In 1975, Emergency was imposed, Right to Life and Personal Liberty was taken away: PM Modi
Despite the atrocities, people’s faith in democracy could not be shaken at all: PM Modi
In the last few years, many reforms have taken place in the space sector: PM Modi
IN-SPACe promotes new opportunities for private sector in the space sector: PM Modi
PM applauds efforts to save river in Northeast, praises ‘Recycling for life’ mission in Puducherry
With advancing monsoon, we must make efforts to conserve water: PM Modi
PM Modi praises efforts to revive Sultan Ki Bawari in Udaipur

ঐগী নুংশিজরবা ইরৈবাকচাশিং, খুরমজরি! মন কী বাতকীদমক্তা চিথি কয়া অমা ফংখি; সোসিয়েল মীদিয়া অমদি নামো এপতসু মেসেজ য়াম্না ফংখি। মসিগীদমক্তা ঐহাক্না ময়াম্বু থাগৎচরি। থৌরম অসিগী মতেংনা ঐখোয়না অমগা অমগা মতেং পাংনদুনা লৌশিনবা য়াবা ৱাফম কয়া নৈনদুনা মীয়ামগী ঈহৌগা মরী লৈনবা ৱাফমশিংবু লৈবাক মীয়ামদা খঙহনখি। হন্দক্কী ইপিসোদ অসিদা লৈবাক অসিগী মীয়াম্না য়াম্না লুম্না লৌখিবা, ঈহৌ অমগী মরমদা নৈনবা পাম্মি। অদুবু মসিগী মমাংদা ঐহাক্না হৌজিক্কী মীরোলগী চহি ২৪-২৫শুরবা নহাশিংদা ৱাহং অমা হংনিংঙি, ৱাহংসি খরদি লুই... লোইননা মসিদা খরা খন্থবীয়ু। অদোমগী ইমা-ইপানা নখোয়গী চহিসি য়ৌরকপা মতমদা, মখোয়দগী পুনশিগী ফংফম থোকপা হক মুনবীখি, মসি নখোয় খঙব্রা? মসিবু ওইথোকপা য়াব্রানে ? হায়না নখোয়না খল্লমগনি, মসি ওইথোক্তবনি ! অদুবু ঐগী নহা ওইরিবা মরুপশিং, লৈবাক অসিদা মসি অমুক থোকখ্রে, মসি চহি কয়াগী মমাংদা ১৯৭৫গী মতমদা থোকখিবা থৌদোক্নি। মতমদু জুন থানি, ইমর্জেন্সী লাউথোকখিবদু, মদুদা লৈবাক অসিগী মীয়াম অসিগী ফংফম থোকপা হক পুম্বা মুনবীখি। মদুদা সংবিধানগী আর্তিকল ২১গী মনুংদা, ভারতকী মীয়াম্না ফংলিবা রাইত তু লাইফ এন্দ পার্সোনেল লিবর্তীসু য়াওনা মুনবীখি। মতমদুদা ভারত্তা মীয়ামগী লৈঙাকপু নমথনবগীদমক হোৎনখি। লৈবাক অসিগী ৱায়েলশঙশিং, সংবিধানগা মরী লৈনবা সংস্থানশিং, প্রেসনচিংবা পুম্নমক কন্ত্রোল তৌখি। সেনসরশিপ অসি অসুক্কী মতিক শাথিখ্রে, অয়াবা য়াওদনা করিগুম্বা অমত্তা নম্বা ফোংবা য়ারমদে। ঐনা শুম নিংশিংবদা, মমিং চৎলবা শৈশকপা, কিশোর কুমার, লৈবাকপু থাগত্তুনা মতুং ইল্লু য়াদবগীদমক্তা, মঙোন্দা অথিংবা থমখি। রেদিয়োদা মহাক চংবা থিংখি, ইশৈ খোংহনখিদে। অদুবু ফনয়াম্না হোৎনদুনসু, মীওই লিশিং কয়া ফাজিল্লবসু, অমদি মীওই লাখ কয়ানা মীওৎ মীনৈ নংলবসু, ভারতকী মীয়ামগী মীয়াম লৈঙাক্তা থাজবদুদি লেংবা লৈখিদে! খোংফম অমফাওবা লেংখিদে। ভারতকী মীয়ামদা, চহি চা কয়াদগী মীয়াম লৈঙাক্কী চৎনবী অমা লাক্লি;  মসি ঐখোয়গী লু-তোংদা চুশিনখ্রবনি, মসিনা মমৈদা মাইপাকপা হায়বদু ওইখি। ভারতকী মীয়াম্না, মীয়াম লৈঙাক্কী থৌরাং তুং ইন্না, ইমর্জেন্সী লৌথোক্তুনা, মীয়াম লৈঙাকপু অমুক হঞ্জিনহনখি। নমফু শাসনগী ৱাখল্লোনবু, নমফু শাসনগী চৎনলোনচৎপু, মীয়াম লৈঙাক্কী থৌরাং তুং ইন্না, মাইথিবা পীবা হায়সি, মালেমসিদা থিবা খরা ৱাগদৌবা মওংনি। ইমর্জেন্সী মতমদা, লৈবাক ময়ামগী শিংনবা, লান্থেংনবগী মতৌদু ইমীৎ মক্না উজহৌই; মসি ঐগী লাইবক ফবনি। ঐহাক্না মীয়াম লৈঙাক্কী লান্মী অমা ওইনা লান থেংনজখি। ঙসি ঐখোয়না, লৈবাক অসিগী নিংতম্বগী ৭৫শুবা চহি পাংথোক্লি, অমৃত মাহোতসব পাংথোক্লি, অদুবু ঐখোয়না ইমর্জেন্সী মতমগী অকিবগী মশক ওইরবা তাঙ্কক অদুবুসু কাওথোক্লোইদবনি। তুংদা লাক্কদবা মীরোলনসু মসি কাওরোইদবনি। অমৃত মাহোতসব অসি শুপ্নগী চহি চা কয়াগী মীনাই য়োৎহিংদগী কোকপগী লানঙম ৱারী ঙাক্তা নত্তে, তৌইগুম্বশুং নিংতম্লবা মতুংগী চহি ৭৫গী খোংচৎসু য়াওরিবনি। পুৱারীগী মরুওইবা খোংথাং কয়াদগী তম্ল-তম্লদুনা ঐখোয় লাক্লি।

