സാറബ ജില്ലയിലെ പള്ളി പഞ്ചായത്തില്‍ നടന്ന ചടങ്ങിലൂടെ അദ്ദേഹം രാജ്യത്തെ എല്ലാ ഗ്രാമ സഭകളേയും അഭിസംബോധന ചെയ്തു
സംസ്ഥാനത്ത് 20,000 കോടിയുടെ വിവിധ വികസന പദ്ധതികളുടെ ഉദ്ഘാടനവും ശിലാസ്ഥാപനവും നിര്‍വഹിച്ചു
ജമ്മു കശ്മീരിലെ പ്രദേശങ്ങളെ കൂടുതല്‍ അടുപ്പിക്കുന്ന ബനിഹാല്‍ ഖാസിഗുണ്ട് റോഡ് തുരങ്കം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു
ഡല്‍ഹി-അമൃത്സര്‍-കത്ര അതിവേഗപ്പാത, രത്‌ലെ-ക്വാര്‍ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികള്‍ എന്നിവയുടെ ശിലാസ്ഥാപനം നിര്‍വഹിച്ചു
രാജ്യത്തെ ഓരോ ജില്ലകളിലേയും 75 ജല ഉറവിടങ്ങളെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുന്ന അമൃത് സരോവര്‍ പദ്ധതി ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു
''ജമ്മു കശ്മീരിലെ ദേശീയ പഞ്ചായത്ത് രാജ് ദിനാഘോഷം വലിയ മാറ്റത്തിന്റെ സൂചനയാകുന്നു''
''ജനാധിപത്യമായാലും വികസനത്തിനായുള്ള ദൃഢനിശ്ചയമായാലും, ഇന്ന് ജമ്മു കശ്മീര്‍ ഒരു പുതിയ മാതൃകയാണ് സൃഷ്ടിക്കുന്നത്. കഴിഞ്ഞ 2-3 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കിടെ ജമ്മു കശ്മീരില്‍ വികസനത്തിന്റെ പുതിയ സാധ്യതകള്‍ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടു''
''വര്‍ങ്ങളായി ജമ്മു കശ്മീരില്‍ സംവരണാനുകൂല്യം ലഭിക്കാത്തവര്‍ക്കും ഇപ്പോള്‍ സംവരണം ലഭിക്കുന്നുണ്ട്''
''ദൂരമോ ഹൃദയങ്ങളോ ഭാഷകളോ ആചാരങ്ങളോ വിഭവങ്ങളോ ആകട്ടെ, അവയുടെ വ്യത്യാസങ്ങളെ ഇല്ലാതാക്കി ഒരുമിക്കുക എന്നതിനാണ് നാം ഇന്ന് പ്രധാന്യം കല്‍പ്പിക്കുന്നത്''
''സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഈ 'അമൃത കാലം' ഇന്ത്യയുടെ സുവര്‍ണ്ണ കാലഘട്ടമായിരിക്കും''
''താഴ്‌വരയിലെ യുവജനങ്ങള്‍ തങ്ങളുടെ മാതാപിതാക്കളടക്കമുള്ള പഴയ തലമുറ നേരിട്ട പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ ഇപ്പോള്‍ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നില്ല''
'നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങള്‍ പ്രകൃതികൃഷിയിലേക്ക് നീങ്ങുകയാണെങ്കില്‍ അത് മുഴുവന്‍ മനുഷ്യരാശിക്കും ഗുണം ചെയ്യും''
''ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകള്‍ കൂട്ടായ പരിശ്രമത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ പോഷകാഹാരക്കുറവ് നേരിടുന്നതില്‍ നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിക്കും''

പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി ജമ്മു കശ്മീരില്‍ നടന്ന ദേശീയ പഞ്ചായത്തി രാജ്  ദിനാഘോഷത്തില്‍ പങ്കെടുത്ത് രാജ്യത്തെ എല്ലാ ഗ്രാമസഭകളെയും അഭിസംബോധന ചെയ്തു. സാംബ ജില്ലയിലെ പള്ളി പഞ്ചായത്തില്‍ സംഘടിപ്പിച്ച ചടങ്ങിലാണ് പ്രധാനമന്ത്രി രാജ്യത്തെ ഗ്രാമസഭകളെ അഭിസംബോധന ചെയ്തത്. 20,000 കോടി രൂപ ചെലവില്‍ പൂര്‍ത്തിയാകുന്ന വിവിധ വികസന സംരംഭങ്ങളുടെ ഉദ്ഘാടനവും തറക്കല്ലിടലും നിര്‍വഹിച്ച പ്രധാനമന്ത്രി അമൃത് സരോവര്‍ പദ്ധതിയും ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു. ജമ്മു കശ്മീര്‍ ലഫ്റ്റനന്റ് ഗവര്‍ണര്‍ മനോജ് സിന്‍ഹ, കേന്ദ്രമന്ത്രിമാരായ ഗിരിരാജ് സിംഗ്, ഡോ. ജിതേന്ദ്ര സിംഗ്, കപില്‍ മൊറേശ്വര്‍ പാട്ടീല്‍ തുടങ്ങിയവര്‍ പങ്കെടുത്തു.

