“അത്ഭുതകരമായ ഇന്ത്യക്കു സമ്പൂർണമായി സാക്ഷ്യംവഹിക്കാൻ എല്ലാ അന്തർദേശീയ അതിഥികളോടും ഞാൻ അഭ്യർഥിക്കുന്നു”
“ഇന്ത്യയുടെ അധ്യക്ഷകാലയളവിൽ ആഫ്രിക്കൻ യൂണിയൻ ജി-20യുടെ ഭാഗമായതിൽ ഞങ്ങൾക്ക് അഭിമാനമുണ്ട്”
“സ്വതന്ത്ര സ്വയംഭരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനമാണു നീതി; നീതിയില്ലാതെ രാജ്യത്തിന്റെ നിലനിൽപ്പുപോലും സാധ്യമല്ല”
“നാം സഹകരിക്കുമ്പോൾ, നമ്മുടെ വ്യവസ്ഥകൾ പരസ്പരം നന്നായി മനസിലാക്കാനാകും. മികച്ച രീതിയിലുള്ള അവബോധം കൂട്ടായ പ്രവർത്തനത്തിനു മികവേകും. കൂട്ടായ പ്രയത്നം മെച്ചപ്പെട്ടതും വേഗതയേറിയതുമായ നീതിനിർവഹണം ഉറപ്പാക്കും”
“21-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പ്രശ്നങ്ങൾ 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സമീപനത്താൽ കൈകാര്യം ചെയ്യാനാകില്ല. പുനർവിചിന്തനം, പുനർവിഭാവനം, പരിഷ്കരണം എന്നിവ വേണ്ടതുണ്ട്”
“നീതിനിർവഹണം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രധാന സങ്കേതമാണു നിയമവിദ്യാഭ്യാസം"
“നിലവിലെ യാഥാർഥ്യങ്ങൾ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഇന്ത്യയും നിയമങ്ങൾ ആധുനികമാക്കുന്നു”
“ഏവർക്കും കൃത്യസമയത്തു നീതി ലഭ്യമാക്കുകയും ആരും ഒഴിവാക്കപ്പെടാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ലോകം നമുക്കു കെട്ടിപ്പടുക്കാം”

വിശിഷ്ട നിയമ പ്രതിഭകള്‍, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വിവിധ രാജ്യങ്ങളില്‍നിന്നുള്ള അതിഥികള്‍, ബഹുമാനപ്പെട്ട സദസ്സ്, നിങ്ങള്‍ക്കെല്ലാവര്‍ക്കും എന്റെ ആശംസകള്‍.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ഈ സമ്മേളനം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യുന്നതില്‍ സന്തോഷമുണ്ട്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നിയമജ്ഞര്‍ ഇവിടെയുണ്ടെന്നതില്‍ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. 140 കോടി ഇന്ത്യക്കാര്‍ക്കുവേണ്ടി, ഞങ്ങളുടെ എല്ലാ അന്താരാഷ്ട്ര അതിഥികളെയും ഞാന്‍ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു. അവിശ്വസനീയമായ ഇന്ത്യ പൂര്‍ണമായി അനുഭവിക്കാന്‍ ഞാന്‍ നിങ്ങളോട് അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ആഫ്രിക്കയില്‍ നിന്നുള്ള ധാരാളം സുഹൃത്തുക്കള്‍ ഇവിടെയുണ്ടെന്ന് എനിക്ക് അറിയാന്‍ കഴിഞ്ഞു. ആഫ്രിക്കന്‍ യൂണിയനുമായി ഇന്ത്യക്ക് പ്രത്യേക ബന്ധമുണ്ട്. ഇന്ത്യ അധ്യക്ഷസ്ഥാനത്തിരിക്കെ ആഫ്രിക്കന്‍ യൂണിയന്‍ ജി20യുടെ ഭാഗമായി മാറിയതില്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് അഭിമാനമുണ്ട്. ആഫ്രിക്കയിലെ ജനങ്ങളുടെ അഭിലാഷങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതില്‍ ഇത് വളരെയധികം സഹായിക്കും.
 