ঐগী নুংশিজরবা ইরৈবাকচাশিং, ঐখোয় ময়ামগী মরক্তা, ইশাসি অতিয়াগা মর লৈনবগী ৱাখল খন্দবা মী য়াওরম্লোই। অঙাং ওইরিঙৈদা অতিয়াদা থোক্লিবা থা-থৱানগী ৱারীদা পুক্নিং লুপনৈ। নহাশিংগীদমক্তদি, অতিয়াবু খুৎনা থেংবা হায়বসি মঙজবা মঙলান মঙফাওনবগা চাংদম্নিরিবনি। ঙসি ঐখোয়গী ভারতনা হীরম খুদিংদা মাইপাকপগী খোঞ্জেলনা অতিয়াসে নিল্লে, মসিদা অতিয়া অমদি মালং তরং অসি করম্না লৈহৌনি। হৌখিবা মতম খরসিদা, এখোয়গী লৈবাক্তা সপএস সেক্তরগা মরী লৈনবা অচৌবা থবক কয়া পাংথোক্লি। লৈবাক অসিগী থোইদোকপা থবক কয়াগী মরক্তা, ইন-স্পেস কৌবা এজেন্সী অমা শেম্বগীসু থোইদোকপা অমনি। মসিগী এজেন্সী অসিনা স্পেস সেক্তরদা, ভরতকী প্রাইভেত  সেক্তরগীদমক্তা অনৌবা খুদোংচাবা কয়া প্রোমোত তৌরি। মসি হৌরকপা অসিনা ঐখোয়গী লৈবাক্কী নহাশিংবু থোইদোক-হেন্দোক্না পুক্নিং চিংশিল্লি। ঐহাক্না নহা কয়াদগী, মসিগা মরী লৈবা পাউজেল কয়া ফংলি।

নুমীৎ খরনিগী মমাংদা, ঐহাক্না ইন-স্পেসকী হেদক্বার্তর মীয়ামদা শিন্নবগী থৌরমদা চৎলুই, মদুদা নহা কয়াগী স্তার্ত-অপকী ৱাখল্লোন অমদি থৌনবু উবা ফংখি। ঐহাক্না মখোয়গা খুইনা ৱারী শানখি। ময়ামসু মখোয়গী স্পেস স্তার্ত-অপকী মশিং অমদি স্পীদতু উবদা য়াম্না ঙকপা ফাওগনি। ঙসিদগী চহি খরগী মমাংদদি, ঐখোয়গী লৈবাক্তা, স্পেস সেক্তরদা স্তার্ত-অপকী ৱাফমসি কনানসু খন্নরমদে। ঙসিদি মসিগী মশিংসি চামা হেন্না লৈরে। মকোয়শিং অসিনা স্তার্ত-অপকী তোঙান-তোঙানবা  ৱাখল্লোনদা থবক তৌরি। মসিগী মরমদা হান্নদি কনমত্তনা খন্নরমদে অদুগা প্রাইভেত সেক্তরগীদমক্তদি, মসি শুকওই ওইথোক্তবনি। খুদম ওইনা হায়রবদা, চেন্নাই অমসুং হাইদ্রবাদতা স্তার্ত-অপ অনি লৈ- অগ্নিকুল অমদি স্কাইরুত! মসিগী স্তার্ত-অপশিং অসিনা, স্পেসতা অপিক-অপিকপা পেলোদস পুনবগীদমক্তা লোঞ্চ ভেহিকল শেমগৎলি। মসিগী মতেংনা, স্পেস লোঞ্চিংগী মমলসি য়াম্না হন্থহনগনি হায়না থাজনরি। অসুম্না হায়দ্রবাদকী অতোপ্পা স্তার্ত-অপ, ধ্রুব স্পেস সেতলাইত দিপ্লোয়র অমদি সেতলাইকীদমক হাই তেক্নোলোজী সোলর পপেনেলশিংদা থবক তৌরি। ঐহাক্না স্পেসকী লেমখাক অমোৎপশিংবু থিবগী থবক তৌরিবা, স্পেস স্তার্ত-অপ দিগন্তরাগী তনবী অহমদকসু উনরকই। ঐনা মঙোন্দা স্পেসকী লেমখাক অমোৎপশিং অসিবু শেংদোক্নবা তেক্নোলোজী অমা পুথোক্নবা থবক তৌনবগীদমক চেলেঞ্জ তৌখি। দিগন্তরা অমদি ধ্রুব স্পেস অনিমক অসি জুনগী ৩০দা ইসরোগী লোঞ্চ ভেহিকলদগী অহানবা ওইনা লোঞ্চ তৌগদৌরি। মতৌ অসুম্না বেঙ্গলোরগী স্পেস স্তার্ত-অপ এসত্রোমগী ফাউন্দর নেহাসু অঙকপা-অনৌবা আইদিয়া অমদা থবক তৌরি। মসিগী স্তার্ত-অপ অসিনা ফ্লেত এন্তেনা শঅরি, মসি পিকপদা নত্তনা পৈশাসু য়াম্না চংলোইদৌরি। তেক্নোলোজী অসি মালেম পুম্বদা য়াম্না পাম্নরক্কনি।