പരിപാടിയില്‍ സംസാരിക്കവെ ജമ്മുകശ്മീരിന്റെ വികസന പാതയിലെ നാഴികക്കല്ലായ ദിവസമാണിതെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ജമ്മുകശ്മീരിലെ ജനങ്ങളുടെ പ്രയ്തനത്തിനും കഠിനാധ്വാനത്തിനും അദ്ദേഹം നന്ദി പറഞ്ഞു. ജമ്മു കശ്മീരുമായുള്ള ദീര്‍ഘകാലത്തെ അടുപ്പത്തിന്റെ ഫലമായി താന്‍ മനസിലാക്കിയ കാര്യങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍ ഉദ്ഘാടനം ചെയ്ത പദ്ധതികളില്‍ സമ്പര്‍ക്കത്തിന് ഊന്നല്‍ നല്‍കിയതായും പദ്ധതികള്‍ പഞ്ചായത്ത് രാജ് ദിനമായ ഇന്ന് തന്നെ തറക്കല്ലിടാന്‍ സാധിച്ചതില്‍ സന്തോഷമുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.  പഞ്ചായത്ത് രാജ് ദിനാഘോഷത്തിന്റെ ഭാഗമായി പ്രധാനമന്ത്രി സംസ്ഥാനത്ത് സമ്പര്‍ക്കം, വൈദ്യുതി എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട 20,000 കോടി രൂപ ചെലവ് വരുന്ന പദ്ധതികള്‍ ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യുകയും തറക്കല്ലിടുകയും ചെയ്തു. ജമ്മുകശ്മീരിന്റെ വികസനത്തിന് പുതിയ മാനം  നല്‍കാന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള പദ്ധതികള്‍ അതിവേഗം പുരോഗമിക്കുകയാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. പുതിയ വികസന പദ്ധതികള്‍ ജമ്മു കശ്മീരിലെ യുവജനതയ്ക്ക് വ്യാപകമായി തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കും. ഇന്ന് നിരവധി കുടുംബങ്ങള്‍ക്ക് ഗ്രാമങ്ങളിലെ തങ്ങളുടെ വീടുകളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശ കാര്‍ഡുകളും ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ കാര്‍ഡുകള്‍ ഗ്രാമങ്ങളില്‍ പുതിയ അവസരങ്ങള്‍ക്ക് വഴി തുറക്കും. ജമ്മു കശ്മീരിലെ പാവപ്പെട്ടവരും ഇടത്തരക്കാരുമായ കുടുംബങ്ങള്‍ക്ക് കുറഞ്ഞ വിലയില്‍ മരുന്നുകള്‍ ലഭിക്കുന്നതിനായി 100 ജന്‍ ഔഷധി കേന്ദ്രങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കും. കേന്ദ്ര ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ എല്ലാ പദ്ധതികളും ജമ്മുകശ്മീരിലും നടപ്പാക്കുന്നുണ്ടെന്നും അവയില്‍ നിന്ന് ജനങ്ങള്‍ക്ക് പ്രയോജനം ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്നും പ്രധാനമന്ത്രി വ്യക്തമാക്കി. എല്‍പിജി, ശൗചാലയങ്ങള്‍, വൈദ്യുതി, ഭൂവുടമസ്ഥ അവകാശങ്ങള്‍, ജല കണക്ഷനുകള്‍ എന്നിവയ്ക്കായുള്ള പദ്ധതികളുടെ ഏറ്റവും വലിയ ഗുണഭോക്താക്കള്‍ ഗ്രാമീണരാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. പരിപാടിയില്‍ സംബന്ധിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് യുഎഇയില്‍ നിന്നുള്ള പ്രതിനിധികളുമായി പ്രധാനമന്ത്രി കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തി. രാജ്യത്ത് വികസനത്തിന്റെ പുതിയ അധ്യായം സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുകയാണെന്ന് പറഞ്ഞ പ്രധാനമന്ത്രി നിരവധി സ്വകാര്യ നിക്ഷേപകര്‍ ജമ്മു കശ്മീരില്‍ നിക്ഷേപിക്കാനുള്ള താല്‍പര്യം പ്രകടിപ്പിച്ചതായും വ്യക്തമാക്കി. സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ച് ഏഴ് പതിറ്റാണ്ട് പിന്നിടുമ്പോഴും ജമ്മു കശ്മീരില്‍ ഇതുവരെ 17,000 കോടി രൂപയുടെ സ്വകാര്യ നിക്ഷേപം മാത്രമേ നടത്താന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടുള്ളു. എന്നാല്‍ ഇപ്പോള്‍ ഇത് ഏകദേശം 38,000 കോടി രൂപയിലേക്ക് വര്‍ധിച്ചിരിക്കുകയാണ്. വിനോദ സഞ്ചാര മേഖല ഓരോ ദിവസവും അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു.

ജമ്മു കശ്മീരിലെ വികസന രംഗത്തെ മാറ്റത്തിന് ഉദാഹരണമായി പ്രധാനമന്ത്രി മൂന്നാഴ്ച കാലയളവില്‍ സ്ഥാപിക്കുന്ന 500 കിലോവാട്ട് സൗരോര്‍ജ പ്ലാന്റിനെക്കുറിച്ച് വിശദീകരിച്ചു. മുമ്പ് ഡല്‍ഹിയില്‍ നിന്നുള്ള ഫയല്‍ നീക്കത്തിന് പോലും 2-3 ആഴ്ചകള്‍ വേണ്ടിവന്നിരുന്നു. പള്ളി പഞ്ചായത്തിലെ എല്ലാ വീടുകളിലും സൗരോര്‍ജ്ജം ലഭിക്കുന്നത് ഗ്രാമ ഊര്‍ജ്ജ സ്വരാജിന്റെ മികച്ച ഉദാഹരണമാണെന്ന് പറഞ്ഞ നരേന്ദ്ര മോദി പുതിയ വികസന നയം ജമ്മു കശ്മീരിനെ ഉയരങ്ങളിലെത്തിക്കുമെന്നും പറഞ്ഞു. ''സുഹൃത്തുക്കളേ, എന്റെ വാക്കുകള്‍ വിശ്വസിക്കൂ, താഴ്‌വരയിലെ യുവജനം എന്റെ വാക്കുകളെ വിലയ്‌ക്കെടുക്കൂ. നിങ്ങളുടെ മാതാപിതാക്കടക്കമുള്ള പഴയ തലമുറ നേരിട്ട ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ നിങ്ങള്‍ക്കുണ്ടാകില്ല. ഈ വാക്ക് ഞാന്‍ നിറവേറ്റും, അത് നിങ്ങള്‍ക്ക് ഉറപ്പ് നല്‍കാനാണ് ഞാന്‍ വന്നിരിക്കുന്നത്'' -ജമ്മുവിലെ യുവജനങ്ങളോടായി അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

