ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ್ ಭಾರತ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಡಿಸೈನ್ (ಎಬಿಸಿಡಿ) ಮತ್ತು ಸಮುನ್ನತಿ – ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ ಉದ್ಘಾಟನೆ
ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ 7 ವಿಷಯ ಆಧರಿಸಿದ 7 ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಅನಾವರಣ
ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಅಂಚೆಚೀಟಿ ಬಿಡುಗಡೆ
"ಭಾರತದ ಕಲೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನವು, ರಾಷ್ಟ್ರದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ರೋಮಾಂಚಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ"
“ಪುಸ್ತಕಗಳು ಪ್ರಪಂಚದ ಕಿಟಕಿಗಳಂತೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಕಲೆಯು ಮಾನವನ ಮನಸ್ಸಿನ ದೊಡ್ಡ ಪಯಣವಾಗಿದೆ"
"ಮಾನವ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಆಂತರಿಕ ಆತ್ಮದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅತ್ಯಗತ್ಯ"
"ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ್ ಭಾರತ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಡಿಸೈನ್ ಭಾರತದ ಅನನ್ಯ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪದ ಕರಕುಶಲಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ವೇದಿಕೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ"
"ದೆಹಲಿ, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ, ಮುಂಬೈ, ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ವಾರಾಣಸಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಈ ನಗರಗಳನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ"
"ಕಲೆ, ರುಚಿ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಮಾನಾರ್ಥಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ"
ಭಾರತೀಯ ಕಲೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸ ವಸ್ತುಪ್ರದರ್ಶನ((ಐಎಎಡಿಬಿ)ವು ದೆಹಲಿಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪೀಠಿಕೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
“ಪುಸ್ತಕಗಳು ವಿಶಅವದ ಕಿಟಕಿಗಳಂತೆ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಕಲೆಯು ಮಾನವ ಮನಸ್ಸಿನ ಮಹಾನ್ ಪಯಣವಾಗಿದೆ” ಎಂದು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಬಣ್ಣಿಸಿದರು.

ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತರಿರುವ ನನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ ಶ್ರೀ ಜಿ. ಕಿಶನ್ ರೆಡ್ಡಿ ಜೀ, ಅರ್ಜುನ್ ರಾಮ್ ಮೇಘವಾಲ್ ಜೀ, ಮೀನಾಕ್ಷಿ ಲೇಖಿ ಜೀ, ಡಯಾನಾ ಕೆಲ್ಲಾಗ್ ಜೀ, ವಿಶ್ವದ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳ ಅತಿಥಿಗಳು, ಕಲಾ ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಸ್ನೇಹಿತರು, ಮಹಿಳೆಯರೇ ಮತ್ತು ಮಹನೀಯರೇ!

ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯ ಈ ಅಂಗಳವು ಸ್ವತಃ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೋಟೆ ಕೇವಲ ಕಟ್ಟಡವಲ್ಲ; ಇದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಮೊದಲು ಮತ್ತು ನಂತರ ಹಲವಾರು ತಲೆಮಾರುಗಳು ಕಳೆದಿವೆ, ಆದರೆ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯು ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಅಳಿಸಲಾಗದು. ಈ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾದ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಗೆ ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ನಾವು ಹೃತ್ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತೇವೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಷ್ಟ್ರವು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅದು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅದರ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಈ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಕಲೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಿಂದ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜಧಾನಿ ದೆಹಲಿ ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ 'ಇಂಡಿಯಾ ಆರ್ಟ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್ ಅಂಡ್ ಡಿಸೈನ್ ಬಿನಾಲೆ' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಅನೇಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ. ನಾನು ಇಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಮಂಟಪಗಳನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೆ ಮತ್ತು ತಡವಾಗಿ ಬಂದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ನಿಮ್ಮ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸುತ್ತೇನೆ. ನೋಡಲು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಯೋಗ್ಯವಾದ ಅನೇಕ ವಿಷಯಗಳಿವೆ, ನಾನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರಲು ತಡವಾಗಿದೆ. ಮತ್ತು ನಾನು 2-3 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಬೇಕಾಯಿತು. ಈ ಮಂಟಪಗಳಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣಗಳು ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆ ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಸಂಪರ್ಕವಿದೆ. ಈ ಯಶಸ್ವಿ ಅನಾವರಣಕ್ಕಾಗಿ ನಾನು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಚಿವಾಲಯ, ಅದರ ಎಲ್ಲಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಭಾಗವಹಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರನ್ನೂ ಅಭಿನಂದಿಸುತ್ತೇನೆ. ಪುಸ್ತಕವು ಜಗತ್ತನ್ನು ನೋಡಲು ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕಿಟಕಿ ಇದ್ದಂತೆ ಎಂದು ಇಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಕಲೆಯು ಮಾನವ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಹೆದ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಾನು ನಂಬುತ್ತೇನೆ.

 

