“നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന് അർഹമായ സ്ഥാനമുറപ്പാക്കാൻ ഇന്ത്യയുടെ ശാസ്ത്രസമൂഹത്തിനാകും”
“ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇന്ത്യയിൽ ഡാറ്റയും സാങ്കേതികവിദ്യയും സുലഭമായി ലഭിക്കുന്നതു ശാസ്ത്രത്തിനു സഹായകമാകും”
“ശാസ്ത്രത്തിലൂടെ സ്ത്രീശാക്തീകരണം എന്നു മാത്രമല്ല നാം ചിന്തിക്കുന്നത്; സ്ത്രീകളുടെ സംഭാവനയിലൂടെ ശാസ്ത്രത്തെയും ശാക്തീകരിക്കണം എന്നുകൂടിയാണ്”
“സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തം വർധിക്കുന്നത്, സ്ത്രീകളും ശാസ്ത്രവും രാജ്യത്തു പുരോഗമിക്കുന്നു എന്നതിനു തെളിവാണ്”
“ശാസ്ത്രത്തിന്റെ പ്രയത്നങ്ങൾ പരീക്ഷണശാലകളിൽനിന്നു പുറത്തെത്തി ഭൂമിയിൽ തൊടുകയും അതിന്റെ സ്വാധീനം ആഗോളതലത്തിൽനിന്നു താഴേത്തട്ടിലേക്ക് എത്തുകയും ചെയ്യുമ്പോഴും, ലേഖനങ്ങളിൽനിന്നു ഭൂമിയിലേക്ക് എത്തുകയും ഗവേഷണത്തിൽനിന്നു യഥാർഥ ജീവിതത്തിലേക്കുള്ള മാറ്റം ദൃശ്യമാകുകയും ചെയ്യുമ്പോഴും മാത്രമേ വലിയ നേട്ടങ്ങളായി മാറൂ”
“ഭാവികണക്കിലെടുത്തുള്ള മേഖലകളിൽ രാജ്യം പുതുസംരംഭങ്ങൾക്കു തുടക്കംകുറിക്കുമെങ്കിൽ, ‘വ്യവസായം 4.0’നു നേതൃത്വം നൽകാൻ നമുക്കു കഴിയും”

നമസ്കാരം!

'ഇന്ത്യൻ സയൻസ് കോൺഗ്രസ്' സംഘടിപ്പിച്ചതിന് നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും അഭിനന്ദനങ്ങൾ. അടുത്ത 25 വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഇന്ത്യ അതിന്റെ ഉന്നതിയിലെത്തുമ്പോൾ ഇന്ത്യയുടെ ശാസ്ത്രശക്തിയുടെ പങ്ക് വളരെ പ്രധാനമാണ്. രാജ്യത്തെ സേവിക്കാനുള്ള നിശ്ചയദാർഢ്യവും ശാസ്ത്രത്തോടുള്ള അഭിനിവേശവും ചേരുമ്പോൾ അഭൂതപൂർവമായ ഫലങ്ങൾ പിന്തുടരുന്നു. ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇന്ത്യ അർഹിക്കുന്ന സ്ഥാനം കൈവരിക്കാൻ രാജ്യത്തെ ശാസ്ത്ര സമൂഹം സഹായിക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. ഈ വിശ്വാസത്തിന്റെ കാരണം നിങ്ങളുമായി പങ്കുവെക്കാനും ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ശാസ്ത്രത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന അടിത്തറ നിരീക്ഷണമാണെന്ന് നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും അറിയാം. ശാസ്ത്രജ്ഞർ നിരീക്ഷണത്തിലൂടെ പാറ്റേണുകൾ പിന്തുടരുകയും ആ മാതൃകകൾ  വിശകലനം ചെയ്ത ശേഷം അവർ ഒരു നിഗമനത്തിലെത്തുകയും ചെയ്യുന്നു.

ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞന് ഓരോ ഘട്ടത്തിലും ഡാറ്റ ശേഖരിക്കുകയും വിശകലനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നത് വളരെ പ്രധാനമാണ്. ഇന്നത്തെ 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഇന്ത്യയിൽ നമുക്ക് സമൃദ്ധമായി രണ്ട് കാര്യങ്ങൾ ഉണ്ട്. ആദ്യം - ഡാറ്റ, രണ്ടാമത്തേത് - സാങ്കേതികവിദ്യ. ഇന്ത്യയുടെ ശാസ്ത്രത്തെ പുതിയ ഉയരങ്ങളിലെത്തിക്കാൻ രണ്ടുപേർക്കും കഴിവുണ്ട്. ഡാറ്റാ അനാലിസിസ് മേഖല അതിവേഗം പുരോഗമിക്കുകയാണ്. വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കാഴ്ചയായും വിശകലനം പ്രവർത്തനക്ഷമമായ അറിവായും മാറ്റാൻ ഇത് സഹായിക്കുന്നു. പരമ്പരാഗതമായ അറിവായാലും ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യയായാലും ഇവ രണ്ടും ശാസ്ത്ര കണ്ടുപിടുത്തത്തിന് സഹായകമാണ്. അതിനാൽ, നമ്മുടെ ശാസ്ത്രീയ പ്രക്രിയയെ കൂടുതൽ ശക്തമാക്കുന്നതിന് വ്യത്യസ്ത സാങ്കേതിക വിദ്യകളോട് അന്വേഷണാത്മക മനോഭാവം വളർത്തിയെടുക്കേണ്ടതുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇന്നത്തെ ഇന്ത്യ മുന്നോട്ടുപോകുന്ന ശാസ്ത്രീയ സമീപനത്തിന്റെ ഫലങ്ങളും നാം കണ്ടു കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. ശാസ്ത്രരംഗത്ത് ലോകത്തെ ഏറ്റവും മികച്ച രാജ്യങ്ങളിലൊന്നായി ഇന്ത്യ അതിവേഗം മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. 130 രാജ്യങ്ങളിൽ, 2015 വരെ ഗ്ലോബൽ ഇന്നൊവേഷൻ സൂചികയിൽ 81-ാം സ്ഥാനത്തായിരുന്നു ഞങ്ങൾ. എന്നാൽ 2022-ൽ നമ്മൾ 40-ാം സ്ഥാനത്തേക്ക് കുതിച്ചു. ഇന്ന് പിഎച്ച്ഡിയുടെ കാര്യത്തിൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച മൂന്ന് രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇന്ത്യ. സ്റ്റാർട്ട്-അപ്പ് ഇക്കോസിസ്റ്റത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മികച്ച മൂന്ന് രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഇന്ന് ഇന്ത്യ.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇത്തവണത്തെ ഇന്ത്യൻ സയൻസ് കോൺഗ്രസിന്റെ വിഷയം ലോകത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്ന വിഷയമായതിൽ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. സുസ്ഥിര വികസനത്തിലൂടെ മാത്രമേ ലോകത്തിന്റെ ഭാവി സുരക്ഷിതമാകൂ. നിങ്ങൾ സുസ്ഥിര വികസനം എന്ന വിഷയത്തെ സ്ത്രീ ശാക്തീകരണവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇവ രണ്ടും പ്രായോഗികമായി പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. ശാസ്ത്രത്തിലൂടെ മാത്രമുള്ള സ്ത്രീ ശാക്തീകരണത്തെക്കുറിച്ച് ഇന്ന് രാജ്യം ചിന്തിക്കുന്നില്ല. മറിച്ച്, സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തത്തോടെ ശാസ്ത്രത്തെ ശാക്തീകരിക്കുകയും ശാസ്ത്രത്തിനും ഗവേഷണത്തിനും പുതിയ ആക്കം നൽകുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ് ഞങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം. അടുത്തിടെയാണ് ജി-20 ഗ്രൂപ്പിന്റെ അധ്യക്ഷ പദവി ഇന്ത്യയ്ക്ക് ലഭിച്ചത്. ജി-20 യുടെ പ്രധാന വിഷയങ്ങളിൽ സ്ത്രീകളുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള വികസനവും ഒരു പ്രധാന മുൻഗണനയാണ്. കഴിഞ്ഞ എട്ട് വർഷത്തിനുള്ളിൽ, ഭരണം മുതൽ സമൂഹവും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയും വരെ അത്തരത്തിലുള്ള നിരവധി അസാധാരണമായ കാര്യങ്ങൾ ഇന്ത്യ നേടിയിട്ടുണ്ട്, അവ ഇന്ന് ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്നു. മുദ്ര യോജന വഴിയുള്ള ചെറുകിട വ്യവസായങ്ങളിലും ബിസിനസ്സുകളിലും പങ്കാളിത്തമായാലും സ്റ്റാർട്ട്-അപ്പ് ലോകത്തെ നേതൃത്വമായാലും, ഇന്ത്യയിൽ എല്ലായിടത്തും സ്ത്രീകൾ തങ്ങളുടെ കഴിവ് പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. ബാഹ്യ ഗവേഷണത്തിലും വികസനത്തിലും സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തം കഴിഞ്ഞ എട്ട് വർഷത്തിനിടെ ഇരട്ടിയായി. സമൂഹവും ശാസ്ത്രവും രാജ്യത്ത് പുരോഗമിക്കുന്നു എന്നതിന്റെ തെളിവാണ് സ്ത്രീകളുടെ ഈ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന പങ്കാളിത്തം.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഏതൊരു ശാസ്ത്രജ്ഞന്റെയും യഥാർത്ഥ വെല്ലുവിളി തന്റെ അറിവുകളെ ലോകത്തെ സഹായിക്കാൻ കഴിയുന്ന പ്രയോഗങ്ങളാക്കി മാറ്റുക എന്നതാണ്. ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞൻ തന്റെ പരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോൾ, അത് ജനങ്ങളുടെ ജീവിതത്തെ മെച്ചപ്പെടുത്തുമോ അതോ തന്റെ കണ്ടെത്തൽ ലോകത്തിന്റെ ആവശ്യകതകൾ നിറവേറ്റുമോ എന്ന ചോദ്യം അവന്റെ മനസ്സിൽ എപ്പോഴും ഉണ്ടാകും? ലാബിൽ നിന്ന് നിലംപൊത്തുമ്പോൾ, ആഗോളതലത്തിൽ നിന്ന് താഴെത്തട്ടിലേക്ക് അവയുടെ സ്വാധീനം വരുമ്പോൾ, ജേണലുകളിൽ നിന്ന് യാഥാർത്ഥ്യത്തിലേക്ക് വികസിക്കുമ്പോൾ, ഗവേഷണത്തിൽ നിന്നുള്ള പുതുമകൾ യഥാർത്ഥ ജീവിതത്തിൽ പ്രതിഫലിക്കുമ്പോൾ മാത്രമേ ശാസ്ത്രീയ ശ്രമങ്ങൾക്ക് വലിയ നേട്ടങ്ങളായി മാറാൻ കഴിയൂ.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ശാസ്ത്രത്തിന്റെ മഹത്തായ നേട്ടങ്ങൾ പരീക്ഷണങ്ങളിൽ നിന്ന് ആളുകളുടെ അനുഭവങ്ങളിലേക്ക് പുരോഗമിക്കുമ്പോൾ ഒരു പ്രധാന സന്ദേശം കൈമാറുന്നു. ഇത് യുവാക്കളെ വളരെയധികം സ്വാധീനിക്കുന്നു. ശാസ്ത്രത്തിലൂടെ ലോകത്തെ മുഴുവൻ സ്വാധീനിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് അവർ കരുതുന്നു. അത്തരം യുവാക്കളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് സ്ഥാപനപരമായ ചട്ടക്കൂട് ആവശ്യമാണ്, അതിലൂടെ അവരുടെ അഭിലാഷങ്ങൾ വിപുലീകരിക്കാനും അവർക്ക് പുതിയ അവസരങ്ങൾ നൽകാനും കഴിയും. ഇവിടെ സന്നിഹിതരായ ശാസ്ത്രജ്ഞർ യുവ പ്രതിഭകളെ ആകർഷിക്കുകയും അവർക്ക് പുരോഗതി കൈവരിക്കാൻ അവസരം നൽകുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു സ്ഥാപന ചട്ടക്കൂട് വികസിപ്പിക്കണമെന്ന് ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ശാസ്ത്രീയ ചിന്താഗതിയുള്ള കുട്ടികളെ കണ്ടെത്താൻ ടാലന്റ് ഹണ്ടുകളും ഹാക്കത്തോൺ പരിപാടികളും സംഘടിപ്പിക്കാം. അപ്പോൾ ആ കുട്ടികളുടെ ധാരണ ശരിയായ ഒരു റോഡ്മാപ്പിലൂടെ വികസിപ്പിക്കാൻ കഴിയും. മുതിർന്ന ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് ഇക്കാര്യത്തിൽ അവരെ സഹായിക്കാനാകും. കായികരംഗത്ത് ഇന്ത്യ പുതിയ ഉയരങ്ങൾ കീഴടക്കുന്ന കാഴ്ചയാണ് ഇന്ന് നാം കാണുന്നത്. ഇതിന് പിന്നിൽ രണ്ട് പ്രധാന കാരണങ്ങളുണ്ട്. ഒന്നാമതായി, കായിക പ്രതിഭകളെ വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് രാജ്യത്ത് സ്ഥാപന ചട്ടക്കൂട് ശക്തിപ്പെടുത്തി. രണ്ടാമതായി, കായികരംഗത്ത് 'ഗുരു-ശിഷ്യ' പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അസ്തിത്വവും സ്വാധീനവും വികസിപ്പിച്ചെടുത്തതിനാൽ പുതിയ കഴിവുകൾ തിരിച്ചറിയുകയും പരിപോഷിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, ഒപ്പം തന്റെ ശിഷ്യന്റെ നേട്ടത്തിൽ ഗുരു തന്റെ വിജയം കാണുകയും ചെയ്യുന്നു. ശാസ്ത്രരംഗത്തെ വിജയമന്ത്രമായി മാറാനും ഈ പാരമ്പര്യത്തിന് കഴിയും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇന്ന്, ഇന്ത്യയിലെ ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ദിശ നിർണ്ണയിക്കാൻ സഹായകമായ ചില പ്രശ്നങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ മുമ്പാകെ അവതരിപ്പിക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. നമ്മുടെ ശാസ്ത്ര സമൂഹത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന പ്രചോദനം രാജ്യത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി ഇന്ത്യയിൽ ശാസ്ത്രത്തിന്റെ വികാസമായിരിക്കണം. ഇന്ത്യയെ സ്വാശ്രയമാക്കുന്ന തരത്തിലായിരിക്കണം ഇന്ത്യയിലെ ശാസ്ത്രം. ഇന്ന് ലോക ജനസംഖ്യയുടെ 17-18 ശതമാനം ഇന്ത്യയിലാണ് ജീവിക്കുന്നത് എന്നതും നാം ഓർക്കണം. ഇന്ത്യയുടെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുകയും ലോകത്തെ 17-18 ശതമാനം മനുഷ്യരാശിക്ക് ആക്കം കൂട്ടുകയും ചെയ്യുന്ന തരത്തിലുള്ളതായിരിക്കണം ശാസ്ത്രീയ കൃതികൾ. അതിന്റെ സ്വാധീനം മുഴുവൻ മനുഷ്യരാശിയിലും ആയിരിക്കും. അതിനാൽ, മുഴുവൻ മനുഷ്യരാശിക്കും പ്രധാനപ്പെട്ട അത്തരം വിഷയങ്ങളിൽ നാം പ്രവർത്തിക്കണം. ഉദാഹരണത്തിന്, നമ്മൾ ഊർജ്ജത്തിന്റെ പ്രശ്നം എടുക്കുകയാണെങ്കിൽ. ഇന്ത്യയുടെ ഊർജ ആവശ്യങ്ങൾ തുടർച്ചയായി വളരുകയാണ്. ഇത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ ശാസ്ത്രസമൂഹം ഊർജ ആവശ്യങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നൂതനാശയങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കിയാൽ അത് രാജ്യത്തിന് ഏറെ ഗുണം ചെയ്യും. പ്രത്യേകിച്ചും, ഹൈഡ്രജൻ ഊർജ്ജത്തിന്റെ അപാരമായ സാധ്യതകൾക്കായി രാജ്യം ദേശീയ ഹൈഡ്രജൻ മിഷനിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇത് വിജയകരമാക്കാൻ, ഇലക്ട്രോലൈസറുകൾ പോലുള്ള വിവിധ അവശ്യ ഘടകങ്ങൾ രാജ്യത്ത് തന്നെ നിർമ്മിക്കേണ്ടത് ആവശ്യമാണ്. ഈ ദിശയിൽ എന്തെങ്കിലും പുതിയ ഓപ്ഷനുകൾക്ക് സാധ്യതയുണ്ടെങ്കിൽ, ആ ദിശയിലും ഗവേഷണം നടത്തണം. ഇക്കാര്യത്തിൽ നമ്മുടെ ശാസ്ത്രജ്ഞരും വ്യവസായവും ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

