അസം പോലീസ് രൂപകല്‍പ്പന ചെയ്ത 'അസം കോപ്പ്' മൊബൈല്‍ ആപ്ലിക്കേഷന് തുടക്കം കുറിച്ചു
''ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതിക്ക് അതിന്റേതായ സ്വത്വവും പാരമ്പര്യവുമുണ്ട്''
''21-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇന്ത്യക്കാരുടെ അതിരുകളില്ലാത്ത അഭിലാഷങ്ങള്‍ നിറവേറ്റുന്നതില്‍ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ സ്തംഭമെന്ന നിലയില്‍ നീതിന്യായവ്യവസ്ഥയ്ക്ക് ശക്തവും സംവേദാത്മകവുമായ പങ്ക് വഹിക്കാനുണ്ട്''
''ആയിരക്കണക്കിന് പഴയ നിയമങ്ങള്‍ ഞങ്ങള്‍ റദ്ദാക്കുകയും അനുവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്തു''
''ഗവണ്‍മെന്റോ ജുഡീഷ്യറിയോ എന്തോ ആകട്ടെ, ഓരോ സ്ഥാപനത്തിന്റെയും ഭരണഘടനാപരമായ ബാദ്ധ്യതയും അതിന്റെ കര്‍ത്തവ്യവും സാധാരണ പൗരന്മാരുടെ ജീവിതം സുഗമമാക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു''
''രാജ്യത്തെ നീതിന്യായ വിതരണ സംവിധാനം നവീകരിക്കാന്‍ വേണ്ട പരിധിയില്ലാത്ത സാദ്ധ്യതകള്‍ സാങ്കേതികവിദ്യയിലുണ്ട്''
''നിര്‍മ്മതി ബുദ്ധി വഴി സാധാരണ പൗരന് നീതി സുഗമമാക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് നാം ശ്രമിക്കണം''

അസം ഗവർണർ ശ്രീ ഗുലാബ് ചന്ദ് കതാരിയ ജി, മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ ഹിമന്ത ബിശ്വ ശർമ്മ ജി, എന്റെ സഹപ്രവർത്തകൻ കേന്ദ്ര നിയമ മന്ത്രി ശ്രീ കിരൺ റിജിജു ജി, അരുണാചൽ പ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ പേമ ഖണ്ഡു ജി, സുപ്രീം കോടതി ജഡ്ജി ജസ്റ്റിസ് ഹൃഷികേശ് റോയ്, ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് കോടതി സന്ദീപ് മേത്ത ജി, മറ്റ് ബഹുമാനപ്പെട്ട ജഡ്ജിമാർ, വിശിഷ്ട വ്യക്തികൾ, മഹതികളെ , മാന്യരേ!

