ঐহাক্কী নুংশিরবা ইমুং, মালেমগী খ্বাইদগী চাউবা গনতন্ত্রগী মীওই করোর 140 অমসুং হৌজিক্কান্দি, মীশিংগী ৱাফমদগী য়েংলবসু, ঐখোয়না খ্বাইদগী মকোক ওইরে হায়না মীওই কয়ানা লৌরবনি। অশুক য়াম্না চাউরবা লৈবাক, মীওই করোর 140, ঐহাক্কী ইচিল ইনাওশিং, ঐহাক্কী ইমুংগী মীওইশিংনা হরাও নুংঙাইনা নিংতম নুমিৎ পাংথোক্লি। ঐহাক্না লৈবাক্কী মীওই করোর অমসুং ভারতপু নুংশিবা মালেম, ভারতপু ইকায় খুম্নবা মালেম, ভারতকীদমক্তা চাউথোকচবা মীওইশিংবু নিংতম্বগী ঙসিগী শেংলবা কুহ্মৈ অসিগীদমক্তা য়াইফ পাউজেল পীজরি।

2. নুংশিরবা বাপুগী লুচিং মখাদা চত্থখিবা নন-কোওপরেসন ইহৌ, সত্যগ্রহ ইহৌ অমসুং ভগৎ সিংহ, সুখদেব, রাজগুরুগুম্বা মশিং থিঙমদ্রবা অথৌবশিংনা কত্থোকখিবা, লৈবাক্কী নিংতম্বগীদমক্তা শরুক তমখিদবা মীওই অমত্তা মতমদুগী চারোন শুরোন্দা লৈরম্লোই। ঐহাক্না মখোয় পুম্নমকপু থাগৎচরি।

3. ঙসি, ওগস্ত 15 অসিদা শক্নাইরবা য়াওল্লোই অমসুং স্পিরিচুএল পুন্সিগী লমজিংবা অমা ওইরম্বা, শ্রী ঔরোবিন্দোগী 150শুবা মপোক কুমওন মপুং ফারি। হন্দক্কী চহি অসিদি স্বামি দয়ানন্দ সরস্বতীগী মপোক কুমওনগী 150শুবা চহিনি। হন্দক্কী চহি অসিদি রানি দুর্গাবতীগী 500শুবা মপোক কুমওন তাবা চহিনি, মসিবু লৈবাক্না য়াম্না চাউনা পাংথোক্কনি। হন্দক্কী চহি অসিদি ভক্তি য়োগগী লুচিংবা মীরাবাইগী চহি 525শুবা য়াইফরবা চহিনি।

4. লাক্কদৌরিবা জনুৱারী 26 অসিদা ঐখোয়না ঐখোয়গী গনতন্ত্র দিবস নুমিৎকী 75শুবা কুমওন পাংথোক্কনি। মসিনা হীরম কয়াদা খুদোংচাবা কয়া পীগনি, মিৎকুপ খুদিংগী অনৌবা ইথিল পীগনি, মিৎকুপ খুদিংগী অনৌবা ৱাখল্লোন লাক্কনি, লৈবাক শেমগৎ-শাগৎপগা মরী লৈনবা মঙলান অমসুং ৱারেপ কয়া লৌনগনি। তসেংবদি, মসিদগী হেন্না চাউবা খুদোংচাবা অমত্তা লৈররোই।

5. মমাংগী চয়োল খরসিদা অৱাং নোংপোক লমদমদা, মরু ওইনা মনিপুর অমসুং ভারতকী অতোপ্পা মফম খরদা, অদুবু খ্বাইদগী মরু ওইনা মনিপুরদা, মীওই কয়াগী পুন্সি মাঙখি, ইমা অমসুং ইচে ইচলশিংগী ইজৎকা শান্নবীখি। অদুবু, হৌখিবা নুমিৎ খরনিসিদা শান্তিগী পাউদম লেপ্তনা লাক্লি, অমসুং লৈবাক অসিনা মনিপুর মীয়ামগীদমক্তা লেপ্লি। মমাংগী নুমিৎ খরনিসিদা মনিপুরদা লৈরক্লিবা শান্তিগী কুহ্মৈ অসিবু লৈবাক মীয়াম্না তুংলমচত্তা পুগদবনি, অদুগা ৱারোইশিন পুরকপগী লম্বীদি শান্তিগী খুত্থাংদগী ফংগদবনি। রাজ্য অমসুং কেন্দ্র সরকারনা শিংনবশিং অসি লোইশিন্দুনা শান্তি পুরক্নবা হোৎনরি অমসুং মখা তানসু হোৎনখিগনি।

6. হৌজিক অসি অমৃত কালগী অহানবা চহিনি, ঐখোয়না মতমসিদা পাংগদবা খোঙথাং, কত্থোকপগী মথৌ তাবশিং, লাক্কদৌরিবা চহি লিশিং অমদা লৈবাক্কী ওইগদবা সনাগী পুৱারী অসি মসিদগী হৌগদৌরিবনি।