സുഹൃത്തുക്കളെ,
കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് മാസങ്ങളായി, ഞാന്‍ പല അവസരങ്ങളിലും നിയമരംഗത്തെ സഹോദരങ്ങളുമായി ഇടപഴകിയിട്ടുണ്ട്. കുറച്ച് ദിവസങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ്, ഞാന്‍ ഇന്ത്യയുടെ സുപ്രീം കോടതിയുടെ 75-ാം വാര്‍ഷിക ആഘോഷത്തില്‍ പങ്കെടുത്തു. കഴിഞ്ഞ സെപ്റ്റംബറില്‍, ഈ സ്ഥലത്ത് തന്നെ, ഞാന്‍ അന്താരാഷ്ട്ര അഭിഭാഷക സമ്മേളനത്തിന് വന്നിരുന്നു. ഇത്തരം ആശയവിനിമയങ്ങള്‍ നമ്മുടെ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ പ്രവര്‍ത്തനത്തെ അഭിനന്ദിക്കാന്‍ നമ്മെ സഹായിക്കുന്നു. മെച്ചപ്പെട്ട നിലയില്‍ നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിനു ദൃഢനിശ്ചയം കൈക്കൊള്ളാനുള്ള അവസരങ്ങള്‍ കൂടിയാണിത്.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ഇന്ത്യന്‍ ചിന്തകളില്‍ നീതിക്ക് വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. പുരാതന ഇന്ത്യന്‍ ചിന്തകര്‍ പറഞ്ഞു: ന്യായമൂലം സ്വരാജ്യം സ്യാത്. സ്വതന്ത്രമായ സ്വയം ഭരണത്തിന്റെ അടിത്തട്ടില്‍ നീതിയാണ് എന്നര്‍ത്ഥം. നീതിയില്ലാതെ ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ നിലനില്‍പ്പ് പോലും സാധ്യമല്ല.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
'നീതി ലഭിക്കുന്നതിലുള്ള, അതിര്‍ത്തി കടന്നുള്ള വെല്ലുവിളികള്‍' എന്നതാണ് ഈ സമ്മേളനത്തിന്റെ വിഷയം. വളരെ ബന്ധിതമായ, അതിവേഗം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ലോകത്ത് ഇത് വളരെ പ്രസക്തമായ ഒരു വിഷയമാണ്. ചിലപ്പോള്‍, ഒരു രാജ്യത്ത് നീതി ഉറപ്പാക്കാന്‍ മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി ചേര്‍ന്നു പ്രവര്‍ത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. സഹകരിച്ച് പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍, നമുക്ക് പരസ്പരമുള്ള സംവിധാനങ്ങള്‍ നന്നായി മനസ്സിലാക്കാന്‍ കഴിയും. മികച്ച ധാരണ കൂടുതല്‍ സമന്വയം സാധ്യമാക്കുന്നു. കൂട്ടായ പ്രവര്‍ത്തനം മികച്ച നീതി  വേഗത്തില്‍ ലഭ്യമാക്കുന്നതു വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് തന്നെ ഇത്തരം വേദികളും സമ്മേളനങ്ങളും പ്രധാനമാണ്.
 

