ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രസ്ഥാനവും അതിന്റെ ചരിത്രവും മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്ക് വലിയ പ്രചോദനം: പ്രധാനമന്ത്രി
ലോകം മുഴുവൻ നമ്മുടെ ബാപ്പുവിനെ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെയും മാനുഷിക മൂല്യങ്ങളുടെയും പ്രതീകമായി കാണുന്നു: പ്രധാനമന്ത്രി
മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ എന്ന ആശയം ദരിദ്രരുടെ അന്തസ്സുമായി അടുത്തു ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു: പ്രധാനമന്ത്രി
മുത്തലാഖിനെതിരെ നിയമം കൊണ്ടുവന്ന് ഞങ്ങൾ മുസ് ലിം സ്ത്രീകൾക്ക് പുതിയ അവകാശങ്ങൾ നൽകി: പ്രധാനമന്ത്രി
തൊഴിലെടുക്കുന്ന സ്ത്രീകൾക്ക് 26 ആഴ്ച ശമ്പളത്തോടെയുള്ള പ്രസവാവധി ഇന്ത്യ ഉറപ്പാക്കി, പല വികസിത രാജ്യങ്ങൾക്കും പോലും നേടാൻ കഴിയാത്ത നേട്ടം: പ്രധാനമന്ത്രി
മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെ ഏറ്റവും വലിയ ലംഘനം നടക്കുന്നത് രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെയും രാഷ്ട്രീയ ലാഭനഷ്ടത്തിന്റെയും കണ്ണാടിയിലൂടെ കാണുമ്പോൾ: പ്രധാനമന്ത്രി
അവകാശങ്ങളും കടമകളും മനുഷ്യവികസനത്തിന്റെയും മനുഷ്യ അന്തസിന്റെയും യാത്രയിലെ രണ്ട് പാളങ്ങൾ: പ്രധാനമന്ത്രി

നമസ്കാരം ,

നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും നവരാത്രി  ആശംസകൾ  നേരുന്നു ! കേന്ദ്ര  ആഭ്യന്തര മന്ത്രി ശ്രീ അമിത് ഷാ ജി, ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർപേഴ്സൺ, ജസ്റ്റിസ് ശ്രീ അരുൺ കുമാർ മിശ്ര, കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തര സഹമന്ത്രി ശ്രീ നിത്യാനന്ദ് റായ്, ബഹുമാനപ്പെട്ട  ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ  അംഗങ്ങൾ ,  സംസ്ഥാന മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ ചെയർമാൻമാർ, സുപ്രീം കോടതിയിലെ ബഹുമാന്യരായ ജഡ്ജിമാർ, അംഗങ്ങൾ, യുഎൻ ഏജൻസികളുടെ പ്രതിനിധികൾ, സിവിൽ സമൂഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സഹപ്രവർത്തകർ, മറ്റ് പ്രമുഖരേ , സഹോദരങ്ങളേ , സഹോദരിമാരേ !

ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന്റെ 28 -ാമത് സ്ഥാപക ദിനത്തിൽ നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും ഹൃദയം നിറഞ്ഞ അഭിനന്ദനങ്ങൾ. നമ്മുടെ രാജ്യം സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 'അമൃത് മഹോത്സവം' ആഘോഷിക്കുന്ന സമയത്താണ് ഈ പരിപാടി നടക്കുന്നത്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള നമ്മുടെ പ്രസ്ഥാനം, നമ്മുടെ ചരിത്രം, ഇന്ത്യയുടെ മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്കും മനുഷ്യാവകാശ മൂല്യങ്ങൾക്കും വലിയ പ്രചോദനമാണ്. നൂറ്റാണ്ടുകളായി നമ്മുടെ അവകാശങ്ങൾക്കായി നാം  പോരാടി. ഒരു രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിലും ഒരു സമൂഹമെന്ന നിലയിലും നാം അനീതിയും അതിക്രമങ്ങളും ചെറുത്തു. ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന്റെ അക്രമത്തിൽ ലോകം മുഴുവൻ മുങ്ങിപ്പോയ ഒരു സമയത്ത്, ഇന്ത്യ ലോകത്തിന് അവകാശങ്ങളുടെയും അഹിംസയുടെയും പാത നിർദ്ദേശിച്ചു. നമ്മുടെ ബഹുമാനപ്പെട്ട ബാപ്പുവിനെ രാജ്യം മാത്രമല്ല, ലോകം മുഴുവൻ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുടെയും മാനുഷിക മൂല്യങ്ങളുടെയും പ്രതീകമായി കാണുന്നു. മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ ആ മൂല്യങ്ങൾക്കും ആദർശങ്ങൾക്കും അനുസൃതമായി ജീവിക്കാനുള്ള പ്രതിജ്ഞ അമൃത് മഹോത്സവത്തിലൂടെ എടുക്കുന്നത് നമ്മുടെ  ബഹുമതിയാണ്. ഇന്ത്യയുടെ ഈ താത്വികമായ ദൃഢനിശ്ചയങ്ങളെ  ദേശീയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷൻ പിന്തുണയ്ക്കുകയും ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

