“കായിക മനോഭാവം ഭാവിയിൽ എല്ലാ കായികതാരങ്ങൾക്കും വിജയത്തിന്റെ വാതിലുകൾ തുറക്കും”
“പ്രാദേശിക തലത്തിലുള്ള മത്സരങ്ങൾ പ്രാദേശിക പ്രതിഭകൾക്ക് ഉത്തേജനമേകുക മാത്രമല്ല, മുഴുവൻ മേഖലയിലെയും കളിക്കാരുടെ മനോവീര്യം വർധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും”
“സാൻസദ് ഖേൽ മഹാകുംഭ് പുതിയ പാതയാണ്, പുതിയ സംവിധാനമാണ്”
“കായിക ലോകത്തു രാജ്യത്തിന്റെ സാധ്യതകൾ ഉയർത്തിക്കാട്ടുന്നതിൽ സാൻസദ് ഖേൽ മഹാകുംഭിനു വലിയ പങ്കുണ്ട്”
“സാൻസദ് ഖേൽ മഹാകുംഭ് കായികരംഗത്തിന്റെ ഭാവിയുടെ മഹത്തായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്കു കരുത്തുറ്റ അടിത്തറ പാകുന്നു”
“2014നെ അപേക്ഷിച്ചു കായിക മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ബജറ്റ് വിഹിതം ഏകദേശം 3 മടങ്ങു കൂടുതലാണ്”

യുപി മുഖ്യമന്ത്രി യോഗി ആദിത്യനാഥ് ജി, ഗോരഖ്പൂർ എംപി രവി കിഷൻ ശുക്ല ജി, യുവ കായിക താരങ്ങളെ പരിശീലകരേ , മാതാപിതാക്കളേ , സഹപ്രവർത്തകരേ  !

മഹായോഗി ഗുരു ഗോരഖ്‌നാഥിന്റെ പുണ്യഭൂമിയെ ഞാൻ ആദ്യമേ വണങ്ങുന്നു. 'സൻസദ് ഖേൽ' മത്സരത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്ന എല്ലാ കളിക്കാർക്കും ഞാൻ അഭിനന്ദനങ്ങളും ആശംസകളും നേരുന്നു. നിങ്ങൾ എല്ലാവരും വളരെ കഠിനാധ്വാനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ചില കളിക്കാർ ഈ മത്സരത്തിൽ വിജയിച്ചിരിക്കണം, മറ്റ് ചിലർക്ക് പരാജയം നേരിടേണ്ടി വന്നിരിക്കണം. കളിസ്ഥലമായാലും ജീവിതത്തിന്റെ മൈതാനമായാലും ജയവും തോൽവിയും അതിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഇത്രയും ദൂരം എത്തിയിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ അവർ തോറ്റവരല്ലെന്ന് ഞാൻ കളിക്കാരോട് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. നിങ്ങൾ ഒരുപാട് പഠിച്ചു, അറിവും അനുഭവവും നേടി, ഇതാണ് വിജയത്തിലേക്കുള്ള ഏറ്റവും വലിയ മൂലധനം. നിങ്ങളുടെ സ്‌പോർട്‌സ് സ്പിരിറ്റ് എങ്ങനെ ഭാവിയിൽ നിങ്ങൾക്ക് വിജയത്തിന്റെ വാതിലുകൾ തുറക്കുമെന്ന് നിങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കും.
എന്റെ യുവ സുഹൃത്തുക്കളെ,