മനുഷ്യരാശി പുതിയ രോഗങ്ങളുടെ ഭീഷണി നേരിടുന്ന അത്തരമൊരു കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇന്ന് നാം ജീവിക്കുന്നത്. വെള്ളപ്പൊക്കമോ ഭൂകമ്പമോ പോലുള്ള ദുരന്തങ്ങളെ നേരിടാൻ മുൻ‌കൂട്ടി തയ്യാറെടുക്കുന്ന അതേ രീതിയിൽ പുതിയ വാക്സിനുകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിനുള്ള ഗവേഷണവും വികസനവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അതുപോലെ, സംയോജിത രോഗ നിരീക്ഷണത്തിലൂടെ രോഗങ്ങളെ യഥാസമയം തിരിച്ചറിയുകയും അവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ സ്വീകരിക്കുകയും വേണം. ഈ ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുന്നതിന് വിവിധ മന്ത്രാലയങ്ങൾ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. എന്റെ സുഹൃത്തുക്കളായ നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും ലൈഫിനെ കുറിച്ച് നന്നായി അറിയാം, അതായത് പരിസ്ഥിതിക്ക് വേണ്ടിയുള്ള ജീവിതശൈലി. ഈ ദിശയിൽ നമ്മുടെ ശാസ്ത്ര സമൂഹത്തിന് വലിയ സഹായമുണ്ടാകും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

മനുഷ്യരാശി പുതിയ രോഗങ്ങളുടെ ഭീഷണി നേരിടുന്ന അത്തരമൊരു കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഇന്ന് നാം ജീവിക്കുന്നത്. വെള്ളപ്പൊക്കമോ ഭൂകമ്പമോ പോലുള്ള ദുരന്തങ്ങളെ നേരിടാൻ മുൻ‌കൂട്ടി തയ്യാറെടുക്കുന്ന അതേ രീതിയിൽ പുതിയ വാക്സിനുകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിനുള്ള ഗവേഷണവും വികസനവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അതുപോലെ, സംയോജിത രോഗ നിരീക്ഷണത്തിലൂടെ രോഗങ്ങളെ യഥാസമയം തിരിച്ചറിയുകയും അവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ സ്വീകരിക്കുകയും വേണം. ഈ ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുന്നതിന് വിവിധ മന്ത്രാലയങ്ങൾ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. എന്റെ സുഹൃത്തുക്കളായ നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും ലൈഫിനെ കുറിച്ച് നന്നായി അറിയാം, അതായത് പരിസ്ഥിതിക്ക് വേണ്ടിയുള്ള ജീവിതശൈലി. ഈ ദിശയിൽ നമ്മുടെ ശാസ്ത്ര സമൂഹത്തിന് വലിയ സഹായമുണ്ടാകും.