মরুপশিং ইন-স্পেসকী থৌরমদা, ঐহাক মেহসানাগী স্কুল মহৈরোই ওইরিবী, ইচানুপী তনৱি পতেলগসু উনরকখি। মহাক য়াম্না পিকপা সেতলাই অমগী থবক তৌরি, থা খরগী মতুংদা লোঞ্চ তৌগদৌরিবনি। তনৱিনা ঐঙোন্দা গুজরাতিদা লোলদা ইরাই লাইনা মহাক্কী থবক অদুগী মরমদা পাউদমলকখি। তনৱি মতৌগুম, লৈবাকসিগী চাউরাক্না মহৈরোই ৭৫০ মুক্না অমৃত মাহোতসবসিদা, অসিগুম্বা মখলগী সেতলাই ৭৫দা থবক চত্থরি। হেন্না নুংঙাইরিবা ৱাফমদি হায়রিবসিদা অয়াম্বা মহৈরোইদি অপিকপা শহরদগীনি।

মরুপশিং, হায়রিবা নহাশিংসিগী পুক্নিংদা, চহি খরগী মমাংদা, স্পেস সেক্তরগী ৱাফমসি সেক্রেত মিসন অমগী মতৌগুম্না ফাওরকখ্রবশিংদুনি। অদুবু লৈবাকসিনা স্[এস রিফোর্মস তৌরে, অদুদগী হায়রিবা নহাশিংসিনা মশাগী সেতলাইত লোঞ্চ তৌররে ঙসিদি। হৌজিক্তি লৈবাকসিগী নহাশিংসি, অতিয়াবু শোক্লগে হায়বগী থৌরাং লৈরবনি। মসিদা ঐখোয়গী লৈবাকসি খরম্না হন্থবা হায়বদু ওইগদৌরিবনো?

ঐগী নুশিজরবা ইরৈবাকচাশিং, মন কী বাতসিদা, ঐহাক্না হৌজিক পনজগদৌরিবা ৱাফমসি তাবদা ময়াম শোইদনা হরাও-নুংঙাইবা ফাওগনি অমদি থৌউনশিন ফংবীগনি। হৌখিবা নুমিৎ খরনিসিদা ঐখোয়গী ওলেমপিক গোল্দ মেদল লৌরকখিবা নীরজ চোপ্রা অমুক হন্না ময়ামগী মীৎয়েং চিংশিন্নিংঙাই ওইরক্লি। ওলেমপিক্কী মতুংদসু, মহাক অমগী মথংদা অমা মথং-মথং মাইপাক্তুনা , অনৌ-অনৌবা মীংচৎ কয়া থম্লক্লি। ফিনলেন্দদা নীরজনা পাৱো নুর্মি গেম্সতা সিলভর লৌরক্লি। মসিদসু নত্রী, মহাক মশামক্না, মশাগী জেবেলিন থ্রোগী রেকোর্দ থুগাইরি। ক্বার্তেন গেম্সতা নীরজনা অমুক্কসু হন্না গোল্দ লৌরক্তুনা, লৈবাকসিনা চাউথোকচনিংঙাই ওইহল্লে। হায়রিবা গোল্দ লৌরকপা মতাংসি, মফমদুগী ঈশিং-নুংশিৎকী ফিভম য়াম্না খুদোংচাদ্রিঙৈ মতমদা থোকখি। অসিগুম্বা থৌনা অসি, ঙসিগী নহারোলগী শক্তাক ওইরি। স্তার্ত-অপতগীনা স্পোর্তস ৱার্ল্দ ফাওবসিদা, ভারতকী নহারোলশিংনা অনৌ-অনৌবা রেকোর্দ কয়া থম্লি। হন্দক্তা পাংথোকখিবা খেলো ইন্দিয়া য়ুথ গেম্সতসু ঐখোয়গী শান্নরোই কয়ানা অনৌবা রেকোর্দ কয়া থমখি। ময়াম্না তাবদা নুংঙাইগদবা ৱাফমদি, হায়রিবা মশান্নাশিংসিদা চাউরাক্না, রেকোর্দ ১২ থুগাইখি। মসিদসু নত্তনা রেকোর্দ ১১দি, নুপী শান্নরোইশিংগী মীংদা চনশিনখ্রবনি। মনিপুরগী এম. মার্তিনা দেবিনা ৱেতলিফতিংদা রেকোর্দ ৮ থমখি।

