પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "આ સમિટ દુનિયાભરની વિવિધ સંસદીય પદ્ધતિઓનો વિશિષ્ટ સંગમ છે."
"પી20 સમિટ એ ભૂમિ પર થઈ રહી છે જે માત્ર લોકશાહીની માતા તરીકે જ જાણીતી નથી, પરંતુ તે વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી પણ છે.""ભારત માત્ર વિશ્વની સૌથી મોટી ચૂંટણીઓ જ યોજે છે, પરંતુ તેમાં લોકોની ભાગીદારી પણ સતત વધી રહી છે.""ભારતે ચૂંટણી પ્રક્રિયાને આધુનિક ટેકનોલોજી સાથે જોડી દીધી છે"પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, "અત્યારે ભારત દરેક ક્ષેત્રમાં મહિલાઓની ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે."વિભાજિત વિશ્વ માનવતા સામેના મોટા પડકારોનું સમાધાન પૂરું પાડી શકતું નથી"આ શાંતિ અને ભાઈચારાનો સમય છે, સાથે મળીને આગળ વધવાનો સમય છે, આ સમય સૌના વિકાસ અને સુખાકારીનો છે, આપણે વૈશ્વિક વિશ્વાસની કટોકટીમાંથી બહાર આવવું પડશે અને માનવ-કેન્દ્રિત વિચારસરણી સાથે આગળ વધવું પડશે"નમસ્તે !
140 કરોડ ભારતીયો વતી હું G-20 પાર્લામેન્ટરી સ્પીકર સમિટમાં આપ સૌનું હાર્દિક સ્વાગત કરું છું. આ સમિટ, એક રીતે, વિશ્વભરની વિવિધ સંસદીય પ્રથાઓનો મહાકુંભ છે. તમે બધા પ્રતિનિધિઓ વિવિધ સંસદોની કાર્યશૈલીમાં અનુભવી છો. આવા સમૃદ્ધ લોકતાંત્રિક અનુભવો સાથે તમારું ભારત આવવું એ આપણા બધા માટે ખૂબ જ આનંદની વાત છે.
મિત્રો,
ભારતમાં આ તહેવારોની મોસમ છે. આ દિવસોમાં, સમગ્ર ભારતમાં ઘણી તહેવારોની પ્રવૃત્તિઓ થાય છે. પરંતુ આ વખતે જી-20 એ આખા વર્ષ દરમિયાન તહેવારોની સીઝનનો ઉત્સાહ જાળવી રાખ્યો છે. અમે સમગ્ર વર્ષ દરમિયાન ભારતના વિવિધ શહેરોમાં G-20 પ્રતિનિધિઓની યજમાની કરી. જેના કારણે તે શહેરોમાં ઉત્સવનો માહોલ જળવાઈ રહ્યો હતો. આ પછી ભારત ચંદ્ર પર ઉતર્યું. આનાથી દેશભરમાં ઉજવણીમાં વધુ વધારો થયો. તે પછી, અમે અહીં દિલ્હીમાં સફળ G-20 સમિટનું આયોજન કર્યું. અને હવે આ P20 સમિટ અહીં થઈ રહી છે. કોઈપણ દેશની સૌથી મોટી તાકાત તેના લોકો છે, તેના લોકોની ઈચ્છા શક્તિ છે. આજે, આ સમિટ પણ લોકોની આ શક્તિને ઉજવવાનું એક માધ્યમ બની ગયું છે.
