पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखालील आर्थिक व्यवहारविषयक मंत्रिमंडळ समितीने (सीसीईए) विपणन हंगाम 2022-23 साठी सर्व अनिवार्य खरीप पिकांसाठी किमान आधारभूत किंमतींमध्ये (एमएसपी) वाढ करायला मंजुरी दिली आहे.
उत्पादकांना त्यांच्या उत्पादनाला योग्य भाव मिळावा हे सुनिश्चित करण्यासाठी आणि खालील तक्त्यामध्ये दिल्याप्रमाणे, पिकांच्या विविधतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी सरकारने विपणन हंगाम 2022-23 साठी खरीप पिकांच्या किमान आधारभूत किंमतीमध्ये वाढ केली आहे.
विपणन हंगाम 2022-23 साठी सर्व खरीप पिकांसाठी किमान आधारभूत किंमत
(₹ प्रति क्विंटल)
|
Crop |
MSP 2014-15 |
MSP 2021-22 |
|
MSP 2022-23 |
Cost* of production 2022-23 |
Increase in MSP (Absolute) |
Return over cost (in per cent) |
|
Paddy (Common) |
1360 |
1940 |
|
2040 |
1360 |
100 |
50 |
|
Paddy (Grade A)^ |
1400 |
1960 |
|
2060 |
- |
100 |
- |
|
Jowar (Hybrid) |
1530 |
2738 |
|
2970 |
1977 |
232 |
50 |
|
Jowar (Maldandi)^ |
1550 |
2758 |
|
2990 |
- |
232 |
- |
|
Bajra |
1250 |
2250 |
|
2350 |
1268 |
100 |
85 |
|
Ragi |
1550 |
3377 |
|
3578 |
2385 |
201 |
50 |
|
Maize |
1310 |
1870 |
|
1962 |
1308 |
92 |
50 |
|
Tur (Arhar) |
4350 |
6300 |
|
6600 |
4131 |
300 |
60 |
|
Moong |
4600 |
7275 |
|
7755 |
5167 |
480 |
50 |
|
Urad |
4350 |
6300 |
|
6600 |
4155 |
300 |
59 |
|
Groundnut |
4000 |
5550 |
|
5850 |
3873 |
300 |
51 |
|
Sunflower Seed |
3750 |
6015 |
|
6400 |
4113 |
385 |
56 |
|
Soyabean (yellow) |
2560 |
3950 |
|
4300 |
2805 |
350 |
53 |
|
Sesamum |
4600 |
7307 |
|
7830 |
5220 |
523 |
50 |
|
Nigerseed |
3600 |
6930 |
|
7287 |
4858 |
357 |
50 |
|
Cotton (Medium Staple) |
3750 |
5726 |
|
6080 |
4053 |
354 |
50 |
|
Cotton (Long Staple)^ |
4050 |
6025 |
|
6380 |
- |
355 |
- |
*यात ज्या खर्चाचा संदर्भ देण्यात आला असून त्यात मानवी मजुरी , बैलांची मजुरी /यंत्र मजुरी, भाडेतत्वावर घेतलेल्या जमिनीचे भाडे, बियाणे, खते , अवजारे यावरील खर्च , सिंचन शुल्क, आणि शेत बांधणीवरील घसारा, खेळत्या भांडवलावरील व्याज, पंप संच चालवण्यासाठी डिझेल/वीज इ.,विविध खर्च आणि कौटुंबिक श्रमाचे मूल्य.यासाठीचे सर्व देय खर्च समाविष्ट असतात
^ धान (वर्ग अ), ज्वारी (मालदांडी) आणि कापूस (लांब धाग्याचा ) या साठी खर्चाची माहिती स्वतंत्रपणे संकलित केलेली नाही.
विपणन हंगाम 2022-23 साठी खरीप पिकांसाठी किमान आधारभूत किंमतीमध्ये वाढ ही केंद्रीय अर्थसंकल्प 2018-19 च्या घोषणांच्या अनुषंगाने करण्यात आली आहे, यामध्ये शेतकऱ्यांना योग्य मोबदला देण्याच्या उद्देशाने अखिल भारतीय अधिभारीत सरासरी उत्पादन खर्चापेक्षा किमान 50 टक्के किमान आधारभूत किंमत निश्चित करण्याची घोषणा करण्यात आली होती. बाजरी, तूर, उडीद सूर्यफूलाच्या बिया , सोयाबीन आणि भुईमूग यांच्या किमान आधारभूत किंमतीवरील परतावा अनुक्रमे 85%, 60%, 59%, 56%, 53% आणि 51% या अखिल भारतीय अधिभारित सरासरी उत्पादन खर्चापेक्षा 50% पेक्षा जास्त आहे, हे उल्लेखनीय आहे.
तेलबिया, कडधान्ये आणि भरड धान्ये यांची किमान आधारभूत किंमत एकसारखी करण्यासाठी गेल्या काही वर्षांपासून ठोस प्रयत्न केले जात आहेत. शेतकर्‍यांना या पिकांखाली मोठे क्षेत्र आणण्यासाठी आणि सर्वोत्तम तंत्रज्ञान आणि शेती पद्धतींचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहित करण्यासाठी, मागणी-पुरवठ्यातील असमतोल दार करण्यासाठी हे प्रयत्न केले जात आहेत.
2021-22 च्या तिसऱ्या आगाऊ अंदाजानुसार, देशात अन्नधान्याचे उत्पादन विक्रमी म्हणजे 314.51 दशलक्ष टन होईल असा अंदाज आहे. हे उत्पादन, 2020-21 मधील अन्नधान्याच्या उत्पादनापेक्षा 3.77 दशलक्ष टन अधिक असेल .2021-22 मधील अंदाजित उत्पादन मागील पाच वर्षांच्या (2016-17 ते 2020-21) अन्नधान्याच्या सरासरी उत्पादनापेक्षाही 23.80 दशलक्ष टनांनी जास्त आहे.