അന്താരാഷ്ട്ര പാരിസ്ഥിതിക-കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന യോഗങ്ങളില്‍ ഇന്ത്യ നേതൃത്വം വഹിച്ചതിനെ ചൂണ്ടിക്കാണിച്ച പ്രധാനമന്ത്രി രാജ്യത്തെ ആദ്യ കാര്‍ബണ്‍രഹിത പഞ്ചായത്തായി മാറാന്‍ പള്ളി പഞ്ചായത്ത് നടത്തുന്ന ശ്രമങ്ങളെ അഭിനന്ദിച്ചു. ''രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ കാര്‍ബണ്‍ ന്യൂട്രല്‍ പഞ്ചായത്തായി പള്ളി പഞ്ചായത്ത് മാറുകയാണ്. ഇന്ന് പള്ളി എന്ന ഗ്രാമത്തിലെ ജനപ്രതിനിധികളുമായി ആശയവിനിമയം നടത്താനുള്ള അവസരവും എനിക്ക് ലഭിച്ചു. ഈ വലിയ നേട്ടത്തിനും വികസന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്കും ജമ്മു കശ്മീരിനെ അഭിനന്ദിക്കുന്നു'' -അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

ജമ്മു കശ്മീരില്‍ ദേശീയ പഞ്ചായത്ത് രാജ് ദിനാഘോഷം ഒരു വലിയ മാറ്റത്തിന് വഴിയൊരുക്കുന്നുവെന്ന് പറഞ്ഞ പ്രധാനമന്ത്രി സംസ്ഥാനത്ത് ജനാധിപത്യം വികേന്ദ്രീകൃത രൂപം കൈവരിച്ചതില്‍ ആഹ്ലാദം പ്രകടിപ്പിച്ചു. ''ജനാധിപത്യമായാലും വികസനത്തിനായുള്ള ദൃഢനിശ്ചയമായാലും, ഇന്ന് ജമ്മു കശ്മീര്‍ ഒരു പുതിയ മാതൃകയാണ് അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. കഴിഞ്ഞ 2-3 വര്‍ഷത്തിനുള്ളില്‍ ജമ്മു കശ്മീരില്‍ വികസനത്തിന്റെ പുതിയ മാതൃകകള്‍ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടു''- പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു. ജമ്മു കശ്മീരില്‍ ഗ്രാമ പഞ്ചായത്ത്, പഞ്ചായത്ത് സമിതി, ഡിഡിസി എന്നീ ത്രിതല പഞ്ചായത്ത് രാജ് സംവിധാനത്തിലേക്ക് ആദ്യമായാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടക്കുന്നത്.

രാജ്യത്തിന്റെ വികസന പുരോഗതിയില്‍ ജമ്മുകശ്മീരിനെ ഉള്‍പ്പെടുത്തുന്നതിനായി സ്വീകരിക്കുന്ന നടപടികളെക്കുറിച്ച് പരാമര്‍ശിച്ച പ്രധാനമന്ത്രി 175 ലധികം കേന്ദ്ര നിയമങ്ങള്‍ സംസ്ഥാനത്ത് ബാധകമാക്കിയതായി അറിയിച്ചു. ഇതിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഗുണഭോക്താക്കള്‍ സംസ്ഥാനത്തെ സ്ത്രീകളും ദരിദ്രരും നിരാലംബരുമായ വിഭാഗങ്ങളാണ്. സംവരണ വ്യവസ്ഥകളിലെ അപാകതകള്‍ നീക്കം ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ചും അദ്ദേഹം സംസാരിച്ചു. 'വാല്‍മീകി സമാജം പതിറ്റാണ്ടുകളായി അവരുടെ കാലില്‍ ബന്ധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന ചങ്ങലകളില്‍ നിന്ന് മോചിതരായി. ഇന്ന് ഓരോ സമുദായത്തിലെയും വരും തലമുറകള്‍ക്ക് അവരുടെ സ്വപ്നങ്ങള്‍ സാക്ഷാത്കരിക്കാനുള്ള സാഹചര്യം വന്നിരിക്കുന്നു. വര്‍ഷങ്ങളായി ജമ്മു കശ്മീരില്‍ സംവരണാനുകൂല്യം ലഭിക്കാത്തവര്‍ക്കും ഇപ്പോള്‍ സംവരണം ലഭിക്കുന്നുണ്ട്''- അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

''ദൂരമോ ഹൃദയങ്ങളോ ഭാഷകളോ ആചാരങ്ങളോ വിഭവങ്ങളോ ആകട്ടെ, അവയുടെ വ്യത്യാസങ്ങളെ ഇല്ലാതാക്കി ഒരുമിക്കുക എന്നതിനാണ് നാം ഇന്ന് പ്രധാന്യം കല്‍പ്പിക്കുന്നത്'' എന്ന് ഏകഭാരതം ശ്രേഷ്ഠ ഭാരതം എന്ന തന്റെ കാഴ്ചപ്പാടു പരാമര്‍ശിച്ച് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

