સાહિબજાદાઓની અનુકરણીય હિંમત વિશે નાગરિકોને માહિતગાર કરવા અને શિક્ષિત કરવા દેશભરમાં કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે.
"વીર બાલ દિવસ ભારતીયતાના રક્ષણ માટે કંઈપણ કરવાના સંકલ્પનું પ્રતીક છે""માતા ગુજરી, ગુરુ ગોવિંદ સિંહ અને ચાર સાહિબજાદાઓની બહાદુરી અને આદર્શો, આજે પણ દરેક ભારતીયને શક્તિ આપે છે""આપણે ભારતીયોએ ગૌરવ સાથે જુલમનો સામનો કર્યો""આજે, જ્યારે આપણે આપણા વારસા પર ગર્વ અનુભવી રહ્યા છીએ, ત્યારે વિશ્વનો દ્રષ્ટિકોણ પણ બદલાઈ ગયો છે""આજના ભારતને તેના લોકો, તેની ક્ષમતાઓ અને તેની પ્રેરણાઓમાં વિશ્વાસ છે""આજે સમગ્ર વિશ્વ ભારતને તકોની ભૂમિ તરીકે સ્વીકારી રહ્યું છે""આવનારા 25 વર્ષ ભારતની શ્રેષ્ઠ ક્ષમતાઓનું જબરદસ્ત પ્રદર્શન હશે""આપણે પંચ પ્રાણને અનુસરવાની અને આપણા રાષ્ટ્રીય ચારિત્ર્યને મજબૂત કરવાની જરૂર છે""આવતા 25 વર્ષ આપણી યુવા શક્તિ માટે મોટી તકો લઈને આવશે"“આપણા યુવાનોએ વિકસિત ભારતનું મોટું ચિત્ર દોરવાનું છે અને સરકાર મિત્ર તરીકે તેમની સાથે મક્કમતાથી ઉભી છે”"સરકાર પાસે સ્ઉપસ્થિત કેન્દ્રીય મંત્રીઓના તમામ પ્રતિષ્ઠિત મહાનુભાવો, મહિલાઓ અને સજ્જનો.
આજે દેશ બહાદુર સાહિબજાદાઓના અમર બલિદાનને યાદ કરી રહ્યો છે અને તેમની પાસેથી પ્રેરણા લઈ રહ્યો છે. આઝાદીના સુવર્ણકાળમાં વીર બાલ દિવસના રૂપમાં એક નવો અધ્યાય શરૂ થયો છે. ગયા વર્ષે, દેશમાં પહેલીવાર 26 ડિસેમ્બરને શૂરવીર બાલ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવ્યો હતો. ત્યારે સમગ્ર દેશમાં સૌએ સાહિબજાદાઓની શૌર્યગાથાઓ ખૂબ જ ભાવથી સાંભળી. વીર બાલ દિવસ ભારતીયતાના રક્ષણ માટે કંઈપણ, કંઈપણ કરવાના સંકલ્પનું પ્રતીક છે. આ દિવસ આપણને યાદ અપાવે છે કે બહાદુરીની ઊંચાઈમાં નાની ઉંમરથી કોઈ ફરક પડતો નથી. આ એ મહાન વારસાનો ઉત્સવ છે, જ્યાં ગુરુ કહેતા હતા – સુરા તો ઓળખો, જો લરાઈ દેને કે હેતે, પુરજા-પૂરજા કટ મરાઈ, કભૂ ના છડે ખેત! માતા ગુજરી, ગુરુ ગોવિંદ સિંહજી અને તેમના ચાર સાહિબજાદાઓની બહાદુરી અને આદર્શો આજે પણ દરેક ભારતીયને શક્તિ આપે છે. તેથી, વીર બાલ દિવસ એ સાચા નાયકો અને તેમને જન્મ આપનાર માતાઓની અજોડ બહાદુરીને રાષ્ટ્રની સાચી શ્રદ્ધાંજલિ છે. આજે હું બાબા મોતી રામ મહેરા, તેમના પરિવાર અને દિવાન ટોડરમલની ભક્તિની શહાદતને પણ ભક્તિભાવ સાથે યાદ કરી રહ્યો છું. તે આપણા ગુરુઓ પ્રત્યેની અપાર ભક્તિનું ઉદાહરણ હતું જે દેશભક્તિની ભાવનાને જાગૃત કરે છે.
