નમસ્કાર સાથીઓ,
આજે 70 હજારથી વધુ યુવાનો ભારત સરકારના વિવિધ વિભાગોમાં સરકારી નોકરીઓ માટે નિમણૂક પત્રો મેળવી રહ્યા છે. તમે બધાએ સખત મહેનત કરીને આ સફળતા મેળવી છે. હું તમને અને તમારા પરિવારને મારા હૃદયપૂર્વકના અભિનંદન અને શુભેચ્છાઓ પાઠવું છું. થોડા દિવસ પહેલા જ ગુજરાતમાં આવા જ જોબ ફેરનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું જેમાં હજારો લોકોને રોજગારી મળી હતી. આ મહિને આસામમાં એક મોટા જોબ ફેરનું પણ આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે. ભારત સરકાર અને ભાજપ શાસિત રાજ્ય સરકારોમાં આવા રોજગાર મેળાઓ યુવાનો પ્રત્યેની અમારી પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે.
સાથીઓ,
છેલ્લા 9 વર્ષોમાં, ભારત સરકારે પણ સરકારી ભરતી પ્રક્રિયાને ઝડપી, વધુ પારદર્શક અને ન્યાયી બનાવવા માટે પ્રાથમિકતા આપી છે. અગાઉ, સ્ટાફ સિલેક્શન બોર્ડને ભરતી પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં લગભગ 15 થી 18 મહિનાનો સમય લાગતો હતો, એટલે કે લગભગ દોઢ વર્ષ. આજે આ પ્રક્રિયા છથી આઠ મહિનામાં પૂર્ણ થાય છે. અગાઉ સરકારી નોકરી માટે અરજી કરવી ખૂબ જ અઘરી હતી, અરજીપત્રક લેવા કલાકો સુધી લાઈનમાં ઊભા રહેવું, દસ્તાવેજો પ્રમાણિત કરાવવા ગેઝેટેડ અધિકારીઓને શોધa, પછી અરજી પોસ્ટ દ્વારા મોકલવામાં આવતી. અને આમાં એ પણ ખબર પડતી ન હતી કે અરજી સમયસર પહોંચી કે નહીં. શું તે જ્યાં પહોંચવી જોઈતી હતી ત્યાં પહોંચી કે ન પહોંચી. આજે અરજી કરવાથી લઈને પરિણામ મેળવવા સુધીની સમગ્ર પ્રક્રિયા ઓનલાઈન થઈ ગઈ છે. આજે તે દસ્તાવેજને સ્વ-પ્રમાણિત કરવા માટે પણ પૂરતું છે. ગ્રુપ-સી અને ગ્રુપ-ડીની જગ્યાઓ પર ભરતી માટે ઈન્ટરવ્યુ પણ પૂરા થઈ ગયા છે. આ તમામ પ્રયાસોનો સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે ભ્રષ્ટાચાર કે ભત્રીજાવાદની શક્યતાઓ ખતમ થઈ ગઈ છે.
સાથીઓ,
આજનો દિવસ બીજા એક કારણથી પણ ખાસ છે. આજથી 9 વર્ષ પહેલા 16 મેના રોજ લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામો આવ્યા હતા. ત્યારે આખો દેશ ઉત્સાહ, ઉત્સાહ અને આસ્થાથી ભરાઈ ગયો. સબકા સાથ, સબકા વિકાસના મંત્ર સાથે આગળ વધતું ભારત આજે વિકસિત ભારત બનવા માટે પ્રયત્નશીલ છે. જે રીતે નવ વર્ષ પહેલા 16 મેના રોજ લોકસભાની ચૂંટણીના પરિણામો જાહેર થયા હતા તે જ રીતે આજનો દિવસ વધુ મહત્વનો છે. આજે હિમાલયની ગોદમાં આવેલા આપણા એક મહત્વપૂર્ણ પ્રાંત સિક્કિમનો પણ સ્થાપના દિવસ છે.