രാജ്യത്തിന്റെ വികസനത്തില്‍ പഞ്ചായത്തുകളുടെ പങ്കിനെക്കുറിച്ച് പരാമര്‍ശിച്ച പ്രധാനമന്ത്രി സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഈ 'അമൃത കാലം' ഇന്ത്യയുടെ സുവര്‍ണ കാലമാണെന്ന് പറഞ്ഞു. ഇക്കാര്യത്തിലുള്ള ദൃഢനിശ്ചയം കൂട്ടായ പരിശ്രമം വഴി സാക്ഷാത്കരിക്കാന്‍ പോകുന്നു. ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും അടിത്തട്ടിലുള്ള ഘടകമായ ഗ്രാമ പഞ്ചായത്തുകളും നിങ്ങള്‍ എല്ലാ സഹപ്രവര്‍ത്തകരും ഇക്കാര്യത്തില്‍ നിര്‍ണായക സംഭാവന നല്‍കുന്നു'' - അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ഗ്രാമവികസനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ പദ്ധതികളുടെയും ആസൂത്രണത്തിലും നടത്തിപ്പിലും പഞ്ചായത്തുകള്‍ നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിക്കണമെന്ന നിലപാടാണ് ഗവണ്മെന്റിന്റേതെന്ന് അദ്ദേഹം ആവര്‍ത്തിച്ച് വ്യക്തമാക്കി. ഇതോടെ ദേശീയ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ കൈവരിക്കുന്നതില്‍ പഞ്ചായത്ത് ഒരു പ്രധാന കണ്ണിയായി മാറുമെന്നും അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു. 2023 ഓഗസ്റ്റ് 15ഓടെ രാജ്യത്തെ ഓരോ ജില്ലകളിലും 75 സരോവറുകള്‍ വീതം ആരംഭിക്കുമെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി പറഞ്ഞു. ഈ സരോവറുകള്‍ക്ക് രക്തസാക്ഷികളുടെയും സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളുടെയും പേര് നല്‍കണമെന്ന് അദ്ദേഹം അഭ്യര്‍ത്ഥിച്ചു. ഗ്രാമ പഞ്ചായത്തുകളുടെ സുതാര്യതയ്ക്കും ശാക്തീകരണത്തിനുമായുള്ള നടപടികളെക്കുറിച്ചും അദ്ദേഹം വിശദീകരിച്ചു. ഇ-ഗ്രാം സ്വരാജ് പോലുള്ള നടപടികള്‍ ആസൂത്രണം മുതല്‍ പണമടയ്ക്കല്‍ വരെയുള്ള നടപടികളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു. പഞ്ചായത്തുകള്‍ക്ക് ഓണ്‍ലൈനായി ഓഡിറ്റ് ചെയ്യപ്പെടാനാകുന്നതിനൊപ്പം എല്ലാ ഗ്രാമസഭകള്‍ക്കും സിറ്റിസണ്‍ ചാര്‍ട്ടര്‍ സംവിധാനം മുഖേന നിരവധി ഉത്തരവാദിത്വങ്ങള്‍ ഏറ്റെടുക്കുന്നതിന് സഭകളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യാം. ഈ സ്ഥാപനങ്ങളിലും തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ നേതൃത്വത്തിലും, പ്രത്യേകിച്ച് ജലവിതരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സ്ഥാപനങ്ങളിലും സ്ത്രീകളുടെ പങ്കുണ്ടാകേണ്ടതി നെക്കുറിച്ചും അദ്ദേഹം എടുത്തുപറഞ്ഞു.

ജൈവ കൃഷി രീതിയിലുള്ള തന്റെ താല്‍പര്യം വ്യക്തമാക്കിയ പ്രധാനമന്ത്രി, ഭൂമിയെയും ഭൂഗര്‍ഭജലത്തെയും ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്നതിനാല്‍ രാജ്യത്തെ രാസവസ്തുക്കളില്‍ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കേണ്ടത് അനിവാര്യമാണെന്ന് വ്യക്തമാക്കി. നമ്മുടെ ഗ്രാമങ്ങള്‍ പ്രകൃതിദത്ത കൃഷിയിലേക്ക് മാറുകയാണെങ്കില്‍ അത് മാനവരാശിക്ക് മുഴുവന്‍ പ്രയോജനകരമായിരിക്കുമെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. പഞ്ചായത്ത് തലത്തില്‍ പ്രകൃതി കൃഷി രീതിയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുള്ള നടപടികള്‍ ആലോചിക്കണമെന്നും ഇക്കാര്യത്തില്‍ യോജിച്ച പരിശ്രമം ആവശ്യമാണെന്നും നരേന്ദ്ര മോദി പറഞ്ഞു. അതുപോലെ ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകള്‍ കൂട്ടായ പരിശ്രമ ത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ പോഷകാഹാരക്കുറവ് നേരിടുന്നതില്‍ നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിക്കുമെന്നും അദ്ദേഹം വ്യക്തമാക്കി. പോഷകാഹാരക്കുറവില്‍ നിന്നും വിളര്‍ച്ച രോഗത്തില്‍ നിന്നും രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളെ രക്ഷിക്കാന്‍ കേന്ദ്രം സ്വീകരിച്ച നടപടികള്‍ സാധാരണക്കാരിലെത്തുന്നതിന് ബോധവല്‍ക്കരണം ആവശ്യമാണ്. സര്‍ക്കാര്‍ പദ്ധതികള്‍ക്ക് കീഴില്‍ അരി നല്‍കുന്നത് ഇപ്പോള്‍ വ്യാപിപ്പിക്കുകയാണ്''- അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

2019 ഓഗസ്റ്റില്‍ ജമ്മു കശ്മീരുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഭരണഘടനാ പരിഷ്‌കാരങ്ങള്‍ അവതരിപ്പിച്ചതുമുതല്‍ ഭരണം ഗണ്യമായി മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും അഭൂതപൂര്‍വമായ വേഗത്തില്‍ മേഖലയിലെ ജനങ്ങളുടെ ജീവിതം സുഗമമാക്കുന്നതിനും വിപുലമായ പരിഷ്‌കാരങ്ങള്‍ കൊണ്ടുവരുന്നതില്‍ സര്‍ക്കാര്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തതും തറക്കല്ലിട്ടതുമായ പദ്ധതികള്‍ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള്‍ ഒരുക്കുന്നതിനും സുഗമമായ സഞ്ചാരം ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും മേഖലയിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യവികസനം ഉറപ്പാക്കുന്നതിനും ഏറെ സഹായകരമാകും.