મારા પરિવારજનો,
મને ખુશી છે કે વીર બાલ દિવસ હવે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. આ વર્ષે અમેરિકા, બ્રિટન, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ, યુએઈ અને ગ્રીસમાં પણ વીર બાલ દિવસ સંબંધિત કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે. સમગ્ર વિશ્વ ભારતના બહાદુર સાહિબજાદાઓ વિશે વધુ જાણશે અને તેમના મહાન કાર્યોમાંથી શીખશે. ત્રણસો વર્ષ પહેલાં ચમકૌર અને સરહિંદના યુદ્ધમાં જે કંઈ થયું તે અમૂલ્ય ઈતિહાસ છે. આ ઈતિહાસ બેજોડ છે. એ ઈતિહાસ આપણે ભૂલી શકતા નથી. આવનારી પેઢીઓને તેના વિશે યાદ કરાવતા રહેવું ખૂબ જ જરૂરી છે. જ્યારે અન્યાય અને અત્યાચારનો સંપૂર્ણ અંધકાર હતો ત્યારે પણ અમે એક ક્ષણ માટે પણ નિરાશાને આપણા પર હાવી થવા દીધી નથી. આપણે ભારતીયોએ આત્મસન્માન સાથે દમનકારીઓનો સામનો કર્યો. ત્યારે દરેક યુગના આપણા પૂર્વજોએ સર્વોચ્ચ બલિદાન આપ્યું હતું. તેમણે પોતાના માટે જીવવા કરતાં આ માટી માટે મરવાનું પસંદ કર્યું.
મિત્રો,
જ્યાં સુધી આપણે આપણા વારસાનો આદર ન કરીએ ત્યાં સુધી દુનિયા પણ આપણા વારસાની કદર ન કરે. આજે જ્યારે આપણે આપણા વારસા પર ગર્વ અનુભવીએ છીએ ત્યારે વિશ્વનો દ્રષ્ટિકોણ પણ બદલાઈ ગયો છે. મને ખુશી છે કે આજે દેશ ગુલામીની માનસિકતામાંથી બહાર આવી રહ્યો છે. આજના ભારતને તેના લોકો, તેની ક્ષમતાઓ અને તેની પ્રેરણામાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ છે. સાહિબજાદાઓનું બલિદાન આજના ભારત માટે રાષ્ટ્રીય પ્રેરણાનો વિષય છે. આજના ભારતમાં ભગવાન બિરસા મુંડાનું બલિદાન અને ગોવિંદ ગુરુનું બલિદાન સમગ્ર રાષ્ટ્રને પ્રેરણા આપે છે. અને જ્યારે કોઈ દેશ પોતાના વારસામાં આટલા ગર્વ સાથે આગળ વધે છે ત્યારે દુનિયા પણ તેને આદરથી જુએ છે અને માન આપે છે.
મિત્રો,
આજે સમગ્ર વિશ્વ ભારતને પ્રથમ હરોળમાં તકોની ભૂમિ માને છે. આજે ભારત એવા તબક્કે છે જ્યાં ભારત મોટા વૈશ્વિક પડકારોને ઉકેલવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. અર્થતંત્ર હોય, વિજ્ઞાન હોય, સંશોધન હોય, રમતગમત હોય, નીતિ-રણનીતિ હોય, આજે ભારત દરેક પાસામાં નવી ઊંચાઈઓ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. અને તેથી જ મેં લાલ કિલ્લા પરથી કહ્યું - આ સમય છે, આ યોગ્ય સમય છે. આ ભારતનો સમય છે. આવનારા 25 વર્ષ ભારતની ક્ષમતાના શિખરનું જબરદસ્ત પ્રદર્શન હશે. અને આ માટે આપણે પાંચ સિદ્ધાંતોનું પાલન કરવું પડશે અને આપણું રાષ્ટ્રીય ચારિત્ર્ય મજબૂત કરવું પડશે. આપણે એક ક્ષણ પણ વેડફવાની નથી, આપણે એક ક્ષણ પણ રાહ જોવાની નથી. ત્યારે પણ ગુરુઓએ આપણને આ જ પાઠ આપ્યો હતો અને આજે પણ આ જ પાઠ છે. આપણે આ માટીના ગૌરવ માટે જીવવું છે. દેશને બહેતર બનાવવા માટે આપણે જીવવું પડશે. આ મહાન રાષ્ટ્રના બાળકો તરીકે, આપણે જીવવું પડશે, એક થવું પડશે, સંઘર્ષ કરવો પડશે અને દેશને વિકસિત બનાવવા માટે વિજયી થવું પડશે.
