Inaugurates permanent campus of National Institute of Technology, Goa
Dedicates new campus of the National Institute of Watersports
Lays the foundation stone for Passenger Ropeway, along with associated tourism activities and 100 MLD Water Treatment Plant
Inaugurates a 100 TPD Integrated Waste Management Facility
Distributes appointment orders to 1930 new Government recruits across various departments under Rozgar Mela
Hands over sanction letters to beneficiaries of various welfare schemes
“Ek Bharat Shreshtha Bharat can be experienced during any season in Goa”
“Development of Goa is proceeding rapidly due to the Double -Engine government”
"Saturation is true secularism, Saturation is real social justice and Saturation is Modi’s guarantee to Goa and the country”
“Double engine government is making record investment on infrastructure along with running big schemes for poor welfare”
“Our government is working to improve connectivity in Goa and also to make it a logistics hub”
“All types of tourism in India are available in one country, on one visa”

ભારત માતાની જય

ભારત માતાની જય

ભારત માતાની જય

ગોવાના ગવર્નર પીએસ શ્રીધરન પિલ્લાઈજી, આપણા યુવા મુખ્યમંત્રી પ્રમોદ સાવંતજી, કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળના મારા સાથીદારો, અન્ય મહાનુભાવો અને ગોવાના મારા વ્હાલા ભાઈઓ અને બહેનો. સમેસ્ત ગોંયકારાંક, મના-કાલઝા સાવન નમસ્કાર. તુમચો મોગ અની ઉર્બા પૂડોંન, મ્હાકા ગોયાંત યોન સદાંચ ખોસ સતા.

 

મિત્રો,

ગોવા તેના સુંદર બીચ અને કુદરતી સૌંદર્ય માટે જાણીતું છે. ગોવા એ ભારત અને વિદેશના લાખો પ્રવાસીઓનું પ્રિય હોલી ડે ડેસ્ટિનેશન છે. કોઈ પણ સિઝનમાં અહીં ભારતને શ્રેષ્ઠ અનુભવ થઈ શકે છે. આ સાથે ગોવાની બીજી ઓળખ પણ છે. ગોવાની આ ભૂમિએ અનેક મહાન સંતો, પ્રખ્યાત કલાકારો અને વિદ્વાનોને પણ જન્મ આપ્યો છે. આજે હું પણ તેને યાદ કરવા માંગુ છું. સંત સોહિરોબનાથ અંબીયે, પ્રોટો-નાટ્યકાર કૃષ્ણભટ બાંડકર, સુરશ્રી કેસરબાઈ કેરકર, આચાર્ય ધર્માનંદ કોસંબી અને રઘુનાથ માશેલકર જેવી હસ્તીઓએ ગોવાની ઓળખને સમૃદ્ધ બનાવી છે. ભારત રત્ન લતા મંગેશકરજીનો અહીંથી દૂર આવેલા મંગેશી મંદિર સાથે ઊંડો સંબંધ હતો. આજે લતા દીદીની પુણ્યતિથિ પણ છે. હું તેમને મારી શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરું છું. અહીં માર્ગોનાં દામોદર સાલમાં સ્વામી વિવેકાનંદને નવી પ્રેરણા મળી. અહીંનું ઐતિહાસિક લોહિયા મેદાન એ વાતનો પુરાવો છે કે જ્યારે દેશ માટે કંઈક કરવાની વાત આવે છે ત્યારે ગોવાના લોકો કોઈ કસર છોડતા નથી. કંકોલિમ ખાતેનું ચીફટેન્સ મેમોરિયલ ગોવાની બહાદુરીનું પ્રતીક છે.

 

મિત્રો,

આ વર્ષે એક મહત્વની ઘટના પણ બનવા જઈ રહી છે. આ વર્ષે, સેન્ટ ફ્રાન્સિસ ઝેવિયરના અવશેષોનું પ્રદર્શન, જેને તમે "ગોયાનચો સાઈબ" તરીકે ઓળખો છો, તે પણ યોજાવા જઈ રહ્યું છે. દર 2 વર્ષે યોજાતું આ પ્રદર્શન આપણને શાંતિ અને સૌહાર્દનો સંદેશ આપે છે. મને યાદ છે, મેં મન કી બાતમાં જ્યોર્જિયાની રાણી સેન્ટ કેટેવનનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો છે. જ્યારે આપણા વિદેશ મંત્રી સેન્ટ ક્વીન કેટેવનના પવિત્ર અવશેષો લઈને જ્યોર્જિયા ગયા ત્યારે જાણે આખો દેશ રસ્તા પર આવી ગયો હોય તેવું લાગ્યું. ત્યારે સરકારના મોટા પ્રતિનિધિઓ એરપોર્ટ પર આવ્યા હતા. ગોવામાં ખ્રિસ્તી સમુદાય અને અન્ય ધર્મના લોકો જે રીતે સાથે રહે છે તે એક મહાન ભારતનું અદ્ભુત ઉદાહરણ છે.

