ബനാസ് കമ്മ്യൂണിറ്റി റേഡിയോ സ്‌റ്റേഷന്‍ ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു
ബനസ്‌കന്ത ജില്ലയിലെ ദിയോദറില്‍ 600 കോടി രൂപ ചെലവില്‍ നിര്‍മ്മിച്ച പുതിയ ഡയറി സമുച്ചയവും ഉരുളക്കിഴങ്ങ് സംസ്‌കരണ പ്ലാന്റും
പാലന്‍പൂരിലെ ബനാസ് ഡയറി പ്ലാന്റില്‍ ചീസ് ഉല്‍പന്നങ്ങളും മോരു പൊടിയും ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സൗകര്യങ്ങള്‍ വിപുലീകരിച്ചത്
ഗുജറാത്തിലെ ദാമയില്‍ സ്ഥാപിച്ച ജൈവവള ബയോഗ്യാസ് പ്ലാന്റ്
ഖിമാന, രത്തന്‍പുര - ഭില്‍ഡി, രാധന്‍പൂര്‍, തവാര്‍ എന്നിവിടങ്ങളില്‍ 100 ടണ്‍ ശേഷിയുള്ള നാല് ഗോബര്‍ ഗ്യാസ് പ്ലാന്റുകള്‍ സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് തറക്കല്ലിട്ടു
'കഴിഞ്ഞ കുറേ വര്‍ഷങ്ങളായി, പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളെ, പ്രത്യേകിച്ച് കര്‍ഷകരെയും സ്ത്രീകളെയും ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു കേന്ദ്രമായി ബനാസ് ഡയറി മാറി''
''കാര്‍ഷികരംഗത്ത് ബനസ്‌കന്ത വ്യക്തിമുദ്ര പതിപ്പിച്ച രീതി പ്രശംസനീയമാണ്. കര്‍ഷകര്‍ പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യകള്‍ സ്വീകരിച്ചു, ജലസംരക്ഷണത്തില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു, അതിന്റെ ഫലം എല്ലാവര്‍ക്കും കാണാവുന്നതാണ്''
''ഗുജറാത്തിലെ 54000 സ്‌കൂളുകളുടെയും 4.5 ലക്ഷം അദ്ധ്യാപകരുടെയും 1.5 കോടി വിദ്യാര്‍ത്ഥികളുടെയും ആകര്‍ഷക കേന്ദ്രമായി വിദ്യാ സമീക്ഷാ കേന്ദ്രം മാറി''
''നിങ്ങളുടെ മേഖലകളില്‍ ഒരു പങ്കാളിയെപ്പോലെ ഞാന്‍ നിങ്ങളോടൊപ്പമുണ്ടാകും''

നമസ്തേ!

നിങ്ങൾക്ക്  സുഖമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു. ആദ്യം ഹിന്ദിയിൽ സംസാരിക്കേണ്ടി വരുമെന്നതിനാൽ ഞാൻ നിങ്ങളോട് ക്ഷമ ചോദിക്കുന്നു, കാരണം ഹിന്ദിയിൽ സംസാരിക്കുന്നതാണ് നല്ലത് എന്ന് മാധ്യമ സുഹൃത്തുക്കൾ എന്നോട് അഭ്യർത്ഥിച്ചു. അതിനാൽ, അവരുടെ അഭ്യർത്ഥന അംഗീകരിക്കാൻ ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു.

മൃദുഭാഷിയും ജനപ്രിയനുമായ ഗുജറാത്ത് മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ ഭൂപേന്ദ്രഭായ് പട്ടേൽ, പാർലമെന്റിലെ എന്റെ മുതിർന്ന സഹപ്രവർത്തകനും ഗുജറാത്ത് പ്രദേശ് ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ പ്രസിഡന്റുമായ ശ്രീ സി.ആർ. പാട്ടീൽ, ഗുജറാത്ത് സർക്കാരിലെ മന്ത്രി ജഗദീഷ് പഞ്ചാൽ, ഈ മണ്ണിന്റെ മക്കളായ ശ്രീ. കീർത്തിസിംഗ് വഗേല, ഗജേന്ദ്ര സിംഗ്. പാർമർ, പാർലമെന്റ് അംഗങ്ങളായ ശ്രീ പർബത്ഭായ്, ശ്രീ ഭരത് സിംഗ് ദാഭി, ദിനേശ്ഭായ് അനവാദിയ, ബനാസ് ഡയറി ചെയർമാനും ഊർജ്ജസ്വലനായ സഹപ്രവർത്തകനുമായ ശങ്കർ ചൗധരി, മറ്റ് വിശിഷ്ട വ്യക്തികളേ , സഹോദരിമാരേ , സഹോദരന്മാരേ 