"സർവ്വത്സർ വഭൂതേശുവഭൂതേഷു "    എന്ന മഹത്തായ ആദർശങ്ങളും മൂല്യങ്ങളും ചിന്തകളും പിന്തുടരുന്ന ഒരു രാജ്യമാണ് ഇന്ത്യ, അതായത്, എല്ലാ മനുഷ്യരെയും ഒരുപോലെ പരിഗണിക്കുന്നു. മനുഷ്യരും ജീവജാലങ്ങളും തമ്മിൽ വ്യത്യാസമില്ല. ഞങ്ങൾ ഈ ആശയം അംഗീകരിക്കുമ്പോൾ, എല്ലാത്തരം വ്യത്യാസങ്ങളും അപ്രത്യക്ഷമാകും. എല്ലാ വൈവിധ്യങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, ഇന്ത്യയിലെ ജനങ്ങൾ ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ഈ ആശയം സജീവമാക്കി. അതിനാൽ, നൂറുകണക്കിന് വർഷത്തെ അടിമത്വത്തിന് ശേഷം ഇന്ത്യ സ്വതന്ത്രമായപ്പോൾ, നമ്മുടെ ഭരണഘടന ഉണ്ടാക്കിയ തുല്യതയുടെയും മൗലികാവകാശങ്ങളുടെയും പ്രഖ്യാപനം തുല്യമായി സ്വീകരിച്ചു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷവും, ഇന്ത്യ തുടർച്ചയായി ഒരു പുതിയ കാഴ്ചപ്പാട് നൽകി, സമത്വവും മനുഷ്യാവകാശവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങളിൽ ലോകത്തിന് ഒരു പുതിയ കാഴ്ചപ്പാട്. കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശകങ്ങളിൽ, ലോകം പല അവസരങ്ങളിലും നിരാശയിലും  ആശയക്കുഴപ്പത്തിലും  ആയിരുന്നു. പക്ഷേ, മനുഷ്യാവകാശങ്ങളോടുള്ള  ഇന്ത്യയുടെ നിലപാട്  ഉറച്ചതും സംവേദനക്ഷമവുമായിരുന്നു. എല്ലാ വെല്ലുവിളികൾക്കിടയിലും, മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ പരമപ്രധാനമായി നിലനിർത്തുന്ന ഒരു ആദർശ സമൂഹം ഇന്ത്യ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നത് തുടരുമെന്ന് നമ്മുടെ വിശ്വാസം ഉറപ്പ് നൽകുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

സബ്കാസാത്ത്, സബ്കാ വികാസ്, സബ്കാ വിശ്വാസ്, സബ്കാപ്രായാസ് എന്നീ അടിസ്ഥാന മന്ത്രങ്ങളിലാണ് ഇന്ന് രാജ്യം പുരോഗമിക്കുന്നത്. ഒരു തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനുള്ള അടിസ്ഥാന ചൈതന്യം ഇതാണ്. സർക്കാർ ഒരു പദ്ധതി ആരംഭിക്കുകയും അതിന്റെ ആനുകൂല്യം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ചുരുക്കം ചിലർക്ക് മാത്രമേ ലഭ്യമാകൂ എങ്കിൽ, അവകാശങ്ങളുടെ പ്രശ്നം തീർച്ചയായും ഉയർന്നുവരും. അതുകൊണ്ടാണ് ഓരോ പദ്ധതിയുടെയും പ്രയോജനങ്ങൾ എല്ലാവരിലേക്കും എത്തിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് ഞങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. വിവേചനവും പക്ഷപാതിത്വവും ഇല്ലാത്തപ്പോൾ, സുതാര്യത ഉണ്ടാകുമ്പോൾ, സാധാരണക്കാരുടെ അവകാശങ്ങളും ഉറപ്പുവരുത്തും. ഈ വർഷം ആഗസ്റ്റ് 15 ന് രാജ്യത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്തുകൊണ്ട്, 100% പൂർണ്ണത  വരെയുള്ള അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഏറ്റെടുക്കണമെന്ന് ഞാൻ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. നമ്മുടെ അരുൺ മിശ്ര ജി സൂചിപ്പിച്ചതുപോലെ 100% പൂര്ണതയുടെ  ഈ പ്രചാരണം, അവസാന നിരയിൽ നിൽക്കുന്ന വ്യക്തിയുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനാണ്, അത് തന്റെ അവകാശമാണെന്ന് പോലും അറിയില്ല. പരാതിപ്പെടാൻ അദ്ദേഹം എവിടെയും പോകുന്നില്ല, ഒരു കമ്മീഷനിലും പോകുന്നില്ല. ഇപ്പോൾ സർക്കാർ പാവപ്പെട്ടവരുടെ വീടുകളിൽ പോയി അവർക്ക് സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

