये बहुत बड़ा ऐतिहासिक कदम था। इसकी मांग लंबे समय से हो रही थी, जो भारत की प्रेसीडेंसी में पूरी हुई। आज ग्लोबल डिसीजन मेकिंग इंस्टीट्यूशन्स में भारत, ग्लोबल साउथ के देशों की आवाज़ बन रहा है। International Yoga Day, WHO का ग्लोबल सेंटर फॉर ट्रेडिशनल मेडिसिन, आर्टिफिशियल इंटेलीजेंस के लिए ग्लोबल फ्रेमवर्क, ऐसे कितने ही क्षेत्रों में भारत के प्रयासों ने नए वर्ल्ड ऑर्डर में अपनी मजबूत उपस्थिति दर्ज कराई है, और ये तो अभी शुरूआत है, ग्लोबल प्लेटफॉर्म पर भारत का सामर्थ्य नई ऊंचाई की तरफ बढ़ रहा है।

साथियों,

21वीं सदी के 25 साल बीत चुके हैं। इन 25 सालों में 11 साल हमारी सरकार ने देश की सेवा की है। और जब हम What India Thinks Today उससे जुड़ा सवाल उठाते हैं, तो हमें ये भी देखना होगा कि Past में क्या सवाल थे, क्या जवाब थे। इससे TV9 के विशाल दर्शक समूह को भी अंदाजा होगा कि कैसे हम, निर्भरता से आत्मनिर्भरता तक, Aspirations से Achievement तक, Desperation से Development तक पहुंचे हैं। आप याद करिए, एक दशक पहले, गांव में जब टॉयलेट का सवाल आता था, तो माताओं-बहनों के पास रात ढलने के बाद और भोर होने से पहले का ही जवाब होता था। आज उसी सवाल का जवाब स्वच्छ भारत मिशन से मिलता है। 2013 में जब कोई इलाज की बात करता था, तो महंगे इलाज की चर्चा होती थी। आज उसी सवाल का समाधान आयुष्मान भारत में नजर आता है। 2013 में किसी गरीब की रसोई की बात होती थी, तो धुएं की तस्वीर सामने आती थी। आज उसी समस्या का समाधान उज्ज्वला योजना में दिखता है। 2013 में महिलाओं से बैंक खाते के बारे में पूछा जाता था, तो वो चुप्पी साध लेती थीं। आज जनधन योजना के कारण, 30 करोड़ से ज्यादा बहनों का अपना बैंक अकाउंट है। 2013 में पीने के पानी के लिए कुएं और तालाबों तक जाने की मजबूरी थी। आज उसी मजबूरी का हल हर घर नल से जल योजना में मिल रहा है। यानि सिर्फ दशक नहीं बदला, बल्कि लोगों की ज़िंदगी बदली है। और दुनिया भी इस बात को नोट कर रही है, भारत के डेवलपमेंट मॉडल को स्वीकार रही है। आज भारत सिर्फ Nation of Dreams नहीं, बल्कि Nation That Delivers भी है।

साथियों,

जब कोई देश, अपने नागरिकों की सुविधा और समय को महत्व देता है, तब उस देश का समय भी बदलता है। यही आज हम भारत में अनुभव कर रहे हैं। मैं आपको एक उदाहरण देता हूं। पहले पासपोर्ट बनवाना कितना बड़ा काम था, ये आप जानते हैं। लंबी वेटिंग, बहुत सारे कॉम्प्लेक्स डॉक्यूमेंटेशन का प्रोसेस, अक्सर राज्यों की राजधानी में ही पासपोर्ट केंद्र होते थे, छोटे शहरों के लोगों को पासपोर्ट बनवाना होता था, तो वो एक-दो दिन कहीं ठहरने का इंतजाम करके चलते थे, अब वो हालात पूरी तरह बदल गया है, एक आंकड़े पर आप ध्यान दीजिए, पहले देश में सिर्फ 77 पासपोर्ट सेवा केंद्र थे, आज इनकी संख्या 550 से ज्यादा हो गई है। पहले पासपोर्ट बनवाने में, और मैं 2013 के पहले की बात कर रहा हूं, मैं पिछले शताब्दी की बात नहीं कर रहा हूं, पासपोर्ट बनवाने में जो वेटिंग टाइम 50 दिन तक होता था, वो अब 5-6 दिन तक सिमट गया है।