મિત્રો,
P20 સમિટ ભારતની ધરતી પર યોજાઈ રહી છે, જે લોકશાહીની માતા છે, વિશ્વની સૌથી મોટી લોકશાહી છે. વિશ્વભરની વિવિધ સંસદોના પ્રતિનિધિ તરીકે, તમે જાણો છો કે સંસદો ચર્ચા અને વિચાર-વિમર્શ માટે મહત્વપૂર્ણ સ્થાનો છે. હજારો વર્ષો પહેલા પણ આપણી પાસે ચર્ચાઓ અને વિચાર-વિમર્શના ખૂબ સારા ઉદાહરણો છે. 5 હજાર વર્ષથી પણ વધુ જૂના આપણા શાસ્ત્રોમાં, આપણા વેદોમાં, સભાઓ અને સમિતિઓની વાત કરવામાં આવી છે. જેમાં સમાજના હિતમાં સાથે મળીને સામૂહિક નિર્ણયો લેવાયા હતા. તે આપણા સૌથી જૂના વેદ, ઋગ્વેદમાં પણ કહેવામાં આવ્યું છે – સંકચ્છ-ધ્વમ સંવાદ-ધ્વમ સન, વો માનન્સી જનાતમ. તેનો અર્થ એ છે કે આપણે સાથે ચાલીએ છીએ, સાથે બોલીએ છીએ અને આપણું મન એક થાય છે. ત્યારે પણ ગ્રામસભાઓમાં ચર્ચા દ્વારા ગામોને લગતા નિર્ણયો લેવામાં આવતા હતા. જ્યારે ગ્રીક રાજદૂત મેગાસ્થિનિસે પણ ભારતમાં આવી વ્યવસ્થા જોઈ ત્યારે તેમને આશ્ચર્ય થયું. તેમણે ભારતના વિવિધ રાજ્યોની આ વ્યવસ્થા પર વિગતવાર લખ્યું છે. તમને જાણીને પણ નવાઈ લાગશે કે તમિલનાડુમાં 9મી સદીનો પથ્થરનો શિલાલેખ છે. તેમાં ગ્રામીણ વિધાનસભાના નિયમો અને કોડનો ઉલ્લેખ છે. અને તમારા માટે એ જાણવું પણ ખૂબ જ રસપ્રદ રહેશે કે તે 1200 વર્ષ જૂના શિલાલેખ પર એ પણ લખેલું છે કે કયા સભ્યને કયા કારણોસર, કયા સંજોગોમાં અયોગ્ય જાહેર કરી શકાય છે. હું 1200 વર્ષ પહેલાની વાત કરું છું. હું તમને અનુભવ મંટપ વિશે પણ કહેવા માંગુ છું. મેગ્ના કાર્ટા પહેલા પણ, આપણી પાસે 12મી સદીમાં “અનુભવ મંટપ્પા” ની પરંપરા છે. આમાં પણ ચર્ચા અને ચર્ચાને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું હતું. દરેક વર્ગ, દરેક જાતિ, દરેક સમુદાયના લોકો "અનુભવ મંટપ્પા" માં તેમના વિચારો વ્યક્ત કરવા માટે આવતા હતા. જગતગુરુ બસવેશ્વરની આ ભેટ આજે પણ ભારતને ગર્વ કરાવે છે. 5 હજાર વર્ષ જૂના વેદથી લઈને આજ સુધીની આ યાત્રા, સંસદીય પરંપરાઓનો આ વિકાસ માત્ર આપણી જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વની ધરોહર છે.
મિત્રો,
ભારતની સંસદીય પ્રક્રિયાઓ સમય સાથે સતત સુધરી છે અને વધુ શક્તિશાળી બની છે. ભારતમાં આપણે સામાન્ય ચૂંટણીને સૌથી મોટો તહેવાર ગણીએ છીએ. 1947મા આઝાદી પછી, ભારતમાં 17 સામાન્ય ચૂંટણીઓ અને 300 થી વધુ રાજ્ય વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાઈ છે. ભારત માત્ર વિશ્વની સૌથી મોટી ચૂંટણીઓ જ કરાવતું નથી, પરંતુ તેમાં લોકોની ભાગીદારી પણ સતત વધી રહી છે. 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં દેશવાસીઓએ મારી પાર્ટીને સતત બીજી વખત વિજયી બનાવ્યો છે. 2019ની સામાન્ય ચૂંટણી માનવ ઇતિહાસની સૌથી મોટી લોકશાહી કવાયત હતી. આમાં 60 કરોડથી વધુ એટલે કે 60 કરોડ મતદારોએ ભાગ લીધો છે. તમે કલ્પના કરી શકો છો, તે સમયે ભારતમાં 91 કરોડ એટલે કે 910 મિલિયન નોંધાયેલા મતદારો હતા. આ સમગ્ર યુરોપની કુલ વસ્તી કરતાં વધુ છે. ભારતના કુલ નોંધાયેલા મતદારોમાંથી લગભગ 70 ટકા મતદાન દર્શાવે છે કે ભારતમાં સંસદીય પ્રથાઓમાં લોકોને કેટલો વિશ્વાસ છે. અને આમાં પણ એક મહત્વપૂર્ણ પરિબળ મહિલાઓની મહત્તમ ભાગીદારી હતી. 2019ની ચૂંટણીમાં ભારતીય મહિલાઓએ રેકોર્ડ સંખ્યામાં મતદાન કર્યું હતું. અને મિત્રો, માત્ર સંખ્યામાં જ નહીં પણ રાજકીય પ્રતિનિધિત્વની દૃષ્ટિએ પણ તમને વિશ્વમાં ભારતની ચૂંટણી જેવું ઉદાહરણ નહીં મળે. 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં 600 થી વધુ રાજકીય પક્ષોએ ભાગ લીધો હતો. આ ચૂંટણીઓમાં એક કરોડથી વધુ એટલે કે એક કરોડ સરકારી કર્મચારીઓએ ચૂંટણીનું કામ કર્યું હતું. ચૂંટણી માટે દેશમાં 10 લાખ અથવા 10 લાખથી વધુ મતદાન મથકો બનાવવામાં આવ્યા હતા.
