ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଜି (ଗୁରୁବାର) ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସ ଜରିଆରେ ଦେଶର ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକଗୋଷ୍ଠୀର ସଦସ୍ୟ ତଥା ଦୀନ ଦୟାଲ ଅନ୍ତୋଦୟ ଯୋଜନାର ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ । ବିଭିନ୍ନ ଗୋଷ୍ଠୀରୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ଏକ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ମହିଳାଙ୍କ ପାଖରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପହଂଚାଯାଇପାରିଥିଲା । ଭିଡିଓ କନଫରେନ୍ସ ଜରିଆରେ ବିଭିନ୍ନ ସରକାରୀ ଯୋଜନାର ହିତାଧିକାରୀମାନଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା ପର୍ଯ୍ୟାୟର ଏହା ନବମ ମତ ବିନିମୟ ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟର ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ମହିଳାମାନଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନାରେ ସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ ତାଙ୍କର ସଂକଳ୍ପ, ସାମୁହିକ ପ୍ରୟାସ ତଥା ଉଦ୍ୟମୀତାର ପ୍ରେରକ ଭାବେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦାହରଣ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ମହିଳାମାନେ ଉଦ୍ୟୋଗୀ, ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ମଧ୍ୟ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବା ପାଇଁ ଏକ ଅସୀମିତ ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ଶକ୍ତି ରହିଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ଯୋଗଦାନ ବିନା ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ର ବିଶେଷତଃ କୃଷି ତଥା ଗୋପାଳନ ଓ ଦୁଗ୍ଧ ଉନ୍ନୟନ ବ୍ୟବସାୟ ବିଷୟରେ କଳ୍ପନା କରିହେବ ନାହିଁ । ଏହା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେଶରେ ମହିଳା ଶସକ୍ତିକରଣର ନିଚ୍ଛକ ଉଦାହରଣ ।
ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଲୋଚନା ବେଳେ କହିଥିଲେ ଯେ ଦୀନଦୟାଲ ଅନ୍ତୋଦୟ ଯୋଜନା-ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ଜୀବିକା ମିଶନ ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟରେ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଯୋଜନାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି 2.5 ଲକ୍ଷ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତର କୋଟି କୋଟି ଗରିବ ପରିବାର ପାଖରେ ପହଂଚିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଜୀବିକା ନିର୍ବହନର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବା । ଯୋଜନାର ସଫଳ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ରାଜ୍ୟ ତଥା ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ସେ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇଥିଲେ ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରି କହିଥିଲେ ଯେ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ସମାଜର ଆର୍ଥିକ ଅନଗ୍ରସର ଏବଂ ସାମାଜିକ ପ୍ରଗତିରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ 2011-14 ତୁଳନାରେ ବିଗତ ଚାରି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ଚାରିଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି ଯାହା ଗ୍ରାମୀଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ରୋଜଗାର ଏବଂ ଉଦ୍ୟୋଗରେ ବୃଦ୍ଧି ପରିଲକ୍ଷିତ କରୁଛି । 2011 ରୁ 2014 ଏହି ତିନି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କେବଳ ପାଞ୍ଚ ଲକ୍ଷ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରାଯାଇ 52 ଲକ୍ଷ ପରିବାରଙ୍କ ପାଖରେ ସରକାର ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । 2014 ପରେ ଆମ ସରକାର ଅତିରିକ୍ତ 20 ଲକ୍ଷ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ ମାଧ୍ୟମରେ 2.25 କୋଟି ପରିବାରଙ୍କ ପାଖରେ ପହଂଚିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସରକାର ଦେଶରେ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ, ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଏବଂ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି । ମହିଳା କୃଷକ ସଶକ୍ତିକରଣ ପ୍ରକଳ୍ପ ଜରିଆରେ 33 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ମହିଳା କୃଷକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି । ଏବେ ଗ୍ରାମୀଣ ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ 5 କୋଟି ମହିଳା ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ସହିତ 45 ଲକ୍ଷ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଦୀନଦୟାଲ ଅନ୍ତୋଦୟ ଯୋଜନା ଜରିଆରେ ଗ୍ରାମୀଣ ଯୁବକମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି । ଉତ୍ତମ ଜୀବନ ପାଇଁ ଯୁବଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କର ଆକାଂକ୍ଷାକୁ ପୂରା କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନେଇ ରୋଜଗାର ଏବଂ ସ୍ୱରୋଜଗାର ପାଇଁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ 600 ଗ୍ରାମୀଣ ସ୍ୱରୋଜଗାର ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଜରିଆରେ ପ୍ରାୟ 28 ଲକ୍ଷ ଯୁବକଯୁବତୀଙ୍କୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପ୍ରଦାନକରାଯାଇଛି ଏବଂ ପ୍ରାୟ 19 ଲକ୍ଷ ଯୁବକଯୁବତୀଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ମିଳିପାରିଛି ।