साथियों,

ऐसा ही ट्रांसफॉर्मेशन हमने बैंकिंग इंफ्रास्ट्रक्चर में भी देखा है। हमारे देश में 50-60 साल पहले बैंकों का नेशनलाइजेशन किया गया, ये कहकर कि इससे लोगों को बैंकिंग सुविधा सुलभ होगी। इस दावे की सच्चाई हम जानते हैं। हालत ये थी कि लाखों गांवों में बैंकिंग की कोई सुविधा ही नहीं थी। हमने इस स्थिति को भी बदला है। ऑनलाइन बैंकिंग तो हर घर में पहुंचाई है, आज देश के हर 5 किलोमीटर के दायरे में कोई न कोई बैंकिंग टच प्वाइंट जरूर है। और हमने सिर्फ बैंकिंग इंफ्रास्ट्रक्चर का ही दायरा नहीं बढ़ाया, बल्कि बैंकिंग सिस्टम को भी मजबूत किया। आज बैंकों का NPA बहुत कम हो गया है। आज बैंकों का प्रॉफिट, एक लाख 40 हज़ार करोड़ रुपए के नए रिकॉर्ड को पार कर चुका है। और इतना ही नहीं, जिन लोगों ने जनता को लूटा है, उनको भी अब लूटा हुआ धन लौटाना पड़ रहा है। जिस ED को दिन-रात गालियां दी जा रही है, ED ने 22 हज़ार करोड़ रुपए से अधिक वसूले हैं। ये पैसा, कानूनी तरीके से उन पीड़ितों तक वापिस पहुंचाया जा रहा है, जिनसे ये पैसा लूटा गया था।

साथियों,

Efficiency से गवर्नमेंट Effective होती है। कम समय में ज्यादा काम हो, कम रिसोर्सेज़ में अधिक काम हो, फिजूलखर्ची ना हो, रेड टेप के बजाय रेड कार्पेट पर बल हो, जब कोई सरकार ये करती है, तो समझिए कि वो देश के संसाधनों को रिस्पेक्ट दे रही है। और पिछले 11 साल से ये हमारी सरकार की बड़ी प्राथमिकता रहा है। मैं कुछ उदाहरणों के साथ अपनी बात बताऊंगा।

|

साथियों,

अतीत में हमने देखा है कि सरकारें कैसे ज्यादा से ज्यादा लोगों को मिनिस्ट्रीज में accommodate करने की कोशिश करती थीं। लेकिन हमारी सरकार ने अपने पहले कार्यकाल में ही कई मंत्रालयों का विलय कर दिया। आप सोचिए, Urban Development अलग मंत्रालय था और Housing and Urban Poverty Alleviation अलग मंत्रालय था, हमने दोनों को मर्ज करके Housing and Urban Affairs मंत्रालय बना दिया। इसी तरह, मिनिस्ट्री ऑफ ओवरसीज़ अफेयर्स अलग था, विदेश मंत्रालय अलग था, हमने इन दोनों को भी एक साथ जोड़ दिया, पहले जल संसाधन, नदी विकास मंत्रालय अलग था, और पेयजल मंत्रालय अलग था, हमने इन्हें भी जोड़कर जलशक्ति मंत्रालय बना दिया। हमने राजनीतिक मजबूरी के बजाय, देश की priorities और देश के resources को आगे रखा।

साथियों,

हमारी सरकार ने रूल्स और रेगुलेशन्स को भी कम किया, उन्हें आसान बनाया। करीब 1500 ऐसे कानून थे, जो समय के साथ अपना महत्व खो चुके थे। उनको हमारी सरकार ने खत्म किया। करीब 40 हज़ार, compliances को हटाया गया। ऐसे कदमों से दो फायदे हुए, एक तो जनता को harassment से मुक्ति मिली, और दूसरा, सरकारी मशीनरी की एनर्जी भी बची। एक और Example GST का है। 30 से ज्यादा टैक्सेज़ को मिलाकर एक टैक्स बना दिया गया है। इसको process के, documentation के हिसाब से देखें तो कितनी बड़ी बचत हुई है।