મારા પરિવારજનો,
આજે ભારત એવા સમયગાળામાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે જે જીવનમાં એકવાર આવે છે. આઝાદીના આ સુવર્ણકાળમાં ભારતનું સુવર્ણ ભવિષ્ય લખનાર અનેક પરિબળો એકસાથે આવ્યા છે. આજે ભારત વિશ્વના એવા દેશોમાંનો એક છે જ્યાં સૌથી વધુ યુવા વસતિ છે. સ્વતંત્રતા સંગ્રામ વખતે પણ ભારત એટલું જુવાન નહોતું. જ્યારે એ યુવા શક્તિએ દેશને આઝાદી અપાવી ત્યારે આ વિશાળ યુવાશક્તિ દેશને કઈ ઊંચાઈઓ પર લઈ જશે તે કલ્પના બહાર છે.
ભારત એક એવો દેશ છે જ્યાં નચિકેતા જેવો બાળક જ્ઞાનની શોધમાં સ્વર્ગ અને ધરતી ફરે છે. ભારત એ દેશ છે જ્યાં અભિમન્યુ, આટલી નાની ઉંમરે, કઠોર ચક્રવ્યુહને તોડવા માટે નીકળે છે. ભારત એક એવો દેશ છે જ્યાં બાળક ધ્રુવ એવી કઠોર તપસ્યા કરે છે કે આજે પણ તેની સરખામણી કોઈ સાથે થઈ શકતી નથી. ભારત એવો દેશ છે જ્યાં બાળક ચંદ્રગુપ્ત, નાની ઉંમરે, સામ્રાજ્યનું નેતૃત્વ કરવા માટે આગળ વધે છે. ભારત એક એવો દેશ છે જ્યાં એકલવ્ય જેવા શિષ્ય પોતાના ગુરુને દક્ષિણા આપવા માટે અકલ્પ્ય કાર્યો કરે છે. ભારત એક એવો દેશ છે જ્યાં ખુદીરામ બોઝ, બટુકેશ્વર દત્ત, કનકલતા બરુઆ, રાની ગૈદીનલિયુ, બાજી રાઉત જેવા અનેક નાયકોએ દેશ માટે સર્વસ્વ બલિદાન આપવામાં એક ક્ષણ પણ વિચાર્યું ન હતું. જે દેશની પ્રેરણા આટલી મોટી હોય તેના માટે કોઈપણ લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવું અશક્ય નથી. તેથી જ મને આજના બાળકો અને આજના યુવાનોમાં વિશ્વાસ છે. આ બાળકો ભવિષ્યના ભારતના નેતા છે. અહીં જે બાળકોએ માર્શલ આર્ટનું પ્રદર્શન કર્યું છે તેમની અદભૂત કૌશલ્ય હવે દર્શાવે છે કે ભારતના બહાદુર છોકરાઓ અને છોકરીઓની ક્ષમતા કેટલી મહાન છે.