મિત્રો,
સમયની સાથે ભારતે ચૂંટણી પ્રક્રિયાને પણ આધુનિક ટેકનોલોજી સાથે સાંકળી લીધી છે. ભારત લગભગ 25 વર્ષથી ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન- EVMનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે. ઈવીએમના ઉપયોગથી ચૂંટણીમાં પારદર્શિતા અને ચૂંટણી પ્રક્રિયામાં કાર્યક્ષમતા બંનેમાં વધારો થયો છે. ભારતમાં, ચૂંટણીના પરિણામો મતોની ગણતરી શરૂ થયાના કલાકોમાં આવે છે. હવે હું તમને બીજો આંકડો આપું છું. આ સાંભળીને તમે પણ ચોંકી જશો. તમે જાણતા જ હશો કે આવતા વર્ષે ભારતમાં ફરીથી સામાન્ય ચૂંટણી થવાની છે. આ ચૂંટણીમાં 100 કરોડ મતદારો એટલે કે 1 અબજ લોકો પોતાનો મત આપવાના છે. આવતા વર્ષે યોજાનારી સામાન્ય ચૂંટણીઓ જોવા માટે હું P-20 સમિટમાં તમારા તમામ પ્રતિનિધિઓને આગોતરૂ આમંત્રણ આપું છું. ભારત ફરી એકવાર તમારી યજમાની કરીને ખૂબ જ ખુશ થશે.
મિત્રો,
થોડા દિવસો પહેલા જ ભારતની સંસદે એક બહુ મોટો નિર્ણય લીધો છે, જેના વિશે હું તમને વાકેફ કરવા માંગુ છું. ભારતે તેની સંસદ અને રાજ્યોની વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓને 33 ટકા અનામત આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. ભારતમાં સ્થાનિક સ્વ-શાસન સંસ્થાઓમાં લગભગ 32 લાખ એટલે કે 30 લાખથી વધુ ચૂંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ છે. તેમાંથી લગભગ 50 ટકા મહિલા પ્રતિનિધિઓ છે. આજે ભારત દરેક ક્ષેત્રમાં મહિલાઓની ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે. આપણી સંસદે લીધેલો તાજેતરનો નિર્ણય આપણી સંસદીય પરંપરાને વધુ સમૃદ્ધ બનાવશે.
મિત્રો,
ભારતની સંસદીય પરંપરાઓ પર દેશવાસીઓની અતૂટ શ્રદ્ધાનું બીજું એક મોટું કારણ છે, જેને જાણવું અને સમજવું તમારા માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. આ આપણી શક્તિ છે, આપણી વિવિધતા છે, આપણી વિશાળતા છે, આપણી જીવંતતા છે. અમારી પાસે અહીં દરેક ધર્મના લોકો છે. સેંકડો પ્રકારના ખોરાક, સેંકડો જીવન જીવવાની રીતો આપણી ઓળખ છે. ભારતમાં સેંકડો ભાષાઓ બોલાય છે, આપણી પાસે સેંકડો બોલીઓ છે. ભારતમાં 900 થી વધુ ટીવી ચેનલો છે, 28 ભાષાઓમાં, અને 24x7, લોકોને વાસ્તવિક સમયની માહિતી પૂરી પાડવા માટે. અહીં લગભગ 200 ભાષાઓમાં 33 હજારથી વધુ વિવિધ અખબારો પ્રકાશિત થાય છે. વિવિધ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ પર અમારી પાસે લગભગ 3 બિલિયન યુઝર્સ છે. આ દર્શાવે છે કે ભારતમાં માહિતીનો પ્રવાહ અને વાણી સ્વાતંત્ર્યનું સ્તર કેટલું વિશાળ અને શક્તિશાળી છે. 21મી સદીની આ દુનિયામાં, ભારતની આ જીવંતતા, વિવિધતામાં એકતા, આપણી મોટી તાકાત છે. આ જીવંતતા આપણને દરેક પડકાર સામે લડવા અને દરેક મુશ્કેલીને સાથે મળીને ઉકેલવા માટે પ્રેરણા આપે છે.