മാ നരേശ്വരിയുടെയും മാ അംബാജിയുടെയും ഈ പുണ്യഭൂമിക്ക് മുന്നിൽ ഞാൻ നമിക്കുന്നു. ഞാനും നിങ്ങളെ എല്ലാവരെയും അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നു. ഒരുപക്ഷെ എന്റെ ജീവിതത്തിൽ ആദ്യമായിട്ടായിരിക്കും ഇന്ന് രണ്ട് ലക്ഷത്തോളം അമ്മമാരും സഹോദരിമാരും നമ്മെ എല്ലാവരെയും അനുഗ്രഹിക്കുന്നത്. നിങ്ങൾ  എന്നെ അനുഗ്രഹിക്കുമ്പോൾ എനിക്ക് എന്റെ വികാരങ്ങൾ അടക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. മാ ജഗദംബയുടെ നാട്ടിലെ അമ്മമാരുടെ അനുഗ്രഹം അമൂല്യവും അമൂല്യമായ ശക്തിയുടെയും ഊർജത്തിന്റെയും കാതലാണ്. ബനാസിലെ എല്ലാ അമ്മമാരെയും സഹോദരിമാരെയും ഞാൻ ആദരവോടെ വണങ്ങുന്നു.
സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

കഴിഞ്ഞ ഒന്നോ രണ്ടോ മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ ഞാൻ ഇവിടെ പല സ്ഥലങ്ങളിൽ പോയിരുന്നു . ക്ഷീരമേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സർക്കാർ പദ്ധതികളുടെ ഗുണഭോക്താക്കളായ സഹോദരിമാരുമായും ഞാൻ വളരെ വിശദമായി സംവദിച്ചു. ഉരുളക്കിഴങ്ങ് സംസ്‌കരണ പ്ലാന്റ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്ന പുതിയ സമുച്ചയം സന്ദർശിക്കാനും എനിക്ക് അവസരം ലഭിച്ചു. ഈ കാലയളവിൽ ഞാൻ കണ്ടതും നടന്ന ചർച്ചകളും വിവരങ്ങളും എന്നെ വളരെയധികം ആകർഷിച്ചു, ബനാസ് ഡയറിയിലെ എല്ലാ സഹപ്രവർത്തകർക്കും നിങ്ങൾക്കും എന്റെ ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങൾ അറിയിക്കുന്നു.

ഗ്രാമീണ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയും അമ്മമാരുടെയും സഹോദരിമാരുടെയും ശാക്തീകരണവും എങ്ങനെ ശക്തിപ്പെടുത്താമെന്നും ആത്മനിർഭർ ഭാരത് കാമ്പെയ്‌നിന് സഹകരണ പ്രസ്ഥാനത്തിന് എങ്ങനെ ഊർജം നൽകാമെന്നും ഇവിടെ വ്യക്തമായി അനുഭവിക്കാൻ കഴിയും. കുറച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്, എന്റെ പാർലമെന്റ് മണ്ഡലമായ വാരണാസിയിൽ ബനാസ് ഡയറി സങ്കുലിന്റെ തറക്കല്ലിടാൻ എനിക്ക് അവസരം ലഭിച്ചു.

എന്റെ പാർലമെന്റ് മണ്ഡലമായ കാശിയിലെ കർഷകരെയും കന്നുകാലി വളർത്തുന്നവരെയും സേവിക്കാൻ ഗുജറാത്തിന്റെ മണ്ണിൽ നിന്ന് ദൃഢനിശ്ചയം എടുത്തതിന് ബനാസ് ഡെയറിയോട് ഞാൻ ഹൃദയംഗമമായ നന്ദി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. കാശിയിലെ ഒരു എംപി എന്ന നിലയിൽ ഞാൻ നിങ്ങളോട് എല്ലാവരോടും കടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, ബനാസ് ഡയറിക്ക് എന്റെ ഹൃദയത്തിന്റെ അടിത്തട്ടിൽ നിന്ന് ഞാൻ പ്രത്യേകം നന്ദി പറയുന്നു. ഇന്ന് ഇവിടെ ബനാസ് ഡയറി സങ്കുൽ ഉദ്‌ഘാടനം  ചെയ്യുന്ന പരിപാടിയുടെ ഭാഗമാകുന്നതിലൂടെ എന്റെ സന്തോഷം പലമടങ്ങ് വർദ്ധിച്ചു.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

