സ്മാരക നാണയവും സ്റ്റാമ്പും പുറത്തിറക്കി
'' 140 കോടി ഇന്ത്യക്കാരുടെ അഭിലാഷങ്ങളുടെയും സ്വപ്‌നങ്ങളുടെയും പ്രതിഫലനമാണ് പുതിയ പാര്‍ലമെന്റ്''
''ഇന്ത്യയുടെ ദൃഢനിശ്ചയത്തിന്റെ സന്ദേശം ലോകത്തിന് നല്‍കുന്ന നമ്മുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ശ്രീകോവിലാണ് ഇത്''
''ഇന്ത്യ മുന്നോട്ട് പോകുമ്പോള്‍ ലോകവും മുന്നോട്ട് പോകുന്നു''
''പവിത്രമായ ചെങ്കോലിന്റെ അന്തസ്സ് പുനഃസ്ഥാപിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞത് നമ്മുടെ ഭാഗ്യമാണ്. സഭാ നടപടികളില്‍ ചെങ്കോല്‍ നമ്മെ പ്രചോദിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും''
''നമ്മുടെ ജനാധിപത്യമാണ് നമ്മുടെ പ്രചോദനം, നമ്മുടെ ഭരണഘടനയാണ് നമ്മുടെ ദൃഢനിശ്ചയം''
'' നമ്മുടെ പൈതൃകം സംരക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് വികസനത്തിന്റെ പുതിയ മാനങ്ങള്‍ രൂപപ്പെടുത്തുന്ന കാലഘട്ടമാണ് അമൃത കാലം ''
''ഇന്നത്തെ ഇന്ത്യ അടിമത്തത്തിന്റെ മാനസികാവസ്ഥ ഉപേക്ഷിച്ച് കലയുടെ ആ പ്രാചീന മഹത്വത്തെ ആശ്ലേഷിക്കുന്നു. ഈ ഉദ്യമത്തിന്റെ ജീവിക്കുന്ന ഉദാഹരണമാണ് ഈ പുതിയ പാര്‍ലമെന്റ് മന്ദിരം''
''ഈ കെട്ടിടത്തിന്റെ ഓരോ കണികയിലും ഏക ഭാരതം ശ്രേഷ്ഠ ഭാരതം എന്ന ചൈതന്യത്തിന് നാം സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു''
''തൊഴിലാളികളുടെ സംഭാവനകളെ അനശ്വരമാക്കുന്നത് ആദ്യമായി ഈ പുതിയ പാര്‍ലമെന്റിലാണ്''
''ഈ പുതിയ പാര്‍ലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന്റെ ഓരോ ഇഷ്ടികയും ഓരോ ചുവരും ഓരോ കണികയും പാവപ്പെട്ടവരുടെ ക്ഷേമത്തിനായി സമര്‍പ്പിക്കുന്നു'''
''140 കോടി ഇന്ത്യക്കാരുടെ ദൃഢനിശ്ചയമാണ് പുതിയ പാര്‍ലമെന്റിനെ മൂര്‍ത്തമാക്കുന്നത്''

ബഹുമാനപ്പെട്ട ലോക്‌സഭാ സ്പീക്കർ ശ്രീ ഓം ബിർള ജി, രാജ്യസഭാ ഉപാധ്യക്ഷൻ ശ്രീ ഹരിവംശ് ജി, ബഹുമാനപ്പെട്ട പാർലമെന്റ് അംഗങ്ങളേ  എല്ലാ മുതിർന്ന ജനപ്രതിനിധികളേ , വിശിഷ്ടാതിഥികൾ, മറ്റെല്ലാ വിശിഷ്ട വ്യക്തികളേ , എന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട നാട്ടുകാരേ !

ഓരോ രാജ്യത്തിന്റെയും വികസന യാത്രയിൽ എന്നെന്നേക്കുമായി അനശ്വരമാകുന്ന നിമിഷങ്ങളുണ്ട്. ചില ദിനങ്ങൾ  ചരിത്രത്തിന്റെ നെറ്റിയിൽ മായാത്ത കൈയൊപ്പ് ചാർത്തുന്നു. ഇന്ന്, 2023 മെയ് 29, അത്തരത്തിലുള്ള ഒരു ശുഭ വേളയാണ് . സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 75-ാം വാർഷിക വേളയിൽ രാജ്യം ‘അമൃത മഹോത്സവം’ ആഘോഷിക്കുകയാണ്. ഈ ‘അമൃത  മഹോത്സവ’ത്തിൽ ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം സമ്മാനിച്ചാണ് ഇന്ത്യയിലെ ജനങ്ങൾ തങ്ങളുടെ ജനാധിപത്യം സമ്മാനിച്ചത്. രാവിലെ പാർലമെന്റ് മന്ദിര സമുച്ചയത്തിൽ സർവ വിശ്വാസ പ്രാർത്ഥനയും നടന്നു. ഇന്ത്യൻ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഈ സുവർണ നിമിഷത്തിന് ഞാൻ എല്ലാ ജനങ്ങളെയും  അഭിനന്ദിക്കുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കളേ,

