“7,500 sisters and daughters created history by spinning yarn on a spinning wheel together”
“Your hands, while spinning yarn on Charkha, are weaving the fabric of India”
“Like freedom struggle, Khadi can inspire in fulfilling the promise of a developed India and a self-reliant India”
“We added the pledge of Khadi for Transformation to the pledges of Khadi for Nation and Khadi for Fashion”
“Women power is a major contributor to the growing strength of India's Khadi industry”
“Khadi is an example of sustainable clothing, eco-friendly clothing and it has the least carbon footprint”
“Gift and promote Khadi in the upcoming festive season”
“Families should watch ‘Swaraj’ Serial on Doordarshan”

ഗുജറാത്തിലെ ജനപ്രിയ മുഖ്യമന്ത്രി ശ്രീ ഭൂപേന്ദ്രഭായ് പട്ടേൽ, പാർലമെന്റിലെ എന്റെ സഹപ്രവർത്തകൻ ശ്രീ സി ആർ പാട്ടീൽ ജി, ഗുജറാത്ത് ഗവൺമെന്റിലെ മന്ത്രിമാരായ ഭായ് ജഗദീഷ് പഞ്ചാൽ, ഹർഷ് സംഘവി, അഹമ്മദാബാദ് മേയർ കിരിത്ഭായ്, കെവിഐസി ചെയർമാൻ മനോജ് ജി, മറ്റ് വിശിഷ്ട വ്യക്തികൾ, എന്റെ പ്രിയ സഹോദരന്മാരേ . ഗുജറാത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്ന് വന്ന സഹോദരിമാരേ !

സബർമതിയുടെ ഈ തീരം ഇന്ന് അനുഗ്രഹീതമായിരിക്കുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75 വർഷം പൂർത്തിയാകുന്ന വേളയിൽ 7500 സഹോദരിമാരും പെൺമക്കളും ചേർന്ന് നൂൽ നൂൽ നൂൽ നൂൽ നൂൽ നൂൽക്കുന്ന പുതിയ ചരിത്രം സൃഷ്ടിച്ചു. ഏതാനും നിമിഷങ്ങൾ ചക്രം കറക്കാനും നൂൽ നൂൽക്കാനുമുള്ള അവസരം  എനിക്കും ലഭിച്ചത് എന്റെ ഭാഗ്യമാണ്. ഈ സാധനങ്ങളെല്ലാം ഞങ്ങളുടെ ചെറിയ വീടിന്റെ ഒരു കോണിൽ വച്ചിരുന്നതിനാലും സാമ്പത്തിക ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ സമയം കിട്ടുമ്പോഴെല്ലാം അമ്മ നൂൽ നൂൽക്കുന്നതിനാലും എന്നെ കുട്ടിക്കാലത്തേക്ക് കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോയത് എനിക്ക് വികാരനിർഭരമായ നിമിഷമായിരുന്നു. ആ കാലമാണ്  ഇന്ന് ഞാൻ ഓർക്കുന്നത്. ഇതെല്ലാം കാണുമ്പോൾ, നൂൽ നൂൽക്കുന്ന പ്രക്രിയ ദൈവാരാധനയേക്കാൾ കുറവല്ലെന്ന് എനിക്ക് തോന്നുന്നു, കാരണം ഒരു ഭക്തൻ എല്ലാ പ്രാർത്ഥനാ വസ്തുക്കളും ഉപയോഗിച്ച് ദൈവത്തെ ആരാധിക്കുന്നതിന് തുല്യമാണ്.

സ്വാതന്ത്ര്യസമര കാലത്ത് കറങ്ങുന്ന ചക്രം രാജ്യത്തിന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പായി മാറിയപ്പോൾ, സബർമതിയുടെ തീരത്ത് ഇന്നും അതേ പ്രകമ്പനങ്ങൾ എനിക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ഇവിടെ സന്നിഹിതരായിരുന്നവർക്കും ഈ പരിപാടി കാണുന്നവർക്കും ഇന്നത്തെ ഖാദി ഉത്സവ് ഊർജം പകരുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ‘അമൃത് മഹോത്സവ’ത്തോടനുബന്ധിച്ച് ഖാദി മഹോത്സവം  സംഘടിപ്പിച്ച് രാജ്യം അതിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികൾക്ക് മനോഹരമായ സമ്മാനം നൽകി. ഇന്ന്, ഗുജറാത്ത് സ്റ്റേറ്റ് ഖാദി ഗ്രാമവ്യവസായ ബോർഡിന്റെ പുതിയ കെട്ടിടവും സബർമതി നദിയിലെ വലിയ അടൽ പാലവും ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു. തുടർച്ചയായി മുന്നേറുന്നതിന് അഹമ്മദാബാദിലെയും ഗുജറാത്തിലെയും ജനങ്ങളെ ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുകയും ആശംസകൾ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

സ്വാതന്ത്ര്യസമര കാലത്ത് ചർക്ക  രാജ്യത്തിന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പായി മാറിയപ്പോൾ, സബർമതിയുടെ തീരത്ത് ഇന്നും അതേ പ്രകമ്പനങ്ങൾ എനിക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ഇവിടെ സന്നിഹിതരായിരുന്നവർക്കും ഈ പരിപാടി കാണുന്നവർക്കും ഇന്നത്തെ ഖാദി ഉത്സവ് ഊർജം പകരുമെന്ന് എനിക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ‘അമൃത് മഹോത്സവ’ത്തോടനുബന്ധിച്ച് ഖാദി മഹോത്സവം  സംഘടിപ്പിച്ച് രാജ്യം അതിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികൾക്ക് മനോഹരമായ സമ്മാനം നൽകി. ഇന്ന്, ഗുജറാത്ത് സ്റ്റേറ്റ് ഖാദി ഗ്രാമവ്യവസായ ബോർഡിന്റെ പുതിയ കെട്ടിടവും സബർമതി നദിയിലെ വലിയ അടൽ പാലവും ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു. തുടർച്ചയായി മുന്നേറുന്നതിന് അഹമ്മദാബാദിലെയും ഗുജറാത്തിലെയും ജനങ്ങളെ ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുകയും ആശംസകൾ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