સાથીઓ,
આ 9 વર્ષ દરમિયાન રોજગારની નવી સંભાવનાઓને કેન્દ્રમાં રાખીને સરકારની નીતિઓ ઘડવામાં આવી હતી. આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ હોય, ગ્રામીણ વિસ્તારોનો વિકાસ હોય કે જીવનને લગતી સુવિધાઓનું વિસ્તરણ હોય, ભારત સરકારની દરેક યોજના, દરેક નીતિ યુવાનો માટે રોજગારીની નવી તકો ઊભી કરી રહી છે.
સાથીઓ,
છેલ્લા 9 વર્ષમાં ભારત સરકારે પાયાની સુવિધાઓ માટે લગભગ 34 લાખ કરોડ રૂપિયા મૂડી ખર્ચ પર ખર્ચ્યા છે. આ વર્ષના બજેટમાં પણ મૂડી ખર્ચ માટે 10 લાખ કરોડ રૂપિયા નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. આ રકમથી દેશમાં નવા હાઈવે, નવા એરપોર્ટ, નવા રેલ રૂટ, નવા પુલ બનાવવામાં આવ્યા છે અને અસંખ્ય આવા આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના નિર્માણને કારણે દેશમાં લાખો નવી નોકરીઓનું સર્જન થયું છે. ભારત આજે જે ઝડપ અને સ્કેલ પર કામ કરી રહ્યું છે તે આઝાદીના 75 વર્ષના ઈતિહાસમાં પણ અભૂતપૂર્વ છે. 70 વર્ષમાં ભારતમાં માત્ર 20 હજાર કિલોમીટરની રેલ લાઈનોનું વીજળીકરણ થયું હતું. જ્યારે અમારી સરકાર હેઠળ, છેલ્લા 9 વર્ષોમાં, ભારતમાં લગભગ 40 હજાર કિલોમીટર રેલ લાઈનોનું વિદ્યુતીકરણ થયું છે, એટલે કે બમણું. 2014 પહેલા આપણા દેશમાં દર મહિને માત્ર 600 મીટર નવી મેટ્રો લાઇન નાખવામાં આવતી હતી. આજે ભારતમાં દર મહિને 6 કિલોમીટર, તે સમયે ગણતરી મીટરની હતી, આજે ગણતરી કિલોમીટરની છે. 6 કિલોમીટરની નવી મેટ્રો લાઇનનું કામ પૂર્ણ થઇ રહ્યું છે. 2014 પહેલા દેશમાં 4 લાખ કિલોમીટરથી ઓછા ગ્રામીણ રસ્તાઓ હતા. આજે દેશમાં 7.25 લાખ કિલોમીટરથી વધુ ગ્રામીણ રસ્તાઓ છે. આ પણ લગભગ બમણું છે. 2014 પહેલા દેશમાં માત્ર 74 એરપોર્ટ હતા. આજે દેશમાં એરપોર્ટની સંખ્યા પણ વધી રહી છે અને 150ની આસપાસ પહોંચી રહી છે. આ પણ ડબલ. છેલ્લા 9 વર્ષમાં દેશમાં ગરીબો માટે બનાવવામાં આવેલા 4 કરોડ પાકાં મકાનોએ રોજગારીની ઘણી નવી તકો પણ ઉભી કરી છે. દરેક ગામમાં પાંચ લાખ કોમન સર્વિસ સેન્ટર ખોલવામાં આવ્યા છે, આજે તેઓ રોજગારનું મુખ્ય સ્ત્રોત બની ગયા છે, યુવાનોને ગ્રામ્ય સ્તરના ઉદ્યોગસાહસિક બનાવે છે. ગામડાઓમાં 30,000થી વધુ પંચાયત બિલ્ડીંગો બનાવવાની હોય કે 9 કરોડ ઘરોને પાણીના જોડાણો સાથે જોડવા, આ તમામ અભિયાનો મોટા પાયે રોજગારી પેદા કરી રહ્યા છે. દેશમાં વિદેશી મૂડીરોકાણ આવતું હોય કે ભારતમાંથી રેકોર્ડ નિકાસ, તે દેશના ખૂણે-ખૂણે રોજગારીની તકો ઊભી કરી રહી છે.