രാജ്യത്തെ ഒരു വലിയ വിഭാഗം തങ്ങളുടെ  ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ പോരാടുമ്പോൾ, സ്വന്തം അവകാശങ്ങൾക്കും അഭിലാഷങ്ങൾക്കും വേണ്ടി എന്തെങ്കിലും ചെയ്യാൻ സമയമോ ഊർജ്ജമോ ഇച്ഛാശക്തിയോ ഇല്ല. കൂടാതെ, പാവപ്പെട്ടവരുടെ ജീവിതത്തിലേക്ക് സൂക്ഷ്മമായി നോക്കുകയാണെങ്കിൽ, അവന്റെ ജീവിതം അവന്റെ ആവശ്യങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു, ആ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി അവൻ തന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ ഓരോ നിമിഷവും ചെലവഴിക്കുന്നു. ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റപ്പെടാത്തപ്പോൾ,സ്വന്തം  അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ പോലും അവന് കഴിയില്ല. അമിത് ഭായ് വളരെ വിശദമായി വിവരിച്ചതുപോലെ, ഒരു പാവപ്പെട്ടവൻ തന്റെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളായ ശൗചാലയം , വൈദ്യുതി, ആരോഗ്യം, ചികിത്സ എന്നിവയ്ക്കായി കഷ്ടപ്പെടുമ്പോൾ, ആരെങ്കിലും അവന്റെ അടുത്തേക്ക് പോയി അവന്റെ അവകാശങ്ങൾ പട്ടികപ്പെടുത്തുകയാണെങ്കിൽ, പാവം ആദ്യം ചോദിക്കും അവകാശങ്ങൾക്ക് അവന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ കഴിയും. രേഖകളിൽ പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്ന അവകാശങ്ങൾ പാവപ്പെട്ടവർക്ക് നൽകുന്നതിന്, അവരുടെ ആവശ്യങ്ങൾ ആദ്യം നിറവേറ്റേണ്ടത് വളരെ പ്രധാനമാണ്. അവരുടെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റപ്പെടുമ്പോൾ, ദരിദ്രർക്ക് അവരുടെ ഊർജ്ജം അവകാശങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കാനും അവ ആവശ്യപ്പെടാനും കഴിയും. കൂടാതെ, ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റപ്പെടുമ്പോൾ, അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവബോധം ഉണ്ടാകുമെന്നും അതിന്റെ ഫലമായി അഭിലാഷങ്ങൾ വേഗത്തിൽ വളരുമെന്നും നമുക്കെല്ലാവർക്കും അറിയാം. ഈ അഭിലാഷങ്ങൾ എത്രത്തോളം ശക്തമാകുന്നുവോ അത്രത്തോളം ദരിദ്രർക്ക് ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് കരകയറാനുള്ള ശക്തി ലഭിക്കും. 

ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ ദുഷിച്ച വൃത്തത്തിൽ നിന്ന് പുറത്തുവന്നതിനുശേഷം, അവൻ തന്റെ സ്വപ്നങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിലേക്ക് നീങ്ങുന്നു. അതിനാൽ, പാവപ്പെട്ടവരുടെ വീട്ടിൽ ഒരു ടോയ്‌ലറ്റ് നിർമ്മിക്കുമ്പോൾ വൈദ്യുതിയും ഗ്യാസ് കണക്ഷനും ഉണ്ടാകുമ്പോൾ; അത് അദ്ദേഹത്തിന് ലഭ്യമായ ഒരു സ്കീം മാത്രമല്ല. ഈ പദ്ധതികൾ അവന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുകയും അവന്റെ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവനിൽ അവബോധം ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