મિત્રો,

થોડા સમય પહેલા ગોવાના વિકાસ માટે 1300 કરોડ રૂપિયાની યોજનાઓનું ઉદ્ઘાટન અને શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. શિક્ષણ, આરોગ્ય અને પ્રવાસન સંબંધિત આ પ્રોજેક્ટ્સ ગોવાના વિકાસને વધુ વેગ આપશે. આજે અહીં નેશનલ ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ ટેકનોલોજી અને નેશનલ ઈન્સ્ટીટ્યુટ ઓફ વોટર સ્પોર્ટસના કેમ્પસનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું છે. આનાથી અહીં ભણતા અને ભણાવનારાઓની સુવિધામાં વધુ વધારો થશે. આજે અહીં ઉદ્ઘાટન કરાયેલ ઈન્ટિગ્રેટેડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ ફેસિલિટી ગોવાને સ્વચ્છ રાખવામાં મદદ કરશે. આજે 1900થી વધુ યુવાનોને સરકારી નોકરી માટે નિમણૂક પત્ર આપવામાં આવ્યા છે. આ તમામ કલ્યાણકારી કાર્યો માટે હું આપ સૌને ખૂબ ખૂબ અભિનંદન આપું છું.

 

મારા પરિવારજનો,

ગોવા વિસ્તાર અને વસ્તીની દૃષ્ટિએ ભલે નાનો હોય, પરંતુ આપણું ગોવા સામાજિક વિવિધતાની દૃષ્ટિએ ઘણું મોટું છે. અહીં વિવિધ સમાજના લોકો, વિવિધ ધર્મને અનુસરતા લોકો ઘણી પેઢીઓથી સાથે રહે છે. તેથી, જ્યારે ગોવાના એ જ લોકો વારંવાર ભાજપ સરકારને ચૂંટે છે, ત્યારે તેનો સંદેશ આખા દેશમાં જાય છે. ભાજપનો મંત્ર સૌનો સાથ, સૌનો વિકાસ છે. દેશમાં કેટલીક પાર્ટીઓએ હંમેશા લોકોમાં ડર અને જુઠ્ઠાણા ફેલાવવાની રાજનીતિ કરી છે. પરંતુ ગોવાએ આવી પાર્ટીઓને યોગ્ય જવાબ આપ્યો છે અને વારંવાર આપ્યો છે.

  મિત્રો,

તેના ઘણા વર્ષોના શાસનમાં ગોવાની ભાજપ સરકારે સુશાસનનું મોડલ વિકસાવ્યું છે. "સ્વયંપૂર્ણ ગોવા" ગોવા જે રીતે આ અભિયાનને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે તે ખરેખર અભૂતપૂર્વ છે. તેનું જ પરિણામ છે કે આજે ગોવાના લોકોની ગણતરી દેશના સૌથી સુખી લોકોમાં થાય છે. ડબલ એન્જિનના કારણે ગોવાના વિકાસનું વાહન તેજ ગતિએ આગળ વધી રહ્યું છે. ગોવા એક એવું રાજ્ય છે જ્યાં 100 ટકા ઘરોમાં નળથી પાણીનો પુરવઠો છે. ગોવા એવું રાજ્ય છે જ્યાં 100 ટકા ઘરોમાં વીજળીનું જોડાણ છે. ગોવા એવું રાજ્ય છે જ્યાં સ્થાનિક એલપીજી કવરેજ 100 ટકા સુધી પહોંચી ગયું છે. ગોવા એ રાજ્ય છે જે સંપૂર્ણપણે કેરોસીન મુક્ત છે. ગોવા સંપૂર્ણપણે ખુલ્લામાં શૌચ મુક્ત રાજ્ય બની ગયું છે. કેન્દ્ર સરકારની ઘણી મોટી યોજનાઓમાં ગોવાએ 100 ટકા સંતૃપ્તિ હાંસલ કરી છે. અને આપણે બધા જાણીએ છીએ, જ્યારે સંતૃપ્તિ થાય છે, ત્યારે ભેદભાવ સમાપ્ત થાય છે. જ્યારે સંતૃપ્તિ થાય છે, ત્યારે સંપૂર્ણ લાભ દરેક લાભાર્થીને પહોંચે છે. જ્યારે સંતૃપ્તિ હોય ત્યારે લોકોને તેમના હક્ક મેળવવા માટે લાંચ આપવી પડતી નથી. તેથી જ હું વારંવાર કહું છું કે સંતૃપ્તિ એ જ સાચી બિનસાંપ્રદાયિકતા છે. સંતૃપ્તિ એ સાચો સામાજિક ન્યાય છે. આ સંતૃપ્તિ ગોવા માટે, દેશને મોદીની ગેરંટી છે. આ સંતૃપ્તિના ઉદ્દેશ્ય સાથે તાજેતરમાં જ દેશમાં વિકાસ ભારત સંકલ્પ યાત્રા શરૂ કરવામાં આવી હતી. ગોવામાં પણ 30 હજારથી વધુ લોકો આ યાત્રામાં જોડાયા હતા. જે લોકો હજુ પણ સરકારી યોજનાઓથી વંચિત હતા તેઓને પણ મોદીના ગેરેન્ટીવાળી ગાડીનો ઘણો લાભ મળ્યો છે.

