ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ “ଗୋବର-ଧନ”(ବାୟୋ-ସିଏନଜି) ପ୍ଲାଣ୍ଟ ଆଜି (୧୯.୦୨.୨୦୨୨) ଇନ୍ଦୋରଠାରେ ଭିଡିଓ କନ୍ଫରେନ୍ସିଂ ଜରିଆରେ ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଛନ୍ତି । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ରାଜ୍ୟପାଳ ମଙ୍ଗୁଭାଇ ସି. ପଟେଲ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଶିବରାଜ ସିଂ ଚୌହ୍ୱାନ, କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ହରଦୀପ ସିଂହପୁରୀ, ଡକ୍ଟର ବିରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ଓ ଶ୍ରୀ କୁଶଳ କିଶୋର ଏହି ଅବସରରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ ।
ରାଣୀ ଅହଲ୍ୟା ବାଈ ଓ ଇନ୍ଦୋର ସହିତ ଥିବା ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବତାରଣା କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତାଙ୍କ ଭାଷଣ ରଖିଥିଲେ । ଇନ୍ଦୋର କହିଲେ ରାଣୀ ଅହଲ୍ୟା ବାଈ ହୋଲକାରୀ ଓ ତାଙ୍କର ସେବା ମନୋଭାବ ମନେ ପଡିଥାଏ । ସମୟର ଅବଲୀଳା କ୍ରମେ ଇନ୍ଦୋର ଭଲରୁ ଭଲ ହୋଇଛି ସତ୍, କିନ୍ତୁ ଦେବୀ ଅହଲ୍ୟା ବାଈଙ୍କ ପ୍ରେରଣା ଭୁଲି ନାହିଁ ଓ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଇନ୍ଦୋର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଓ ନାଗରୀୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟକୁ ମନେ ପକାଇ ଦିଏ ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି । କାଶୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ଧାମରେ ମଧ୍ୟ ଦେବୀ ଅହଲ୍ୟା ବାଈଙ୍କ ମନୋରମ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି ବିଷୟରେ ସେ କହିଥିଲେ । ଗୋବର ଧନର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସହରୀ ଘରୋଇ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ , ପଶୁପାଳନ କ୍ଷେତ୍ର ଓ ଗୋରୁଗାଈଙ୍କ ବର୍ଜ୍ୟ ହେଉଛି ଗୋବରଧନ । ବର୍ଜ୍ୟରୁ ଗୋବଦ୍ଧର୍ନ, ଗୋବର ଧନରୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଇନ୍ଧନ,ସ୍ୱଚ୍ଛ ଇନ୍ଧନରୁ ଶକ୍ତି ଏକ ଜୀବନଚକ୍ର ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଆଗାମୀ ଦୁଇବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶର ୭୫ଟି ବୃହତ ପୌରପାଳିକାରେ ଗୋବର ଧନ ସିଏନଜି ପ୍ଲାଣ୍ଟ ସ୍ଥାପିତ ହେବ ବୋଲି କହିଥିଲେ । “ଭାରତୀୟ ସହରଗୁଡିକୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ମୁକ୍ତ, ପରିଷ୍କାର ଓ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଏହି ଅଭିଯାନ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଭାବେ ଚାଲିବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ କେବଳ ସହର ନୁହଁ, ଗୋବର ଧନ ପ୍ଲାଣ୍ଟ ଗୁଡିକ ଗ୍ରାମାଚଂଳରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବ । ଏହା ବୁଲା ଗାଈଗୋରୁଙ୍କ ନିରାଶ୍ରୟ ଅବସ୍ଥାର ସମାଧାନ କରିବା ସହ ଭାରତରେ ଜଳବାୟୁ ଜନିତ ଅଙ୍ଗୀକାରବଦ୍ଧତା ମଧ୍ୟ ସାକାର କରିବ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଗତ ସାତବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସରକାର ଏହି ସମସ୍ୟାର ଅସ୍ଥାୟୀ ବା ତାଳିପକା ସମାଧାନ ନ କରି ସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରୁଛନ୍ତି । ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଦେଶରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟନ୍ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ହଜାର ଏକର ଜାଗା ମାଡି ବସିବା ସହ ବାୟୁ ଓ ଜଳ ଦୂଷିତ କରି ଅନେକ ରୋଗର କାରଣ ହେଉଥିବାରୁ ସରକାର ଏଗୁଡିକୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନ ଯୋଗୁଁ ମଧ୍ୟ ମହିଳାମାନଙ୍କ ମର୍ଯ୍ୟାଦା ବୃଦ୍ଧି ଘଟିବା ସହ ସହର ଓ ଗ୍ରାମ ପରିମଳ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ସରଳ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଉଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ଆଗାମୀ ଦୁଇ ତିନି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସରକାର ଏହି ଆବର୍ଜନାର ପାହାଡକୁ ସବୁଜିମାରେ ଭରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି । ୨୦୧୪ ମସିହା ପରଠାରୁ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ପରିଚାଳନା ଦେଶର ଚାରିଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଏକକ ବ୍ୟବହାରକ୍ଷମ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକରୁ ମୁକ୍ତ ହେବା ଲାଗି ୧୬ଶହ ସଂସ୍ଥା କାମରେ ଲାଗିଛନ୍ତି ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ପରିମଳ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ରେଖାଟାଣି ପରିମଳ ଯୋଗୁଁ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସହ ଏକ ନୂତନ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଜନ୍ମ ଦେବ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି । ଏ ଦିଗରେ ସେ ଇନ୍ଦୋର ପରିମଳଯୁକ୍ତ ସହରର ଉଦାହରଣ ଦେଇଥିଲେ । “ସରକାର ଯଥାସମ୍ଭବ ଭାରତୀୟ ନଗରୀଗୁଡିକୁ ୱାଟର ପ୍ଲସ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱା ଆରୋପ କରାଯାଇଛି ।
ଗତ ସାତ ଆଠବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପେଟ୍ରୋଲ ସହ ଇଥାନଲ ମିଶ୍ରଣ ଶତକଡା ଏକ ଭାଗରୁ ଆଠ ଭାଗକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ବୋଲି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଇଥାନଲ ଉତ୍ପାଦନ ୪୦କୋଟି ଲିଟରରୁ ୩୦୦କୋଟି ଲିଟରକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ଯୋଗୁଁ ଚିନି କାରଖାନା ଓ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି ।
ବଜେଟରେ ନିଆଯାଇଥିବା ଏକ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି । କୋଇଲାରୁ ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ କୁଟା ବା ଛଣକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବେ ବୋଲି ନିଷ୍ପତ୍ତିି ହୋଇଛି । “ଏହା ଚାଷୀମାନଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ଉନ୍ମେଳନ କରିବା ସହ କୃଷି ବଜ୍ୟବସ୍ତୁରୁ ଅତିରିକ୍ତ ଆୟ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରିବ।”
ଦେଶର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ଅକ୍ଳାନ୍ତ ପରିଶ୍ରମ କରୁଥିବା ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଥିଲେ । ବିଶେଷକରି ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ କାଳରେ ସେମାନଙ୍କ ସେବା ମନୋଭାବ ପାଇଁ ସେ ସେମାନଙ୍କୁ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଥିଲେ । କୁମ୍ଭ ବେଳେ ପ୍ରୟାଗରାଜରେ ସେ କିପରି ସଫାଇ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଦ ପ୍ରକ୍ଷାଳନ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇଥିଲେ ତାହାର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।