ଏହି ଆଲୋଚନା ବେଳେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୂଲ୍ୟ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନ ବିଷୟରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ନିଜର ଉତ୍ପାଦଗୁଡିକର ବିକ୍ରୀ ନିମନ୍ତେ ସରକାରୀ ଇ-ମାର୍କେଟ ପ୍ଲେସ (ଜେମ) ର ସେବା ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀମାନେ ପଞ୍ଜିକରଣ କରିବାକୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରି ସଦସ୍ୟମାନେ ନିଜର ଅନୁଭୂତି ତଥା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଫଳ କାହାଣୀ ବାଣ୍ଟିଥିଲେ । ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ଦୃଢତାର ସହିତ ଆର୍ଥିକ ଅନଗ୍ରସର ମହିଳାମାନେ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ନିଜକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିପାରିଥିବାରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସେମାନଙ୍କର ଭୂରି ଭୂରି ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ । ମହିଳା ହିତାଧିକାରୀମାନେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଜଣାଇଥିଲେ ଯେ କିଭଳି ଭାବେ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନକୁ ସରସ କରିପାରିଛି । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହିତାଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ତାଙ୍କ ସଫଳ କାହାଣୀର ଫଟୋ ଏବଂ ନିଜର ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆପରେ ପୋଷ୍ଟ କରନ୍ତୁ ।
मेरा सौभाग्य है कि आज देशभर की 1 करोड़ से ज्यादा महिलाओं से संवाद करने का अवसर मिला है। आप सब अपने आप में संकल्प, उद्यमशीलता और सामूहिक प्रयासों का एक प्रेरणादायी उदाहरण हैं: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
महिला सशक्तिकरण की जब हम बात करते हैं तो सबसे महत्वपूर्ण आवश्यकता होती है, महिलाओं को स्वयं की शक्तियों को, अपनी योग्यता को, अपने हुनर को पहचानने का अवसर उपलब्ध कराना: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
आज आप किसी भी सेक्टर को देखें, तो आपको वहां पर महिलाएं बड़ी संख्या में काम करती हुए दिखेंगी। देश के एग्रीकल्चर सेक्टर, डेयरी सेक्टर की तो महिलाओं के योगदान के बिना कल्पना ही नहीं की जा सकती: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
हमारे देश के ग्रामीण इलाकों में, छोटे उद्यमियों के लिए, श्रमिकों के लिए, सेल्फ हेल्प groups बहुत महत्वपूर्ण भूमिका निभा रहे हैं: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
ये सेल्फ हेल्प groups एक तरह से गरीबों, खासकर महिलाओं की आर्थिक उन्नति का आधार बने हैं। ये ग्रुप महिलाओं को जागरूक कर रहे हैं, उन्हें आर्थिक और सामाजिक तौर पर मजबूत भी बना रहे हैं: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
दीनदयाल अंत्योदय योजना - राष्ट्रीय ग्रामीण आजीविका मिशन के तहत देश भर की 2.5 लाख ग्राम पंचायतों में करोड़ों ग्रामीण गरीब परिवारों तक पहुंचने का, उन्हें स्थायी आजीविका के अवसर उपलब्ध कराने का लक्ष्य रखा गया है: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
इस योजना को सभी राज्यों में शुरु किया जा चुका है। मैं सभी राज्यों और वहां के अधिकारियों का भी अभिनन्दन करना चाहूँगा जिन्होंने इस योजना को लाखों-करोड़ों महिलाओं तक पहुँचा कर उनके जीवन में सुधार लाने का काम किया है: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Women from Pataliputra in Bihar are interacting with PM @narendramodi. Watch. https://t.co/Bu3sSyiWT4
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Meena Manjhi and her team from Chhattisgarh's Rajnandgaon are interacting with PM @narendramodi. They are associated with brick making. Watch. #EmpoweringRuralWomenhttps://t.co/Bu3sSyAxKC
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
सेल्फ हेल्प groups का यह नेटवर्क पूरे देश भर में फैला हुआ है, अलग-अलग क्षेत्र और व्यवसायों से जुड़ा हुआ है। सरकार उन्हें आगे बढ़ाने के लिए आवश्यक ट्रेनिंग, आर्थिक मदद और अवसर भी उपलब्ध करवा रही है: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
अभी हमने पाटलिपुत्र, बिहार से अमृता देवी जी को सुना और जाना की कैसे सेल्फ हेल्प ग्रुप से जुड़ने के बाद उनके जीवन में बदलाव आया। मैं बिहार के ही कुछ और उदाहरण आपको बताता हूँ: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
वहां सेल्फ हेल्प groups के ढाई लाख से अधिक सदस्य प्रशिक्षण प्राप्त कर धान की बेहतर तरीके से खेती कर रहे हैं। इसी तरह लगभग 2 लाख सदस्य नए तरीक़ों से सब्जी की खेती कर रहे हैं: PM @narendramodi
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
छत्तीसगढ़ के 22 जिलों में 122 बिहान बाजार आउटलेट बनाए गए हैं जहाँ सेल्फ हेल्प groups के 200 वैरायटी के produts बेचे जाते हैं: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Sudha Baghel from Barwani in MP is talking about how a self help group has transformed her life. She is associated with the animal husbandry sector and is making bangles. Due to this, she is able to send her children to study and is also studying herself! #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
दीनदयाल अंत्योदय योजना के तहत ग्रामीण युवाओं के कौशल विकास पर विशेष ध्यान दिया जा रहा है। युवाओं को रोजगार और स्व-रोजगार, दोनों के लिए ट्रेनिंग दी जा रही है ताकि देश के युवा अपनी आशा-आकांक्षा के अनुरूप आगे बढ़ सकें: PM @narendramodi #EmpoweringRuralWomen
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018
Women from Rajasthan's Dungarpur are interacting with PM @narendramodi. Watch. https://t.co/Bu3sSyAxKC
— PMO India (@PMOIndia) July 12, 2018