ભાઈઓ અને બહેનો,

થોડા દિવસો પહેલા આવેલા બજેટે પણ સંતૃપ્તિ અને ગરીબમાં ગરીબ લોકોની સેવાના અમારો સંકલ્પ મજબૂત કર્યો છે. તમે જાણો છો કે અમે 4 કરોડ ગરીબ પરિવારોને કાયમી ઘર આપવાનું લક્ષ્ય હાંસલ કર્યું છે. હવે અમારી પાસે ગેરંટી છે કે અમે 2 કરોડ વધુ પરિવારો માટે ઘર બનાવીશું. અને હું તમને, મારા ગોવાના મિત્રો, તમને એ પણ કહું છું કે તમારા ગામમાં, તમારા વિસ્તારમાં, જો કોઈ પરિવાર કાયમી ઘર વિના રહી ગયો હોય, જો આજે પણ તેઓ ઝૂંપડપટ્ટીમાં રહે છે, તો તેમને કહેજો કે મોદીજી આવ્યા હતા, મોદીજીએ ગેરંટી આપી છે કે તમારું ઘર પણ સંપૂર્ણ રીતે બાંધવામાં આવશે. આ બજેટમાં પીએમ આવાસ યોજના હેઠળ તેના વિસ્તરણની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. અમે આયુષ્માન યોજનાનો પણ વિસ્તાર કર્યો છે જે રૂ. 5 લાખ સુધીની મફત સારવાર પૂરી પાડે છે. હવે આશા વર્કર અને આંગણવાડી વર્કરોને પણ મફત સારવારની ગેરંટી મળી છે.

 

મિત્રો,

આ બજેટમાં માછીમાર મિત્રો પર પણ ઘણું ધ્યાન આપવામાં આવ્યું છે. મત્સ્ય સંપદા યોજના હેઠળ આપવામાં આવતી સહાયમાં હવે વધુ વધારો કરવામાં આવશે. તેનાથી માછીમારોને વધુ સુવિધાઓ અને સંસાધનો મળશે. જેના કારણે સી ફૂડની નિકાસમાં મોટો વધારો થશે અને માછીમારોને વધુ નાણાં મળશે. આવા પ્રયાસોથી મત્સ્યઉદ્યોગ ક્ષેત્રમાં જ લાખો નવી નોકરીઓનું સર્જન થવાની સંભાવના છે.

મિત્રો,

માછીમારોના હિતમાં જેટલું કામ અમારી સરકારે કર્યું છે એટલું કોઈએ કર્યું નથી. અમે માછલી ખેડૂતો માટે અલગ મંત્રાલય બનાવ્યું છે. અમે જ માછલી ખેડૂતોને કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડની સુવિધા પૂરી પાડી હતી. અમારી સરકારે માછીમારોના વીમાની રકમ 1 લાખ રૂપિયાથી વધારીને 5 લાખ રૂપિયા કરી છે. અમારી સરકાર તેમની બોટને આધુનિક બનાવવા માટે સબસિડી પણ આપી રહી છે.

ભાઈઓ અને બહેનો,

ભાજપની ડબલ એન્જિન સરકાર ગરીબોના કલ્યાણ માટે મોટી યોજનાઓ ચલાવવાની સાથે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર રેકોર્ડ રોકાણ કરી રહી છે. તમે જાતે જ જોઈ રહ્યા છો કે દેશમાં રસ્તા, રેલવે અને એરપોર્ટ કેટલી ઝડપથી વિસ્તરી રહ્યા છે. આ વર્ષના બજેટમાં તેના માટે 11 લાખ કરોડ રૂપિયા રાખવામાં આવ્યા છે. જ્યારે 10 વર્ષ પહેલા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર 2 લાખ કરોડ રૂપિયાથી ઓછો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. જ્યાં પણ વિકાસના પ્રોજેક્ટ થાય છે ત્યાં રોજગારીની નવી તકો ઊભી થાય છે. તેનાથી દરેક વ્યક્તિની આવક વધે છે.

 

મિત્રો,

અમારી સરકાર ગોવામાં કનેક્ટિવિટી સુધારવાની સાથે તેને લોજિસ્ટિક્સ હબ બનાવવા માટે પણ કામ કરી રહી છે. અમે ગોવામાં બનાવેલ મનોહર ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટ સતત રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ્સ સાથે જોડાઈ રહ્યું છે. ગયા વર્ષે, દેશના બીજા સૌથી લાંબા કેબલ બ્રિજ - ન્યુ ઝુઆરી બ્રિજનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. ગોવામાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો ઝડપી વિકાસ, નવા રસ્તા, નવા પુલ, નવા રેલ્વે માર્ગો, નવી શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ, બધું જ અહીંના વિકાસને નવી ગતિ આપશે.