വിവിധ പദ്ധതികളുടെ ഉദ്ഘാടനങ്ങളും തറക്കല്ലിടലുകളും നമ്മുടെ പരമ്പരാഗത കരുത്തുകൊണ്ട് ഭാവി കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനുള്ള മികച്ച ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. ക്ഷീരമേഖലയുടെ വിപുലീകരണത്തിൽ ബനാസ് ഡയറി കോംപ്ലക്‌സ്, ചീസ്, വെയ് പൗഡർ പ്ലാന്റുകൾ എന്നിവ പ്രധാനമാണ്, എന്നാൽ പ്രാദേശിക കർഷകരുടെ വരുമാനം വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ മറ്റ് വിഭവങ്ങളും ഉപയോഗിക്കാമെന്ന് ബനാസ് ഡയറി തെളിയിച്ചു.

ഇനി പറയൂ, ഉരുളക്കിഴങ്ങിനും പാലിനും എന്തെങ്കിലും ബന്ധമുണ്ടോ, എന്തെങ്കിലും ബന്ധമുണ്ടോ? എന്നാൽ ഇരുവരും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ബനാസ് ഡയറിയും കണ്ടെത്തി. പാൽ, മോര്, തൈര്, ചീസ്, ഐസ്ക്രീം എന്നിവയ്‌ക്കൊപ്പം ആലു-ടിക്കി, ആലു വെജ്, ഫ്രഞ്ച് ഫ്രൈസ്, ഹാഷ് ബ്രൗൺ, ബർഗർ പാറ്റീസ് തുടങ്ങിയ ഉൽപ്പന്നങ്ങളിലൂടെ കർഷകരെ ശാക്തീകരിച്ചിരിക്കുകയാണ് ബനാസ് ഡയറി. ഇന്ത്യയുടെ പ്രാദേശിക ഉൽപന്നങ്ങൾ ആഗോളവൽക്കരിക്കാനുള്ള നല്ലൊരു ചുവടുവയ്പ് കൂടിയാണിത്.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

കൻക്രേജ് പശുക്കൾക്കും മെഹ്‌സാനി എരുമകൾക്കും ഉരുളക്കിഴങ്ങുകൾക്കും മഴ കുറഞ്ഞ ജില്ലയായ ബനസ്‌കന്തയിലെ കർഷകരുടെ ഭാഗ്യം എങ്ങനെ മാറ്റാൻ കഴിയുമെന്ന് നമുക്ക് കാണാൻ കഴിയും. ബനാസ് ഡയറി കർഷകർക്ക് മികച്ച ഉരുളക്കിഴങ്ങ് വിത്ത് നൽകുകയും ഉരുളക്കിഴങ്ങിന് മികച്ച വില നൽകുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് ഉരുളക്കിഴങ്ങ് കർഷകർക്ക് കോടിക്കണക്കിന് രൂപ വരുമാനമുണ്ടാക്കാനുള്ള പുതിയ വഴിയാണ് തുറന്നത്. അത് ഉരുളക്കിഴങ്ങിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നില്ല. മധുരവിപ്ലവത്തെക്കുറിച്ച് ഞാൻ നിരന്തരം സംസാരിക്കുകയും അധിക വരുമാനത്തിനായി തേൻ ഉൽപാദനത്തിനായി കർഷകരെ വിളിക്കുകയും ചെയ്തു. ബനാസ് ഡയറിയും ഇത് ഗൗരവമായി സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ബനാസ്‌കാന്തയുടെ കരുത്തായ നിലക്കടലയും കടുകും സംബന്ധിച്ച് ബനാസ് ഡയറി ഒരു വലിയ പദ്ധതി തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ടെന്നറിഞ്ഞപ്പോൾ സന്തോഷം തോന്നി. ഭക്ഷ്യ എണ്ണയിൽ സ്വയം പര്യാപ്തത നേടാനുള്ള സർക്കാരിന്റെ പ്രചാരണത്തിന് ഊർജം പകരാൻ നിങ്ങളുടെ സംഘടന എണ്ണ പ്ലാന്റുകളും സ്ഥാപിക്കുന്നു. എണ്ണക്കുരു കർഷകർക്ക് ഇതൊരു വലിയ പ്രോത്സാഹനമാണ്.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ,