মতৌ অসুম্না, সঞ্জনা, সোনাক্সি অমদি ভাবনানসু তোঙান-তোঙানবা রেকোর্দ থমখি। মশাগী হোৎনজমন্না, শানরোইশিংনা, মালেমগী মশানগী মতমদা ভারত অসি কয়াম মতিং লৈবগে হায়বদু উৎপা ঙম্লনি হায়বদু তাকচরে। ঐহাক্না অসিগুম্বা শান্নরোইশিং অসিগী মফমদা থাগৎপা ফোংদোকচবগা লোইননা তুংদা লাক্কদোরিবশিংগীদমক্তসু  য়াইফ-পা্জেল পীজরি।

মরুপশিং খেলো ইন্দিয়া য়ুথ গেমসকী থোইদোকপা ৱাফম অমদি হন্দকসু ইচম-চমবা ইমুংশিংদগী মতিং লৈবা নহা ময়াম অমা থরক্লি। শান্নরোইশিংসিনা অঙকপা ফংনা হোৎনজরকপনা, ঙসি মাইপাকপগী অসিগুম্বা মফমসি য়ৌরক্লিবনি। মখোয়না মাইপাক্লকপা হায়বসি, ইমুং-মনুংগী অমদি ইমা-ইপাগী অচৌবা থৌদাং অমসু য়াওরিবনি।

কিলোমিতর ৭০গী সাইক্লিংদা গোল্দ লৌরকখিবা শ্রিনগরগী আদিল অলতাবকী পাবুংসি তেলরিংগী থবক তৌই অদুবু মহাক্না মহাক্কী মচানুপাগী মঙলানসি মপুং ফাহন্নবগীদমক্তা অৱাৎপা অমত্তা থমখিদে। অদিলনা মহাক্কী মপাবুং অমদি জম্মু কাশ্মির তমপাক অপুনববু চাউথোকচাবা ফাওহল্লে। ৱেতলিফতিংদা গোল্দ লৌরকখিবা এল. ধনুশকী পাবুংসু অচম্বা কার্পেন্তর অমনি, শাঙলিগী মচানুপী কাজোল সরকারগী পাবুংসু চা য়োনবগী থবক তৌবনি। মহাক মপাবুংগী থবক্তসু মতেং পাংলকখি অদুগা ৱেতলিফতিংগী প্রক্তিসু তৌরকখি। মতৌ অসুম্না রোহতক্কী তনুনসু পাংথোকখি। তনুগী মপাবুং রাজবীরশিং রোহতক্কী স্কুল অমগী দ্রাইভরনি। তনুনা রেসলিংদা গোল্দ মেদল লৌরক্তুনা, মহাক্কী ইমুং-মনুং অমদি মপাগী মঙলান মঙফাওনহনখি।

মরুপশিং,শান্নবগী তাইবংদা, ভারতকী শান্নরোইশিংসি হেন্না-হেন্না মপাঙ্গল কনখৎলক্লি; লোইন-লোইননা ভারতকী মশানা কয়া অমসু শক তাক্লক্লি। খুদম ওইনা খেলো ইন্দিয়া য়ুথ গেমসতা ওলেমপিক্সতা য়াওগদবা কমপিতিশনসিদা নত্তনা কমদমসিগী মশানা মঙাসু হাপচিনখি। হায়রিবা মশানাশিং অদুদি গতকা, থাং তা, য়োগাসন, কালারিপায়ত্তু অমসুং মল্লখম্বনি।

মরুপশিং, ভারত্তা মালেমগী ওইবা তুর্নোমেন্ত অমা পাংথোক্কদৌরি, হায়রিবা মশানসি চহি চা কয়াগী মমাংদগী, ঐখোয়গী লৈবাকসিদগী হোরকখিবা, পোক্লকখিবা মশান্ননি। জুলাইগী তাং ২৮দগী চেস ওলেমপিয়াদ হৌগদৌরি, হন্দক্তি হায়রিবা ওলেমপিয়াদ অসিদা লৈবাক ১৮০ হেনবনা শরুক য়াগদৌরি। শান্নবা অমদি ফিতনেসকী নৈনবা অসিদা , মীং অসিদা পনদ্রগদি মপুং ফারোইদৌরি, হায়রিবা মীং অদুদি তেলঙ্গনা মাউন্তেনীয়র পুর্না মালাভত্তনি। পুর্নানা ৭ সমিত চেলেঞ্জবু মপুং ফাহনদুনা, মাইপাকপগী ফিরাল পাইহনখ্রে। ৭ সমিত হায়বদি, মালেমগী খ্বাইদগী ৱাংবা অমদি খ্বাইদগী খুদোংথিনিংঙাই ওইরবা চিং কাবগী শিংনবদুনি। পুর্নানা মহাক্কী অচেৎপা থৌনাগা লোইননা, নোর্থ অমেরিকাগী খ্বাইদগী ৱাংবা চিংদোল, মাউন্ত দেনালি কাদুনা লৈবাকসিবু চা্থোকচনিংঙাই হায়বদু ওইহল্লে। পুর্না হায়রিবা ইচানুপীসি চহি ১৩দা ঙাইরিবা, মাউন্ত এভরেস্ত কাদুনা অঙকপা থৌদাং উৎখিবা ভরতকী নুপীমচাদুনি।

মরুপশিং, শান্না-খোৎনবগী লমসিদা ৱারী শারিবনা, ঐহাক্না ভারতকী মশক নাইরবা, শিংথানিংঙাই ওইরবা ক্রিকেতরশিংগী মরক্তগী অমা ওইরিবা, মিতালি রাজকী মতাংদা খন্নবা পাম্মি।