મિત્રો,

ભારત હંમેશા પ્રકૃતિ, સંસ્કૃતિ અને વારસાની દ્રષ્ટિએ સમૃદ્ધ રહ્યું છે. વિશ્વના લોકો વિવિધ પ્રકારના પ્રવાસન માટે જુદા જુદા દેશોમાં જાય છે. ભારતમાં દરેક પ્રકારનું પર્યટન એક દેશમાં, એક વિઝા પર ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ 2014 પહેલા દેશમાં જે સરકાર હતી તેણે આ બધા પર બહુ ધ્યાન આપ્યું ન હતું. અગાઉની સરકારો પાસે પ્રવાસન સ્થળોના વિકાસ માટે, આપણા દરિયાકિનારાના વિકાસ માટે, ટાપુઓના વિકાસ માટે કોઈ વિઝન નહોતું. સારા રસ્તાઓ, સારી ટ્રેનો અને એરપોર્ટના અભાવે ઘણા પ્રવાસન સ્થળો અજાણ્યા રહ્યા. અમે છેલ્લા 10 વર્ષમાં આ બધી ખામીઓને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. ગોવાની ડબલ એન્જિન સરકાર પણ અહીં પ્રવાસન ક્ષમતાને વિસ્તારી રહી છે. અમારો પ્રયાસ ગોવાના અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં ઈકો-ટૂરિઝમને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. જેનો સીધો ફાયદો તે વિસ્તારોમાં રહેતા લોકોને થશે. જ્યારે પ્રવાસીઓ ગોવાના ગામડાઓમાં પહોંચશે ત્યારે ત્યાં રોજગારીની વધુ તકો ઊભી થશે. પણજીથી રેઈસ મેગોસને જોડતો રોપ-વે બનાવવામાં આવ્યા બાદ અહીં પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં વધુ વધારો થશે. આ પ્રોજેક્ટ સાથે આધુનિક સુવિધાઓ પણ વિકસાવવામાં આવશે. ફૂડ કોર્ટ, રેસ્ટોરન્ટ, વેઇટિંગ રૂમ સહિતની વિવિધ સુવિધાઓ સાથે તે ગોવામાં આકર્ષણનું નવું કેન્દ્ર બનશે.

 

મિત્રો,

અમારી સરકાર હવે ગોવાને પણ નવા પ્રકારના પ્રવાસન સ્થળ તરીકે વિકસાવી રહી છે. આ કોન્ફરન્સ ટુરીઝમ છે. આજે સવારે હું ઈન્ડિયા એનર્જી વીક ઈવેન્ટમાં હતો. ગોવામાં G-20ની ઘણી મહત્વપૂર્ણ બેઠકો પણ યોજાઈ ચુકી છે. ગોવાએ પાછલા વર્ષોમાં મોટી રાજદ્વારી બેઠકો પણ યોજી છે. વર્લ્ડ ટેબલ ટેનિસ ચેમ્પિયનશિપ, વર્લ્ડ બીચ વોલીબોલ ટૂર, ફિફા અંડર-સેવેન્ટીન વુમન ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપ... સાડત્રીસમી નેશનલ ગેમ્સ... આ બધાનું પણ ગોવામાં આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આવી દરેક ઘટનાઓ સાથે ગોવાનું નામ અને ગોવાની ઓળખ આખી દુનિયામાં પહોંચી રહી છે. આગામી વર્ષોમાં ડબલ એન્જિન સરકાર ગોવાને આવી ઘટનાઓનું મોટું કેન્દ્ર બનાવવા જઈ રહી છે. અને તમે એ પણ જાણો છો કે આવી દરેક ઘટના ગોવાના લોકોને રોજગાર આપે છે અને અહીંના લોકોની આવકમાં વધારો કરે છે.

મિત્રો,

ગોવામાં નેશનલ ગેમ્સ માટે અહીં જે આધુનિક સ્પોર્ટ્સ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિકસાવવામાં આવ્યું છે તે અહીંના રમત-ગમત વ્યક્તિઓ અને રમતવીરોને પણ ખૂબ મદદરૂપ થશે. મને જણાવવામાં આવ્યું છે કે જ્યારે ગોવામાં વિકાસ ભારત સંકલ્પ યાત્રા ચાલી રહી હતી, ત્યારે તે દરમિયાન રાષ્ટ્રીય રમતોમાં ભાગ લેનાર ગોવાના ખેલાડીઓનું પણ સન્માન કરવામાં આવ્યું હતું. હું ફરી એકવાર ગોવાના આવા દરેક યુવા ખેલાડીને અભિનંદન આપું છું.

અને મિત્રો,

રમતગમતની આટલી બધી વાતો થાય છે ત્યારે ગોવાના ફૂટબોલને કોણ ભૂલી શકે? આજે પણ ગોવાના ફૂટબોલ ખેલાડીઓ અને તેની ફૂટબોલ ક્લબ દેશ અને દુનિયામાં પોતાની આગવી ઓળખ ધરાવે છે. ફૂટબોલ જેવી રમતમાં તેમના અમૂલ્ય યોગદાન માટે અમારી સરકારે બે વર્ષ પહેલા ગોવાના બ્રહ્માનંદ સાંખાવકરને પદ્મ પુરસ્કારથી સન્માનિત કર્યા હતા. આજે અમારી સરકાર ખેલો ઈન્ડિયા દ્વારા અહીં ફૂટબોલ સહિત અનેક રમતોને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.

