रशियाचे सन्माननीय राष्ट्रपती आणि आजच्या बैठकीचे अध्यक्ष महनीय, माझ्या सहकारी मित्रांनो,
सर्वात प्रथम, मी एससीओच्या कुशल नेतृत्वासाठी आणि कोविड-19 महामारीच्या उद्रेकाचे आव्हान असतानाही या बैठकीचे आयोजन केल्याबद्दल राष्ट्रपती पुतिन यांचे अभिनंदन करू इच्छितो. अशी अवघड परिस्थिती असतानाही आपण या एससीओच्या अंतर्गत सहकार्य आणि एकात्मतेचा एक व्यापक आणि प्रगतिशील कार्यक्रम पुढे नेत आहोत, याचा मला आनंद आहे.
सन्माननीय,
शांघाय सहकार्य संघटनेमध्ये भारताच्या दृष्टीने हे एक महत्वपूर्ण वर्ष आहे. आम्ही पहिल्यांदाच शिखर परिषदेच्या स्तरावरील एससीओ सदस्य देशांच्या सरकारप्रमुखांच्या मंडळाच्या बैठकीचे आयोजन करीत आहोत. या बैठकीसाठी एक व्यापक कार्यक्रम तयार करण्यात आला आहे. त्यामध्ये आर्थिक सहयोगाच्या मुद्यावर विशेष लक्ष केंद्रीत करण्यात आले आहे. आम्ही स्टार्टअप परिसंस्थेमध्ये आमचे समृद्ध अनुभव सामयिक करण्यासाठी नवसंकल्पना आणि स्टार्टअप्स यांच्यावर विशेष कृती दलाची स्थापनेचा प्रस्ताव मांडला आहे. आम्ही पारंपरिक औषधांसंदर्भात एका कृती दलाचाही प्रस्ताव मांडला आहे. यामुळे एससीओ देशांमध्ये असलेले पारंपरिक आणि प्राचीन वैद्यकीय ज्ञान आणि समकालीन चिकित्सा पद्धती या क्षेत्रांमध्ये होत असलेली प्रगती एकमेकांना पुरक बनू शकणार आहे.
सन्माननीय,
भारताला दृढ विश्वास आहे की, आर्थिक बहुपक्षीयता आणि राष्ट्रीय क्षमता निर्माण यांच्या संयुक्तिकरणामुळे एससीओ देश कोविड महामारीमुळे झालेल्या आर्थिक नुकसानीच्या संकटातून बाहेर पडू शकतील. आम्ही या महामारीनंतर विश्वामध्ये ‘‘आत्मनिर्भर भारत’’ हा दृष्टीकोन समोर ठेवून पुढे वाटचाल करीत आहोत. मला विश्वास आहे की, ‘आत्मनिर्भर भारत’ वैश्विक अर्थव्यवस्थेच्या बळकटीसाठी प्रेरक घटक बनून एससीओ सदस्य देशांच्या आर्थिक प्रगतीला वेग प्रदान करेल.
सन्माननीय,
एससीओ सदस्य देशांबरोबर भारताचे घनिष्ठ सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक संबंध आहेत. आमच्या पूर्वजांनी असा संयुक्त ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक वारसा आपल्या अथक आणि निरंतर संपर्काने जीवंत ठेवला आहे. आंतरराष्ट्रीय उत्तर-दक्षिण वाहतूक कॉरिडॉर , चाबहार बंदर, अश्गाबात सामंजस्य करार यासारखी पावले उचलून दळणवळण यंत्रणा निर्माणासाठी केलेले प्रयत्न भारताचे मजबूत संकल्प दर्शवतात. दळणवळण यंत्रणा अधिक व्यापक तसेच सखोल बनविण्यासाठी एकमेकांच्या सार्वभौम आणि क्षेत्रीय एकात्मतेचा सन्मान करून मूळ सिद्धांतानुसार पुढे मार्गक्रमणा केली जावी अशी भारताची भूमिका आहे.
सन्माननीय,
संयुक्त राष्ट्राने आपली 75 वर्षे पूर्ण केली आहेत. मात्र अनेक आघाड्यांवर यश मिळविलेले असतानाही संयुक्त राष्ट्राचे मूळ लक्ष्य अद्याप अपूर्ण आहे. संयुक्त राष्ट्राच्या व्यवस्थेमध्ये आमुलाग्र परिवर्तन व्हावे अशी महामारीबरोबर आर्थिक आणि सामाजिक समस्येविरोधात लढा देत असलेल्या विश्वाची अपेक्षा आहे.
‘‘परिवर्तनमेव स्थिरमस्ति’’ – अर्थात परिवर्तन ही एकमात्र गोष्ट स्थिर आहे असे आमच्या शास्त्रांमध्ये म्हटले आहे . भारत, 2021 मध्ये संयुक्त राष्ट्राच्या सुरक्षा मंडळामध्ये अस्थायी सदस्य म्हणून सहभागी होणार आहे. आमचे लक्ष जागतिक शासनव्यवस्थेत संभाव्य परिवर्तन घडवून आणण्यावर केंद्रीत असणार आहे.