ഇത് വെറുമൊരു കെട്ടിടമല്ല. 140 കോടി ഇന്ത്യക്കാരുടെ ആഗ്രഹങ്ങളുടെയും സ്വപ്നങ്ങളുടെയും പ്രതിഫലനമാണിത്. ഇന്ത്യയുടെ ഉറച്ച തീരുമാനത്തിന്റെ സന്ദേശം ലോകത്തിന് നൽകുന്ന നമ്മുടെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ക്ഷേത്രമാണിത്. പദ്ധതികളെ യാഥാർത്ഥ്യവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന കണ്ണിയായി ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം  തെളിയും. ഈ പുതിയ കെട്ടിടം നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളുടെ സ്വപ്നങ്ങൾ സാക്ഷാത്കരിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു മാധ്യമമായി വർത്തിക്കും. ഈ പുതിയ കെട്ടിടം 'ആത്മനിർഭർ ഭാരത്' ന്റെ ഉദയത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കും. വികസിത ഇന്ത്യയുടെ അഭിലാഷങ്ങളുടെ സാക്ഷാത്കാരത്തിന് ഈ പുതിയ കെട്ടിടം സാക്ഷ്യം വഹിക്കും. ഈ പുതിയ കെട്ടിടം ആധുനികവും പുരാതനവുമായ സഹവർത്തിത്വത്തിന്റെ ഉത്തമ പ്രതിരൂപം കൂടിയാണ്. 

സുഹൃത്തുക്കൾ,

പുതിയ വഴികളിലൂടെ മാത്രമേ പുതിയ മാതൃകകൾ  സ്ഥാപിക്കാൻ കഴിയൂ. ഇന്ന്, ഒരു പുതിയ ഇന്ത്യ പുതിയ ലക്ഷ്യങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുകയും പുതിയ പാതകൾ രൂപപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരു പുതിയ ഉത്സാഹവും പുതിയ അഭിനിവേശവുമുണ്ട്. ഒരു പുതിയ യാത്രയും പുതിയ കാഴ്ചപ്പാടുമുണ്ട്. ദിശ പുതിയതാണ്, കാഴ്ച പുതിയതാണ്. ദൃഢനിശ്ചയം പുതിയതാണ്, ആത്മവിശ്വാസം പുതിയതാണ്. ഇന്ന്, ലോകം മുഴുവൻ ഒരിക്കൽ കൂടി ഇന്ത്യയെ, ഇന്ത്യയുടെ നിശ്ചയദാർഢ്യത്തെയും, ഇന്ത്യൻ ജനതയുടെ വീര്യത്തെയും, ഇന്ത്യൻ ജനതയുടെ ആത്മാവിനെയും, ബഹുമാനത്തോടും പ്രതീക്ഷയോടും കൂടി നോക്കുകയാണ്. ഇന്ത്യ പുരോഗമിക്കുമ്പോൾ ലോകം പുരോഗമിക്കുന്നു. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം ഇന്ത്യയുടെ വികസനം മാത്രമല്ല, ആഗോള പുരോഗതിയുടെ ആഹ്വാനത്തെ പ്രതിധ്വനിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഈ ചരിത്ര സന്ദർഭത്തിൽ, പാർലമെന്റിന്റെ ഈ പുതിയ മന്ദിരത്തിൽ കുറച്ച് കാലം മുമ്പ് വിശുദ്ധ ചെങ്കോലും  സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്. മഹത്തായ ചോള സാമ്രാജ്യത്തിലെ കടമയുടെയും സേവനത്തിന്റെയും ദേശീയതയുടെയും പാതയുടെ പ്രതീകമായി ചെങ്കോൽ  കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. രാജാജിയുടെയും അധീനത്തിലെ ഋഷിമാരുടെയും നേതൃത്വത്തിൽ അധികാര കൈമാറ്റത്തിന്റെ പ്രതീകമായി ഈ ചെങ്കോൽ മാറി. വിശേഷാൽ തമിഴ്‌നാട്ടിൽ നിന്ന് എത്തിയ അദീനത്തിലെ സന്യാസിമാർ ഇന്ന് രാവിലെ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിൽ നമ്മെ  അനുഗ്രഹിക്കാനായി സന്നിഹിതരായിരുന്നു. ഞാൻ അവരെ വീണ്ടും ആദരവോടെ വണങ്ങുന്നു. അവരുടെ മാർഗനിർദേശപ്രകാരം ലോകസഭയിൽ ഈ വിശുദ്ധ ചെങ്കോൽ സ്ഥാപിച്ചു. സമീപകാലത്ത്, മാധ്യമങ്ങൾ അതിന്റെ ചരിത്രവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ധാരാളം വിവരങ്ങൾ പങ്കിട്ടു. അതിന്റെ വിശദാംശങ്ങളിലേക്ക് കടക്കാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല. എന്നാൽ ഈ വിശുദ്ധ ചെങ്കോലിന്റെ  മഹത്വവും അന്തസ്സും വീണ്ടെടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞത് ഞങ്ങളുടെ ഭാഗ്യമാണെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. ഈ പാർലമെന്റ് ഹൗസിൽ നടപടിക്രമങ്ങൾ ആരംഭിക്കുമ്പോഴെല്ലാം, ഈ ചെങ്കോൽ നമുക്കെല്ലാവർക്കും പ്രചോദനമായിക്കൊണ്ടേയിരിക്കും.