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಭಾರತವು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ರಾಷ್ಟ್ರ. ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಕಥೆಗಳು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದ ಸಮಯವಿತ್ತು. ಇಂದಿಗೂ, ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನ ಪರಂಪರೆಯು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂದು ದೇಶವು 'ಪರಂಪರೆಯ ಹೆಮ್ಮೆ' ಎಂಬ ಮನೋಭಾವದೊಂದಿಗೆ ಆ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತಿದೆ. ಇಂದು, ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಸ್ವಾಭಿಮಾನದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೇದಾರನಾಥ ಮತ್ತು ಕಾಶಿಯಂತಹ ನಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಮಹಾಕಾಲ್ ಮಹಾಲೋಕದ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲಿ, 'ಆಜಾದಿ ಕಾ ಅಮೃತಕಾಲ್'ನಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿಗೆ ಹೊಸ ಆಯಾಮಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಕಡೆಗೆ ದೃಢವಾದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಈ ಬಿನಾಲೆ ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಘಟನೆಗೆ ಮೊದಲು, ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿಯೇ ನಡೆಯಿತು ಎಂದು ನಾವು ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಆಗಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳ ಉತ್ಸವವನ್ನು ಸಹ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸಾಂಸ್ಥಿಕಗೊಳಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕು. ವೆನಿಸ್ ನ ಬಿನಾಲೆಗಳು, ಸಾವೊ ಪಾಲೊ, ಸಿಂಗಾಪುರ, ಸಿಡ್ನಿ, ಶಾರ್ಜಾ ಮತ್ತು ದುಬೈ ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ನ ಕಲಾ ಮೇಳಗಳಂತಹ ಭಾರತದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಬೇಕೆಂದು ನಾವು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ. ಮತ್ತು ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇಂದು ಮಾನವ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಭಾವವು ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ, ಅವರ ಸಮಾಜವು ರೊಬೊಟಿಕ್ ಆಗಬೇಕೆಂದು ಯಾರೂ ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ರೋಬೋಟ್ ಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಬಾರದು, ಆದರೆ ಮನುಷ್ಯರು. ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕಾಗಿ, ಭಾವನೆಗಳು ಬೇಕು, ಭರವಸೆ ಬೇಕು, ಸದ್ಭಾವನೆ ಬೇಕು, ಉತ್ಸಾಹ ಬೇಕು, ಹುರುಪು ಬೇಕು. ಭರವಸೆ ಮತ್ತು ಹತಾಶೆಯ ನಡುವೆ ಬದುಕಲು ನಮಗೆ ಮಾರ್ಗಗಳು ಬೇಕು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಮೂಲಕ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳಿಗಾಗಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಬಹಳ ವೇಗವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಂತಹ ವಿಷಯಗಳು ಮಾನವರ ಆಂತರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಉತ್ತಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.

ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಈ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು, 'ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಡಿಸೈನ್' ಅನ್ನು ಸಹ ಇಂದು ಉದ್ಘಾಟಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಕೇಂದ್ರವು ಭಾರತದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಮತ್ತು ಅಪರೂಪದ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸಕರನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಹೊಸತನವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ವಿನ್ಯಾಸ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ನಲ್ಲಿಯೂ ಪ್ರವೀಣರಾಗುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಎಷ್ಟು ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವರು ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಛಾಪು ಮೂಡಿಸಬಹುದು.

 

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಭಾರತದ 5 ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯೂ ಒಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ. ದೆಹಲಿ ಮತ್ತು ಕೋಲ್ಕತಾ, ಮುಂಬೈ, ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುವ ಈ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು ಈ ನಗರಗಳನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಕಲೆಯನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಲು ನವೀನ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತವೆ. ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಮುಂದಿನ 7 ದಿನಗಳವರೆಗೆ 7 ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದೀರಿ. ಇದರಲ್ಲಿ, ನಾವು 'ದೇಶಜ್ ಭಾರತ್ ವಿನ್ಯಾಸ' (ದೇಶೀಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳು) ಮತ್ತು 'ಸಮತ್ವ' ಎಂಬ ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಒಂದು ಮಿಷನ್ ಆಗಿ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಬೇಕಾಗಿದೆ. ದೇಶೀಯ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಶ್ರೀಮಂತಗೊಳಿಸಲು, ಇದು ನಮ್ಮ ಯುವಕರಿಗೆ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಯ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಸಮತ್ವ ವಿಷಯವು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳೆಯರ ಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲತೆ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಹೊಸ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ನಂಬುತ್ತೇನೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಕಲೆ, ಅಭಿರುಚಿ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಮಾನಾರ್ಥಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ - ಅಂದರೆ, ಮಾನವರು ಮತ್ತು ಇತರ ಜೀವಿಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಕಲೆ. ಅಂದರೆ, ಮಲಗುವ, ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿಸುವ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು ಸ್ವಾಭಾವಿಕ. ಆದರೆ, ಕಲೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತವು ಮಾನವ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಪರಿಮಳವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಶೇಷಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ, ಇಲ್ಲಿ, ಜೀವನದ ವಿಭಿನ್ನ ಅಗತ್ಯಗಳು, ವಿಭಿನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಚಾತುಷಷ್ಠಿ ಕಲಾ ಅಥವಾ 64 ಕಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯಗಳು, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಗಾಯನವು ಕಲೆಯ ರೂಪಗಳಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ, 'ಉಡಕ್-ವಾದ್ಯಂ' ನಂತಹ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳಿವೆ. ಅಂದರೆ ನೀರಿನ ಅಲೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ನೀರಿನ ವಾದ್ಯಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ. ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪರಿಮಳಗಳು ಅಥವಾ ಸುಗಂಧ ದ್ರವ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ನಮ್ಮಲ್ಲಿ 'ಗಂಧ-ಯುಕ್ತಿ' ಕಲೆ ಇದೆ. ದಂತಕವಚ ಮತ್ತು ಕೆತ್ತನೆಗಾಗಿ 'ತಕ್ಷಕರ್ಮ' ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಸೂತಿ ಮತ್ತು ನೇಯ್ಗೆಯ ಜಟಿಲತೆಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಕಲೆ 'ಸುಚಿವನ್-ಕರ್ಮಣಿ'. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಪ್ರಾಚೀನ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ನೋಡುವ ಮೂಲಕ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನೀವು ಊಹಿಸಬಹುದು. ಮಸ್ಲಿನ್ ಎಂಬ ಇಡೀ ಬಟ್ಟೆಯ ತುಂಡನ್ನು ಉಂಗುರದ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಂದರೆ ಇದು ಶಕ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಕೆತ್ತನೆ ಮತ್ತು ದಂತಕವಚದ ಕೆಲಸವೂ ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಿಕ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಖಡ್ಗಗಳು, ಗುರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಈಟಿಗಳಂತಹ ಯುದ್ಧ-ಸಂಬಂಧಿತ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಅದ್ಭುತ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಸಹ ಕಾಣಬಹುದು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಕೆಲವು ಜನರು ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತನ ಮಂಥನ ನಡೆಸಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ, ಕುದುರೆಗಳು, ನಾಯಿಗಳು, ಎತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಹಸುಗಳಂತಹ ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೇಲೆ ಆಭರಣಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಆಭರಣಗಳಲ್ಲಿನ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲಿನ ಕಲೆ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾಗಿತ್ತು. ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ ಇತ್ತು. ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ದೈಹಿಕ ನೋವು ಉಂಟಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು. ಅಂದರೆ, ನಾವು ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸಮಗ್ರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೆ, ಅದು ಎಷ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ!