ദരിദ്രർക്ക് ലഭ്യമായ ഈ സൗകര്യങ്ങൾ  ജീവിതത്തിൽ അന്തസ്സ് കൊണ്ടുവരികയും അവന്റെ അന്തസ്സ് വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരിക്കൽ മലമൂത്ര വിസർജ്ജനത്തിനായി തുറസ്സായ സ്ഥലത്ത് പോകാൻ നിർബന്ധിതനായ ആ പാവത്തിന് ഒരു ടോയ്ലറ്റ് ലഭിക്കുമ്പോൾ, അവനും അന്തസ്സ് ലഭിക്കുന്നു. ബാങ്കിലേക്ക് പോകാൻ ഒരിക്കലും ധൈര്യം സംഭരിക്കാനാകാത്ത ആ പാവത്തിന്റെ ജൻധൻ അക്കൗണ്ട് തുറക്കുമ്പോൾ, അയാൾക്ക് പ്രോത്സാഹനം ലഭിക്കുന്നു, അവന്റെ അന്തസ്സ് മെച്ചപ്പെടുന്നു. ഒരു ഡെബിറ്റ് കാർഡിനെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ പോലും കഴിയാത്ത പാവങ്ങൾക്ക്, ഒരു റുപേ കാർഡ് ലഭിക്കുമ്പോൾ, അവന്റെ പോക്കറ്റിൽ ഒരു റുപേ കാർഡ് ഉള്ളപ്പോൾ, അവന്റെ അന്തസ്സ് വളരുന്നു. ഒരിക്കൽ ഗ്യാസ് കണക്ഷനുള്ള ശുപാർശകളെ ആശ്രയിച്ചിരുന്ന ആ പാവത്തിന് ഉജ്ജ്വല കണക്ഷൻ വീട്ടിൽ ലഭിക്കുമ്പോൾ അവന്റെ അന്തസ്സ് വർദ്ധിക്കുന്നു. നിരവധി തലമുറകളായി സ്വത്തിന്റെ ഉടമസ്ഥാവകാശം ലഭിക്കാത്ത സ്ത്രീകൾക്ക് അവരുടെ പേരിൽ സർക്കാർ ഭവന പദ്ധതി പ്രകാരം വീടുകളുണ്ട്, അപ്പോൾ ആ അമ്മമാരുടെയും സഹോദരിമാരുടെയും അന്തസ്സ് ഉയരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് വർഷങ്ങളായി, രാജ്യം വിവിധ തലങ്ങളിൽ വിവിധ വിഭാഗങ്ങളോട് കാണിക്കുന്ന അനീതി അവസാനിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. പതിറ്റാണ്ടുകളായി മുസ്‌ലിം സ്ത്രീകൾ മുത്തലാഖിനെതിരെ ഒരു നിയമം ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. മുത്തലാഖിനെതിരെ ഒരു നിയമം കൊണ്ടുവന്ന് ഞങ്ങൾ മുസ്ലീം സ്ത്രീകൾക്ക് പുതിയ അവകാശങ്ങൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഹജ്ജ് വേളയിൽ മുസ്ലീം സ്ത്രീകളെ മഹ്റാമിന്റെ (ഇസ്ലാമിക നിയമപ്രകാരം സ്ത്രീയോടൊപ്പം വരേണ്ട ഭർത്താവ് അല്ലെങ്കിൽ പുരുഷ ബന്ധു) ബാധ്യതയിൽ നിന്ന് നമ്മുടെ സർക്കാർ മോചിപ്പിച്ചു.


സുഹൃത്തുക്കളെ ,

സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ച് നിരവധി പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് ശേഷവും ഇന്ത്യയിലെ സ്ത്രീകൾക്ക് മുന്നിൽ നിരവധി തടസ്സങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. പല മേഖലകളിലും അവരുടെ പ്രവേശനം നിരോധിച്ചതിനാൽ സ്ത്രീകളോട് അനീതി ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇന്ന്, പല മേഖലകളും സ്ത്രീകൾക്കായി തുറന്നിട്ടിരിക്കുന്നു; അവർക്ക് 24 മണിക്കൂറും സുരക്ഷിതമായി ജോലി ചെയ്യാനാകുമെന്ന് ഉറപ്പാക്കിയിട്ടുണ്ട്. പല വികസിത രാജ്യങ്ങളും നടപ്പിലാക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടുന്ന സമയത്ത് ഇന്ത്യ 26 ആഴ്ച ശമ്പളമുള്ള പ്രസവാവധി തൊഴിൽ സ്ത്രീകൾക്ക് നൽകുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