মহাক্না থাসিদা, ক্রিকেতকী মশান্না অসিদগী পোত্থারগে হায়না লাউথোকখি, মসিনা মালেমগী শান্না-খোৎনবদা থৱাই য়াওজবা  অমসুং নুংশিজবা মীপুম খুদিংমকপু পুক্নিং নৌহল্লি। মিতালি শুপ্নতগী হৈ-শিংলবা শান্নরোই অমা ওইবদা নত্তনা শান্নরোই কয়াগী তমজনফম অমসু ওইরি। ঐহাক্না মিতালিদআ তুংগী পুনশিদা নুংঙাই-য়াইফবা ওইরসনু হায়দুনা ইশ্বরগী মফমদা থৌনিজরী।

ঐগী নুংশিজরবা ইরৈবাকচাশিং, ঐহাক্না মন কী বাত থৌরমদা ‘ৱেস্ত তু ৱেল্থ’কা মরী লৈনবা খোংথাং কয়াগী মতাংদা হায়দুনতা লাকই। মিজোরামগী আইজোলদা মসিগী খুদম অমা উবা ফংঙী। আইজোলদা ‘চিতে লুই” কৌবা তুরেল অমা লৈ। তুং কোয়নদগী থৌশাবীদবনা মরম ওইরগা অমোৎ অকায়না পিক থলম্মি। মমাংগী চহিদা তুরেল অসিবু কন্ননবা থবক লৌখৎপা হৌখি। মসিগী দমক্তা লোকেল এজেন্সি, সেল্ফ হেল্প গ্রুপশিং অমসুং মফম অদুগী মিয়াম্না অমত্তা ওইনা পুন্দুনা সেফ চিতে লুই এক্সন প্লান হৌখি। তুরেল শেংদোকপগী খোংথাং অসিনা ৱেস্ততগী ৱেল্থ ক্রিএশনগী খুদোংচাবদু ফংবা ঙমখি। তশেংনা তুরেল অসিদা অমসুং মসিগী অকোইবদা প্লাস্তিক অমসুং পোলিথিননাচিংবা অমোৎ-অকায় কয়ানা পিক থনখি। তুরেল শেংদোক্লিবা সংস্থান অসিনা পোলিথিন অসিনা লম্বি সেম্নবা ফিরেপ লৌখি। তুরেলদগী লৌখৎলকপা অমোৎ-অকায় ও‌ইরবা প্লাস্তিকশিং অদুনা মিজোরামগী খুঙ্গং অমদা স্তেত অদুগী অহানবা প্লাস্তিক রোদ সেমখি। মসিনা হায়বদি লু নানবগা লোয়ননা চাওখৎপসিনি।

মরুপশিং, মতৌ অসুম্না পুসুচেরীগী নহাশিংনা সেল্ফ হেল্প সংস্থানশিংগা খুৎশম্নরগা খোথাং অমা লৌখৎখি। পুদুচেরীগী সমুদ্র মপানদা তাবা লমনি। বিচশিং অমসুং সমুদ্রগী ফজবা য়েংবা লাকপা মী মশিং লাক ঙমদে । অদুবু পুদুচেরীগী সমুদ্রগী খোংনুংদা প্লাস্তিক্না মরম ওয়রগা অমোৎ অকায়শি হেনগৎহল্লমী। মরম অসিনা বিচশিং, সমুদ্র অমসুং ইকোলোজী অসিবু কন্ননবা ‘রিসাইক্লিং ফোর লাইফ’ কেম্পৈন অসি হৌখি। ঙসিসু, পুদুচেরীগী কারাইকলদা অমোৎ-অকায় কে.জি. লিশিং লিশিং খুনগৎলি, মসি সেগ্রিগেত অমুক তৌথোকই। মসিদা ফংলকপা ওর্গেনিক ৱেস্ত অসিনা হার ওইনা শিজন্নৈ অতোপ্পাশিংনা রিসাইকল অমুক তৌথোকই। অসিগুম্বা খোংথাংশিং অসি ইনোৎ হাপ্পদা অচৌবা থৌদাং লৌই, লোইননা সিঙ্গল য়ুস প্লাস্তিক্কী  মায়োক্তা অচৌবা সাফু পীরি।

মরুপশিং, হিমাচল প্রদেশতা হৌজিক অঙকপা সাইক্লিং রেলি অমা পাংথোক্লি। মসিগী মতাংদা ৱাফম খরা থম্বা পাম্মি। লু নানবগী মপাউ পুদুনা সাইকল থৌবা কয়ানা শিমলাদগী মন্দি ফা‌ওবা সাইকল থৌখ্রে। কিলোমিতর চামগা হুমফুতরামঙা হেন্বগী চিং লম্বি অসি গ্রুপ অসিনা সাইকল থৌদুনা চৎকনি।  গ্রুপ অসিদা অঙাংদগী হৌরগা অহলসু শরুক য়ারি। অকোয়বগী ফিবম ফরবা তুরেল, চিংগী ফিভম ফরবা, সমুদ্রগী ফিভম ফরবা মতমদতা ঐখোয়গী হকচাংশু হেন্না ফগনি। অসিগুম্বা খোংথাং কয়াগী মতাংদা অদোম্না ঐঙোন্দা হায়বিরাকউ।