 

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಅನೇಕ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ಇದು ಭಾರತದ ಪ್ರಾಚೀನ ಇತಿಹಾಸವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ನಾವು ಭಾರತದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೂಲೆಯಲ್ಲೂ ಅದರ ಕುರುಹುಗಳನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ನನ್ನ ಕ್ಷೇತ್ರವಾದ ಕಾಶಿ ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ. ಕಾಶಿಯನ್ನು ಅಳಿಸಲಾಗದು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಕಾಶಿ ಗಂಗಾನದಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಕಲೆಗಳ ಶಾಶ್ವತ ಹರಿವಿನ ಭೂಮಿಯಾಗಿದೆ. ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶಿವನು ಕಾಶಿಯ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಗಳು, ಈ ಕರಕುಶಲ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮಾನವ ನಾಗರಿಕತೆಗೆ ಶಕ್ತಿಯ ಹರಿವಿನಂತೆ. ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿದೆ; ಪ್ರಜ್ಞೆ ನಾಶವಾಗಲಾರದು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕಾಶಿ ಕೂಡ ನಾಶವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ, ಭಾರತದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ನೋಡಲು ಮತ್ತು ಅನುಭವಿಸಲು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಜನರಿಗೆ ನಾವು ಹೊಸದನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದೇವೆ. ನಾವು ಗಂಗಾ ವಿಲಾಸ್ ಕ್ರೂಸಸ್ ಅನ್ನು ಓಡಿಸಿದೆವು, ಅದು ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಕಾಶಿಯಿಂದ ಅಸ್ಸಾಂಗೆ ಗಂಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರೂಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕರೆದೊಯ್ಯಿತು. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಅನೇಕ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬಂದಿದ್ದರು. ಇದು ಸುಮಾರು 45-50 ದಿನಗಳ ಪ್ರಯಾಣವಾಗಿತ್ತು. ಒಂದೇ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಗಂಗಾ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಅನೇಕ ನಗರಗಳು, ಹಳ್ಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಮಾನವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯೂ ನದಿಗಳ ದಡದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿದೆ. ಒಮ್ಮೆ ನದಿಯ ದಡಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದರೆ, ಜೀವನದ ಆಳವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ದೊಡ್ಡ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಮತ್ತು ಇದೇ ಕಲ್ಪನೆಯೊಂದಿಗೆ ನಾವು ಗಂಗಾ ಕ್ರೂಸ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದೇವೆ.

 

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಕಲೆಯ ರೂಪ ಏನೇ ಇರಲಿ, ಅದು ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿಯೂ, ನಾನು ನೋಡಿದ ವಿಷಯಗಳಿಂದ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅಂಶವು ಕಲೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಅದರ ಹೊರಗೆ ಒಂದೇ ಒಂದು ವಸ್ತುವೂ ಇಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕಲೆ ಅದರ ಪಾತ್ರವು ಪ್ರಕೃತಿ ಪರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪರ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಪರವಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜನರು ವಿಶ್ವದ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ನದಿ ತೀರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಅಂತಹ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ದೇಶದಲ್ಲಿ, ಈ ನದಿಯ ಮುಂಭಾಗ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿವೆ. ಭಾರತವು ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನದಿಗಳ ದಡದಲ್ಲಿ ಘಟ್ಟಗಳ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಮ್ಮ ಅನೇಕ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆಗಳು ಈ ಘಾಟ್ ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ಅಂತೆಯೇ, ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಾವಿಗಳು, ಸರೋವರ ಮತ್ತು ಮೆಟ್ಟಿಲು ಬಾವಿಗಳ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿತ್ತು. ಅದು ಗುಜರಾತ್ ನ ರಾಣಿ ಕಿ ವಾವ್ ಆಗಿರಲಿ, ಅಥವಾ ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಯಾಗಿರಲಿ, ಇಂದಿಗೂ ನೀವು ಅನೇಕ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಬಾವಿಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಮತ್ತು ರಾಣಿ ಕಿ ವಾವ್ ನ ವಿಶೇಷತೆಯೆಂದರೆ ಇದು ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿದ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ಆ ಕಾಲದ ಜನರು ಕಲಾ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಗೆ ಯೋಚಿಸಿರಬಹುದು! ಅಂದರೆ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ನೀರು ಸಂಗ್ರಹ ಬಿಂದುಗಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ನೋಡಿ! ಇದು ಮೆಗಾ ಅದ್ಭುತಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲ. ಅಂತೆಯೇ, ಭಾರತದ ಹಳೆಯ ಕೋಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಕೋಟೆಗಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಜನರನ್ನು ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೋಟೆಯು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಾನು ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಿಂಧುದುರ್ಗದಲ್ಲಿದ್ದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರದೊಳಗೆ ದೊಡ್ಡ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿಮ್ಮಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಜೈಸಲ್ಮೇರ್ ನ ಪಟ್ವಾನ್ ಕಿ ಹವೇಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿರಬಹುದು! ಐದು ಭವನಗಳ ಈ ಗುಂಪನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಹವಾನಿಯಂತ್ರಣದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪರಿಸರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸುಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು. ಅಂದರೆ ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಭಾರತದ ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಿಂದ ಬಹಳಷ್ಟು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಕಲಿಯಲು ಅವಕಾಶವಿದೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಕಲೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮಾನವ ನಾಗರಿಕತೆಗೆ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಏಕತೆಯ ಮೂಲಗಳಾಗಿವೆ. ನಾವು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದ್ದೇವೆ, ಆದರೆ ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ನಮ್ಮನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಂಧಿಸುತ್ತದೆ. ನಾನು ಕೇವಲ ಕೋಟೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ. 1-2 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಾನು ಬುಂದೇಲ್ ಖಂಡ್ ಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೊಂದಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ, ಝಾನ್ಸಿ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ನಾನು ಅಲ್ಲಿನ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದೆ ಮತ್ತು ಕೋಟೆ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕಾಗಿ ಬುಂದೇಲ್ ಖಂಡ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕೆಂದು ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರು ಎಲ್ಲಾ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದರು. ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನಾ ದಾಖಲೆಯು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಆಶ್ಚರ್ಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಬುಂದೇಲ್ ಖಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ, ಝಾನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಹತ್ತಿರದ ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕೋಟೆಗಳ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆ ಇದೆ. ಅಂದರೆ, ಅದು ತುಂಬಾ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದೆ! ನಮ್ಮ ಲಲಿತಕಲಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಕಲಾ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿದರೆ ಅದು ಉತ್ತಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆಗ ಮಾತ್ರ ನಮ್ಮ ಪೂರ್ವಜರು ಏನನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಮೂಲ ಯಾವುದು ಎಂದು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಅದರ ಮೂಲವು 'ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ತಾಯಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಭಾರತದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಸಂಪ್ರದಾಯ! ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಆಲೋಚನೆಗಳ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ತನ್ನದೇ ಆದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಮಾತ್ರ ಕಲೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ಸಂವಾದದ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದೊಂದಿಗೆ, ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಪ್ರವರ್ಧಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇಂದಿಗೂ, ನಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರವು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವಾಗ, ನಾವು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತೇವೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತೇವೆ. ದೇಶದ ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಜಿ -20 ಅನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಾವು ಈ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ್ದೇವೆ.