സ്ത്രീക്ക് 26 ആഴ്ച അവധി ലഭിക്കുമ്പോൾ, അത് ഒരു വിധത്തിൽ നവജാത ശിശുവിന്റെ അവകാശം സംരക്ഷിക്കുന്നു. അമ്മയ്‌ക്കൊപ്പം ജീവിതം ചിലവഴിക്കാൻ അവന് അവകാശമുണ്ട്, അയാൾക്ക് ആ അവകാശം ലഭിക്കുന്നു. ഒരുപക്ഷേ ഈ പ്രശ്നങ്ങളെല്ലാം നമ്മുടെ നിയമ പുസ്തകങ്ങളിൽ ഇതുവരെ പരാമർശിച്ചിട്ടില്ല.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് വർഷങ്ങളായി പെൺമക്കളുടെ സംരക്ഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നിരവധി നിയമ നടപടികളും സ്വീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. രാജ്യത്തെ 700 -ലധികം ജില്ലകളിൽ ഒരു സ്റ്റോപ്പ് സെന്ററുകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നു, അവിടെ സ്ത്രീകൾക്ക് വൈദ്യസഹായം, പോലീസ് സംരക്ഷണം, സൈക്കോ സോഷ്യൽ കൗൺസിലിംഗ്, നിയമ സഹായം, താൽക്കാലിക അഭയം എന്നിവ ഒരിടത്ത് നൽകുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കെതിരെയുള്ള കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ വേഗത്തിൽ വിചാരണ ചെയ്യുന്നതിനായി രാജ്യത്താകമാനം 650 ലധികം ഫാസ്റ്റ് ട്രാക്ക് കോടതികൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ബലാത്സംഗം പോലുള്ള ഹീനമായ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾക്ക് വധശിക്ഷ നൽകാനും വ്യവസ്ഥ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഗർഭച്ഛിദ്രം സംബന്ധിച്ച ഗർഭനിരോധന നിയമത്തിൽ ഭേദഗതി വരുത്തി സ്ത്രീകൾക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യം നൽകിയിട്ടുണ്ട്. സുരക്ഷിതവും നിയമപരവുമായ ഗർഭച്ഛിദ്രം കൊണ്ട്, സ്ത്രീകളുടെ പിരിമുറുക്കം ഗണ്യമായി കുറയുകയും അവർ ഉപദ്രവങ്ങളിൽ നിന്ന് മുക്തി നേടുകയും ചെയ്തു. കുട്ടികൾക്കെതിരെയുള്ള കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ പരിശോധിക്കുന്നതിനും പുതിയ ഫാസ്റ്റ് ട്രാക്ക് കോടതികൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും നിയമങ്ങൾ കർശനമാക്കിയിട്ടുണ്ട്.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