സുഹൃത്തുക്കളെ ,

ഇന്ത്യ ഒരു ജനാധിപത്യ രാഷ്ട്രം മാത്രമല്ല, ജനാധിപത്യത്തിന്റെ മാതാവ് കൂടിയാണ്. ഇന്ന് ഇന്ത്യ ആഗോള ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന അടിത്തറയാണ്. ജനാധിപത്യം നമുക്ക് ഒരു സംവിധാനം മാത്രമല്ല; അതൊരു സംസ്കാരമാണ്, ആശയമാണ്, പാരമ്പര്യമാണ്. സഭകളുടെയും സമിതികളുടെയും ജനാധിപത്യ ആശയങ്ങൾ നമ്മുടെ വേദങ്ങൾ നമ്മെ പഠിപ്പിക്കുന്നു. മഹാഭാരതം പോലുള്ള ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ 'ഗണങ്ങളുടെയും' റിപ്പബ്ലിക്കുകളുടെയും സമ്പ്രദായം പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നു. വൈശാലി പോലുള്ള റിപ്പബ്ലിക്കുകളിലൂടെയാണ് നമ്മൾ ജീവിച്ചത്. ഭഗവാൻ ബസവേശ്വരന്റെ ‘അനുഭവ മണ്ഡപം’ ഞങ്ങൾ അഭിമാനമായി കണക്കാക്കുന്നു. തമിഴ്നാട്ടിൽ നിന്ന് കണ്ടെടുത്ത എ.ഡി.900-ലെ ലിഖിതം ഇന്നും എല്ലാവരേയും അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്നു. നമ്മുടെ ജനാധിപത്യമാണ് നമ്മുടെ പ്രചോദനം, നമ്മുടെ ഭരണഘടനയാണ് നമ്മുടെ ദൃഢനിശ്ചയം. ഈ പ്രചോദനത്തിന്റെയും പ്രമേയത്തിന്റെയും ഏറ്റവും മികച്ച പ്രതിനിധിയാണ് നമ്മുടെ പാർലമെന്റ്. ശതേ നിപദ്യ-മാനസ്യ ചരതി ചരതോ ഭാഗഃ ചരിവേതി, ചരിവേതി- ചരിവേതി എന്ന രൂപത്തിൽ രാജ്യം പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന സമ്പന്നമായ സംസ്കാരത്തെ ഈ പാർലമെന്റ് പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. നിർത്തുന്നവന്റെ ഭാഗ്യവും നിലയ്ക്കുന്നു എന്നർത്ഥം. എന്നാൽ മുന്നോട്ട് പോകുന്നവൻ, അവന്റെ വിധി മുന്നോട്ട് നീങ്ങുന്നു, പുതിയ ഉയരങ്ങൾ തൊടുന്നു. അതിനാൽ, ഒരാൾ മുന്നോട്ട് പോകണം. അടിമത്തത്തിന് ശേഷം ഒരുപാട് നഷ്ടപ്പെട്ടതിന് ശേഷമാണ് നമ്മുടെ ഇന്ത്യ പുതിയ യാത്ര ആരംഭിച്ചത്. നിരവധി കയറ്റിറക്കങ്ങളിലൂടെ, വെല്ലുവിളികളെ അതിജീവിച്ച്, ഇപ്പോൾ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ‘അമൃത് കാല’ത്തിലേക്ക് കടന്ന ആ യാത്ര. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഈ ‘അമൃത് കാല് ’ പൈതൃകം കാത്തുസൂക്ഷിച്ചുകൊണ്ട് വികസനത്തിന്റെ പുതിയ മാനങ്ങള് രൂപപ്പെടുത്താനുള്ള ‘അമൃത് കാല് ’ ആണ്. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഈ ‘അമൃത് കാല് ’ രാജ്യത്തിന് പുതിയ ദിശാബോധം നല് കാനുള്ള ‘അമൃത് കാല് ’ ആണ്. അനന്തമായ സ്വപ്നങ്ങളും അസംഖ്യം അഭിലാഷങ്ങളും പൂർത്തീകരിക്കാനുള്ള ‘അമൃത കാലമാണ് ’ ആണ് സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഈ ‘അമൃത കാലം ’. ഈ ‘അമൃത കാലത്തിന്റെ ’ വിളി ഇതാണ് --

मुक्त मातृभूमि को नवीन मान चाहिए।

नवीन पर्व के लिए, नवीन प्राण चाहिए।

मुक्त गीत हो रहा, नवीन राग चाहिए।

नवीन पर्व के लिए, नवीन प्राण चाहिए।

(സ്വതന്ത്ര മാതൃഭൂമി പുതിയ മൂല്യങ്ങൾക്ക് അർഹമാണ്.