 

 

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಭಾರತವು 'ಸಬ್ ಸ್ಕರ್' ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯಿಂದ ಬದುಕುವ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ, ನಾವು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ಮನಸ್ಥಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಸ್ವಂತಿಕೆಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಲ್ಲದೆ ಬದುಕುವುದಿಲ್ಲ. ನಾವು ಬಂಧುತ್ವ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ನಂಬುವ ಜನರು. ನಾವು ಸ್ವಯಂ ಬದಲು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವ ಜನರು. ಇಂದು, ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತಿರುವಾಗ, ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದೆ. ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಇಡೀ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಗತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವಂತೆಯೇ, ನಮ್ಮ 'ಆತ್ಮನಿರ್ಭರ ಭಾರತ್' ದೃಷ್ಟಿಕೋನವು ಇಡೀ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ತರುವಂತೆಯೇ, ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪುನರುಜ್ಜೀವನವು ಭಾರತದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಉತ್ತೇಜನಕ್ಕೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ವಿಶ್ವದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳು ಅದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ. ನಾವು ಯೋಗದಂತಹ ನಮ್ಮ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇಂದು ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಇದರಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

ಆಧುನಿಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮಾನದಂಡಗಳ ಮೇಲೆ ಆಯುರ್ವೇದವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ನಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನಗಳೊಂದಿಗೆ ನಾವು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಅದರ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ನಮ್ಮ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸುಸ್ಥಿರ ಜೀವನಶೈಲಿಗಾಗಿ ನಾವು ಹೊಸ ಆಯ್ಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ಇಂದು, ಮಿಷನ್ ಲೈಫ್ ನಂತಹ ಅಭಿಯಾನಗಳ ಮೂಲಕ, ಇಡೀ ಜಗತ್ತು ಉತ್ತಮ ಭವಿಷ್ಯದ ಭರವಸೆಯ ಕಿರಣವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಕಲೆ, ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಬಲವಾದಷ್ಟೂ ಅದು ಇಡೀ ಮಾನವಕುಲಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಸ್ನೇಹಿತರೇ,

ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರದಿಂದ ಮಾತ್ರ ನಾಗರಿಕತೆಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ, ಅವರೊಂದಿಗಿನ ನಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ದೇಶಗಳು ಒಗ್ಗೂಡುವುದರೊಂದಿಗೆ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಬೇಕೆಂದು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಈ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆರಂಭವೆಂದು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನನಗೆ ವಿಶ್ವಾಸವಿದೆ. ಆ ಉತ್ಸಾಹದಲ್ಲಿ, ನಿಮ್ಮೆಲ್ಲರಿಗೂ ತುಂಬಾ ಧನ್ಯವಾದಗಳು! ಮತ್ತು ಇದು ಮಾರ್ಚ್ ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ನಿಮಗೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಭೆಗಳು, ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಮಗಿರುವ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಒಂದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ನೋಡಲು ಇಡೀ ದಿನವನ್ನು ಕಳೆಯುವಂತೆ ನಾನು ದೇಶವಾಸಿಗಳನ್ನು ವಿನಂತಿಸುತ್ತೇನೆ.

 ತುಂಬ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.

 

Explore More
78ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಿಂದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣದ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ

ಜನಪ್ರಿಯ ಭಾಷಣಗಳು

78ನೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಿಂದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಶ್ರೀ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣದ ಕನ್ನಡ ಅನುವಾದ
Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase

Media Coverage

Modi blends diplomacy with India’s cultural showcase
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text Of Prime Minister Narendra Modi addresses BJP Karyakartas at Party Headquarters
November 23, 2024
Today, Maharashtra has witnessed the triumph of development, good governance, and genuine social justice: PM Modi to BJP Karyakartas
The people of Maharashtra have given the BJP many more seats than the Congress and its allies combined, says PM Modi at BJP HQ
Maharashtra has broken all records. It is the biggest win for any party or pre-poll alliance in the last 50 years, says PM Modi
‘Ek Hain Toh Safe Hain’ has become the 'maha-mantra' of the country, says PM Modi while addressing the BJP Karyakartas at party HQ
Maharashtra has become sixth state in the country that has given mandate to BJP for third consecutive time: PM Modi

जो लोग महाराष्ट्र से परिचित होंगे, उन्हें पता होगा, तो वहां पर जब जय भवानी कहते हैं तो जय शिवाजी का बुलंद नारा लगता है।

जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...जय भवानी...