7. ইমা ভারত য়াকায়রে, ঐহাক্না ময়েক শেংনা উরে। মসিগুম্বা মতম অসি ঐখোয়না মমাংগী চহি 9-10দগী থেংনদুনা লাক্লিবনি। অনৌবা মিৎয়েং, অনৌবা থাজবা অমা মালেম শিনবা থুংবদগী থোক্লক্লে, ভারতকী তৌবা ঙম্বগী মতিক মগুনগী মাইকৈদা মিৎয়েং চঙনরে অমসুং মসিগুম্বা থাজবগী মঙাল অমা ভারত্তগী থোক্লক্লিবা অসিবু মালেম্না উরে।

8. দেমোগ্রাফী, দেমোক্রেসী অমসুং দাইবর্সিতীগী ত্রিবেনী অসিদা ভারতকী মঙলান খুদিং মঙফাওনহনবগী মতিক লৈ। ঐখোয়গী চহি 30গী মখাদা লৈবা মীশিংনা মালেমগী ওইনা খ্বাইদগী য়াম্লিবা অসি ঐখোয়গী চাউথোকচনীংঙাইনি। চহি 30গী মখাদা লৈবা নহাশিংগা লোয়ননা, ঐখোয়গী লৈবাক্কী মখুৎ মিলিয়ন কয়া লৈরে, ব্রেন মিলিয়ন কয়া, মঙলান মিলিয়ন কয়া, ৱারেপ মিলিয়ন কয়া লৈরে, অমসুং খুদিংমক অসিবু ঐখোয়গী ইচিল ইনাওশিংনা মখোয়গী অপাম্বা পান্দমগা লোয়ননা ফংবা ঙমগনি।

9. ঙসিদি, ঐহাক্কী নহাশিংনা ভারতপু মালেমগী স্তার্তঅপকী মকোক থোংবা ইকো-সীস্তেম অহুমগী মনুং চলহল্লে। মালেমগী নহাশিংনা ভারতকী মসিগুম্বা পাঙ্গলবু য়েংলি। ঙসিগী মালেম অসিদি তেক্নোলোজীনা শাফু পীবনি অমসুং তুংগী য়ুগশিং অসিদি তেক্নোলোজীনা চলায়গদৌরিবনি, ভারতকী তেক্নোলোজীগী তেলেন্ত অসিনা মতমদুদা অনৌবা থৌদাং অমা লৌগদৌরিবনি।

10. ঐহাক্না G20 সম্মিতকীদমক্তা হন্দক্তা বালীদা চৎলুই। অমসুং, বালীদা মালেমগী খ্বাইদগী চাউখৎপা লৈবাক, মখোয়গী লুচিংবশিংনা ভারতকী দিজিতেল ইন্দিয়াগী মায় পাকপগী মরমশিং ঐহাক্কী ইফমদগী খঙবা পামখি। মীয়াম পুম্নমক্না ঐঙোন্দা ৱাহং অসি হংই, মসিগুম্বা ভারতকী মশক থোকপা থৌওংশিং অসি দিল্লী, মুম্বাই, চেন্নাইখক্তদা অকক্নবা নত্তে, ঐখোয়গী তাইয়র-2, তাইয়র-3গী শহরশিংসু ভারতকী শক্তাক শেম্বদা ঙসি শরুক য়ারিবনি হায়না ঐহাক্না মখোয়গী পাউখুম পীখি।

11. স্লমদগী থোক্লকপা অঙাংশিংনা ঙসিগী স্পোর্তকী মালেমদা মখোয়গী মতিক উৎলি। অপীকপা খুঙ্গং, শহর মচাশিংগী নহা, ঐখোয়গী ইচানুপা অমসুং ইচানুপীশিংনা ঙসিদি মশক থোকপা থবক কয়া পাংথোক্লি। অঙাংশিংনা সেতিলাইত শাদুনা মদুবু থাগৎনবা হোৎনরিবা স্কুল 100 ঐখোয়গী লৈবাক্তা লৈরি। অতল তিঙ্করিং লেব লিশিং কয়ানা ঙসিদি অনৌবা সাইন্তিস্ত শেম্লি, সাইন্স অমসুং তেক্নোলোজীগী লম্বীদা খোঙদানবা অঙাং মিলিয়ন কয়াদা ইথিল পীরি।

12. মমাংগী চহি অমদা লৈবাক্কী মফম খুদিংদা G-20গী থৌরম পাংথোক্লিবা অসিগী মতৌনা লৈবাক্কী মীচম মীয়ামগী তৌবা ঙম্বগী মতিকপু মালেমদা খঙহল্লে। ভারতকী দাইবর্সিতীবু মখোয়দা খঙহল্লে অমসুং নীংথিনা উৎলে।