പുതിയ പെരുന്നാളിന് നമുക്ക് പുതിയ ചൈതന്യങ്ങൾ വേണം.

ഒരു പുതിയ ഗാനം ആലപിക്കുന്നതിനാൽ, നമുക്ക് ഒരു പുതിയ ഈണം ആവശ്യമാണ്.

പുതിയ ഉത്സവത്തിന്, നമുക്ക്  പുതിയ ഉത്സാഹം   ആവശ്യമാണ്.)

അതുകൊണ്ട്, ഇന്ത്യയുടെ ഭാവി ശോഭനമാക്കാൻ പോകുന്ന ഈ ജോലിസ്ഥലവും അതുപോലെ തന്നെ നവീനവും ആധുനികവുമാകണം. 

സുഹൃത്തുക്കളേ 

ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും സമ്പന്നവും മഹത്തായതുമായ രാഷ്ട്രങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ ഇന്ത്യയെ കണക്കാക്കിയിരുന്ന ഒരു കാലമുണ്ടായിരുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ നഗരങ്ങൾ മുതൽ കൊട്ടാരങ്ങൾ വരെയും ഇന്ത്യയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങൾ മുതൽ ശിൽപങ്ങൾ വരെയും ഇന്ത്യയുടെ വാസ്തുവിദ്യ ഇന്ത്യയുടെ വൈദഗ്ധ്യം പ്രഖ്യാപിച്ചു. സിന്ധു നാഗരികതയുടെ നഗരാസൂത്രണം മുതൽ മൗര്യ തൂണുകളും സ്തൂപങ്ങളും വരെ, ചോളന്മാർ നിർമ്മിച്ച ഗംഭീരമായ ക്ഷേത്രങ്ങൾ മുതൽ ജലസംഭരണികളും വലിയ അണക്കെട്ടുകളും വരെ, ഇന്ത്യയുടെ ചാതുര്യം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സഞ്ചാരികളെ വിസ്മയിപ്പിച്ചു. എന്നാൽ നൂറുകണക്കിന് വർഷത്തെ അടിമത്തം നമ്മിൽ നിന്ന് ഈ അഭിമാനം എടുത്തുകളഞ്ഞു. മറ്റ് രാജ്യങ്ങളിലെ നിർമ്മാണങ്ങളിൽ ഞങ്ങൾ ആകൃഷ്ടരാകാൻ തുടങ്ങിയ ഒരു കാലവും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പുതിയ ഇന്ത്യ, ഉയർന്ന ചൈതന്യം നിറഞ്ഞ ഇന്ത്യ, അടിമത്തത്തിന്റെ ആ ചിന്താഗതി ഉപേക്ഷിക്കുകയാണ്. പുരാതന കാലത്തെ മഹത്തായ ആ പ്രവാഹത്തെ ഇന്ന് ഭാരതം വീണ്ടും തന്നിലേക്ക് തിരിയുകയാണ്. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം ഈ ശ്രമത്തിന്റെ ജീവിക്കുന്ന പ്രതീകമായി മാറി. ഇന്ന് ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനും പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിൽ അഭിമാനം കൊള്ളുന്നു. ഈ കെട്ടിടത്തിന് പൈതൃകവും വാസ്തുവിദ്യയും ഉണ്ട്. ഈ കെട്ടിടത്തിൽ കലയും വൈദഗ്ധ്യവുമുണ്ട്. അതിൽ ഭരണഘടനയുടെ ശബ്ദത്തോടൊപ്പം സംസ്‌കാരവുമുണ്ട്.

ദേശീയ പക്ഷിയായ മയിലിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ലോക്‌സഭയുടെ ഉൾവശം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. രാജ്യസഭയുടെ ഉൾഭാഗം ദേശീയ പുഷ്പമായ താമരയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്. നമ്മുടെ ദേശീയ വൃക്ഷമായ ആൽമരവും പാർലമെന്റ് വളപ്പിൽ ഉണ്ട്. ഈ പുതിയ കെട്ടിടം നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളുടെ വൈവിധ്യത്തെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു. രാജസ്ഥാനിൽ നിന്ന് കൊണ്ടുവന്ന കരിങ്കല്ലും മണൽക്കല്ലുമാണ് ഇതിൽ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്. മരപ്പണി മഹാരാഷ്ട്രയിൽ നിന്നുള്ളതാണ്. യുപിയിലെ ബദോഹിയിലെ കരകൗശല വിദഗ്ധർ കൈകൊണ്ട് പരവതാനി നെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഒരു തരത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, ഈ കെട്ടിടത്തിന്റെ ഓരോ കണികയിലും 'ഏക ഭാരതം , ശ്രേഷ്ഠ ഭാരതം' എന്നതിന്റെ ചൈതന്യം നമുക്ക് കാണാം.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