ഇന്ന് ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതിയുടെ പ്ലാറ്റിനം ജൂബിലി ആഘോഷത്തിന്റെ ഭാഗമാകാനും നിങ്ങളുടെ ഇടയിൽ ഈ അവിസ്മരണീയ നിമിഷത്തിന്റെ ഭാഗമാകാനും കഴിഞ്ഞതിലും ഞാൻ സന്തുഷ്ടനാണ്. രാജ്യം സ്വാതന്ത്ര്യം നേടി 75 വർഷം തികയുന്ന സമയത്താണ് ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതിയുടെ 75 വർഷത്തെ ഈ യാത്ര പൂർത്തിയാക്കിയത്. ഇതുവരെ നേടിയ എല്ലാ അനുഭവങ്ങളും സംരക്ഷിക്കാനുള്ള സമയമാണിത്, പുതിയ ലക്ഷ്യങ്ങൾക്കായി സ്വയം ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളവരായിരിക്കുന്നതിനും ആവശ്യമായ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടുവരുന്നതിനുമുള്ള ഒരു നിർണായക നാഴികക്കല്ല് കൂടിയാണിത്. പ്രത്യേകിച്ചും, ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതിക്ക് അതിന്റേതായ ഒരു പ്രത്യേക പൈതൃകമുണ്ട്, അല്ലെങ്കിൽ അതിന്റേതായ ഒരു സ്വത്വമുണ്ട്. ഈ ഹൈക്കോടതിയുടെ അധികാരപരിധി ഏറ്റവും വലുതാണ്. അസമിന് പുറമെ, അരുണാചൽ പ്രദേശ്, മിസോറാം, നാഗാലാൻഡ്, അതായത് 3 സംസ്ഥാനങ്ങൾ കൂടി സേവനമനുഷ്ഠിക്കാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തവും നിങ്ങൾക്കുണ്ട്. 2013 വരെ വടക്ക് കിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ 7 സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതിയുടെ അധികാര പരിധിയിലായിരുന്നു. അതിനാൽ, വടക്കുകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ ചരിത്രവും ജനാധിപത്യ പൈതൃകവും ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതിയുടെ ഈ 75 വർഷത്തെ നീണ്ട യാത്രയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഈ അവസരത്തിൽ, അസമിലെയും വടക്കുകിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും എല്ലാ ജനങ്ങൾക്കും, പ്രത്യേകിച്ച് ഇവിടുത്തെ പരിചയസമ്പന്നരായ നിയമ സാഹോദര്യത്തിനും ഞാൻ എന്റെ ആശംസകൾ അറിയിക്കുന്നു.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഈ ദിവസം ഒരു അത്ഭുതകരമായ യാദൃശ്ചികതയെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു! എല്ലാവരും സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ, ഇന്ന് ഡോ. ബാബാസാഹേബ് അംബേദ്കറുടെ ജന്മദിനം കൂടിയാണ്. നമ്മുടെ ഭരണഘടനയുടെ നിർമ്മാണത്തിൽ ബാബാ സാഹിബ് വലിയ പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഭരണഘടന അനുശാസിക്കുന്ന സമത്വത്തിന്റെയും ഐക്യത്തിന്റെയും മൂല്യങ്ങളാണ് ആധുനിക ഇന്ത്യയുടെ അടിത്തറ. ഈ മഹത്തായ അവസരത്തിൽ ബാബാസാഹിബിന്റെ കാൽക്കൽ ഞാനും പ്രണാമം അർപ്പിക്കുന്നു.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

കഴിഞ്ഞ വർഷം സ്വാതന്ത്ര്യദിനത്തിൽ, ഇന്ത്യയുടെ അഭിലാഷ സമൂഹത്തെ  കുറിച്ചും  ചുവപ്പു കോട്ടയുടെ  കൊത്തളത്തിൽ നിന്ന് 'സബ്ക പ്രയാസ'െക്കുറിച്ചും ഞാൻ വിശദമായി സംസാരിച്ചിരുന്നു. ഇന്ന് ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരന്റെയും സ്വപ്നങ്ങളും അഭിലാഷങ്ങളും പരിധിയില്ലാത്തതാണ്. ഈ അഭിലാഷങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിൽ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ നെടുംതൂണെന്ന നിലയിൽ നമ്മുടെ ശക്തവും സംവേദനക്ഷമവുമായ ജുഡീഷ്യറിയുടെ പങ്ക് ഒരുപോലെ പ്രധാനമാണ്. സമൂഹത്തിന് ഊർജസ്വലവും ശക്തവും ആധുനികവുമായ ഒരു നിയമസംവിധാനം സൃഷ്‌ടിക്കണമെന്ന് ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന നമ്മിൽ നിന്നെല്ലാം നിരന്തരം പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു! ലെജിസ്ലേച്ചർ, എക്സിക്യൂട്ടീവ്, ജുഡീഷ്യറി എന്നീ മൂന്ന് അവയവങ്ങൾക്കും ആസ്പിരേഷനൽ ഇന്ത്യയുടെ സ്വപ്നങ്ങൾ സാക്ഷാത്കരിക്കാനുള്ള ഈ ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്. ഞങ്ങൾ എങ്ങനെ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കുന്നു എന്നതിന്റെ ഒരു ഉദാഹരണം കാലഹരണപ്പെട്ടതും അനാവശ്യവുമായ നിയമങ്ങൾ പിൻവലിക്കുക എന്നതാണ്. നിയമരംഗത്തെ നിരവധി പ്രമുഖർ ഇന്ന് ഇവിടെയുണ്ട്! ഞങ്ങളുടെ പല നിയമ വ്യവസ്ഥകളും ബ്രിട്ടീഷ് കാലഘട്ടം മുതൽ നിലവിലുണ്ടെന്ന് നിങ്ങൾക്ക് നന്നായി അറിയാം. ഇപ്പോൾ തീർത്തും അപ്രസക്തമായ ഇത്തരം നിയമങ്ങൾ നിരവധിയാണ്. സർക്കാർ തലത്തിൽ ഞങ്ങൾ ആ നിയമങ്ങൾ തുടർച്ചയായി അവലോകനം ചെയ്യുന്നു. കാലഹരണപ്പെട്ടതോ അനാവശ്യമോ കാലഹരണപ്പെട്ടതോ ആയ അത്തരം 2000 കേന്ദ്ര നിയമങ്ങൾ ഞങ്ങൾ കണ്ടെത്തി റദ്ദാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഞങ്ങൾ 40,000-ലധികം അനുസരണങ്ങളും ഇല്ലാതാക്കി. നിരവധി ചെറിയ സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങളും ഞങ്ങൾ കുറ്റവിമുക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഈ ചിന്തയും സമീപനവും രാജ്യത്തെ കോടതികളിലെ കേസുകളുടെ എണ്ണം കുറയ്ക്കുന്നതിലും പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