ঐগী নুংশিজতবা ইরৈবাকচাশিং, ঐখোয়গী লৈবাক অসিদা মোনসুন অসি পাক চাউথোরক্লি। স্তেত কয়াদা নোং চুবা হেনগৎলক্লি। মতম অসি ঈশিং অমসুং ঈশিং য়োকশিনবা হায়বা মায়কৈ অনিসিদা হেন্না পুক্নিং চংশিনবা মতমনি। ঐখোয়গী লৈবাক অসিদা থায়নদী হৌনা অসিগুম্বা থৌদাং অসি খুনাইগী মীওইশিংনা অমত্তা ওইনা লৌরগা লাকই। স্তেপ ৱেল্স হায়বদি বাওলিশিংগী মতাংদা ‘মন কী বাত’তা ঐহাক্না হায়খিবাশিং নিংশিংবিরমগনি। বাওলিশিং অসি থাক থাক য়াউবা অচৌবা গুহাশিং অদুবুনি। রাজস্থানগী উদয়পুরদা চহি চাম শুরবা, লিরবা বাওলি অমা লৈ মমীংনা ‘সুল্তান কী বাওলি’ কৌই। মসি রাও সুল্তান সিংনা শেমখিবনি। অদুবু থৌওইবীদবনা মরম ওইরগা গুহা অসি অমোৎ-অকায়না পিক থনখি। নোংমা নহাশিংনা কোয়না চৎলুবদা গুহা অসি থেংনখি। মসিগী  ফিভম উবদা মখোয় থৱায় য়াম্না নুঙায়খিদে। নহারোলশিং অসিনা খুদক্তা ‘সুল্তান কী বাওলি’ অসিবু অমুক হন্না লু নালহন্নবা, মসিগী মশক অমসুং মরাইবক হোংহন্নবা ফিরেপ লৌখি। মখোয়না মিসন অসিবু ‘সুল্তান সে সুর-তান, হায়না মীং থোনখি।সুর-তান হায়বসি করিনো হায়না অদোম্না খল্লমগনি! তশেংনা নহাশিংনা বাওলি অসিবু মশক হোংহনবদা নত্তনা, শৈহেক্কী সুর অমসুং তানগা মরি লৈন্নগনি। সুল্তান কী বাওলি অসি শেংদোক্লবা মতুংদা, মসিবু মশক ফজহল্লবা মতুংদা, ইশে-নোংমাই অমা পাংথোকখি। অহোংবা অসি অসুক্কী মতিক শক্না-শোন্নবনা মরম ওইরগা, মপান লৈবাক্তগীসু বাওলি অসিবু য়েংবা লাক্নখি।  খোংথাং অসিনা মাইপাকপগী খ্বাইদগী হেন্না নুংঙাইরিবদি, নহাশিং অদু চার্তর একাউন্তেন্ত ঙক্তনি। চানরুবা হায়বদুনি, নুমিৎ খরনিগী মতুংদা, চার্তর একাউন্তেন্তস দে তারি। ঐহাক্না লৈবাক অসিগী চার্তর একাউন্তেন্তশিংদা মাংজৌননা য়াইফ-পাউজেল পীজরি। ঐখোয়না ঈশিংঘি হৌরকফমশিংবু ইশৈ অমসুং অতোপ্পা থৌরম কয়াগা মরি লৈনহন্দুনা, অসিগুম্বা ৱাখল্লোন অসি পোকহনবা ঙমগনি। ঈশিং য়োকশিনবা হায়বসি পুনশি কনবনি। হৌজিক তুরেলগা মরী লৈনবা কুম্হৈ কয়া পাংথোক্নরিবসি অদোমসু উবীরমগনি। অদোমগী শহরশিংদা ঈশিংগী হৌরকফম কয়াদা, অসিগুম্বা থৌরমশিং শোইদনা পাংথোকপীয়ু।