അടൽ പാലം സബർമതി നദിയുടെ രണ്ട് തീരങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, രൂപകല്പനയിലും  നവീകരണത്തിലും അഭൂതപൂർവമായ ഒന്നാണ്. ഗുജറാത്തിലെ പ്രസിദ്ധമായ പട്ടംപറത്തൽ ഉത്സവത്തിനും ഇതിന്റെ രൂപകല്പനയുണ്ട്. ഗാന്ധിനഗറിനും ഗുജറാത്തിനും എന്നും അടൽജിയോട് വലിയ സ്നേഹമായിരുന്നു. 1996ലെ ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഗാന്ധിനഗറിൽ നിന്ന് റെക്കോർഡ് വോട്ടുകൾക്കാണ് അടൽ ജി വിജയിച്ചത്. ഈ അടൽ പാലം അദ്ദേഹത്തിന് ജനങ്ങൾ നൽകുന്ന ഹൃദയംഗമമായ ആദരവ് കൂടിയാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75 വർഷം തികയുന്ന വേളയിൽ ഗുജറാത്തിനൊപ്പം രാജ്യം മുഴുവൻ ആവേശത്തോടെ ‘അമൃത് മഹോത്സവം’ ആഘോഷിച്ചു. ഗുജറാത്തിലും ത്രിവർണ പതാകയുടെ ചിത്രങ്ങൾ ഓരോ ഗ്രാമത്തിലും തെരുവിലും വീടുകളിലും ആവേശത്തോടെയും തീക്ഷ്ണതയോടെയും നാം കണ്ടു. ത്രിവർണ പതാക റാലികളിലും പ്രഭാത ഭേരികളിലും  ദേശസ്‌നേഹത്തിന്റെ വേലിയേറ്റം മാത്രമല്ല, വികസിത ഇന്ത്യയെ കെട്ടിപ്പടുക്കാനുള്ള ദൃഢനിശ്ചയവും ‘അമൃത് കാലത്തു് ’ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇന്ന്  ഖാദി ഉത്സവത്തിലും ഇതേ ദൃഢനിശ്ചയം കാണാം. ചർക്കയിൽ നൂൽ നൂൽക്കുന്ന നിങ്ങളുടെ കൈകൾ ഇന്ത്യയുടെ ഭാവി നെയ്യുകയാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,
ഖാദിയുടെ ഒരു നൂൽ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന്റെ ശക്തിയായി മാറിയതിനും അത് അടിമത്തത്തിന്റെ ചങ്ങലകൾ തകർത്തതിനും ചരിത്രം സാക്ഷിയാണ്. വികസിതവും സ്വാശ്രയവുമായ ഇന്ത്യയുടെ വാഗ്ദാനങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനുള്ള പ്രചോദനത്തിന്റെ ഉറവിടമായി ഖാദിയുടെ അതേ നൂൽ മാറും. ഒരു വിളക്ക്, അത് എത്ര ചെറുതാണെങ്കിലും, ഇരുട്ടിനെ തോൽപ്പിക്കുന്ന രീതി, അതുപോലെ, ഖാദി പോലെയുള്ള നമ്മുടെ പരമ്പരാഗത സാധ്യതകളും ഇന്ത്യയെ പുതിയ ഉയരങ്ങളിലെത്തിക്കാനുള്ള പ്രചോദനമായി മാറും. അതുകൊണ്ട് തന്നെ ഈ ഖാദി ഉത്സവം സ്വാതന്ത്ര്യ സമര ചരിത്രത്തെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമമാണ്. ഈ ഖാദി ഉത്സവം ഇന്ത്യയുടെ ശോഭനമായ ഭാവി എന്ന പ്രമേയം നിറവേറ്റുന്നതിനുള്ള പ്രചോദനമാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,
ഈ വർഷം ഓഗസ്റ്റ് 15 ന്  ചുവപ്പു കോട്ടയുടെ  കൊത്തളത്തിൽ നിന്ന് ഞാൻ 'പഞ്ച് പ്രാണിനെ' (അഞ്ച് പ്രതിജ്ഞകൾ) കുറിച്ച് സംസാരിച്ചു. സബർമതിയുടെ തീരത്തുനിന്നും ഈ പുണ്യഭൂമിയിലെ ഈ പുണ്യപ്രവാഹത്തിന് മുമ്പിൽ നിന്നും ഈ 'പഞ്ചപ്രാണുകൾ' ഇന്ന് ഞാൻ ആവർത്തിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ആദ്യം -- വികസിത ഇന്ത്യക്ക് വേണ്ടിയുള്ള വലിയ തീരുമാനങ്ങളും ദൃഢനിശ്ചയങ്ങളും; രണ്ടാമത് -- അടിമത്ത  മാനസികാവസ്ഥയുടെ പൂർണ്ണമായ നിരാകരണം; മൂന്നാമത് - നമ്മുടെ പൈതൃകത്തിൽ അഭിമാനിക്കാൻ; നാലാമത് -- രാഷ്ട്രത്തിന്റെ ഐക്യത്തിനായുള്ള ഊർജസ്വലമായ ശ്രമങ്ങൾ; അഞ്ചാമത്തേത് -- ഓരോ പൗരന്റെയും കടമകൾ.

ഇന്നത്തെ ഖാദി ഉത്സവം ഈ ‘പഞ്ച് പ്രാണിന്റെ’ മനോഹരമായ പ്രതിഫലനമാണ്. വലിയ ലക്ഷ്യങ്ങൾ, നമ്മുടെ പൈതൃകത്തിന്റെ അഭിമാനം, പൊതുപങ്കാളിത്തം, നമ്മുടെ കടമകൾ -- ഈ ഖാദി ഉത്സവത്തിൽ എല്ലാം സംയോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. നമ്മുടെ ഖാദിയും അടിമ മനോഭാവത്തിന് ഇരയായിട്ടുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യ സമര കാലത്ത് ‘സ്വദേശി’ എന്ന തോന്നലുണ്ടാക്കിയ ഖാദി സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം നിന്ദ്യമായി കാണപ്പെട്ടു. സ്വാതന്ത്ര്യ സമരകാലത്ത് ഗാന്ധിജി രാജ്യത്തിന്റെ അഭിമാനമാക്കിയ ഖാദിയോട് മോശമായി പെരുമാറി. തൽഫലമായി, ഖാദിയും ഖാദിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഗ്രാമീണ വ്യവസായവും പൂർണ്ണമായും നശിച്ചു. ഈ സാഹചര്യം ഗുജറാത്തിനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വളരെ വേദനാജനകമായിരുന്നു, കാരണം ഗുജറാത്തിന് ഖാദിയുമായി വളരെ സവിശേഷമായ ബന്ധമുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഈ ഗുജറാത്ത് നാട് ഒരിക്കൽ കൂടി ഖാദിക്ക് ജീവൻ നൽകുന്നതിൽ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്. ഖാദിയുടെ അവസ്ഥ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ഞങ്ങൾ 2003-ൽ ഗാന്ധിജിയുടെ ജന്മസ്ഥലമായ പോർബന്തറിൽ നിന്ന് ഒരു പ്രത്യേക കാമ്പയിൻ ആരംഭിത്  ഞാൻ ഓർക്കുന്നു. അന്ന് ഞങ്ങൾ ‘ഖാദി ഫോർ നേഷൻ’ എന്നതിനൊപ്പം ‘ഖാദി ഫോർ ഫാഷനും’ എന്ന പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു. ഗുജറാത്തിൽ ഖാദിയുടെ പ്രചാരണത്തിനായി നിരവധി ഫാഷൻ ഷോകൾ സംഘടിപ്പിക്കുകയും നിരവധി സെലിബ്രിറ്റികൾ അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു. അക്കാലത്ത് ആളുകൾ ഞങ്ങളെ കളിയാക്കുകയും അപമാനിക്കുകയും ചെയ്യുമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഖാദി, ഗ്രാമവ്യവസായങ്ങളോടുള്ള അവഗണന ഗുജറാത്തിന് സ്വീകാര്യമായിരുന്നില്ല. ഖാദിയെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിച്ച് ഗുജറാത്ത് സമർപ്പണ മനോഭാവത്തോടെ മുന്നോട്ട് പോയി.