ഗുസ്തി, കബഡി, ഹോക്കി തുടങ്ങിയ കായിക മത്സരങ്ങൾക്കൊപ്പം ചിത്രരചന, നാടൻ പാട്ടുകൾ, നാടോടിനൃത്തം, തബല, പുല്ലാങ്കുഴൽ തുടങ്ങിയ ഇനങ്ങളിലും ഈ മത്സരത്തിൽ കലാകാരന്മാർ പങ്കെടുത്തിട്ടുണ്ടെന്ന് എന്നോട് പറയാറുണ്ട്. ഇത് വളരെ മനോഹരവും പ്രശംസനീയവും പ്രചോദനാത്മകവുമായ ഒരു സംരംഭമാണ്. സ്പോർട്സിലായാലും കലയിലായാലും സംഗീതത്തിലായാലും അതിന്റെ ചൈതന്യവും ഊർജവും ഒന്നുതന്നെയാണ്. നാടോടി ആചാരങ്ങളായ നമ്മുടെ ഭാരതീയ പാരമ്പര്യങ്ങളെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുക എന്നത് നമ്മുടെ പൊതുവായ ധാർമിക ഉത്തരവാദിത്തം കൂടിയാണ്. രവി കിഷൻ ജി തന്നെ അത്രയും കഴിവുള്ള ഒരു കലാകാരനാണ്, അതുകൊണ്ട് തന്നെ കലയുടെ പ്രാധാന്യം അദ്ദേഹത്തിന് നന്നായി മനസ്സിലായി എന്നത് സ്വാഭാവികം. ഈ പരിപാടി സംഘടിപ്പിച്ച രവി കിഷൻ ജിയെ ഞാൻ പ്രത്യേകം അഭിനന്ദിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ആഴ്‌ചകളിൽ നടക്കുന്ന മൂന്നാമത്തെ സൻസദ് ഖേൽ മഹാകുംഭിൽ ഞാൻ പങ്കെടുക്കുന്നു. ഇന്ത്യ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച കായിക ശക്തിയാകണമെങ്കിൽ, നമ്മൾ പുതിയ വഴികൾ കണ്ടെത്തുകയും പുതിയ സംവിധാനങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്യണമെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. ഈ സൻസദ് ഖേൽ മഹാകുംഭ് അത്തരത്തിലുള്ള ഒരു മാർഗവും സംവിധാനവുമാണ്. കായിക പ്രതിഭകളെ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിന് പ്രാദേശിക തലത്തിൽ പതിവായി കായിക മത്സരങ്ങൾ ഉണ്ടാകേണ്ടത് വളരെ പ്രധാനമാണ്. ലോക്‌സഭാ തലത്തിലുള്ള ഇത്തരം മത്സരങ്ങൾ പ്രാദേശിക പ്രതിഭകളെ കണ്ടെത്തുക മാത്രമല്ല, മുഴുവൻ മേഖലയിലെയും കളിക്കാരുടെ മനോവീര്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഗോരഖ്പൂരിൽ ഖേൽ മഹാകുംഭ് നടന്നപ്പോൾ ഏകദേശം 18,000-20,000 കളിക്കാർ പങ്കെടുത്തു. ഇത്തവണ ഇത് ഏകദേശം 24,000-25,000 ആയി ഉയർന്നു. ഈ യുവതാരങ്ങളിൽ ഏകദേശം 9,000 പേർ നമ്മുടെ പെൺമക്കളാണ്. ചെറുഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്നോ ചെറുപട്ടണങ്ങളിൽ നിന്നോ വന്ന ആയിരക്കണക്കിന് യുവാക്കൾ നിങ്ങളുടെ ഇടയിലുണ്ട്. യുവ കളിക്കാർക്ക് പുതിയ അവസരങ്ങൾ നൽകുന്നതിനുള്ള ഒരു പുതിയ പ്ലാറ്റ്‌ഫോമായി സൻസദ് ഖേൽ മത്സരങ്ങൾ മാറുന്നത് ഇത് കാണിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

കൗമാരപ്രായത്തിലുള്ള കുട്ടികൾ ഉയരം കൂട്ടാനായി ഉയരത്തിൽ തൂങ്ങിക്കിടക്കുകയോ മരത്തിന്റെ കൊമ്പിൽ പിടിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് നാം പലപ്പോഴും കാണാറുണ്ട്. അതായത്, ഏത് പ്രായക്കാരായാലും, ഫിറ്റ്നസ് ആയി തുടരാനുള്ള അന്തർലീനമായ ആഗ്രഹം എപ്പോഴും ഉണ്ട്. ഗ്രാമീണ മേളകളിൽ കായിക വിനോദങ്ങളും കളികളും ധാരാളമായി നടന്നിരുന്ന ഒരു കാലമുണ്ടായിരുന്നു. അഖാഡകളിൽ വിവിധ കളികളും സംഘടിപ്പിച്ചു. എന്നാൽ കാലം മാറി, ഈ പഴയ സംവിധാനങ്ങളെല്ലാം ക്രമേണ ക്ഷയിക്കാൻ തുടങ്ങി. സ്‌കൂളുകളിലെ പി.ടി.പിരീഡുകളും നേരംകൊല്ലി  പിരീഡായി കണക്കാക്കുന്ന സ്ഥിതിയായി. ഇത്തരമൊരു സമീപനം മൂലം രാജ്യത്തിന് നഷ്ടമായത് മൂന്ന്-നാല് തലമുറകളെയാണ്. തൽഫലമായി, ഇന്ത്യയിൽ കായിക സൗകര്യങ്ങളോ പുതിയ കായിക സംവിധാനങ്ങളോ രൂപപ്പെട്ടില്ല. നിങ്ങൾ ടിവിയിൽ വ്യത്യസ്ത ടാലന്റ് ഹണ്ട് പ്രോഗ്രാമുകൾ കാണുമ്പോൾ, ധാരാളം കുട്ടികൾ ചെറിയ പട്ടണങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവരാണെന്ന് നിങ്ങൾ കണ്ടെത്തും. അതുപോലെ, പുറത്തുവരാൻ വെമ്പുന്ന നമ്മുടെ നാട്ടിൽ മറഞ്ഞിരിക്കുന്നതും മറഞ്ഞിരിക്കുന്നതുമായ ഒരുപാട് സാധ്യതകളുണ്ട്. കായിക ലോകത്ത് ഇത്തരം സാധ്യതകൾ പുറത്തെടുക്കുന്നതിൽ സൻസദ് ഖേൽ മഹാകുംഭിന് വലിയ പങ്കുണ്ട്. ഇന്ന് നൂറുകണക്കിന് ബിജെപി എംപിമാരാണ് രാജ്യത്ത് ഇത്തരം കായിക മത്സരങ്ങൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്നത്. സങ്കൽപ്പിക്കുക, ഇത്രയധികം യുവ കളിക്കാർക്ക് മുന്നോട്ട് പോകാൻ അവസരം ലഭിക്കുന്നു. ഈ കളിക്കാരിൽ പലരും സംസ്ഥാന-ദേശീയ തലങ്ങളിൽ കളിക്കാൻ പോകും. ഒളിമ്പിക്‌സ് പോലുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര മത്സരങ്ങളിൽ രാജ്യത്തിന് വേണ്ടി മെഡലുകൾ നേടുന്ന പലരും നിങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉയർന്നുവരും. അതുകൊണ്ട്, ഭാവിയുടെ മഹത്തായ ഒരു മന്ദിരം നിർമ്മിക്കാൻ പോകുന്ന ശക്തമായ അടിത്തറയായാണ് ഞാൻ സൻസദ് ഖേൽ മഹാകുംഭിനെ കണക്കാക്കുന്നത്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,,