ഇന്ന് ഇവിടെ ഒരു ബയോ-സിഎൻജി പ്ലാന്റ് ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യുകയും നാല് ഗോബർ ഗ്യാസ് പ്ലാന്റുകളുടെ തറക്കല്ലിടുകയും ചെയ്തു. ബനാസ് ഡയറി രാജ്യത്തുടനീളം ഇത്തരത്തിലുള്ള നിരവധി പ്ലാന്റുകൾ സ്ഥാപിക്കാൻ പോകുന്നു. ഇവ സർക്കാരിന്റെ ‘മാലിന്യത്തിൽ നിന്ന് സമ്പത്ത്’ എന്ന കാമ്പയിനെ സഹായിക്കാൻ പോകുന്നു. ഗോബർധനിലൂടെ നിരവധി ലക്ഷ്യങ്ങൾ ഒരേസമയം കൈവരിക്കുന്നു. ഇത് ഗ്രാമങ്ങളിൽ ശുചിത്വം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു, കന്നുകാലി കർഷകർ ചാണകത്തിൽ നിന്ന് വരുമാനം ഉണ്ടാക്കുന്നു, ചാണകത്തിൽ നിന്ന് ബയോ-സിഎൻജിയും വൈദ്യുതിയും ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. പ്രധാനമായും, ഈ പ്രക്രിയയിലൂടെ സംഭരിക്കുന്ന ജൈവവളം കർഷകരെ വളരെയധികം സഹായിക്കുകയും നമ്മുടെ മാതാവിനെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ചുവടുവെപ്പായി മാറുകയും ചെയ്യും. ബനാസ് ഡയറിയുടെ ഇത്തരം സംരംഭങ്ങൾ രാജ്യമെമ്പാടും എത്തുമ്പോൾ നമ്മുടെ ഗ്രാമീണ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയും ഗ്രാമങ്ങളും ശക്തിപ്പെടും, നമ്മുടെ സഹോദരിമാരും പെൺമക്കളും ശാക്തീകരിക്കപ്പെടും.

സുഹൃത്തുക്കളേ 

ഗുജറാത്തിന്റെ വിജയത്തിന്റെയും വികസനത്തിന്റെയും പരകോടി ഓരോ ഗുജറാത്തിയെയും അഭിമാനിക്കുന്നു. ഇന്നലെ ഗാന്ധിനഗറിലെ വിദ്യാ സമീക്ഷാ കേന്ദ്രത്തിൽ വെച്ച് ഞാനും ഇത് അനുഭവിച്ചു. ഗുജറാത്തിലെ കുട്ടികളുടെയും നമ്മുടെ ഭാവി തലമുറയുടെയും ഭാവി രൂപപ്പെടുത്താനുള്ള വലിയ ശക്തിയായി വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രം മാറുകയാണ്. നമ്മുടെ സർക്കാർ പ്രൈമറി സ്കൂളിലെ സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ ഉപയോഗം ലോകത്തിന് തന്നെ അത്ഭുതമാണ്.

തുടക്കം മുതലേ ഈ മേഖലയുമായി ബന്ധമുണ്ടെങ്കിലും ഗുജറാത്ത് സർക്കാരിന്റെ ക്ഷണപ്രകാരം ഇന്നലെ ഗാന്ധിനഗറിൽ ഇത് കാണാൻ പോയിരുന്നു. വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രത്തിന്റെ വിപുലീകരണവും സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ മികച്ച ഉപയോഗവും കാണുന്നതിൽ ഞാൻ വളരെ സന്തോഷവാനാണ്. നമ്മുടെ ജനകീയ മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ ഭൂപേന്ദ്രഭായിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ രാജ്യത്തിനാകെ ദിശാബോധം നൽകുന്ന ഒരു കേന്ദ്രമായി ഈ വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രം ഉയർന്നുവന്നിരിക്കുന്നു.