2014ൽ നിങ്ങൾ എന്നോട് ഡൽഹിയിലേക്ക് പോകാൻ ഉത്തരവിട്ടപ്പോൾ ഞാൻ ഗുജറാത്തിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട് അത് കൂടുതൽ വിപുലീകരിച്ചു. ‘ഖാദി ഫോർ നേഷൻ’, ‘ഖാദി ഫോർ ഫാഷൻ’ എന്നീ പ്രതിജ്ഞയിൽ ‘പരിവർത്തനത്തിന് ഖാദി’ എന്ന് ഞങ്ങൾ ചേർത്തു. ഞങ്ങൾ ഗുജറാത്തിന്റെ വിജയകരമായ അനുഭവങ്ങൾ രാജ്യത്തുടനീളം വ്യാപിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള ഖാദിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ പ്രശ്നങ്ങളും നീക്കം ചെയ്തു. ഖാദി ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ വാങ്ങാൻ ഞങ്ങൾ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു. അതിന്റെ ഫലമാണ് ഇന്ന് ലോകം കാണുന്നത്.

ഇന്ന്, ഇന്ത്യയിലെ മുൻനിര ഫാഷൻ ബ്രാൻഡുകൾ ഖാദിയുമായി സഹകരിക്കാൻ മുന്നോട്ട് വരുന്നു. ഇന്ന് ഇന്ത്യ ഖാദി ഉൽപന്നങ്ങളുടെ റെക്കോർഡ് ഉൽപ്പാദനവും വിൽപ്പനയും നടത്തുകയാണ്. കഴിഞ്ഞ എട്ട് വർഷത്തിനിടെ ഖാദി ഉൽപന്നങ്ങളുടെ വിൽപ്പനയിൽ നാലിരട്ടിയിലേറെ വർധനയുണ്ടായി. ഇന്ന്, ഇന്ത്യയിലെ ഖാദി, ഗ്രാമ വ്യവസായങ്ങളുടെ വിറ്റുവരവ് ആദ്യമായി ഒരു ലക്ഷം കോടി കടന്നിരിക്കുന്നു. ഖാദി ഉൽപന്നങ്ങളുടെ വിൽപ്പന വർധിച്ചതിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പ്രയോജനം നേടിയത് ഖാദിയുമായി ബന്ധമുള്ളവരും ഗ്രാമങ്ങളിൽ താമസിക്കുന്നവരുമായ എന്റെ സഹോദരീസഹോദരന്മാരാണ്.

ഖാദി ഉൽപന്നങ്ങളുടെ വിൽപ്പന വർധിച്ചതോടെ ഗ്രാമങ്ങളിലേക്ക് കൂടുതൽ പണം പോകുകയും ഗ്രാമങ്ങളിൽ കൂടുതൽ പേർക്ക് തൊഴിൽ ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു. പ്രത്യേകിച്ച് നമ്മുടെ അമ്മമാരും സഹോദരിമാരും ശാക്തീകരിക്കപ്പെട്ടു. കഴിഞ്ഞ എട്ട് വർഷത്തിനിടെ മാത്രം 1.75 കോടി പുതിയ തൊഴിലവസരങ്ങളാണ് ഖാദി, ഗ്രാമ വ്യവസായ മേഖലകളിൽ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടത്. സുഹൃത്തുക്കളേ, ഹരിത ഖാദിയുടെ പ്രചാരണം ഇപ്പോൾ ഗുജറാത്തിൽ ആരംഭിച്ചിരിക്കുന്നു. കരകൗശല തൊഴിലാളികൾക്ക് നൽകുന്ന സോളാർ സ്പിന്നിംഗ് വീലുകളിൽ നിന്നാണ് ഇപ്പോൾ ഖാദി നിർമ്മിക്കുന്നത്. അതായത് ഒരിക്കൽ കൂടി ഗുജറാത്ത് പുതിയ പാത കാണിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇന്ത്യയുടെ ഖാദി വ്യവസായത്തിന്റെ വളരുന്ന ശക്തിയിൽ സ്ത്രീകളുടെ ശക്തിയും ഒരു പ്രധാന സംഭാവനയാണ്. സംരംഭകത്വത്തിന്റെ ആത്മാവ് നമ്മുടെ സഹോദരിമാരിലും പെൺമക്കളിലും വേരൂന്നിയതാണ്. ഗുജറാത്തിലെ ‘സഖി മണ്ഡലങ്ങൾ’ വിപുലീകരിച്ചതും ഇതിന്റെ തെളിവാണ്. ഗുജറാത്തിലെ സഹോദരിമാരുടെ ശാക്തീകരണത്തിനായി ഞങ്ങൾ ‘മിഷൻ മംഗളം’ ആരംഭിച്ചത് ഒരു പതിറ്റാണ്ട് മുമ്പാണ്. ഇന്ന് ഗുജറാത്തിൽ സഹോദരിമാരുടെ 2.60 ലക്ഷത്തിലധികം സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങൾ രൂപീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. 26 ലക്ഷത്തിലധികം ഗ്രാമീണ സഹോദരിമാരാണ് ഇതിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. ഈ ‘സഖി മണ്ഡലങ്ങൾക്കും’ ഇരട്ട എഞ്ചിൻ സർക്കാരിൽ നിന്ന് ഇരട്ടി സഹായം ലഭിക്കുന്നുണ്ട്.
സുഹൃത്തുക്കളേ ,