ചടങ്ങില്‍ 3100 കോടിയിലധികം രൂപ ചെലവഴിച്ച് നിര്‍മിച്ച ബനിഹാല്‍ ഖാസിഗുണ്ട് റോഡ് തുരങ്കം പ്രധാനമന്ത്രി ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു. 8.45 കിലോമീറ്റര്‍ ദൈര്‍ഘ്യമുള്ള ഈ തുരങ്കം ബനിഹാലിനും ഖാസിഗുണ്ടിനും ഇടയിലുള്ള റോഡ് ദൂരം 16 കിലോമീറ്ററും യാത്രാ സമയം ഒന്നര മണിക്കൂറും കുറയ്ക്കും. ഈ ഇരട്ട ട്യൂബ് തുരങ്കത്തില്‍ യാത്രയുടെ ഓരോ ദിശയിലും അറ്റകുറ്റപ്പണികള്‍ക്കും അടിയന്തിര ഒഴിപ്പിക്കലിനുമായി ഓരോ 500 മീറ്ററിലും ഒരു ക്രോസ് പാസേജ് ഉപയോഗിച്ച് ഇരട്ട ട്യൂബുകള്‍ പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ജമ്മു കശ്മീരിലെ വിവിധ പ്രദേശങ്ങള്‍ തമ്മില്‍ എല്ലാ കാലാവസ്ഥയിലും സമ്പര്‍ക്കം നിലനിര്‍ത്താനും ഇരു പ്രദേശങ്ങളെയും കൂടുതല്‍ അടുപ്പിക്കാനും തുരങ്കം സഹായിക്കും.

7500 കോടിയിലധികം രൂപ ചെലവില്‍ നിര്‍മ്മിക്കുന്ന ഡല്‍ഹി-അമൃത്സര്‍ -കത്ര അതിവേഗ പാതയുടെ മൂന്ന് റോഡ് പാക്കേജുകള്‍ക്ക് പ്രധാനമന്ത്രി തറക്കല്ലിട്ടു. അവ 4/6 വരി പ്രവേശന നിയന്ത്രിത ഡല്‍ഹി-കത്ര-അമൃത്സര്‍ എക്‌സ്പ്രസ് വേയുടെ നിര്‍മ്മാണത്തി നുള്ളതാണ്. എന്‍എച്ച് -44 ലെ ബാല്‍സുവ മുതല്‍ ഹിരാനഗറിലെ ഗുര്‍ഹബൈല്‍ദരന്‍ വരെ;  ഗുര്‍ഹബൈല്‍ദരന്‍, ഹിരാനഗര്‍ മുതല്‍ ജാഖ് വരെ, വിജയ്പൂര്‍; ജമ്മു വിമാനത്താവളത്തിലേക്കുള്ള സമ്പര്‍ക്കമുള്ള ജാഖ്, വിജയ്പൂര്‍, കുഞ്ച്വാനി, ജമ്മു എന്നിവയാണ് അവ.

രത്‌ലെ-ക്വാര്‍ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികള്‍ക്കും പ്രധാനമന്ത്രി തറക്കല്ലിട്ടു. കിഷ്ത്വാര്‍ ജില്ലയിലെ ചെനാബ് നദിയില്‍ 5300 കോടി രൂപ ചെലവിലാണ് 850 മെഗാവാട്ട് ശേഷിയുള്ള രത്‌ലെ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി നിര്‍മ്മിക്കുന്നത്. 540 മെഗാവാട്ട് ശേഷിയുള്ള ക്വാര്‍ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതി കിഷ്ത്വാര്‍ ജില്ലയിലെ ചെനാബ് നദിയില്‍ 4500 കോടി രൂപ ചെലവിലാണ് നിര്‍മിക്കുന്നത്. രണ്ട് പദ്ധതികളും ഈ മേഖലയുടെ ഊര്‍ജ്ജ ആവശ്യങ്ങള്‍ നിറവേറ്റുമെന്ന് കരുതാം.

ജമ്മു കശ്മീരില്‍ ജന്‍ ഔഷധി കേന്ദ്രങ്ങളുടെ ശൃംഖല വ്യാപിപ്പിക്കുന്നതിനും കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് മികച്ച ഗുണനിലവാരമുള്ള മരുന്നുകള്‍ ലഭ്യമാക്കുന്നതിനുമായി സ്ഥാപിച്ച 100 ജന്‍ ഔഷധി കേന്ദ്രങ്ങള്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു. പള്ളിയില്‍ അദ്ദേഹം 500 കിലോവാട്ട് സൗരോര്‍ജ്ജ പ്ലാന്റിന്റെ ഉദ്ഘാടനവും നിര്‍വഹിക്കും. പള്ളി രാജ്യത്തെ ആദ്യത്തെ കാര്‍ബണ്‍രഹിത പഞ്ചായത്തായി മാറുമെന്ന് കരുതുന്നു.

ചടങ്ങില്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ഗുണഭോക്താക്കള്‍ക്ക് സ്വാമിത്വ കാര്‍ഡുകള്‍ കൈമാറി. ദേശീയ പഞ്ചായത്ത് രാജ് ദിനം വിവിധ വിഭാഗങ്ങളിലായി നല്‍കുന്ന അവാര്‍ഡ് ജേതാക്കളായ പഞ്ചായത്തുകള്‍ക്ക് അദ്ദേഹം സമ്മാനിച്ചു. ഈ മേഖലയുടെ ഗ്രാമീണ പൈതൃകത്തെ ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഇന്‍ടാക്ക് ഫോട്ടോ ഗാലറി, ഇന്ത്യയില്‍ മികച്ച സ്മാര്‍ട്ട് ഗ്രാമങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് രൂപകല്‍പ്പന ചെയ്ത ഗ്രാമീണ സംരംഭകത്വ അധിഷ്ഠിത മാതൃക നോക്കിയ സ്മാര്‍ട്ട്പുര്‍ എന്നിവയും പ്രധാനമന്ത്രി സന്ദര്‍ശിച്ചു.

