''പാർലമെന്ററി ജനാധിപത്യത്തിൽ ഇന്ന് അഭിമാനത്തിന്റെ ദിവസമാണ്, ഇത് മഹത്വത്തിന്റെ ദിവസമാണ്. സ്വാതന്ത്ര്യലബ്ധിക്കു ശേഷം ആദ്യമായാണ് നമ്മുടെ പുതിയ പാർലമെന്റിൽ ഈ സത്യപ്രതിജ്ഞ നടക്കുന്നത്."
''നാളെ ജൂൺ 25 ആണ്. 50 വർഷം മുമ്പ് ഈ ദിവസം ഭരണഘടനയിൽ ഒരു കറുത്ത പാട് വീണു. ഇത്തരമൊരു കറ ഒരിക്കലും രാജ്യത്ത് വരാതിരിക്കാൻ ഞങ്ങൾ ശ്രമിക്കും."
"തുടർച്ചയായി മൂന്നാം തവണയും രാജ്യത്തെ സേവിക്കാൻ ഒരു സർക്കാരിന് അവസരം ലഭിക്കുന്നത്, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷം രണ്ടാം തവണയാണ്. 60 വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷമാണ് ഈ അവസരം ലഭിച്ചിരിക്കുന്നത്."
"സർക്കാരിനെ നയിക്കാൻ ഭൂരിപക്ഷം ആവശ്യമാണെന്ന് ഞങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നു, എന്നാൽ രാജ്യം ഭരിക്കാൻ സമവായം വളരെ പ്രധാനമാണ്"
''ഞങ്ങളുടെ മൂന്നാം ടേമിൽ ഞങ്ങൾ മൂന്നിരട്ടി കഠിനാധ്വാനം ചെയ്യുമെന്നും മൂന്നിരട്ടി ഫലങ്ങൾ നേടുമെന്നും ഞാൻ ജനങ്ങൾക്ക് ഉറപ്പ് നൽകുന്നു''
''രാജ്യത്തിന് മുദ്രാവാക്യങ്ങളല്ല വേണ്ടത്, മറിച്ച് സത്തയാണ്. നല്ല പ്രതിപക്ഷം, ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള പ്രതിപക്ഷം - അതാണ് രാജ്യത്തിന് വേണ്ടത്."

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന് പാര്‍ലമെന്ററി ജനാധിപത്യത്തിന് അഭിമാന ദിനമാണ്, മഹത്വത്തിന്റെ ദിനം. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷം ആദ്യമായാണ് നമ്മുടെ പുതിയ പാര്‍ലമെന്റില്‍ ഈ സത്യപ്രതിജ്ഞാ ചടങ്ങ് നടക്കുന്നത്. ഇതുവരെ, ഈ പ്രക്രിയ പഴയ ഹൗസില്‍ നടന്നിരുന്നു. ഈ സുപ്രധാന ദിനത്തില്‍, പുതുതായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട എല്ലാ എംപിമാരെയും ഞാന്‍ സ്‌നേഹപൂര്‍വ്വം സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു, എല്ലാവരെയും അഭിനന്ദിക്കുന്നു, എല്ലാവര്‍ക്കും എന്റെ ആശംസകള്‍ നേരുന്നു!