സഹോദരിമാരുടെയും പെൺമക്കളുടെയും കഴിവുകൾ ഈ 'അമൃത കാലത്ത്'  യഥാർത്ഥ സ്വാധീനം സൃഷ്ടിക്കാൻ പോകുന്നു. രാജ്യത്തെ പെൺമക്കൾക്ക് വൻതോതിൽ ജോലി നൽകണമെന്നും അവർ ഇഷ്ടമുള്ള ജോലി ചെയ്യണമെന്നുമാണ് ഞങ്ങളുടെ ശ്രമം. മുദ്ര യോജന ഇക്കാര്യത്തിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ചെറിയൊരു ലോൺ കിട്ടാൻ പോലും സഹോദരിമാർ പലവട്ടം കറങ്ങേണ്ടി വന്ന ഒരു കാലമുണ്ടായിരുന്നു. ഇന്ന്, മുദ്ര യോജന പ്രകാരം 50,000 മുതൽ 10 ലക്ഷം രൂപ വരെ വായ്‌പകൾ ജാമ്യമില്ലാതെ നൽകുന്നു. രാജ്യത്തെ കോടിക്കണക്കിന് സഹോദരിമാരും പെൺമക്കളും മുദ്ര യോജനയ്ക്ക് കീഴിൽ വായ്പയെടുത്ത് ആദ്യമായി തങ്ങളുടെ ബിസിനസ്സ് ആരംഭിച്ചു. ഇതുമാത്രമല്ല ഒന്നോ രണ്ടോ പേർക്ക് ജോലിയും നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഇവരിൽ പലരും ഖാദി ഗ്രാമവ്യവസായവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവരാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഖാദിയുടെ ഇന്നത്തെ വിജയം കണക്കിലെടുത്ത് നാം  ഭാവിയിലേക്ക് നോക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഇക്കാലത്ത്, സുസ്ഥിര വളർച്ച, സുസ്ഥിര ഊർജ്ജം, സുസ്ഥിര കൃഷി, അല്ലെങ്കിൽ സുസ്ഥിര ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ എല്ലാ ആഗോള പ്ലാറ്റ്‌ഫോമിലും സുസ്ഥിരതയെക്കുറിച്ച് നമ്മൾ ധാരാളം കേൾക്കുന്നു. മനുഷ്യരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളാൽ നമ്മുടെ ഭൂമിക്ക് ഭാരം കുറയാൻ ലോകം മുഴുവൻ ഈ ദിശയിൽ പരിശ്രമിക്കുന്നു. ഇക്കാലത്ത്, 'ബാക്ക് ടു ബേസിക്' എന്ന പുതിയ മന്ത്രം ലോകത്ത് ആരംഭിച്ചു. പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിന് പ്രത്യേക ഊന്നൽ നൽകുന്നു. അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, സുസ്ഥിരമായ ജീവിതശൈലിയെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നു.

നമ്മുടെ  ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദവും പരിസ്ഥിതിക്ക് ദോഷം വരുത്താത്തതും വളരെ പ്രധാനമാണ്. എന്തുകൊണ്ടാണ് ഞാൻ സുസ്ഥിരതയ്ക്ക് ഇത്രയധികം ഊന്നൽ നൽകുന്നത് എന്ന് ഖാദി ഉത്സവത്തിനെത്തിയ നിങ്ങൾ എല്ലാവരും ചിന്തിച്ചിരിക്കണം. കാരണം ഖാദി സുസ്ഥിര വസ്ത്രങ്ങളുടെ ഉദാഹരണമാണ്. പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ വസ്ത്രങ്ങളുടെ ഉദാഹരണമാണ് ഖാദി. ഖാദിയുടെ കാർബൺ കാൽപ്പാട് വളരെ കുറവാണ്. ഉയർന്ന താപനിലയുള്ള നിരവധി രാജ്യങ്ങളുണ്ട്, ആരോഗ്യത്തിന്റെ കാഴ്ചപ്പാടിൽ ഖാദിയും വളരെ പ്രധാനമാണ്. അതിനാൽ, ഖാദിക്ക് ഇന്ന് ആഗോള തലത്തിൽ വലിയ പങ്ക് വഹിക്കാൻ കഴിയും. നമ്മുടെ പൈതൃകത്തിൽ അഭിമാനിക്കണം.

ഖാദിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ ആളുകൾക്കും ഇന്ന് ഒരു വലിയ വിപണി ഒരുങ്ങിക്കഴിഞ്ഞു. ഈ അവസരം നാം നഷ്ടപ്പെടുത്തരുത്. ലോകത്തിലെ എല്ലാ പ്രധാന സൂപ്പർമാർക്കറ്റുകളും തുണി വിപണിയും ഇന്ത്യയുടെ ഖാദി ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കുന്ന ദിവസത്തിനായി ഞാൻ കാത്തിരിക്കുകയാണ്. നിങ്ങളുടെ കഠിനാധ്വാനവും വിയർപ്പും ലോകത്തെ ഭരിക്കാൻ പോകുകയാണ്. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം കണക്കിലെടുത്ത് ഖാദിയുടെ ആവശ്യം അതിവേഗം വർധിക്കാൻ പോകുന്നു. ഇപ്പോൾ ഒരു ശക്തിക്കും ഖാദി പ്രാദേശികമായി ആഗോളമാകുന്നത് തടയാനാവില്ല.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇന്ന് സബർമതിയുടെ തീരത്ത് നിന്ന് രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളോട് ഒരു അഭ്യർത്ഥന നടത്താനും ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. വരാനിരിക്കുന്ന ഉത്സവങ്ങളിൽ ഖാദി ഗ്രാമവ്യവസായത്തിൽ നിർമ്മിച്ച ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ മാത്രം സമ്മാനിക്കുക. നിങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ വ്യത്യസ്ത തുണിത്തരങ്ങൾ കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച വസ്ത്രങ്ങൾ ഉണ്ടായിരിക്കാം, എന്നാൽ നിങ്ങൾ ഖാദിക്ക് കുറച്ച് ഇടം നൽകിയാൽ, വോക്കൽ ഫോർ ലോക്കൽ കാമ്പെയ്‌നിന് പ്രചോദനം നൽകുകയും അത് പാവപ്പെട്ടവരുടെ ജീവിതം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യും. വിദേശത്തുള്ള ബന്ധുക്കളെയോ സുഹൃത്തുക്കളെയോ കാണാൻ പോകുന്നവർ ഖാദിയുടെ ഒരു ഉൽപ്പന്നം സമ്മാനമായി കരുതണം. ഇത് ഖാദിയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിലെ പൗരന്മാർക്ക് ഖാദിയെ കുറിച്ച് അവബോധം നൽകുകയും ചെയ്യും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ചരിത്രം മറക്കുന്ന രാജ്യങ്ങൾക്ക് പുതിയ ചരിത്രം സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയില്ല. ഖാദി നമ്മുടെ ചരിത്രത്തിന്റെയും പൈതൃകത്തിന്റെയും അവിഭാജ്യ ഘടകമാണ്. നമ്മുടെ പൈതൃകത്തിൽ നാം അഭിമാനിക്കുമ്പോൾ, ലോകം അതിനെ ബഹുമാനിക്കുകയും ആദരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ കളിപ്പാട്ട വ്യവസായവും ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്. ഇന്ത്യൻ പാരമ്പര്യത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കളിപ്പാട്ടങ്ങളും പ്രകൃതിക്ക് നല്ലതാണ്, കുട്ടികളുടെ ആരോഗ്യത്തിന് ഹാനികരമല്ല. എന്നാൽ കഴിഞ്ഞ ഏതാനും പതിറ്റാണ്ടുകളായി വിദേശ കളിപ്പാട്ടങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മത്സരം കണക്കിലെടുത്ത് ഇന്ത്യയുടെ സ്വന്തം സമ്പന്നമായ കളിപ്പാട്ട വ്യവസായം നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയായിരുന്നു.