പാർലമെന്റിന്റെ പഴയ കെട്ടിടത്തിൽ എല്ലാവർക്കും തങ്ങളുടെ  ജോലി നിർവഹിക്കാൻ എത്ര ബുദ്ധിമുട്ടായിരുന്നുവെന്ന് നമുക്കെല്ലാവർക്കും അറിയാം. സാങ്കേതിക വിദ്യയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും ഇരിപ്പിട ക്രമീകരണത്തിലും പ്രശ്‌നങ്ങളുണ്ടായി. കഴിഞ്ഞ രണ്ടര പതിറ്റാണ്ടായി പുതിയ പാർലമെന്റ് കെട്ടിടത്തിന്റെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ച് രാജ്യം തുടർച്ചയായി ചർച്ച ചെയ്യുകയായിരുന്നു. കൂടാതെ, സമീപഭാവിയിൽ സീറ്റുകളുടെ എണ്ണം കൂടുകയും പാർലമെന്റ് അംഗങ്ങളുടെ എണ്ണം വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ ആളുകൾ എവിടെ ഇരിക്കും എന്നതും നാം പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

അതിനാൽ പാർലമെന്റിന്  പുതിയ കെട്ടിടം നിർമിക്കേണ്ടത് കാലഘട്ടത്തിന്റെ ആവശ്യമാണ്. ഈ മഹത്തായ കെട്ടിടം ആധുനിക സൗകര്യങ്ങളാൽ സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നതിൽ ഞാൻ സന്തോഷിക്കുന്നു. നിങ്ങൾക്ക് കാണാനാകുന്നതുപോലെ, ഈ നിമിഷത്തിലും സൂര്യപ്രകാശം നേരിട്ട് ഈ ഹാളിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നു. വൈദ്യുതി ഉപഭോഗം പരമാവധി കുറയ്ക്കാനും അത്യാധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യയുള്ള ഗാഡ്‌ജെറ്റുകൾ എല്ലായിടത്തും ഉണ്ടെന്നും ഉറപ്പാക്കാൻ പൂർണ്ണ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്. 

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഇന്ന് രാവിലെ, ഈ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന്റെ നിർമ്മാണത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ഒരു കൂട്ടം തൊഴിലാളികളെ കാണാൻ എനിക്ക് അവസരം ലഭിച്ചു. ഈ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം ഏകദേശം 60,000 തൊഴിലാളികൾക്ക് തൊഴിൽ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. അവർ തങ്ങളുടെ വിയർപ്പും കഠിനാധ്വാനവും ഈ പുതിയ നിർമിതിയുടെ നിർമ്മാണത്തിൽ ചെലവഴിച്ചു. അവരുടെ അധ്വാനത്തെ ആദരിക്കുന്നതിനായി പാർലമെന്റിൽ ഒരു സമർപ്പിത ഡിജിറ്റൽ ഗാലറി സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതിൽ എനിക്ക് സന്തോഷമുണ്ട്, ഇത് ഒരുപക്ഷേ ലോകത്ത് ഇത്തരത്തിലുള്ള ആദ്യത്തേതാണ്. ഇപ്പോൾ പാർലമെന്റ് നിർമ്മാണത്തിലും അവരുടെ സംഭാവന അനശ്വരമായി.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഏതെങ്കിലും വിദഗ്ധൻ കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷങ്ങളെ വിലയിരുത്തുകയാണെങ്കിൽ, ഈ ഒമ്പത് വർഷം ഇന്ത്യയിലെ പുതിയ നിർമ്മാണങ്ങളെക്കുറിച്ചും പാവപ്പെട്ടവരുടെ ക്ഷേമത്തെക്കുറിച്ചും ഉള്ളതാണെന്ന് അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തും. ഇന്ന്, പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന്റെ നിർമ്മാണത്തിൽ നമുക്ക്   അഭിമാനിക്കാം.  കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷത്തിനിടെ പാവപ്പെട്ടവർക്കായി നാല് കോടി വീടുകൾ നിർമ്മിച്ചതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്. ഈ പ്രൗഢഗംഭീരമായ കെട്ടിടം നോക്കി നാം തലയുയർത്തിപ്പിടിക്കുമ്പോൾ, കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷത്തിനിടെ 11 കോടി ശൗചാലയങ്ങൾ നിർമ്മിച്ച്, സ്ത്രീകളുടെ അന്തസ്സ് സംരക്ഷിക്കുകയും അവരെ തലയുയർത്തിപ്പിടിക്കുകയും ചെയ്തതിൽ ഞാനും സംതൃപ്തനാണ്. ഇന്ന് ഈ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിലെ  സൗകര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുമ്പോൾ, കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഗ്രാമങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് 400,000 കിലോമീറ്ററിലധികം റോഡുകൾ നാം  നിർമ്മിച്ചതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്. ഈ പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ കെട്ടിടം കാണുമ്പോൾ സന്തോഷം തോന്നുമ്പോൾ, ഓരോ തുള്ളി വെള്ളവും സംരക്ഷിക്കാൻ 50,000-ത്തിലധികം ‘അമൃത സരോവറുകൾ’ (ജലസംഭരണികൾ) നിർമ്മിച്ചതിൽ എനിക്ക് സംതൃപ്തിയുണ്ട്. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിൽ നാം  ലോക്‌സഭയും രാജ്യസഭയും ആഘോഷിക്കുകയും സന്തോഷിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, രാജ്യത്ത് 30,000-ത്തിലധികം പുതിയ പഞ്ചായത്ത് ഭവനുകൾ (വില്ലേജ് കൗൺസിൽ കെട്ടിടങ്ങൾ) നിർമ്മിച്ചതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്. മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, പഞ്ചായത്ത് ഭവനുകൾ മുതൽ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം വരെ, നമ്മുടെ സമർപ്പണം അതേപടി നിലനിൽക്കുന്നു, നമ്മുടെ പ്രചോദനം മാറ്റമില്ലാതെ തുടരുന്നു.