आज हम यहां पर एक और ऐतिहासिक महाविजय का उत्सव मनाने के लिए इकट्ठा हुए हैं। आज महाराष्ट्र में विकासवाद की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सुशासन की जीत हुई है। महाराष्ट्र में सच्चे सामाजिक न्याय की विजय हुई है। और साथियों, आज महाराष्ट्र में झूठ, छल, फरेब बुरी तरह हारा है, विभाजनकारी ताकतें हारी हैं। आज नेगेटिव पॉलिटिक्स की हार हुई है। आज परिवारवाद की हार हुई है। आज महाराष्ट्र ने विकसित भारत के संकल्प को और मज़बूत किया है। मैं देशभर के भाजपा के, NDA के सभी कार्यकर्ताओं को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, उन सबका अभिनंदन करता हूं। मैं श्री एकनाथ शिंदे जी, मेरे परम मित्र देवेंद्र फडणवीस जी, भाई अजित पवार जी, उन सबकी की भी भूरि-भूरि प्रशंसा करता हूं।

साथियों,

आज देश के अनेक राज्यों में उपचुनाव के भी नतीजे आए हैं। नड्डा जी ने विस्तार से बताया है, इसलिए मैं विस्तार में नहीं जा रहा हूं। लोकसभा की भी हमारी एक सीट और बढ़ गई है। यूपी, उत्तराखंड और राजस्थान ने भाजपा को जमकर समर्थन दिया है। असम के लोगों ने भाजपा पर फिर एक बार भरोसा जताया है। मध्य प्रदेश में भी हमें सफलता मिली है। बिहार में भी एनडीए का समर्थन बढ़ा है। ये दिखाता है कि देश अब सिर्फ और सिर्फ विकास चाहता है। मैं महाराष्ट्र के मतदाताओं का, हमारे युवाओं का, विशेषकर माताओं-बहनों का, किसान भाई-बहनों का, देश की जनता का आदरपूर्वक नमन करता हूं।

साथियों,

मैं झारखंड की जनता को भी नमन करता हूं। झारखंड के तेज विकास के लिए हम अब और ज्यादा मेहनत से काम करेंगे। और इसमें भाजपा का एक-एक कार्यकर्ता अपना हर प्रयास करेगा।

साथियों,

छत्रपति शिवाजी महाराजांच्या // महाराष्ट्राने // आज दाखवून दिले// तुष्टीकरणाचा सामना // कसा करायच। छत्रपति शिवाजी महाराज, शाहुजी महाराज, महात्मा फुले-सावित्रीबाई फुले, बाबासाहेब आंबेडकर, वीर सावरकर, बाला साहेब ठाकरे, ऐसे महान व्यक्तित्वों की धरती ने इस बार पुराने सारे रिकॉर्ड तोड़ दिए। और साथियों, बीते 50 साल में किसी भी पार्टी या किसी प्री-पोल अलायंस के लिए ये सबसे बड़ी जीत है। और एक महत्वपूर्ण बात मैं बताता हूं। ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा के नेतृत्व में किसी गठबंधन को लगातार महाराष्ट्र ने आशीर्वाद दिए हैं, विजयी बनाया है। और ये लगातार तीसरी बार है, जब भाजपा महाराष्ट्र में सबसे बड़ी पार्टी बनकर उभरी है।

साथियों,

ये निश्चित रूप से ऐतिहासिक है। ये भाजपा के गवर्नंस मॉडल पर मुहर है। अकेले भाजपा को ही, कांग्रेस और उसके सभी सहयोगियों से कहीं अधिक सीटें महाराष्ट्र के लोगों ने दी हैं। ये दिखाता है कि जब सुशासन की बात आती है, तो देश सिर्फ और सिर्फ भाजपा पर और NDA पर ही भरोसा करता है। साथियों, एक और बात है जो आपको और खुश कर देगी। महाराष्ट्र देश का छठा राज्य है, जिसने भाजपा को लगातार 3 बार जनादेश दिया है। इससे पहले गोवा, गुजरात, छत्तीसगढ़, हरियाणा, और मध्य प्रदेश में हम लगातार तीन बार जीत चुके हैं। बिहार में भी NDA को 3 बार से ज्यादा बार लगातार जनादेश मिला है। और 60 साल के बाद आपने मुझे तीसरी बार मौका दिया, ये तो है ही। ये जनता का हमारे सुशासन के मॉडल पर विश्वास है औऱ इस विश्वास को बनाए रखने में हम कोई कोर कसर बाकी नहीं रखेंगे।

साथियों,

मैं आज महाराष्ट्र की जनता-जनार्दन का विशेष अभिनंदन करना चाहता हूं। लगातार तीसरी बार स्थिरता को चुनना ये महाराष्ट्र के लोगों की सूझबूझ को दिखाता है। हां, बीच में जैसा अभी नड्डा जी ने विस्तार से कहा था, कुछ लोगों ने धोखा करके अस्थिरता पैदा करने की कोशिश की, लेकिन महाराष्ट्र ने उनको नकार दिया है। और उस पाप की सजा मौका मिलते ही दे दी है। महाराष्ट्र इस देश के लिए एक तरह से बहुत महत्वपूर्ण ग्रोथ इंजन है, इसलिए महाराष्ट्र के लोगों ने जो जनादेश दिया है, वो विकसित भारत के लिए बहुत बड़ा आधार बनेगा, वो विकसित भारत के संकल्प की सिद्धि का आधार बनेगा।



साथियों,

हरियाणा के बाद महाराष्ट्र के चुनाव का भी सबसे बड़ा संदेश है- एकजुटता। एक हैं, तो सेफ हैं- ये आज देश का महामंत्र बन चुका है। कांग्रेस और उसके ecosystem ने सोचा था कि संविधान के नाम पर झूठ बोलकर, आरक्षण के नाम पर झूठ बोलकर, SC/ST/OBC को छोटे-छोटे समूहों में बांट देंगे। वो सोच रहे थे बिखर जाएंगे। कांग्रेस और उसके साथियों की इस साजिश को महाराष्ट्र ने सिरे से खारिज कर दिया है। महाराष्ट्र ने डंके की चोट पर कहा है- एक हैं, तो सेफ हैं। एक हैं तो सेफ हैं के भाव ने जाति, धर्म, भाषा और क्षेत्र के नाम पर लड़ाने वालों को सबक सिखाया है, सजा की है। आदिवासी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, ओबीसी भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, मेरे दलित भाई-बहनों ने भी भाजपा-NDA को वोट दिया, समाज के हर वर्ग ने भाजपा-NDA को वोट दिया। ये कांग्रेस और इंडी-गठबंधन के उस पूरे इकोसिस्टम की सोच पर करारा प्रहार है, जो समाज को बांटने का एजेंडा चला रहे थे।