ഈയിടെ നടന്ന പാരാലിമ്പിക്സിൽ നമ്മുടെ  ദിവ്യാംഗരായ   സഹോദരങ്ങളുടെ സാധ്യതകൾ ഞങ്ങൾ അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ വർഷങ്ങളിൽ, ദിവ്യാംഗരെ  ശാക്തീകരിക്കാൻ നിയമങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുകയും അവർക്ക് നിരവധി പുതിയ സൗകര്യങ്ങൾ നൽകുകയും ചെയ്തു. രാജ്യമെമ്പാടുമുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് കെട്ടിടങ്ങൾ, പൊതു ബസുകൾ, റെയിൽവേകൾ എന്നിവ അവർക്ക് പ്രാപ്യമാക്കുക, 700 ദിവ്യാംഗ സൗഹൃദ വെബ്‌സൈറ്റുകൾ, പ്രത്യേക നാണയങ്ങൾ, കറൻസി നോട്ടുകൾ എന്നിവ പോലുള്ള നിരവധി പുതിയ ക്രമീകരണങ്ങൾ അവർക്കായി ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. നമ്മുടെ ദിവ്യാംഗ സഹോദരീസഹോദരന്മാർക്ക് ഇപ്പോൾ കറൻസി നോട്ടിൽ സ്പർശിച്ചുകൊണ്ട് അതിന്റെ മൂല്യം പറയാനാകുമെന്ന് പലർക്കും അറിയില്ല. വർഷങ്ങളായി, അവരുടെ വിദ്യാഭ്യാസം, കഴിവുകൾ, സ്ഥാപനങ്ങൾ, പ്രത്യേക കോഴ്സുകൾ എന്നിവയ്ക്ക് പ്രത്യേക isന്നൽ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന് ധാരാളം ഭാഷകളും ഭാഷകളുമുണ്ട്, അത് ഞങ്ങളുടെ അടയാളങ്ങളിൽ പ്രതിഫലിച്ചു. കേൾവി വൈകല്യമുള്ള ഞങ്ങളുടെ ദിവ്യാങ് സഹോദരന്മാർ ഗുജറാത്ത്, മഹാരാഷ്ട്ര, ഗോവ, തമിഴ്നാട് എന്നിവിടങ്ങളിൽ വിവിധ ഭാഷകളിലുള്ള അടയാളങ്ങൾ കാണാറുണ്ടായിരുന്നു. ഈ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കുന്നതിന്, നിയമനിർമ്മാണത്തിലൂടെ ഇന്ത്യ ഒരു ഏകീകൃത സൈനേജ് നയം ഉണ്ടാക്കി. അവരുടെ സമ്പൂർണ്ണ പരിശീലനവും അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഉത്കണ്ഠയും ഒരു സെൻസിറ്റീവ് സമീപനത്തിന്റെ ഫലമാണ്. അടുത്തിടെ, രാജ്യത്തെ ലക്ഷക്കണക്കിന് ദിവ്യാങ് കുട്ടികൾക്ക് രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ ആംഗ്യഭാഷാ നിഘണ്ടുവും ഓഡിയോ ബുക്ക് സൗകര്യങ്ങളും ലഭ്യമാക്കിയിട്ടുണ്ട്, അതിനാൽ അവർക്ക് ഇ-ലേണിംഗുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാൻ കഴിയും. പുതിയ ദേശീയ വിദ്യാഭ്യാസ നയവും ഇത് ശ്രദ്ധിക്കുന്നു. അതുപോലെ, ഭിന്നലിംഗക്കാർക്ക് മെച്ചപ്പെട്ട സൗകര്യങ്ങളും തുല്യ അവസരങ്ങളും നൽകുന്നതിനായി ട്രാൻസ്ജെൻഡർ പേഴ്സൺസ് (അവകാശ സംരക്ഷണ) നിയമം നടപ്പിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നാടോടികൾക്കും അർദ്ധ നാടോടികൾക്കുമായി വികസന, ക്ഷേമ ബോർഡുകളും സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. ലോക അദാലത്തുകളിലൂടെ കെട്ടിക്കിടക്കുന്ന ലക്ഷക്കണക്കിന് കേസുകൾ തീർപ്പാക്കുന്നത് കോടതികളുടെ ഭാരം കുറയ്ക്കുകയും രാജ്യക്കാരെ വളരെയധികം സഹായിക്കുകയും ചെയ്തു. ഈ ശ്രമങ്ങളെല്ലാം സമൂഹത്തിലെ അനീതി അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിൽ വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

നൂറ്റാണ്ടിലെ ഒരു വലിയ ദുരന്തമായ കൊറോണ എന്ന മഹാമാരിയെ നമ്മുടെ രാജ്യം അഭിമുഖീകരിച്ചു, അത് ലോകത്തിലെ പ്രധാന രാജ്യങ്ങളെപ്പോലും വിഷമിപ്പിച്ചു. ഒരു വലിയ ദുരന്തം ഇത്രയും വലിയ ജനസമൂഹത്തെ ബാധിക്കുമ്പോഴെല്ലാം, അത് സമൂഹത്തിൽ അസ്ഥിരതയിലേക്ക് നയിക്കുന്നുവെന്ന് മുൻകാല അനുഭവങ്ങൾ കാണിക്കുന്നു. പക്ഷേ, സാധാരണ ജനങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങൾക്കായി ഇന്ത്യ ചെയ്തത് എല്ലാ ആശങ്കകളും തെറ്റാണെന്ന് തെളിയിച്ചു. അത്തരം പ്രയാസകരമായ സമയങ്ങളിൽ പോലും, ഒരു പാവപ്പെട്ടവൻ പോലും പട്ടിണി കിടക്കരുത് എന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ ഇന്ത്യ ശ്രമിച്ചു. ലോകത്തിലെ പ്രധാന രാജ്യങ്ങൾ ബുദ്ധിമുട്ട് അനുഭവിക്കുന്നു, പക്ഷേ ഇന്ത്യ ഇപ്പോഴും 800 ദശലക്ഷം ആളുകൾക്ക് സൗജന്യ ഭക്ഷ്യധാന്യം നൽകുന്നു. ഈ കൊറോണ കാലത്തും പാവങ്ങൾക്കും, നിസ്സഹായർക്കും, പ്രായമായവർക്കും ഇന്ത്യ അവരുടെ അക്കൗണ്ടുകളിൽ നേരിട്ട് സാമ്പത്തിക സഹായം നൽകിയിട്ടുണ്ട്. കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികൾക്കായി 'ഒരു രാജ്യം ഒരു റേഷൻ കാർഡ്' എന്ന സൗകര്യവും ആരംഭിച്ചു, അതിനാൽ അവർ രാജ്യത്ത് എവിടെ പോയാലും റേഷനായി അലയേണ്ടതില്ല.