അത് ഗവൺമെന്റായാലും ജുഡീഷ്യറിയായാലും, ഓരോ സ്ഥാപനത്തിന്റെയും അതത് റോളുകളിലെ ഭരണഘടനാപരമായ ഉത്തരവാദിത്തം സാധാരണക്കാരന്റെ 'ജീവിതം എളുപ്പമാക്കുക' എന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഈസ് ഓഫ് ലിവിംഗ് എന്ന ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള ശക്തമായ ഉപകരണമായി ഇന്ന് സാങ്കേതികവിദ്യ ഉയർന്നുവന്നിരിക്കുന്നു. സർക്കാരിൽ, സാധ്യമായ എല്ലാ മേഖലകളിലും സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ മുഴുവൻ സാധ്യതകളും പ്രയോജനപ്പെടുത്താൻ ഞങ്ങൾ ശ്രമിക്കുന്നു. അത് ഡിബിടിയോ ആധാറോ ഡിജിറ്റൽ ഇന്ത്യാ മിഷനോ ആകട്ടെ, ഈ പ്രചാരണങ്ങളെല്ലാം ദരിദ്രർക്ക് അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ നേടാനുള്ള ഒരു പ്രധാന മാധ്യമമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. പ്രധാനമന്ത്രി സ്വാമിത്വ യോജനയെക്കുറിച്ച് നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും പരിചിതമായിരിക്കും. ലോകത്തിലെ പ്രധാന രാജ്യങ്ങളും വികസിത രാജ്യങ്ങളും പോലും നേരിടുന്ന പ്രധാന വെല്ലുവിളികളിലൊന്നാണ് സ്വത്തവകാശത്തിന്റെ പ്രശ്നം. സ്വത്തവകാശത്തിൽ വ്യക്തതയില്ലാത്തതിനാൽ രാജ്യത്തിന്റെ വികസനം തടസ്സപ്പെടുകയും കോടതികളിൽ വ്യവഹാരങ്ങളുടെ ഭാരം വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പ്രധാനമന്ത്രി സ്വാമിത്വ യോജനയിലൂടെ ഇന്ത്യ ഈ മേഖലയിൽ വലിയ മുന്നേറ്റം നടത്തിയെന്നറിയുന്നതിൽ നിങ്ങൾക്ക് സന്തോഷമുണ്ടാകും. ഇന്ന്, ഡ്രോണുകൾ വഴി രാജ്യത്തെ ഒരു ലക്ഷത്തിലധികം ഗ്രാമങ്ങളിൽ മാപ്പിംഗ് ജോലികൾ പൂർത്തിയായി; കൂടാതെ ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾക്ക് പ്രോപ്പർട്ടി കാർഡുകളും നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഭൂമിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തർക്കങ്ങൾ കുറയ്ക്കാനും ഈ പ്രചാരണം സഹായിക്കും. അതോടെ ജനങ്ങൾ നേരിടുന്ന പ്രശ്നങ്ങൾ കുറയും.