സുഹൃത്തുക്കളേ 

ഇന്ത്യയുടെ ആഹ്വാനപ്രകാരം ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഈ വർഷം അതായത് 2023 അന്താരാഷ്ട്ര മില്ലറ്റ് വർഷമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇത് ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനും അഭിമാനിക്കാവുന്ന കാര്യമാണ്. ഇന്ത്യയുടെ മില്ലറ്റുകളും അവയുടെ ഉപയോഗവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്താം. ജൈവസാങ്കേതികവിദ്യയുടെ സഹായത്തോടെ വിളവെടുപ്പിന് ശേഷമുള്ള നഷ്ടം കുറയ്ക്കാൻ ശാസ്ത്രലോകത്തിന് ഫലപ്രദമായ നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളാനാകും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇന്ന് മാലിന്യ സംസ്‌കരണ മേഖലയിലും ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണങ്ങളുടെ അപാരമായ സാധ്യതകളുണ്ട്. മുനിസിപ്പൽ ഖരമാലിന്യം, ഇലക്‌ട്രോണിക് മാലിന്യങ്ങൾ, ജൈവ-മെഡിക്കൽ മാലിന്യങ്ങൾ, കാർഷിക മാലിന്യങ്ങൾ എന്നിവ തുടർച്ചയായി വികസിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന അത്തരം മേഖലകളാണ്. കഴിഞ്ഞ വർഷത്തെ ബജറ്റിൽ സർക്കുലർ എക്കണോമിക്ക് സർക്കാർ ഊന്നൽ നൽകിയത് ഇതാണ്. ഇനി നമ്മൾ മിഷൻ സർക്കുലർ എക്കണോമിയെ കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തണം. ഇതിനായി, ലോഹത്തിന്റെയും പ്ലാസ്റ്റിക്കിന്റെയും അവശിഷ്ടങ്ങൾ മികച്ച രീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയുന്ന അത്തരം നവീകരണങ്ങളിൽ നാം പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. മലിനീകരണം തടയുന്നതിനും സ്ക്രാപ്പ് ഉപയോഗപ്രദമാക്കുന്നതിനും നമ്മൾ ഒരേസമയം പ്രവർത്തിക്കണം.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

വാഹനങ്ങൾ കാരണം, ഞങ്ങളുടെ ശേഷി വർദ്ധിക്കുകയും ഞങ്ങളുടെ സേവനങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാൻ ലോകം മുന്നോട്ട് വരികയും ചെയ്യും. സ്വകാര്യ കമ്പനികൾക്കും സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾക്കും ഈ അവസരങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്താം. ഗവേഷണ-വികസന ലാബുകളുമായും അക്കാദമിക് സ്ഥാപനങ്ങളുമായും സഹകരിച്ച് സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾക്ക് മുന്നോട്ടുള്ള വഴി കണ്ടെത്താനാകും. അതുപോലെ, ക്വാണ്ടം കമ്പ്യൂട്ടിംഗ് അത്തരത്തിലുള്ള മറ്റൊരു പ്രശ്നമാണ്. ഇന്ന് ഇന്ത്യ ഒരു ക്വാണ്ടം അതിർത്തിയായി ലോകത്ത് അടയാളപ്പെടുത്തുകയാണ്. ക്വാണ്ടം കമ്പ്യൂട്ടറുകൾ, ക്വാണ്ടം കെമിസ്ട്രി, ക്വാണ്ടം കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ, ക്വാണ്ടം സെൻസറുകൾ, ക്വാണ്ടം ക്രിപ്‌റ്റോഗ്രഫി, പുതിയ മെറ്റീരിയലുകൾ എന്നിവയുടെ ദിശയിലേക്ക് ഇന്ത്യ അതിവേഗം മുന്നേറുകയാണ്. നമ്മുടെ യുവ ഗവേഷകരും ശാസ്ത്രജ്ഞരും ക്വാണ്ടം മേഖലയിൽ വൈദഗ്ധ്യം നേടാനും ഈ മേഖലയിൽ നയിക്കാനും ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന് ഇന്ത്യയും ബഹിരാകാശ മേഖലയിൽ പുതിയ ഉയരങ്ങൾ കീഴടക്കുകയാണ്. ചെലവ് കുറഞ്ഞ ഉപഗ്രഹ വിക്ഷേപണ വാഹനങ്ങൾ കാരണം, ഞങ്ങളുടെ ശേഷി വർദ്ധിക്കുകയും ഞങ്ങളുടെ സേവനങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാൻ ലോകം മുന്നോട്ട് വരികയും ചെയ്യും. സ്വകാര്യ കമ്പനികൾക്കും സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾക്കും ഈ അവസരങ്ങൾ പ്രയോജനപ്പെടുത്താം. ഗവേഷണ-വികസന ലാബുകളുമായും അക്കാദമിക് സ്ഥാപനങ്ങളുമായും സഹകരിച്ച് സ്റ്റാർട്ടപ്പുകൾക്ക് മുന്നോട്ടുള്ള വഴി കണ്ടെത്താനാകും. അതുപോലെ, ക്വാണ്ടം കമ്പ്യൂട്ടിംഗ് അത്തരത്തിലുള്ള മറ്റൊരു പ്രശ്നമാണ്. ഇന്ന് ഇന്ത്യ ഒരു ക്വാണ്ടം അതിർത്തിയായി ലോകത്ത് അടയാളപ്പെടുത്തുകയാണ്. ക്വാണ്ടം കമ്പ്യൂട്ടറുകൾ, ക്വാണ്ടം കെമിസ്ട്രി, ക്വാണ്ടം കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ, ക്വാണ്ടം സെൻസറുകൾ, ക്വാണ്ടം ക്രിപ്‌റ്റോഗ്രഫി, പുതിയ മെറ്റീരിയലുകൾ എന്നിവയുടെ ദിശയിലേക്ക് ഇന്ത്യ അതിവേഗം മുന്നേറുകയാണ്. നമ്മുടെ യുവ ഗവേഷകരും ശാസ്ത്രജ്ഞരും ക്വാണ്ടം മേഖലയിൽ വൈദഗ്ധ്യം നേടാനും ഈ മേഖലയിൽ നയിക്കാനും ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