നേരത്തെ ഒരു മണിക്കൂർ അവിടെ നിൽക്കാൻ ഷെഡ്യൂൾ ചെയ്തിരുന്നെങ്കിലും എല്ലാം മനസ്സിലാക്കുന്നതിൽ ഞാൻ മുഴുകിയതിനാൽ രണ്ടര മണിക്കൂർ ഞാൻ ചെലവഴിച്ചു.   തെക്കൻ ഗുജറാത്ത്, വടക്കൻ ഗുജറാത്ത്, കച്ച്-സൗരാഷ്ട്ര എന്നിങ്ങനെ വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള നിരവധി സ്കൂൾ കുട്ടികളുമായും അധ്യാപകരുമായും ഞാൻ ദീർഘനേരം സംസാരിച്ചു..

ഇന്ന്, ഈ വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രം ഗുജറാത്തിലെ 54,000-ലധികം സ്‌കൂളുകളിൽ നിന്നുള്ള 4.5 ലക്ഷത്തിലധികം അധ്യാപകർക്കും 1.5 കോടിയിലധികം വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും ഊർജത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായും ജീവനോർജമായും മാറിയിരിക്കുന്നു. ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ്, മെഷീൻ ലേണിംഗ്, ബിഗ് ഡാറ്റ അനാലിസിസ് തുടങ്ങിയ ആധുനിക സൗകര്യങ്ങളോടെയാണ് ഈ കേന്ദ്രം സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്.

വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രം പ്രതിവർഷം 500 കോടി ഡാറ്റാ സെറ്റുകൾ വിശകലനം ചെയ്യുന്നു. മൂല്യനിർണ്ണയ പരീക്ഷ, സെഷന്റെ അവസാനത്തെ പരീക്ഷ, സ്കൂൾ അംഗീകാരം, കുട്ടികളുടെയും അധ്യാപകരുടെയും ഹാജർ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ജോലികൾ ചെയ്യുന്നു. സംസ്ഥാനത്തെ എല്ലാ സ്‌കൂളുകളിലും ഒരേ സമയക്രമം ഉറപ്പാക്കുന്നതിലും ചോദ്യപേപ്പറുകൾ സജ്ജീകരിക്കുന്നതിലും ഉത്തരക്കടലാസുകളുടെ മൂല്യനിർണയത്തിലും വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രത്തിന് ഒരു പ്രധാന പങ്കുണ്ട്. ഈ കേന്ദ്രം മൂലം സ്കൂളുകളിലെ കുട്ടികളുടെ ഹാജർനില 26 ശതമാനം വർധിച്ചു.

ഈ ആധുനിക കേന്ദ്രത്തിന് രാജ്യത്തെ മുഴുവൻ വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയിൽ വലിയ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടുവരാൻ കഴിയും. വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രത്തെക്കുറിച്ച് പഠിക്കാൻ ഞാൻ ബന്ധപ്പെട്ട മന്ത്രാലയങ്ങളോടും ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ ഉദ്യോഗസ്ഥരോടും ആവശ്യപ്പെടും. വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ബന്ധപ്പെട്ട മന്ത്രാലയങ്ങളും ഗാന്ധിനഗറിലെത്തി അതിന്റെ സംവിധാനം പഠിക്കണം. വിദ്യാ സമീക്ഷ കേന്ദ്രം പോലുള്ള ആധുനിക സംവിധാനത്തിന്റെ പ്രയോജനം രാജ്യത്തെ കുട്ടികൾക്ക് എത്രത്തോളം ലഭിക്കുന്നുവോ അത്രത്തോളം ഇന്ത്യയുടെ ഭാവി ശോഭനമാകും.