ജലസ്രോതസുകളുടെ പുനരുജ്ജീവനം ഉറപ്പുവരുത്തുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ അമൃത് സരോവര്‍ എന്ന പേരിലുള്ള പുതിയ സംരംഭത്തിനും പ്രധാനമന്ത്രി തുടക്കമിട്ടു. ആസാദി കാ അമൃത് മഹോത്സവത്തിന്റെ ഭാഗമായി രാജ്യത്തെ ഓരോ ജില്ലയിലെയും 75 ജലാശയങ്ങള്‍ വീതം വികസിപ്പിക്കുകയും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് പദ്ധതി നടപ്പാക്കുന്നത്.

"പൂർണ്ണ പ്രസംഗം വായിക്കാൻ ഇവിടെ ക്ലിക്ക് ചെയ്യുക

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet

Media Coverage

Ayushman driving big gains in cancer treatment: Lancet
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM’s address at Christmas Celebrations hosted by the Catholic Bishops' Conference of India
December 23, 2024
It is a moment of pride that His Holiness Pope Francis has made His Eminence George Koovakad a Cardinal of the Holy Roman Catholic Church: PM
No matter where they are or what crisis they face, today's India sees it as its duty to bring its citizens to safety: PM
India prioritizes both national interest and human interest in its foreign policy: PM
Our youth have given us the confidence that the dream of a Viksit Bharat will surely be fulfilled: PM
Each one of us has an important role to play in the nation's future: PM

Respected Dignitaries…!

आप सभी को, सभी देशवासियों को और विशेषकर दुनिया भर में उपस्थित ईसाई समुदाय को क्रिसमस की बहुत-बहुत शुभकामनाएं, ‘Merry Christmas’ !!!

अभी तीन-चार दिन पहले मैं अपने साथी भारत सरकार में मंत्री जॉर्ज कुरियन जी के यहां क्रिसमस सेलीब्रेशन में गया था। अब आज आपके बीच उपस्थित होने का आनंद मिल रहा है। Catholic Bishops Conference of India- CBCI का ये आयोजन क्रिसमस की खुशियों में आप सबके साथ जुड़ने का ये अवसर, ये दिन हम सबके लिए यादगार रहने वाला है। ये अवसर इसलिए भी खास है, क्योंकि इसी वर्ष CBCI की स्थापना के 80 वर्ष पूरे हो रहे हैं। मैं इस अवसर पर CBCI और उससे जुड़े सभी लोगों को बहुत-बहुत बधाई देता हूँ।

साथियों,

पिछली बार आप सभी के साथ मुझे प्रधानमंत्री निवास पर क्रिसमस मनाने का अवसर मिला था। अब आज हम सभी CBCI के परिसर में इकट्ठा हुए हैं। मैं पहले भी ईस्टर के दौरान यहाँ Sacred Heart Cathedral Church आ चुका हूं। ये मेरा सौभाग्य है कि मुझे आप सबसे इतना अपनापन मिला है। इतना ही स्नेह मुझे His Holiness Pope Francis से भी मिलता है। इसी साल इटली में G7 समिट के दौरान मुझे His Holiness Pope Francis से मिलने का अवसर मिला था। पिछले 3 वर्षों में ये हमारी दूसरी मुलाकात थी। मैंने उन्हें भारत आने का निमंत्रण भी दिया है। इसी तरह, सितंबर में न्यूयॉर्क दौरे पर कार्डिनल पीट्रो पैरोलिन से भी मेरी मुलाकात हुई थी। ये आध्यात्मिक मुलाक़ात, ये spiritual talks, इनसे जो ऊर्जा मिलती है, वो सेवा के हमारे संकल्प को और मजबूत बनाती है।

साथियों,

अभी मुझे His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड से मिलने का और उन्हें सम्मानित करने का अवसर मिला है। कुछ ही हफ्ते पहले, His Eminence Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को His Holiness Pope Francis ने कार्डिनल की उपाधि से सम्मानित किया है। इस आयोजन में भारत सरकार ने केंद्रीय मंत्री जॉर्ज कुरियन के नेतृत्व में आधिकारिक रूप से एक हाई लेवल डेलिगेशन भी वहां भेजा था। जब भारत का कोई बेटा सफलता की इस ऊंचाई पर पहुंचता है, तो पूरे देश को गर्व होना स्वभाविक है। मैं Cardinal जॉर्ज कुवाकाड को फिर एक बार बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

साथियों,

आज आपके बीच आया हूं तो कितना कुछ याद आ रहा है। मेरे लिए वो बहुत संतोष के क्षण थे, जब हम एक दशक पहले फादर एलेक्सिस प्रेम कुमार को युद्ध-ग्रस्त अफगानिस्तान से सुरक्षित बचाकर वापस लाए थे। वो 8 महीने तक वहां बड़ी विपत्ति में फंसे हुए थे, बंधक बने हुए थे। हमारी सरकार ने उन्हें वहां से निकालने के लिए हर संभव प्रयास किया। अफ़ग़ानिस्तान के उन हालातों में ये कितना मुश्किल रहा होगा, आप अंदाजा लगा सकते हैं। लेकिन, हमें इसमें सफलता मिली। उस समय मैंने उनसे और उनके परिवार के सदस्यों से बात भी की थी। उनकी बातचीत को, उनकी उस खुशी को मैं कभी भूल नहीं सकता। इसी तरह, हमारे फादर टॉम यमन में बंधक बना दिए गए थे। हमारी सरकार ने वहाँ भी पूरी ताकत लगाई, और हम उन्हें वापस घर लेकर आए। मैंने उन्हें भी अपने घर पर आमंत्रित किया था। जब गल्फ देशों में हमारी नर्स बहनें संकट से घिर गई थीं, तो भी पूरा देश उनकी चिंता कर रहा था। उन्हें भी घर वापस लाने का हमारा अथक प्रयास रंग लाया। हमारे लिए ये प्रयास केवल diplomatic missions नहीं थे। ये हमारे लिए एक इमोशनल कमिटमेंट था, ये अपने परिवार के किसी सदस्य को बचाकर लाने का मिशन था। भारत की संतान, दुनिया में कहीं भी हो, किसी भी विपत्ति में हो, आज का भारत, उन्हें हर संकट से बचाकर लाता है, इसे अपना कर्तव्य समझता है।