ପୃଷ୍ଠଭୂମି
ସହରଗୁଡିକୁ ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା ମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନିକଟରେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ମିଶନ ଅର୍ବାନ ୨.୦ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ‘ନଷ୍ଟରୁ ସମ୍ପଦ’ ଓ ‘ଚକ୍ରୀୟ ଅର୍ଥନୀତି’ ନୀତିରେ ଏହି ମିଶନ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହୋଇ ସମ୍ପଦର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଓ ଦୁଇଟି ଯାକ ନିମନ୍ତେ ଇନ୍ଦୋର ବାୟୋ ସିଏନଜି ପ୍ଲାଣ୍ଟ ଏକ ଉଦାହରଣ । ଆଜି (୧୯.୨.୨୦୨୨) ଉଦ୍ଘାଟିତ କାରଖାନାରେ ଦୈନିକ ୫୫୦ଟନ୍ ଜୈବିକ ତରଳ ବଜ୍ୟବସ୍ତୁ ପରିଚାଳନା ସାମର୍ଥ୍ୟ ରହିଛି । ଏହା ଦୈନିକ ୧୭ହଜାର କେଜି ସିଏନଜି ଓ ଶହେ ଟନ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୈବିକ ଖତ ଉତ୍ପାଦନ କରିବ । ଏହି କାରଖାନାରୁ କୌଣସି ବଜ୍ୟ ବା ଅବଶେଷ ବାହାରିବ ନାହିଁ । ଏହାଛଡା ଏହି କାରଖାନା ଯୋଗୁଁ ବହୁ ମୁଖି ପରିବେଶଗତ ସୁବିଧା ମିଳିବ । ତାହାହେଲା ଗ୍ରୀନ ହାଉସ ଗ୍ୟାସ ଉତ୍ସରଣ ହ୍ରାସ, ସବୁଜ ଶକ୍ତି ସହ ସାରଭାବେ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଜୈବିକ ଖତ ମିଳିପାରିବ ।
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା ଲାଗି ଇନ୍ଦୋର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଶକ୍ତି ପ୍ରାଇଭେଟ ଲିମିଟେଡ ନାମକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସଂସ୍ଥା ଇନ୍ଦୋର ପୌର ନିଗମ (ଆଇଏମସି) ଏବଂ ଇଣ୍ଡୋ ଏନଭାର୍ନୋ ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ ସୁଲ୍ୟସନ ଲିମିଟେଡ (ଆଇଇଆଇଏସଏଲ) ଦ୍ୱାରା ସରକାରୀ ଓ ଘରୋଇ ଭାଗିଦାରୀ ଭିତ୍ତିରେ ତିଆରି ହୋଇଛି । ଏଥିରେ ୧୫୦କୋଟି ଟଙ୍କାର ଶତ ପ୍ରତିଶତ ମୂଳ ପୁଞ୍ଜିବିନିଯୋଗ ଆଇଇଆଇଏସଏଲ ଦ୍ୱାରା କରାହେବ । ତେବେ ଇନ୍ଦୋର ପୌରନିଗମ କାରଖାନାରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଶତକଡା ୫୦ଭାଗ ସିଏନଜି କ୍ରୟ କରିବା ସହ ପ୍ରଥମ ପଦକ୍ଷେପ ସ୍ୱରୂପ ୪୦୦ ସହରରେ ବସ ଚଳାଚଳ ସିଏନଜି ଦ୍ୱାରା କରାଯିବ । ଅବଶିଷ୍ଟ ସିଏନ୍ଜି ଖାଲା ବଜାରରେ ବିକ୍ରି କରାଯିବ । କୃଷି ଓ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ନିମନ୍ତେ ରାସାୟନିକ ସାର ପରିବତ୍ତେ ଜୈବିକ ଖତର ପ୍ରୟୋଗ ହେବ ।
देवी अहिल्या के साथ ही आज इंदौर का नाम आते ही मन में आता है- स्वच्छता।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
इंदौर का नाम आते ही मन में आता है- नागरिक कर्तव्य: PM @narendramodi
इंदौर का नाम आते ही सबसे पहले देवी अहिल्याबाई होल्कर, माहेश्वर और उनके सेवाभाव का ध्यान आता था।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
समय के साथ इंदौर बदला, ज्यादा अच्छे के लिए बदला, लेकिन देवी अहिल्या की प्रेरणा को खोने नहीं दिया: PM @narendramodi
मुझे खुशी है कि काशी विश्वनाथ धाम में देवी अहिल्याबाई होल्कर जी की बहुत ही सुंदर प्रतिमा रखी गई है।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
इंदौर के लोग जब बाबा विश्वनाथ के दर्शन करने जाएंगे, तो उन्हें वहां देवी अहिल्याबाई की मूर्ति भी दिखेगी।
आपको अपने शहर पर और गर्व होगा: PM @narendramodi