 

મિત્રો,

રમતગમત અને પર્યટન ઉપરાંત છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં દેશભરમાં ગોવાની વધુ એક ઓળખ બની છે. અમારી સરકાર ગોવાને એક મોટા શૈક્ષણિક હબ તરીકે પ્રમોટ કરી રહી છે. અહીંની ઘણી સંસ્થાઓ દેશભરના વિદ્યાર્થીઓ માટે સ્વપ્ન સંસ્થા બની ગઈ છે. આજે શરૂ થયેલી નવી સંસ્થાઓ પણ ગોવાના યુવાનોને દેશમાં સર્જાઈ રહેલી નવી તકો માટે તૈયાર કરશે. અમારી સરકારે પણ યુવાનો માટે બજેટમાં મહત્વની જાહેરાત કરી છે. રિસર્ચ અને ઈનોવેશન માટે 1 લાખ કરોડ રૂપિયાનું ફંડ બનાવવામાં આવશે. આનાથી ટેક્નોલોજીના ક્ષેત્રમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન મળશે અને તેના ફાયદો ઈન્ડસ્ટ્રીઝને થશે, આપણા યુવાનોને થશે.

 

ભાઈઓ અને બહેનો,

ગોવાના ઝડપી વિકાસ માટે દરેકના પ્રયાસો જરૂરી છે. મને ગોવાના પરિવારના તમામ સભ્યોમાં પૂરો વિશ્વાસ છે. મને વિશ્વાસ છે કે મોદીની ગેરંટીથી ગોવાના દરેક પરિવારનું જીવન સુધરશે. આ વિકાસ કાર્યો માટે ફરી એકવાર હું આપ સૌને અભિનંદન આપું છું.

ખૂબ ખૂબ આભાર.

ભારત માતાની જય

ભારત માતાની જય

ભારત માતાની જય

 

Explore More
78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ

લોકપ્રિય ભાષણો

78મા સ્વતંત્રતા દિવસનાં પ્રસંગે લાલ કિલ્લાની પ્રાચીર પરથી પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીનાં સંબોધનનો મૂળપાઠ
PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII

Media Coverage

PLI, Make in India schemes attracting foreign investors to India: CII
NM on the go

Nm on the go

Always be the first to hear from the PM. Get the App Now!
...
Text of PM Modi's address at the Parliament of Guyana
November 21, 2024

Hon’ble Speaker, मंज़ूर नादिर जी,
Hon’ble Prime Minister,मार्क एंथनी फिलिप्स जी,
Hon’ble, वाइस प्रेसिडेंट भरत जगदेव जी,
Hon’ble Leader of the Opposition,
Hon’ble Ministers,
Members of the Parliament,
Hon’ble The चांसलर ऑफ द ज्यूडिशियरी,
अन्य महानुभाव,
देवियों और सज्जनों,

गयाना की इस ऐतिहासिक पार्लियामेंट में, आप सभी ने मुझे अपने बीच आने के लिए निमंत्रित किया, मैं आपका बहुत-बहुत आभारी हूं। कल ही गयाना ने मुझे अपना सर्वोच्च सम्मान दिया है। मैं इस सम्मान के लिए भी आप सभी का, गयाना के हर नागरिक का हृदय से आभार व्यक्त करता हूं। गयाना का हर नागरिक मेरे लिए ‘स्टार बाई’ है। यहां के सभी नागरिकों को धन्यवाद! ये सम्मान मैं भारत के प्रत्येक नागरिक को समर्पित करता हूं।

साथियों,

भारत और गयाना का नाता बहुत गहरा है। ये रिश्ता, मिट्टी का है, पसीने का है,परिश्रम का है करीब 180 साल पहले, किसी भारतीय का पहली बार गयाना की धरती पर कदम पड़ा था। उसके बाद दुख में,सुख में,कोई भी परिस्थिति हो, भारत और गयाना का रिश्ता, आत्मीयता से भरा रहा है। India Arrival Monument इसी आत्मीय जुड़ाव का प्रतीक है। अब से कुछ देर बाद, मैं वहां जाने वाला हूं,

साथियों,

आज मैं भारत के प्रधानमंत्री के रूप में आपके बीच हूं, लेकिन 24 साल पहले एक जिज्ञासु के रूप में मुझे इस खूबसूरत देश में आने का अवसर मिला था। आमतौर पर लोग ऐसे देशों में जाना पसंद करते हैं, जहां तामझाम हो, चकाचौंध हो। लेकिन मुझे गयाना की विरासत को, यहां के इतिहास को जानना था,समझना था, आज भी गयाना में कई लोग मिल जाएंगे, जिन्हें मुझसे हुई मुलाकातें याद होंगीं, मेरी तब की यात्रा से बहुत सी यादें जुड़ी हुई हैं, यहां क्रिकेट का पैशन, यहां का गीत-संगीत, और जो बात मैं कभी नहीं भूल सकता, वो है चटनी, चटनी भारत की हो या फिर गयाना की, वाकई कमाल की होती है,