साथियों,

भारत अपनी विदेश नीति में भी National-interest के साथ-साथ Human-interest को प्राथमिकता देता है। कोरोना के समय पूरी दुनिया ने इसे देखा भी, और महसूस भी किया। कोरोना जैसी इतनी बड़ी pandemic आई, दुनिया के कई देश, जो human rights और मानवता की बड़ी-बड़ी बातें करते हैं, जो इन बातों को diplomatic weapon के रूप में इस्तेमाल करते हैं, जरूरत पड़ने पर वो गरीब और छोटे देशों की मदद से पीछे हट गए। उस समय उन्होंने केवल अपने हितों की चिंता की। लेकिन, भारत ने परमार्थ भाव से अपने सामर्थ्य से भी आगे जाकर कितने ही देशों की मदद की। हमने दुनिया के 150 से ज्यादा देशों में दवाइयाँ पहुंचाईं, कई देशों को वैक्सीन भेजी। इसका पूरी दुनिया पर एक बहुत सकारात्मक असर भी पड़ा। अभी हाल ही में, मैं गयाना दौरे पर गया था, कल मैं कुवैत में था। वहां ज्यादातर लोग भारत की बहुत प्रशंसा कर रहे थे। भारत ने वैक्सीन देकर उनकी मदद की थी, और वो इसका बहुत आभार जता रहे थे। भारत के लिए ऐसी भावना रखने वाला गयाना अकेला देश नहीं है। कई island nations, Pacific nations, Caribbean nations भारत की प्रशंसा करते हैं। भारत की ये भावना, मानवता के लिए हमारा ये समर्पण, ये ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच ही 21वीं सदी की दुनिया को नई ऊंचाई पर ले जाएगी।

Friends,

The teachings of Lord Christ celebrate love, harmony and brotherhood. It is important that we all work to make this spirit stronger. But, it pains my heart when there are attempts to spread violence and cause disruption in society. Just a few days ago, we saw what happened at a Christmas Market in Germany. During Easter in 2019, Churches in Sri Lanka were attacked. I went to Colombo to pay homage to those we lost in the Bombings. It is important to come together and fight such challenges.

Friends,

This Christmas is even more special as you begin the Jubilee Year, which you all know holds special significance. I wish all of you the very best for the various initiatives for the Jubilee Year. This time, for the Jubilee Year, you have picked a theme which revolves around hope. The Holy Bible sees hope as a source of strength and peace. It says: "There is surely a future hope for you, and your hope will not be cut off." We are also guided by hope and positivity. Hope for humanity, Hope for a better world and Hope for peace, progress and prosperity.

साथियों,

बीते 10 साल में हमारे देश में 25 करोड़ लोगों ने गरीबी को परास्त किया है। ये इसलिए हुआ क्योंकि गरीबों में एक उम्मीद जगी, की हां, गरीबी से जंग जीती जा सकती है। बीते 10 साल में भारत 10वें नंबर की इकोनॉमी से 5वें नंबर की इकोनॉमी बन गया। ये इसलिए हुआ क्योंकि हमने खुद पर भरोसा किया, हमने उम्मीद नहीं हारी और इस लक्ष्य को प्राप्त करके दिखाया। भारत की 10 साल की विकास यात्रा ने हमें आने वाले साल और हमारे भविष्य के लिए नई Hope दी है, ढेर सारी नई उम्मीदें दी हैं। 10 साल में हमारे यूथ को वो opportunities मिली हैं, जिनके कारण उनके लिए सफलता का नया रास्ता खुला है। Start-ups से लेकर science तक, sports से entrepreneurship तक आत्मविश्वास से भरे हमारे नौजवान देश को प्रगति के नए रास्ते पर ले जा रहे हैं। हमारे नौजवानों ने हमें ये Confidence दिया है, य़े Hope दी है कि विकसित भारत का सपना पूरा होकर रहेगा। बीते दस सालों में, देश की महिलाओं ने Empowerment की नई गाथाएं लिखी हैं। Entrepreneurship से drones तक, एरो-प्लेन उड़ाने से लेकर Armed Forces की जिम्मेदारियों तक, ऐसा कोई क्षेत्र नहीं, जहां महिलाओं ने अपना परचम ना लहराया हो। दुनिया का कोई भी देश, महिलाओं की तरक्की के बिना आगे नहीं बढ़ सकता। और इसलिए, आज जब हमारी श्रमशक्ति में, Labour Force में, वर्किंग प्रोफेशनल्स में Women Participation बढ़ रहा है, तो इससे भी हमें हमारे भविष्य को लेकर बहुत उम्मीदें मिलती हैं, नई Hope जगती है।

बीते 10 सालों में देश बहुत सारे unexplored या under-explored sectors में आगे बढ़ा है। Mobile Manufacturing हो या semiconductor manufacturing हो, भारत तेजी से पूरे Manufacturing Landscape में अपनी जगह बना रहा है। चाहे टेक्लोलॉजी हो, या फिनटेक हो भारत ना सिर्फ इनसे गरीब को नई शक्ति दे रहा है, बल्कि खुद को दुनिया के Tech Hub के रूप में स्थापित भी कर रहा है। हमारा Infrastructure Building Pace भी अभूतपूर्व है। हम ना सिर्फ हजारों किलोमीटर एक्सप्रेसवे बना रहे हैं, बल्कि अपने गांवों को भी ग्रामीण सड़कों से जोड़ रहे हैं। अच्छे ट्रांसपोर्टेशन के लिए सैकड़ों किलोमीटर के मेट्रो रूट्स बन रहे हैं। भारत की ये सारी उपलब्धियां हमें ये Hope और Optimism देती हैं कि भारत अपने लक्ष्यों को बहुत तेजी से पूरा कर सकता है। और सिर्फ हम ही अपनी उपलब्धियों में इस आशा और विश्वास को नहीं देख रहे हैं, पूरा विश्व भी भारत को इसी Hope और Optimism के साथ देख रहा है।