സുഹൃത്തുക്കൾ,

ഏതെങ്കിലും വിദഗ്ധൻ കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷങ്ങളെ വിലയിരുത്തുകയാണെങ്കിൽ, ഈ ഒമ്പത് വർഷം ഇന്ത്യയിലെ പുതിയ നിർമ്മാണങ്ങളെക്കുറിച്ചും പാവപ്പെട്ടവരുടെ ക്ഷേമത്തെക്കുറിച്ചും ഉള്ളതാണെന്ന് അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തും. ഇന്ന്, പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന്റെ നിർമ്മാണത്തിൽ ഞങ്ങൾ അഭിമാനിക്കുന്നു, എന്നാൽ കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷത്തിനിടെ പാവപ്പെട്ടവർക്കായി നാല് കോടി വീടുകൾ നിർമ്മിച്ചതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്. ഈ പ്രൗഢഗംഭീരമായ കെട്ടിടം നോക്കി തലയുയർത്തിപ്പിടിക്കുമ്പോൾ, കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷത്തിനിടെ 11 കോടി ശൗചാലയങ്ങൾ നിർമ്മിച്ച്, സ്ത്രീകളുടെ അന്തസ്സ് സംരക്ഷിക്കുകയും അവരെ തലയുയർത്തിപ്പിടിക്കുകയും ചെയ്തതിൽ ഞാനും സംതൃപ്തനാണ്. ഇന്ന് ഈ പാർലമെന്റ് ഹൗസിലെ സൗകര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുമ്പോൾ, കഴിഞ്ഞ ഒമ്പത് വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഗ്രാമങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് 400,000 കിലോമീറ്ററിലധികം റോഡുകൾ ഞങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്. ഈ പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ കെട്ടിടം കാണുമ്പോൾ സന്തോഷം തോന്നുമ്പോൾ, ഓരോ തുള്ളി വെള്ളവും സംരക്ഷിക്കാൻ 50,000-ത്തിലധികം ‘അമൃത് സരോവറുകൾ’ (ജലസംഭരണികൾ) നിർമ്മിച്ചതിൽ എനിക്ക് സംതൃപ്തിയുണ്ട്. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിൽ ഞങ്ങൾ ലോക്‌സഭയും രാജ്യസഭയും ആഘോഷിക്കുകയും സന്തോഷിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, രാജ്യത്ത് 30,000-ത്തിലധികം പുതിയ പഞ്ചായത്ത് ഭവനുകൾ (വില്ലേജ് കൗൺസിൽ കെട്ടിടങ്ങൾ) നിർമ്മിച്ചതിൽ ഞാൻ സംതൃപ്തനാണ്. മറ്റൊരു വിധത്തിൽ പറഞ്ഞാൽ, പഞ്ചായത്ത് ഭവനുകൾ മുതൽ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം വരെ, നമ്മുടെ സമർപ്പണം അതേപടി നിലനിൽക്കുന്നു, നമ്മുടെ പ്രചോദനം മാറ്റമില്ലാതെ തുടരുന്നു. 