शहर में घरों से निकला गीला कचरा हो, गांव में पशुओं-खेतों से मिला कचरा हो, ये सब एक तरह से गोबरधन ही है।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
शहर के कचरे और पशुधन से गोबरधन,
फिर गोबरधन से स्वच्छ ईंधन,
फिर स्वच्छ ईंधन से ऊर्जाधन,
ये श्रंखला, जीवनधन का निर्माण करती है: PM @narendramodi
आने वाले दो वर्षों में देश के 75 बड़े नगर निकायों में इस प्रकार के गोबरधन Bio CNG Plant बनाने पर काम किया जा रहा है।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
ये अभियान भारत के शहरों को स्वच्छ बनाने, प्रदूषण रहित बनाने, clean energy की दिशा में बहुत मदद करेगा: PM @narendramodi
किसी भी चुनौती से निपटने के दो तरीके होते हैं।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
पहला तरीका ये कि उस चुनौती का तात्कालिक समाधान कर दिया जाए।
दूसरा ये होता है कि उस चुनौती से ऐसे निपटा जाए कि सभी को स्थाई समाधान मिले।
बीते सात वर्षों में हमारी सरकार ने जो योजनाएं बनाई हैं, वो स्थाई समाधान देने वाली होती हैं: PM
देशभर के शहरों में लाखों टन कूड़ा, दशकों से ऐसी ही हजारों एकड़ ज़मीन घेरे हुए है।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
ये शहरों के लिए वायु प्रदूषण और जल प्रदूषण से होने वाली बीमारियों की भी बड़ी वजह है।
इसलिए स्वच्छ भारत मिशन के दूसरे चरण में इस समस्या से निपटने के लिए काम किया जा रहा है: PM @narendramodi
कितने ही लोग तो केवल ये देखने इंदौर आते हैं कि देखें, सफाई के लिए आपके यहां काम हुआ है।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
जहां स्वच्छता होती है, पर्यटन होता है, वहां पूरी एक नई अर्थव्यवस्था चल पड़ती है: PM @narendramodi
सरकार का प्रयास है कि भारत के ज्यादा से ज्यादा शहर Water Plus बनें।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
इसके लिए स्वच्छ भारत मिशन के दूसरे चरण पर जोर दिया जा रहा है: PM @narendramodi
7-8 साल पहले भारत में इथेनॉल ब्लेंडिंग 1-2 प्रतिशत ही हुआ करती थी।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
आज पेट्रोल में इथेनॉल ब्लेंडिंग का प्रतिशत, 8 परसेंट के आसपास पहुंच रहा है।
बीते सात वर्षों में ब्लेंडिंग के लिए इथेनॉल की सप्लाई को भी बहुत ज्यादा बढ़ाया गया है: PM @narendramodi
हमने इस बजट में पराली से जुड़ा एक अहम फैसला किया है।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
ये तय किया गया है कि कोयले से चलने वाले बिजली कारखानों में पराली का भी उपयोग किया जाएगा।
इससे किसान की परेशानी तो दूर होगी ही, खेती के कचरे से किसान को अतिरिक्त आय भी मिलेगी: PM @narendramodi
मैं इंदौर के साथ ही, देशभर के लाखों सफाई कर्मियों का भी आभार व्यक्त करना चाहता हूं।
— PMO India (@PMOIndia) February 19, 2022
सर्दी हो, गर्मी हो, आप सुबह-सुबह निकल पड़ते हैं अपने शहर को स्वच्छ बनाने के लिए।
कोरोना के इस मुश्किल समय में भी आपने जो सेवाभाव दिखाया है, उसने कितने ही लोगों का जीवन बचाने में मदद की है: PM