સાથીઓ,
છેલ્લા 9 વર્ષમાં નોકરીનું સ્વરૂપ પણ ખૂબ જ ઝડપથી બદલાયું છે. આ બદલાતા સંજોગોમાં યુવાનો માટે નવા ક્ષેત્રો ઉભા થયા છે. કેન્દ્ર સરકાર આ નવા ક્ષેત્રોને પણ સતત સમર્થન આપી રહી છે. આ 9 વર્ષોમાં દેશે સ્ટાર્ટ અપ કલ્ચરમાં નવી ક્રાંતિ જોઈ છે. 2014માં, જ્યાં દેશમાં થોડાક સો સ્ટાર્ટઅપ હતા, આજે તેમની સંખ્યા એક લાખ સ્ટાર્ટઅપને પહોંચી ગઈ છે. અને એવો અંદાજ છે કે આ સ્ટાર્ટઅપ્સે ઓછામાં ઓછા 10 લાખ યુવાનોને રોજગારી આપી છે.
સાથીઓ,
આ 9 વર્ષોમાં, દેશે કેબ એગ્રીગેટર્સ એટલે કે એપ દ્વારા ટેક્સીઓ ભારતીય શહેરોની નવી લાઈફલાઈન બનતી જોઈ છે. આ 9 વર્ષમાં ઓનલાઈન ડિલિવરીની આવી નવી સિસ્ટમ બનાવવામાં આવી છે, જેણે લાખો યુવાનોને રોજગારી આપી છે. આ 9 વર્ષોમાં ડ્રોન ક્ષેત્રમાં નવી તેજી આવી છે. ખાતરના છંટકાવથી લઈને દવાઓના પુરવઠામાં ડ્રોનનો ઉપયોગ વધી રહ્યો છે. આ 9 વર્ષોમાં, શહેરની ગેસ વિતરણ વ્યવસ્થા 60 શહેરોમાંથી 600થી વધુ શહેરોમાં વિસ્તરી છે.
સાથીઓ,
છેલ્લા 9 વર્ષમાં ભારત સરકારે મુદ્રા યોજના હેઠળ દેશના યુવાનોને 23 લાખ કરોડ રૂપિયા આપ્યા છે. કેટલાકે આ રકમથી પોતાનો નવો ધંધો શરૂ કર્યો છે, કેટલાકે ટેક્સી ખરીદી છે, તો કેટલાકે પોતાની દુકાનનો વિસ્તાર કર્યો છે. અને તેમની સંખ્યા લાખોમાં નથી, હું ગર્વથી કહું છું કે આ સંખ્યા આજે કરોડોમાં છે. લગભગ 8 થી 9 કરોડ લોકો એવા છે જેમણે મુદ્રા યોજનાની મદદથી પહેલીવાર પોતાનું સ્વતંત્ર કામ શરૂ કર્યું છે. આજે જે આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાન ચાલી રહ્યું છે તે પણ દેશમાં ઉત્પાદન દ્વારા રોજગાર સર્જન પર આધારિત છે. PLI સ્કીમ હેઠળ કેન્દ્ર સરકાર મેન્યુફેક્ચરિંગ માટે લગભગ 2 લાખ કરોડ રૂપિયાની સહાય પૂરી પાડી રહી છે. ભારતને વિશ્વનું મેન્યુફેક્ચરિંગ હબ બનાવવા ઉપરાંત આ રકમ લાખો યુવાનોને રોજગાર આપવામાં પણ મદદ કરશે.