साथियों,

बाइबल कहती है- Carry each other’s burdens. यानी, हम एक दूसरे की चिंता करें, एक दूसरे के कल्याण की भावना रखें। इसी सोच के साथ हमारे संस्थान और संगठन, समाज सेवा में एक बहुत बड़ी भूमिका निभाते हैं। शिक्षा के क्षेत्र में नए स्कूलों की स्थापना हो, हर वर्ग, हर समाज को शिक्षा के जरिए आगे बढ़ाने के प्रयास हों, स्वास्थ्य के क्षेत्र में सामान्य मानवी की सेवा के संकल्प हों, हम सब इन्हें अपनी ज़िम्मेदारी मानते हैं।

साथियों,

Jesus Christ ने दुनिया को करुणा और निस्वार्थ सेवा का रास्ता दिखाया है। हम क्रिसमस को सेलिब्रेट करते हैं और जीसस को याद करते हैं, ताकि हम इन मूल्यों को अपने जीवन में उतार सकें, अपने कर्तव्यों को हमेशा प्राथमिकता दें। मैं मानता हूँ, ये हमारी व्यक्तिगत ज़िम्मेदारी भी है, सामाजिक दायित्व भी है, और as a nation भी हमारी duty है। आज देश इसी भावना को, ‘सबका साथ, सबका विकास और सबका प्रयास’ के संकल्प के रूप में आगे बढ़ा रहा है। ऐसे कितने ही विषय थे, जिनके बारे में पहले कभी नहीं सोचा गया, लेकिन वो मानवीय दृष्टिकोण से सबसे ज्यादा जरूरी थे। हमने उन्हें हमारी प्राथमिकता बनाया। हमने सरकार को नियमों और औपचारिकताओं से बाहर निकाला। हमने संवेदनशीलता को एक पैरामीटर के रूप में सेट किया। हर गरीब को पक्का घर मिले, हर गाँव में बिजली पहुंचे, लोगों के जीवन से अंधेरा दूर हो, लोगों को पीने के लिए साफ पानी मिले, पैसे के अभाव में कोई इलाज से वंचित न रहे, हमने एक ऐसी संवेदनशील व्यवस्था बनाई जो इस तरह की सर्विस की, इस तरह की गवर्नेंस की गारंटी दे सके।

आप कल्पना कर सकते हैं, जब एक गरीब परिवार को ये गारंटी मिलती हैं तो उसके ऊपर से कितनी बड़ी चिंता का बोझ उतरता है। पीएम आवास योजना का घर जब परिवार की महिला के नाम पर बनाया जाता है, तो उससे महिलाओं को कितनी ताकत मिलती है। हमने तो महिलाओं के सशक्तिकरण के लिए नारीशक्ति वंदन अधिनियम लाकर संसद में भी उनकी ज्यादा भागीदारी सुनिश्चित की है। इसी तरह, आपने देखा होगा, पहले हमारे यहाँ दिव्यांग समाज को कैसी कठिनाइयों का सामना करना पड़ता था। उन्हें ऐसे नाम से बुलाया जाता था, जो हर तरह से मानवीय गरिमा के खिलाफ था। ये एक समाज के रूप में हमारे लिए अफसोस की बात थी। हमारी सरकार ने उस गलती को सुधारा। हमने उन्हें दिव्यांग, ये पहचान देकर के सम्मान का भाव प्रकट किया। आज देश पब्लिक इंफ्रास्ट्रक्चर से लेकर रोजगार तक हर क्षेत्र में दिव्यांगों को प्राथमिकता दे रहा है।

साथियों,

सरकार में संवेदनशीलता देश के आर्थिक विकास के लिए भी उतनी ही जरूरी होती है। जैसे कि, हमारे देश में करीब 3 करोड़ fishermen हैं और fish farmers हैं। लेकिन, इन करोड़ों लोगों के बारे में पहले कभी उस तरह से नहीं सोचा गया। हमने fisheries के लिए अलग से ministry बनाई। मछलीपालकों को किसान क्रेडिट कार्ड जैसी सुविधाएं देना शुरू किया। हमने मत्स्य सम्पदा योजना शुरू की। समंदर में मछलीपालकों की सुरक्षा के लिए कई आधुनिक प्रयास किए गए। इन प्रयासों से करोड़ों लोगों का जीवन भी बदला, और देश की अर्थव्यवस्था को भी बल मिला।

Friends,

From the ramparts of the Red Fort, I had spoken of Sabka Prayas. It means collective effort. Each one of us has an important role to play in the nation’s future. When people come together, we can do wonders. Today, socially conscious Indians are powering many mass movements. Swachh Bharat helped build a cleaner India. It also impacted health outcomes of women and children. Millets or Shree Anna grown by our farmers are being welcomed across our country and the world. People are becoming Vocal for Local, encouraging artisans and industries. एक पेड़ माँ के नाम, meaning ‘A Tree for Mother’ has also become popular among the people. This celebrates Mother Nature as well as our Mother. Many people from the Christian community are also active in these initiatives. I congratulate our youth, including those from the Christian community, for taking the lead in such initiatives. Such collective efforts are important to fulfil the goal of building a Developed India.

साथियों,

मुझे विश्वास है, हम सबके सामूहिक प्रयास हमारे देश को आगे बढ़ाएँगे। विकसित भारत, हम सभी का लक्ष्य है और हमें इसे मिलकर पाना है। ये आने वाली पीढ़ियों के प्रति हमारा दायित्व है कि हम उन्हें एक उज्ज्वल भारत देकर जाएं। मैं एक बार फिर आप सभी को क्रिसमस और जुबली ईयर की बहुत-बहुत बधाई देता हूं, शुभकामनाएं देता हूं।

बहुत-बहुत धन्यवाद।