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ആഗസ്ത് 15ന് ചുവപ്പു കോട്ടയുടെ  കൊത്തളത്തിൽ നിന്ന് രാജ്യത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുമ്പോൾ 'ഇതാണ് സമയം, ശരിയായ സമയം' എന്ന് ഞാൻ പറഞ്ഞത് നിങ്ങൾ ഓർക്കുന്നുണ്ടാകും. ഓരോ രാജ്യത്തിന്റെയും ചരിത്രത്തിൽ രാജ്യത്തിന്റെ അവബോധം നിലനിൽക്കുന്ന ഒരു കാലഘട്ടമുണ്ട്. വീണ്ടും ഉണർന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് മുമ്പുള്ള 25 വർഷങ്ങൾ, അതായത് 1947 വരെ, സമാനമായ ഒരു കാലഘട്ടം സംഭവിച്ചു. ഗാന്ധിജിയുടെ നിസ്സഹകരണ പ്രസ്ഥാനം രാജ്യത്തിനാകെ ആത്മവിശ്വാസം പകർന്നു. ഗാന്ധിജി ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനെയും സ്വയം ഭരണത്തിനുള്ള ദൃഢനിശ്ചയവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായി ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനും ആത്മാർത്ഥമായി സ്വയം സമർപ്പിച്ച സമയമായിരുന്നു അത്, 1947 ലെ ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൽ അതിന്റെ അനന്തരഫലത്തിന് ഞങ്ങൾ സാക്ഷ്യം വഹിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ഈ ‘അമൃത് കാൾ’ ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു സുപ്രധാന നാഴികക്കല്ല് കൂടിയാണ്. ഇനി 25 വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഇന്ത്യ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 100 വർഷം ആഘോഷിക്കും. 25 വർഷത്തെ ‘അമൃത
 കാലഘട്ടവും നമുക്ക് മുന്നിലുണ്ട്. ഈ 25 വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിച്ച് ഇന്ത്യയെ ഒരു വികസിത രാഷ്ട്രമാക്കി മാറ്റുകയാണ് ഞങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം. ലക്ഷ്യം അതിമോഹമാണ്, പാത വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞതാണ്, എന്നാൽ ഓരോ പൗരനും പൂർണ്ണഹൃദയത്തോടെ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമാണ്, പുതിയ സംരംഭങ്ങൾ എടുക്കുക, പുതിയ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുക, ഒരു പുതിയ ചലനം സ്വീകരിക്കുക. ഇന്ത്യക്കാരുടെ വിശ്വാസം ഇന്ത്യയിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നതല്ല എന്നതിന് ചരിത്രം സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു. നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള പോരാട്ടം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പല രാജ്യങ്ങളിലും ഒരു പുതിയ അവബോധം ജ്വലിപ്പിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള ഞങ്ങളുടെ പോരാട്ടത്തിലൂടെ, ഇന്ത്യ സ്വാതന്ത്ര്യം നേടുക മാത്രമല്ല, സ്വാതന്ത്ര്യത്തിലേക്കുള്ള പാതയിൽ നിരവധി രാജ്യങ്ങളെ പ്രചോദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇന്ത്യയുടെ വിശ്വാസം മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുടെ വിശ്വാസത്തെ പിന്തുണച്ചു. അതിനാൽ, ഇന്ത്യയെപ്പോലെ വൈവിധ്യമാർന്ന ഒരു രാജ്യം, അതിന്റെ വിശാലമായ ജനസംഖ്യയും നിരവധി വെല്ലുവിളികളും, ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ മുന്നോട്ട് പോകുമ്പോൾ, അത് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നിരവധി രാജ്യങ്ങൾക്ക് പ്രചോദനമായി വർത്തിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ ഓരോ വിജയവും വരും നാളുകളിൽ ലോകത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ വിവിധ രാജ്യങ്ങളുടെ വിജയത്തിന്റെ പ്രതീകമായി, പ്രചോദനത്തിന് കാരണമാകും. ഇന്ന് ഇന്ത്യ അതിവേഗം ദാരിദ്ര്യം തുടച്ചുനീക്കുകയാണെങ്കിൽ, അത് ദാരിദ്ര്യത്തെ മറികടക്കാൻ പല രാജ്യങ്ങൾക്കും പ്രചോദനം നൽകുന്നു. വികസിത ഇന്ത്യക്കായുള്ള ദൃഢനിശ്ചയം   മറ്റ് പല രാജ്യങ്ങൾക്കും ശക്തി സ്രോതസ്സായി മാറും. അതിനാൽ ഇന്ത്യയുടെ ഉത്തരവാദിത്തം കൂടുതൽ വലുതാകുന്നു. 

സുഹൃത്തുക്കളേ 

സ്വയം വിശ്വസിക്കുക എന്നതാണ് വിജയത്തിന്റെ ആദ്യ വ്യവസ്ഥ. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം ആ വിശ്വാസത്തെ പുതിയ ഉയരങ്ങളിലേക്ക് ഉയർത്തും. ഒരു വികസിത ഇന്ത്യ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിൽ നമുക്കെല്ലാവർക്കും പ്രചോദനത്തിന്റെ ഉറവിടമായി ഇത് വർത്തിക്കും. ഈ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം ഓരോ ഇന്ത്യക്കാരനിലും കർത്തവ്യബോധം ഉണർത്തും. ഈ പാർലമെന്റിൽ ഇരിക്കുന്ന പ്രതിനിധികൾ നവോന്മേഷത്തോടെ ജനാധിപത്യത്തിന് പുതിയ ദിശാബോധം നൽകാൻ ശ്രമിക്കുമെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. "രാഷ്ട്രം ആദ്യം " -ഇദം രാഷ്‌ട്രേ ഇദം ന മമ്മ എന്ന മനോഭാവത്തോടെ നാം മുന്നോട്ട് പോകണം. നാം നമ്മുടെ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾക്ക് മുൻഗണന നൽകണം -- കർത്തവ്യമേവ കർത്തവ്യം, അകൃത്യം ന കർത്തവ്യം. എല്ലാറ്റിനുമുപരിയായി നാം നമ്മുടെ കടമകൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കണം. നമ്മുടെ പെരുമാറ്റത്തിലൂടെ നാം ഒരു മാതൃക കാണിക്കണം --- യദ്യദാ-ചരതി ശ്രേഷ്ഠഃ തത്തദേവ ഇതരോ ജനഃ നാം സ്വയം മെച്ചപ്പെടുത്തലിനായി നിരന്തരം പരിശ്രമിക്കണം --- ഉത്സാഹം . നാം നമ്മുടെ സ്വന്തം പാത സൃഷ്ടിക്കണം -- അപ്പ ദീപോ ഭവ: നാം സ്വയം അച്ചടക്കം പാലിക്കണം, ആത്മപരിശോധന നടത്തണം, ആത്മസംയമനം പാലിക്കണം --- തപസോം ഹി പരമ നാസ്തി, തപസ വിന്ദതേ. ജനങ്ങളുടെ ക്ഷേമം നമ്മുടെ ജീവിത മന്ത്രമാക്കണം --- ലോകഹിതം മമ കരണീയം. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിൽ നാം നമ്മുടെ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ സത്യസന്ധതയോടെ നിറവേറ്റുമ്പോൾ, രാജ്യത്തെ പൗരന്മാർക്കും പുതിയ പ്രചോദനം ലഭിക്കും.