സുഹൃത്തുക്കളെ,
നമ്മുടെ സംവിധാനങ്ങള്‍ ഇതിനകം തന്നെ നിരവധി മേഖലകളില്‍ പരസ്പരം ചേര്‍ന്നു പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, വ്യോമ ഗതാഗത നിയന്ത്രണവും നാവിക ഗതാഗതവും. അതുപോലെ, അന്വേഷണത്തിനും നീതി നിര്‍വഹണത്തിനും സഹകരണം വിപുലപ്പെടുത്തേണ്ടതുണ്ട്. പരസ്പരം അധികാരപരിധിയെ മാനിക്കുമ്പോഴും സഹകരണം ഉണ്ടാവാം. നാം ഒരുമിച്ച് പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍, നീതി നടപ്പാക്കാനുള്ള ഒരു ഉപകരണമായി അധികാരപരിധി മാറുന്നു, അത് വൈകിക്കരുത്.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
സമീപകാലത്ത്, കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ സ്വഭാവവും വ്യാപ്തിയും സമൂലമായ മാറ്റത്തിനു വിധേയമായി. വിവിധ രാജ്യങ്ങളിലും പ്രദേശങ്ങളിലും ക്രിമിനലുകള്‍ക്ക് വിപുലമായ ശൃംഖലയുണ്ട്. പണം ലഭിക്കാനും പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്കും അവര്‍ ഏറ്റവും പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഒരു പ്രദേശത്തെ സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങള്‍ മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്ക് ഫണ്ട് ചെയ്യാന്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ക്രിപ്റ്റോകറന്‍സിയുടെ വര്‍ദ്ധനവും സൈബര്‍ ഭീഷണികളും പുതിയ വെല്ലുവിളികള്‍ ഉയര്‍ത്തുന്നു. 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ വെല്ലുവിളികളെ 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സമീപനം കൊണ്ട് നേരിടാനാവില്ല. പുനര്‍വിചിന്തനവും പരിഷ്‌കരണവും ആവശ്യമാണ്. നീതി ലഭ്യമാക്കുന്ന നിയമസംവിധാനങ്ങള്‍ നവീകരിക്കുന്നത് ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു. നമ്മുടെ സംവിധാനങ്ങളെ കൂടുതല്‍ അയവുള്ളതും അനുയോജ്യവുമാക്കുന്നതും ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
പരിഷ്‌കാരങ്ങളെക്കുറിച്ച് പറയുമ്പോള്‍, നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥകളെ കൂടുതല്‍ പൗരകേന്ദ്രീകൃതമാക്കുന്നതില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. നീതി ലഭ്യമാക്കുന്നത് എളുപ്പമാക്കുക ് എന്നത് നീതിന്യായ വിതരണത്തിന്റെ ഒരു സ്തംഭമാണ്. ഈ ഇടത്തില്‍ ഇന്ത്യക്ക് പങ്കുവെക്കാന്‍ ധാരാളം പഠനങ്ങളുണ്ട്. 2014ല്‍ പ്രധാനമന്ത്രിയാകാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം നല്‍കി ഇന്ത്യയിലെ ജനങ്ങള്‍ എന്നെ അനുഗ്രഹിച്ചു. അതിനുമുമ്പ് ഞാന്‍ ഗുജറാത്ത് മുഖ്യമന്ത്രിയായി പ്രവര്‍ത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. അന്ന് ഞങ്ങള്‍ സായാഹ്ന കോടതികള്‍ സ്ഥാപിക്കാന്‍ തീരുമാനിച്ചു. ഇത് ആളുകളെ അവരുടെ ജോലി സമയത്തിന് ശേഷം കോടതിയില്‍ ഹാജരാകാന്‍ സഹായിച്ചു. ഇത് നീതി ലഭ്യമാക്കുക മാത്രമല്ല, സമയവും പണവും ലാഭിക്കാനും സഹായകമായി. ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ക്ക് ഇതിന്റെ പ്രയോജനം ലഭിച്ചു.
 