13. ঙসিদি, ভারতকী এক্সপোর্ত অসি লেপ্তনা হেনগৎলক্লি অমসুং তোঙান-তোঙানবা পেরামীতরদা য়ুফম ওইরগা, মালেমগী অখঙ-অহৈশিংনা ভারতনা মসিদা লেপখিরোই হায়নরি। মালেমগী রেতিং এজেন্সী খুদিংনা ভারতপু চাউথোকচহনগনি।

14. কোরোনাগী মতুংদা অনৌবা ৱর্ল্দ ওর্দর অমা লাক্লিবা, অনৌবা জিও-পোলিতিকেল ইক্বেসন অমা খোঙজেল য়াঙনা খুমাং চাউশিল্লক্লিবা অসি ঐহাক্না ময়েক শেংনা উবা ঙম্মি। জিও-পোলিতিকেল ইক্বেসনগী ৱাহন্থোক খুদিংমক হোংলক্লি। ঙসিদি, ঐহাক্কী লৈবাক মীয়াম করোর 140, অহোংবা নাইবা মালেম অসিগী শক্তাক পীবা ঙম্বগী অদোমগী মতিক অসি ময়েক শেংনা উবা ফংলে। অদোম্না তর্নিং পোইন্ত অমদা লেপ্লি। অদুগা, কোরোনাগী মতমদা ভারতনা লৈবাক অসিবু তুংলমচত্তা পুশিনখিবা মতৌ অদুদগী মালেম্না ঐখোয়গী তৌবা ঙম্বগী মতিক খঙখ্রে।

15. ঙসিদি, ভারতনা গ্লোবেল সাউথকী খোঞ্জেল ওইরক্লি। ভারতকী নুংঙাই-য়াইফবা অমসুং হেরিতেজনা ঙসিদি মালেমগী খুদোংচাবা ওইরক্লি। ঙসিদি, ঐখোয়না চুক্লি পায়রবনি, খুদোংচাবা অসি ঐখোয়না মাঙহল্লোইদবনি। ঐহাক্না ঐহাক্কী ভারতকী মীয়াম খুদিংবু থাগৎচরি, মরমদি, মখোয়না শিংনবশিংগী হৌরকফম খঙবা ঙম্মি, অদুনা ইং 2014দা, চহি 30গী মতুংদা, ঐহাক্কী লৈবাক মীয়াম্না তংদু লৈতাবা সরকার অমা শেম্নবা ৱারেপ লৌখ্রিবনি।

16. অদোম্না ইং 2014 অমসুং 2019দা সরকার শেমখিবা মতমদা, মোদীনা অহোংবা পুরক্নবা থৌনা ফংখি। অদুগা মোদীনা অমগী মতুংদা অমবু রিফোর্ম তৌরকপা মতমদা, ঐহাক্কী ব্যুরোক্রেসীগী মীয়াম, ভারতকী মফম খুদিংগী সরকারগী শরুক অমা ওইনা মথৌ পাংথোক্লিবা ঐহাক্কী খোঙ অমসুং খুৎ মিলিয়ন কয়া, মখোয়না ব্যুরোক্রেসীবু শেমদোক্নবা মথৌ তৌনখি। মরম অদুনা, মসিগুম্বা রিফোর্ম, পরফোর্ম, ত্রান্সফোর্মগী মতম অসিনা ভারতকী তুংগী মতমগী শক্তাক শেম্লিবনি।

17. ঐখোয়না তোঙানবা স্কিল মন্ত্রালয় অমা শেমখ্রে, মসিনা ভারতকী তঙাই ফদবা খুদিংমক ফংহনবতা নত্তনা, মালেমগী তঙাই ফদবা খুদিংমক ফংহনবগী মতিকসু লৈ। ঐখোয়না জল শক্তি মন্ত্রালয় অমা শেমখ্রে, মসিনা লৈবাক্কী মীপুম খুদিংদা অফবা থক্নবা ঈশিং ফংহন্নবা অহেনবা মিৎয়েং চঙলি, অকোয়বগী ফিভম ঙাক শেন্নবগীদমক্তা ৱাতর সেন্সিতিব সীস্তেম শেমফম থোকই হায়বসিদা মিৎয়েং চঙলি। হোলিস্তিক হেল্থে কেয়র হায়বসি হৌজিক মতমগী খ্বাইদগী তঙাই ফদবনি। ঐখোয়না তোঙানবা আয়ুশ মন্ত্রালয় শেমখি, অমসুং ঙসিদি য়োগ অমসুং আয়ুশনা মালেমদা মশক নাইবা খুদম অমা ওইরে।