নুংশিজরবা ঐগী মরুপশিং, ঐখোয়গী উপনিশদশিংগী লাইনিং অমা লৈ, ‘চারৈভেথি-চারৈভেথি-চারৈভেথি’, অদোমসু লাইৱাসি শোইদনা তারম্লগনি খঞ্জৈ, মসিগী ৱাহন্থোক্তি, লেপ্তনা চৎলু অদুমক লেপ্তনা চৎলু হাবসিনি। লেপ্পা লৈতনা চত্তুনা অহোনবা কয়া পুরকপা অসিনা, ঐখোয়গী চৎনবীগী শরুক অমা ওইবা মরম্না, লাইৱাসি ঐখোয়গী লৈবাক্তা মীয়াম্না য়াম্মক পাম্নবা অমা ওইরি। লৈবাক অমগী ঙসি ওইরক্লিবা শক্তম অসিদা লাকপদা, লিশাং শিৎনা চহি লিশিং কয়া চত্থরক্লিবা চাউখৎ-থোরাংগী খোংচৎ অসি লোইনদুনা লাক্লি। খুনাই অমা ওইনা অনৌবা ৱাখল্লোন, অনৌবা অহোংবা কয়াবু ঐখোয়না মতম চুপ্পদা কোনশিন্দুনা মাংজিল থাদুনা চৎলি। মসিদা নাত অমদি চৎনবীদা লাকপা অহোংবা ময়ামগা লোইননা য়াত্রাশিংনা অচৌবা মরম অমা ওইরি। মসিনা মরম অমা ওইদুনা, মুনি রিশিশিংনা তির্থ য়াত্রাগুম্বা ধর্মগী ওইবা থৌদাং কয়া অসিবু ঐখোয়দা শিন্নরম্লিবনি। তোঙান-তোঙানবা তির্থ য়াত্রা কয়া অমদা ঐখোয় চৎলি। হন্দক্কী চারধাম খোংচত্তা, লাই খুরুম্বা লাকপা মীওই কয়া অসুক্কী মতিক য়াম্না লাক্তুনা মফম অদুদা পুনখি হায়বা অদোমসু উবীরে। ঐখোয়গী লৈবাক্তা, তোঙান-তোঙানবা দেব য়াত্রাশিং মতম-মতমগী ওইনা চৎনরি। দেব য়াত্রা হায়বদি, লাইনিংবা লাকপা মীওই খক্তং নত্তনা ঐখোয়গী ইশ্বরসু খোংচৎ অসিদা শরুক য়াই হায়না লৌনৈ। নুমিৎ খরনি লৈরগা জুলাইগী তাং অমদগী জগন্নাথকী মালেম পাকশন্না খঙনরবা য়াত্রা হৌগদৌরে। ওরিশাদা পাংথোকপা পুরিগী য়াত্রাসিদি লৈবাক্কী মীপুম খুদিংমক খঙলিবনি। মীয়াম্না অখন্ননা, য়াত্রা অসিগী মনুংদা পুরিদা চৎনবা হোৎনৈ। অতোপ্পা রাজ্যশিংদসু জগন্নাথ য়াত্রা হরাও-তয়াম্না চাউনা পাংথোক্নরি। ইঙেনগী নিনি পানবা নুমিত্তগী ভগবান জগন্নাথ য়াত্রা হৌদোকই। ঐখোয়গী গ্রান্থশিংদা ‘আশাদস্যা দ্বিতিয়া দিবসসে ... রথ য়াত্রা’ অসুম্না সন্সৃত স্লোক য়াওরি। গুজরাতকী অহমদবাদতসু ইঙেনগী নিনি পানবদগী রথ য়াত্রা খোংচৎ অসি হৌই। ঐহাক্না গুজরাত্তা লৈরিঙৈ মতমদসু রথ য়াত্রা য়াওবগী খুদোংচাবা ফংজরকখি। আশাধা দ্বিতিয়া, আশাধি বিজ হায়নসু খঙনরিবা নুমিৎ অসিদগী কচকী অনৌবা চহি ওইনা পাংথোক্নৈ। ঐহাক্না কচকী ইচিল-ইনাও পুম্নমক্তা অনৌবা চহি লাকপগী হরাও-তয়াম্বা ফোংদোকচরি। নুমিৎ অসি ঐহাক্কীসু য়াম্নমক মরু ওইবা নুমিৎ অআ ওইরি। ঐনা নিংশিংলি, আশধা দ্বিতিয়া হায়বদি ইঙেগী নিনি পানবা নুমিৎকী নোংমা ৱাৎলিঙৈ, হায়বদি আশধাগী অহানবা তিথি, ইঙেনগী নোংমা পানবদা, গুজরাত্তা সন্সকৃত কুম্হৈ অমা পাংথোকখি। কুম্হৈ অসিদা সন্সকৃত লোনদা ইশৈ-নোংমাই অমদি নাতকী ওইবা থৌরম কয়া উৎলি। থৌরম অসিগী মমীং ‘আশধাস্য প্রথম দিৱাসি’ কৌই। কুম্হৈ অসিবু অখন্নবা মীংথোল পীবগী মরমসু লৈ। সন্সকৃত শক্নাইরবা অশৈবা কালিদাসনা, নোংমা, ইঙাগী থাসিবু নোংজু থা হৌবগী মতম অসিদা য়ুমফম ওইরগা মঘদুত্তম ইখি। মঘদুত্তমদা স্লোক অমা য়াওরি – আশধস্যা প্রথম দিৱাসে, মেঘম আশলিস্তা সানুম, হায়বদি আশধগী নোংমা ৱাৎলিঙৈদা লৈচিল-নোংফাইনা কুপ্লবা চিং-মান, স্লোক অসিদা য়ুমফম ওইরগা কুম্হৈ অসি হৌদোকখি।

মরুপশিং, অহমদবাদ নত্রগা পুরি ওইরসু, ভগবান জগন্নাথনা য়াত্রা অসিগী খুত্থাংদা মরু ওইবা পাউজেল অমা পীরি। ভগবান জগন্নাথ মীয়ামগী মপুসু ওইরি লোইননা মহাক্কী য়াত্রা অসিদা লৈত-লাইরবশীং , কনা লৈজদ্রবশিংসু মরু ওইনা য়াওরি। খুনাইগী তোঙান-তোঙানবা জাতি লুপ কয়াগা ইরোইননা ভগবান মহাকসু খোংশানমিন্নরি। অসুম তৌনা, ঐখোয়গী লৈবাক্তা পাংথোক্লিবা য়াত্রাশিংসিদা, লাইর-ইনাকখুনবা, অনেম-অৱাং খাইবা উদে। খেৎনবা ময়ামশিং অসিদা য়াত্রাবু খ্বাইদগী মরু ওইবা ওইনা লৌনরি। মহারাস্ত্রগী পনধরপুরগী য়াত্রাবুসু অদোম্না শোইদনা তারম্লগনি হায়না খঞ্জৈ। পনধরপুরগী য়াত্রাদা মীওই কনা অমত্তনা অচৌবা শক্নদে। কনা অমবু মচানি হায়না থওইদবা তৌনদে, মীপুম খুদিংমক ৱর্কারিনিনি, ভগবান ভিথলগী মনাইনি। নুমিৎ ৪নি মতুংদা, জুনগী তাং ৩০দগী অমরনাথ য়াত্রা হৌগদৌরি। অমরনাথ য়াত্রাগীদমক, লৈবাক পুম্বগী লাইনিংবা ময়াম্না জম্মু কাশ্মির চৎনরি। জম্মু কাশ্মিরগী মীয়াম্না য়াত্রা অসিগীদমক থৱাই য়াওনা থৌদাং লৌই, লোইননা লাইফম অসিদা লাই খুরুম্বা লাকপা মী খুদিংমক্কী মতেং পাংলি।