साथियों,

सरकारी खरीद में पहले कितनी फिजूलखर्ची होती थी, कितना करप्शन होता था, ये मीडिया के आप लोग आए दिन रिपोर्ट करते थे। हमने, GeM यानि गवर्नमेंट ई-मार्केटप्लेस प्लेटफॉर्म बनाया। अब सरकारी डिपार्टमेंट, इस प्लेटफॉर्म पर अपनी जरूरतें बताते हैं, इसी पर वेंडर बोली लगाते हैं और फिर ऑर्डर दिया जाता है। इसके कारण, भ्रष्टाचार की गुंजाइश कम हुई है, और सरकार को एक लाख करोड़ रुपए से अधिक की बचत भी हुई है। डायरेक्ट बेनिफिट ट्रांसफर- DBT की जो व्यवस्था भारत ने बनाई है, उसकी तो दुनिया में चर्चा है। DBT की वजह से टैक्स पेयर्स के 3 लाख करोड़ रुपए से ज्यादा, गलत हाथों में जाने से बचे हैं। 10 करोड़ से ज्यादा फर्ज़ी लाभार्थी, जिनका जन्म भी नहीं हुआ था, जो सरकारी योजनाओं का फायदा ले रहे थे, ऐसे फर्जी नामों को भी हमने कागजों से हटाया है।

साथियों,

 

हमारी सरकार टैक्स की पाई-पाई का ईमानदारी से उपयोग करती है, और टैक्सपेयर का भी सम्मान करती है, सरकार ने टैक्स सिस्टम को टैक्सपेयर फ्रेंडली बनाया है। आज ITR फाइलिंग का प्रोसेस पहले से कहीं ज्यादा सरल और तेज़ है। पहले सीए की मदद के बिना, ITR फाइल करना मुश्किल होता था। आज आप कुछ ही समय के भीतर खुद ही ऑनलाइन ITR फाइल कर पा रहे हैं। और रिटर्न फाइल करने के कुछ ही दिनों में रिफंड आपके अकाउंट में भी आ जाता है। फेसलेस असेसमेंट स्कीम भी टैक्सपेयर्स को परेशानियों से बचा रही है। गवर्नेंस में efficiency से जुड़े ऐसे अनेक रिफॉर्म्स ने दुनिया को एक नया गवर्नेंस मॉडल दिया है।

साथियों,

पिछले 10-11 साल में भारत हर सेक्टर में बदला है, हर क्षेत्र में आगे बढ़ा है। और एक बड़ा बदलाव सोच का आया है। आज़ादी के बाद के अनेक दशकों तक, भारत में ऐसी सोच को बढ़ावा दिया गया, जिसमें सिर्फ विदेशी को ही बेहतर माना गया। दुकान में भी कुछ खरीदने जाओ, तो दुकानदार के पहले बोल यही होते थे – भाई साहब लीजिए ना, ये तो इंपोर्टेड है ! आज स्थिति बदल गई है। आज लोग सामने से पूछते हैं- भाई, मेड इन इंडिया है या नहीं है?

साथियों,

आज हम भारत की मैन्युफैक्चरिंग एक्सीलेंस का एक नया रूप देख रहे हैं। अभी 3-4 दिन पहले ही एक न्यूज आई है कि भारत ने अपनी पहली MRI मशीन बना ली है। अब सोचिए, इतने दशकों तक हमारे यहां स्वदेशी MRI मशीन ही नहीं थी। अब मेड इन इंडिया MRI मशीन होगी तो जांच की कीमत भी बहुत कम हो जाएगी।