മുൻകൈയെടുക്കുന്നവൻ ശാസ്ത്രത്തിൽ മുൻകൈ എടുക്കുന്നുവെന്നും നിങ്ങൾക്കറിയാം. അതിനാൽ, ലോകത്ത് എന്താണ് നടക്കുന്നതെന്ന് മാത്രമല്ല, അതേ സമയം എവിടെയും നടക്കാത്തതും ഭാവിയിലേക്കുള്ള ആശയങ്ങളുള്ളതുമായ പ്രവൃത്തികളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഇന്ന് ലോകത്ത് AI, AR, VR എന്നിവയെക്കുറിച്ച് ചർച്ചകൾ നടക്കുന്നു. ഈ വിഷയങ്ങൾ നമ്മുടെ മുൻഗണനകളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തണം. അർദ്ധചാലക ചിപ്പുകളുടെ ദിശയിൽ രാജ്യം നിരവധി സുപ്രധാന നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളുന്നു. കാലക്രമേണ, അർദ്ധചാലക ചിപ്പുകളിലും പുതിയ കണ്ടുപിടുത്തങ്ങൾ ആവശ്യമായി വരും. എന്തുകൊണ്ടാണ് രാജ്യത്തിന്റെ അർദ്ധചാലക ഭാവി ഇപ്പോൾ തന്നെ ഒരുക്കാനുള്ള ദിശയിലേക്ക് നാം ചിന്തിക്കാത്തത്? ഈ മേഖലകളിൽ രാജ്യം മുൻകൈ എടുക്കുമ്പോൾ മാത്രമേ നമുക്ക് വ്യവസായം 4.0 ലേക്ക് നയിക്കാൻ കഴിയൂ.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ത്യൻ സയൻസ് കോൺഗ്രസിന്റെ ഈ സെഷനിൽ വിവിധ ക്രിയാത്മകമായ കാര്യങ്ങളിൽ ഭാവിയിലേക്കുള്ള വ്യക്തമായ മാർഗരേഖ തയ്യാറാക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. ‘അമൃത് കാലത്തു് ’ ആധുനിക ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ഏറ്റവും നൂതനമായ ലബോറട്ടറിയായി ഇന്ത്യയെ മാറ്റണം. ഈ ആഗ്രഹത്തോടൊപ്പം, ഈ ഉച്ചകോടിക്ക് എന്റെ എല്ലാ ആശംസകളും നേരുന്നു. നമസ്കാരം!

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase

Media Coverage

Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text Of Prime Minister Narendra Modi addresses BJP Karyakartas at Party Headquarters
November 23, 2024
Today, Maharashtra has witnessed the triumph of development, good governance, and genuine social justice: PM Modi to BJP Karyakartas
The people of Maharashtra have given the BJP many more seats than the Congress and its allies combined, says PM Modi at BJP HQ
Maharashtra has broken all records. It is the biggest win for any party or pre-poll alliance in the last 50 years, says PM Modi
‘Ek Hain Toh Safe Hain’ has become the 'maha-mantra' of the country, says PM Modi while addressing the BJP Karyakartas at party HQ
Maharashtra has become sixth state in the country that has given mandate to BJP for third consecutive time: PM Modi

जो लोग महाराष्ट्र से परिचित होंगे, उन्हें पता होगा, तो वहां पर जब जय भवानी कहते हैं तो जय शिवाजी का बुलंद नारा लगता है।

जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...

आज हम यहां पर एक और ऐतिहासिक महाविजय का उत्सव मनाने के लिए इकट्ठा हुए हैं। आज महाराष्ट्र में विकासवाद की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सुशासन की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सच्चे सामाजिक न्याय की विजय हुई है। और साथियों, आज महाराष्ट्र में झूठ, छल, फरेब बुरी तरह हारा है, विभाजनकारी ताकतें हारी हैं। आज नेगेटिव पॉलिटिक्स की हार हुई है। आज परिवारवाद की हार हुई है। आज महाराष्ट्र ने विकसित भारत के संकल्प को और मज़बूत किया है। मैं देशभर के भाजपा के, NDA के सभी कार्यकर्ताओं को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, उन सबका अभिनंदन करता हूं। मैं श्री एकनाथ शिंदे जी, मेरे परम मित्र देवेंद्र फडणवीस जी, भाई अजित पवार जी, उन सबकी की भी भूरि-भूरि प्रशंसा करता हूं।

साथियों,

आज देश के अनेक राज्यों में उपचुनाव के भी नतीजे आए हैं। नड्डा जी ने विस्तार से बताया है, इसलिए मैं विस्तार में नहीं जा रहा हूं। लोकसभा की भी हमारी एक सीट और बढ़ गई है। यूपी, उत्तराखंड और राजस्थान ने भाजपा को जमकर समर्थन दिया है। असम के लोगों ने भाजपा पर फिर एक बार भरोसा जताया है। मध्य प्रदेश में भी हमें सफलता मिली है। बिहार में भी एनडीए का समर्थन बढ़ा है। ये दिखाता है कि देश अब सिर्फ और सिर्फ विकास चाहता है। मैं महाराष्ट्र के मतदाताओं का, हमारे युवाओं का, विशेषकर माताओं-बहनों का, किसान भाई-बहनों का, देश की जनता का आदरपूर्वक नमन करता हूं।

साथियों,

मैं झारखंड की जनता को भी नमन करता हूं। झारखंड के तेज विकास के लिए हम अब और ज्यादा मेहनत से काम करेंगे। और इसमें भाजपा का एक-एक कार्यकर्ता अपना हर प्रयास करेगा।

साथियों,

छत्रपति शिवाजी महाराजांच्या // महाराष्ट्राने // आज दाखवून दिले// तुष्टीकरणाचा सामना // कसा करायच। छत्रपति शिवाजी महाराज, शाहुजी महाराज, महात्मा फुले-सावित्रीबाई फुले, बाबासाहेब आंबेडकर, वीर सावरकर, बाला साहेब ठाकरे, ऐसे महान व्यक्तित्वों की धरती ने इस बार पुराने सारे रिकॉर्ड तोड़ दिए। और साथियों, बीते 50 साल में किसी भी पार्टी या किसी प्री-पोल अलायंस के लिए ये सबसे बड़ी जीत है। और एक महत्वपूर्ण बात मैं बताता हूं। ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा के नेतृत्व में किसी गठबंधन को लगातार महाराष्ट्र ने आशीर्वाद दिए हैं, विजयी बनाया है। और ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा महाराष्ट्र में सबसे बड़ी पार्टी बनकर उभरी है।

साथियों,

ये निश्चित रूप से ऐतिहासिक है। ये भाजपा के गवर्नंस मॉडल पर मुहर है। अकेले भाजपा को ही, कांग्रेस और उसके सभी सहयोगियों से कहीं अधिक सीटें महाराष्ट्र के लोगों ने दी हैं। ये दिखाता है कि जब सुशासन की बात आती है, तो देश सिर्फ और सिर्फ भाजपा पर और NDA पर ही भरोसा करता है। साथियों, एक और बात है जो आपको और खुश कर देगी। महाराष्ट्र देश का छठा राज्य है, जिसने भाजपा को लगातार 3 बार जनादेश दिया है। इससे पहले गोवा, गुजरात, छत्तीसगढ़, हरियाणा, और मध्य प्रदेश में हम लगातार तीन बार जीत चुके हैं। बिहार में भी NDA को 3 बार से ज्यादा बार लगातार जनादेश मिला है। और 60 साल के बाद आपने मुझे तीसरी बार मौका दिया, ये तो है ही। ये जनता का हमारे सुशासन के मॉडल पर विश्वास है औऱ इस विश्वास को बनाए रखने में हम कोई कोर कसर बाकी नहीं रखेंगे।