സുഹൃത്തുക്കളെ 

നമ്മുടെ നീതിന്യായ വിതരണ സംവിധാനം അത്യാധുനികമാക്കുന്നതിന് സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന് അനന്തമായ സാധ്യതകളുണ്ടെന്ന് ഞങ്ങൾ കരുതുന്നു. സുപ്രീം കോടതിയുടെ ഇ-കമ്മിറ്റിയും ഈ ദിശയിൽ സ്തുത്യർഹമായ പ്രവർത്തനമാണ് നടത്തുന്നത്. ഈ പ്രവർത്തനം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനായി, ഇ-കോടതികളുടെ മിഷൻ ഘട്ടം - 3 ഈ വർഷത്തെ ബജറ്റിൽ പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. വടക്ക് കിഴക്ക് പോലുള്ള മലയോര, വിദൂര പ്രദേശങ്ങൾക്ക്, നീതിന്യായ വിതരണ സംവിധാനത്തിൽ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ ഉപയോഗം കൂടുതൽ പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു. ഇന്ന്, കാര്യക്ഷമത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും നീതി ലഭ്യമാക്കുന്നതിനുമായി, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നിയമ സംവിധാനങ്ങളിൽ AI അല്ലെങ്കിൽ ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ് ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. AI മുഖേന സാധാരണക്കാർക്ക് കോടതി നടപടികൾ ലളിതമാക്കുന്നതിനുള്ള 'നീതിയുടെ എളുപ്പ'ത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ നാം നമ്മുടെ ശ്രമങ്ങൾ വിപുലപ്പെടുത്തണം.

 

സുഹൃത്തുക്കളെ 

ബദൽ തർക്ക പരിഹാര സംവിധാനം നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയിൽ വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. വടക്കുകിഴക്കൻ പ്രദേശത്തിന് പ്രാദേശിക നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ സമ്പന്നമായ പാരമ്പര്യമുണ്ട്, കുറച്ച് മുമ്പ് കിരൺ ജി അത് വളരെ വിശദമായി വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്. പ്ലാറ്റിനം ജൂബിലി ആഘോഷത്തോടനുബന്ധിച്ച് ഗുവാഹത്തി ഹൈക്കോടതിയിലെ ലോ റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് 6 പുസ്തകങ്ങൾ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് എന്നോട് പറഞ്ഞു. ഈ പുസ്തകങ്ങൾ കസ്റ്റമറി നിയമങ്ങളിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നു. ഇത് വളരെ അഭിനന്ദനാർഹമായ നടപടിയാണെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. നിയമവിദ്യാലയങ്ങളിലും ഇത്തരം രീതികൾ പഠിപ്പിക്കണം.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

നിയമത്തിന്റെ എല്ലാ വശങ്ങളെക്കുറിച്ചും ശരിയായ അറിവുള്ള പൗരന്മാരും 'ഈസ് ഓഫ് ജസ്റ്റിസ്' എന്നതിന്റെ ഒരു പ്രധാന ഭാഗമാണ്. ഇത് അദ്ദേഹത്തിന് രാജ്യത്തിലും ഭരണഘടനാ സംവിധാനങ്ങളിലും ഉള്ള വിശ്വാസം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ് ഞങ്ങൾ സർക്കാരിൽ മറ്റൊരു പ്രക്രിയ ആരംഭിച്ചത്. ഒരു പുതിയ നിയമ കരട് തയ്യാറാക്കുമ്പോൾ, അതിന്റെ ലളിതമായ പതിപ്പ് തയ്യാറാക്കുന്നതിനും ഊന്നൽ നൽകുന്നു. നിയമം ജനങ്ങൾക്ക് എളുപ്പം മനസ്സിലാകുന്ന ഭാഷയിലാണെന്ന് ഉറപ്പാക്കാനാണ് ശ്രമം. സമാനമായ സമീപനം നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ കോടതികൾക്കും വളരെ സഹായകമാകും. ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനും അവന്റെ/അവളുടെ ഭാഷയിൽ ഇന്റർനെറ്റും അനുബന്ധ സേവനങ്ങളും ആക്‌സസ് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന തരത്തിൽ ഞങ്ങൾ 'ഭാഷിണി' പ്ലാറ്റ്‌ഫോം ആരംഭിച്ചത് നിങ്ങൾ കണ്ടിരിക്കണം. ഈ 'ഭാഷിനി' വെബ് സന്ദർശിക്കാനും ഞാൻ നിങ്ങളോട് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. അത് വളരെ ശക്തമാണ്. വിവിധ കോടതികളിലും ഈ പ്ലാറ്റ്ഫോം പ്രയോജനപ്പെടുത്താം.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ 