साथियों,

महाराष्ट्र ने NDA को इसलिए भी प्रचंड जनादेश दिया है, क्योंकि हम विकास और विरासत, दोनों को साथ लेकर चलते हैं। महाराष्ट्र की धरती पर इतनी विभूतियां जन्मी हैं। बीजेपी और मेरे लिए छत्रपति शिवाजी महाराज आराध्य पुरुष हैं। धर्मवीर छत्रपति संभाजी महाराज हमारी प्रेरणा हैं। हमने हमेशा बाबा साहब आंबेडकर, महात्मा फुले-सावित्री बाई फुले, इनके सामाजिक न्याय के विचार को माना है। यही हमारे आचार में है, यही हमारे व्यवहार में है।

साथियों,

लोगों ने मराठी भाषा के प्रति भी हमारा प्रेम देखा है। कांग्रेस को वर्षों तक मराठी भाषा की सेवा का मौका मिला, लेकिन इन लोगों ने इसके लिए कुछ नहीं किया। हमारी सरकार ने मराठी को Classical Language का दर्जा दिया। मातृ भाषा का सम्मान, संस्कृतियों का सम्मान और इतिहास का सम्मान हमारे संस्कार में है, हमारे स्वभाव में है। और मैं तो हमेशा कहता हूं, मातृभाषा का सम्मान मतलब अपनी मां का सम्मान। और इसीलिए मैंने विकसित भारत के निर्माण के लिए लालकिले की प्राचीर से पंच प्राणों की बात की। हमने इसमें विरासत पर गर्व को भी शामिल किया। जब भारत विकास भी और विरासत भी का संकल्प लेता है, तो पूरी दुनिया इसे देखती है। आज विश्व हमारी संस्कृति का सम्मान करता है, क्योंकि हम इसका सम्मान करते हैं। अब अगले पांच साल में महाराष्ट्र विकास भी विरासत भी के इसी मंत्र के साथ तेज गति से आगे बढ़ेगा।

साथियों,

इंडी वाले देश के बदले मिजाज को नहीं समझ पा रहे हैं। ये लोग सच्चाई को स्वीकार करना ही नहीं चाहते। ये लोग आज भी भारत के सामान्य वोटर के विवेक को कम करके आंकते हैं। देश का वोटर, देश का मतदाता अस्थिरता नहीं चाहता। देश का वोटर, नेशन फर्स्ट की भावना के साथ है। जो कुर्सी फर्स्ट का सपना देखते हैं, उन्हें देश का वोटर पसंद नहीं करता।

साथियों,

देश के हर राज्य का वोटर, दूसरे राज्यों की सरकारों का भी आकलन करता है। वो देखता है कि जो एक राज्य में बड़े-बड़े Promise करते हैं, उनकी Performance दूसरे राज्य में कैसी है। महाराष्ट्र की जनता ने भी देखा कि कर्नाटक, तेलंगाना और हिमाचल में कांग्रेस सरकारें कैसे जनता से विश्वासघात कर रही हैं। ये आपको पंजाब में भी देखने को मिलेगा। जो वादे महाराष्ट्र में किए गए, उनका हाल दूसरे राज्यों में क्या है? इसलिए कांग्रेस के पाखंड को जनता ने खारिज कर दिया है। कांग्रेस ने जनता को गुमराह करने के लिए दूसरे राज्यों के अपने मुख्यमंत्री तक मैदान में उतारे। तब भी इनकी चाल सफल नहीं हो पाई। इनके ना तो झूठे वादे चले और ना ही खतरनाक एजेंडा चला।

साथियों,

आज महाराष्ट्र के जनादेश का एक और संदेश है, पूरे देश में सिर्फ और सिर्फ एक ही संविधान चलेगा। वो संविधान है, बाबासाहेब आंबेडकर का संविधान, भारत का संविधान। जो भी सामने या पर्दे के पीछे, देश में दो संविधान की बात करेगा, उसको देश पूरी तरह से नकार देगा। कांग्रेस और उसके साथियों ने जम्मू-कश्मीर में फिर से आर्टिकल-370 की दीवार बनाने का प्रयास किया। वो संविधान का भी अपमान है। महाराष्ट्र ने उनको साफ-साफ बता दिया कि ये नहीं चलेगा। अब दुनिया की कोई भी ताकत, और मैं कांग्रेस वालों को कहता हूं, कान खोलकर सुन लो, उनके साथियों को भी कहता हूं, अब दुनिया की कोई भी ताकत 370 को वापस नहीं ला सकती।



साथियों,

महाराष्ट्र के इस चुनाव ने इंडी वालों का, ये अघाड़ी वालों का दोमुंहा चेहरा भी देश के सामने खोलकर रख दिया है। हम सब जानते हैं, बाला साहेब ठाकरे का इस देश के लिए, समाज के लिए बहुत बड़ा योगदान रहा है। कांग्रेस ने सत्ता के लालच में उनकी पार्टी के एक धड़े को साथ में तो ले लिया, तस्वीरें भी निकाल दी, लेकिन कांग्रेस, कांग्रेस का कोई नेता बाला साहेब ठाकरे की नीतियों की कभी प्रशंसा नहीं कर सकती। इसलिए मैंने अघाड़ी में कांग्रेस के साथी दलों को चुनौती दी थी, कि वो कांग्रेस से बाला साहेब की नीतियों की तारीफ में कुछ शब्द बुलवाकर दिखाएं। आज तक वो ये नहीं कर पाए हैं। मैंने दूसरी चुनौती वीर सावरकर जी को लेकर दी थी। कांग्रेस के नेतृत्व ने लगातार पूरे देश में वीर सावरकर का अपमान किया है, उन्हें गालियां दीं हैं। महाराष्ट्र में वोट पाने के लिए इन लोगों ने टेंपरेरी वीर सावरकर जी को जरा टेंपरेरी गाली देना उन्होंने बंद किया है। लेकिन वीर सावरकर के तप-त्याग के लिए इनके मुंह से एक बार भी सत्य नहीं निकला। यही इनका दोमुंहापन है। ये दिखाता है कि उनकी बातों में कोई दम नहीं है, उनका मकसद सिर्फ और सिर्फ वीर सावरकर को बदनाम करना है।