സഹോദരീ സഹോദരന്മാരെ,

മനുഷ്യന്റെ സംവേദനക്ഷമതയെ   പരമപ്രധാനമായി നിലനിർത്തിക്കൊണ്ട്, എല്ലാവരെയും കൂടെ കൊണ്ടുപോകാനുള്ള അത്തരം ശ്രമങ്ങൾ രാജ്യത്തെ ചെറുകിട കർഷകർക്ക് വളരെയധികം ശക്തി നൽകി. ഇന്ന് രാജ്യത്തെ കർഷകർ ഏതെങ്കിലും മൂന്നാം വ്യക്തിയിൽ നിന്ന് വായ്പയെടുക്കാൻ നിർബന്ധിതരല്ല; അവർക്ക് കിസാൻ സമ്മാൻ നിധി, വിള ഇൻഷുറൻസ് പദ്ധതികൾ, വിപണികളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള പോളിസികൾ എന്നിവയുടെ അധികാരമുണ്ട്. തത്ഫലമായി, രാജ്യത്തെ കർഷകർ പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളിൽ പോലും റെക്കോർഡ് വിളകൾ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. ജമ്മു കശ്മീരിന്റെയും വടക്കു കിഴക്കിന്റെയും മാതൃകയും നമ്മുടെ മുന്നിലുണ്ട്. ഇന്ന് വികസനം ഈ പ്രദേശങ്ങളിൽ എത്തുന്നു. അവരുടെ ജീവിതനിലവാരം ഉയർത്താൻ ഗൗരവമായ ശ്രമങ്ങൾ നടക്കുന്നു. ഈ ശ്രമങ്ങൾ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെ തുല്യമായി ശാക്തീകരിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

ഇന്ന് ഞാൻ ചർച്ച ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന മനുഷ്യാവകാശങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റൊരു വശം ഉണ്ട്. സമീപ വർഷങ്ങളിൽ, ചില ആളുകൾ അവരുടെ താൽപ്പര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെ അവരുടേതായ രീതിയിൽ വ്യാഖ്യാനിക്കാൻ തുടങ്ങി. ചില ആളുകൾ ചില സംഭവങ്ങളിൽ മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങൾ കാണുന്നുണ്ടെങ്കിലും സമാനമായ മറ്റ് സംഭവങ്ങളിൽ കാണുന്നില്ല. ഇത്തരത്തിലുള്ള മാനസികാവസ്ഥ മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്ക് വലിയ നാശമുണ്ടാക്കുന്നു. ഒരു രാഷ്ട്രീയ നിറത്തോടും, ഒരു രാഷ്ട്രീയ കണ്ണിലൂടെയും, രാഷ്ട്രീയ നഷ്ടത്തിലും നേട്ടങ്ങളിലും കണ്ണുവെച്ചുകൊണ്ട് മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ അത്യന്തം ലംഘിക്കപ്പെടുന്നു. അത്തരം തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പെരുമാറ്റം ജനാധിപത്യത്തിന് ഒരുപോലെ ഹാനികരമാണ്. തിരഞ്ഞെടുത്ത പെരുമാറ്റത്തിലൂടെ മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളുടെ പേരിൽ രാജ്യത്തിന്റെ പ്രതിച്ഛായ തകർക്കാൻ ചിലർ ശ്രമിക്കുന്നതായി ഞങ്ങൾ കാണുന്നു. അത്തരം ആൾക്കാർക്കെതിരെ  രാജ്യം ജാഗ്രത പാലിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