സർക്കാരിന്റെ പരിശ്രമവും കളിപ്പാട്ട വ്യവസായവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നമ്മുടെ സഹോദരങ്ങളുടെ കഠിനാധ്വാനവും കൊണ്ട്, സ്ഥിതിഗതികൾ ഇപ്പോൾ മാറിത്തുടങ്ങി. ഇപ്പോൾ വിദേശത്ത് നിന്ന് ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്ന കളിപ്പാട്ടങ്ങളിൽ വൻ ഇടിവാണ് ഉണ്ടായിരിക്കുന്നത്. അതേസമയം, കൂടുതൽ കൂടുതൽ ലോക വിപണിയിൽ ഇന്ത്യൻ കളിപ്പാട്ടങ്ങൾ തങ്ങളുടേതായ സ്ഥാനം നേടുന്നു. നമ്മുടെ ചെറുകിട വ്യവസായങ്ങൾ, കൈത്തൊഴിലാളികൾ, തൊഴിലാളികൾ, വിശ്വകർമ സമൂഹത്തിലെ ആളുകൾ എന്നിവർക്ക് ഇതിൽ നിന്ന് വളരെയധികം പ്രയോജനം ലഭിച്ചു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,
കരകൗശല വസ്തുക്കളുടെയും കൈകൊണ്ട് നെയ്ത പരവതാനികളുടെയും കയറ്റുമതിയും സർക്കാരിന്റെ ശ്രമഫലമായി തുടർച്ചയായി വർധിച്ചുവരികയാണ്. ഇന്ന് രണ്ട് ലക്ഷത്തിലധികം നെയ്ത്തുകാരും കരകൗശല വിദഗ്ധരും ജിഇഎം പോർട്ടലിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുകയും അവരുടെ സാധനങ്ങൾ സർക്കാരിന് എളുപ്പത്തിൽ വിൽക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,
കൊറോണയുടെ പ്രതിസന്ധി ഘട്ടത്തിലും നമ്മുടെ സർക്കാർ കരകൗശല തൊഴിലാളികളെയും നെയ്ത്തുകാരെയും കുടിൽ വ്യവസായവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സഹോദരങ്ങളെയും സഹോദരിമാരെയും പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്. ചെറുകിട വ്യവസായങ്ങൾക്കും എംഎസ്എംഇകൾക്കും സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകുന്നതിലൂടെ കോടിക്കണക്കിന് തൊഴിലവസരങ്ങൾ സർക്കാർ സംരക്ഷിച്ചു.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരേ , 

കഴിഞ്ഞ വർഷം മാർച്ചിൽ സബർമതി ആശ്രമത്തിൽ നിന്ന് ദണ്ഡി യാത്രയുടെ വാർഷികത്തിലാണ് അമൃത് മഹോത്സവം ആരംഭിച്ചത്. അമൃത് മഹോത്സവം 2023 ഓഗസ്റ്റ് വരെ തുടരും. ഈ മഹത്തായ പരിപാടിക്ക് ഖാദിയുമായും ഗുജറാത്ത് സർക്കാരുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന നമ്മുടെ സഹോദരങ്ങളെ ഞാൻ അഭിനന്ദിക്കുന്നു. അമൃത് മഹോത്സവ വേളയിൽ ഇത്തരം പരിപാടികളിലൂടെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിലേക്ക് പുതുതലമുറയെ പരിചയപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടേയിരിക്കണം.

നിങ്ങളോട് എല്ലാവരോടും ഒരു അഭ്യർത്ഥന നടത്താൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, ദൂരദർശനിൽ ‘സ്വരാജ്’ സീരിയൽ ആരംഭിച്ചത് നിങ്ങൾ കാണുമായിരുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യ സമരവും രാജ്യത്തിന്റെ അഭിമാനവും, രാജ്യത്തുടനീളമുള്ള പോരാട്ടങ്ങൾ, ത്യാഗങ്ങൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കഥകൾ ഈ സീരിയലിൽ വളരെ വിശദമായി കാണിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ സീരിയൽ ഞായറാഴ്ചകളിൽ രാത്രി 9 മണിക്ക് ദൂരദർശനിൽ സംപ്രേക്ഷണം ചെയ്യും. യുവതലമുറയും അവരുടെ മുഴുവൻ കുടുംബവും ഈ ‘സ്വരാജ്’ സീരിയൽ കാണണം. നമ്മുടെ പൂർവ്വികർ നമുക്കുവേണ്ടിയുള്ള സഹിഷ്ണുതയെക്കുറിച്ച് നമ്മുടെ ഭാവി തലമുറ അറിയണം. രാജ്യസ്നേഹത്തിന്റെയും ദേശീയ ബോധത്തിന്റെയും സ്വാശ്രയത്വത്തിന്റെയും ഈ വികാരം രാജ്യത്ത് തുടർന്നും വളരട്ടെ! ഈ ആഗ്രഹത്തോടെ ഒരിക്കൽ കൂടി എല്ലാവരോടും ഹൃദയം നിറഞ്ഞ നന്ദി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.

ഇന്ന് ഈ അമ്മമാരെയും സഹോദരിമാരെയും ഞാൻ പ്രത്യേകം അഭിവാദ്യം  ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു, കാരണം ചർക്ക  കറക്കുന്നതും ഒരുതരം 'സാധന'യാണ്. ഈ അമ്മമാരും സഹോദരിമാരും സമ്പൂർണ്ണ ഏകാഗ്രതയോടും യോഗ ചൈതന്യത്തോടും കൂടി രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തിൽ സംഭാവന ചെയ്യുന്നു. ഇത്രയും വലിയ സംഖ്യയുള്ള ഈ സംഭവം ചരിത്രത്തിൽ ആദ്യമായിട്ടായിരിക്കണം. ചരിത്രത്തിൽ ആദ്യമായി!

മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ മൂല്യങ്ങൾ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനുള്ള ഇന്ത്യൻ സർക്കാരിന്റെ ശ്രമങ്ങളെ സഹായിക്കാൻ വർഷങ്ങളായി ഈ ആശയത്തോടും പ്രസ്ഥാനത്തോടും ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ സുഹൃത്തുക്കളോടും ഞാൻ അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. അത്തരത്തിലുള്ള എല്ലാ സുഹൃത്തുക്കളെയും ഞാൻ ഇക്കാര്യത്തിൽ ക്ഷണിക്കുന്നു.