साथियों,

बहुत कम ऐसा होता है, जब आप किसी दूसरे देश में जाएं,और वहां का इतिहास आपको अपने देश के इतिहास जैसा लगे,पिछले दो-ढाई सौ साल में भारत और गयाना ने एक जैसी गुलामी देखी, एक जैसा संघर्ष देखा, दोनों ही देशों में गुलामी से मुक्ति की एक जैसी ही छटपटाहट भी थी, आजादी की लड़ाई में यहां भी,औऱ वहां भी, कितने ही लोगों ने अपना जीवन समर्पित कर दिया, यहां गांधी जी के करीबी सी एफ एंड्रूज हों, ईस्ट इंडियन एसोसिएशन के अध्यक्ष जंग बहादुर सिंह हों, सभी ने गुलामी से मुक्ति की ये लड़ाई मिलकर लड़ी,आजादी पाई। औऱ आज हम दोनों ही देश,दुनिया में डेमोक्रेसी को मज़बूत कर रहे हैं। इसलिए आज गयाना की संसद में, मैं आप सभी का,140 करोड़ भारतवासियों की तरफ से अभिनंदन करता हूं, मैं गयाना संसद के हर प्रतिनिधि को बधाई देता हूं। गयाना में डेमोक्रेसी को मजबूत करने के लिए आपका हर प्रयास, दुनिया के विकास को मजबूत कर रहा है।

साथियों,

डेमोक्रेसी को मजबूत बनाने के प्रयासों के बीच, हमें आज वैश्विक परिस्थितियों पर भी लगातार नजर ऱखनी है। जब भारत और गयाना आजाद हुए थे, तो दुनिया के सामने अलग तरह की चुनौतियां थीं। आज 21वीं सदी की दुनिया के सामने, अलग तरह की चुनौतियां हैं।
दूसरे विश्व युद्ध के बाद बनी व्यवस्थाएं और संस्थाएं,ध्वस्त हो रही हैं, कोरोना के बाद जहां एक नए वर्ल्ड ऑर्डर की तरफ बढ़ना था, दुनिया दूसरी ही चीजों में उलझ गई, इन परिस्थितियों में,आज विश्व के सामने, आगे बढ़ने का सबसे मजबूत मंत्र है-"Democracy First- Humanity First” "Democracy First की भावना हमें सिखाती है कि सबको साथ लेकर चलो,सबको साथ लेकर सबके विकास में सहभागी बनो। Humanity First” की भावना हमारे निर्णयों की दिशा तय करती है, जब हम Humanity First को अपने निर्णयों का आधार बनाते हैं, तो नतीजे भी मानवता का हित करने वाले होते हैं।

साथियों,

हमारी डेमोक्रेटिक वैल्यूज इतनी मजबूत हैं कि विकास के रास्ते पर चलते हुए हर उतार-चढ़ाव में हमारा संबल बनती हैं। एक इंक्लूसिव सोसायटी के निर्माण में डेमोक्रेसी से बड़ा कोई माध्यम नहीं। नागरिकों का कोई भी मत-पंथ हो, उसका कोई भी बैकग्राउंड हो, डेमोक्रेसी हर नागरिक को उसके अधिकारों की रक्षा की,उसके उज्जवल भविष्य की गारंटी देती है। और हम दोनों देशों ने मिलकर दिखाया है कि डेमोक्रेसी सिर्फ एक कानून नहीं है,सिर्फ एक व्यवस्था नहीं है, हमने दिखाया है कि डेमोक्रेसी हमारे DNA में है, हमारे विजन में है, हमारे आचार-व्यवहार में है।

साथियों,

हमारी ह्यूमन सेंट्रिक अप्रोच,हमें सिखाती है कि हर देश,हर देश के नागरिक उतने ही अहम हैं, इसलिए, जब विश्व को एकजुट करने की बात आई, तब भारत ने अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान One Earth, One Family, One Future का मंत्र दिया। जब कोरोना का संकट आया, पूरी मानवता के सामने चुनौती आई, तब भारत ने One Earth, One Health का संदेश दिया। जब क्लाइमेट से जुड़े challenges में हर देश के प्रयासों को जोड़ना था, तब भारत ने वन वर्ल्ड, वन सन, वन ग्रिड का विजन रखा, जब दुनिया को प्राकृतिक आपदाओं से बचाने के लिए सामूहिक प्रयास जरूरी हुए, तब भारत ने CDRI यानि कोएलिशन फॉर डिज़ास्टर रज़ीलिएंट इंफ्रास्ट्रक्चर का initiative लिया। जब दुनिया में pro-planet people का एक बड़ा नेटवर्क तैयार करना था, तब भारत ने मिशन LiFE जैसा एक global movement शुरु किया,