सर्व सहभागी सदस्य देशांच्या अपेक्षा, समकालिन आव्हाने आणि मानवाचे कल्याण यासारख्या विषयांवरील जागतिक सद्यस्थितीबद्दल व्यापक अंगाने सुधारणा होण्यासाठी बहुपक्षीय ’ चर्चा केली पाहिजे. या प्रयत्नामध्ये आपल्याला एससीओ सदस्य राष्ट्रांचे पूर्ण समर्थन मिळावे, अशी अपेक्षा आहे.
सन्माननीय,
सर्वे भवन्तु सुखिनः सर्वे सन्तु निरामयाः ।
सर्वजण सुखी आणि रोगमुक्त असावेत, हा भारताचा शांतीमंत्र समस्त मानव जातीच्या कल्याणाच्या आस्थेचे प्रतीक आहे. कोविड महामारीच्या या अत्यंत अवघड काळामध्ये भारतातल्या औषधनिर्माण उद्योगाने 150 पेक्षा जास्त देशांना आवश्यक असणा-या औषधांचा पुरवठा केला आहे. दुनियेतला सर्वात मोठा लस निर्मिती करणारा देश या नात्याने भारत मानवतेच्या दृष्टीकोनातून आपल्या लस उत्पादन आणि वितरण क्षमतेचा उपयोग या संकटाच्या विरोधात लढण्यासाठी मदत करेल.
सन्माननीय,
भारताचा शांती, सुरक्षा आणि समृद्धी यांच्यावर दृढ विश्वास आहे आणि आम्ही नेहमीच दहशतवाद, हत्यारांची तस्करी, अंमली पदार्थांचा अवैध व्यापार, आर्थिक गैरव्यवहार यांच्या विरोधात आवाज उठविला आहे. भारताने एससीओ चार्टरमध्ये सिद्धांतांनुसार काम करण्यासाठी कटिबद्धता कायम राखली आहे. मात्र एससीओ कार्यक्रम पत्रिकेमध्ये वारंवार अनावश्यक असतानाही व्दिपक्षीय मुद्यांना आणण्याचा प्रयत्न केला जात आहे ही दुर्भाग्याची गोष्ट आहे . ‘एससीओ चार्टर’ आणि ‘शांघाय स्पिरिट’ यांचे हे उल्लंघन आहे. अशा पद्धतीचे प्रयत्न एससीओचा उद्देश सांगणाऱ्या व्याख्येच्या आणि सर्वसम्मतीच्या आणि सहयोगाच्या भावनेच्या विपरित आहे.
सन्माननीय,
मी, वर्ष 2021 मध्ये एससीओच्या 20 व्या वर्धापन वर्षानिमित्त ‘‘एससीओ संस्कृती वर्ष’’ साजरे करण्यासाठी संपूर्ण समर्थन देत आहे. भारताच्या राष्ट्रीय संग्रहालयाच्यावतीने यावर्षी आमच्या बौद्ध संयुक्त वारशाविषयी पहिले एससीओ प्रदर्शन आयोजित करण्याची तयारी सुरु आहे. भारताच्या साहित्य अकादमीने दहा भारतीय साहित्यकृतींच्या रशियन आणि चीनी भाषेत अनुवादाचे काम पूर्ण केले आहे.
पुढच्या वर्षी भारत महामारी मुक्त वातावरणामध्ये एससीओ पाककृती महोत्सवाचे यजमानपद भूषवेल असा मला विश्वास आहे . एससीओ सदस्य देशांचे राजदूत आणि अधिकारी बीजिंगमध्ये एससीओ सचिवालयाच्या सहयोगाने आयोजित योग कार्यक्रमामध्ये उत्साहाने सहभागी झाले होते याचा मला आनंद आहे .
सन्माननीय,
राष्ट्रपती पुतिन यांचे कुशल आणि यशस्वी नेतृत्वासाठी मी पुन्हा एकदा अभिनंदन करतो आणि ही बैठक आयोजित केल्याबद्दल त्यांचे आभार व्यक्त करतो . ताजिकिस्तानचे राष्ट्रपती इमोमली रहमोन यांना पुढच्या वर्षासाठी एससीओचे अध्यक्षपद मिळाले आहे, त्याबद्दल मी त्यांचे अभिनंदन करतो आणि त्यांना शुभेच्छा देतो तसेच अध्यक्षपदाचा कालावधी यशस्वीपणे पार पाडण्यासाठी ताजिकिस्तानला भारताकडून पूर्ण सहयोग असेल, असे आश्वासनही देतो.
खूप-खूप धन्यवाद !