ഇന്ത്യയുടെ ശോഭനമായ ഭാവിയുടെ അടിത്തറയായി മാറാൻ കഴിയുന്ന ആദരണീയനായ ബാപ്പുവിന്റെ മഹത്തായ പാരമ്പര്യത്തിന് പിന്നിൽ നമ്മുടെ എല്ലാ പ്രയത്നങ്ങളും സാധ്യതകളും നൽകാനും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ‘അമൃത് മഹോത്സവ’ത്തിൽ പൈതൃകത്തിൽ അഭിമാനം കൊള്ളാനും നമുക്കെല്ലാവർക്കും മുന്നോട്ട് വരാം. ഈ പ്രതീക്ഷയോടെ, എല്ലാ അമ്മമാരെയും സഹോദരിമാരെയും ആദരവോടെ വണങ്ങിക്കൊണ്ടാണ് ഞാൻ എന്റെ പ്രസംഗം അവസാനിപ്പിക്കുന്നത്.

നന്ദി!

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report

Media Coverage

India’s Biz Activity Surges To 3-month High In Nov: Report
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at the Odisha Parba
November 24, 2024
Delighted to take part in the Odisha Parba in Delhi, the state plays a pivotal role in India's growth and is blessed with cultural heritage admired across the country and the world: PM
The culture of Odisha has greatly strengthened the spirit of 'Ek Bharat Shreshtha Bharat', in which the sons and daughters of the state have made huge contributions: PM
We can see many examples of the contribution of Oriya literature to the cultural prosperity of India: PM
Odisha's cultural richness, architecture and science have always been special, We have to constantly take innovative steps to take every identity of this place to the world: PM
We are working fast in every sector for the development of Odisha,it has immense possibilities of port based industrial development: PM
Odisha is India's mining and metal powerhouse making it’s position very strong in the steel, aluminium and energy sectors: PM
Our government is committed to promote ease of doing business in Odisha: PM
Today Odisha has its own vision and roadmap, now investment will be encouraged and new employment opportunities will be created: PM

जय जगन्नाथ!

जय जगन्नाथ!

केंद्रीय मंत्रिमंडल के मेरे सहयोगी श्रीमान धर्मेन्द्र प्रधान जी, अश्विनी वैष्णव जी, उड़िया समाज संस्था के अध्यक्ष श्री सिद्धार्थ प्रधान जी, उड़िया समाज के अन्य अधिकारी, ओडिशा के सभी कलाकार, अन्य महानुभाव, देवियों और सज्जनों।

ओडिशा र सबू भाईओ भउणी मानंकु मोर नमस्कार, एबंग जुहार। ओड़िया संस्कृति के महाकुंभ ‘ओड़िशा पर्व 2024’ कू आसी मँ गर्बित। आपण मानंकु भेटी मूं बहुत आनंदित।

मैं आप सबको और ओडिशा के सभी लोगों को ओडिशा पर्व की बहुत-बहुत बधाई देता हूँ। इस साल स्वभाव कवि गंगाधर मेहेर की पुण्यतिथि का शताब्दी वर्ष भी है। मैं इस अवसर पर उनका पुण्य स्मरण करता हूं, उन्हें श्रद्धांजलि देता हूँ। मैं भक्त दासिआ बाउरी जी, भक्त सालबेग जी, उड़िया भागवत की रचना करने वाले श्री जगन्नाथ दास जी को भी आदरपूर्वक नमन करता हूं।

ओडिशा निजर सांस्कृतिक विविधता द्वारा भारतकु जीबन्त रखिबारे बहुत बड़ भूमिका प्रतिपादन करिछि।

साथियों,

ओडिशा हमेशा से संतों और विद्वानों की धरती रही है। सरल महाभारत, उड़िया भागवत...हमारे धर्मग्रन्थों को जिस तरह यहाँ के विद्वानों ने लोकभाषा में घर-घर पहुंचाया, जिस तरह ऋषियों के विचारों से जन-जन को जोड़ा....उसने भारत की सांस्कृतिक समृद्धि में बहुत बड़ी भूमिका निभाई है। उड़िया भाषा में महाप्रभु जगन्नाथ जी से जुड़ा कितना बड़ा साहित्य है। मुझे भी उनकी एक गाथा हमेशा याद रहती है। महाप्रभु अपने श्री मंदिर से बाहर आए थे और उन्होंने स्वयं युद्ध का नेतृत्व किया था। तब युद्धभूमि की ओर जाते समय महाप्रभु श्री जगन्नाथ ने अपनी भक्त ‘माणिका गौउडुणी’ के हाथों से दही खाई थी। ये गाथा हमें बहुत कुछ सिखाती है। ये हमें सिखाती है कि हम नेक नीयत से काम करें, तो उस काम का नेतृत्व खुद ईश्वर करते हैं। हमेशा, हर समय, हर हालात में ये सोचने की जरूरत नहीं है कि हम अकेले हैं, हम हमेशा ‘प्लस वन’ होते हैं, प्रभु हमारे साथ होते हैं, ईश्वर हमेशा हमारे साथ होते हैं।

साथियों,

ओडिशा के संत कवि भीम भोई ने कहा था- मो जीवन पछे नर्के पडिथाउ जगत उद्धार हेउ। भाव ये कि मुझे चाहे जितने ही दुख क्यों ना उठाने पड़ें...लेकिन जगत का उद्धार हो। यही ओडिशा की संस्कृति भी है। ओडिशा सबु जुगरे समग्र राष्ट्र एबं पूरा मानब समाज र सेबा करिछी। यहाँ पुरी धाम ने ‘एक भारत श्रेष्ठ भारत’ की भावना को मजबूत बनाया। ओडिशा की वीर संतानों ने आज़ादी की लड़ाई में भी बढ़-चढ़कर देश को दिशा दिखाई थी। पाइका क्रांति के शहीदों का ऋण, हम कभी नहीं चुका सकते। ये मेरी सरकार का सौभाग्य है कि उसे पाइका क्रांति पर स्मारक डाक टिकट और सिक्का जारी करने का अवसर मिला था।

साथियों,

उत्कल केशरी हरे कृष्ण मेहताब जी के योगदान को भी इस समय पूरा देश याद कर रहा है। हम व्यापक स्तर पर उनकी 125वीं जयंती मना रहे हैं। अतीत से लेकर आज तक, ओडिशा ने देश को कितना सक्षम नेतृत्व दिया है, ये भी हमारे सामने है। आज ओडिशा की बेटी...आदिवासी समुदाय की द्रौपदी मुर्मू जी भारत की राष्ट्रपति हैं। ये हम सभी के लिए बहुत ही गर्व की बात है। उनकी प्रेरणा से आज भारत में आदिवासी कल्याण की हजारों करोड़ रुपए की योजनाएं शुरू हुई हैं, और ये योजनाएं सिर्फ ओडिशा के ही नहीं बल्कि पूरे भारत के आदिवासी समाज का हित कर रही हैं।