ഇനി ഞാൻ ബനാസിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കണം. ബനാസ്  സന്ദർശിക്കേണ്ടിവരുമ്പോൾ, ബനാസ് ഡയറിയുടെ ആശയം രൂപപ്പെടുത്തിയതിന് ശ്രീ ഗൽബ കാക്കയെ ഞാൻ ആദരപൂർവം നമിക്കുന്നു. ഏകദേശം 60 വർഷം മുമ്പ് കർഷകന്റെ മകൻ ഗൽബ കാക്കയുടെ സ്വപ്നം ഇന്ന് ഒരു വലിയ ആൽമരമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. ബനസ്‌കന്തയിലെ ഓരോ വീടിനും ഒരു പുതിയ സാമ്പത്തിക ശക്തി അദ്ദേഹം സൃഷ്ടിച്ചു. അതിനാൽ, ഞാൻ ഗൽബ കാക്കയെ ആദരിക്കുന്നു. സ്വന്തം മക്കളെപ്പോലെ മൃഗങ്ങളെ പരിപാലിക്കുന്ന ബനസ്കന്തയിലെ അമ്മമാരെയും സഹോദരിമാരെയും ഞാൻ അഭിവാദ്യം ചെയ്യുന്നു. കന്നുകാലികൾക്ക് തീറ്റയോ വെള്ളമോ കിട്ടിയില്ലെങ്കിൽ എന്റെ ബനസ്കന്തയിലെ അമ്മമാരും സഹോദരിമാരും വെള്ളം കുടിക്കാൻ മടിക്കുന്നു. കുടുംബത്തിലോ ഉത്സവത്തിലോ ഏതെങ്കിലും വിവാഹത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ വീടുവിട്ടിറങ്ങേണ്ടി വന്നാലും അവർ കന്നുകാലികളെ വെറുതെ വിടില്ല. അമ്മമാരുടെയും സഹോദരിമാരുടെയും ത്യാഗത്തിന്റെയും തപസ്സിന്റെയും ഫലമാണ് ഇന്ന് ബാനസ് തഴച്ചുവളരുന്നത്. അതിനാൽ, ബനസ്കന്തയിലെ അമ്മമാരെയും സഹോദരിമാരെയും ഞാൻ ആദരവോടെ വണങ്ങുന്നു.

കൊറോണ സമയത്തും ബനാസ് ഡയറി പ്രശംസനീയമായ പ്രവർത്തനം നടത്തി. ഗൽബ കാക്കയുടെ പേരിൽ ഒരു മെഡിക്കൽ കോളേജ് പണിതു, ഇപ്പോൾ അത് ഉരുളക്കിഴങ്ങ്, മൃഗങ്ങൾ, പാൽ, ചാണകം, തേൻ എന്നിവയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഊർജ്ജ കേന്ദ്രം നടത്തുന്നു. ഇപ്പോൾ കുട്ടികളുടെ വിദ്യാഭ്യാസത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണ്. ഒരു തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, ബനാസ് ഡയറിയുടെ സഹകരണ പ്രസ്ഥാനം ബനസ്‌കന്തയുടെ മുഴുവൻ ശോഭനമായ ഭാവിയുടെ കേന്ദ്രമായി മാറി. അതിനും ഒരു കാഴ്ചപ്പാട് ഉണ്ടായിരിക്കണം, കഴിഞ്ഞ ഏഴ്-എട്ട് വർഷമായി ബനാസ് ഡെയറി വികസിച്ച രീതി വ്യക്തമാണ്. ബനാസ് ഡയറിയിലുള്ള വിശ്വാസം കൊണ്ടാണ് ഞാൻ മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന കാലത്ത് ഏത് പരിപാടിയിലും പങ്കെടുത്തിരുന്നത്, ഇപ്പോൾ നിങ്ങൾ എന്നെ ഡൽഹിയിലേക്കയച്ചിട്ടും ഞാൻ നിങ്ങളെ കൈവിട്ടിട്ടില്ല. നിങ്ങളുടെ സന്തോഷത്തിന്റെയും സങ്കടത്തിന്റെയും നിമിഷങ്ങളിൽ ഞാൻ എപ്പോഴും നിങ്ങളോടൊപ്പമുണ്ടായിരുന്നു.