સાથીઓ,
ભારતના યુવાનો માટે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં કામ કરવાની કુશળતા હોવી ખૂબ જ જરૂરી છે. આ માટે દેશમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓ અને કૌશલ્ય વિકાસ સંસ્થાઓનું નિર્માણ પણ યુદ્ધના ધોરણે કરવામાં આવી રહ્યું છે. 2014 થી 2022 ની વચ્ચે દર વર્ષે એક નવી IIT અને નવી IIM આવી છે. છેલ્લા 9 વર્ષમાં સરેરાશ દર અઠવાડિયે એક યુનિવર્સિટી ખોલવામાં આવી છે અને દરરોજ બે કોલેજો ખોલવામાં આવી છે. અમારી સરકાર આવ્યા પહેલા દેશમાં લગભગ 720 યુનિવર્સિટી હતી, હવે તેમની સંખ્યા વધીને 1100થી વધુ થઈ ગઈ છે. 7 દાયકામાં દેશમાં માત્ર 7 એઈમ્સ બનાવવામાં આવી હતી. છેલ્લા 9 વર્ષમાં અમે 15 નવા AIIMS બનાવવાની દિશામાં આગળ વધ્યા છીએ. આમાંની ઘણી હોસ્પિટલોએ પણ તેમની સેવાઓ આપવાનું શરૂ કરી દીધું છે. 2014 સુધીમાં, દેશભરમાં 400 થી ઓછી મેડિકલ કોલેજો હતી. આજે તેમની સંખ્યા વધીને લગભગ 700 થઈ ગઈ છે. કોલેજોની સંખ્યા વધે તો સ્વાભાવિક રીતે જ બેઠકોની સંખ્યા પણ વધી છે, યુવાનો માટે ઉચ્ચ શિક્ષણની તકો વધી છે. વર્ષ 2014 પહેલા આપણા દેશમાં MBBS અને MDની માત્ર 80 હજાર સીટો હતી. હવે દેશમાં MBBS અને MDની સીટો વધીને 1 લાખ 70 હજારથી વધુ થઈ ગઈ છે.
સાથીઓ,
કોઈપણ કાર્ય માટે કૌશલ્ય વિકસાવવામાં અમારી ITIs પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહી છે. છેલ્લા 9 વર્ષમાં દેશમાં લગભગ રોજેરોજ નવી ITI બનાવવામાં આવી છે. આજે દેશની નવી જરૂરિયાતો અનુસાર દેશની લગભગ 15 હજાર આઈટીઆઈમાં નવા કોર્સ શરૂ થઈ રહ્યા છે. પીએમ કૌશલ વિકાસ યોજના હેઠળ 1.25 કરોડથી વધુ યુવાનોને કૌશલ્યની તાલીમ પણ આપવામાં આવી છે.
સાથીઓ,
સરકારના આ પ્રયાસોને કારણે અનેક નવા ક્ષેત્રોમાં રોજગારીની નવી તકો ઊભી થઈ રહી છે. હું તમને માત્ર એક ઉદાહરણ આપવા માંગુ છું, તે EPFOનું. વર્ષ 2018-19 પછીના EPFOના નેટ પેરોલના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો સાડા ચાર કરોડથી વધુ લોકોને ઔપચારિક નોકરીઓ મળી છે. કર્મચારી ભવિષ્ય નિધિ સંસ્થાના પેરોલ ડેટા સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ભારતમાં ઔપચારિક નોકરીઓમાં સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. ઔપચારિક નોકરીઓમાં આ વધારાની સાથે દેશમાં સ્વ-રોજગારની તકો પણ સતત વધી રહી છે.