|

साथियों,

आत्मनिर्भर भारत और मेक इन इंडिया अभियान ने, देश के मैन्युफैक्चरिंग सेक्टर को एक नई ऊर्जा दी है। पहले दुनिया भारत को ग्लोबल मार्केट कहती थी, आज वही दुनिया, भारत को एक बड़े Manufacturing Hub के रूप में देख रही है। ये सक्सेस कितनी बड़ी है, इसके उदाहरण आपको हर सेक्टर में मिलेंगे। जैसे हमारी मोबाइल फोन इंडस्ट्री है। 2014-15 में हमारा एक्सपोर्ट, वन बिलियन डॉलर तक भी नहीं था। लेकिन एक दशक में, हम ट्वेंटी बिलियन डॉलर के फिगर से भी आगे निकल चुके हैं। आज भारत ग्लोबल टेलिकॉम और नेटवर्किंग इंडस्ट्री का एक पावर सेंटर बनता जा रहा है। Automotive Sector की Success से भी आप अच्छी तरह परिचित हैं। इससे जुड़े Components के एक्सपोर्ट में भी भारत एक नई पहचान बना रहा है। पहले हम बहुत बड़ी मात्रा में मोटर-साइकल पार्ट्स इंपोर्ट करते थे। लेकिन आज भारत में बने पार्ट्स UAE और जर्मनी जैसे अनेक देशों तक पहुंच रहे हैं। सोलर एनर्जी सेक्टर ने भी सफलता के नए आयाम गढ़े हैं। हमारे सोलर सेल्स, सोलर मॉड्यूल का इंपोर्ट कम हो रहा है और एक्सपोर्ट्स 23 गुना तक बढ़ गए हैं। बीते एक दशक में हमारा डिफेंस एक्सपोर्ट भी 21 गुना बढ़ा है। ये सारी अचीवमेंट्स, देश की मैन्युफैक्चरिंग इकोनॉमी की ताकत को दिखाती है। ये दिखाती है कि भारत में कैसे हर सेक्टर में नई जॉब्स भी क्रिएट हो रही हैं।

साथियों,

TV9 की इस समिट में, विस्तार से चर्चा होगी, अनेक विषयों पर मंथन होगा। आज हम जो भी सोचेंगे, जिस भी विजन पर आगे बढ़ेंगे, वो हमारे आने वाले कल को, देश के भविष्य को डिजाइन करेगा। पिछली शताब्दी के इसी दशक में, भारत ने एक नई ऊर्जा के साथ आजादी के लिए नई यात्रा शुरू की थी। और हमने 1947 में आजादी हासिल करके भी दिखाई। अब इस दशक में हम विकसित भारत के लक्ष्य के लिए चल रहे हैं। और हमें 2047 तक विकसित भारत का सपना जरूर पूरा करना है। और जैसा मैंने लाल किले से कहा है, इसमें सबका प्रयास आवश्यक है। इस समिट का आयोजन कर, TV9 ने भी अपनी तरफ से एक positive initiative लिया है। एक बार फिर आप सभी को इस समिट की सफलता के लिए मेरी ढेर सारी शुभकामनाएं हैं।

मैं TV9 को विशेष रूप से बधाई दूंगा, क्योंकि पहले भी मीडिया हाउस समिट करते रहे हैं, लेकिन ज्यादातर एक छोटे से फाइव स्टार होटल के कमरे में, वो समिट होती थी और बोलने वाले भी वही, सुनने वाले भी वही, कमरा भी वही। TV9 ने इस परंपरा को तोड़ा और ये जो मॉडल प्लेस किया है, 2 साल के भीतर-भीतर देख लेना, सभी मीडिया हाउस को यही करना पड़ेगा। यानी TV9 Thinks Today वो बाकियों के लिए रास्ता खोल देगा। मैं इस प्रयास के लिए बहुत-बहुत अभिनंदन करता हूं, आपकी पूरी टीम को, और सबसे बड़ी खुशी की बात है कि आपने इस इवेंट को एक मीडिया हाउस की भलाई के लिए नहीं, देश की भलाई के लिए आपने उसकी रचना की। 50,000 से ज्यादा नौजवानों के साथ एक मिशन मोड में बातचीत करना, उनको जोड़ना, उनको मिशन के साथ जोड़ना और उसमें से जो बच्चे सिलेक्ट होकर के आए, उनकी आगे की ट्रेनिंग की चिंता करना, ये अपने आप में बहुत अद्भुत काम है। मैं आपको बहुत बधाई देता हूं। जिन नौजवानों से मुझे यहां फोटो निकलवाने का मौका मिला है, मुझे भी खुशी हुई कि देश के होनहार लोगों के साथ, मैं अपनी फोटो निकलवा पाया। मैं इसे अपना सौभाग्य मानता हूं दोस्तों कि आपके साथ मेरी फोटो आज निकली है। और मुझे पक्का विश्वास है कि सारी युवा पीढ़ी, जो मुझे दिख रही है, 2047 में जब देश विकसित भारत बनेगा, सबसे ज्यादा बेनिफिशियरी आप लोग हैं, क्योंकि आप उम्र के उस पड़ाव पर होंगे, जब भारत विकसित होगा, आपके लिए मौज ही मौज है। आपको बहुत-बहुत शुभकामनाएं।

धन्यवाद।