साथियों,

"Democracy First- Humanity First” की इसी भावना पर चलते हुए, आज भारत विश्वबंधु के रूप में विश्व के प्रति अपना कर्तव्य निभा रहा है। दुनिया के किसी भी देश में कोई भी संकट हो, हमारा ईमानदार प्रयास होता है कि हम फर्स्ट रिस्पॉन्डर बनकर वहां पहुंचे। आपने कोरोना का वो दौर देखा है, जब हर देश अपने-अपने बचाव में ही जुटा था। तब भारत ने दुनिया के डेढ़ सौ से अधिक देशों के साथ दवाएं और वैक्सीन्स शेयर कीं। मुझे संतोष है कि भारत, उस मुश्किल दौर में गयाना की जनता को भी मदद पहुंचा सका। दुनिया में जहां-जहां युद्ध की स्थिति आई,भारत राहत और बचाव के लिए आगे आया। श्रीलंका हो, मालदीव हो, जिन भी देशों में संकट आया, भारत ने आगे बढ़कर बिना स्वार्थ के मदद की, नेपाल से लेकर तुर्की और सीरिया तक, जहां-जहां भूकंप आए, भारत सबसे पहले पहुंचा है। यही तो हमारे संस्कार हैं, हम कभी भी स्वार्थ के साथ आगे नहीं बढ़े, हम कभी भी विस्तारवाद की भावना से आगे नहीं बढ़े। हम Resources पर कब्जे की, Resources को हड़पने की भावना से हमेशा दूर रहे हैं। मैं मानता हूं,स्पेस हो,Sea हो, ये यूनीवर्सल कन्फ्लिक्ट के नहीं बल्कि यूनिवर्सल को-ऑपरेशन के विषय होने चाहिए। दुनिया के लिए भी ये समय,Conflict का नहीं है, ये समय, Conflict पैदा करने वाली Conditions को पहचानने और उनको दूर करने का है। आज टेरेरिज्म, ड्रग्स, सायबर क्राइम, ऐसी कितनी ही चुनौतियां हैं, जिनसे मुकाबला करके ही हम अपनी आने वाली पीढ़ियों का भविष्य संवार पाएंगे। और ये तभी संभव है, जब हम Democracy First- Humanity First को सेंटर स्टेज देंगे।

साथियों,

भारत ने हमेशा principles के आधार पर, trust और transparency के आधार पर ही अपनी बात की है। एक भी देश, एक भी रीजन पीछे रह गया, तो हमारे global goals कभी हासिल नहीं हो पाएंगे। तभी भारत कहता है – Every Nation Matters ! इसलिए भारत, आयलैंड नेशन्स को Small Island Nations नहीं बल्कि Large ओशिन कंट्रीज़ मानता है। इसी भाव के तहत हमने इंडियन ओशन से जुड़े आयलैंड देशों के लिए सागर Platform बनाया। हमने पैसिफिक ओशन के देशों को जोड़ने के लिए भी विशेष फोरम बनाया है। इसी नेक नीयत से भारत ने जी-20 की प्रेसिडेंसी के दौरान अफ्रीकन यूनियन को जी-20 में शामिल कराकर अपना कर्तव्य निभाया।

साथियों,

आज भारत, हर तरह से वैश्विक विकास के पक्ष में खड़ा है,शांति के पक्ष में खड़ा है, इसी भावना के साथ आज भारत, ग्लोबल साउथ की भी आवाज बना है। भारत का मत है कि ग्लोबल साउथ ने अतीत में बहुत कुछ भुगता है। हमने अतीत में अपने स्वभाव औऱ संस्कारों के मुताबिक प्रकृति को सुरक्षित रखते हुए प्रगति की। लेकिन कई देशों ने Environment को नुकसान पहुंचाते हुए अपना विकास किया। आज क्लाइमेट चेंज की सबसे बड़ी कीमत, ग्लोबल साउथ के देशों को चुकानी पड़ रही है। इस असंतुलन से दुनिया को निकालना बहुत आवश्यक है।

साथियों,

भारत हो, गयाना हो, हमारी भी विकास की आकांक्षाएं हैं, हमारे सामने अपने लोगों के लिए बेहतर जीवन देने के सपने हैं। इसके लिए ग्लोबल साउथ की एकजुट आवाज़ बहुत ज़रूरी है। ये समय ग्लोबल साउथ के देशों की Awakening का समय है। ये समय हमें एक Opportunity दे रहा है कि हम एक साथ मिलकर एक नया ग्लोबल ऑर्डर बनाएं। और मैं इसमें गयाना की,आप सभी जनप्रतिनिधियों की भी बड़ी भूमिका देख रहा हूं।

साथियों,

यहां अनेक women members मौजूद हैं। दुनिया के फ्यूचर को, फ्यूचर ग्रोथ को, प्रभावित करने वाला एक बहुत बड़ा फैक्टर दुनिया की आधी आबादी है। बीती सदियों में महिलाओं को Global growth में कंट्रीब्यूट करने का पूरा मौका नहीं मिल पाया। इसके कई कारण रहे हैं। ये किसी एक देश की नहीं,सिर्फ ग्लोबल साउथ की नहीं,बल्कि ये पूरी दुनिया की कहानी है।
लेकिन 21st सेंचुरी में, global prosperity सुनिश्चित करने में महिलाओं की बहुत बड़ी भूमिका होने वाली है। इसलिए, अपनी G-20 प्रेसीडेंसी के दौरान, भारत ने Women Led Development को एक बड़ा एजेंडा बनाया था।