സുഹൃത്തുക്കളെ,
ലോക് അദാലത്ത് എന്ന സവിശേഷമായ സങ്കല്‍പ്പവും ഇന്ത്യക്കുണ്ട്. അതിന്റെ അര്‍ത്ഥം ജനകീയ കോടതി എന്നാണ്. പൊതു ഉപയോഗത്തിനുള്ള സേവനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചെറിയ കേസുകള്‍ തീര്‍പ്പാക്കുന്നതിനുള്ള സംവിധാനം ഈ കോടതികള്‍ നല്‍കുന്നു. ഇത് വ്യവഹാരത്തിന് മുമ്പുള്ള പ്രക്രിയയാണ്. ഇത്തരം കോടതികള്‍ ആയിരക്കണക്കിന് കേസുകള്‍ പരിഹരിക്കുകയും എളുപ്പത്തിലുള്ള നീതി വിതരണം ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അത്തരം സംരംഭങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ചര്‍ച്ചകള്‍ക്ക് ലോകമെമ്പാടും വലിയ മൂല്യമുണ്ടാകും.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
നീതി നിര്‍വഹണം വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള പ്രധാന ഉപകരണമാണ് നിയമ വിദ്യാഭ്യാസം. വിദ്യാഭ്യാസത്തില്‍ അഭിനിവേശവും തൊഴില്‍പരമായ കഴിവും യുവമനസ്സുകളില്‍ പരിചയപ്പെടുത്തപ്പെടുന്നു. ലോകമെമ്പാടും, എല്ലാ മേഖലകളിലേക്കും കൂടുതല്‍ സ്ത്രീകളെ എങ്ങനെ കൊണ്ടുവരാം എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചര്‍ച്ചകള്‍ നടക്കുന്നു. അതിനുള്ള ആദ്യപടി വിദ്യാഭ്യാസ തലത്തില്‍ ഓരോ മേഖലയും ഉള്‍പ്പെടുത്തുക എന്നതാണ്. നിയമവിദ്യാലയങ്ങളില്‍ സ്ത്രീകളുടെ എണ്ണം വര്‍ധിക്കുമ്പോള്‍ അഭിഭാഷകവൃത്തിയിലുള്ള സ്ത്രീകളുടെ എണ്ണവും വര്‍ധിക്കും. ഈ സമ്മേളനത്തില്‍ പങ്കെടുക്കുന്നവര്‍ക്കു കൂടുതല്‍ സ്ത്രീകളെ നിയമവിദ്യാഭ്യാസത്തിലേക്ക് എങ്ങനെ കൊണ്ടുവരാം എന്നതിനെക്കുറിച്ച് ആശയങ്ങള്‍ കൈമാറാം.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
വൈവിധ്യമാര്‍ന്ന കാര്യങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കാന്‍ സാധിച്ചിട്ടുള്ള യുവ നിയമ മനസ്സുകളെ ലോകത്തിന് ആവശ്യമുണ്ട്. നിയമവിദ്യാഭ്യാസവും മാറുന്ന കാലത്തിനും സാങ്കേതിക വിദ്യകള്‍ക്കും അനുസൃതമായി മാറേണ്ടതുണ്ട്. കുറ്റകൃത്യങ്ങള്‍, അന്വേഷണം, തെളിവുകള്‍ എന്നിവയിലെ ഏറ്റവും പുതിയ പ്രവണതകള്‍ മനസ്സിലാക്കുന്നതില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് സഹായകമാകും.
 

സുഹൃത്തുക്കളെ,
കൂടുതല്‍ അന്താരാഷ്ട്ര അനുഭവങ്ങളുള്ള യുവ നിയമ പ്രഫഷണലുകളെ സഹായിക്കേണ്ടതുണ്ട്. നമ്മുടെ ഏറ്റവും മികച്ച നിയമ സര്‍വകലാശാലകള്‍ക്ക് രാജ്യങ്ങള്‍ തമ്മിലുള്ള വിനിമയ പരിപാടികള്‍ ശക്തിപ്പെടുത്താന്‍ കഴിയും. ഉദാഹരണത്തിന്, ഫോറന്‍സിക് സയന്‍സിന് സമര്‍പ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ലോകത്തിലെ ഏക സര്‍വ്വകലാശാല ഇന്ത്യയിലായിരിക്കാം. വിവിധ രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍, നിയമരംഗത്തെ അധ്യാപകര്‍, ജഡ്ജിമാര്‍ എന്നിവര്‍ക്ക് ഹ്രസ്വകാല  കോഴ്സുകളെക്കുറിച്ച പഠിക്കാന്‍ ഈ സ്ഥാപനം സഹായകമാകും.  കൂടാതെ, നീതി ലഭ്യമാക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നിരവധി അന്താരാഷ്ട്ര സ്ഥാപനങ്ങള്‍ ഉണ്ട്. അവിടങ്ങളില്‍ കൂടുതല്‍ പ്രാതിനിധ്യം ലഭിക്കാനായി വികസ്വര രാജ്യങ്ങള്‍ക്ക് ഒരുമിച്ച് പ്രവര്‍ത്തിക്കാം. അത്തരം സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ ഇന്റേണ്‍ഷിപ്പ് കണ്ടെത്താന്‍ നമ്മുടെ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെ സഹായിക്കാനാകും. ഇത് നമ്മുടെ നിയമസംവിധാനങ്ങളെ അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിലുള്ള മികച്ച രീതികളില്‍ നിന്ന് പഠിക്കാന്‍ സഹായിക്കും.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
കൊളോണിയല്‍ കാലം മുതല്‍ ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഒരു നിയമവ്യവസ്ഥ പാരമ്പര്യമായി ലഭിച്ചു. എന്നാല്‍ കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് വര്‍ഷങ്ങളായി ഞങ്ങള്‍ അതില്‍ നിരവധി പരിഷ്‌കാരങ്ങള്‍ വരുത്തി. ഉദാഹരണത്തിന്, കൊളോണിയല്‍ കാലം മുതല്‍ക്കുള്ള, കാലഹരണപ്പെട്ട ആയിരക്കണക്കിന് നിയമങ്ങള്‍ ഇന്ത്യ ഇല്ലാതാക്കി. ഈ നിയമങ്ങളില്‍ ചിലത് ആളുകളെ ഉപദ്രവിക്കാനുള്ള ഉപകരണങ്ങളായി ഉപയോഗപ്പെടുത്താവുന്നതായിരുന്നു. ഇത് ജീവിത സൗകര്യവും ബിസിനസ്സ് ചെയ്യാനുള്ള എളുപ്പവും വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചു. നിലവിലെ യാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നതിനായി ഇന്ത്യയും നിയമങ്ങള്‍ നവീകരിക്കുകയാണ്. ഇപ്പോള്‍, 100 വര്‍ഷത്തിലേറെ പഴക്കമുള്ള കൊളോണിയല്‍ ക്രിമിനല്‍ നിയമങ്ങള്‍ക്ക് പകരം 3 പുതിയ നിയമനിര്‍മ്മാണങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നു. നേരത്തെ, ശിക്ഷയിലും ശിക്ഷാനടപടികളിലും ആയിരുന്നു ശ്രദ്ധ. ഇപ്പോള്‍, നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിലാണ് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. അതിനാല്‍, പൗരന്മാര്‍ക്ക് ഭയത്തേക്കാള്‍ അനുഭവപ്പെടുന്നത് ഉറപ്പാണ്.
 