साथियों,

मैं आज महाराष्ट्र की जनता-जनार्दन का विशेष अभिनंदन करना चाहता हूं। लगातार तीसरी बार स्थिरता को चुनना ये महाराष्ट्र के लोगों की सूझबूझ को दिखाता है। हां, बीच में जैसा अभी नड्डा जी ने विस्तार से कहा था, कुछ लोगों ने धोखा करके अस्थिरता पैदा करने की कोशिश की, लेकिन महाराष्ट्र ने उनको नकार दिया है। और उस पाप की सजा मौका मिलते ही दे दी है। महाराष्ट्र इस देश के लिए एक तरह से बहुत महत्वपूर्ण ग्रोथ इंजन है, इसलिए महाराष्ट्र के लोगों ने जो जनादेश दिया है, वो विकसित भारत के लिए बहुत बड़ा आधार बनेगा, वो विकसित भारत के संकल्प की सिद्धि का आधार बनेगा।



साथियों,

हरियाणा के बाद महाराष्ट्र के चुनाव का भी सबसे बड़ा संदेश है- एकजुटता। एक हैं, तो सेफ हैं- ये आज देश का महामंत्र बन चुका है। कांग्रेस और उसके ecosystem ने सोचा था कि संविधान के नाम पर झूठ बोलकर, आरक्षण के नाम पर झूठ बोलकर, SC/ST/OBC को छोटे-छोटे समूहों में बांट देंगे। वो सोच रहे थे बिखर जाएंगे। कांग्रेस और उसके साथियों की इस साजिश को महाराष्ट्र ने सिरे से खारिज कर दिया है। महाराष्ट्र ने डंके की चोट पर कहा है- एक हैं, तो सेफ हैं। एक हैं तो सेफ हैं के भाव ने जाति, धर्म, भाषा और क्षेत्र के नाम पर लड़ाने वालों को सबक सिखाया है, सजा की है। आदिवासी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, ओबीसी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, मेरे दलित भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, समाज के हर वर्ग ने भाजपा-NDA को वोट दिया। ये कांग्रेस और इंडी-गठबंधन के उस पूरे इकोसिस्टम की सोच पर करारा प्रहार है, जो समाज को बांटने का एजेंडा चला रहे थे।

साथियों,

महाराष्ट्र ने NDA को इसलिए भी प्रचंड जनादेश दिया है, क्योंकि हम विकास और विरासत, दोनों को साथ लेकर चलते हैं। महाराष्ट्र की धरती पर इतनी विभूतियां जन्मी हैं। बीजेपी और मेरे लिए छत्रपति शिवाजी महाराज आराध्य पुरुष हैं। धर्मवीर छत्रपति संभाजी महाराज हमारी प्रेरणा हैं। हमने हमेशा बाबा साहब आंबेडकर, महात्मा फुले-सावित्री बाई फुले, इनके सामाजिक न्याय के विचार को माना है। यही हमारे आचार में है, यही हमारे व्यवहार में है।

साथियों,

लोगों ने मराठी भाषा के प्रति भी हमारा प्रेम देखा है। कांग्रेस को वर्षों तक मराठी भाषा की सेवा का मौका मिला, लेकिन इन लोगों ने इसके लिए कुछ नहीं किया। हमारी सरकार ने मराठी को Classical Language का दर्जा दिया। मातृ भाषा का सम्मान, संस्कृतियों का सम्मान और इतिहास का सम्मान हमारे संस्कार में है, हमारे स्वभाव में है। और मैं तो हमेशा कहता हूं, मातृभाषा का सम्मान मतलब अपनी मां का सम्मान। और इसीलिए मैंने विकसित भारत के निर्माण के लिए लालकिले की प्राचीर से पंच प्राणों की बात की। हमने इसमें विरासत पर गर्व को भी शामिल किया। जब भारत विकास भी और विरासत भी का संकल्प लेता है, तो पूरी दुनिया इसे देखती है। आज विश्व हमारी संस्कृति का सम्मान करता है, क्योंकि हम इसका सम्मान करते हैं। अब अगले पांच साल में महाराष्ट्र विकास भी विरासत भी के इसी मंत्र के साथ तेज गति से आगे बढ़ेगा।

साथियों,

इंडी वाले देश के बदले मिजाज को नहीं समझ पा रहे हैं। ये लोग सच्चाई को स्वीकार करना ही नहीं चाहते। ये लोग आज भी भारत के सामान्य वोटर के विवेक को कम करके आंकते हैं। देश का वोटर, देश का मतदाता अस्थिरता नहीं चाहता। देश का वोटर, नेशन फर्स्ट की भावना के साथ है। जो कुर्सी फर्स्ट का सपना देखते हैं, उन्हें देश का वोटर पसंद नहीं करता।

साथियों,

देश के हर राज्य का वोटर, दूसरे राज्यों की सरकारों का भी आकलन करता है। वो देखता है कि जो एक राज्य में बड़े-बड़े Promise करते हैं, उनकी Performance दूसरे राज्य में कैसी है। महाराष्ट्र की जनता ने भी देखा कि कर्नाटक, तेलंगाना और हिमाचल में कांग्रेस सरकारें कैसे जनता से विश्वासघात कर रही हैं। ये आपको पंजाब में भी देखने को मिलेगा। जो वादे महाराष्ट्र में किए गए, उनका हाल दूसरे राज्यों में क्या है? इसलिए कांग्रेस के पाखंड को जनता ने खारिज कर दिया है। कांग्रेस ने जनता को गुमराह करने के लिए दूसरे राज्यों के अपने मुख्यमंत्री तक मैदान में उतारे। तब भी इनकी चाल सफल नहीं हो पाई। इनके ना तो झूठे वादे चले और ना ही खतरनाक एजेंडा चला।

साथियों,

आज महाराष्ट्र के जनादेश का एक और संदेश है, पूरे देश में सिर्फ और सिर्फ एक ही संविधान चलेगा। वो संविधान है, बाबासाहेब आंबेडकर का संविधान, भारत का संविधान। जो भी सामने या पर्दे के पीछे, देश में दो संविधान की बात करेगा, उसको देश पूरी तरह से नकार देगा। कांग्रेस और उसके साथियों ने जम्मू-कश्मीर में फिर से आर्टिकल-370 की दीवार बनाने का प्रयास किया। वो संविधान का भी अपमान है। महाराष्ट्र ने उनको साफ-साफ बता दिया कि ये नहीं चलेगा। अब दुनिया की कोई भी ताकत, और मैं कांग्रेस वालों को कहता हूं, कान खोलकर सुन लो, उनके साथियों को भी कहता हूं, अब दुनिया की कोई भी ताकत 370 को वापस नहीं ला सकती।