ഇന്ന് ബനാസ് ഡയറി യുപി, ഹരിയാന, രാജസ്ഥാൻ, ഒഡീഷ എന്നിവിടങ്ങളിൽ തങ്ങളുടെ കന്നുകാലികളെ വളർത്തുന്നവർക്ക് പരമാവധി ആനുകൂല്യങ്ങൾ നൽകുന്നതിനായി സോമനാഥൻ മുതൽ ജഗന്നാഥ്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, ജാർഖണ്ഡ് എന്നിവിടങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പാൽ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന രാജ്യമായതിനാൽ, കോടിക്കണക്കിന് കർഷകരുടെ ഉപജീവനമാർഗം പാലിനെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഉന്നത സാമ്പത്തിക വിദഗ്ധർ പോലും ഈ വ്യവസായത്തെ സംബന്ധിച്ച കണക്കുകൾ ശ്രദ്ധിക്കുന്നില്ല. നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് പ്രതിവർഷം 8.5 ലക്ഷം കോടി ടൺ പാൽ ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. ഗ്രാമങ്ങളിലെ വികേന്ദ്രീകൃത സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്. ഗോതമ്പിന്റെയും അരിയുടെയും ഉൽപ്പാദനം പാലുൽപ്പാദനത്തെ അപേക്ഷിച്ച് 8.5 ലക്ഷം കോടി ടണ്ണല്ല. പാലുത്പാദനം അതിനേക്കാൾ വളരെ കൂടുതലാണ്. രണ്ട്-മൂന്ന്-അഞ്ച് ബിഗാസ് ഭൂമിയുള്ള ചെറുകിട കർഷകർക്ക് ക്ഷീരമേഖലയുടെ പരമാവധി പ്രയോജനം ലഭിക്കും. മഴയും ജലക്ഷാമവും ഇല്ലാതാകുമ്പോൾ നമ്മുടെ കർഷക സഹോദരങ്ങളുടെ ജീവിതം ദുസ്സഹമാകും. ഇത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ കന്നുകാലികളെ വളർത്തിയാണ് കർഷകർ കുടുംബം പോറ്റുന്നത്. ചെറുകിട കർഷകർക്ക് ഈ ക്ഷീരസംഘം ഏറെ ശ്രദ്ധ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ചെറുകിട കർഷകരുടെ ആശങ്കകൾ കണക്കിലെടുത്താണ് ഞാൻ ഡൽഹിയിലേക്ക് പോയത്. രാജ്യത്തെ മുഴുവൻ ചെറുകിട കർഷകരുടെയും ഉത്തരവാദിത്തം ഏറ്റെടുത്ത ഞാൻ ഇന്ന് വർഷത്തിൽ മൂന്ന് തവണ കർഷകരുടെ അക്കൗണ്ടിൽ നേരിട്ട് രണ്ടായിരം രൂപ നിക്ഷേപിക്കുന്നു.
ഡൽഹിയിൽ നിന്ന് ഒരു രൂപയിൽ 15 പൈസ മാത്രമാണ് ആളുകളിലേക്ക് എത്തുന്നത് എന്ന് ഒരു മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി നേരത്തെ പറഞ്ഞിരുന്നു. കേന്ദ്രം ചെലവഴിക്കുന്ന ഓരോ രൂപയിലും 100 പൈസ മുഴുവൻ ഗുണഭോക്താക്കളിൽ എത്തുകയും കർഷകരുടെ അക്കൗണ്ടുകളിലേക്ക് പണം നിക്ഷേപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്ന് ഈ പ്രധാനമന്ത്രി പറയുന്നു. ഈ കാര്യങ്ങളെല്ലാം ഒരുമിച്ച് ചെയ്തതിന് ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിനെയും ഗുജറാത്ത് സർക്കാരിനെയും ഗുജറാത്തിലെ സഹകരണ പ്രസ്ഥാനത്തെയും എന്റെ ഹൃദയത്തിൽ നിന്ന് ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുന്നു. അവരെ അഭിനന്ദിക്കണം.