साथियों,

भारत की राजनीति में अब कांग्रेस पार्टी, परजीवी बनकर रह गई है। कांग्रेस पार्टी के लिए अब अपने दम पर सरकार बनाना लगातार मुश्किल हो रहा है। हाल ही के चुनावों में जैसे आंध्र प्रदेश, अरुणाचल प्रदेश, सिक्किम, हरियाणा और आज महाराष्ट्र में उनका सूपड़ा साफ हो गया। कांग्रेस की घिसी-पिटी, विभाजनकारी राजनीति फेल हो रही है, लेकिन फिर भी कांग्रेस का अहंकार देखिए, उसका अहंकार सातवें आसमान पर है। सच्चाई ये है कि कांग्रेस अब एक परजीवी पार्टी बन चुकी है। कांग्रेस सिर्फ अपनी ही नहीं, बल्कि अपने साथियों की नाव को भी डुबो देती है। आज महाराष्ट्र में भी हमने यही देखा है। महाराष्ट्र में कांग्रेस और उसके गठबंधन ने महाराष्ट्र की हर 5 में से 4 सीट हार गई। अघाड़ी के हर घटक का स्ट्राइक रेट 20 परसेंट से नीचे है। ये दिखाता है कि कांग्रेस खुद भी डूबती है और दूसरों को भी डुबोती है। महाराष्ट्र में सबसे ज्यादा सीटों पर कांग्रेस चुनाव लड़ी, उतनी ही बड़ी हार इनके सहयोगियों को भी मिली। वो तो अच्छा है, यूपी जैसे राज्यों में कांग्रेस के सहयोगियों ने उससे जान छुड़ा ली, वर्ना वहां भी कांग्रेस के सहयोगियों को लेने के देने पड़ जाते।

साथियों,

सत्ता-भूख में कांग्रेस के परिवार ने, संविधान की पंथ-निरपेक्षता की भावना को चूर-चूर कर दिया है। हमारे संविधान निर्माताओं ने उस समय 47 में, विभाजन के बीच भी, हिंदू संस्कार और परंपरा को जीते हुए पंथनिरपेक्षता की राह को चुना था। तब देश के महापुरुषों ने संविधान सभा में जो डिबेट्स की थी, उसमें भी इसके बारे में बहुत विस्तार से चर्चा हुई थी। लेकिन कांग्रेस के इस परिवार ने झूठे सेक्यूलरिज्म के नाम पर उस महान परंपरा को तबाह करके रख दिया। कांग्रेस ने तुष्टिकरण का जो बीज बोया, वो संविधान निर्माताओं के साथ बहुत बड़ा विश्वासघात है। और ये विश्वासघात मैं बहुत जिम्मेवारी के साथ बोल रहा हूं। संविधान के साथ इस परिवार का विश्वासघात है। दशकों तक कांग्रेस ने देश में यही खेल खेला। कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए कानून बनाए, सुप्रीम कोर्ट के आदेश तक की परवाह नहीं की। इसका एक उदाहरण वक्फ बोर्ड है। दिल्ली के लोग तो चौंक जाएंगे, हालात ये थी कि 2014 में इन लोगों ने सरकार से जाते-जाते, दिल्ली के आसपास की अनेक संपत्तियां वक्फ बोर्ड को सौंप दी थीं। बाबा साहेब आंबेडकर जी ने जो संविधान हमें दिया है न, जिस संविधान की रक्षा के लिए हम प्रतिबद्ध हैं। संविधान में वक्फ कानून का कोई स्थान ही नहीं है। लेकिन फिर भी कांग्रेस ने तुष्टिकरण के लिए वक्फ बोर्ड जैसी व्यवस्था पैदा कर दी। ये इसलिए किया गया ताकि कांग्रेस के परिवार का वोटबैंक बढ़ सके। सच्ची पंथ-निरपेक्षता को कांग्रेस ने एक तरह से मृत्युदंड देने की कोशिश की है।

साथियों,

कांग्रेस के शाही परिवार की सत्ता-भूख इतनी विकृति हो गई है, कि उन्होंने सामाजिक न्याय की भावना को भी चूर-चूर कर दिया है। एक समय था जब के कांग्रेस नेता, इंदिरा जी समेत, खुद जात-पात के खिलाफ बोलते थे। पब्लिकली लोगों को समझाते थे। एडवरटाइजमेंट छापते थे। लेकिन आज यही कांग्रेस और कांग्रेस का ये परिवार खुद की सत्ता-भूख को शांत करने के लिए जातिवाद का जहर फैला रहा है। इन लोगों ने सामाजिक न्याय का गला काट दिया है।

साथियों,

एक परिवार की सत्ता-भूख इतने चरम पर है, कि उन्होंने खुद की पार्टी को ही खा लिया है। देश के अलग-अलग भागों में कई पुराने जमाने के कांग्रेस कार्यकर्ता है, पुरानी पीढ़ी के लोग हैं, जो अपने ज़माने की कांग्रेस को ढूंढ रहे हैं। लेकिन आज की कांग्रेस के विचार से, व्यवहार से, आदत से उनको ये साफ पता चल रहा है, कि ये वो कांग्रेस नहीं है। इसलिए कांग्रेस में, आंतरिक रूप से असंतोष बहुत ज्यादा बढ़ रहा है। उनकी आरती उतारने वाले भले आज इन खबरों को दबाकर रखे, लेकिन भीतर आग बहुत बड़ी है, असंतोष की ज्वाला भड़क चुकी है। सिर्फ एक परिवार के ही लोगों को कांग्रेस चलाने का हक है। सिर्फ वही परिवार काबिल है दूसरे नाकाबिल हैं। परिवार की इस सोच ने, इस जिद ने कांग्रेस में एक ऐसा माहौल बना दिया कि किसी भी समर्पित कांग्रेस कार्यकर्ता के लिए वहां काम करना मुश्किल हो गया है। आप सोचिए, कांग्रेस पार्टी की प्राथमिकता आज सिर्फ और सिर्फ परिवार है। देश की जनता उनकी प्राथमिकता नहीं है। और जिस पार्टी की प्राथमिकता जनता ना हो, वो लोकतंत्र के लिए बहुत ही नुकसानदायी होती है।