મિત્રો,
આજે વિશ્વના જુદા જુદા ખૂણામાં જે કંઈ પણ થઈ રહ્યું છે તેનાથી કોઈ અસ્પૃશ્ય નથી. આજે વિશ્વ સંઘર્ષ અને મુકાબલોને કારણે સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે. સંકટથી ભરેલી આ દુનિયા કોઈના હિતમાં નથી. વિભાજિત વિશ્વ માનવતા સામેના મુખ્ય પડકારોનો ઉકેલ આપી શકતું નથી. આ શાંતિ અને ભાઈચારાનો સમય છે, સાથે આગળ વધવાનો સમય છે, સાથે મળીને આગળ વધવાનો સમય છે. આ સમય બધાના વિકાસ અને સુખાકારીનો છે. આપણે વૈશ્વિક વિશ્વાસની કટોકટીને દૂર કરવી પડશે અને માનવ-કેન્દ્રિત વિચારસરણી પર આગળ વધવું પડશે. આપણે વિશ્વને એક પૃથ્વી, એક કુટુંબ, એક ભવિષ્યની ભાવનાથી જોવું પડશે. વિશ્વ સાથે સંબંધિત નિર્ણયો લેવામાં ભાગીદારી જેટલી વધારે હશે તેટલી મોટી અસર થશે. આ ભાવનામાં ભારતે આફ્રિકન યુનિયનને G-20નો કાયમી સભ્ય બનાવવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. મને ખુશી છે કે તમામ સભ્ય દેશોએ તેનો સ્વીકાર કર્યો. આ ફોરમમાં પણ પાન આફ્રિકા સંસદની ભાગીદારી જોઈને હું ખૂબ જ ખુશ છું.
મિત્રો,
મને કહેવામાં આવ્યું છે કે આપણા સ્પીકર, ઓમ બિરલાજી, આજે સાંજે તમને ભારતના નવા સંસદ ભવનમાં પણ લઈ જવાના છે. ત્યાં તમે આદરણીય મહાત્મા ગાંધીને પણ શ્રદ્ધાંજલિ આપવાના છો. જેમ તમે જાણો છો કે ભારત દાયકાઓથી સરહદ પારના આતંકવાદનો સામનો કરી રહ્યું છે. આતંકવાદીઓએ ભારતમાં હજારો નિર્દોષ લોકોની હત્યા કરી છે. નવી સંસદ ભવન પાસે તમને ભારતની જૂની સંસદ પણ જોવા મળશે. લગભગ 20 વર્ષ પહેલા આતંકવાદીઓએ આપણી સંસદને પણ નિશાન બનાવી હતી. અને તમે જાણીને ચોંકી જશો કે તે સમયે સંસદનું સત્ર ચાલી રહ્યું હતું. આતંકવાદીઓની તૈયારી સાંસદોને બંધક બનાવીને ખતમ કરવાની હતી. આવી અનેક આતંકવાદી ઘટનાઓનો સામનો કરીને ભારત આજે અહીં પહોંચ્યું છે. હવે વિશ્વને એ પણ અહેસાસ થઈ રહ્યો છે કે આતંકવાદ વિશ્વ માટે કેટલો મોટો પડકાર છે. જ્યાં પણ આતંકવાદ થાય છે, ગમે તે કારણોસર, ગમે તે સ્વરૂપમાં થાય છે, તે માનવતા વિરુદ્ધ છે. આવી સ્થિતિમાં આપણે બધાએ આતંકવાદને લઈને સતત કડક રહેવું પડશે. જો કે, આનું બીજું વૈશ્વિક પાસું છે, જેના તરફ હું તમારું ધ્યાન દોરવા માંગુ છું. આતંકવાદની વ્યાખ્યા પર સર્વસંમતિ નથી એ ખૂબ જ દુઃખદ છે. આજે પણ સંયુકત રાષ્ટ્રમાં આતંકવાદનો મુકાબલો કરવા માટેના આંતરરાષ્ટ્રીય સંમેલન પર સર્વસંમતિની રાહ જોવાઈ રહી છે. વિશ્વના આ વલણનો લાભ માનવતાના દુશ્મનો ઉઠાવી રહ્યા છે. વિશ્વભરની સંસદો અને પ્રતિનિધિઓએ વિચારવું પડશે કે આતંકવાદ સામેની આ લડાઈમાં આપણે કેવી રીતે સાથે મળીને કામ કરી શકીએ.
મિત્રો,
વિશ્વના પડકારોનો સામનો કરવા માટે જનભાગીદારીથી વધુ સારું કોઈ માધ્યમ હોઈ શકે નહીં. હું હંમેશા માનતો આવ્યો છું કે સરકાર બહુમતીથી બને છે, પરંતુ દેશ સર્વસંમતિથી ચાલે છે. આપણી સંસદો અને આ P20 ફોરમ પણ આ ભાવનાને મજબૂત કરી શકે છે. ચર્ચા અને વિચાર-વિમર્શ દ્વારા આ વિશ્વને સુધારવાના આપણા પ્રયાસો ચોક્કસપણે સફળ થશે. મને ખાતરી છે કે ભારતમાં તમારું રોકાણ સુખદ રહેશે. હું ફરી એકવાર તમને આ સમિટની સફળતા અને ભારતમાં સુખદ પ્રવાસની શુભેચ્છા પાઠવું છું.
ખુબ ખુબ આભાર.