18. ঐখোয়গী ঙামী ইচিল ইনাও করোর কয়া, মখোয়গী য়াইফ য়ুম্বাল অসিসু ঐখোয়না য়াম্না লুনা লৌই, মসিনা মরম ওইরগা, ঐখোয়না ফিশরী, এনিমেল হসবেন্দরী অমসুং দাইরীগী তোঙানবা মন্ত্রালয় অমা শেমখি। মসিগী পান্দমদি,  মমাংদা মীরায়বীরম্লবা খুন্নাইগী মীয়ামদা পীফম থোকপা মতেং পীবা ঙম্নবনি।

19. কোওপরেতিব ইহৌ হায়বসি খুন্নাইগী শেন্মিৎলোনগী মরু ওইবা শরুক অমনি, মসিবু মপাঙ্গল কনখৎহন্নবা, মোদর্নাইজ তৌনবা অমসুং লৈবাক্কী মফম খুদিংদা লৈবা গনতন্ত্রগী খ্বাইদগী চাউবা য়ুনিৎপু মপাঙ্গল লৈহন্নবগীদমক্তা, ঐখোয়না তোঙানবা কোওপরেতিব মন্ত্রালয় অমা শেমখি। ঐখোয়না তেংবাংনবগী খুত্থাংদা চাউখৎ থৌরাং পুরকপগী লম্বীদা খোঙদাখি।

20. ঐখোয়না ইং 2014দা শক্তি পায়খিবা মতমদা, ঐখোয়না মালেমগী শেন্মিৎলোনগী 10শুবা থাক্তা লৈরমখি, অদুগা ঙসিদি, ঐখোয়গী মীয়াম করোর 140গী হোৎনজমনগী মহৈ ফংলে, ঐখোয়না মালেমগী শেন্মিৎলোনগী 5শুবা থাক্তা লৈরে। ঐখোয়না লীকেজ লেপহন্দুনা মপাঙ্গল লৈবা শেন্মিৎলোন শেম্লে। ঐখোয়না লাইরবগীদমক্তা শেল য়াম্না থাদনবা হোৎনরি।

21. ঐহাক্না লাল কিলাগী ফম্বাক অসিদগী মচু অহুমগী ফিরালনা শাখি ওইনা চহি 10গী ৱাফম থমজরিঃ

  • চহি 10গী মমাংদা, ভারত সরকারগী মাইকৈদগী রাজ্যশিংদা লুপা করোর লাক্ষ 30 থাদরম্মি। মমাংগী চহি 9দা, মশিং অসি করোর লাক্ষ 100 য়ৌখি।
  • মমাংগী মতমদা, লোকেল বোদীগী চাউখৎ থৌরাংগীদমক্তা ভারত সরকারগী ত্রেজরীদগী লুপা করোর লিশিং 70 খাইদোক্লম্মি, ঙসিদি, মশিং অসি করোর লাক্ষ 3 হেল্লে।
  • মমাংদদি, লাইরবগী ময়ুম-মকৈ শানবগীদমক্তা লুপা করোর লিশিং 90 থাদরম্মি। ঙসিদি, মসিনা শরুক 4 হেনগত্তুনা, লাইরবগী য়ুম শাবগীদমক্তা লুপা করোর লাক্ষ 4 হেন্না চাদিং তৌরি।
  • মালেমগী কৈথেল খরদা লুপা 3000দা য়োনবা য়ুরিয়া বেগ অমবু ঐহাক্কী লৌমীশিংনা লুপা 300দা লৈরি অমসুং সরকারনা মসিগীদমক্তা লুপা করোর লাক্ষ 10গী সবসিদী পীরিবনি।
  • মশাবু থবক পীজনবা, মশাগী কারবার শেমগৎনবগীদমক্তা লৈবাক্কী নহাশিংদা লুপা করোর লাক্ষ 20 পীখ্রে। মুদ্রা য়োজনাদগী কান্নবা লৌখিবা মীওই করোর 8না অনৌবা মীওই করোর 8-10দা থবক পীবা ঙম্লে।
  • ঐখোয়না MSMEদা চাউরাকপা লুপা করোর লাক্ষ অহুম মখায় পীথখি, মসি মখোয়গী মপাঙ্গল কনখৎহন্নবনি।
  • ৱান রেঙ্ক, ৱান পেন্সন অসি ঐহাক্কী লৈবাক্কী লান্মীশিংবু ইকায় খুম্নবগী থৌওংনি,  ঐহাক্কী থবক্তগী পোত্থারবা আর্মী অথৌবা অমসুং মখোয়গী ইমুংশিংদা ঙসিদি লুপা করোর লিশিং 70 অসি ভারতকী শেনগাওদগী পীথোকখ্রবনি।

22. ঐখোয়না হোৎনখিবা খুদিংগী মহৈদি, ঙসি ঐহাক্কী লাইরবা ইচিল ইনাও করোর 13.5না লাইরবগী থৌরী থদত্তুনা অনৌবা মিদ্দল ক্লাস অমা ওইনা থোক্লক্লে। মসিদগী হেন্না নুংঙাইবা অমত্তা লৈররোই।