મારા પરિવારજનો,
આવનારા 25 વર્ષ આપણા યુવાનો માટે મોટી તકો લઈને આવી રહ્યા છે. ભારતના યુવાનો ભલે ગમે તે પ્રદેશ કે સમાજમાં જન્મ્યા હોય, તેના અમર્યાદ સપના હોય છે. આ સપનાઓને સાકાર કરવા માટે સરકાર પાસે સ્પષ્ટ રોડમેપ, સ્પષ્ટ વિઝન, સ્પષ્ટ નીતિ છે, તેના ઈરાદામાં કોઈ ખામી નથી. ભારત દ્વારા આજે બનાવવામાં આવેલી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 21મી સદીના યુવાનોમાં નવી ક્ષમતાઓ વિકસાવશે. આજે 10 હજાર અટલ ટિંકરિંગ લેબ્સ અમારા વિદ્યાર્થીઓમાં નવીનતા અને સંશોધન માટે નવો જુસ્સો પેદા કરી રહી છે. તમે સ્ટાર્ટ અપ ઈન્ડિયા અભિયાનને જુઓ. 2014માં આપણા દેશમાં સ્ટાર્ટઅપ કલ્ચર વિશે બહુ ઓછા લોકો જાણતા હતા. આજે ભારતમાં 1.25 લાખ નવા સ્ટાર્ટઅપ્સ છે. આ સ્ટાર્ટઅપ્સમાં યુવાનોના સપના છે, નવીનતાઓ છે, કંઈક કરવાના પ્રયાસો છે. આજે, મુદ્રા યોજના દ્વારા, 8 કરોડથી વધુ યુવાનોએ પ્રથમ વખત પોતાનો વ્યવસાય અથવા સ્વતંત્ર કાર્ય શરૂ કર્યું છે. આ ગ્રામીણ ગરીબ, દલિત, પછાત, આદિવાસી અને વંચિત વર્ગના યુવાનો પણ છે. આ યુવાનો પાસે બેંકમાં ગેરંટી આપવા માટે કોઈ સામગ્રી પણ ન હતી. મોદીએ તેમની ગેરંટી પણ લીધી, અમારી સરકાર તેમની સાથી બની. અમે બેંકોને કોઈપણ ડર વગર યુવાનોને મુદ્રા લોન આપવાનું કહ્યું હતું. લાખો-કરોડો રૂપિયાની મુદ્રા લોન મેળવીને આજે કરોડો યુવાનોએ પોતાનું ભાગ્ય બદલી નાખ્યું છે.
મિત્રો,
આજે આપણા ખેલાડીઓ દરેક આંતરરાષ્ટ્રીય ઈવેન્ટમાં નવા રેકોર્ડ બનાવી રહ્યા છે. આમાંના મોટાભાગના યુવાનો ગામડાંઓ, શહેરો, ગરીબ અને નિમ્ન મધ્યમ વર્ગના પરિવારોના છે. ખેલો ઈન્ડિયા અભિયાન દ્વારા તેઓ તેમના ઘરની નજીક રમતગમતની વધુ સારી સુવિધાઓ મેળવી રહ્યા છે. પારદર્શક પસંદગી પ્રક્રિયા અને આધુનિક તાલીમ માટે યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવામાં આવી રહી છે. તેથી ગામના ગરીબોના દિકરા-દિકરીઓ પણ તિરંગાનું ગૌરવ વધારતા હોય છે. આ બતાવે છે કે જ્યારે યુવાનોના હિતોને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવે ત્યારે પરિણામો કેટલા અદ્ભુત હોઈ શકે છે.
મિત્રો,
આજે જ્યારે હું ભારતને ત્રીજા નંબરની અર્થવ્યવસ્થા બનાવવાની વાત કરું છું, ત્યારે તેનો સૌથી મોટો લાભ મારા દેશના યુવાનો છે. ત્રીજી આર્થિક શક્તિ હોવાનો અર્થ છે સારું આરોગ્ય, સારું શિક્ષણ. ત્રીજી આર્થિક શક્તિ હોવાનો અર્થ છે વધુ તકો, વધુ રોજગાર. ત્રીજી આર્થિક શક્તિ હોવાનો અર્થ જીવનની ગુણવત્તા, ઉત્પાદનોની ગુણવત્તા. આપણા યુવાનોએ 2047માં વિકસિત ભારત કેવું હશે તેનું મોટા કેનવાસ પર મોટું ચિત્ર દોરવાનું છે. સરકાર એક મિત્ર તરીકે, ભાગીદાર તરીકે તમારી સાથે મજબૂત રીતે ઉભી છે. વિકસિત ભારતના નિર્માણ માટે યુવાનોના સૂચનો અને સંકલ્પોને જોડવા માટે દેશવ્યાપી અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. હું ફરીથી તમામ યુવાનોને MyGov પર વિકસિત ભારત સંબંધિત તેમના સૂચનો શેર કરવા વિનંતી કરીશ. દેશની યુવા શક્તિને એક મંચ પર લાવવા માટે સરકારે વધુ એક મોટું પ્લેટફોર્મ બનાવ્યું છે, એક મોટું સંગઠન. આ એક સંગઠન છે, આ એક પ્લેટફોર્મ છે - માય યુથ ઈન્ડિયા એટલે કે માય ભારત. આ પ્લેટફોર્મ હવે દેશની યુવા દીકરીઓ અને પુત્રો માટે એક વિશાળ સંગઠન બની રહ્યું છે. આજકાલ, વિકાસ ભારત સંકલ્પ યાત્રાઓ ચાલી રહી છે તે દરમિયાન, લાખો યુવાનો આ MY ભારત પ્લેટફોર્મ પર નોંધણી કરાવી રહ્યા છે. હું ફરીથી દેશના તમામ યુવાનોને માય ભારત પર રજીસ્ટ્રેશન કરાવવા માટે કહીશ.