പാര്‍ലമെന്റിന്റെ ഈ രൂപീകരണം ഭാരതത്തിലെ സാധാരണ പൗരന്മാരുടെ അഭിലാഷങ്ങള്‍ നിറവേറ്റാന്‍ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. പുതുക്കിയ തീക്ഷ്ണതയോടും ഉത്സാഹത്തോടും കൂടി പുതിയ ഉയര്‍ച്ചയും പുതിയ ഉയരങ്ങളും കൈവരിക്കാനുള്ള വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട അവസരമാണിത്. 2047-ഓടെ 'ശ്രേഷ്ഠ' (മഹത്തായ) 'വികസിത' (വികസിത) ഭാരതം കെട്ടിപ്പടുക്കുകയെന്ന ലക്ഷ്യവും സ്വപ്നങ്ങളും പ്രമേയങ്ങളുമായും 18-ാം ലോക്സഭയുടെ സമ്മേളനത്തിന് ഇന്ന് തുടക്കമാകും. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രൗഢഗംഭീരവും പ്രതാപത്തോടെയും നടന്നു എന്നത് ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനും അഭിമാനിക്കാവുന്ന കാര്യമാണ്. 140 കോടി രാജ്യവാസികള്‍ക്ക് ഇത് അഭിമാനമാണ്. 65 കോടിയിലധികം വോട്ടര്‍മാര്‍ തെരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ പങ്കെടുത്തു. ഈ തെരഞ്ഞെടുപ്പും വളരെ പ്രാധാന്യമര്‍ഹിക്കുന്നു, കാരണം, സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം രണ്ടാം തവണ, തുടര്‍ച്ചയായി മൂന്നാം തവണയും ഒരു ഗവണ്‍മെന്റിനെ സേവിക്കാന്‍ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങള്‍ അവസരം നല്‍കി. 60 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം വരുന്ന ഈ അവസരം അതു കൊണ്ടു തന്നെ ഏറെ അഭിമാനിക്കുന്ന സംഭവമാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

രാജ്യത്തെ ജനങ്ങള്‍ മൂന്നാം തവണയും ഒരു ഗവണ്‍മെന്റിനെ തിരഞ്ഞെടുക്കുമ്പോള്‍, അത് അവരുടെ ഉദ്ദേശ്യങ്ങളെയും നയങ്ങളെയും അംഗീകരിക്കുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ജനങ്ങളോടുള്ള അതിന്റെ സമര്‍പ്പണത്തില്‍ അവര്‍ വിശ്വാസം ഉറപ്പിച്ചു, അതിനായി എന്റെ സഹ പൗരന്മാരോട് ഞാന്‍ ഹൃദയംഗമമായ നന്ദി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. കഴിഞ്ഞ 10 വര്‍ഷമായി, ഒരു പാരമ്പര്യം സ്ഥാപിക്കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ തുടര്‍ച്ചയായി പരിശ്രമിച്ചു, കാരണം ഒരു ഗവണ്‍മെന്റ് പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കാന്‍ ഭൂരിപക്ഷം ആവശ്യമാണെങ്കിലും, ഒരു രാജ്യം ഭരിക്കാന്‍ സമവായമാണ് നിര്‍ണായകമെന്ന് ഞങ്ങള്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു. അതിനാല്‍, എല്ലാവരുടെയും സമ്മതത്തോടെ, എല്ലാവരേയും കൂട്ടിക്കൊണ്ട്, 140 കോടി രാജ്യക്കാരുടെ പ്രതീക്ഷകളും അഭിലാഷങ്ങളും നിറവേറ്റുക എന്നതായിരിക്കും ഞങ്ങളുടെ നിരന്തര പരിശ്രമം.

ഭരണഘടനയുടെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളില്‍ എല്ലാവരെയും ഒപ്പം കൊണ്ടുപോകാനും തീരുമാനങ്ങള്‍ വേഗത്തിലാക്കാനും ഞങ്ങള്‍ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. 18-ാം ലോക്സഭയില്‍, ഗണ്യമായ എണ്ണം യുവ എംപിമാരെ കാണുന്നതില്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. ഇന്ത്യന്‍ പാരമ്പര്യങ്ങളും സാംസ്‌കാരിക പൈതൃകവും പരിചയമുള്ളവര്‍ക്ക്, 18 എന്ന സംഖ്യയ്ക്ക് വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. കര്‍മ്മം, കടമ, അനുകമ്പ എന്നിവയുടെ സന്ദേശങ്ങള്‍ നല്‍കുന്ന 18 അധ്യായങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നതാണ് ഭഗവദ്ഗീത. നമ്മുടെ പാരമ്പര്യത്തില്‍ 18 പുരാണങ്ങളും ഉപപുരാണങ്ങളും ഉണ്ട്. 18 ന്റെ മൂല സംഖ്യ 9 ആണ്, പൂര്‍ണ്ണതയെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു സംഖ്യ. 18-ാം വയസ്സില്‍ നമുക്ക് വോട്ടവകാശം ലഭിക്കുന്നു. 18-ാം ലോക്സഭ ഭാരതത്തിന്റെ 'അമൃത് കാലുമായി' ഒത്തുചേരുന്നു, അതിന്റെ രൂപീകരണം ശുഭസൂചനയായി മാറുന്നു.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇന്ന്, ഞങ്ങള്‍ ജൂണ്‍ 24 ന് ഒത്തുചേരുന്നു. നാളെ ജൂണ്‍ 25 ആണ്. നമ്മുടെ ഭരണഘടനയുടെ അന്തസ്സ് ഉയര്‍ത്തിപ്പിടിക്കാന്‍ അര്‍പ്പണബോധമുള്ളവര്‍ക്കും ഭാരതത്തിന്റെ ജനാധിപത്യ പാരമ്പര്യങ്ങളില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നവര്‍ക്കും ജൂണ്‍ 25 അവിസ്മരണീയമായ ദിവസമാണ്. ഇന്ത്യയുടെ ജനാധിപത്യത്തില്‍ ഒരു കറുത്ത അദ്ധ്യായം എഴുതപ്പെട്ടിട്ട് നാളെ 50 വര്‍ഷം തികയുന്നു. ഭരണഘടനയെ പൂര്‍ണമായി അവഗണിക്കുകയും കീറിമുറിക്കുകയും രാജ്യത്തെ ഒരു ജയിലാക്കി മാറ്റുകയും ജനാധിപത്യത്തെ പൂര്‍ണ്ണമായും അടിച്ചമര്‍ത്തുകയും ചെയ്തത് ഭാരതത്തിന്റെ പുതുതലമുറ ഒരിക്കലും മറക്കരുത്. നമ്മുടെ ഭരണഘടനയെയും ജനാധിപത്യത്തെയും അഭിമാനത്തോടെ സംരക്ഷിക്കണമെന്ന് അടിയന്തരാവസ്ഥയ്ക്ക് ശേഷമുള്ള ഈ 50 വര്‍ഷം നമ്മെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു. ഇനിയൊരിക്കലും ഇത്തരമൊരു വിഡ്ഢിത്തം ഉണ്ടാകാന്‍ അനുവദിക്കില്ലെന്ന് നാട്ടുകാര്‍ പ്രതിജ്ഞയെടുക്കണം. ഊര്‍ജസ്വലമായ ഒരു ജനാധിപത്യം ഉറപ്പാക്കാനും ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടന അനുശാസിക്കുന്ന സാധാരണക്കാരന്റെ സ്വപ്നങ്ങള്‍ സാക്ഷാത്കരിക്കാനും ഞങ്ങള്‍ സ്വയം പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

രാജ്യത്തെ ജനങ്ങള്‍ മൂന്നാം തവണയും ഞങ്ങള്‍ക്ക് അവസരം നല്‍കി, അത് ശ്രദ്ധേയമായ വിജയമാണ്. ഇതോടെ നമ്മുടെ ഉത്തരവാദിത്തം മൂന്നിരട്ടിയായി വര്‍ധിക്കുന്നു. രണ്ടുതവണ ഭരണം നടത്തിയതിന്റെ അനുഭവസമ്പത്തിനൊപ്പം മൂന്നാം ടേമില്‍ ഞങ്ങള്‍ മൂന്നിരട്ടി കഠിനാധ്വാനം ചെയ്യുമെന്ന് ഞാന്‍ ഇന്ന് രാജ്യക്കാര്‍ക്ക് ഉറപ്പ് നല്‍കുന്നു. ഈ പുതിയ ദൗത്യവുമായി മുന്നോട്ട് പോകുന്നതിന്റെ മൂന്നിരട്ടി ഫലങ്ങള്‍ ഞങ്ങള്‍ കൈവരിക്കും.