23. স্ত্রীত ভেন্দরশিংগীদমক্তা PM স্বনিধীদগী লুপা করোর লিশিং 50 থাদোকখি। তুংগী মতমশিংদা, ঐখোয়না লাক্লিবা বিশ্বকর্মা জয়ন্তী অসিদা প্রোগ্রাম অমা হৌদোক্কনি। হন্দক্কী বিশ্বকর্মা জয়ন্তী অসিদা নাৎকী স্কিল, খুৎলায় অমসুং মখুৎনা থবক শুবা, অয়াম্বনা OBC খুন্নাইগী মীওইশিংগীদমক্তা ঐখোয়না চাউরাকপা লুপা করোর লিশিং 13-15 কাইথোক্কনি।

24. ঐখোয়না PM কিসান সম্মান নিধীদগী লৈবাক্কী লৌউবশিংগী একাউন্ততা লুপা করোর লাক্ষ 2.5 হকথেংননা হাপখ্রে। ইমুং খুদিংদা তোতি ঈশিং ফংহন্নবগীদমক্তা, জল জীবন মিসনগী মখাদা ঐখোয়না লুপা করোর লাক্ষ অনি চাদিং তৌখি।

25. অনাবা য়াওরকপা মতমদা লাইরবশিংনা থেংনবা খুদোংচাদবা কয়াদগী মনিং তমহন্নবগীদমক্তা লাইরবশিংগী ওইনা ঐখোয়না আয়ুশমান ভারত স্কিম হৌদোকখি। মখোয়না খ্বাইদগী ফবা হোস্পিতালশিংদা লাইয়েংবা, ওপরেসন তৌবা অমসুং হিদাক লাংথক ফংবা ঙমহন্নবগীদমক্তা ঐখোয়না আয়ুশমান ভারত স্কিমগী মখাদা লুপা করোর লিশিং 70 হেন্না চাদিং তৌখি।

26. ঐখোয়না কোরোনা ভেক্সিন্দা লুপা করোর লিশিং 40 চাদিং তৌরবদি, ঐখোয়না শা-শনশিংবুসু কন্নবগীদমক্তা ভেক্সিন কাপথোক্নবা লুপা করোর লিশিং 15 চাদিং তৌখিবসু লৈবাক মীয়াম্না উখি।

27. কৈথেলদা লুপা 100দা ফংবা হিদাকশিংবু ঐখোয়না লুপা 10, 15 অমসুং 20দা জন ঔশধী কেন্দ্রদা ফংহনখি, মসিনা হিদাকশিং অসিগী মথৌ তাবা চাউরাকপা মীওই করোর 20গী পুন্সি কনখি। হৌজিক লৈরিবা জন ঔশধী কেন্দ্র 10,00 অসিদগী লাক্কদৌরিবা মতমশিংদা জন ঔশধী কেন্দ্র 25,000 লৈহনবগী পান্দমগা লোয়ননা ঐখোয়না কন্না হোৎনরি।

28. শহরদদি লৈবা, অদুবু ভারাগী য়ুম, স্লম অমসুং চাউল অমদি অয়াবা পীদবা কোলোনীশিংদা লৈবা ঐহাক্কী ইমুংগী মীওইশিংগী স্কিম অমা ঐখোয়না মমাংগী চহি খরসিদা হৌদোকখি। করিগুম্বা ঐহাক্কী ইমুংগী মীওইনা ময়ুম শাবা পাম্লবদি, ঐখোয়না মখোয়দা লুপা লাক্ষ কয়া পীদুনা তেংবাংনবা ৱারেপ লৌখি, মসিদা মখোয়না বেঙ্কতগী ফংলিবা লোনগী শেন্দোইদা ঐখোয়না রিলিফ পীগনি।

29. ঐহাক্কী মিদ্দল ক্লাস ইমুংগী মীওইশিংগী ইনকম তেক্স লিমিৎনা লাক্ষ অনিদগী লাক্ষ তরেত্তা হেনগৎখিবা মতমদা, খ্বাইদগী কান্নবা ফংলিবা অসিদি তোলোব চাবা ঐহাক্কী মিদ্দল ক্লাসকী মীওইশিংনি। ইন্তর্নেত দেতা অসি ইং 2014গী মমাংদা য়াম্না তাঙলম্মি। ঙসিদি, মালেমগী খ্বাইদগী হোঙবা ইন্তর্নেত অসিনা ইমুং খুদিংদা শেল তুংশিনবা ঙমহল্লি।