സുഹൃത്തുക്കളേ ,

ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യത്തിന് പുത്തൻ ഊർജവും ശക്തിയും നൽകും. നമ്മുടെ തൊഴിലാളികൾ തങ്ങളുടെ കഠിനാധ്വാനവും വിയർപ്പും കൊണ്ട് ഈ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തെ ഗംഭീരമാക്കിയിരിക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ, നമ്മുടെ സമർപ്പണത്തോടെ അതിനെ കൂടുതൽ ദൈവികമാക്കുക എന്നത് നമ്മുടെ എല്ലാ പാർലമെന്റംഗങ്ങളുടെയും ഉത്തരവാദിത്തമാണ്. ഒരു രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിൽ, 140 കോടി ഇന്ത്യക്കാരുടെയും ദൃഢനിശ്ചയമാണ് ഈ പുതിയ പാർലമെന്റിന്റെ ജീവശക്തി. ഇവിടെ എടുക്കുന്ന ഓരോ തീരുമാനവും വരും നൂറ്റാണ്ടുകളെ രൂപപ്പെടുത്തുകയും അലങ്കരിക്കുകയും ചെയ്യും. ഇവിടെ എടുക്കുന്ന ഓരോ തീരുമാനവും വരും തലമുറയെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതാണ്. ഇവിടെ എടുക്കുന്ന ഓരോ തീരുമാനവും ഇന്ത്യയുടെ ശോഭനമായ ഭാവിക്ക് അടിത്തറയിടും. ഇവിടെയാണ് ദരിദ്രർ, ദലിതർ, പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങൾ, ആദിവാസി സമൂഹങ്ങൾ, ദിവ്യാംഗങ്ങൾ, എല്ലാ അവശത അനുഭവിക്കുന്ന കുടുംബങ്ങളുടെയും ശാക്തീകരണത്തിലേക്കുള്ള പാത കടന്നുപോകുന്നത്. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന്റെ ഓരോ ഇഷ്ടികയും ഓരോ മതിലും പാവപ്പെട്ടവരുടെ ക്ഷേമത്തിനായി സമർപ്പിക്കപ്പെട്ടതാണ്. അടുത്ത 25 വർഷത്തിനുള്ളിൽ, ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിൽ നടപ്പിലാക്കുന്ന പുതിയ നിയമങ്ങൾ ഇന്ത്യയെ ഒരു വികസിത രാഷ്ട്രമാക്കി മാറ്റും. ഈ പാർലമെന്റിൽ നടപ്പിലാക്കിയ നിയമങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലെ ദാരിദ്ര്യ നിർമ്മാർജ്ജനത്തിന് സഹായിക്കും. ഈ പാർലമെന്റിൽ നടപ്പിലാക്കിയ നിയമങ്ങൾ യുവാക്കൾക്ക് പുതിയ അവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും സ്ത്രീകളെ ശാക്തീകരിക്കുകയും ചെയ്യും. ഈ പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരം ഒരു പുതിയ ഇന്ത്യ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള അടിത്തറയായി പ്രവർത്തിക്കുമെന്ന് ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. നയം, നീതി, സത്യം, അന്തസ്സ്, കടമ എന്നിവയുടെ തത്വങ്ങൾ മുറുകെപ്പിടിക്കുന്ന സമ്പന്നവും ശക്തവും വികസിതവുമായ ഇന്ത്യയായിരിക്കും അത്. പുതിയ പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന്റെ ഉദ്ഘാടന വേളയിൽ ഇന്ത്യയിലെ എല്ലാ പൗരന്മാർക്കും ഞാൻ ഹൃദയംഗമമായ അഭിനന്ദനങ്ങൾ അറിയിക്കുന്നു. നന്ദി!

Explore More
78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം

ജനപ്രിയ പ്രസംഗങ്ങൾ

78-ാം സ്വാതന്ത്ര്യ ദിനത്തില്‍ ചുവപ്പ് കോട്ടയില്‍ നിന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി നടത്തിയ പ്രസംഗം
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।