ഇന്ന് ലോകത്തിലെ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ, അതിന്റെ കേന്ദ്രത്തിൽ വ്യക്തിപരമായ അവകാശങ്ങളുണ്ട്, അത് വേണം. കാരണം സമൂഹം സൃഷ്ടിക്കുന്നത് വ്യക്തികളാണ്, സമൂഹങ്ങളിലൂടെയാണ് രാഷ്ട്രം രൂപപ്പെടുന്നത്. നൂറ്റാണ്ടുകളായി, ഇന്ത്യയും അതിന്റെ പാരമ്പര്യവും ഈ ആശയത്തിന് ഒരു പുതിയ ഉയരം നൽകി. നൂറ്റാണ്ടുകളായി നമ്മുടെ വേദഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ഇത് ആവർത്തിച്ച് പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നു. मनः्मनः प्रति-कूलानि परेषाम्न न्।. നിങ്ങൾക്ക് വിരോധമായി നിങ്ങൾ കരുതുന്ന മറ്റൊരു വ്യക്തിയുമായി പെരുമാറരുത്. ഇതിനർത്ഥം മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ അവകാശങ്ങളുമായി മാത്രമല്ല, അത് നമ്മുടെ കടമകളുടെ വിഷയമാണ് എന്നാണ്. നമ്മുടേതു പോലെ മറ്റുള്ളവരുടെ അവകാശങ്ങളും നാം ശ്രദ്ധിക്കണം; മറ്റുള്ളവരുടെ അവകാശങ്ങൾ നമ്മുടെ കടമയായി സ്വീകരിക്കുക; കൂടാതെ ഓരോ മനുഷ്യനോടും ഒരു ഏകീകൃതവും വാത്സല്യപരവുമായ മനോഭാവം ഉണ്ടായിരിക്കണം. ഈ സ്വാഭാവികത സമൂഹത്തിൽ ഉള്ളപ്പോൾ, മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ യാന്ത്രികമായി നമ്മുടെ സമൂഹത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന മൂല്യങ്ങളായി മാറുന്നു. അവകാശങ്ങളും കടമകളും മനുഷ്യവികസനത്തിന്റെയും മാനവികതയുടെയും യാത്ര പുരോഗമിക്കുന്ന രണ്ട് പാതകളാണ്. അവകാശങ്ങൾ പ്രധാനമാണെങ്കിൽ, കടമകളും പ്രധാനമാണ്. അവകാശങ്ങളും കടമകളും ഒരേസമയം സംസാരിക്കണം, പ്രത്യേകമായി സംസാരിക്കരുത്. ഡ്യൂട്ടിക്ക് കൂടുതൽ ഊന്നൽ  നൽകിയാൽ അവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കപ്പെടുന്നു എന്നത് നമ്മുടെ  അനുഭവമാണ്. അതിനാൽ, ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനും, തന്റെ അവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ബോധവാന്മാരാണെങ്കിലും, തന്റെ ചുമതലകൾ ആത്മാർത്ഥമായി നിർവഹിക്കണം. നാം  നിരന്തരമായ പരിശ്രമങ്ങൾ നടത്തുകയും ഇതിന് എപ്പോഴും പ്രചോദനം നൽകുകയും വേണം.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

പ്രകൃതിയെയും പരിസ്ഥിതിയെയും പരിപാലിക്കാൻ നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നത് ഇന്ത്യയുടെ സംസ്കാരമാണ്. ചെടിയിൽ ദൈവികതയുണ്ട് എന്നത് നമ്മുടെ ധാർമ്മികതയാണ്. അതിനാൽ, വർത്തമാനത്തെക്കുറിച്ച് മാത്രമല്ല, ഭാവിയെക്കുറിച്ചും ഞങ്ങൾ ആശങ്കാകുലരാണ്. ഭാവി തലമുറകളുടെ മനുഷ്യാവകാശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഞങ്ങൾ ലോകത്തിന് നിരന്തരം മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നു. അന്താരാഷ്ട്ര സൗരോർജ്ജ സഖ്യമാകട്ടെ, പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജത്തിനായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ, ഹൈഡ്രജൻ ദൗത്യം, സുസ്ഥിര ജീവിതത്തിലേക്കും പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ വളർച്ചയിലേക്കും ഇന്ത്യ അതിവേഗം നീങ്ങുന്നു. മനുഷ്യാവകാശത്തിന്റെ ദിശയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന നമ്മുടെ എല്ലാ ബുദ്ധിജീവികളും സിവിൽ സമൂഹത്തിലെ ആളുകളും ഈ ദിശയിൽ തങ്ങളുടെ ശ്രമങ്ങൾ ത്വരിതപ്പെടുത്താൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. നിങ്ങളുടെ എല്ലാ ശ്രമങ്ങളും അവകാശങ്ങൾക്കൊപ്പം കടമബോധത്തിലേക്ക് ആളുകളെ പ്രചോദിപ്പിക്കും. ഈ ആശംസകളോടെ, ഞാൻ താൽക്കാലികമായി നിർത്തുന്നു. നിങ്ങൾക്കെല്ലാവർക്കും വളരെയധികം നന്ദി!

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।