ബഹുമാനപ്പെട്ട അംഗങ്ങളേ, രാഷ്ട്രത്തിന് നമ്മില്‍ നിന്നെല്ലാം വലിയ പ്രതീക്ഷകളുണ്ട്. പൊതുതാല്‍പ്പര്യം മുന്‍നിര്‍ത്തി സാധ്യമായ എല്ലാ നടപടികളും സ്വീകരിച്ച് പൊതുജനക്ഷേമത്തിനും സേവനത്തിനുമായി ഈ അവസരം ഉപയോഗിക്കണമെന്ന് എല്ലാ എംപിമാരോടും ഞാന്‍ അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കുന്നു. പ്രതിപക്ഷത്തുനിന്നും ക്രിയാത്മകമായ സംഭാവനകളാണ് ജനങ്ങളും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. ഇതുവരെയുള്ള നിരാശകള്‍ക്കിടയിലും, 18-ാം ലോക്സഭയില്‍ പ്രതിപക്ഷം അതിന്റെ പങ്ക് ഫലപ്രദമായി നിര്‍വഹിക്കുമെന്നും നമ്മുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ അന്തസ്സ് ഉയര്‍ത്തിപ്പിടിക്കുമെന്നും ഞാന്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. പ്രതിപക്ഷം ഈ പ്രതീക്ഷകള്‍ക്കൊത്ത് ഉയരുമെന്ന് ഞാന്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ,

സഭയില്‍ സാധാരണക്കാരന്‍ സംവാദവും ജാഗ്രതയും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. തന്ത്രങ്ങളും നാടകങ്ങളും കലഹങ്ങളും ആളുകള്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നില്ല. അവര്‍ മുദ്രാവാക്യങ്ങളല്ല, സത്തയാണ് അന്വേഷിക്കുന്നത്. രാജ്യത്തിന് നല്ലതും ഉത്തരവാദിത്തമുള്ളതുമായ ഒരു പ്രതിപക്ഷം ആവശ്യമാണ്, 18-ാം ലോക്സഭയിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട എംപിമാര്‍ സാധാരണക്കാരന്റെ ഈ പ്രതീക്ഷകള്‍ നിറവേറ്റാന്‍ ശ്രമിക്കുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്.

 

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഒരു 'വികസിത് ഭാരത്' (വികസിത ഇന്ത്യ) എന്ന നമ്മുടെ ദൃഢനിശ്ചയം നേടിയെടുക്കുക എന്നത് നമ്മുടെ കൂട്ടായ ഉത്തരവാദിത്തമാണ്. ജനങ്ങളുടെ വിശ്വാസം കൂടുതല്‍ ശക്തിപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഞങ്ങള്‍ ഈ ഉത്തരവാദിത്തം ഒരുമിച്ച് നിര്‍വഹിക്കും. 25 കോടി പൗരന്മാര്‍ ദാരിദ്ര്യത്തില്‍ നിന്ന് ഉയര്‍ന്നുവന്നത്, ഭാരതത്തിലെ ദാരിദ്ര്യം തുടച്ചുനീക്കുന്നതില്‍ നമുക്ക് വിജയിക്കാമെന്ന പുതിയ ആത്മവിശ്വാസം പകരുന്നു, അത് മനുഷ്യരാശിക്ക് മഹത്തായ സേവനമായിരിക്കും. നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങള്‍, 140 കോടി പൗരന്മാര്‍, കഠിനാധ്വാനം ചെയ്യുന്നതിനുളള ഒരു ശ്രമവും ഒഴിവാക്കുന്നില്ല. അവര്‍ക്ക് പരമാവധി അവസരങ്ങള്‍ നല്‍കണം. ഇതാണ് ഞങ്ങളുടെ ഏക വീക്ഷണം, നമ്മുടെ ഈ സഭ തീരുമാനങ്ങളുടെ സഭയായി മാറും. നമ്മുടെ 18-ാം ലോക്സഭ സാധാരണക്കാരന്റെ സ്വപ്നങ്ങള്‍ യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാക്കുന്ന തീരുമാനങ്ങളാല്‍ നിറയണം.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

പുതുതായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട എംപിമാര്‍ക്ക് ഒരിക്കല്‍ കൂടി എന്റെ ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങള്‍ അറിയിക്കുന്നു. വലിയ പ്രതീക്ഷകളോടെ, ഈ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങള്‍ നമ്മെ ഏല്‍പ്പിച്ച പുതിയ ഉത്തരവാദിത്തം അര്‍പ്പണബോധത്തോടെയും മികവോടെയും നിറവേറ്റാന്‍ നമുക്കെല്ലാവര്‍ക്കും ഒരുമിക്കാം. സുഹൃത്തുക്കളേ, വളരെ നന്ദി.

 

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।