સાથીઓ,
છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયામાં જે પ્રકારના સમાચાર આવ્યા છે તે ભારતમાં ઉદ્યોગ અને રોકાણ અંગેની અભૂતપૂર્વ હકારાત્મકતા દર્શાવે છે. થોડા દિવસો પહેલા હું વોલમાર્ટના સીઈઓને મળ્યો હતો. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે તેમની કંપની આગામી 3-4 વર્ષમાં ભારતમાંથી રૂ. 80,000 કરોડના માલની નિકાસ શરૂ કરશે. લોજિસ્ટિક્સ અને સપ્લાય ચેઇન સેક્ટરમાં કામ કરવા ઇચ્છતા અમારા યુવાનો માટે આ સારા સમાચાર છે. CISCO ના CEO એ પણ તેમની ભારત મુલાકાત દરમિયાન મને કહ્યું હતું કે તેઓ 8,000 કરોડ રૂપિયાના ભારતમાં બનેલા ઉત્પાદનોની નિકાસ કરવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. એપલના સીઈઓ પણ થોડા દિવસો પહેલા ભારત આવ્યા હતા. તેઓ ભારતના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય અને ખાસ કરીને મોબાઈલ મેન્યુફેક્ચરિંગ વિશે પણ ખૂબ જ વિશ્વાસ ધરાવતા હતા. વિશ્વની પ્રખ્યાત સેમિકન્ડક્ટર કંપની NXP ના ઉચ્ચ અધિકારીઓ પણ મને તાજેતરમાં મળ્યા હતા. તેઓ ભારતના સેમિકન્ડક્ટર ઇકોસિસ્ટમના નિર્માણ અને તેની સંભવિતતા વિશે ખૂબ જ સકારાત્મક છે. ફોક્સકોને ભારતમાં ઘણા પ્રોજેક્ટ્સમાં હજારો કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ પણ શરૂ કર્યું છે. આગામી એક સપ્તાહમાં હું ફરી એકવાર વિશ્વની મોટી મોટી કંપનીઓના CEO ને મળવા જઈ રહ્યો છું. તે બધા ભારતમાં રોકાણ કરવા માટે ઉત્સાહથી ભરેલા છે. આ તમામ બાબતો, આ તમામ પ્રયાસો દર્શાવે છે કે ભારતમાં વિવિધ ક્ષેત્રોમાં રોજગારીની નવી તકો કેટલી ઝડપથી સર્જાઈ રહી છે.
સાથીઓ,
દેશમાં ચાલી રહેલા વિકાસના આ મહાયજ્ઞમાં હવે આવા મોટા ફેરફારોમાં તમારી સીધી ભૂમિકા હશે. આગામી 25 વર્ષમાં તમારે તમારી જવાબદારીઓ નિભાવવાની સાથે સાથે વિકસિત ભારતના સંકલ્પોને સાકાર કરવા પડશે. હું તમને બધાને વિનંતી કરું છું કે આ તકનો પૂરો ઉપયોગ કરો. આજથી તમારા જીવનમાં શીખવાનો એક નવો તબક્કો પણ શરૂ થઈ રહ્યો છે. સરકારનો ભાર તેના કર્મચારીઓના નવા કૌશલ્ય વિકાસ પર પણ છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, ઓનલાઈન લર્નિંગ પ્લેટફોર્મ, iGoT કર્મયોગી શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. આ પ્લેટફોર્મ પર ઘણા પ્રકારના કોર્સ ઉપલબ્ધ છે. તેનો ભરપૂર ઉપયોગ કરો. તમારી ક્ષમતા જેટલી વધારે છે, તેટલી જ તમારા કાર્ય પર સકારાત્મક અસર પડશે. અને સક્ષમ લોકોના કારણે કામ પર સકારાત્મક અસર થાય છે, તેની અસરથી દેશની તમામ પ્રવૃત્તિઓમાં સકારાત્મકતાને વેગ મળે છે. આજે, આ મહત્વપૂર્ણ અવસર પર, તમારા જીવનના ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ તબક્કે, હું ફરી એકવાર તમને અભિનંદન આપું છું અને તમારી નવી સફર માટે તમને શુભેચ્છા પાઠવું છું. તેની સાથે, તમારા પરિવારના સભ્યોએ પણ, કારણ કે તેઓએ પણ તમને ખૂબ જ આશા, અપેક્ષા અને ઉત્સાહ સાથે જીવનમાં આગળ વધવા માટે ઘણું આપ્યું છે. આજે હું પણ તેમને અનેક શુભકામનાઓ પાઠવું છું. ફરી એકવાર તમારા ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે પ્રાર્થના કરતા ખૂબ ખૂબ આભાર.