साथियों,

महाराष्ट्र के इस चुनाव ने इंडी वालों का, ये अघाड़ी वालों का दोमुंहा चेहरा भी देश के सामने खोलकर रख दिया है। हम सब जानते हैं, बाला साहेब ठाकरे का इस देश के लिए, समाज के लिए बहुत बड़ा योगदान रहा है। कांग्रेस ने सत्ता के लालच में उनकी पार्टी के एक धड़े को साथ में तो ले लिया, तस्वीरें भी निकाल दी, लेकिन कांग्रेस, कांग्रेस का कोई नेता बाला साहेब ठाकरे की नीतियों की कभी प्रशंसा नहीं कर सकती। इसलिए मैंने अघाड़ी में कांग्रेस के साथी दलों को चुनौती दी थी, कि वो कांग्रेस से बाला साहेब की नीतियों की तारीफ में कुछ शब्द बुलवाकर दिखाएं। आज तक वो ये नहीं कर पाए हैं। मैंने दूसरी चुनौती वीर सावरकर जी को लेकर दी थी। कांग्रेस के नेतृत्व ने लगातार पूरे देश में वीर सावरकर का अपमान किया है, उन्हें गालियां दीं हैं। महाराष्ट्र में वोट पाने के लिए इन लोगों ने टेंपरेरी वीर सावरकर जी को जरा टेंपरेरी गाली देना उन्होंने बंद किया है। लेकिन वीर सावरकर के तप-त्याग के लिए इनके मुंह से एक बार भी सत्य नहीं निकला। यही इनका दोमुंहापन है। ये दिखाता है कि उनकी बातों में कोई दम नहीं है, उनका मकसद सिर्फ और सिर्फ वीर सावरकर को बदनाम करना है।

साथियों,

भारत की राजनीति में अब कांग्रेस पार्टी, परजीवी बनकर रह गई है। कांग्रेस पार्टी के लिए अब अपने दम पर सरकार बनाना लगातार मुश्किल हो रहा है। हाल ही के चुनावों में जैसे आंध्र प्रदेश, अरुणाचल प्रदेश, सिक्किम, हरियाणा और आज महाराष्ट्र में उनका सूपड़ा साफ हो गया। कांग्रेस की घिसी-पिटी, विभाजनकारी राजनीति फेल हो रही है, लेकिन फिर भी कांग्रेस का अहंकार देखिए, उसका अहंकार सातवें आसमान पर है। सच्चाई ये है कि कांग्रेस अब एक परजीवी पार्टी बन चुकी है। कांग्रेस सिर्फ अपनी ही नहीं, बल्कि अपने साथियों की नाव को भी डुबो देती है। आज महाराष्ट्र में भी हमने यही देखा है। महाराष्ट्र में कांग्रेस और उसके गठबंधन ने महाराष्ट्र की हर 5 में से 4 सीट हार गई। अघाड़ी के हर घटक का स्ट्राइक रेट 20 परसेंट से नीचे है। ये दिखाता है कि कांग्रेस खुद भी डूबती है और दूसरों को भी डुबोती है। महाराष्ट्र में सबसे ज्यादा सीटों पर कांग्रेस चुनाव लड़ी, उतनी ही बड़ी हार इनके सहयोगियों को भी मिली। वो तो अच्छा है, यूपी जैसे राज्यों में कांग्रेस के सहयोगियों ने उससे जान छुड़ा ली, वर्ना वहां भी कांग्रेस के सहयोगियों को लेने के देने पड़ जाते।

साथियों,

सत्ता-भूख में कांग्रेस के परिवार ने, संविधान की पंथ-निरपेक्षता की भावना को चूर-चूर कर दिया है। हमारे संविधान निर्माताओं ने उस समय 47 में, विभाजन के बीच भी, हिंदू संस्कार और परंपरा को जीते हुए पंथनिरपेक्षता की राह को चुना था। तब देश के महापुरुषों ने संविधान सभा में जो डिबेट्स की थी, उसमें भी इसके बारे में बहुत विस्तार से चर्चा हुई थी। लेकिन कांग्रेस के इस परिवार ने झूठे सेक्यूलरिज्म के नाम पर उस महान परंपरा को तबाह करके रख दिया। कांग्रेस ने तुष्टिकरण का जो बीज बोया, वो संविधान निर्माताओं के साथ बहुत बड़ा विश्वासघात है। और ये विश्वासघात मैं बहुत जिम्मेवारी के साथ बोल रहा हूं। संविधान के साथ इस परिवार का विश्वासघात है। दशकों तक कांग्रेस ने देश में यही खेल खेला। कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए कानून बनाए, सुप्रीम कोर्ट के आदेश तक की परवाह नहीं की। इसका एक उदाहरण वक्फ बोर्ड है। दिल्ली के लोग तो चौंक जाएंगे, हालात ये थी कि 2014 में इन लोगों ने सरकार से जाते-जाते, दिल्ली के आसपास की अनेक संपत्तियां वक्फ बोर्ड को सौंप दी थीं। बाबा साहेब आंबेडकर जी ने जो संविधान हमें दिया है न, जिस संविधान की रक्षा के लिए हम प्रतिबद्ध हैं। संविधान में वक्फ कानून का कोई स्थान ही नहीं है। लेकिन फिर भी कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए वक्फ बोर्ड जैसी व्यवस्था पैदा कर दी। ये इसलिए किया गया ताकि कांग्रेस के परिवार का वोटबैंक बढ़ सके। सच्ची पंथ-निरपेक्षता को कांग्रेस ने एक तरह से मृत्युदंड देने की कोशिश की है।

साथियों,

कांग्रेस के शाही परिवार की सत्ता-भूख इतनी विकृति हो गई है, कि उन्होंने सामाजिक न्याय की भावना को भी चूर-चूर कर दिया है। एक समय था जब के कांग्रेस नेता, इंदिरा जी समेत, खुद जात-पात के खिलाफ बोलते थे। पब्लिकली लोगों को समझाते थे। एडवरटाइजमेंट छापते थे। लेकिन आज यही कांग्रेस और कांग्रेस का ये परिवार खुद की सत्ता-भूख को शांत करने के लिए जातिवाद का जहर फैला रहा है। इन लोगों ने सामाजिक न्याय का गला काट दिया है।

साथियों,

एक परिवार की सत्ता-भूख इतने चरम पर है, कि उन्होंने खुद की पार्टी को ही खा लिया है। देश के अलग-अलग भागों में कई पुराने जमाने के कांग्रेस कार्यकर्ता है, पुरानी पीढ़ी के लोग हैं, जो अपने ज़माने की कांग्रेस को ढूंढ रहे हैं। लेकिन आज की कांग्रेस के विचार से, व्यवहार से, आदत से उनको ये साफ पता चल रहा है, कि ये वो कांग्रेस नहीं है। इसलिए कांग्रेस में, आंतरिक रूप से असंतोष बहुत ज्यादा बढ़ रहा है। उनकी आरती उतारने वाले भले आज इन खबरों को दबाकर रखे, लेकिन भीतर आग बहुत बड़ी है, असंतोष की ज्वाला भड़क चुकी है। सिर्फ एक परिवार के ही लोगों को कांग्रेस चलाने का हक है। सिर्फ वही परिवार काबिल है दूसरे नाकाबिल हैं। परिवार की इस सोच ने, इस जिद ने कांग्रेस में एक ऐसा माहौल बना दिया कि किसी भी समर्पित कांग्रेस कार्यकर्ता के लिए वहां काम करना मुश्किल हो गया है। आप सोचिए, कांग्रेस पार्टी की प्राथमिकता आज सिर्फ और सिर्फ परिवार है। देश की जनता उनकी प्राथमिकता नहीं है। और जिस पार्टी की प्राथमिकता जनता ना हो, वो लोकतंत्र के लिए बहुत ही नुकसानदायी होती है।