30. ঙসিদি, লৈবাক অসিনা হীরম খুদিংদা মাঙজিল থানা চৎলি, রিন্যুএবল ইনর্জীগী লমদা মতিক মগুন লৈনা থবক তৌরি, লৈবাক্কী স্পেসকী কেপাসিতী হেনগৎপগা লোয়ননা দীপ সি মিসন্দসু মায় পাক্না চঙশিল্লি। রেল অসি লৈবাক অসিদা মোদর্ন ওইরক্লি। বন্দে ভারত, বুল্লেত ত্রেনশিং ঙসিদি লৈবাক অসিদা চেনবা হৌরে। খুঙ্গং খুদিংদা ঙসিদি ইন্তর্নেত য়ৌরে, লৈবাক অসিনা ক্বন্তম কম্প্যুতরগী মতাংদসু ৱারেপ লৌরে। নেনো য়ুরিয়া, নেনো DAPগী মতাংদসু থবক তৌরে। অতোপ্পা নাকল অমদনা, ঐখোয়না ওর্গানিক ফার্মিংদা মিৎয়েং চঙলি। ঐখোয়না সেমিকন্দক্তর শাবসু পাম্লি।

31. ঐখোয়না নিংতম্বগী অমৃত মহোৎসব অসিদা অমৃত সরোবর লিশিং 75 শানবা ৱারেপ লৌখি। মসিগী থবকসু হৌজিক চত্থরি। মসিমক অসি য়াম্না চাউবা থবক অমনি। মসিগী জনশক্তি (হ্যুমেন রিসোর্স) অসুং জল শক্তি (ৱাতর সিরোর্স) অসিনা ভারতকী অকোয়বগী ফিভম ঙাক শেনবদা য়াম্না তেংবাংগনি। খুঙ্গং লিশিং 18দা মৈ য়ৌহনবা, মীয়ামগী বেঙ্ক একাউন্ত হাংদোকপা, ইচানুপীশিংগী অমাংশঙ শাবা, থবক পুম্নমক অসিগী পান্দমশিং মতমগী মমাংদা লোইশিনখি।

32. ভারতনা কোবিদ মনুংদা ভেক্সিন দোজ করোর 200 হেন্না কাপখিবদা মালেম্না অঙকপা ফাওনখি। ঐহাক্কী লৈবাক্কী আঙ্গনৱারী থৌমী, আশাগী থৌমী, ঐখোয়গী হকশেলগী থৌমীশিংনা থৌওং অসি ওইথোকহনখি। ঐখোয়গী লৈবাক্না মালেমদা খ্বাইদগী য়াঙনা 5G চৎনবা হৌখি। ঐখোয়না ঙসি ফাওবদা খুঙ্গং 700 য়ৌরে, ঐখোয়না ঙসিদি 6Gগী শেম শাবসু হৌরে।

33. ঐখোয়না ইং 2030 ফাওবদা হায়না থমখিবা রিন্যুএবল ইনর্জীগী পান্দম 21-22দা ফংবা ঙমখি। ঐখোয়না ইথানোল চাদা 20 ব্লেন্দিং তৌবগী ৱাফম থমখি, মসিসু ঐখোয়না পান্দমগী চহি মঙাগী মমাংদা ফংখি। ঐখোয়না বিলিয়ন দোল্লর 500গী এক্সপোর্তকী ৱাফম থমখি, মসিসু মতমগী মমাংদা ফংখি অমসুং বিলিয়ন দোল্লর 500তগীসু হেল্লে।

34. লৈবাক অসিদা চহি 25তগী খন্নদুনা লাক্লিবা অনৌবা পার্লিয়ামেন্ত শাবগী ৱাফমগী ৱারেপ লৌখি। মোদীনা মতমগী মমাংদা অনৌবা পার্লিয়ামেন্ত শাবা লোইশিনখিবনি, ইচিল ইনাওশিং।

35. ঙসিদি, লৈবাক অসিনা তেক্ত কায়দ্রে হায়না খল্লি। লৈবাক অসিদা থোকপা তেরোরিস্তকী লান্দা মশিং য়াম্না হন্থরে। নেক্সালনা অৱাবা পীবা মফমশিংদা অচৌবা অহোংবা লৈরে, অহোংবা পুরকপগী ফিভম অমসু শেম্লে।

36. ঐখোয়না মথংগী চহি 25গী ওইনা মন্ত্র অমখক ইন্দুনা চৎকদবনি, মসিনা ঐখোয়গী লৈবাক শেম্বগী খ্বাইদগী ৱাংবা ৱাখল্লোন ওইগদবনি – অমত্তা ওইবগী পাউজেল অমা। ভারতকী অমত্তা ওইবা মতৌনা ঐখোয়দা থৌনা পাঙ্গল পীরি। ঐখোয়না ইং 2047 ফাওবদা চাউখৎপা লৈবাক অমা ওইবগী ৱারেপ লৌখ্রে, মসিদা ঐখোয়না এক ভারত শ্রেস্থ ভারতকী মন্ত্রা ইনবা তাবনি।