साथियों,

ओडिशा, माता सुभद्रा के रूप में नारीशक्ति और उसके सामर्थ्य की धरती है। ओडिशा तभी आगे बढ़ेगा, जब ओडिशा की महिलाएं आगे बढ़ेंगी। इसीलिए, कुछ ही दिन पहले मैंने ओडिशा की अपनी माताओं-बहनों के लिए सुभद्रा योजना का शुभारंभ किया था। इसका बहुत बड़ा लाभ ओडिशा की महिलाओं को मिलेगा। उत्कलर एही महान सुपुत्र मानंकर बिसयरे देश जाणू, एबं सेमानंक जीबन रु प्रेरणा नेउ, एथी निमन्ते एपरी आयौजनर बहुत अधिक गुरुत्व रहिछि ।

साथियों,

इसी उत्कल ने भारत के समुद्री सामर्थ्य को नया विस्तार दिया था। कल ही ओडिशा में बाली जात्रा का समापन हुआ है। इस बार भी 15 नवंबर को कार्तिक पूर्णिमा के दिन से कटक में महानदी के तट पर इसका भव्य आयोजन हो रहा था। बाली जात्रा प्रतीक है कि भारत का, ओडिशा का सामुद्रिक सामर्थ्य क्या था। सैकड़ों वर्ष पहले जब आज जैसी टेक्नोलॉजी नहीं थी, तब भी यहां के नाविकों ने समुद्र को पार करने का साहस दिखाया। हमारे यहां के व्यापारी जहाजों से इंडोनेशिया के बाली, सुमात्रा, जावा जैसे स्थानो की यात्राएं करते थे। इन यात्राओं के माध्यम से व्यापार भी हुआ और संस्कृति भी एक जगह से दूसरी जगह पहुंची। आजी विकसित भारतर संकल्पर सिद्धि निमन्ते ओडिशार सामुद्रिक शक्तिर महत्वपूर्ण भूमिका अछि।

साथियों,

ओडिशा को नई ऊंचाई तक ले जाने के लिए 10 साल से चल रहे अनवरत प्रयास....आज ओडिशा के लिए नए भविष्य की उम्मीद बन रहे हैं। 2024 में ओडिशावासियों के अभूतपूर्व आशीर्वाद ने इस उम्मीद को नया हौसला दिया है। हमने बड़े सपने देखे हैं, बड़े लक्ष्य तय किए हैं। 2036 में ओडिशा, राज्य-स्थापना का शताब्दी वर्ष मनाएगा। हमारा प्रयास है कि ओडिशा की गिनती देश के सशक्त, समृद्ध और तेजी से आगे बढ़ने वाले राज्यों में हो।

साथियों,

एक समय था, जब भारत के पूर्वी हिस्से को...ओडिशा जैसे राज्यों को पिछड़ा कहा जाता था। लेकिन मैं भारत के पूर्वी हिस्से को देश के विकास का ग्रोथ इंजन मानता हूं। इसलिए हमने पूर्वी भारत के विकास को अपनी प्राथमिकता बनाया है। आज पूरे पूर्वी भारत में कनेक्टिविटी के काम हों, स्वास्थ्य के काम हों, शिक्षा के काम हों, सभी में तेजी लाई गई है। 10 साल पहले ओडिशा को केंद्र सरकार जितना बजट देती थी, आज ओडिशा को तीन गुना ज्यादा बजट मिल रहा है। इस साल ओडिशा के विकास के लिए पिछले साल की तुलना में 30 प्रतिशत ज्यादा बजट दिया गया है। हम ओडिशा के विकास के लिए हर सेक्टर में तेजी से काम कर रहे हैं।

साथियों,

ओडिशा में पोर्ट आधारित औद्योगिक विकास की अपार संभावनाएं हैं। इसलिए धामरा, गोपालपुर, अस्तारंगा, पलुर, और सुवर्णरेखा पोर्ट्स का विकास करके यहां व्यापार को बढ़ावा दिया जाएगा। ओडिशा भारत का mining और metal powerhouse भी है। इससे स्टील, एल्युमिनियम और एनर्जी सेक्टर में ओडिशा की स्थिति काफी मजबूत हो जाती है। इन सेक्टरों पर फोकस करके ओडिशा में समृद्धि के नए दरवाजे खोले जा सकते हैं।

साथियों,

ओडिशा की धरती पर काजू, जूट, कपास, हल्दी और तिलहन की पैदावार बहुतायत में होती है। हमारा प्रयास है कि इन उत्पादों की पहुंच बड़े बाजारों तक हो और उसका फायदा हमारे किसान भाई-बहनों को मिले। ओडिशा की सी-फूड प्रोसेसिंग इंडस्ट्री में भी विस्तार की काफी संभावनाएं हैं। हमारा प्रयास है कि ओडिशा सी-फूड एक ऐसा ब्रांड बने, जिसकी मांग ग्लोबल मार्केट में हो।

साथियों,

हमारा प्रयास है कि ओडिशा निवेश करने वालों की पसंदीदा जगहों में से एक हो। हमारी सरकार ओडिशा में इज ऑफ डूइंग बिजनेस को बढ़ावा देने के लिए प्रतिबद्ध है। उत्कर्ष उत्कल के माध्यम से निवेश को बढ़ाया जा रहा है। ओडिशा में नई सरकार बनते ही, पहले 100 दिनों के भीतर-भीतर, 45 हजार करोड़ रुपए के निवेश को मंजूरी मिली है। आज ओडिशा के पास अपना विज़न भी है, और रोडमैप भी है। अब यहाँ निवेश को भी बढ़ावा मिलेगा, और रोजगार के नए अवसर भी पैदा होंगे। मैं इन प्रयासों के लिए मुख्यमंत्री श्रीमान मोहन चरण मांझी जी और उनकी टीम को बहुत-बहुत बधाई देता हूं।

साथियों,

ओडिशा के सामर्थ्य का सही दिशा में उपयोग करके उसे विकास की नई ऊंचाइयों पर पहुंचाया जा सकता है। मैं मानता हूं, ओडिशा को उसकी strategic location का बहुत बड़ा फायदा मिल सकता है। यहां से घरेलू और अंतर्राष्ट्रीय बाजार तक पहुंचना आसान है। पूर्व और दक्षिण-पूर्व एशिया के लिए ओडिशा व्यापार का एक महत्वपूर्ण हब है। Global value chains में ओडिशा की अहमियत आने वाले समय में और बढ़ेगी। हमारी सरकार राज्य से export बढ़ाने के लक्ष्य पर भी काम कर रही है।