ഖേൽ മഹാകുംഭ് പോലുള്ള പരിപാടികൾക്കൊപ്പം, ചെറിയ പട്ടണങ്ങളിൽ പ്രാദേശിക തലത്തിൽ കായിക സൗകര്യങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിനാണ് ഇന്ന് രാജ്യം ഊന്നൽ നൽകുന്നത്. ഗോരഖ്പൂരിലെ റീജിയണൽ സ്‌പോർട്‌സ് സ്റ്റേഡിയം ഇതിന് മികച്ച ഉദാഹരണമാണ്. ഗോരഖ്പൂരിലെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ യുവാക്കൾക്കായി നൂറിലധികം കളിസ്ഥലങ്ങളും നിർമിച്ചിട്ടുണ്ട്. ചൗരി ചൗരയിൽ റൂറൽ മിനി സ്റ്റേഡിയവും പണിയുന്നുണ്ടെന്ന് എന്നോട് പറഞ്ഞു. ഖേലോ ഇന്ത്യ പ്രസ്ഥാനത്തിന്  കീഴിൽ, മറ്റ് കായിക സൗകര്യങ്ങൾക്കൊപ്പം, കളിക്കാരുടെ പരിശീലനത്തിലും ശ്രദ്ധ ചെലുത്തുന്നു. ഇപ്പോൾ രാജ്യം സമഗ്രമായ കാഴ്ചപ്പാടോടെയാണ് മുന്നേറുന്നത്. ഈ വർഷത്തെ ബജറ്റിൽ ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നിരവധി വ്യവസ്ഥകൾ ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. 2014 നെ അപേക്ഷിച്ച്, കായിക മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ബജറ്റ് ഇപ്പോൾ ഏകദേശം മൂന്നിരട്ടി കൂടുതലാണ്. ഇന്ന് രാജ്യത്ത് നിരവധി ആധുനിക സ്റ്റേഡിയങ്ങൾ നിർമ്മിക്കപ്പെടുന്നു. ടോപ്‌സ് പോലുള്ള പദ്ധതികളിലൂടെ താരങ്ങൾക്ക് പരിശീലനത്തിനായി ലക്ഷക്കണക്കിന് രൂപയുടെ സഹായം നൽകുന്നുണ്ട്. ഖേലോ ഇന്ത്യയ്‌ക്കൊപ്പം ഫിറ്റ് ഇന്ത്യ, യോഗ തുടങ്ങിയ പ്രചാരണങ്ങളും ശക്തി പ്രാപിക്കുന്നു. നല്ല പോഷണത്തിനായി മില്ലറ്റ്, അതായത് നാടൻ ധാന്യങ്ങൾക്കാണ് ഊന്നൽ നൽകുന്നത്. ജോവർ, ബജ്‌റ തുടങ്ങിയ നാടൻ ധാന്യങ്ങൾ സൂപ്പർ ഫുഡുകളുടെ വിഭാഗത്തിലാണ് വരുന്നത്. അതുകൊണ്ടാണ് ഇപ്പോൾ നാടൻ ധാന്യങ്ങൾക്ക് ശ്രീഅന്ന എന്ന വ്യക്തിത്വം നൽകിയത്. നിങ്ങളെല്ലാവരും ഈ കാമ്പെയ്‌നുകളിൽ പങ്കുചേരുകയും രാജ്യത്തിന്റെ ഈ ദൗത്യത്തിന് നേതൃത്വം നൽകുകയും വേണം. ഇന്ന് ഇന്ത്യൻ താരങ്ങൾ ഒളിമ്പിക്സിലും മറ്റ് വലിയ ടൂർണമെന്റുകളിലും മെഡൽ നേടുന്നത് പോലെ, നിങ്ങളെപ്പോലുള്ള യുവ കളിക്കാർ ആ പാരമ്പര്യം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകും.

നിങ്ങളുടെ വിജയങ്ങളിലൂടെ നിങ്ങളെല്ലാവരും തിളങ്ങുമെന്നും രാജ്യത്തിന് ബഹുമതികൾ കൊണ്ടുവരുമെന്നും എനിക്ക് പൂർണ വിശ്വാസമുണ്ട്. ആശംസകളോടെ, നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും വളരെ നന്ദി!

 

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।