ഹൃഷികേശ് ജിയും പരാമർശിച്ച ഒരു പ്രധാന വിഷയം നമ്മുടെ ജയിലുകളിൽ അനാവശ്യമായി കഴിയുന്ന തടവുകാരുടെ എണ്ണമാണ്. മേത്ത ജിയും ഇതേ വിഷയം പരാമർശിച്ചു. ചിലരുടെ പക്കൽ ജാമ്യത്തിനുള്ള പണമില്ല; ചിലർക്ക് പിഴ അടയ്‌ക്കാൻ പണമില്ല, ചിലർ ഈ സാധനങ്ങൾ കൈവശം വച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും വീട്ടുകാർ തിരിച്ചെടുക്കാൻ തയ്യാറായില്ല. ഇവരെല്ലാം ദരിദ്രരും ദുർബലരുമായ വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്. ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ചെറിയ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾക്ക് വർഷങ്ങളായി ജയിലിൽ കഴിയുന്നവരാണ്. അവരോട് സംവേദനക്ഷമത കാണിക്കേണ്ടത് സർക്കാരിന്റെയും ജുഡീഷ്യറിയുടെയും കടമയാണ്. അതിനാൽ, ഈ വർഷത്തെ ബജറ്റിൽ, അത്തരം തടവുകാർക്ക് സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകുന്നതിന് ഞങ്ങൾ പ്രത്യേകം വ്യവസ്ഥ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. കേന്ദ്ര സർക്കാർ ഈ ഫണ്ട് സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾക്ക് നൽകും, അതിനാൽ ഈ തടവുകാർക്ക് സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകി അവരെ ജയിലിൽ നിന്ന് പുറത്തുകൊണ്ടുവരാനാകും.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇവിടെ പറയുന്നു - ധർമ്മോ-രക്ഷതി-രക്ഷിതഃ| അതായത്, 'ധർമ്മം സംരക്ഷിക്കുന്നവരെ സംരക്ഷിക്കുന്നു'. അതിനാൽ, ഒരു സ്ഥാപനം എന്ന നിലയിൽ, നമ്മുടെ ധർമ്മം, നമ്മുടെ കടമ, രാജ്യതാൽപ്പര്യത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള നമ്മുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ പരമപ്രധാനമായിരിക്കണം. ഈ ആത്മാവ് വികസിത ഇന്ത്യ എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് നമ്മെ കൊണ്ടുപോകുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. പ്ലാറ്റിനം ജൂബിലി ആഘോഷങ്ങൾക്ക് ഒരിക്കൽ കൂടി ഞാൻ നിങ്ങളെ എല്ലാവരെയും അഭിനന്ദിക്കുകയും എന്റെ ആശംസകൾ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

വളരെ നന്ദി!

 

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
Annual malaria cases at 2 mn in 2023, down 97% since 1947: Health ministry

Media Coverage

Annual malaria cases at 2 mn in 2023, down 97% since 1947: Health ministry
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
സോഷ്യൽ മീഡിയ കോർണർ 2024 ഡിസംബർ 26
December 26, 2024

Citizens Appreciate PM Modi : A Journey of Cultural and Infrastructure Development