സുഹൃത്തുക്കളെ,
സാങ്കേതിക വിദ്യയ്ക്ക് നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥകളിലും നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്താനാകും. കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് വര്‍ഷങ്ങളായി, സ്ഥലങ്ങള്‍ അടയാളപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഗ്രാമീണര്‍ക്ക് സ്ഥലം സംബന്ധഇച്ച വ്യക്തമായ രേഖകള്‍ നല്‍കുന്നതിനും ഇന്ത്യ ഡ്രോണുകള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. തര്‍ക്കങ്ങള്‍ കുറയുന്നു. വ്യവഹാരത്തിനുള്ള സാധ്യത കുറയുന്നു. നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ ഭാരം കുറയുകയും അത് കൂടുതല്‍ കാര്യക്ഷമമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഡിജിറ്റലൈസേഷന്‍ ഇന്ത്യയിലെ പല കോടതികളെയും ഓണ്‍ലൈനായി നടപടികള്‍ സ്വീകരിക്കാന്‍ സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്. ദൂരെ സ്ഥലങ്ങളില്‍ നിന്നുപോലും നീതി ലഭ്യമാക്കാന്‍ ഇത് ആളുകളെ സഹായിച്ചു. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പഠനങ്ങള്‍ മറ്റു രാജ്യങ്ങളുമായി പങ്കുവെക്കുന്നതില്‍ ഇന്ത്യ സന്തോഷിക്കുന്നു. മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിലെ സമാന സംരംഭങ്ങളെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ താല്‍പ്പര്യപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ,
നീതി നിര്‍വഹണത്തിലെ എല്ലാ വെല്ലുവിളികളും നേരിടാന്‍ കഴിയും. എന്നാല്‍ യാത്ര ആരംഭിക്കുന്നത് ഒരു പൊതു മൂല്യത്തില്‍ നിന്നാണ്. നീതിക്കുവേണ്ടിയുള്ള അഭിനിവേശം നാം പങ്കുവയ്ക്കണം. ഈ സമ്മേളനം ഈ മനോഭാവം ശക്തിപ്പെടുത്തട്ടെ. എല്ലാവര്‍ക്കും കൃത്യസമയത്ത് നീതി ലഭിക്കുകയും ആരും അവശേഷിക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു ലോകം നമുക്ക് കെട്ടിപ്പടുക്കാം.

നന്ദി.

 

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।