37. লৈবাক অসিবু তুংলমচত্তা পুগে হায়রবদি, অতোপ্পা শক্তি অমসু ঐখোয়না শেমগৎপা তাবনি, মদুদি নুপীনা লুচিংদুনা চাউখৎপা পুরকপা হায়বসিনি। ঐহাক্না হীরম অসিগী ৱাফম G20দা পুখৎখি, মখোয় পুম্নমক্না মসিগী মরু ওইবা খঙলে।

38. ঙসিদি, মালেমগী সিভিল এভিএসন্দা নুপী পাইলোত মশিং খ্বাইদগী য়াম্বা হায়রবদি, ঐখোয়না ভারতনি হায়না চাউথোকচবা ঙমজরে। চন্দ্রয়ানগী খোঙজেল ওইরো, থাগী মিসন ওইরো, ঐহাক্কী নুপী সাইন্তিস্তশিংনা মসিদা লুচিংলি।

39. ঙসিদি নুপী করোর 10না নুপীগী সেল্ফ হেল্প গ্রুপকী শরুক ওইরি অমসুং অদোম্না নুপীগী সেল্ফ হেল্প গ্রুপ লৈবা খুঙ্গং অমদা চৎপা মতমদা, অদোম্না আঙ্গনৱারীদা দিদি থেংনগনি, হিদাক লাংথক পীবা দিদি থেংনগনি। ঐহাক্কী মঙলান্দি লাক্ষকী মপু ওইবী দিদি করোর 2 শেমগৎপনি।

40. ঙসিদি, লৈবাক অসিনা মোদর্নিতীগা লোয়ননা তুংলমচত্তা খোঙদারী। হাইৱে, রেলৱে, এয়রৱে, I-ৱে (ইনফোর্মেসন ৱে), ৱাতর ৱে ওইরো, লৈবাক অসিনা খুমাং চাউশিন্দবা হীরম অমত্তা লৈতে। মমাংগী চহি 9দা, ঐখোয়না সমুদ্র মপান, ত্রাইবেল মফম অমসুং ঐখোয়গী চিংগী লমদমগী চাউখৎ থৌরাংদা অহেনবা মিৎয়েং চঙখি।

41. ঐখোয়না লৈবাক্কী ঙমখৈগী খুঙ্গংশিংগী ওইবা ভাইব্রেন্ত বোর্দর ভিলেজ হায়বা প্রোগ্রাম অমা হৌদোক্লে। ভাইব্রেন্ত বোর্দর ভিলেজ হায়বসি লৈবাক্কী খ্বাইদগী কোনবা হায়না খন্নরম্বনি, ঙসিদি ৱাখল্লোন অসিদা ঐখোয়না অহোংবা পুরক্লে। মসিনা খ্বাইদগী অকোনবা খুঙ্গং ওইদ্রে, মসিনা লৈবাক্কী খ্বাইদগী অহানবা খুঙ্গং ওইরে।

42. ঐখোয়না লৈবাক অসিবু মালেমগী য়াইফ থৌরাংদা থৌদাং য়াবা ঙম্বা মওংদা মপাঙ্গল লৈহনবা তাবনি। কোরোনাগী মতুংদা, লৈবাক অসিনা মালেমদা ইরাং থোক্লকপা মতমদা তেংবাংবগী থৌওং ঐহাক্না উরি। মসিনা মরম ওইরগা, লৈবাক অসিবু মালেম্না মখোয়গী মরুপ্নি হায়না খন্নরি। মালেমগী তঙাই ফদবা খোঙলোই হায়না খনরি। ঙসিদি, ঐখোয়গী লৈবাক অসিনা অনৌবা শক্তাক অমা ফংজরে।

43. মঙলান মশিং য়াম্মি, ৱারেপ ময়েক শেংলি, থৌশিল থৌরাং ময়েক শেংলি। ঐহাক্কী ৱাখল্লোন্দা ৱাহং হংলকপা য়াবা হীরম অমত্তা লৈতে। অদুবু, ঐখোয়না ৱাফম খরদি ভাব তাবা তাবনি, মদুগী ৱারোইশিন পুরক্নবগীদমক্তা, ঐহাক্না লাল কিলাগী ফম্বাক্তগী অদোমগী তেংবাং নিবা লাক্লি। ঐহাক্না অদোমগী থৌজাল নিবা লাক্লি।

44. ইং 2047, অমৃত কাল অসিদা, লৈবাক্না নিংতম্বগী চহি 100 মপুং ফারকপা মতমদা, ভারতকী তিরঙ্গা অসি চাউখৎপা ভারত অমগী মচু অহুমগী ফিরাল ওইহনসি। ঐখোয়না লেপ্পোইসি, নিংহন্নবা লৈরোইসি। মসিগীদমক্তা, নুং-পান ফাওনা উবা অমসুং মান্নবা মিৎয়েং হায়বসিনা খ্বাইদগী তঙাই ফদবা ৱাফম ওইগনি।