साथियों,

ओडिशा में urbanization को बढ़ावा देने की अपार संभावनाएं हैं। हमारी सरकार इस दिशा में ठोस कदम उठा रही है। हम ज्यादा संख्या में dynamic और well-connected cities के निर्माण के लिए प्रतिबद्ध हैं। हम ओडिशा के टियर टू शहरों में भी नई संभावनाएं बनाने का भरपूर हम प्रयास कर रहे हैं। खासतौर पर पश्चिम ओडिशा के इलाकों में जो जिले हैं, वहाँ नए इंफ्रास्ट्रक्चर से नए अवसर पैदा होंगे।

साथियों,

हायर एजुकेशन के क्षेत्र में ओडिशा देशभर के छात्रों के लिए एक नई उम्मीद की तरह है। यहां कई राष्ट्रीय और अंतर्राष्ट्रीय इंस्टीट्यूट हैं, जो राज्य को एजुकेशन सेक्टर में लीड लेने के लिए प्रेरित करते हैं। इन कोशिशों से राज्य में स्टार्टअप्स इकोसिस्टम को भी बढ़ावा मिल रहा है।

साथियों,

ओडिशा अपनी सांस्कृतिक समृद्धि के कारण हमेशा से ख़ास रहा है। ओडिशा की विधाएँ हर किसी को सम्मोहित करती है, हर किसी को प्रेरित करती हैं। यहाँ का ओड़िशी नृत्य हो...ओडिशा की पेंटिंग्स हों...यहाँ जितनी जीवंतता पट्टचित्रों में देखने को मिलती है...उतनी ही बेमिसाल हमारे आदिवासी कला की प्रतीक सौरा चित्रकारी भी होती है। संबलपुरी, बोमकाई और कोटपाद बुनकरों की कारीगरी भी हमें ओडिशा में देखने को मिलती है। हम इस कला और कारीगरी का जितना प्रसार करेंगे, उतना ही इस कला को संरक्षित करने वाले उड़िया लोगों को सम्मान मिलेगा।

साथियों,

हमारे ओडिशा के पास वास्तु और विज्ञान की भी इतनी बड़ी धरोहर है। कोणार्क का सूर्य मंदिर… इसकी विशालता, इसका विज्ञान...लिंगराज और मुक्तेश्वर जैसे पुरातन मंदिरों का वास्तु.....ये हर किसी को आश्चर्यचकित करता है। आज लोग जब इन्हें देखते हैं...तो सोचने पर मजबूर हो जाते हैं कि सैकड़ों साल पहले भी ओडिशा के लोग विज्ञान में इतने आगे थे।

साथियों,

ओडिशा, पर्यटन की दृष्टि से अपार संभावनाओं की धरती है। हमें इन संभावनाओं को धरातल पर उतारने के लिए कई आयामों में काम करना है। आप देख रहे हैं, आज ओडिशा के साथ-साथ देश में भी ऐसी सरकार है जो ओडिशा की धरोहरों का, उसकी पहचान का सम्मान करती है। आपने देखा होगा, पिछले साल हमारे यहाँ G-20 का सम्मेलन हुआ था। हमने G-20 के दौरान इतने सारे देशों के राष्ट्राध्यक्षों और राजनयिकों के सामने...सूर्यमंदिर की ही भव्य तस्वीर को प्रस्तुत किया था। मुझे खुशी है कि महाप्रभु जगन्नाथ मंदिर परिसर के सभी चार द्वार खुल चुके हैं। मंदिर का रत्न भंडार भी खोल दिया गया है।

साथियों,

हमें ओडिशा की हर पहचान को दुनिया को बताने के लिए भी और भी इनोवेटिव कदम उठाने हैं। जैसे....हम बाली जात्रा को और पॉपुलर बनाने के लिए बाली जात्रा दिवस घोषित कर सकते हैं, उसका अंतरराष्ट्रीय मंच पर प्रचार कर सकते हैं। हम ओडिशी नृत्य जैसी कलाओं के लिए ओडिशी दिवस मनाने की शुरुआत कर सकते हैं। विभिन्न आदिवासी धरोहरों को सेलिब्रेट करने के लिए भी नई परम्पराएँ शुरू की जा सकती हैं। इसके लिए स्कूल और कॉलेजों में विशेष आयोजन किए जा सकते हैं। इससे लोगों में जागरूकता आएगी, यहाँ पर्यटन और लघु उद्योगों से जुड़े अवसर बढ़ेंगे। कुछ ही दिनों बाद प्रवासी भारतीय सम्मेलन भी, विश्व भर के लोग इस बार ओडिशा में, भुवनेश्वर में आने वाले हैं। प्रवासी भारतीय दिवस पहली बार ओडिशा में हो रहा है। ये सम्मेलन भी ओडिशा के लिए बहुत बड़ा अवसर बनने वाला है।

साथियों,

कई जगह देखा गया है बदलते समय के साथ, लोग अपनी मातृभाषा और संस्कृति को भी भूल जाते हैं। लेकिन मैंने देखा है...उड़िया समाज, चाहे जहां भी रहे, अपनी संस्कृति, अपनी भाषा...अपने पर्व-त्योहारों को लेकर हमेशा से बहुत उत्साहित रहा है। मातृभाषा और संस्कृति की शक्ति कैसे हमें अपनी जमीन से जोड़े रखती है...ये मैंने कुछ दिन पहले ही दक्षिण अमेरिका के देश गयाना में भी देखा। करीब दो सौ साल पहले भारत से सैकड़ों मजदूर गए...लेकिन वो अपने साथ रामचरित मानस ले गए...राम का नाम ले गए...इससे आज भी उनका नाता भारत भूमि से जुड़ा हुआ है। अपनी विरासत को इसी तरह सहेज कर रखते हुए जब विकास होता है...तो उसका लाभ हर किसी तक पहुंचता है। इसी तरह हम ओडिशा को भी नई ऊचाई पर पहुंचा सकते हैं।

साथियों,

आज के आधुनिक युग में हमें आधुनिक बदलावों को आत्मसात भी करना है, और अपनी जड़ों को भी मजबूत बनाना है। ओडिशा पर्व जैसे आयोजन इसका एक माध्यम बन सकते हैं। मैं चाहूँगा, आने वाले वर्षों में इस आयोजन का और ज्यादा विस्तार हो, ये पर्व केवल दिल्ली तक सीमित न रहे। ज्यादा से ज्यादा लोग इससे जुड़ें, स्कूल कॉलेजों का participation भी बढ़े, हमें इसके लिए प्रयास करने चाहिए। दिल्ली में बाकी राज्यों के लोग भी यहाँ आयें, ओडिशा को और करीबी से जानें, ये भी जरूरी है। मुझे भरोसा है, आने वाले समय में इस पर्व के रंग ओडिशा और देश के कोने-कोने तक पहुंचेंगे, ये जनभागीदारी का एक बहुत बड़ा प्रभावी मंच बनेगा। इसी भावना के साथ, मैं एक बार फिर आप सभी को बधाई देता हूं।

आप सबका बहुत-बहुत धन्यवाद।

जय जगन्नाथ!