মরুপশিং, খা ভারত্তা সাব্রিমালা য়াত্রাবু অসুম্না মরু ওইনা লৌনরি। য়াত্রাসিদা সাব্রিমালাগী চিংদোলদা লৈবা, ভগবান অথপ্পাবু করুম্বা ফংজনবা, জঙ্গল নাক-য়েত্তা লৈরম্বা লম্বিশিং লান্দুনা চৎলম্বা মতমদগী হৌরকখিবা য়াত্রাসি অদুমক চত্থদুনা লাক্লি। ঙসিসু য়াত্রাসিগীদমক, মফ অসিদা চৎপদা ধর্মগী লাইনিং-লাইশোলদগী হৌরগা লৈফম–চাফমগী খুদোংচাবা ফংনবা হোৎনবদা, লৈত-লাইরশিংগীদমক খুদোংচাবা কয়া অমা পীরি। হায়বদি, য়াত্রাশিং অসিগী খুত্থাংদা, লৈত-লাইরশিংগী সেবা তৌবা ফংজবগী খুদোচাবা পীরি। মখোয়গীদমক কান্নবা কয়া অমসুং পীনবীরি। মরম অসিনা, লৈবাক অসিনা, লৈবাক অসিনা লাইফম অসি তম্না চৎপা খোংচৎশিং অসিদা, লাইনিংবা লাকপা মীওইশিংগীদমক খুদোংচাবা হেন্না ফংহন্নবা লেপ্পা লৈতনা হোংৎনরি। অদোমসু করিগুম্বদা য়াত্রাশিং অসিদা চৎপদা স্পিরিচুৱেলিতীগী ৱাখল ফাওবা ঙম্বতা নত্তনা, এক ভারত শ্রস্থ  ভারতকী শক্লোনসু উবা ফংগনি।

ঐগী নুংশিজরবা ইরৈবাকচাশিং, মহৌশাগুম হন্দকসু, মন কি বাতকী পাম্বৈনা,  ময়ামগা  শমজিন্নজবা ফংজবসি য়াম্না নুংঙাইবা ফাওজৈ। ইরৈবাকচাশিংনা মাইপাক্লকপা অমদি মহৈ য়াল্লকপশিংগী মরমদা নৈনরি। হায়রিবা ময়ামসিগী মরক্তা ঐখোয় কোরোনাগী মায়োক্তা চেকশিন-থৌরাং লৌখৎপসিদসু ৱাখল থম্বীগদবনি। তৌবগীদি ঙসি লৈবাকসিদা ভেক্সিনগী ওইবা ঙাকথোক্নবা পাম্বৈ লৈবা অসিমদি. নুংঙাইবা ৱাফম অমনি। ভেক্সিনগী দোজ করোর ২০০ য়োগদোরে, প্রিকোশন দোজসু খোংজেল য়াংনা পীরি। করিগুম্বা সেকেন্দ দোজকী মতুংদা , প্রিকোশন দোজকী মতম ওইরক্লগদি, অহুমশুবা দোজসি শোইদনা কাপথোকপীয়ু। ইমু-মনুংগী মীওইশিং, মরু ওইনা অহল-লমশিংবুসু প্রিকোশন দোজ কাপথোকহনবীয়ু। ঐখোয় খুৎ-শা হাম্বা অদুগা মাস্কনাচিংবা চেকশিন-থৌরাংশিংসু অদুমক চত্থবীগদবনি। নোংজু পান্থাদা অকোইবগী অমোৎ-অকাইদগী থোরক্কদবা লাইনশিংদগীশু চেকশিনবীগদবনি। ময়াম পুম্নমক মীৎ শিংনা লৈবীয়ু, হকচাং ফনা লৈবীয়ু অদুগা অসিগুম্বা এনর্জী অসিগা লোইননা মাং লোমদা চংশিনবীয়ু। মথংগী থাদা ঐখোয় অমুক্কা হন্না উন্নসি, মতদুফাওবগী ওইনা পুম্নমকপু হন্না হন্না থাগৎচরি। খুরুমজরি!

 

 

 

 

 

 

 

Explore More
প্রধান মন্ত্রী, শ্রী নরেন্দ্র মোদীনা 78শুবা নীংতম নুমিত্তা লাল কিলাগী ফম্বাক্তগী লৈবাক মীয়ামদা থমখিবা ৱারোল

Popular Speeches

প্রধান মন্ত্রী, শ্রী নরেন্দ্র মোদীনা 78শুবা নীংতম নুমিত্তা লাল কিলাগী ফম্বাক্তগী লৈবাক মীয়ামদা থমখিবা ৱারোল
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।