ഇപ്പോൾ ഭൂപേന്ദ്രഭായി ജൈവകൃഷിയെക്കുറിച്ച് വളരെ ആവേശത്തോടെ പരാമർശിച്ചു. ബനസ്കന്തയിലെ ആളുകൾക്ക് എന്തെങ്കിലും മനസ്സിലായിക്കഴിഞ്ഞാൽ, അവർ പിന്നോട്ട് പോകില്ല എന്നത് എന്റെ അനുഭവമാണ്. തുടക്കത്തിൽ, കഠിനാധ്വാനം ആവശ്യമാണ്. വൈദ്യുതി ഉപേക്ഷിക്കാൻ ആളുകളോട് പറഞ്ഞു ഞാൻ മടുത്തതായി ഞാൻ ഓർക്കുന്നു. മോദിക്ക് ഒന്നുമറിയില്ലെന്ന് കരുതിയ ബനാസിലെ ജനങ്ങൾ എന്നെ എതിർത്തിരുന്നു. പക്ഷേ, അവസാനം ബനാസിലെ കർഷകർ അതിന്റെ ഗുണം തിരിച്ചറിഞ്ഞപ്പോൾ അവർ എന്നെക്കാൾ 10 പടി മുന്നിലെത്തി. ജലസംരക്ഷണത്തിനായി അവർ ഒരു വലിയ പ്രചാരണം നടത്തി, ഡ്രിപ്പ് ഇറിഗേഷൻ സ്വീകരിച്ചു, ഇന്ന് ബനസ്കന്തയിലെ ജനങ്ങൾ കാർഷിക മേഖലയിൽ വിപ്ലവകരമായ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടുവരുന്നു.
  നർമ്മദയിലെ ജലം ദൈവത്തിന്റെ വഴിപാടായി  ബനാസിലെ  ആളുകൾ കണക്കാക്കുമെന്ന് എനിക്ക് പൂർണ വിശ്വാസമുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75-ാം വാർഷിക വേളയിൽ രാജ്യം സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അമൃത് മഹോത്സവം ആഘോഷിക്കുകയാണ്. ഒന്നോ രണ്ടോ നല്ല മഴ പെയ്താൽ ഈ വരണ്ട ഭൂമിയിൽ ആവശ്യത്തിന് വെള്ളമുണ്ടാകാൻ 75 വലിയ കുളങ്ങൾ നിർമ്മിക്കാൻ ഞാൻ ബനാസിലെ ജനങ്ങളോട് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. ഇത്തരം ക്രമീകരണങ്ങൾ ചെയ്ത് കുളങ്ങൾ പണിയാൻ തുടക്കമിട്ടാൽ ഈ നാട് പുണ്യമാകും. അമൃത് മഹോത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ച് 2023 ആഗസ്ത് 15 നകം 75 കുളങ്ങളും വെള്ളത്താൽ നിറയുന്ന തരത്തിൽ ജൂണിൽ മഴക്കാലം വരുന്നതിന് മുമ്പായി അടുത്ത രണ്ട്-മൂന്ന് മാസങ്ങളിൽ ജനങ്ങൾ ഇക്കാര്യത്തിൽ വൻ പ്രചാരണം നടത്തുമെന്ന് ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ. തൽഫലമായി, ഞങ്ങൾ ചെറിയ പ്രശ്നങ്ങൾ തരണം ചെയ്യും. വയലിൽ പണിയെടുക്കുന്ന ഒരാളെപ്പോലെ ഞാൻ നിങ്ങളുടെ കൂട്ടാളിയാണ്. അതിനാൽ, നിങ്ങളോടൊപ്പം നിന്നുകൊണ്ട് ഒരു സഹജീവിയായി പ്രവർത്തിക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.
ഇപ്പോൾ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമായി നാദാ ബെറ്റ് മാറിയിരിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ അതിർത്തി ജില്ലയെ എങ്ങനെ വികസിപ്പിക്കാമെന്ന് ഗുജറാത്ത് ഉദാഹരണം കാണിച്ചു. കച്ചിന്റെ അതിർത്തിയിലെ റാൻ ഉത്സവം ഈ പ്രദേശത്തെ മുഴുവൻ ഗ്രാമങ്ങളെയും സാമ്പത്തികമായി ഊർജ്ജസ്വലമാക്കി. നാദാ ബെറ്റിൽ അതിർത്തി വ്യൂവിംഗ് പോയിന്റ് ആരംഭിക്കുന്നതോടെ ബനാസ്, പാടാൻ ജില്ലകളുടെ അതിർത്തിയിലെ എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളും വിനോദസഞ്ചാരത്തിൽ സജീവമാകും. വിദൂര ഗ്രാമങ്ങളിൽ പോലും ഉപജീവനത്തിന് നിരവധി അവസരങ്ങൾ ഉണ്ടാകും. പ്രകൃതിയുടെ മടിത്തട്ടിൽ തങ്ങിനിൽക്കുന്നതിലൂടെ, വികസനത്തിന് നിരവധി വഴികൾ ഉണ്ടാകാമെന്നും ഏറ്റവും വിഷമകരമായ സാഹചര്യത്തിൽ എങ്ങനെ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ടുവരാമെന്നും മികച്ച ഉദാഹരണമാണിത്. ഗുജറാത്തിലെയും രാജ്യത്തെയും പൗരന്മാർക്ക് ഈ അമൂല്യ രത്നം ഞാൻ സമർപ്പിക്കുന്നു. ഈ പരിപാടിയിലേയ്ക്ക്  എന്നെ ക്ഷണിച്ചതിന് ബനാസ് ഡയറിയോടും ഞാൻ നന്ദിയുള്ളവനാണ്. നിങ്ങളുടെ കൈകൾ ഉയർത്തി 'ഭാരത് മാതാ കീ ജയ്' എന്ന് ഉച്ചത്തിൽ പറയുക.

ഭാരത് മാതാ കി - ജയ്, ഭാരത് മാതാ കി - ജയ്!

ഒത്തിരി നന്ദി!

 

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।