साथियों,

भारत में हमने हर सेक्टर में, हर स्तर पर, लीडरशिप की भूमिका देने का एक बड़ा अभियान चलाया है। भारत में हर सेक्टर में आज महिलाएं आगे आ रही हैं। पूरी दुनिया में जितने पायलट्स हैं, उनमें से सिर्फ 5 परसेंट महिलाएं हैं। जबकि भारत में जितने पायलट्स हैं, उनमें से 15 परसेंट महिलाएं हैं। भारत में बड़ी संख्या में फाइटर पायलट्स महिलाएं हैं। दुनिया के विकसित देशों में भी साइंस, टेक्नॉलॉजी, इंजीनियरिंग, मैथ्स यानि STEM graduates में 30-35 परसेंट ही women हैं। भारत में ये संख्या फोर्टी परसेंट से भी ऊपर पहुंच चुकी है। आज भारत के बड़े-बड़े स्पेस मिशन की कमान महिला वैज्ञानिक संभाल रही हैं। आपको ये जानकर भी खुशी होगी कि भारत ने अपनी पार्लियामेंट में महिलाओं को रिजर्वेशन देने का भी कानून पास किया है। आज भारत में डेमोक्रेटिक गवर्नेंस के अलग-अलग लेवल्स पर महिलाओं का प्रतिनिधित्व है। हमारे यहां लोकल लेवल पर पंचायती राज है, लोकल बॉड़ीज़ हैं। हमारे पंचायती राज सिस्टम में 14 लाख से ज्यादा यानि One point four five मिलियन Elected Representatives, महिलाएं हैं। आप कल्पना कर सकते हैं, गयाना की कुल आबादी से भी करीब-करीब दोगुनी आबादी में हमारे यहां महिलाएं लोकल गवर्नेंट को री-प्रजेंट कर रही हैं।

साथियों,

गयाना Latin America के विशाल महाद्वीप का Gateway है। आप भारत और इस विशाल महाद्वीप के बीच अवसरों और संभावनाओं का एक ब्रिज बन सकते हैं। हम एक साथ मिलकर, भारत और Caricom की Partnership को और बेहतर बना सकते हैं। कल ही गयाना में India-Caricom Summit का आयोजन हुआ है। हमने अपनी साझेदारी के हर पहलू को और मजबूत करने का फैसला लिया है।

साथियों,

गयाना के विकास के लिए भी भारत हर संभव सहयोग दे रहा है। यहां के इंफ्रास्ट्रक्चर में निवेश हो, यहां की कैपेसिटी बिल्डिंग में निवेश हो भारत और गयाना मिलकर काम कर रहे हैं। भारत द्वारा दी गई ferry हो, एयरक्राफ्ट हों, ये आज गयाना के बहुत काम आ रहे हैं। रीन्युएबल एनर्जी के सेक्टर में, सोलर पावर के क्षेत्र में भी भारत बड़ी मदद कर रहा है। आपने t-20 क्रिकेट वर्ल्ड कप का शानदार आयोजन किया है। भारत को खुशी है कि स्टेडियम के निर्माण में हम भी सहयोग दे पाए।

साथियों,

डवलपमेंट से जुड़ी हमारी ये पार्टनरशिप अब नए दौर में प्रवेश कर रही है। भारत की Energy डिमांड तेज़ी से बढ़ रही हैं, और भारत अपने Sources को Diversify भी कर रहा है। इसमें गयाना को हम एक महत्वपूर्ण Energy Source के रूप में देख रहे हैं। हमारे Businesses, गयाना में और अधिक Invest करें, इसके लिए भी हम निरंतर प्रयास कर रहे हैं।

साथियों,

आप सभी ये भी जानते हैं, भारत के पास एक बहुत बड़ी Youth Capital है। भारत में Quality Education और Skill Development Ecosystem है। भारत को, गयाना के ज्यादा से ज्यादा Students को Host करने में खुशी होगी। मैं आज गयाना की संसद के माध्यम से,गयाना के युवाओं को, भारतीय इनोवेटर्स और वैज्ञानिकों के साथ मिलकर काम करने के लिए भी आमंत्रित करता हूँ। Collaborate Globally And Act Locally, हम अपने युवाओं को इसके लिए Inspire कर सकते हैं। हम Creative Collaboration के जरिए Global Challenges के Solutions ढूंढ सकते हैं।

साथियों,

गयाना के महान सपूत श्री छेदी जगन ने कहा था, हमें अतीत से सबक लेते हुए अपना वर्तमान सुधारना होगा और भविष्य की मजबूत नींव तैयार करनी होगी। हम दोनों देशों का साझा अतीत, हमारे सबक,हमारा वर्तमान, हमें जरूर उज्जवल भविष्य की तरफ ले जाएंगे। इन्हीं शब्दों के साथ मैं अपनी बात समाप्त करता हूं, मैं आप सभी को भारत आने के लिए भी निमंत्रित करूंगा, मुझे गयाना के ज्यादा से ज्यादा जनप्रतिनिधियों का भारत में स्वागत करते हुए खुशी होगी। मैं एक बार फिर गयाना की संसद का, आप सभी जनप्रतिनिधियों का, बहुत-बहुत आभार, बहुत बहुत धन्यवाद।