મારા સ્નેહીજનો,
આજે વીર બાલ દિવસ પર, હું દેશના તમામ યુવાનોને તેમના સ્વાસ્થ્યને સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા આપવા વિનંતી કરીશ. જ્યારે ભારતનો યુવા ફિટ થશે ત્યારે તે તેની લાઇફની સાથે સાથે તેની કરિયરમાં પણ સુપરહિટ હશે. ભારતના યુવાનોએ પોતાના માટે કેટલાક નિયમો બનાવવા જોઈએ અને તેનું પાલન કરવું જોઈએ. જેમકે તમે એક દિવસમાં કે અઠવાડિયામાં કેટલી શારીરિક કસરત કરો છો? તમે સુપરફૂડ બાજરી વિશે જાણો છો પરંતુ શું તમે તેને તમારા આહારમાં સામેલ કર્યું છે? ડિજિટલ ડિટોક્સ તમે ડિજિટલ ડિટોક્સ પર કેટલું ધ્યાન આપો છો? તમારી માનસિક તંદુરસ્તી માટે તમે શું કરો છો? શું તમને દિવસમાં પૂરતી ઊંઘ આવે છે કે પછી તમે ઊંઘ પર એટલું ધ્યાન નથી આપતા?
આવા અનેક પ્રશ્નો છે જે આજની આધુનિક યુવા પેઢી સમક્ષ પડકાર બનીને ઉભા છે. બીજી એક ખૂબ મોટી સમસ્યા છે, જેના પર એક રાષ્ટ્ર તરીકે, એક સમાજ તરીકે આપણે ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. આ વ્યસન અને ડ્રગ્સની સમસ્યા છે. આપણે ભારતની યુવા શક્તિને આ સમસ્યામાંથી બચાવવાની છે. આ માટે સરકારોની સાથે પરિવાર અને સમાજની શક્તિએ પણ પોતાની ભૂમિકાનો વિસ્તાર કરવો પડશે. આજે, વીર બાલ દિવસ પર, હું તમામ ધર્મગુરુઓ અને તમામ સામાજિક સંસ્થાઓને પણ વિનંતી કરીશ કે દેશમાં ડ્રગ્સ વિરુદ્ધ એક મોટું જનઆંદોલન થાય. સક્ષમ અને મજબૂત યુવા શક્તિ બનાવવા માટે દરેકના પ્રયાસો જરૂરી છે. દરેકના પ્રયત્નોનો આ પાઠ આપણા ગુરુઓએ આપણને આપ્યો છે. દરેકના પ્રયાસની આ ભાવનાથી જ ભારત વિકસિત બનશે. હું ફરી એકવાર મહાન ગુરુ પરંપરાને, શહાદતને નવું સન્માન આપનાર અને તેને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જનાર બહાદુર સાહિબજાદાઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપીને મારું ભાષણ સમાપ્ત કરું છું. આપ સૌને શુભકામનાઓ!
વાહે ગુરુજી કા ખાલસા, વાહે ગુરુજી કી ફતેહ.