45. মঙলান মঙফাওনগে, ৱারেপ ফংগে হায়রবদি, ফত্তবা অহুম্বু থাক খুদিংদা মরু ফংনা মুত্থৎপা হায়বসিনা হৌজিক্কী মতমগী খ্বাইদগী তঙাই ফদবা ৱাফম ওইগনি। মখোয় অদুদি – শেঞ্জা থুমজা, নেপোতিজম অমসুং এপ্পীজমেন্ত অসিনি।

46. শেঞ্জা থুমজাগী মাইয়োক্তা থেংনরিবা লানবু ঐহাক্না তুংলমচত্তা পুবা তাবনি। কোর্ত্তা ফাইল তৌরকপা চার্জশীতকী মশিং হান্নদগী য়াম্না হেনগৎলে, বেল লৌবসু হৌজিক য়াম্না লুরে। ঐখোয়না খোঙফম চেৎপা পথাপকা লোয়ননা তুংলমচত্তা চঙশিল্লি, মসিগী মরমদি, ঐখোয়না শেঞ্জা থুমজাগী মাইয়োক্তা পুকচেল শেংনা লান্থেংনবগীনি।

47. নেপোতিজ হায়বসি তেলেন্তকী য়েক্নবনি, মসিনা তৌবা ঙম্বগী মতিকপু মাঙহল্লি। লৈবাক অসিগী গনতন্ত্রগী মপাঙ্গল লৈহন্নবগীদমক্তা, নেপোতিজমদগী নিংতম্বা হায়বসি তঙাই ফদে। মসিদি মীয়াম পুম্নমক্না মশাগী হক অমসুং সোসিএল জস্তিস ফংবা, সর্বজন হিতয়, সর্বজন সুখায়গীদমক্তসু মরু ওই।

48. এপ্পীজমেন্তকী ৱাখল্লোন, এপ্পীজমেন্ত রাজনীতি, এপ্পীজমেন্তকীদমক্তা সরকারগী স্কিম শেম্বনা সোসিএল জস্তিসপু হাত্তোক্লবনি। মসিনা মরম ওইরগা, ঐখোয়না এপ্পীজমেন্ত অমসুং শেঞ্জা থুমজাবু চাউখৎ থৌরাংগী খ্বাইদগী চাউবা য়েক্নবনি খল্লিবনি। করিগুম্বা লৈবাক্না চাউখৎপা পাম্লবদি, ইং 2047 ফাওবদা চাউখৎপা লৈবাক ওইবগী মঙলান মঙফাওনহনবা পাম্লবদি, ঐখোয়না ফিভম অমত্তদা শেঞ্জা থুমজা তৌদবা হায়বসি য়াম্না মথৌ তাই।

49. ঐখোয় খুদিংগী থৌদাং লৈ, মীয়াম খুদিংগী মশাগী থৌদাং লৈ, অদুনা হন্দক্কী অমৃতকাল অসিদি কর্তব্যকালনি। ঐখোয়না ইশাগী থৌদাংদগী নাথৈবা য়াদে, নুংশিরবা বাপু, ঐখোয়গী নিংতম লান্মী, মমা লৈবাক্কীদমক্তা থৱাই থাখ্রবা ঐখোয়গী অথৌবশিংনা মঙলম্বা ভারত অমা ঐখোয়না শেম্বা তাবনি।    

অমৃত কাল অসিদি ঐখোয় খুদিংনা ইশাগী থৌদাং পাংথোকপগী মতম্নি। হন্দক্কী অমৃত কাল অসিদি ঐখোয় খুদিংনা ইমা ভারতকীদমক্তা করিগুম্বা খরা তৌবগী মতম্নি। মীওই করোর 140গী ৱারেপ অসিবু মায় পাকপদা ওন্থোকপা তাবনি, মসি ঐখোয়না ইং 2047দা মচু অহুমগী ফিরাল পাইহনবা মতমদা ওইথোকহনবা তাবনি। মতম অসিদা, মালেম্না ভারতপু থাগৎকনি। থাজবা অসিগা লোয়ননা, ৱারেপ অসিগা লোয়ননা, ঐহাক্না পুম্নমক্কী মফমদা য়াইফ পাউজেল পীজরি। হন্না হন্না থাগৎচরি।

 

Explore More
প্রধান মন্ত্রী, শ্রী নরেন্দ্র মোদীনা 78শুবা নীংতম নুমিত্তা লাল কিলাগী ফম্বাক্তগী লৈবাক মীয়ামদা থমখিবা ৱারোল

Popular Speeches

প্রধান মন্ত্রী, শ্রী নরেন্দ্র মোদীনা 78শুবা নীংতম নুমিত্তা লাল কিলাগী ফম্বাক্তগী লৈবাক মীয়ামদা থমখিবা ৱারোল
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।