साथियों,

कांग्रेस का परिवार, सत्ता के बिना जी ही नहीं सकता। चुनाव जीतने के लिए ये लोग कुछ भी कर सकते हैं। दक्षिण में जाकर उत्तर को गाली देना, उत्तर में जाकर दक्षिण को गाली देना, विदेश में जाकर देश को गाली देना। और अहंकार इतना कि ना किसी का मान, ना किसी की मर्यादा और खुलेआम झूठ बोलते रहना, हर दिन एक नया झूठ बोलते रहना, यही कांग्रेस और उसके परिवार की सच्चाई बन गई है। आज कांग्रेस का अर्बन नक्सलवाद, भारत के सामने एक नई चुनौती बनकर खड़ा हो गया है। इन अर्बन नक्सलियों का रिमोट कंट्रोल, देश के बाहर है। और इसलिए सभी को इस अर्बन नक्सलवाद से बहुत सावधान रहना है। आज देश के युवाओं को, हर प्रोफेशनल को कांग्रेस की हकीकत को समझना बहुत ज़रूरी है।

साथियों,

जब मैं पिछली बार भाजपा मुख्यालय आया था, तो मैंने हरियाणा से मिले आशीर्वाद पर आपसे बात की थी। तब हमें गुरूग्राम जैसे शहरी क्षेत्र के लोगों ने भी अपना आशीर्वाद दिया था। अब आज मुंबई ने, पुणे ने, नागपुर ने, महाराष्ट्र के ऐसे बड़े शहरों ने अपनी स्पष्ट राय रखी है। शहरी क्षेत्रों के गरीब हों, शहरी क्षेत्रों के मिडिल क्लास हो, हर किसी ने भाजपा का समर्थन किया है और एक स्पष्ट संदेश दिया है। यह संदेश है आधुनिक भारत का, विश्वस्तरीय शहरों का, हमारे महानगरों ने विकास को चुना है, आधुनिक Infrastructure को चुना है। और सबसे बड़ी बात, उन्होंने विकास में रोडे अटकाने वाली राजनीति को नकार दिया है। आज बीजेपी हमारे शहरों में ग्लोबल स्टैंडर्ड के इंफ्रास्ट्रक्चर बनाने के लिए लगातार काम कर रही है। चाहे मेट्रो नेटवर्क का विस्तार हो, आधुनिक इलेक्ट्रिक बसे हों, कोस्टल रोड और समृद्धि महामार्ग जैसे शानदार प्रोजेक्ट्स हों, एयरपोर्ट्स का आधुनिकीकरण हो, शहरों को स्वच्छ बनाने की मुहिम हो, इन सभी पर बीजेपी का बहुत ज्यादा जोर है। आज का शहरी भारत ईज़ ऑफ़ लिविंग चाहता है। और इन सब के लिये उसका भरोसा बीजेपी पर है, एनडीए पर है।

साथियों,

आज बीजेपी देश के युवाओं को नए-नए सेक्टर्स में अवसर देने का प्रयास कर रही है। हमारी नई पीढ़ी इनोवेशन और स्टार्टअप के लिए माहौल चाहती है। बीजेपी इसे ध्यान में रखकर नीतियां बना रही है, निर्णय ले रही है। हमारा मानना है कि भारत के शहर विकास के इंजन हैं। शहरी विकास से गांवों को भी ताकत मिलती है। आधुनिक शहर नए अवसर पैदा करते हैं। हमारा लक्ष्य है कि हमारे शहर दुनिया के सर्वश्रेष्ठ शहरों की श्रेणी में आएं और बीजेपी, एनडीए सरकारें, इसी लक्ष्य के साथ काम कर रही हैं।


साथियों,

मैंने लाल किले से कहा था कि मैं एक लाख ऐसे युवाओं को राजनीति में लाना चाहता हूं, जिनके परिवार का राजनीति से कोई संबंध नहीं। आज NDA के अनेक ऐसे उम्मीदवारों को मतदाताओं ने समर्थन दिया है। मैं इसे बहुत शुभ संकेत मानता हूं। चुनाव आएंगे- जाएंगे, लोकतंत्र में जय-पराजय भी चलती रहेगी। लेकिन भाजपा का, NDA का ध्येय सिर्फ चुनाव जीतने तक सीमित नहीं है, हमारा ध्येय सिर्फ सरकारें बनाने तक सीमित नहीं है। हम देश बनाने के लिए निकले हैं। हम भारत को विकसित बनाने के लिए निकले हैं। भारत का हर नागरिक, NDA का हर कार्यकर्ता, भाजपा का हर कार्यकर्ता दिन-रात इसमें जुटा है। हमारी जीत का उत्साह, हमारे इस संकल्प को और मजबूत करता है। हमारे जो प्रतिनिधि चुनकर आए हैं, वो इसी संकल्प के लिए प्रतिबद्ध हैं। हमें देश के हर परिवार का जीवन आसान बनाना है। हमें सेवक बनकर, और ये मेरे जीवन का मंत्र है। देश के हर नागरिक की सेवा करनी है। हमें उन सपनों को पूरा करना है, जो देश की आजादी के मतवालों ने, भारत के लिए देखे थे। हमें मिलकर विकसित भारत का सपना साकार करना है। सिर्फ 10 साल में हमने भारत को दुनिया की दसवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी से दुनिया की पांचवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी बना दिया है। किसी को भी लगता, अरे मोदी जी 10 से पांच पर पहुंच गया, अब तो बैठो आराम से। आराम से बैठने के लिए मैं पैदा नहीं हुआ। वो दिन दूर नहीं जब भारत दुनिया की तीसरी सबसे बड़ी अर्थव्यवस्था बनकर रहेगा। हम मिलकर आगे बढ़ेंगे, एकजुट होकर आगे बढ़ेंगे तो हर लक्ष्य पाकर रहेंगे। इसी भाव के साथ, एक हैं तो...एक हैं तो...एक हैं तो...। मैं एक बार फिर आप सभी को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, देशवासियों को बधाई देता हूं, महाराष्ट्र के लोगों को विशेष बधाई देता हूं।

मेरे साथ बोलिए,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय!

वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम ।

बहुत-बहुत धन्यवाद।