साथियों,

कांग्रेस का परिवार, सत्ता के बिना जी ही नहीं सकता। चुनाव जीतने के लिए ये लोग कुछ भी कर सकते हैं। दक्षिण में जाकर उत्तर को गाली देना, उत्तर में जाकर दक्षिण को गाली देना, विदेश में जाकर देश को गाली देना। और अहंकार इतना कि ना किसी का मान, ना किसी की मर्यादा और खुलेआम झूठ बोलते रहना, हर दिन एक नया झूठ बोलते रहना, यही कांग्रेस और उसके परिवार की सच्चाई बन गई है। आज कांग्रेस का अर्बन नक्सलवाद, भारत के सामने एक नई चुनौती बनकर खड़ा हो गया है। इन अर्बन नक्सलियों का रिमोट कंट्रोल, देश के बाहर है। और इसलिए सभी को इस अर्बन नक्सलवाद से बहुत सावधान रहना है। आज देश के युवाओं को, हर प्रोफेशनल को कांग्रेस की हकीकत को समझना बहुत ज़रूरी है।

साथियों,

जब मैं पिछली बार भाजपा मुख्यालय आया था, तो मैंने हरियाणा से मिले आशीर्वाद पर आपसे बात की थी। तब हमें गुरूग्राम जैसे शहरी क्षेत्र के लोगों ने भी अपना आशीर्वाद दिया था। अब आज मुंबई ने, पुणे ने, नागपुर ने, महाराष्ट्र के ऐसे बड़े शहरों ने अपनी स्पष्ट राय रखी है। शहरी क्षेत्रों के गरीब हों, शहरी क्षेत्रों के मिडिल क्लास हो, हर किसी ने भाजपा का समर्थन किया है और एक स्पष्ट संदेश दिया है। यह संदेश है आधुनिक भारत का, विश्वस्तरीय शहरों का, हमारे महानगरों ने विकास को चुना है, आधुनिक Infrastructure को चुना है। और सबसे बड़ी बात, उन्होंने विकास में रोडे अटकाने वाली राजनीति को नकार दिया है। आज बीजेपी हमारे शहरों में ग्लोबल स्टैंडर्ड के इंफ्रास्ट्रक्चर बनाने के लिए लगातार काम कर रही है। चाहे मेट्रो नेटवर्क का विस्तार हो, आधुनिक इलेक्ट्रिक बसे हों, कोस्टल रोड और समृद्धि महामार्ग जैसे शानदार प्रोजेक्ट्स हों, एयरपोर्ट्स का आधुनिकीकरण हो, शहरों को स्वच्छ बनाने की मुहिम हो, इन सभी पर बीजेपी का बहुत ज्यादा जोर है। आज का शहरी भारत ईज़ ऑफ़ लिविंग चाहता है। और इन सब के लिये उसका भरोसा बीजेपी पर है, एनडीए पर है।

साथियों,

आज बीजेपी देश के युवाओं को नए-नए सेक्टर्स में अवसर देने का प्रयास कर रही है। हमारी नई पीढ़ी इनोवेशन और स्टार्टअप के लिए माहौल चाहती है। बीजेपी इसे ध्यान में रखकर नीतियां बना रही है, निर्णय ले रही है। हमारा मानना है कि भारत के शहर विकास के इंजन हैं। शहरी विकास से गांवों को भी ताकत मिलती है। आधुनिक शहर नए अवसर पैदा करते हैं। हमारा लक्ष्य है कि हमारे शहर दुनिया के सर्वश्रेष्ठ शहरों की श्रेणी में आएं और बीजेपी, एनडीए सरकारें, इसी लक्ष्य के साथ काम कर रही हैं।


साथियों,

मैंने लाल किले से कहा था कि मैं एक लाख ऐसे युवाओं को राजनीति में लाना चाहता हूं, जिनके परिवार का राजनीति से कोई संबंध नहीं। आज NDA के अनेक ऐसे उम्मीदवारों को मतदाताओं ने समर्थन दिया है। मैं इसे बहुत शुभ संकेत मानता हूं। चुनाव आएंगे- जाएंगे, लोकतंत्र में जय-पराजय भी चलती रहेगी। लेकिन भाजपा का, NDA का ध्येय सिर्फ चुनाव जीतने तक सीमित नहीं है, हमारा ध्येय सिर्फ सरकारें बनाने तक सीमित नहीं है। हम देश बनाने के लिए निकले हैं। हम भारत को विकसित बनाने के लिए निकले हैं। भारत का हर नागरिक, NDA का हर कार्यकर्ता, भाजपा का हर कार्यकर्ता दिन-रात इसमें जुटा है। हमारी जीत का उत्साह, हमारे इस संकल्प को और मजबूत करता है। हमारे जो प्रतिनिधि चुनकर आए हैं, वो इसी संकल्प के लिए प्रतिबद्ध हैं। हमें देश के हर परिवार का जीवन आसान बनाना है। हमें सेवक बनकर, और ये मेरे जीवन का मंत्र है। देश के हर नागरिक की सेवा करनी है। हमें उन सपनों को पूरा करना है, जो देश की आजादी के मतवालों ने, भारत के लिए देखे थे। हमें मिलकर विकसित भारत का सपना साकार करना है। सिर्फ 10 साल में हमने भारत को दुनिया की दसवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी से दुनिया की पांचवीं सबसे बड़ी इकॉनॉमी बना दिया है। किसी को भी लगता, अरे मोदी जी 10 से पांच पर पहुंच गया, अब तो बैठो आराम से। आराम से बैठने के लिए मैं पैदा नहीं हुआ। वो दिन दूर नहीं जब भारत दुनिया की तीसरी सबसे बड़ी अर्थव्यवस्था बनकर रहेगा। हम मिलकर आगे बढ़ेंगे, एकजुट होकर आगे बढ़ेंगे तो हर लक्ष्य पाकर रहेंगे। इसी भाव के साथ, एक हैं तो...एक हैं तो...एक हैं तो...। मैं एक बार फिर आप सभी को बहुत-बहुत बधाई देता हूं, देशवासियों को बधाई देता हूं, महाराष्ट्र के लोगों को विशेष बधाई देता हूं।

मेरे साथ बोलिए,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय,

भारत माता की जय!

वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम, वंदे मातरम ।

बहुत-बहुत धन्यवाद।